장음표시 사용
11쪽
re Ad tota relin uita nodiba haec te lut dogmata. Et qui alioqui nobis, hac inodatius, C coaeni lius, sicipsos noscere Demostrat rinuquodq; corii quae dicha sunt et somnos au orea: π sol et ratior iis cor 'cre est sep ra i co immortalis C s irrationalis quide ab hoc crasso corpore dis ansilis a spiritu a. t ueparabilis c practerea si ei orumno i sum si iri ala corpxs C s post ex hoc corpore exitu abia ita teporis miret e planilis seu naturalis in hoc crasso corpore sic suu habet,ta culo corrupitur. n. diciso me opiniones quae dicat corpus se siue si pis fuecopo situ esse uni re igitatim resti as conminem aduersus
ima corpus man istum. Omne corpus secuti ad sum iratur di pergi, crii in iusta diuidi pote t. opus
ergo Libet aliquo, quod ipsum cotineat. Hoc ergo quoi cottinet, quoniίu uel ei viuina uti cibi uetulia potais, utra corpus, vel incorporea Si uis corpus est op .habcbit c ipsum esse. quoi contineat. Rursus igitur Cr de illo interrogabimus utra corpus est,an incorporca,idq; ad inlini tu . Nec leni igituria, quas pora cotonet, potentii esse incorporea. Est aut antini,qrrae atumacit corpora innis ergo anima es incorporea. In hoc aute i r Arit ira multis alioqui modis has opi
strat Nullu nquit corpus meo EtEpore secunda eande parte contraria potet suscipere Digitiis enim no pote Leode tepere totus cia se ni iri e par ire traul secunda ide cr
ria apprehedit. in legendo nigra appretabentit. Onrobrescit quod hoc primit. 4ssud secundum, quod nigra ab albo discernat. Qisomodo igitur OG tepore approbedit uisus contrari. i ii secundu sese parte si risee: dacitam qui te parte ni r. ba sitas secunda ide,
tem alii r alia perinde rit inquit ac si ego hoc tu ita senseta
es r.etia secunda de, quo ad cntur apprehcdere. Corpus autein eode teporcic secandica .le particu . ad cotraria se applicare,uel simpliciter diu sano pol t. Sens ις uero in eode tepore cr albo et nigro se applicat:mdiu ibiliter igitur se aps cicat. Et propterea No et incorporeus Si en seci indu alia ciuili parte nigra, er albi apprehcdcret .no potuisset BPanigro discernere nemo eri: m discer iit id, quod a se detur ab eo, quod ab alio uiditur. Quod autE in ginni in incorporea cris iatii libiti hinc est aperia cavi nimisit, quod, qui superae nerui. o tu eos,qui prius crit no deleverunt cassii certe 5 istiset, si quid corpus eget: queim mi da mirea sit.superae tute en inopi cos,qui prius erat, obliterit.Sed et plantalis iue naturaliseri gentiva anima quaeli ibi is litates flue ,
trice cotet lucris per ictu a uina ejicit iri si nou tot I sed sin nihilominus iciet si inq; naturais botrunis rationes eo rapis e sent,nopos et in ear si aut particula eaede C capitis crpedae λη nisse si parti . Nunc auidis eadesunt pante sunt ergo incor in odium est induit sibile est et incorpor g.
c generati Iacubusi crinianio, et in palmite, sin ipso
an no rex eo. uoil .le se illi. si crina cur rursus me,
sistineti dissem uerit particula, quod supere inon amplius
germ: nu cur aut cortex non producit folii usi uiti cile Attiqiu hae quos sunt arboris partici. P. Demonstris itur dico, smateriam caus ni Qtsi joquide materii apti cisse oportet secandu quantitate C secu dusualitate. An altu aut matris ria men truum eji.Si ea iris vel abalidet ire deficiat, uel aliqua praeter natura quesitate accipiat ea monstrora causa ni. Et in uniuersum utilem dico. quod si calartes ipse sim incorporeae.
sed se sui habet insubiecto corpore: c ut sint,c quali iis,
C quaticitis proportione congrunt subie tu habeant oportet. Qv adnio. lam circa bis,m omnis uis ridicam figura ipsa quide secunda se donon irata quatitatis cir magnitudinis e pers, , ut semes dies .ir:corporea. Cosii ter autono potest nisi subiecti nam: 1it σ1::.unita in is c qualitatis proportione
congraI. Quemadmodii nec in parum C ivr to corpore, ncs in hunila , literit circa itis. Sic igitur et inrepraesentit in uasibile sic: tndum se intrationes, in
subiecto rime corpore eis sua esse confii iit nee om ne in univcris stim corpus cra uociiq: se habes rationes potes fascipere proripto ea subiccti :ioe babili rite Cr aptitudine opus est. Sila ιπomino inumia itur, I in tota sunt arborsi acularus oes etiam partibiis deficere, 'pter nulli .ilia scil: cet eo causam qu quod ipsae per se sunt indiuisibiles si enim sentcorpora, neq; in disset, ramo totae fae: arbor esset mica Criniatili.Si aute dixerit qui 1 iam, Sed pote, dici quod corpora sunt Isimilaria per uniuersum permestia.Similari Taute eade 6 frma in pariste,quae est in toto. Qinna mota in came se habet. carmis enim
pars caro est. Ad hoc ergo dicamus, et similaria compora, no tori per tota subiecta procederet. Neq; enim fieri pote st, ut corpus per corpus procedat hiris exanimae sicula tibiis in Pisriores sunt incorporeae, nullo magis rationalis quae est multo supcrrior. molam E et ipsa sit iracorporea, per comulier quide ratioties iam dem iratu 1i. Di am:rs aut ei de ipsa seorsum in Ire modii. Nullii corpus ipsum seipsum cognoscit neq; adscipissum coaertitur. Neq; enim seipsam nouit marius uel aliqd aliud corpit . Sed neci ratione ea Et mulatri licet cir ipsae sint corporeae cipsas noli It Neil enim seipsum notist visus,uilauditus, uel si ictus: nes quaerit cuias fit naturae sed ratio est que de ipsis itarit. Anima quide certe ratio lis ipsa scipsum cognoscit. ipsa cli igitur q: xqu it, ipsa quae qumtsr: ipsa quae misvenit ipsa quae inueniturigii cogit cit, e cognoscitur. Quod fit ergo incorporea aperte demo: ba: in eis. Quae in subiecto sunt corporepicultates una cum corpore urget Croescunt, reii code mesco. intreeut Tales sunt sensus ira cupidicis: sed cotra rationalis anima flaccescere corpore ipsa uiget et lorescit. Nλοὶ o in subiecto corpore. Nihil sua ipsius subiecta pudet corrupere: omnia mira esse appetiit Raticu risia it P miis maior 'm' gligit. scp qui. per virtute seu ci vitur, laboribus domatic excrcet, C scpe etiar penitia proi cicer deserit in subiecto igitur corpore iis habet suu cte. Sic itaq; demon stratae animae Scultate corpus se. Accedit his ut devicti Ire mus rationald quide animas epirata a corporesubi viuia ab re reliquo a aute essentia in corpore e ijstere. Et aliaq ideo in stiritu,nepe irrationalis. PE: Ilis aute seu naturalis in hoc ile iis crasso. Vt ergo haec demonstremus, hoc prius assumamur. Regula quandi radit nobis Aristoteles tu huiusce lini pio quae omnibus philosophiae hiruniter placvit, cr Is i
12쪽
operctionem a corporeseparabilem, neq; ipsa es sepirabilis. Si enim se pariliton habEs sub Entiam seorsum a corpore nutilam habet operation ,postquam corpore lucri separati, circa quid operetur non habebit frust ergo erit. Nihil autes basici deaes,nec natura. fieri ergo non potest, vis arrabilis sub Entia nullam habeat actione seorsum a corpore. Rura succr haec est alia regula. Omnis sub tintiis, quae habet actio nem a corpore separabile est et ipsa necessario a corporeseparabolis. Si autem non Perit separabilis, continget id, quod ab ulla causam habet ipsa causa esse potiris,π,quod est deterius, meliore esse melius. quod es absurdum oportet enim semper causam eo,cuius causateli, esse miliorem G id quod est natura prius potius esse eo,quod ej posterius Q nomodo ergo hoc se habet scimus quod omnis operatio est ex potitia: omnis autem potentia ex sub'ntia. Tertium ergo locum a substaria habet operatio.Si itas sub talia a corpore 6 inseparabilis, operatio autem separasilis, quod cute est separabila melius est eo, quod et in eparabile. Operatio ergo sub tintia si melior, id est autῆ dicere,id quod causam habet eo .cuod eius causa est.Creo, quod ornatura priina,quod secIdsint, uel potius tertia quod est absurdum. fieri ergo non potest, ut operatio a corpore stapuabilis no a sub tinti procedat, quae es c ipsa separabilis. msunt hic Aristotelicae regula. Mirum pollerior quid
