장음표시 사용
111쪽
eruor .er alia visibilia esse olorata. Ad hoc te pulcheris
rime dicunt etiam medici,qubd nobis febricitatibus, uel in morbis refrigcratissentimus non ipsos neruos sensiit os , ut cur ne cale ictas sed anguim C syrritus humores. Quoniam eristo sensiitiua acultareit primo in carnibus er neruis merit).ci humores mali temperati silmni stiritus inFam, T sanguis, C sensitivis partibus appositi fuerint,m fictu appreheis dimi ις.quemadmoda aerem cale,cta.ue frigefictum dictu per appositionem apprehendimus Q nod iij Βιs ipsa etiam soli, da attigeriti. quonι non aequaliter calescunt , sed inaequalia ter sint omnino quaedam potes.quae secundu naturam habet, ut ea apprehendant quae sunt βῆm praeter naturam. Neque enim fini pote i,ut hit aequalis mala temperatura tune enim ad exitium C corruptionem deinceps tendit animal Haec est ergo consensus causa. quod hoc, rum, qui hectica id est inhabitum dedum fibre laborant roe autem est,qui in Vir μαlidis febricitaui, si aequalis in iis filerit mala temperatura per uniuersasottila nullum osensura accipiunt eius quae in eis est, calidicitis eo quod aequalissi calidi, per uniuersis partes: Cr nost hoc quidem quod agit,illuducia quod patitur Queis admodis ergo nes .qui a natura ad calidius temperati sunt,
hoc ipsum consensu percipiunt,quia aequalis fit c uniuersum
latitar tiq; etiam alioqui propter consuetudinem nam et isqui sunt in uentre C alij concauitatibus.hum ressecudum naturam commoderationem habent , non sentimius quanilo autem praeter naturam pilas ues minus processserint: tunc eorucon ensum accipimus: quod secundum naturam quidem haribet animal Cr uolupαtecr dolore priratum es Qua vio auutem ad ii quod est seculium naturam ducitur,eiu quide ipsius sensum habens latitur in id uero , quod est praeter naturam, doloreat icitur. De humore autem, qui in oculo confistit, quo, modo ipsam uia tis, 2r quomodo sensioris secundum natura
habente eum non apprehendimus praeter naturam autem ha
bente apprehendimus nondum est per iam dici solutu.Qgydim enim dictam est soli rictiuo sensui conuenit. Atquier uapus,eilmsecundum naturam habet gustativam sensorium, nonaMehendit succum qui inest humiditati quae est in sensorio.
Cum autem praeter naturam habet apprehendit. licut in moristris,uerbigratia ammtudinem sulbedinem, uel e moli.
Cum sit ignis S terra , 5 alia elementa, quoru in sensu si se, vel a quae illis accidui.
Elemeta enim habent qualites: hM quides statiales, Creorum completivas illa vero per accidens.Substatialiam iras elementorum qualitatum apprehensio est tactus ut calidita, iis frigitim tu humilitatis siccitatis. Haesunt enim qualitate quae illis form tribuunt. Earum autem quae per acciden ititis insint,ut colorum sonorum odorum C aliarum, alij sunt sensu apprehensivi. illud autem, Perse , urique eis accidunt, Graece καθ' - τα,- τα συμ&NG- αἰ se , pro eo
quod est καί αν τῶν των συμβεβακρυον δειρ id est. dest cr iis quae issis accidunt,recto usus progmitivo. Freques uat est huiusmodi usus. nq; duo scopuli, hic ad coelii peruenitus p pro eo quod est,horrum duorum scopulorum.
Est ergo manifestu, quod sensitiuum qui de niest ictu, sed potentia latum: ec ideo nosentit . sicut quod comburi potest non uritur ipsum per se,sine combustivo seipsunt enim ureret . nec Opus haberet igne, qui sit persese
et ione, ct actu. Hinc est dubitationis solutio. Quoniam enim inquit,potematissensus est,er non actu non apprebradet, nictes casti ,
C ad operationem deducturum.sicut nes, quoJcomburimis
test,ni' uisiit ignis, ipsum seipsum urit scut lignum uel olea.
Conuenientiam ergo C proportionem habet sensitiuum cum igne cum eo autem,quod oburi potest,s stiva Iacultas.
Quoniam autem sentire duobus modis dicimus. Nam di id, quod potentia audit,5 vi det, audire, o videre dicimus, ei si forte doriamiat: Z id quod agit, Mopcratur: Duobus etiam modis dicatur sensus: ille quidem ut potetia hic ver ὀ,ut ac tu. Similiter θc sentire, re, quod potentia est, ct , quod actu. Catoniam potentiam in esse dixit , nisi Unt se si ractu autem feris assint: hoc ipsum uuli probare Sicut enim,
inquit quod sentit duplex est illud quide secunda habitum: i.
cui dicimus sensitiva esse dormiente homine hoc uerb secunda am,ut uigilante,c iam secunduscnsus operantEsic, inquit, Crsensitura siculας C eius operatio. Ipsi aut sentire dico, duobus modis te tur.illud quidem potentiae dico aut quod harib et habiti7.no aut operaturi hoc uer),quod iam operatur Hoc ergo risu sentire pro eo,qxod 'tit accepit hoc est ipsi meopo situ. Illud uerb. Duobus etii modis dicatur sensus hoc estifenfitiuascultas illud azi,similiter C sentire, ipsa operatio.
Vnde illud, onia sentire, pro eo qui est id quod Diit dixit. Primum ergo, tanquam desit pati,&moueri, 5 agere, dicimus. Et motus enim est quidam istus,sed impersectus sicut in aliis dictum est. Omnia autem patiuntur, Θ mo
uentur ab aetitio, o eo quod est diu. Est ergo ct , quod a simili patitur: est re, quod a dis
simili sicut diximus Patitur enim, quod est dilii mile. Passum autem simile est.
Postquam dixit C obiter dubitauit cin non scipsos quos Θμsmtiunt: σhuius rationem tradi lit,qubi non adest dismuum: transit ad ostendendum,q:ιomodo quod patitur, paratim quidem ut a mili, patitur:pmim ut a disimili Potoetu qui lem secundae ubicitionissolutis hoc quoq; soluerit,ut o fimi M. Hic aut e Crhoe quos stor ostendit. Quoniam ergo id, quod hic dicitur, dictionis contextui consequm esse dicunt Et simile patia simili id autem quomodo sieri posit, uel non posit in iis etiam quae dejiciendo uel patiendo in uniuerissum diffssunt dicta est: Quibus si addiderimus: Nune aute diiscendum est,in ordine βι erit consequenter,quod dicitur. Prima ergo perinde ac id sit pati, Cragere , CT moueri dicimus. Quoniam agi dixit,quὀd psus in eo,quod est moueri. urima ti,accidit c de patiendo omnino dubitauit,a quo C quom do fit utrum i misi .ut quibusdam uidetur, uel a dijumili, ut alijs hoc aut non recte dici uidetur, fresum pati, Crintereri simpliciter: non enim agere, jub alio moueri Cr pati est misti re, vidcinceps ostendet nunc dicit. Dicimus, perinde ae desit diceresensus pati e sensus moueri, uel ageret donec distinxerimus quia non desiis sus agere quod mouere, C pati. Est reiis motus actus quum Actia quiue motu est unlamatilior. Motus asst qua pati. sicquid enim patitur,Cr mouetur. Qnicquid aut mouetur,agit. non ita etia quod agit.Cr molitatur.Ac tus erum .seuoperatio,est ut me in P sica defini t .coaceruari ab habitu productio. I lotus agi est perfidi actio. Ilucratioe idem ese uidebitur motus, Cractio siue operatio. Quatenus aῖit ictus,seu operatio.Q est ab ἰ perfidio ad perisfectu progresto: huc ratio non ide Perit motus, quod operaritis. Q neudmodsi enim distio itio dicitur cr comunius delabiatu. Dicitur,crit ab habitu distinguatur, CD cernatur, ste,
112쪽
ei alii uSi crisiodicitur munivi ira de omni motu dici turet prout a motu disti inguitur: eo quθd motus est a primo potetia ad secundu progreJIiri alicuius eorum, quaesunt circa substantia ipsaseruari substitia. Actio aut es per m abi, ιus productio,nulla in re habitu magis alterato. Des reuera perfectri actio coaceruatus habitus procesus, quino ea motu teporis una cocurrit sed secundu uniuersam sui parte aequalia ter habet:qualis es linivis processusaeum primu enim illuminatiuum apparuerit coaceruatim quicquid aptu est, imul rea
pente illuminaturins coneu rente luminis operatione una cum
leporis motu sed in omni sui parte similiter habente. Tulis este sensus actio. cumprimum enim albexumus, fine teporesetis ilia apprehedimus. Unde neq; sensus ait moueri sed agere. iocergo propria est actio.stu operatio. Q recide diuinis diis xit quod fine potetia sunt altus,seu operationes. Motus te, sicut disciplista,quae est habitramuritio secundu parte ad pera Iectum ab imper icio. Inter haec aute sunt cogitatiui motus scuactus: ersi quid est his simile: qui quidem nes proprie motus sunt. Neque enim mulatio est habitus,uel ulla ex parte actio. nec enim similiter habent in omni parte teporis nes coaceraiiatus eoru est ab habitu progrespus sed alia ante alii propoὰ sitis,ta extremu coclusio. Neq; go simpliciter motus dilequid,neq; impliciter actio: nisi actione proprie quis diuiserit in coaceruata, findiuisibile,ta in diuisibile. Unde crnitti cogiri tioici quos utriusq; simul motil esse dicebat.sed e cogi,