ud disi utitionem de rationati an a prior autem ad reliquara cognitioinem nobis est utilis. In praesentia itaq; dicamus de rautionali. Si nulla sub Enriai corpore inseparabilis habet ope ration sep abilem, demonstrabimus autem in anima ope arationem a corpore separabitem, nec sed omninocti amesseseparabilem. Q gando igitur de intelligibilibus anima con Dderat, e intellecti Miae deolaontemplationes tractar ani
bitum est. αξ sub omni corpore separabilem talem habet operationem. Suuiliter inquando se ipsim quaerit. Nusquam mira
in his ne cooperatore quidem utitur corpore neque ipsa circa corprcs operatiar are a corpore omnino separati es eius, modi operatio, ab ipsa etiam imaginatione. Si autem sep
res illic operatio necessario cr ipsa eius bubilantia erit sep rabilis.s aut in separabilis et sub Antia eam esse aeteream o,
mino necesse est. Hoc enim omnes comuniter confitetur, quodestinis sub tintia a corporibus separabilis e t etiam aeterna. Cons era enim S cum sit separabilis, non est aetem, sed gener bilis, corruptibilis, tu quam fieret uel poterat fieri, uel nosteri iquidi non poterat ne ficta quide esset. Quod eium ieri non potest,ne sat quidemicti autem poterat, matσialis cmano eraloc in posse aliqv.mdo e lienesncnesse hoc quidpiam, materia 6ξ.Si autem immaterialia, quae sunt a materia separa bilia ion erunt ex eo quod est potentia ad id quod es actu sed
semper runt acta. Et aliter. Qiailquid corrEmpitur duobus modis conumpitur.vel corporum in elementa resolutione: uel
eam inmiorporeis extinguitur stre ita subiccti in quo sua esse
habet, discrepantia,c incom intrinte queadmodum harmonia laxatis fidibus. Eora autem modorum neutro rationale animam corris cotingit. nec incorporeora modo, ipsa enim est incoris pcrea: neq; eo modo,quo,quamcorpore quidem sunt, scd in
corpore subiecto esse suam habit. Eam enim a corpore sese, parabilli demonstratum est. Quare si eam a corpore esse sepra
rabilem demonstratum est simul etiam demonstratum est, Iubde: iei'. De aeteris autem deinceps dicamus, irrationali, τ' plantalis uegetativa, senaturali. Quod eae enim sint insepais rabiles ex dicta regula manis si si est. Si enim demostrauerimus eas nurm a corpore separabilem habere actionem. ipsas quos corio necesse e st esse inseparabiles. Earu igitur omnes opera
tiontam corpore, Cr circa corpus versantur. Nutrit tua, CT au,
cli generativae in corpore sunt, per corpus operia
tur, T circa eo ora porro itidem crimi M. quae irascibilis pars e st,ta cupidiας Hic im moliet sanguinem, qui est circa
cor. illa aute iecur eo modo allicita corpore ergo,C per corpus sed cr circa corpora. Vel enim ciboru uel colori uel cor
poratam,ut semes dicaaera appetitus cupidita est Et animus totus in hoc eis ut eu . qui ipsum molestia a fecit doliare uidit lina ficiat. esse eora operatione no fine corpi re, nec6ῖσι oe si ilantiae.l quid enim actione suam exerceburis paratcsQuid nutriet uel augebἴt,uel generabi7t QvEaute uici im dolore ejicient Sci es cupidita iucundora quid retinebit, qua eari ad appetitu moueis frui atrio; erunt. si aut hoc uti tellucet ut frustra quid fit, fieri no potest inseparabilis ergo i coris poribus e s ubi tis,ex quaciles operationes proceducit. Sed vegetatiuic iraturalis ab hoc crasso et inseparabilis, crinaciam eo corrum pitur. Et manifῆstum est ex iis,quora resu nisi icultates, is plantis in quibus stirino corpus non pellatur.
Demostrantur aute etia post anime exita brevi adhuc aliquo tempore in hoc corpore remanere.Vnde enim haec pumilia, Crq sicile di potui potet auctio In mortuis enim Cr ungues Crpili tactur.Si au)ῆ auctiuae jacultatis etia post morte est in corpore aliquod uestigium nutritus quoq: Multatis aliquoi esse uestigiam necesse e l. Propter auctionE enim alimentu et t. Hine ergo niam Pstu est quod in hoc corpetre elle suum habEt hae Sis culciter. Q mod si habEt cet generati iam quos habere necesse est. ln eadem enim et serie, C eo .lmatione. Quare ubii Lesunt,ta ipsa quos necessario iii.letur inesse. Huius aut cr in mortuo corpore dixerit siquis uestigia esse eiquod propterea, quae ex mortuis corporibus generitur, animalia vestas, Tapes,c vermes .e eiusmodi. Irrationalis alite in hoc amplius
esse suumno habet. Remanet enim etia post animae ex corpore exitii uehiculum er subiecta babens corpus hiricile. Quod cripsum es ex quatuor. Dicitur autE ex abundate acte quemadumodum C hoc terrenil ex eo, quod est amplius. Et unde mani
statim ipsi in eo esse sum habet ut irrationabis imo prius
unde omnino et corpus thiriciles e enim prius oportet q aerirere an Ut omnino. Deinde demostrare quod in eo si irratilo natis uiri unde igitur sciemus.quod est hi risus Anima quidem nostram pol discessum ex corpore in cofesso est uel potius deis monstratur ad in iros uenire.ta eorum,quae in vi male golit, ictu penas luere. Non enim ut simus solam curam gerit prout dentia sed etiam ut bene simus. Quanto em anima, quae ad id, quod est praeter naturi et ipsa luerit, non negligitur Sed quam es ei diligentia r so icitudine proiiuetur. Et quoniam eiusu venit, ut per delicias cir uoluptit'peccaret, necessario ut
per dolorE quoq; purgetur eueniet. Nam C hic quoq; cotrari rcontraria medica α adbiutur. Quo fit ut iiij;,quae sub teris rasunt, inliudicitor exercendum paratis locis punitae dolore
afficiantur. Sed si incorporea est anima, fieri non potest visa tiatur. Q modo igitur punitur Necesse est ergo omnino aliis quod ei isse adiunt a corpus quo i,c in nimio aestu, aut algore vel immodice dissoluitur, aut supra modum coneres t dolore animam afficit per consensam. Quemadmodum C hic quos
corpore dolorem patiente, propter naturale vinculam cr, qui ex eo procedit consensum sentit anima dolaia. Ipsum enim per se irrcorpore a nullo patiatur. Cuiusmodi ergo est ei corispus adiunctum 'Non hoc quidem in ea enim, ex quibus compo
possitum sit resolutum est: sed id quod spiritale dicimus. In eo
ergo propterea sunt omnino rinquam in subiecto aramus, Crcupidim,Cr es eos aer inequeunt Ni i enim essent, sed rutim post existim ab hoc corpore ab his affectibus esset liberare, a generatione quos esset omnino pura. Qui dicta generationec perturbationibus esset liberata sustolleretur,neque in subaterraneis iudici locis esset sicut en cita iv, m ea ingraneration
13쪽
ii rationem descederetiti utite illi assectus,propter M.quMdi mus causas fieri autem non potest ut a generatione liber tur, ii nonscipsam purgauerit. Quoniam enim ipsa per se est mobilis,σsua si onte bono excidit,oporta eam rursus, ut sua foraturis ipsam purgare. Subterranea enim ita iudici loca ea
sustoacre non posui a sed ipsui innium ad scipsam conuertunt.
Qisbsit,acum res uerit,eisque errora suo in poenituerit, propriosuo impetu purgetur,ta corpore illum,cui uulpo te alligam erat, at rctuam consensumsua sponte ab ciat. Quiris reditissum postpubterraneu iudici loca hic rursus tamdiu conis si iere, nec a scipsa purgata, π igcneratione liberata sublua diluerit. Tunc itaq; Cr iram,C cupiditatem una cum illo ueis
hiaulo id est spiritu,deponit. se dicem ei postea aliquod aliud
diorum uelustraram fmam crisimilitudine habere inquiunt. cilmenim ipsa ex mundanis rebus sit, eam nece*ces omninomniis aliquod habere,quodserat,quod mundi quos pars P.
Et inisemper mobilis,c eamsemper operari oportet, oporaret eam nerpetuo aliquod corpus adiunctum baiare, quod semper vivificabit. Propterea splendide G Iuratiosum corpus eum habere inquiunt quodsit aeternum. Propicrhcc itaque, quae diam sintstiritale corpus esse necesse est,inanimum,ta cupidiaret ab eo separari non posse. latust tum est aut . quod qucmadmoda uitalcs ετ appetitiuae irrationatu Sculcitessunt inspiritu ,ita et cogniti .Si enim deteriores ab hoc crasso coraporesuntseparabiles,multo magis meliores eIiores dat cognitiuae dico aure imagmitione et sensu m. Sed et i in illo essesuam
habeant irrationales Sculciter,uemunt dimem etiam abi oueastigia quaedam ad hoc crassum corpM.Quemadmotae a menate mentis conceptus ad omnes uenire dicimus. QAod enim etiam adhoeust corpus irrationatu aninis illumarationes veniant, manifestum est. Ira enim mouet sanguinem, quini circa cor cretus ebullitionem quandam Scit. Cupidicis autem iecur sic uel
se ad uos motu ut icit Etselfus omnes cerebrum illuminant. ex eo enim adserisoria per neruos suppedimur sensoria lacubrasaeois male astectosensus sunt actionu expertes: ut demonas tirunt medici cum enim id quod meningae custos appellatur, meninge, quae membrana est cerebram tegens superpo β.e,rit,e sensu,ta motu carens anmale ocitur. Et cum dorsaIis
pars male dorssisArerit, egroti quide paris eris sensu Di,
tur, instriora autemsensu carentwo qu)d non amplius suppediatetur a cerebrosensitiva icultas lim motrumentum neruus scialiset,passumsit.Et si alligatus si erit neruassensu rurs uacuus pars instrior superior avum mancisensu praedici. Ex dictis igitur manyestum est quod emsthiritale corpus est,eπd eos,
parari neque t animus,σ cupiditas. Mucio autem magis aper. tu evadit ueIex ipsa reru operatione. Vn enim in se echrisumbrarum formam praesestrentia lectra apparet Nes enim muri vetari habet anima uel omnino videri potest. Sed non purgaris aiunt animas, postquam ex hoc corpore excesserint, cum spiritu aliquidi errare disciscasepeschra apparere. muredibibenda est diligentia ut recte uiuamus. Ab hoc enim ex improba uiuendi ratione conde illiniritu circa assectus aiunt animam attrahi. Habere enimo ipsum aiunt aliquid naturalis nite:Nutriri enim Non' aut nutriri,ut hoc corpus sed per vapores.non perpartes scd sic verbigratia ustra laeua res recipiunt. Et propterea studiosi es tilioru C siccioru vitae,
haec autem impurgatior aes aiunt ipsiumsuscipere.Hoc enim coropus aqua austum. illud uero purgationibus,quae per exhalationcssunt. per quosdam enim vapores nutritur per alios autem purgatur. Ipsum autem non palaria be instrumenta diuisum,
hendere. Qisareta Arimielis in Metapbilicis in riit. Qu3ssensu proprie unus 6s,G scisorium proprie unam, sensorium appctans ipsumspiritum. in quosensitiua facultas tota per to.
tum uariu ensibilia apprehendit. Quomodo igitur apparet insepulchri, mebruer instrumentι praeditum, ta aliquando quidem homini figuram aliquando uerὸ etiam alicuius ulterius ais nimalis 'rmam habens ZAd hoc dicunt primum quidem illud
quiasaepe contingit ipsum hominis baberesiguram a flagitiosa
uiuendi ratione incrassatam,ta simul a continenti corpore ima praessum. QAod etia in glacie usu uenit vicum iis in quibu/ concrescit visis, simul imprimatur. Quomodo igitur diuersas ha, bens figuras apparet forcipis,iliqviunt quando anima itfium vult domonstrare mouens imaginatione ipsum simul imprimi: uel etiam diuina frie cooperatione adiuuatue, G apparere, πrursus evanescere, nsutu,ta rareficium.Cὰm enim sili aereu, quando coactuum condensatam feriis usibile, ta rursus tua, nescit distier lane, G rurGictione. Ad haec autem omnia dicte aliquis dubicinna humanae sint animae quae per proprios spiritus in sepulchrι apparent, e non impostores aliqui daemones. qvi suapte natura ficile possunt se in omnia mutare, propter eis annexumspiritale corpus,quod in quasvis figuras nullo nego. cio se potest trans aerinare.quodquidem fidue videtur ficere.
Quomodo autem uel ad aliquod tempus hic errauerint uni, utrum suill ontes electione, antiona Si enim electione, hine numqui migrauerit anima. Adsubterranea enim iudici loca femigratio.Sidiae citra sectionem a prouidelia cogitur manere. quomodo eluit augetur ad improbitatem facultas, inmaiora, quam hic potest Sinautem anquam deposito cerasicom ruonemoportebat potius ueluti pondere liberarim, π,rixa prope sunt,iudicis et panaram Ioca velutipraesentiscentE, madestiorem feri Nutae autem ea malaficit.que ne hic quidem lacere poterat. Disserit autem in primo quidem libro de ijs, qui antes de anima opinatisunt: eorum enim opiniones exponetier quae ea recte visa uni admutet:si quid autem de anima non
recte existimarunt,redarguet Instita autem libro propriam de anima opinione exponet, cτ ea disperet. Primum quidem communius C crafius. Deindeseorsum de una tuus animali' state. T in secundo quidem postquam de anima comamniter
disseruerit liberet rursum ex dem distu egeruiua aut nam
turali, mirrationali.Intertio dure de rationali Memnit avemer insecundo de rationali ex in tertio de irrationali. Quemus modum aut solet in omnibus tructilibus naturalibus facere circa ractatutim finem,uis attollat adeas, que a rebus imrulibu separataefunt,caifas,irier Uc mit. In PhUta enim ad finem e m de motu disserent σprincipis ea fari quaereret, sei sum ad primam causam e motus principium eleuauit Auenim oporte re primum mouens esse immobile. Si enim emi admoueretur, ne ea quidem qua moventur, in motu man rent.
Quare sipunt qMesemper mouentur,necesse est id,quod ea mauet, esse immobile Deinde cum praecon s π laudibus id ext Illyri,qubd est incorporeum .crcinum ,π omnipotens, disi inquit principio dependet calli. G mundus.
Oportet enim perst lumibUologum. φqui naturales cavsas tradiderit,etiam adseparatas ascendere,eτ non in eis manere. Sic etias citia libro de Genera tione e Coris ruptisa
15쪽
Commentarior Um. IO ANNIS A LEX AN
inclibros Aristotelis de Anima,
PVIchrarum, e pretiosarum esse rerum
m, CT adhoretation ad eius eognitione potius autem lurios
qui Lac contentatione digni sunt,
adhortationem rcontrariorum utaro hortitionem.
Duobus enim posivis principi Ir, per unam quidem actor eari videtur, per reliquum autem dehortari cis enim di
esset,quod cognitio eu pulchra,er pretiosa, e quia pretiosi mra,c exictifima est de anoa cotemplatio, videtur omnes homines ad eam adbortu i . At eam rursus dαit esse longe ommn deicitimum persuasionem de ea aliquam habere,dAore riuidetur ut per utras haec ostendat, quod studiosos soli ad
ea, qua de me contemplatione Mintur , ad horretur. Post
laudem autem, Diaborritisnon causam instri suae fit difficilis
de unima contemplatio. Deinde aliqua problemata exponit, quae qMeri debentis ijs,quae de anima scribuntur Alexander quidem,ut ait Plamrebus, cum propria dogmari uellet expolnere, cria se etiam Aritatelas sententiam attrahere, istae
opus commentavia se simulauit scribere. Ex Nooemiis iraq; contortam suam ostenden sententim,ipsum prooemium contorte exposuit.Ait enim deficitiae dictum esse Pulchrarum enim erpretissuum esse rerum coalutionem existimariter. Quid exillimantes ait idiqisubaudiendum pulchram,C pretiosam.Sic erago Alexander Attici autem interpretes magis ex ipsa rei natura bo exposuerunt cognitionem enim,inquit,pules rarum erpretiosarum esse rerum existimamus. Hoc autem est Aristote liueIDiliare cognitionem laudare. Quare mi eripissicis quoq; sic exorsus est. Omnes bontiner scire natura appetunt. Signum autem 6 sensuum dilectio. Est autem operaepretium qMerere quomodo rem pulchram es dicit, C pretiosam eoagnitionem. Nunquid on retanitio bonum est, etiam ipsorum malorum Dico d maxime. Et malorum cognitio bonis est, quae est reum cognatio. Ut enim a Platone dicitur, c putiebre dicittar ali cognitiomit,ut is eo fugiamus: Boni autEignoritiamst,ut in malum in euamus crine Creontra, Maliquidem ignoraritias it ut m malam incidamM.Boni autem coagnitio nos paratae nisi ut ui in apprehendamus,emretiat eamus.cognitio autem trimu modicitur vel enim scientia cognitio dicitur,ut Plato in Phaedone moe enim est nosse ac, cep scientiam hes ere,er non excussi. Et in Gorgia vel
rursus plar incrassiorem cognitionem, ut ipse ait in pissitaris. Quandoquidem nosse, erschre crede re scientuε Per nosse enim planam Herassim cognitionem significat. Per sciare autem exu Elam Ue eam,quae e muniter de omni notione
dicitur,quum ex hic crinieci Uicis aceent.