ratio secunda Duquens terminu coaceruata habet applicaatione. π 6 unumquodq; ut quod cognosci pcfit accipere, quod in motu,naturali dico,no contingit. Etsi enim fit coacer iratu unuquodq; eoru quae prius tradici sunt sed non omnino sine quos naturale dile spe cotingit icut in ks, quae secundu locu mouetur, id quod intercedit .nes citim grauiu,neq; leuisi naturalis hie finis. Huius ergo actio est quodammodo G cogimistio.Sicut ergo arriptior est actio motu sile motiis passio e. Quod mm patitur,emmouetur quodamodo.non enim sine motu passi e t. S., aut mouetur,non omnino e patitur non enim pusio e ὶ π securida locumοtire. Patim ad agendu habitorest e tu dicitur. Agere teql secundit qualitatem mutare. ex qualitate enim agere.CT agere ergo est secundu qualidite mouneri, C mutiri. Quaresimotus quide istin tribus praedicametis: quantitate qualitate: ubi pati autem solu in quantidite in plus ergo motus extenditur,quam pastora lis autem,qua mistuLAliqua etia ratione eule sunt,eo quod quaeda est Aio m titti quada ala motus pusio. No ut genia alli actio de motu praedicatur: nee motiis de pusione sed ut uox aequivoca. Eoru aut paul) post ut dixi di irrentia ostendet. Nunc aure,perinde ac eadesint,dicit quodimodo,c a quo mouetu ,π patit ,quod patitur. Huatit omnino,ut ei de usus est,c quod aliquar rione eade sint ut diximus, ta ipse consuetudine sequens bis, ut eis e usus est. Inqber superius ubi dicebat anima esse cauis sum, ut unde principiumotu dicebat ea esse alterationis cauis sanxesse enim causam sensus:eu aute esse alteratione: alteratio aut pasio. nqua ergo in sensu adesint agere, π mouere,ct pati, de patiendo,quomodo fiat,dicit. Quod enim patituar, in quit,ab agente patitur.Ad se enim inuicem refretitur agere crpati.in Pisfica aut ostensum est, quod id, quia alicuius actu actiti οῦ est,agit in id quod patituir,quod potctia est id, quod aisgit.Si aut,quod patitur,ca non ira tu,si sed potentia, hoe fit ab activo,quod ipsum actu me Ii: secundu aliquid quide ammili patieturi potentia enim agentisimile et patiens secudum stliquid ἴt a dissimili. Est en actu disimile. Potetia enim aliis
quid esse cria tu di imile. Postqui aut passum uerit, est simila
Ie. vii:is enim huic quide est agere. Patieti aut, ut asimiletur,
quod patitur, pcni eo fis enim calciens atriis siquod po
tella quide est diau,actu uero frigid Ionec re ipsum est alidi; similiter recreti. Postqua aut simile fuerit,ab eo no amplius patitur. Nihil enim a mili patitur.Si enim laceras lume a iis piae patitin ab ea enim extinguituW:sed tam ut a disimili patitur.riqua enim defectus ab excessu patitur.Si enim duae Itis ades eiusde potestatis fierint: a se nihil inuicem paticntur.
Distinguendum aut et de potentia, ecdein telechia seu perseetione 5 ac tu. Diuisione Acturus patiendi Cragedi, et eoru dii erentiaost surus,dixit eriim, Nunc interea perinde aeide fit pati,ta
moueri,CT agere dicimus diuisionem oportere Acere dicit pritentis, Dentelech M. Potentiae enim nomine in sensu sis est, Creornsobiit dubitatione qua mouit: cur sensu non seipsum sentit.Sed e sensum diuisiit in eu,qui est poten tia, is adiu. code modo quo crsentire. r hoc enim dici duobus modis ostedit. 'nia ergo no ni implex nome potentiae in uniuersum
de potetia.er entelechia,id est,actu distinguere instituit crquonias inuice differanti id quid est eoru unamquodq; crquot modus est,id quod es potetit.Per quae simul ostedet, ubi sensus non est,quae est secundu actu,alieratio, nec motus. Nesenta,quod quomodocuis potitia est,inactu mutilum alteratitur. Quo huc usq; tamquam si habeat, sus est, quὸd notia diuisum fit,quot modis est,quod est potentia. Nunc enim de cis simpliciter dicimus.
Sironpliciter,i. est indistincte er indefinite de poteria, crentescchia seu actu dicimus,nescientes eorum di ξrentiam, Tquid nuquodq; significat,C quot modis dicitur. Npestit, iniquit,quonia eo,quod est potentis,in sensu paulo ante usi est: eo aute quod actu est,c actu in jacienio,c patiendo: Omnia
xit, usque ad telam ab eo diuisionem eius, quod est potentia,Cr eius quod si actu.
Est enim sic scies aliquid, ut si dicamus ho
minem sciente, quod homo est ex scientibus, e scientiam habentibus. Est aut, ct it iam dicimus scientem, qui habet grammaticam. Distinguit id quod ni potentia, Cr ostendit se lupi . Quod enim natura pisi est,Crqd potest habita fuscipere potentia tale dictaris. ut homine Potentia sciente dicimus, quia
ipsiuis natura est scientiae suscepti M.tax uod significatilina
eria quoq; potentia dicimus C potentia praeterea dictam, quod iam habet habitsi, secundil si non operatur Musicus enim,quado inop tur,potentia musicus dicitur.Ime est viri potentia.quam prius dixit primam antelechia, inqui I tam
quos esse stoidit. Est enim in confinio prinis potetiae e se,
eundae actιonis. Q re C utros nomine appellatur.C quina
fit utrius p eius,quod est potcnti di Iirentia distinguit teru
Vterv cnim horiim non eodem modo po
tens est,sed ille quide,quὀd tale genus est, oc
materia: Hic ver ὀ, quὀd, si velit, potens est cotemplari, nisi quid externu prohibuerit. Ille autem iam cotemplans,5 qui est entelechia,
seu assitu, ct quis prie scit hoc, A. Vtris ergo
primi secundum potentiam scientes. Homo enim communiter scies dicitur,qubi hominis nutum est sciet laesusceptiva. Iloc enim illi ignificat genws eri trari ,pro ei is est, in abominis natura,c inum subiecta Granus enim dicit, risiaiectu sectaa hoc significata, .c mater a potetia diximus. Omnis enim muttiria potentia illud Hi, cuius
es maioria,quὸ po it ipsum suscipree. Aliud aut significci ei: is,quod es potEtti,dicitur in eo,quod ii habet habitam, cr
113쪽
eo operatur, αἰ d uolens opem opero posti, nicti quid proh umrit. Grec hic quoq; est potetia Qui uero praeter id, quod hillisi habet. git quos sectau bilis uaricia entelachia esse dieitur.scientia aut secunda actito tradit, eo quod addiis dit hoc, A. Hic enim est qui secundum grammaticam operatur, qui dicitAel scribit hoc, A.
Sed ille quidem per disciplina alteratus,et
saepe ex cotrario habitu mutatus hic vero cxeo quod habeat sensum vel grammatica, non operetur aut ,ad operandum alio modo. Exemplo ostendit,quidni dicti modi differant eius, quod est potentia quod ille quide,secunda primi potentiae signi meatum qui est potetia scie ad hoc,quὸd habeat, quod potest, per disciploia alteratus, Cr sic sepe per contraiti habitu mutimus sciens fit. Vel enim ab ignorantia in cognitione muntur: ueta sila opinione in uera ori u prima quide a priuatione in formi est mutatio .c est gen ratio, Cr non alteratio. Alte ratio enim est muratio a formato ad formatu eode manete subisiecto. Haec est rego alteratio. Ipse aut quissim uniuersalius ei, sitie ex eo quod et potetti,ad H,quod actu est mutatione alte, ratione dixit hoc corriget,c do et e quona proprie altea ratio dicitur. Eu aut qui ex eo,quὸ sensium,uel scientiam Disbeat.non operetur zi,ad operanda procedit, in quo secunduerat significatu eius quod est potetia ton per ulieratione nec per mutatione fieri dicit sed alio modo ex stili potetia acta frari similiter C in eo qui habet scientia ,sed no operatur, ero eo qui sensum. Alio aut modo,dicens,quod no magis alienus fit talis sed solyoperatione aggreditur. Cim ergo duplex sit,Cr, quod potentia e quod actu e t . quicquid potentia quidem est, ad ut cuius absentia potentia esse dicitur: quod aut actu est, ad praesentia ectiois. Quod enim potetia primu est,ad habitus eructionis absentia dicitur Secundum alli ad absentiam actus.