Magis autem aliam alia, vel secundsi quod est exacta, vel quod sit meliorii, ct magis admirabilium propter haec utras anima historiam iuste in primis posuerimus.
Tori prooemi,menter ιntelligentia si habet. mnem quiad cognitione inquit,pulchram C pretiosam esse existimamus esse autem aliam alia pretiosiorem, er pulchriorem dua bus de causir UeI quod subiectam de quo cognitio est melior est: vel iad cognitio exuctior. Ut Ahonomia est medicina
pulchrior eo quod ubiectum habet pretiosius. Illa enim circa coelestia: Haec urar circa humana corpora uersatur sacris cundum cognitionem Astronomia exactior est,quin medicina. in re secundum utraque longe quam medicina pretiosior estus,onomia,Crsecundum subiectu mersecundum cognitiorus speciem. Rursus Geometria seeundam utrunque mechanica est pretiosiorim,quod Geometria quidem elaea u,quod est immisteriale, ubiectam habet. Ipsae enim figinae, secundum ster imcorporeae, Cr magnitudinis sunt expertes. Si enim magnitudianem haeret circulus,ommno definiα, emelae scrip esset. ut eid talis QMdsi hoe esset bisubitalis uel tricubicilis circu Iu non esset. Neq; uero ullus alius praeter cubitalem magnitudinem circulus esset. Et si esset aliquod orpus,definitum omnino esset,ut uerbigratia cris. βrreus igitur non esset circulus, uel ligneus,nes ullam aliud compia praeter s. Q Te inmateriale omnino est subiectum Geometriae mechanicae autem eorpora C magnitudines Est itis Geometria pretiosior Mechanica. Sed Crsecundum cognitioia. Illa enim, Geometrisscilicet,nec Assi nec . ipotest. Semper enim omnis trianguli irra sunt an guli duobM rectis equales.cr non cra E sed exactis e Cr ne
in nummo quidem uel breuismo iij ens semper enim dine
tiens lateri erit incommensurabilis Mechanica autem non ex actas habet rationes, ut quae circa eo ora, er magnitia; nesversetur. militer se habet Arit elisa C Harmonica.Arith metica enim,ut quae circa munerorum rationes uersatur, etiam
subiectii melius habet utpote immateriale, Marmonica elaca corpus fides,Cr chordas, crisono mgmtucines habeat. C propterea Arithmeticae exactior est, istis. Quonii stiatur haec est scientiarum puliserrima, qua circa e rvm alterum quidpiam praecessit in anima autem haec utras cons eram tur: propter utras igitur,inquit, ex pretiosa Cr pulabra est de anima contemplatio pretiosa est igitur de anima contemplatio, eo, quὀd circa excellens ereximium subiectam uersetur. animam scilicet ipsam. Quod quidem est omnium,quae bis sunt, lange piacherrimum. Sed Cr quod exactior, pretiosior est de anima cotemplatio. QAmodo autem est reactior de anima contemplatio, si didicerimus.In demonstrativa druis nobis regata tradit Aristoteles,quibus, quod exactius est, discemere oporateat Sidosunt, inquis scientis, Cruelis cognoscere utra sit mctior,duplici ratione cognosces modo enim altera ait rius principia demonNat, quae principia demonstrat est ex ctior,ut pis ceratio discipb medicina est exactin Mediari enim principia, silologia demonstrat. Rursus Geome tria exactior est quam mechanica Talia enim principia Gae metria demonstrat. Et Arithmetica exactior est inu Haemo. nica Harmonicae enim principia demon' antur in Aritia metica. communiter autem omnibus prima Philasophia ipsa enim omium principia demonstrat. Rursus, inquit, exactiorestscientis, quae circa nineria expers sale tam uersat . ut B com
16쪽
Gsorne tria, Priefica Theola d. m. de rasa ait in Me, raptosica,quod mista lilium cotemplatio est e facillina, crdocilis. Facit a quide,quod derctus est constatibus,ta eo dem modo semper se habentibus. Apertfima olim sunt diuitia, ut luesunt omnino immuribilia secundum subflantiam, secum dum potentiam secundum acticis . Propter boc ergo estfacitima Difficilis autem propter nostram imbecilitate. Neq; enim
possumus,chuir in corpore. G animi perturbationibus obno' xi sumus, d eorum larem oculos inconmuentes inita re. QMd
quidem etiam uestertilionibus seu uenit .c in enim sol sit claris
smus, propter ocularum mbecilitam eius radios uidre non sunt Eis igitur citrio uideatur fletarum lux,quae pro ocurilarum modo eis magis conuenit.Sic igitur in nobis,ta in intellislibitilius se habet cuni igitur exactior ea est sciretis, quae ciraca immateriale subiectum uersatur, uel quae principia monastrat, utronam modo est de anima exactio cotempliatio Non pe quod materiae expers subiectum habeat. Nes enim aliorum principia demonstrat.QMdsi metaeriae penitus expers est inta; m,omnino est cri mortissis.Vnde Cr Alexander hunc locamalubreat. Exterius enim hoc ex additametuo in ita esse inquit.
Nagis autem aliam aliques socruid quod exacta est, ut quod
sit meliorum cI magis admirabilium, ne cogatur locum expoanens exactiorem dicere de amma colu plationem,ut quam
tertie expers ubiectam habeat, ipsam nempe animi secundum Aristotelices regulas. QMdsi concesseerit materis expertE esse
animam eam quoq; necessario immortalem esse concedet Mealiorum autem C magis admirabiliam.illud qui semestreinatuvae, Nempe meliorum: hoc autem nostri iudicis, magis admira, bitum. Propter haec utraq; animae historim iustem primis posuerimus.propter utraq;. Alexander quidem ait, quodsi putichra,c pretiosain qui huic cohaerentem octim adulteret. Diacit autem propter utras e propi exactam contemplatione, crisu iccti excellentiam. Histori.m autem pro eo quod est coagnitionem Urι ραρ enim sciente appellaenus. In primis παιμσimus. Non dixit,in omnium primιs, sed in primis omni metum prima est intelligibilium cotemptitia. quae neq; secundum substititi ines secundum poterrulam nes secundum opπationem omniata mutari posunt. Secunda autem est de amma, eo quod etsi minutibilem habeat sub tantiam, at myopreationem. QMre eam immortalibus equi cum esse dixit Plato, eo quod proprie est immortale, quod secundum omnia est minutilila: ipsa autem quoniam secundu actionem mutatur,proptπω ima mordilibus est aequivoca. sic etiam coelestia ditareis immortali bia esse aequivoca. Mutantur enim tripsa sit non secundas afantiam,atsecundum locum .' primis igitur,eorum uidelicet,
quae sunt post eam.Primum enim post intelligibilia locu habet. Videtur autem 5 ad veritatem omne eius cognitio multum conferre. Et ipsa quidem pre se, inquit, animae cognitio est admirabi. D,C pretiosa. Deinde ait cribo ad omnem ureicitem conferare id est ad omnem philosophi . idem enim enumitatem dicere,inphilosophi .quari loquviem C quaere urea es sapie tia uerita . . Nullum est enim in ea mendacium mare si ad omnem philosophiam eonfert,uidelicet Cr ad morale,ta the logicam crinaturalem.Ad moralam icis coiret, quia fret non potest ut mores nostror 5potimus, si aninis ultates prius eonfitemureimum. Dis 'et autem ride ma moralis, ut ipse
in moralibιι inquit.Si enim uirtus oritamentum est animae. Oranamentum autem est ficultarum animae recta ordinatio eas oris dinare non potnt,qui earum natur m non consideraureis confert autem tria Theologiam,quoniade intellectu qui in nobis
separatu inaestigamus,quod ipse est mortalis,qua
doquidem intellectus intelligibilium est intellectus eorum duatem, quae sunt ad aliquid, qui altπum noureit, reliquum quos cognoscet.Manilistum autem, quod mentis nostrae contemplatio mulium etiam ad theologi confist. Unde cr ipse dicebat intra ide partibus anhiatu, quὁd non de omni animas, sco It di Mendi .Si enim de omni,etia de intellectu.QMd sic hoe,de intelligibilibus quoq;. intellectus enim intelligibilia esst ntellectus. Hoc autE est Theologiae,Cr primae philosophiae. constri autem nobis r ad naturalem. Si quidem p sic opus est de corporibtis disπσe, e eorum formis, C Acultatibus.
Earum autem, quae iii corporibus sunt, striarum pulcherrima est anima. Maxime autem ad naturam. Hoc autem maxime ad naturam addidit, quod id quod eo set aliud est ab eo, i ofert in morali itas tractuu et Theobogia non constri sed i te eius,quod proponitur,contemplatio est omae contemplatio. In Theologia enim, ans ad intelligibilia σdiuina conumitur, π,qui illic sunt, ordines quaerit. Dum autem se ad intelligibilia conuertit ad seips quos convertitur: er de sua ipsius substaitia mordine d Det late iis sibilium enim e diuinoram extrema est anim. Rursus, cim de moribus ureba Scit, inuirtut in ordines contemplatur, de suis ipsius faculatibus c potentior disseret, quarum sunt virtutes.lii latrurali autem tramia conlist. Alia est enim natura,salia anima.Qummodo igitur constri subiunxit.
Est enim veluti priticipium animalium. Pr: ncipium c ut effiΘεὶisu, CT ut formale C ut sole. Hare enim sint,quae propriesunt principia. Elfictivum quidem principium quod ipsa sola uoltimi animes mouet,nes uecte aliquo opus habet firmulis autem quod ipsa est, quae animu er, ut semel dicam animatis forma tribuit. Animatae enim 'mus inum esse secundum anima dicutitur. QSod enim in unoquos naturalium melius est,ut ipse ait Aristoteles, uniuscuiusq; 'risma est. Melior autem in viimatis est anima. Finale autem, quod eius causa corpus est. Est enim corpus quille propire aliquid. Ipsa autem est propter quod. Vnde C instrumentora seu membrorum animatam alia est, C alia adapntio ad propriecit eius, quae in unoquoq; ost, imae.Alla enim hominum, alia altarum alis temestrium, alia aquatilia. Et in uno quos eort multa est pro unditas cam uin quodq; fit paratum C instruactum ad eam animeficultatem,quae dominatur.. Alit mimur
Ibructa sunt quae secundum isae Liraclπem impressa sunt.AE,
tre,quaesecuniam cupidintem De quibus non est praesentis loci dicere. Addidit autem hoc, luti qubd cohaerens,e proxima animalium principium est natura,non anima.
Quaerimus autem contemplari cogno scere eius naturam, S substantiam.
contemplari quidem Gallius aggredi. quae de ea dicenda sunt, ignificaumr. cognoscm autem exacte perscrutari Diciamur enim contemplari quidp . quando ad id fimplicit opis gredimur. Nosse autem ipsum, quando ea elim, quae ei insunt, edidisimus. beatur autem c substantiam, siue prefigu ram, quas parallelo dicitur dem intelligendem est, ut priuris stacundi fit expositiuum natur uico pro sub imitia . uel naturum dico pro substinia uel naturm quidem ipsum eius genas: substantiam autem defviitionem uisu quodgrauis reduciturint τι substantiam uel qualicitem uel quanticissi. Dixerint a tem ad qualicitem quidem reduci,qui te reaturam ab notum autem qui rationem seu proportionem. Dcinde e genuis cognou rus, ediscree rei oportet eonstitutuus eius di Itarentias,C sic definitionem reddere.Definitio nimire su H
17쪽
Deinde quaecunc circa illam accidunt. Non dicit, qu)d oportet qMerere ,si secundum accidens ei insint ut abstin corpori ista, quae secundum substantiam consequuntur. Sic igitur audiemrre illud accidit, quemadmodum cris ollogismi desiimone conclusion .vrogi simus nam est,in quit oratio, in qua positis quibusdam aliquid aliud ab ijr queposita sunt,acci sit. Quemadmodum igitur hic non dicit securi, dum accidens inesse propo sitionibui conclasionem,sed siniistiscat ea dictio id,quod per se ex necestate consequitur: ita crin praesentia est accipiendam. Qtiorum hae quidem propriae animae ais istiones esse videntur: Illa autem communia etiam animalibus per illam inesse.
Eori .quae ex neces ite animam conseqtiuntur bae quia demeam sol consequavit . Illa autem totum animal. Dico autem,quod consis ex minia,Creorpore. Et animae quidem affictiones intelligEt M. Hoc enim eius in anima rationati est pro prium Alis autem . sectiones sentire imaginari irasci,cupere,s quid eorum est dae utriusq; sunt comunia.Omnem enim alii mam,ut uiram aliquam accipit,cmait eius quidem bra proprias esse a lyctiones,non omnis simpliciter,sed eius, qua aprete ani madicitur. QM quidem inani fistumeit,quod animae sunt ratitionalis in anima enim dim simpliciter est C ration dis Asia r erum in trum nulla est propria affectio.quandoqitidem
necarum quidem substaitia hi separabilis. Alfi rei torus aute no, men dupliciter dicitur. Dicitur enim aflyctio, uel quae ducit ad corruptionem,uel quae ad perfictionem. Dicitur enim lignumae igne pari,c adici sed tanquam ii,quod ad corruptionῆ duiscitur. Dicimus etiamfensus patia scudibus,mani istumo, rem,quὀd perfici ci 4 potentia in actum duci.Sic itas Plato in Sophisti dicit de toro. Gltotam non est unumsed passum est unum affictionem,uidelicet, licens perficti .Totum enim non
est quod unam. Quoniam totum partium ei totum partes aurites aut murali ,π non unum. Quare non unum totum si utadem in multis habe, in esse,sed passum habet unum Pastum
est autem unum, cim propriam proictionem recepit. Ex hoe autem loco restamus Andronicum Rhodium, qui peri bem
ntis opus adulterauit C in enim illic dixisset Aristoteles qublintelligEtiae fiunt animae. ἡ tiones ut in libro de anima dii tum est, ait Andronicus,qubd hoc nusquam dictu est in libro de uniis m, Q nire necesse esse uel esse adulterinum librum de anima, uel peri hermenis sed in confisso est librum de anima esse Aristotelis adulterinus ergo peri hermenta. Dicimus ceto, quod in hoc loco propris animae ait etiones nihil aliud qu.im intelli gentias appetavit. in re soceres,quod in perit cuias tradditu dicebat.
Est autem omnino dissicilinium persuasio
nem aliquam de ea trabere. Diximus quod in prooemio laudibus elyricotemptutionem de anima, Cr ad eam studiosiores adhortatur, socordiores autedeterret. Hic igitur,ut hoc siciat,uult demonstrare quὸd disti, cilis est eanima contempIitio, in Umodo autem distrillis,dixit superius quisl quaerimus contemplari naturam ubstantiam eius,id est uolumus inuenire,quae fit animae definitio. Haec aute, hiquit de definitione quaestio ero omnibus,quaesunt,commuta niter est disticilis c proprie in anima oportet enim inquit, quaerere communiter in definitionibus. Primum κis,nunquid uita est methodus: per quam fieri posit, ut omnium, quae sunt, definitiones signentur,uel mulis. Et si una est methodus,que mea est. Si autem muli et rursus quocivum est,niso Crquae numero sunt, Cr quales C quando inuenermus quot
sunt,uerbigratia dux malas haesunt, Descriptio et definitio.
Alii tria be tertia nos excipit quaestio, Qualibus nam meis thodis omnibris in rebus utendum. sed C postquam hoc inueniermius,rursus quaerendum quamloquidem regeneribus fidis
strentij est definitio .quod rei propositi egrnus est,er quae dis
strentiis quibus diuiditurgenus ut cognoscamus quales sunt rei propositae constitutivae distisentiae, ut cim eas cum genere contexuerimus eius definitionem tradamus conitiniter igitur propter haec animae definitionem accipere est illicite quo ita omne quos definitionE hae cos quutur proprie tat in anima accidit adhuc magis dubii de ea spe orationῆ,ut ipse deinceps exponit.
Cum enim sit communis quaestio cita multis alijs.
In multis,inquit,rebus cominus de definitione quaestio. multitis autem dixit quoniam fieri non potest,ut omnum definitio,
ne tradantur, Neq; enim generali; imorum,nes indirui suorum
siuesingularium, sed per demiptionem ea significamus. Quae enim sunt maxime uniuersalitu per ea, quae per se sunt propria.