Non est aut nec pati quidem simplex: sed hoc quide quaeda a contrario corruptionillud vero salus potius citis,quod est potentia , abco, quod est mi elechia seu actu, 5 simili, sicut potentia habet ad cntelechia ex acstu. contep Ias enim sit, quod habet scietia quodio est alteiari. Fit enim incrementu ad ipsum, B ad cntelechiae a stu: vel alter u gen alteratio is . Postquam diuersa significata diuisit ias quod est pol retia,
er eius quod actu est,nunc vult ostedere,quξd ne pati quidems plex est pro eo te accipiens pati, mulierare,ut ipse paulo post declarauit. Postqii enim dixisset,quὸd id, quod ab eo, quod est poteti discit c scientia accipit ab eo quod actu est, C doctrina praedito uel euismodi, pati dicendu est: postquam, inqua .hoc dixisset,intulit uel no esse ali eratione,uci esse duos uberationis modos,ide dicens Pati, Crinlierari. Duplex ergo pati esse dicit hoc quide quod ad corruptione ducit, quod etiaproprie est pa io C aeteratio illud verb,quod adperstitione, quod no proprie pusio dicitu ines illeratio, sed potius geneis ratis. Elin paucis dici cum duplex sit id quod est potentia, si uide ex eo,quod e secundu potet ia, quod erat, id qucd secuisum habitiis in operatione muntur, nullo modo est alterario, neq; pactiosiquid alterari dicitur,cuiusmodi est quod albeis scit uel nigrescit, quod manens Iecivi tu substantii crude subisiectum, secundu peliuiquabrate habet mixtione . ex cotraria enim qualinteis contraria munia corrupto habitu mutatum est. Oduzt ex eo quod habet habit si sed no operatur, ad oespcrandu muri turrino secunda aliqua qualitate habet muri time:
nes enim ilia qualitate corrupta ui ulta mutatu est: sed eodE
habitu manente sola actu afumpsit. Nes relin domus edi edistore alterari dixerim iH a tua aedificido ad aedificandirmum tarvclgeometri,quado theoremam orare, itur. Cur ergo est a secundo potetia ad id, quod secundractu est, mutatio, curam
est, qu)d ne munita quide posit existimari urbi is ui pla,ceat ea quos alteratione uocare,olierir anquit ho erit e, nus ulterationis, crino sicut ex consuetudine dicitur hoc auten maritio,quae fit secundui ficias qualintes,quando ex eo iraria qualint in qualitate cotraria mutat r, quod mucitur, eo se manente subie Io.Qnsacti ex eo,quod est prius potetia, ad id quod secund*nipotentia,primus aut actus,nuntur si ex contraria quide in cotrarii mutatur,es alieratio. Ut quo
do quid fit ex calido frigilii .cr ex albo nigrii. Potetia enim est
contrarisi,quod contraria. Qtrando aut ex priuatione in foris
mam sile it mutati7:n hoc generatio Cr no alteratio. Ut qui do ex no homine fit homo, C ramo igne ignis Cr in similibus. Vel ergo ne hoc quide proprie n aberatiosed simplicitergeneratio vel duo uerint modi alterationis, CT, quae ex priuaritione est in f mimum lio, π, qas ex contrario in contrarit . Est aut quae ex contrario in cotrarium est muratio genrratio quaeda,Cr corruptio,Cr implicitergeneratio: ut in libro degeneratione dictil est. Corruptio quide eius, ex quo mutatur: Gen ratio iureias,in quod inuntur. Non estuatnc pati qui
de simplex sed hoc quide quaeda a contrario corruptio ictusuero potius saltu eius, quod es potetia ab eo,quod es entelectia seu actu. r simile. Videtur aut e quicquid ex eo,quod poteria est in entelechia factsi mucitur,patier uberari non agusis habet. Unde Cr ipse us 1 in omni, quod ex potentia in humuntur,pa fionis nomine,i.ie est aute dicere,alierationis Diaxit enim quὀd hoc quide est a cotrario corruptio corrupitur
enim nigrsi accedete albo est agi hoc,qd est prius potetis. Est enim potet imgtraria, qt cotraria quonia in id mutiri sua natatura apti est illud uero rectio. Estenim domusextructoris Cralior sciet ij praeditoru p ictio seciau habitii operari. Cum hi aint comuniter de omni,quod est potentia, pati praedicaueat
ri: bocauti alter iceo quod consuetu limscuri non hilae
rit,in horam nominisi di fierentia e his sigillatim cr articultatim deinceps di 1feret crastet quid propriἡ est a ferati , erquid quae non est penitus alioratio uel unium sum hoc aequivoca alie ratio Dicet CT,quae a nobis prius sunt costi rari. Post, quam aut dixit hanc quide muratione a contrario fieri costularium corrupῆte. ita uero a simili similiti finis moda declaruisvit agetis C patietis subiager, ri)d sic simile, ut potetia tabet ad entelechia facta. Quod quide aequat 'est huic. Vt habittis ad propria opera: iotae. Ab habitu enim I cedes operatio se est ei aequalis,ut a ' pria opus Cn.ppria operatio unicuis cuius est opus.sicut ergo similis est domus extructiuo,uel geometriaco habitui domus extructiua Cr geometrica opcratio:fic statis Ie ei quod actu habet, id quod habet habitsi,d quo in actu prois ducitur hoc quide agete,illo uero patiete. Quoniam enim erintelligere, C sentires secun ta imaginuassumptione intelliis sibiliu C sensiliu id e stre est,qubd sectaracta intelligit, ersentu,quod inde stibilia C sensilia.Sic ergo sensus est potAtia duod sensile: c intellectus,quod intelligitile ut habitus est similis operationi propriae sicut ergo habitus praesenti a ctu croperatione propria sui esse per ictione recipis no coris rupture nec alteratussi Cr sensus qui est potetia de quod sen illa. Potetia agi quod est secundit habitit,a sensili, quod est victa, educitur macta, sic ei a similatus ut ei natura asimilari
datu est .sicut enim ceri potentia dicimus H,quod annuli; fleariaIt ab eo actu expressum, quod isse non qubii sicla sit cera,
quod an tulisseeund si materii sed ubi expresum eius figura secunda superficie accepi sit crin sensibus oportet intersteis
114쪽
re,quando eos feridiclarus,quias fles non quod albus fiat visus,ue ivger sed quod sensibus mas,quae posunt sine mater cogno ci nici sis sensus admittant; in aut dixisset subiis tem esse, flectione seu pastione C mutationem eius, quod
si potvi dicitur: declarauit, quomodo salus, subiungoes,contemp&ms enim fit quod habet scientia. Habitrus enim sala est propria operato. I licerte,qui secundu habitus operatur, eos magis seruant. Simbi aut pcr hoc exposuit, quomodo illud dii xit,ut potentia habet ad entelechiu factu cr declarauit, deq lipotentia, C ente Icchia dicit: quod de secunda potentia,
quae est secundilhabitu ita secunda operatide ea enim es pera fimo,ta salus operationis propriae sicut conicplativi habitus, e scientiae per tectio, C salus es ipsa cotemplatio quod quiadem vel noes ulteratio. in ipsum enim sit incrementu uel uti tersi alterationis genus.Qui enim habet scientia , deinde eius operationes aggreditur,non propriὸ dici post,eo ipso , qu)d
illas operationes aggrediatur pali, ta alterari. Neq; enim ulla
in eos laesi mutatio: sed solu perfectio, cr habitus manistas lutio. Uel ergo ea non est proprie ulteratio Vel si cui placet ea quos alterationi uocare, alteri silerit alterationis genus, C aequiuotu: C non,quod uulgo Artu , CT dicitur in ea, quae est secundu locu mutatione: qui quide motu quoq; dicimus lui id autem, in ipsum enim est nomentct,est maxime huius suis sceptiuu quod non sit huiν modi alteratio: si quide ulteratio quide manente subiecto fecundu eius si astantia, secundu passionem est munito,ex alio iri aliud mutato eo, quod praeerat ititit: Id aut quod in sua ipsius perfictione procedit, in seipsum
incrementum suscipit, idem mancns,e non ex alia forma corari pri in aliam mutatum.
Quare non recte habet si dicatur, id, quod prudens est, quando prouid c alterari: sicut ne ijdomus aedificatore,quado domum aedi
Sicut enita Hiscator, quando im operatur, nulla secunduertem alteratione sustinet: si nes,quod est scientia praeditum, cluando secunda scientia operat .neq; senticns, quando sontit. Abicio enim e cessatione ad operationem est mutatio: no exfrnia in 'rmam quod scit alicratio.
Quod ergo ducit ad erit electuae actu ab Co, quo dis potetia, iuxta id, quod intclligit, ct pro uidet, iron do strinam,scd aliam cognoininationen habeat aequum cst. Hoc est,id,quod iuxta secunda potentia confiderati sicut, quod prouidet, quando ad secunda operation Icducitur non doceri dicatur ab eo,quod in operatione ducit. No rei discit ab eo quod ictum mutat hoc aut tria cibile uel sin te. Non enim quicquam ab eo patitur. Quare ncs illud agit.