Singularia autem per ea tuae eis proprie accidiatit.
Dico autem de ea, tuae est circa substantia, 5 circa quid est. mandoquidem sub'ntiae nome multa significat. Et gentis
enim,π materiam, T destrittionem, nonnunquam aut Pomnem
subsistenti seu existentis propterea cum dixisset,eam.quies circasubstiditiam interpretatus est addetis,c ea quae cisin
ca quid 1i,ut significet delinitionem. Fortassis enim cuipia videri possit una esse methodus in omnibus, quorum substantiani
Volumus cognoscere. quein admodum 8 co rum, quae sunt secundu accidens, propriorum demonsi rationem .iniae reda igitur suerit haec methodUS. Aliud est accidenς ω aliud secundraccidens.Accidens quiadem quod tu diuisitonesus tantiae opponitur quod secundi se non fulsistit,nes secundum sub tintia rebus inest: sed exterius
eis superueniter accidit,ut nigrum uel albam corporibιM. Seis eundum accidens autem,quod ex nece ite sub Entias censeaquitur. ut propo sitionibus accidere dicimus conclusionem, non quὸ propositionibus accidat conclisio, sed quod ex nece imate eas consequatur. In ratibιι aute accidentis nomyimponimius, eo quod ad alia quaedam accidit etiam si ex nece1fidite,c quod eademsint.Quod autem proprie est accidens,non eo quod eradem fini consequitur.pote: utis criorum albus animo cogi tarLHic inq; secundam accidetis propria dixerit, quae primo,
munium ut hominiscientiae fusi eptilium ex omni tragulo tres angulus duobus rectis aequales haboee, uel duo latera reliquo maiora. Haec autem primo,C secund se rebus inesse dicuntur. Primo quidem,quod immediat his solis insunt,er nulli alij.Seis eundum se autem,eoqu)dsecvndum sub tintia. Unde Crionis uortuntur.Si enim homo,Cr scientiae est susceptiuum. Et rursus si triangultis, ex neces rite tres anguli duobus rectis sunt aequales,Cr duo latera reliquo maiora, T contra. Haec igitur ipse seis eundum accidens propria uocauit. Est igitur hoc primo, et se eundumst.secundum se autem,quod est secundum substititiam.
Non i quid aut secundum sed oc Cr primo. pliris enim se extendit id quod es secundum se,quim id quod est primo Antima enim homini secundum se quidi inest at no primo eo quod etsi non est homo,animal est. Quare non primo homin inest. Similiterer figura triangulo secunda se quidem, non autypriamo.etsi mim non βι erit trianguliιs, si figura. Et quid dico figuram Nerectisneum quidem primo ne1 triatigula,c insecui dum se quidemst.Est enim re isti ne ini,c si triangulas no sit.
18쪽
adum conuertuntur. De ijs in demonstruiminiquit,qubd eoarum solum est dononstratiosion autem accidentiu necb eorum
quae secundum se quideinon a tem primo insunt, iij iure optimo. Quoniam erum demonstirati scientia est, sciretia autE est, quae uecpsa linea tibi potest, ijss aptatur quae semper eadem sunt,er Ode modo se habent,propterea fieri non potes .utaeacid iurisit demonDatio, quae aliquitiio aliter se habent, eradsunt, recedunt. Rursia demonsatio eorum est, de quibus dubiritur. Ea autem, lus sectandumst insunt, C non Πιmo, ut plurimum in eostfo sunt.ut quod homo sit animal cr quod sigura triangulus.ne eorum quidem proprie miserit demonstraeitio. in idis iris demonDat quod uniuersili timorum generum ne inquidem demonstratio, quonim ne efinitis,sed per deis scriptionem iD significamus. Omus enm proprie demon Da tio est, civi effectorum ex causissilem ficit, preticularium ex uniuersalibus,ut cibi gratia QMd homo sub'ntu demostramus per media animal. Eo enim quod omne animal es substana tui, T visa quod homo es subsutia es quod omne animal est subiti itia lavit autem esti uniuersalius. me enim animal
esse subjEntia plius est quim hominem esse anima sursus
quoni est triangubis, propterea tres angulos duobus rectis aequales habet: ta rursus qualidoquidem est trimulus,duo tera reliquo habet maiora non quoni duobus rectis aequales. propterea est triangulis Haec e figitur proprie dei nuratio.
Est Cr, quae, notavis .il est ex propriis cr certis filius d monstratio dicitur, quae causuum ex istetis fidem Seir, ut ipse in libro de caelo aecit in quo ex tuus illumlirationi lita de monisauit. quod easi sthaerica, Atqui cotra demostrare oportebat,e qubd est spherica, propterea silc illuminatur. Ea institimur demonsatione.quando fectum ausa est man istius. sicut in luna se habet Effectum enm,nempe illammatio antifestius est quam causa.Dico autem, quam iadsit o biculari. se uinum gubicinas:s in Ese fit falcari,ci quado a coitu discedit o quando est coitura: bis dim ita sui parte caesa: bis xtruis decliuiser gibbosa semel plenuaboc autem fit, eo qubdii usit orbiculata .si enim discus esset uno simul tempore esset.
vel illum; nanda, uel non illuminanda. Nunc autem quoniam sol
quidem est superius, quando ei ex diametro fiserit oppostatus quoniam nos medii intercedιmus,uid tri totum nostrum
haemisphaerium, ad quod quidem peruerit,esse ita natu. cim rem ad eam propius accesserit,s per quidem partis, qua ad nos uerit. 2 marionem diminuit ri autem,quae supra nos est, i cst quotum ut dixi sol est easuperior C sic paulatim, donee perfidis riser ei oppositius uerit,ut inter utrunq; non amplius medii mercedamus,sed ad unum latus ambo sint, ita ad nos quid 'Nit, partem lumine uacuam ejiciet, Quae auistem supra nos est,tammosam reddis Eius autem argumenta nc ex eo .quod apud nos 1l,licet accipere. Si enim imagnu glla. bum licerit aliqua deinde ultera haemistiberiu, id es medii globi parte also colore unxerit,abera autetistro: demdegllaba in sublime extulerit, meum nonihil paulatim inclarauerit, albo si contingat exist te superius colore, deinde inclinato glabo uidebituebat subtilem quandi falcataei adere bombi. Deinde per putes inclitiato globo .relii lus quos fieri figuras.C tandeatibo toto hemithberio infirius couerso, si magna sit altitudo via debit disci βrma praeses ne dealbata baemispheria.Hae quide
extra propositum.Talem autem demonstrarione τεκλκω δ'
id eit, quae ex certis fit signis appellamus si fimus hie est, erignis quos est.certa enim ignis signas mus est: ut qu)d sphae, rica sit bina quὸd sic illuminetur. od autem solui pote βοῦσα semper certuer indilitata estino. μήωρ, scdsignum
appellat . id aute est quo te lectum non e uno ausa segestur.Ut pallida est quonim peperit. Non enim omnino pallorEpeperi se consequitinabo ergo solui potest,Cτ non m κῶμsed figuum est,ut prope corpus fecenter occisium stare,q socciderit signum est. Q propter ait enire. Propriorum igitwrsiciuidum accidens,quae nos diximus primo e secundum se iris esse eorum est demonstratio. Susticetur aute,inquit,quissim, quὸd quem modum horum una est methodus demonstrativa, se inquit,ta ad accipiendam uniuscuiusq; methodum una quodam amethodus sed etsi una est,quaerenda est quaenam ea sis. Si autem non una est, ct conuinis quaedam medio dus circa id, quod quid est, adlauescua dit tractatu diruilius. Circa unu quod sinimaccipere oportebit, cluis modus.
Si miniuria esset,hocsbiam haberet quaestio, qnt inae est. moniam autem una pilares sunt, pilarasunt,que ex eo quaeruntur. Et quot numπο,σ quales styecie, Cra ali in qualibus reis bus utendum. Hoc enim, oportes at circa unumquod, eo maccipere,quis modus igniscat,quai methoro in vilibus rebiis
Quando autem perspicum fuit, utrum in demonstratio vel diuisio, vcl quaepia alia methodus, multas adhuc dubitationes, Merro
res habeat. Hi, tanquam in suppositione dicit.Postqvim,inquit,omniam mera nuenCr. miri,qGndo iam nobis mani, stum fuerit. quisl haec est mel diu per quam definitiones inuenmies Age, uerbi gratis dic iis Vel demonstrat tu i uel diuisii , uel definitiua,alia rursis excipit dubitatio praedictis no instrior. a. lis autem ea fit Mist.
Ex quibus quaerere oportet. Alioru enim sunt principia, qu cmadmodum numerorum, ec superficierum. Id est,sub quodgenus rem proposita reducemus, quandoquidem eorum,qus sunt, ui. unum estgri sed decem. Et alia sis aliud graus restramur ut tremeroruyinquit,er superficierum. Eoram ergo principia dicit numeri quis quo: itate discreatum, sup rficis autem continuam Uel eorum etiam princi pia dixerit, Numeri quilem nisi .Supficiei autE uel linea, uel punctum Flanitia enis ea bis quidrtari,cra uero superis fici generat. Sed haec quide coordinari cri luti lonenrisis sunt principia. conti lusi aut C discretam separata Construi autem nobis Cr coordii rasaepe primipia ad definitionis fuisgmationem. Q uri admoda minii: eris. Dicimus itim numeruesse ex vilitatibus compositis multitudin . uerimus ergo,
inquit,sub quodgoius reducitur propossitum. Multorum enim dubitabile genus est, ut et hoc inuenerim lιs,e m proprias di stroitias diuiserimus,sic defviitioties tria M.
Primum igitur fortast necessarium est di, uidere in quo est genere, A quid est. Dico autem, Utrum hoc quidpiam, Tubstantia, vel quale,vel quantii, vel ex diuisis praedicamen iis aliquod aliud.
Postqv. nea complenit, I de de tutioniblicommuniter dubitantur ii quibus scilicet de anima quoq; dubitatur hinc iriscipiter ab ijsiquae in anima ad definitionis assumptionem duis bitantur oportet ergo,inquit,cmin anima quaerere, sub quod eam graiusreduc M. Multa est mim de eo dubiratio. AH enime sub substantum reducunt.Al sub quantistem,quorum est
Xenocrates. Num H im inquit,seipsum mouens est anima.
Numerus auicin sub quanticitem,Si quium hae dicebat He,Cr
19쪽
c astro sunt e medici qui temperatur m esse sicunt. Eiusmodi autem Crit vervit,qui tal intel chiam esse diciant intelligemus a tem quomodo eam esse entelachiam dicit Aristoteler. Si autem elementorum rationem seu proportionem esse
cunt,sub id quod ni ad aliquid reducere videri posint. Duplumini, vel hemioliam sub id, quod est ad aliquid. Alicuius rem duplam est. Hucusq; igitur dubiam est genus. sed postquam mauenerimm quod est sub tintia,rursus quaerimus utrum corpus, vel incorporeum C si corpus, simplex uel compositum C sit orporeum separabile uel inseparabile. Et utru una in unotiquos rama uel plures. Et si una uni:u ne speciei in multas habreis securiter er que elicuiritu i 'rentia. Et si plures,
utrum numero plures .an etiam specie. Esi specie,virum grnea re an non. nr mlhecie disterunt,non omnino CT genere,ut
homo e citatis. At quaegruere quidem dij rint,necessario crsteeie,ut lapis,c animes. Haec igitur er his plura ad capiendaritimae de initione quoenda sunt. Primum ergo necessari forisci sedi ridere oportet in quo genere esta quid est,id est ex divisione genus eius oportet accipere. Quod genus meo quoi quid es praedicatur in introduhionibus enim didicimus, quod genera in eo quod quis est predicitur. Quid enim est homo in trerogati dicimus quod animulta qui est Patau, si quis Ino,
raus interroget dicimtu quod arbor oportet igitur primum omnium .nuis e fanima cognoscere Ut enim diuinus Plato ait
in Phaedon Unum et principium recte consultatili.li enim, de quo consilia capitur cire oportet,ueti toto ab errare necesse est De animis ins quaerentes si non prius quid ea sit didiceri, A,utrum subiti ilia uel quantitat, sed pro sub tintia, fit subis stantia est ut est,quantiritem uel qualiritem se dixerisus uel
aliquo, aliud pridieamentium necessario cum principis constaquenter,C consentanee,quae deinceps dicentur,concluserimus, a toto aberraummus alia pro alij quaerentes. Et Aristoteles teminiis sica inquit Quindoluidem nosse Cr scire contingit circa omnes metho sos, quarum sunt principia, uri causae,sul meum .ex eo qu od quis illa cognoscit .si iras adreruco eo utionem scire principis opus eist, aliorum autem alia fiunt principia quae rendum est quod fit anime principiu C eo matagis quod ait est dubitabilior in anima principi, quaestio. Praetcrea autem,utrum corum,quae sunt in Potentia, vel potius ciat clechia quaedam occtus non paruita enim differt. Semper secundum diuisionem procrier ueram diuisionis eis
ctionem accipit, Criam subdiuidit. Ckm enim dixisset,utrum sub tintia,uel qua alitas uel qualitas, uel ex alii praedicamentis aliud.ul quidem praetermisit accepit autem quod est substanistia cream deinceps disistit in corpi A CT in incorporia Loco enim eius quod est cor Her incorporeum,dixit,utram eorum quae sunt in potentia uel potim entelachia quaedam id est actis, per id quidem.quod est in potentia corpus significans per matelechiam aut ιncorporeum. Omne enim ut semel dicam cor
pus potentia rist. Qitod autem potetis, uel secundum sub mitiatium est, ubi secundum quantitatem, uri secundum per locam mutationem,omnia igitur,quae nig nerat lonee corruptione sunt,corpora secundu omnia quae potentias igni cantur, in potentia sunt Potetia enim sumus bominer in thermate emin meus iis .Cr in puerisumus,potentia homnis magnitu in latis iis militer eris qualistis potentia frigidi sumus calidi
cistentet cristentia movemur sedcntes Coebi lia autem in
murition mitum secundum locum habret id quod est potetia. Sol enim oriens in medio eoelo est poteria crium illic am fuerito utitia rursus est in occasu.cris alii similiter altatus.
insaniam igitur in omnibus orporibus quo potentia est onfideratu .propterea perhoe,quod est potentia corpus signi iacauit.Sed quare,cilinis corpore id quod es in potentia posuisset,in incorporeo no dixit euelachia Hest actu in ablativo,sedentelaebia hoc ora ius in rectos Dico ergo, quod aliud Ut potentia aliud in potentia. Aliud entelechia siue actus Eliud in mistelechiasiue actu Materia enim solum estpotmtia. Est enim
omnia potentia, actu autem nihil Forma autem solam actus. Q nyd autem constit ex materMCr sol ma. C in potentia eth, C in actu. huc enim imul concurrunt. Et quod est in poteria,
hoc est crin actu. in ter mim formae potetia sunt in mereia,qμ quandos hoc quandos illud fit actu. Nunc enim clim fit homo potentia, allat actu fit homo uel potius simul habet, O quod potentia,Cr,quod actu eli moniam autem ea nunquam priuatur forma,illa autem 'ma actu quid est hoc quidpiam, potentia autem aliud seminis mim forma potratia est homo
ei igitur in quibus id, quod potenti. est id, quod assuquoque est,et quan loquidem in diuinis C incorporcis non 6t,quo potentia quido nec materia,Cr propterea neq; quod actu e t no enim actu sunt hoc quidpia .sed perse actusseidoperationes sunt nepe formae purae sine materia,ut c ipse in libro per hermenias inquit,quὀd Zesine potitia actus sunt σ non dixit actu sunt, propterea materialier compositae naturae ima materialem C incorpoream in diuisiione oppones, dixit ιtrum. eorum quaesunt in potentia id est corporum, quae quLiem in pote tia sunt hoc est in materia uel millechia quaedam seu quia dum actus.ii est isma quaedam pura, e expers materis non
parum eum differt.id est, non parua es dis, tia inter corpus
Consyderandum autem est 5 si diuisibilis,
vel in diuisibilis. Hoc,uter Alexandro videtur .diuisibilis scilicet uel indiuisibilis possumus de animae Scultatibiι accipere,utrum mustis potenti re faculatibus 1 praediri an indivisibilis indiui ibi leni enim eam ait se Democritus, C non maliis faculi illibus praeuditam .cim dicit idem esse inte Igere quod fretire, eas ad eadefacvtate procedere. Hunc autem locum c sic possumus acci apere,utram is, quos una simpliciter est an a,uel in diueris sit animas diuiditur,ut plures sint ια uno quos antris Idanistis IIum est aut .quod criplares dici possuu σuna Pilares qui dem quod a se inuicem si ieci di strunt, Plantalis, quae Cruet
tutua seu naturalis,c Irrationalis, C Rationalis. T inuicem separantur.Unam aurem propter obiremtiam Crions um. Casen aratione procedunt operationes emad naturalemvsque procedunt. Et, qui eari sunt motus, e vitae ratio nem quoque una secum uellati abbrciunt. Sie iraque e una Cr non aria. Ielim est aut i illud Diuisibilis uel indivisibilis. sic exponere. Utri ,inquit, unaquaedam est anima in omnibus animatis,an inulis, Et intabri utrum Jecie dii ferunt tantam. Crgmere. Unam autem esse ιxerint qui animam tempera. turam dicunt. Muriri mim ipsam ad eam, quae in Minquos est, temperatura proprietatem QAemadmodum untis est a re qui ab omnibus inspiratur,ad eam quae in unoquoq: est animali proprietatem. Hi aut superiora institoribus postponunt eum essim caussis praestiatiora faciunt. Inanimatum mim eorpus ani meausam manuirile vitae: immobile mobilis: irrationale non irrationalis.Cr quaecum eiusmodi.