Quod aute ab eo quod est porclia, discit, scietia accipit ab eo quod est actu, ct quod
docere potest vel dicendu est non pati, si di citum cst,vel duos esse alterationis ni odos: ecca, quae ad priuatiuas sit dispositiones, muta,
tione. ec ea, quae ad habitus, ct naturam. Hoc est,quod secundis priorem potentia cui modi est scierilla susceptisu: qualis est puellis qui ab eo qui est actu sciens, ad habitu prouehitur.Pcstqua aut dixit, quomodo habet, quae secundo potenti.in actu fit muratio nunc dicit de ea,quae ex priore potentiam prius actu fit,inritatione cuia modi est puellas aut in scientia deducitur. Quod dictis: mutatur inquit, ne pati quide omnino dicemus. Proprie enim pati in his, quae cor
pati dicat duos,inquit, esse modos dicendu est patienti, malis
terandi: partim quide quando in priuationῆ muratfrid scientsud nesciendi tradat in quod esto proprie pusio quonius asisio corruptio quaedi est Crini deterius mutatio. Proprie enim patiuntur,qua sunt det criora C praetcrea quar:do ex cotratiria firma in contraria mutatur. Cr hic enim corruptio quaesie steἰus, ex quo fit mutatio. π propiore pusio eiu modi est. Partim aut,quando in coiction Cr natura, id it ad id quednatara datu est,c quod sibi natura proponit ut sci tissubctaptiuu,quando iam frientia susceperit. Quando enim ad id. Sn.: tura insitu est,mutatur tu perfection quodamodo eorum quosphuntio est,ta in ipsum incrementa.non imiliter aure ad id quod habet habitata priuatio enim in habitu tu his fit muretio n5 ab habitu in ectit. Prius inq; pasione diuidens hae quide disit in his, quae ex cotrario habitu in contraria muta tur,ssi potentia dicunturii a uero in iis quae ab habitu inoveratione procedui. Nunc arit no fresia secunda quide ne pus 1 loqui de omnino est,nes alteratio. Quare nes motus fuerit. neq; doctrina, quae ei sectitu hoc, mutatio into lucti es in eo, quod 1 prius pol citris,dupl:citer diuitii. C in id,quod est in priuatione mutare: quod quide di xit proprii pati. π alterare:
Cr in id quod Ut in habitum a priuatiae: quod est ii est,
Sensitaui aut prima quide nititatio sit a ge ncrante. quando aut gen cratu est, habet iam Ian qua scientia, sentire. Ac quod secunduacitu quide est, similiter dicitur ac conteptari. Cum de sensibus dicere cepisset ta comuniter de omni scutas truthir proposuisset deinde dixisset, quEdsen iis in o. l6imoli cric pati accidit: videtur enim sensus fle quida utiteratio. ta clim in uniuersum dixi seide et te, C pati te, xtrusimile . illi patitur. uel contrarivia contrario huic duis Kntiolii ultri dabitatione adiunxit,cur non propria sci oria
apprehcndit sensus. clinis ira setfilius hane ditit festiens e bitrationcm dixi qu)d sensus es potentia. 5 actus. Quare queata modsi quod uri potest a seipso non itura se: istiuo: sic Crsensus proprius coria tio apprehcdit,stpote qui extra ipsum optarari notcssi. Q nonia ergo nihil ipsum a seipso agit nes ab ipso patitur sensii alit sentit eo quod patituri claru e, u)di se scipsum no 1 prchendat,hoc est proprias soria cari uooperationes exercet qua loquide neq in seipsum potest agere. Dppliciter irae is sus est inquit, hic quid potentia icte verba lusimiliter c sciet tire. Patitur utem,quod patitur, inquit, ab activo, meo quod actu estIgnam enim, ilia est potentia, quod ignis,patitur ab igne, qui actu est. crescipulus, qui capotentia,' od praeceptor patitur a. prcceptore,qiuiae tu est.
Prius quam ergo piissura fit,quod patitur,di simile est agenti: Passum ut simile eost. Esl iris ut simile is mili patiatur: hiulcra dis uniti. Si enim quod potentia pa imum 6 Jhrorma, est genti disimile Saepe eat ,inquit et contrarium.S alli ei in passum simile est. Hinc ergo quoniam omnino ut nitia incationcm eius, quod est potentia crisius quod actu et agendi crpatim ii. utrius diuisione sici dixit, duo mi is esse, suod est potentia, π,quod actu est. quod puri quos duplo citer hoc quid corruptio a contrario cistud uria salus po tius. Deinde dixit, umodo se habet sensii secundum id, quod est pari quὸda sensili quidem patitur, non ad corruptionem ductas, scd perfectionem. Haec ergo ponquam dixit, nunc dicit quomodo se habet, secundum H,quod est potentia. cris dum id,quod actu est. Quoniam enim duplex est quod est παιentia hoc itidem primam illud uerbsecundit hoc quidem se
cinium sola aptitudinem absq; habitu illud uer secunda M.
115쪽
bimes citra opmtionem sicit ubisensitiati potentia est se,
eundum aptitu e semen moratum animasnrateria. Sicut
G:m se habet nuper natus puellus ad hoc ut fit grammticus: si se habet quoque animatu materia ad hoc, ut fit sensitiua. Quid ergo 'quod i quod potentia primu est ad habitil deis duciti hoc est,quod potentia quide estsecundi: actu uer, i
m sGenreos.inquit. In conceptione enim deducitur aptitu
do ad habitum.Sicut ergo puerti ad habitu ducit,is qui est acturrimastus: sic semen inomnino animalis materia deducit ea quc in matre est,natura,adsensum quies secunda habita. Est ergo conceptio alteratio,c muratio eius quod natura sentire aptis est i sensunt,qui ei secundu habita.Postqua assinatra fuerit,iam habet habit zPostquam enim persi te insitus ferit sentiendi secundum omnesens thabitus, statim partitur. Si enim eneratur animalia habitu sensitivo.Q ergo potentia primo in habitu est mutatio fit in conceptione ab ea, qMe est in generante natura. Ab habitu autem in actu mutatiosis a sensilibus er ideo tam primi tuis erit, si adsit sensile,
id statim apprehendit.Unde Cr protinus agit in non consae trimer frigida uisem incidens ex non soluisti ambientis aereucorictu Mertins sed Criri visu luminis. Claril aut qabd sicut visentit, sic, C si reliquorum sensuu sen ilia inciderint,omniis no crea sentiet,sonos dico succos,Cr odores.Sisimq; in scitastiua anima, Cr,quod potetia, quod actu est,er,quae sec dum ea mutitio e Labaptitudine in bab: tum is est qui gene, rauit ab habitu autem ad operationem, sessilia: quando cr ipsa ahurrint,et quaecunq; alia,quibus opus est ad eoru apprehensionem.ut lumen quide in visibilibris,e persi icuus,purus, crnon caliginosus aer diuisus utit in sonis: c redolens in odoratibilibus.Qnoni .:οῦ π in rationali anima duplex est,s , iisdpotentia est, er, quod acta quinaras erit in ea quoq; causa mutitionis cim est ergo extra corpora,ct eo quide,quod pollentia primam est,omnino separata est,ut quae it mens pura,c omnia intelligibilia habens secundu habitTPostquam aure in generationem decidit sicut,qui morbo,uel tempore, vel Datione scientia muniat ex scientia in inscitia marituricr fit primo potentiascies,aptitudine solam habens, pion etia habitum. Ad habitum aute a praeceptore deducitur,uel etia a sensilibus, ipsa quaerens Cr inueniens C per particularia ad uniuersalia conscend&is. Postqua alli habitum comparauerit, tune habet voluntatem,quae est causa eslyctiua ut ab habitu in operati
nnm mutetur. QMdo enim eligit,a Iumit quc in sesunt,ratiotanes ad operationem: Dico autes bilis.Mens acti nullo exterano opus habet sed ipsa seipsam producit. Huius m eos tradit,qubd sensus quide alii cuius particularis habet apprehensione: particulare alit aliquod corpor est. Merito ergo exiretiue f. Mentes tuniumsalia apprehendit. Universalia autem a tiones,seu definitiones. He alli non exterius, sed in ipsa sunt dis rima. M. eniim aliquo exteriore non eget,quod ei perficiat. Dixit aut ea iam habere ut scientium,c sentire: non quia ais nimalia, sat Mac generata fuerint scientiam habeant sed id
quod in sensu duplex obuolens ostendere et quod est secuduhabitu et quod est secunda actum ea, qui es secundPhariis tum .sensum scientiae praesentiae simile se dixit Exempli ergo gratia scientia addidit.habet enim sensus sensititia cultatem, sicut quanda scietia.' Sicut enim .quod scit, per disciplina mutatu habet scientia sic Cr genitu statim Ξ, quies secundum habitu,scii sum. God enim est in illo disciplitia in hoc est eis neratio. si sit statim ac silerit genitἄ.habet ell,quies seri sthabita sensum non per alteratione ergo fit sentire secunda dium sicut es operiri sicunda scientia sit per alterationem. Et illis.secundi i ct Mimiliter dicitur ac eotemplarificut πρ tua potentiam sentire simile est et,quod est, scis. Sic cr
secundum actum sentire ecquae e se dum scientiam, comate lationi simile.
Sed hoc quidem ab illo dissert: quod illius
quide operatio is eisc stiva foris sunt, visibile, re audibile. Similiter aute S reliqua sensilia. Causa aut, quod singulari ucst, qui est secuduactum sensus. Scientia aute uniuersaliii. Haec vero sunt in ipsa quodammodo antina. Qila ob rem intelligere quidem in ipso est, quando velit:sentire aute non in ipso. necesse est inima desse sensile. Postqua dixit simile esse secunda actum sentire ei quod esteontemplari nuc dicit quanam ratione dii erat quὁd eius qui,
dem,qui est secundu adtῆ sensus bri sunt distrivari exterii Eenim incidentibus sensilibus sentimus: ea aute, quae con&plari possumus,non 'ris sunt. Deinde feras addit, cur illa quiadem exterius incidant:ho uero nρn quὁd sensus quidem est singularium: Maat per se separatim sub istunt, quibus animal quoq; ad hoc,ut fit opus habet. Eo enim quὀd illis opus brabeat sensus animali datus est. Scientia aat ea quesunt uniuerasalia,apprehendit. Unhιersalia auis iniquit sunt in ipsa quodia modo anima. a te agi illud Quod modo adiecit uel quia milud, In ipsa ut in aliquo loco: sicut er ipse in iis, quae cinceps sequuntiusidicit,Et recte qui animam locii 'rinisu esse dicἄt: non proprie aut illud,uidelicet,in loco sed secundum proporationem. conuenientia uel quod etsi uniuersalii in singulari bus subsistant quando zt ut uniuersalia e comunia accipit inritur,sunt in mima.Eis enim comuniter suu esse est in intelliata da eo τοῦ commiunioe. Intelligentiae alli in anima. Intelligere age in ipso dixit sed no in ipsa,hoc est in eo quod habet animum.
Similiter aut hoc habete in sensiliu scien tiJs,ec propto candem causam: quὀd sensilia
singularium sunt, S ternorum. Non solum,inquit Ionsus,qui circa particularia, C sensia Ita ursatur,eximiis praes litibus opus habet, ut agat sed creae,quae circa sensilia versantur,scientiae ei in seipsis non beant,ut pol ni operari quando uelint sed emit opus est siscuter in sensu exterius adesse id,circa quia ora versetur peratio. Ipse enita cilaca singularia,c externa, Tquae separa, tim subsit sit Mersantur: ut Politicus: Mechanicus CT,ut semel dici particulares artifices.Eora enim scientia est circa finguis Iaria.ut Politiciis eo derabit. 'icfit exercitus imperator assumendas.c aedificator, sit hoc lapide utcnda. Horim aute, quae sunt particulari conssideratio scietis est,uidelicet, crina sensius.Vniuersalis ergo secundum artes eos: deratio in his est. autem ab artibus circusingui triast contemplatio, non amplius in his. Materia enim,er instrumentis opus est.
Sed de his quide aperte dice disii erit quo que occasio postea. nunc aut tantu definitum sit, quὀd,cu no sit simplex,quod potentia dicitur: sed hoc quidem,ut si dicamus puerum posse cxercitus ducem esse illudicro, ut ii, qui est in artate: sic habet sensitivum.
Q modo uniuersalia conleplari in nobis, Crquomodo 'livia intellectus particularia apprehedit, nune diffisi de his cocti scrutione De his enim in tertio librαdicit. Cur aute eias,
quod Ut potentia er eius quod actu est,diuisionem Ieceritino,
bis in memori. reducis nempe ut ostendat, quomodo dicantitur animalia, quando non sentiunt, sensum habere potentia.
ivxri secundum enim potentiam,quae de iis qui actum iam Misbent,praedicatur: le quibus nec pati ire alterari proprie dici
116쪽
posuis ipsum titim est incremmiam, T non in contraria muratis,ut dixit.
Quoniam aute in innominata ipsoru disterenti ac de his aute desinitu est, quod sunt alia, e quomodo alia: necesse est vitio, quod est Pati, Neo, quod in alterari,ut proprijs nominibuS. Quonia utitur eo quod es pati. meo,quod est alierari,ut proni jaeminibus insensu,qui si secgdum acta in uixit aute, quod nec attine alterari sentire ethcausam, cur his nomini, basim eo,quod est sentire,utitur,dicit Q moniam, inquit, est innominari haram Scultatum torrentia: neq; enim proprior nominibit distinclam habemus viros, Aculm . ratione auasem didicinias,quaenam sit harum licui ritu dii iscntiavi necesse est,ut urimur in his eo,quod es pati, Crasterari, ut proprios nominibus . quia ut diccbaminon sunt in ubii, quae fuit idis impo
Sensitiuum aut potentia est, ut sensile iam aditi, quemadmoduin dictum est. Qisia dictimis e t sensiuiuum pati a sensili non fine iusti rat
tione praesumit, potentia sensitivam esse ut se fila est actu .hoe autem prius dixit etiam,q ando quaerebat,an simile a simili patitur Misimili Potentia aute est si initiuum ut sensile, iuxta secundam potentiam. nes enim pasam ire a contrario habia tu mittat usi usimilaturiscd ita forma suscepta. Neq; enim utibus sit sensus,scnsibi forma suscepta qliare nec pati, nec alio rari propri astitu sed fontra rarionem in se cognitiae suis scipiens Sicut enim ceram dicimus ii esse potentia,quod annuisium: eo qubdub ipso passa id fit,quod iile actu non ip sitis materia suscepcisdsolum δε ab sic Cr sensus a sensilibus passi Aipsorum forma in se impressas incorporaliter habet . De tri
te,q ιbieera quidem ipsa fit 'rmae materia.quae est in annulo: sensus autem non fit sensus materia sed ipsit illius 'maeo vitiae imprimitur. Habet aute sensus aliqui. plus quivi cra .cera enim est siit materi. 'mae,quae est in annulo, non tuismen per ocim ipsam 'mam fuscipit sed insuperficiet sensitiaua uero Acuta per toαm uralem 'mas sensilia imprimit.
Patitur itaP, cum non est quide simile Passum aute assimilatur,oc est quale illud.
Postquam dixit superiuς.quomodo dicitur pati,quod patiatur a simili r a contrario hoc etiam sensui quoq; accomodat,
subd antequam quidem a Ius sita sensili non est ei secundum est infimilis: m autem fit similis eo modo,qui saepe dictus est. Cum autem proposuissiet de omni sensi communiter dicere siensitis animae demitionem tradidit.qu)d ipsa cilices potEtia,
qualia sunt sensilia actu eius quae est secui Liam operatione, sensitivae vitimae,rili uidelicet existente operatione , qualia sunt se ilia Si autem est ei modi sensiitiua lilerit anima ex nece iam te inseparabitis: si quidem est Sculcis, per quam quod ea brahet scissilistus similatum,eo quὀd ab eis quodammodo pati
tur,er alieretur,ea apprehcradat.