Et virum unius speciei omnis est anima, an non: Si autem non unius speciei, Utrum spe cie, vel genere dii serens auunc enim, qui de anima dicunt A quaeriit, de sola humana considerare videntur. is conle
20쪽
. consequens est et,quoJest, IIuliae minia, multis datis laud iurereintrum unius e Psyeciei, aer non potest autem hoc non iniquor id ea quae in viloquoq; sunt,anim uillares existentes dici, sed te omni simpliciter ani quae est in miniatis, quod inagii est. Quod enim deinceps sequitur hoc demonstrat. Qui enim, inquit, de anim quaesiiureunt, de sola humana quaesiue arunt. Quare, mist tum est, quod ab eo de omni anima dissGendum est.Et illud igitur diuisibilis uel indivisibilis, id hoc magis accipiendum est. Hae igitur, quae in omnibus, ut semel dicam, inimatis animae sunt, utrum specie solam, an creteriere dilistisrunt Accipit enim rursas ex diuictione id, quod ισum est, Crin oti is est. quod sunt iiDenter specie. Nunc mim, inquit,
qui de anima quaerunt, de humana uidentur quarere. Dicunt
autem nonnulli, quorum sic Alexander, eum Platonem sit agnificare uelle.Videtur autem Plato crisuliis ullis in locis, maxime autem in Timaeo de irrationali di serui se torta is aurem Democriti sectatores sedissicos c alios obscure significat. PUimus autem eos quoque defindere. Dicere enim posscnt,
Si itaque de ea deseruerimus, de omni quoque deseruisse dici possum tias. Cauendiim cst alitem ne nos lateat, Vtriimvna est citis ratio, quemadmodum animalis, vel secundum, numquod c alia, quemadmodum equi: canis: hominis: Dei. cum dixisset utrum eius em vel diuersi sunt eneris animx,
rursus de caramgenere inquit, si quidem et genus,quod caueare oportet,Crsurrere,utrum fieri potest, ut omnis anime una a ignetur definitio,an non. Una autem desilitio I ignari o. test, si communegenas habeant quemadmodum,eiis arti inarsit genia equi, I hominis, C reliquartim specierum una definiatio fig tur,sub tintia animam,sensitiva, quae particularibas
conueriit an motibus Nopter communegenus. Si autem unum met ne genus non habeant, non ima erram definitio assa: rari possit. Non habent autem Quomoso sit 3d initi est alia . qui.lem pri a natura, aliud posterius. In illitabit autem est prius C posterius, eorum non est, quod communitur praedicatur,4 vs E; autem natura prius, quod
simul isdem perimit, sed non una per imitam, et quod1famul quidem in nur, sed non simul instri Est igitur in anomatibus prius C posterius natura Ubi en e strationabs, illi erimationalis, legentiva. At non ubi uegetativa, illic Cr retaque: uel ubi irratiotiatum et uegetativa. Et sublati uertantia reliquas etiam ex subiectos tulerit. Est itaq; in η quod iratura prius est,C quod posterius. Prior enim est uegetatiua non digninue sed quod sine ea aliae nosuit. Et rationali irrationalis smiliter prior est.Si aut in eis est priris e posterius, nes ergo,quod de eis communiter praedicatu gravi dico aut
anima'. sed vox cquiinoea. ut quae ab uno, Crad unaan sunt.
apropter eorum non ullis erit definitio, quoniam nes ea quis ocorum, ua: sed diuerscctunt animarum desilitiones ut hcamnis,c eqM,Cr canis alia. Fare C ipse communem diis quam de anima definietionem traditurus, non ad de rimonem, sed ex quadam analogia, ut intelligemus diuitra quidem comis mune quidpti in omni inima oportet dicere, videlicet quEdnon sc propria definitio. Animal autem quod est in uniuersum, vel nullum est,uel posterius. Similiter autem,& siquid aliud commune praedicetur. .ὶim erurit nonnuri eam desidiis hoc dicere Plato-
nem significare uolrarem sed non elabet si quidem et ipsi
quoque iudentur esse, quae ante inaura sunt, genera C Dcire. In Medipessici sitique ait, qui a quemadmodum ordo duplex est: alius quidem in imperatore: ilius autem in militibus: cr, quod exeo,qui in imperatore est, ordine fit, qui est in militiabus. Et dupla sanitas. Haec quidem in medico: illa uero in eo, suod sanatur,cor re. Et ea quidem,quae ei in medico est fissi liua eius quae ei in corpore dic π,qui inmundo ordo Q. ex eo qui est in rerum opifice, ordine proces it Nouit itaquec in separatas rerum rationer. In eodem quoque tra latuait mi autem intellectus es secundam actam res ipse est. Recte aut . 1 dixerunt, quianiniam fim trum seJocum dixere. Et rursus in me ip Ricis de mente diuina disserens, iniquit, Omniam formas in ea esse. Dicit inque,quod seipsum uti dens res uidetesta res uidens, seipsum uidet. Et infiniri Virualia, quae a tyrre licet in hanc sententiam QArre non de eis, qwae rite mulα sunt, speciebus 2 quitur, sed de posteriusgeniis nitis. Q uobrem non simpliciter dixit, quὀd animal inihil est.
sed addiditquὀd in uniuersum . significans quia ut sub tiniquidem anima st,ta deliniri potest. Quod in nruersum aMatem est in sub stoitu non est. Neque rarim simplicitra in uni uersum animal est, quod non particularium aliquid est Quirent in uniuersum, 'ut genus aliquod utrimat, uel nihil est, uel posternu est, id est, quod mente cogiriri potest suam cium in eo, quθd mente comprehendatur, habet sub istemiam ueautem per se, nihil est quod sub hisit. Et qui hominem defianit,CT equum, non quatcnus commune est tuo. iii pluriture uia
detur inguearibus definit, scd quatenus natura quaedam ei σsib tintia. Eor inim mastitudo est secui dum materiam,' secundum βrmam. Et qubdin ivra ex homo,quatram furipa uia eji definiviitur nou quatenus de pliιribus praedicatur, si
apertum. Quamuis enim unus sit homo, similater hominis otia ire definitio. Praeterea temta antinalis. Sic quidem Al xander Aristoteles autem postquam omnino de animali meristic nem ficisci dicens,nuliquid utra es omii: amne definitio, quemadmo a animalis propterea alles sit, Quod in uniuersum iani maturi nullum est, uel posteri: is Si uuli igitur ent malisomolino esse definitionem, ecram auton, quae ante multa sunt, generam definitiones nullae surit,nes erit m fieri potest ut ea ui deantur, eum ratione fini opificiales definimus aut , quaeremte cogitar er intellectu comprebmili possunt: qu iij mhes emus mentis de rebus conceptum desitum:ιs ea aut soasteria;gmira sunt recte igitur diximus qu)dde posterius granitis hie dicit. Praeterea autem si non multa animae, scd Partes, utrum prius de tota anima, an de par tibus quaerere oportet. Earum autem Sc definire difficile quaenam sint a se inuiccita alia , 5
utrum partes primum, an earum per quae
rere oportet, ut intelligere, an intelle 'ium, ecsentire an sensitiuum . Similiter aurem Oc in aliis. Si autein opera prius, rursus dubitaue
rit quispiam, an o corii opposita prius qua μrere Oporteat, ut sensile quam sensitiuum, ocintelligibile quam intellectivum.
Postquam dixit,utrum mi an mustae, C quὀd mustae, tram Ithecis rentum ane genere sint alta nunc ulier uiniis
fionis partem examinat. Si en:m non multae nquit, sunt animae,
sed puter illud autem, non multae, rursus dupliciter exporreismus,ut ei quod est superias conuenia Vel enim in unoquoque nostrin, c omnium, ut si malim dicam, animatorum toum: lae