Dicendu est aute secundi unum quel sensum de sensilibus primum. Dicitur aute en sile tribus modis. 1uorum duos quidem per
se sentiri dicimus. Uns aute per accides. Duo
rum aute,hoc quide propriis est uniuscuius
selisus: illud vero omnium commune. Postquam rationem tradidit, C sensitivam ficultatem de
finiit quod est potat tu i quodsensile,c dixit quod non pas
sa qiudem a Risi si est i limilis G eis autem pulsa, at i ii ia
mius transit ad separatim diccndum de unoquoque sensu quotimam icut iam dixit,in quibus, quod commvuiter pradicatis non nigeruri,sed uom ceu ca non est susciens communa definitio,uirci naturam nobis significandam sed uniuscuius , quoil ab aeqvivoca uoce signi sicut seorsum oportet definiri nem tradere. q ivlo eqs,quae est generam definitio, ad fingit. Lis iecit cognoscendas satis it Uniuscuiusq; autem fra inde si rationem traditurus pruri de unicuiq; sinisti sensit ibis ira,ctit propter saepe dictum rationem: Dcinde de ipsi operatio. nibus σ1ic desiculatibiis. R esiuerit autem ursi iam, cur non ante commmemscii fas delinitionem prius de simplicuersen ili tramuit. Dico ergo,quod huius simul definitionem obis prehensi in commni sensus delitutione: ubi clementoraris
sim esse dicebat perscine per ea,quae eis accidunt. Cirursus,c dixit,quΘdactus selle hoc est potentias sus Ner quia sei hi ut elictatu, loris sunt si Malaria intellectivi autem in ipsis,ctumuersaliter. Per haec ergo omnia,quid ea implicii tersei ite significavit: quia ea quae et ementis accidunt quΘd par. ticu tria: qub ea,quaasson ussec dum actum ab eis pati tu limititur,crui prius erat eis potentissimilis. Porro sic de unicuiq; sensui scii tabM separatim dicturus prias quandam tradit divisionem omnium in uniuersum sensilium, quot, vis dicantur ut qui sunt proprie sinctilia, sen ilibus per accidEr,qIxnes propria sunt ratione strictilia,separant, de his uerba ficiat:ne r illa incitarit,er docti uiam perturbent. Tribus ergo modis,mquit,dicuntur senserua.Senctilium enim alia quis
sunt per se set ilia alii ueta per accidens Eteor quae sunt perse,sensilium alia quidem sunt communia sensuum alia uerbunius cu: usq; propria. Vnu cuiasib ergo sensus sunt propriis silua quae illi soli subsunt.ut ibui quidem colores auditui οm o actui dulcia pares austa ureb succi seu sapores t actui, quae ei sunt coordinari caliditas humidicis: frigidicis: ficis eicis:re istentias u repercusio:grauitas: C similia Propria autem ea dicuntur svi illa,qu)dnu i aliiscnsui subsuntnequem in uisus uapores,ue succos,uel nullii apprehendit ne suilus alliis sensus quaesiirit ubi sonsui apprehensibilia, appreahendit. Haec ergo sunt propria sensiilia. communia autem se ilia dicit esse quinque motum: quietem. numeram figaram magnitudinem. Ea autem orantiam dicit esse communia: non quid numquodque eorum omnibussensibus uictu sed quὀd manta quod e pluribus,Cτ non uni. quaedain aut simul omnibus. Iagnitudo enim est commune scissile uisus,Cr rictus Viennus e nim magnum esse bora Mem,vel magitum montem C tangenates quoque sentim ιs,maguata esse,uc parua mole quae subiiciatur,airi interuallam.Si autem boam quoque dicimus mavi sentire,uel paruum. hic secuniam conuenientiam C proporationem magnitudo accepta est ran proprie Magnitudinem ean:mn in dicimus continuam esse ex comMunibus sensilibus. Magnis autem fon.ι 6t italitatis intensae, uel remi se declais ratinus. Quare exile uel uela ciis magis proprie in sonis discere conuenit. Figura autem commaue es ex ipsa sensile to I:ιs,Crisit Figuram aut dico non quod hi eo trianget. ιs,uel circulus hoc enim est rationis dicere,Figura esl,qtu ab una linea comprehenditu r,uel trinus,uel quotcunque illastarint sed qu3d impliciter est quidpiam circiiscriptam. Omnis autem circunstriptio fit secundum aliquam juram. Itaque
C irrationati, cuni in paruam terrae altitudinem, cilcaniter accliuem inciderint, ad transeandam conscendunt ut
quae sciant,qu)d fit circunscripta magnitudo CT quod transire polyint eam autem in valde aliam 'modo , πpraecipitem locum casu uenerint, ne transii re quidem tentant:
117쪽
i ius formae er figurae rellis obscura est eis perisceptio. inci uias Iugiunt, quae in acutuis uel cone ii sunt figuratae eligunt autem planam e qua in rem est. Numerus autem commune est omnium sensiilium Uidem:Aenim quin pyrmse esse homines. Sede palpantes hociniam scimus. Atq; dietes scimus, plurium,uel pauciorii, vel mιus uoce esse, quae aedios peruenit. in his aut e dubinuerit quillhia, quomodo Arias foteles dicens numeram esse contane sciole, solum Iliadis uersatur bilosophis,ac ni rerim operationi, sed er sibi Ui. cum enim in Plostea dixisset tempus esse numera motus nori inerare dixit solius esse mentis. Nihil enim inquit, potest nume
rare, praeterqι anima, Cranimae mens On modo ergo illla
sol in mentem nameram dicit apprehendere, hic me fractums cim: uergo inara vide ut cri forma mente apprehddere. Sensit autem non ut tratu numera apprehendit, scd simplici,
tertit e ,qui plures 5tiueat uel unitatem: CT ut in inoremu&tita larem vel maiore. Menies aute, quae per sensim numeri
quos forma cognoscit. Quini autem auditiis quos hunc namemn apprehendit,clarii est. Aures pernicust,repitus quoq; palusu aequora inquit ille. Scit enim eas, quae accesserui uoces plutarium Hse,qui unius. Quod autem gustui quos cmo Uctui sensilis es numerus,clara esS. Sentit enim enodoratas di flerentes odores: Vt liando bene olens, imile olent uapor simul accesserit ant avrmat specie dii Erciues uel bene olentes vel male olentes. Similiter Crgustus imisceatur ullathia 5 melle, vir s sicia seriti t. Et motus quoq;. I btiis sunt omnia seu suum comunia sensilia, praetore gustus. Si enim ex eodem loci coad nos sonias perueneri: bentit id constitisse, quod sonat. Si . temno ex eodem,sed cr alius ex alio sentit moueri. Et in uaporιbus ivit iter. Taciam quoq; mari oblu es sentire, iis movetur, e quod itit. Sentit certe corpus quod est in aqua, ea uel co istente uel di luente. Nunquid te ergastus, figustibiale praeteresurrit sensoriam sentit morsi,vel titam stat quis relago virgam melle aiixerit: scinde ei per os circumstrat appreti hendet succum non tem. Q nodsi quis hi ira causam talium esse dixerit,non gustum non magnopere contenditatis. EI ergo numerat omnieiis quidem sensit H.Sntus autem, emmo tris, praeterq rugastui reliquii Figura autem C magnitudo tribus: ni ui arulitat oly tui. Per accidens aut sal sensilia. Per seu ipsam retri uisus apprehendit colore,uel figuri Per accidenς autem,t hoe est socrater. Est enim intelliectus sub tintinu aptinebet iam. Vniusc:ιjusq; autem proprias filia sunt reliquis per accidens sen ilia. Viso enim aliquistiuo,ut arbore,quae si tar dicitur, dicimus, Vidi aliquid bene olens Per accides enim, bene olens me uidere dico. Et opictis brace d reo me lauilol.
fecissic.ta si sonuerit arget si dico me argenta audiuisse uel utibum cudiuisse.S iniit terer si is erit ligusi quod bonat. Et in o miribus similiter. Gustit enim melle .quil iudicit flauii guttisse. tu ergo fui it omnia per accidens se i illa: C sunt lucule; ex alijssen ilM.Q sunt iras propria sensilia, C quae comania e quae per accides dicta est. Quomodociat ad se inuicem discernatur, Cr, qu sint ea, qllae unicuis figura cribara tere praebeat,sciemus eo texta perseqν res scienda cute. F.quae uia sui, aiaitui, tr gullui subiella sunt, sensilia comunibus d 5suetudine nominibiis appellata sunt. Visus quide colores: audiri
o a tui subiecta sunt no amplius comunibus nomini biu appetilata fiunt. Si enim tangibilia uel odorabilia dicas non est eoru denominatiosed ora habitudinis quae est ad sensum sicut e si in reliquis uisibilia dicas uel audibilia uelius Ubilia Sed neque
uaporsi nomine utemur propriὰ in odoratu. Uapores enim sunt Cr, iii ex aqua ascendunt,sed non odorabiles. Uni quidem odorirat laudari opposito contraposita est, quae elis cuia se
ne olens, et male olens: ii quissem ut dixi, proprie impositum
commune nomen non habet. Similiter neq; quae tactui subiecta sunt, plures oppostiones calidum figidam: siccum,humidum: duram, molle: e reliquae.
Dico autem proprium, quod non contingit altera sensu mentire, ct circa quodio con tingit decipi: 't visus, color cin auditus, sonu:gultus, succum.
Propriis si lia ab abj discernis,s eo ali sintsin uis φ
lia quod nes comunia,nes quae secunda accides sunt sensilia,
habet illoru enim plus uno apprehendimus. Ac decorim inibusqii idem se ilibus clara si te his aute, crus sunt secundit aceti dens, s non sola, ut o hocaisso, per acciden sentimus,sis socrates sed claudita tioce rursus por accides sio Entia cognoaifcimus. Cri: sol, vis eos nos imus hoc lenἄ.uc aliquid eoru, quae bene,uel male olentdcici odoratu. Po;ὶqwm enim talem odorem sensimus, cis non conspexerimus substintiam scimus, ex qua odor est,c colorem. similiteri gusti cognoscimussus 'utiam uel tactu. Gustu quidem,quod est niti, ues quid ex
Ie. Taictu autem,panem: lapiam citru :c similia. Hic e ferago una eorum,quae sui; proprie sensilium,ir communium Creortim quae sunt sec: indum accidens,distinctio. Alia uer), quia circa propria uti sensita secundu naturam habentibus seu sibi , , ex quibus locu apprehendi sua natura apta sunt. senis1ilibus ali notis,circa ea nonsiduntur. At circa ea, qua sunt coismaniter sensetis,ta ici accides et deceptio. Nes enim si caristrint,nec praeter naturam se haba errat sensus teque s i suuspatijsic interuallis seiunm Aeriat seri filia, apprehelidunt: Nees con ullo erae industrias fuit. Ne binam a tergo post os uidet uisus colores sed qui sunt interius. In enim ei natu ra datam est. Sed nos anteriora a quovis intervallo sed q nido crata .rrint,c praeterea lamen. circa communia autem sensilia fit error, cr, quae sunt per accidens. Hoc enim albo eis minus constet to,quξd albam quidem e i. scimus utrum autem lapis est, uel lignam, uel qui et: set i gnoramus,et saepe erramus,adiud pro alio existimantes. Et loce quidem audita, eo vitatim non uiso,quod vocem edit, circa lacum erramus, unde uox est. Atque locus quidem est coram, quae sint secundum accides, sensiliam ut deme sol tendemiis. Praeterea autem Cicirca friguras fit error. itaque CT,qMe sunt rectilinea eminus spe lao rotunda esse videnturi σὴ us angulos habent, angulis carere, Sed quae sunt rotula, rectilinea esse uidentur iis, qui securidam ipsain lineam reninus se applicant: quod sit in una dimidio orbe caesa.Lineam itaq;.quod ni illuminatom, .ino damnato disceram te rectam existimamus, 2mst rotnda. Sed inquid, piam, quin i mouetur,uidentes,stire panum:'quid proca frerit: e quo. Jtit,moueri: Vt quando nauigantes terram moueripulant seipsos autem stire sim literer magnitudines, quae commus, eminus apparent,no se nobissimiliter exhibent. Ne que,qus per aer tet: c aquam. Maiora etiim apparent,quae per aqua . Sed c circa na)merui sit error. Pluribus iris simul canentibiis auditis propter imilitudinem unam vocem esse puditamus: CT,qui sunt procul discreti, unici saepe ducimus.
Tadius autem plii res habet differentias. Sed unusquis 'uidem de his iudicat:&non fallitur, quod color, nccpQ sonus: sed quid, cst, quod est coloratum, vel ubi, vel quid est, quod sonat,vel ubi. Testa crgo dictitur uniuscuius p propria.
118쪽
tim lices uno non sine complecti. Unusquisq; erum alioru sensuum circa unam opposivione uersatur Visus enm circa albu, nigrim, π,quae interiecta sunt. Gustus autem circa dulce,Cr amaru π.quod intercedit.Odoratus ureb errea bene olenser mali.Ruditus aut circa sonu Draum, acutu Atqui mactus circa plures oppositiones orsatur, quae no possunt sub una
comunem oppositionem τι duci. Mulierim, ex aspera appreobrmiit dura Cimollia gravia,ta leuir frigida.e cub. α humida ta sicca: quae quide sub se inuicem nosunt.Unde et deinceps biribit nunquia ne sensus quidE rectia est uel si etiam es scusse non unus est sed plur in si quidem alis luidem unam oppoasitionem apprehendunt ipse autem pilares sed c plures habet dii orentia tactus.quarti uppreben ua causa est. Non propterea autem huius .mastis sita, aliorum,licitu' est iudicium. sed unoquiffs ius militer iud cat de propriis nec in eis fissititur. illud enim .sed unusquiser de bis iudicat, de omnibus dixit sensibus non de solo inhu sed eius est deceptio circa illa, qui bus propria sensilia acculunt. Non enim ire colorem est de optio sed circa id in duo color est nescirca sonum: sed circa id quod sonat: qvi sunt sensiliis per accidens. Comunia autem, motus quiem numerus:
figura magnitudo . Talia enim nullius sunt Propria sed onmibus communia. Etenim etiae ui aliquis sensili motus est, e visui. Perse itaque haec sunt sensilia. Postquam de proprij sin ilibus dixit nunc dicit de commuis
nibus. Communia autem haec dicit, q:ωditissitis propri sed vinium sunt comunta. O: nium alitem dixit no quEd ea clunis
sint quincti senstibus sensilia: non enin unumquodq; eorum ominibus senῖile esse uidetur sed quod haec quidem omnibuη illa uero pluribus ut iam diximus Potest enim magnitudo secunduconuenientiam.C proportioncm in odoratu quos accipi, Crg:ιlla Sunt enim crini propriae magnitudinis apprebra tui . ille quidem in odoribus hic ureb in succis: est non nouit in his coissuetudo nomen magnitudinis.
Secundum accidens autem dicitur sensile, ut si album sit Diarcs. Poe accidens cnim hoc sentit, quὀd huic albo accidit, quod sentit.
postquam dixit de propries ilibus .dixit autem er de coismunitus nunc di citer his,quae sunt per accident. In haec nisi ria sensilium diuisionem ficit. Dicitur autem hic Diaressui se amicus Aristotcli Eliu iraque strantur ad eum epistola. Album ergo, quod in hoc est per se utilem uidet uisus per ccident aut .qubd est Diurre nouit. Quaedam autem exemplaria habrat, Diaris filius.
Quare etiam nihil patitur, quatentis tale,a sensili. Propria quid sensilia a comunibus sensilibus, ij quae
sunt secundum accidens.distinxit: quὸd circa illa quidem error non accidat circa haec autem nonnunquam accidat in collo earum eoLmbr,Crim lactinodi. quaecunq; habent uariorum colo ram mixtionem uarietas crimixtio Cr,quae est ad Uium,quam eorum habitudo, quὀdea alias aliter apprehendantur, crdecipitaretur, causa est. Nunc autem ab iis quae sunt per sese
silibus,ra quae sunt per accidens,discernit.Ab iis enim quae sunt perse,inqvit sc ilibus patiuntur sensus. Non in autem cr bij quae sunt secun tu accidens. Et quEd propria quidems filia agant errea sensus,eltaru est. Quia aut et comunia.bine mam' tam est.Qnia acutor mim habet angulos aliter agit circa visum eum rem molestia allicit,) quin quod obtusio habet gulas,ta est magis p via,Crinens angulis.Iam uerbirin
rarictum perstri u est, quὁd non similiter agunt iures f.
gurae,sed alite quae acutos habet angulos,m quae obtusos uel nullos.Similiter C in motu et Uu.ncs enim similema in sustinet auditus sonu,qui mouetur,uel qui tit, diras si taterer odoratui si quida diuersus ab his albectus est ora praprientes oratione exprimere non possumus.Sed errictus estiquem allu a lydia patitur.ctim mouetur tangibilere alar, ando 't.Sι enim nonum esset, in fluente hantes fluuio citra unas aquae connetia,C eode nuhlo,quatenus aqua est, agit in metum nos: mul scit u perciperemus s mouetur,et sit Eat.' stet. Et ex hoc ergo clarum est,s fit ob haec sensu diuersus aflicti t.
Nes uero dicendil est quomodo se habet ex in namcro Diuo sum enim ijdctu patimur cim plurer,quam citra un audimus. Unde 'a uoc si multiniani commemur C cocutimur.Qyia quidem no eum ret,nisi a multitudine aliquid pateretur Situs.Sed cr duos colores videtes,Crsi sint similes uisu aliter abjicimur. Et hoc is mini hium,si duabus mul lucernis uisus stupplicet. na crini usus dimouetur er excutit is seri ilium apprehesione. Atqui hoc tio pateretur,si unisu estiet.quod Mira lucernarsi ignita est sed cripturati. Unde aut et multitudine rictu apprebendimus,uelgustu.nsi ab ea diuersum ascia miimur Ni1 quillhiam ad hoc cotradixerit quθd nictus,quando sentit multitudinem,non abii patitur lycta Sed quia per mi uersum corpus netiva est faculias,pllare sunt partes, quae 'prehendunt ea,quae appropinquartit:c sic imaginatio,vel ruatio potius codigit. bsunt plures,qui tetigeri;t. Nunquid ante
hoc ipsum continguer in uilius cim enim ali uisus usibili alitcr se applicant accidit uti ltas, quae iudicat, fit circa corpus diuqtalis C diuube aediuisem vi tibilia apprehendat, confzndatur uis imaginatiua,qsi e plures simul opos pote admittere. Q gare non alium ibi Iam so vi sustinet Onnet enim ii, imaginatio consimilense est,unu et continiam Misus fictum ad ea transimuli Praeterea aut crimagnitudo alia quid agere uidebitur et in usu maet in tactii. A nruiore et iolore,uel maiore caltilo magis congregantur, uel Alregantias oria. Tacius itaq; tar usus ii et tanta Libet magnitu eo. et intrata est magnitudine: si quidem sub eo, quod est in minori similiter magnitisdine,albo.Atqui quatenus albam, vel quateanus calidum fit nugis aget magnum p is multum pauco Sed
ad hoc dixerit quisbia,qd'.ciun Ursunt Aculcites. firmiorcs,
Cr ualidiores f.int utiliade,seipsis potentiores evadunt ut in graciliis clarum ni coeuntes quidem certe grauirites grauiores fimi, quam quando erant disiunctae Cirando ergo in mari
resilmi subiecto color eti si idem qualitate uerit: magis Uc conlimatus,e ualidior est Elusa milum cohaeremia,Criori tinuicue.Qgo te in igne quos fit.Si bis enim I erit, magis urit .scienda autem qubd comunia sensiilia a propriis scipulat sensit iis sensus nihil penitus agunt. Nessunt omniano apprebra sibilia sicut figuram uisis non apprehendπit, si, quod figuratum est, coloris expcr fierit. Sed nec metus, si mullum ex simplicibus qualintibus habeat. Et in reliquissimiliter mare uideri pos intc ipsa esse exus qua sint per accidenssen filii M. Per alia enim sui apprehensionem prae bent.Sed dicosi, quae sunt per accidens scit ilia propter hoc ipsum in sensus nihil agunt ab his aute sensus patiuntur noscrint.bcilicet,per accidem sensilia sed secundari quide Pro βαsensilia ueran et per se. Et sicut non, quoniam fine lumine vel perspicuo,uel eo quod intercedit,no agunt propria sol fili circa sensus, propterea ea esse dicimus per accidens sensi sic σὴ cam lactine proprij non agant, quoniam cum zis omnino sunt,e agunt, secundo hoc crin se filia luemi, circa quos agunt. QMe si quis sensus ab his non pati:ur ei tra
tem sensu sensilia, si secundam decidens. tu ami
119쪽
eo aut sola ratio cognoscit,instrumeto sensu,tem: qua ob causam erit omnino per accidEssensiilia dictitur: qui sit,s coud mina cognoscit: Cr sma praesepe: σsi quid alaia ei modi in irrationalibus uidetur Dicos no .ut sub latius rae cognoscutrsedit cilcifiguras,si seoui amicae, uel in hiae silerint cusadhaeretii pos in imaginatione cognoscut Si aut in irrationalibus quos eoru sensus est figurarii dico: Cnnumeroria: CT re
Iiquora discernu .im,quod sibi apta est, et duenies ab alitano cr quod inque appetia si crsequatur: sicut crisaltitu.lia ne sentimus,c numeria et hinc quos quilii, si flat per se
sensili chirmabit. Agni vim et circa irratioalia arimalia. Neque enim ab eis cognosceretur. ita enim nihil, accides sentiat: quonianes ratiocinari possunt. secIdu accidersensi ab in se ictus nihil agunt,et ratione opus habet,qtu ex aliis ratioci ando cellg.:t. Sed π Iocas est per acci tessensilis.ub eo enim nihil patiatur sensors. Nes enim formam loci apprehen
dit sensus nisi ut figuras iis nona plerse,sed eo quod in locoeli. mare r hic quoq; est ex sit ilibus u sunt secsita acetis det. Q ubi agi comunia se iliano sunt per accides sensilia, sed pse,s c logi celo modo ostedere si enim figurici magni
tutis, C nan: π:a,Cr motus, Cristitus sunt sensilia neque enim sunt intelligibilia: Quaecunq; enim sunt,uel intelligibilia sunt,
vel sensilia: Si ergo non interlibilia sunt,q diri fiunt sunt secundus se filia: Si autem scissilia, oportet opes sam,qui ea apprehendat Q ii ad enim est isti ile,scnsu est seu ik.Si ergones ussus alias scissis eas e se apprehendit: neque ullira ex quinque, sunt propria se ilia quid restit nicti ut uel omnium, vel pluru in si ut communia si enim nes sis per se neque alijs secundum se uerint apprehensibilia ne silerint quiuem pentatus sens a. Atqui nec ant intelligibilia Neq; ergo sensilias erint,nec intelligibilia quod fieri non pote1ὶ.-Praeterea autem cr magnitudo in ui um quos, C in tactum aliqui Lugere uia debitur. A maiori enim colore,ut maiore calido coguntur sensoria,uel di iunguit: ur.Tadius,c uisus vel tantam habet magnitudinem uel in tanta magnitudine ut bo similiter existente. Atqui, quatentis est 2 ,vel calliam magis aget.
Eorum auteria, quae sunt pc se, sensilium sunt propria proprie sensilia, ct ad quae uniuscuius se sensus substantia natura est
Quenam sunt secandam a uens sensilia, aperte declaratauit. Ea,n pe, quae sua natura non sunt sensilii, in uni aut
ijs,qui sunt perse,sen ilibus. Albo autem accidere dixit Diaris filium. Non quod albo Diaris filius accidat: nes enim substinistit accidentibiis accidit: sed quod fortasse accisti hoc usibile album Dilaris esse filium Q ubi autem nihil patiatur iisus a Diaris filio quatenus Diaris est liliassignum est quod per acta ridens eum lictus sentiat c in autem sint duplicia per se senstilia haec quidem conciunDE. ita uero utii: cui: que sensus proripria: uni: cuiust propriae esse dicit proprie sen ilia cuiusica fari de Irrauit dicens. Et ad quae uniuscuiusq; sensit sibilanti natura est .si enim unius ioci sensus esse et ad propria seu silia haec sunt maximit sensilia Ad aliquid enim est sensus. Aduli sui autem sunt. quibus esse est unicuisseti ui. Et ea sunt maximὸ proprie sessilia:uisu quidem ad usibilia, auditui aut ad audibilino in reliquissimiliter. Clinis ergo visus est hoc est , quodvidetur. Postquam communiter dixit de sensu, se ilibus er de uno, quoq:ie sensu seorsum est dicere aggresurus: prius disserit de unicuis sensui sensit. ibus et ante omnia de usui sin ilibus: quaadoquidem ante alios quos de usu disseret. Deinde dicit subdi quod usui es apprehensibile, color est: cr, quod oratione
quidem explicatur,usitatum autem nomen non habet,cula vidi di sunt Lampses,C squacis,c quaedam alia. Deinde desinit, quidnam est colori nempe id,quod 1 motiuamlim,quod est secundum actum,perit icui. niti ergo in coloris definitione meminit perst)icui docet nos quidnam fit perstimum: quod natura quaedam it,quae in pluribus inest,in aqua in Ere,in uia tro, C in alisς,colorum transt orcitrix qua,no praesente quia dem laesipotentia est hoc ipsum perspicuis actu autem fit perspicuum praesente lamine. Quoni re ergo lucis meminit, de ea priris uerbasicit. Cuia ergo uisus est,subaudiendum apprea hen laus hoc uiuetur.
Visibile autem est de color, ecquodnicet
quidem oratione dicere, in autem sine nomi-De. Clarum autem crit progressis, id quod dicimus. Qiiod enim visibile dicimus, color est. Postquan dixit,quξd,cuius est uisus etprehensiiuus,Cr ira ea quia ipsasicultas operatur,hoe 1 ui ibile, deinceps βubiungi quaenam sunt uisibilia quξιο color, ta quaedam alia, qua
commune quidem nomen non hes ent,oratione autem explicara
tur. De qua us in progrsu dicet. visunt lampses capiti pia scium squamae: oculi ecbinorum: testae marinoram quae in luce quum non utilentur, sed in tenebris. Neq; erum eis color se uidetur,quod in eis Incum quid apparet in tenebris Est enim coloris proprium in luce uideri. CIod autem est in eis igneum, in luce non uuetur. QMd enim usibile est, color est.
Hoc aute est, quod in eo est, quod est per se visibile, cr se autem non ratione, sed in se ipso causam laabet, quὀd sit visibile.
c in dixisset in progressu nobis apertam fore, quaenam intea nomanari,quae uisibilia esse dixit transiit ad dicenda de eo lare,sed ut de usibili. id ergo est,inquit,colo dico aute uisibiala,quod in eo inest,quod est perse si ibile. Per se rem usibiale is superficiem. 'modo aute per se uisibile superficies. ipse explicauit. Non enim, inquit,sic per se dictum es ,ut ratione perscid est definitione. In demonstrativo enim dicit Perse esse uel quod in si iecti definitione adsumitur: ut animater ratiotialem delitutione hominis: ea enim per se homin insunt:
vel cuius in definitione subiecta absumitur ut infimiditis demnitione naris Cr in definitione paris, e imparis,numerus.Ea enim perse numero in uni. Dicimus enim parem esse numeri hqui in duas partes scinditur ispare aut numerum,qui in duM partesdiuidi non potest. Similitor imitatem esse concauitatem
in nare. Non sic auton,inquit, per se ictibile, sup iciem sed ut, quae in se habet causam,ut sit uisibile. Id autem et color. Qui enim in superficie color Ut, id est uisibile: cr eum uisus
apprehendunt. Neque enim apprehendunt eum,qui est in pro fundo, colorem Perspicuos enim lapides videmur quidem uia dere per uniuersum pro ndum colorator scd ijusissimur. Eo en:m, quod sunt perspicui piles, per pro uadum transeunt uisus, vel colorum ope rationes. Per solum uitem colorem, qui est in superficie, lapides apprehendimus: CT propterea uideamur elim quoque,qui est in pro illido, colorem uidisse. Huius autem signum est,quὀdsi uitri,uci perspicui upuis una suis perficies colorata βιrarit, totam corpus nobis uideatur per pro findum esse eo loratum. Et si ad non coloraram superficiem aspexerimus, ipsa quoque eiusdem nobis coloris esse uideatur, cuius Cr colorata ersi illo colore colorata non uerit. Vitreolarum inq; st eculorum eximam superficiem plumbi colorent
habere putamus. Et interita colorata pocula toto corpore colora esse uidentur,ut pote quod uisus per perstricuum extrema superficiem uideant, C lilius colorem apprehendant. Quid igitur,dixerit quisbum, in persticuistipulas non uidemus,
120쪽
si quempium alienam ess lateriem esse contigerit, ut, quae in clectro intercipiuntur,eu es Porro cr in alij perstisci lapidibus si que altera colorem in pro Mido in aliqvi esse parte contigerit fit nobis sensillis viis ris,scilicet,approbe dente colarem qui est in prouendosi euenit, ut fiat diffractio eius,qui interiectus est imi coloris a reliquo Dico ergo claesi fit quide qui est in pro undo in aliqvi parte perspicui lapis
da Alienus color acrior, cri rementior, quiquesensum mutagis striat gum is qui est in toto lapide, color: apprehendunte a uisem propter est,quae est in lapide,persi licuitate .sed si sit imbecilior,no fit eius apprehensio. Sunt enim quae ligemmae aperte perlucidae,ut sardis,ta quaeda aliae coloratae no per nundi ,
sed quam pro ἰndo sunt a M. quae quade ad probundu sq; eoisdem colore coloratae esse uidelmr,nempe, Luisus pro illidum no apprehendat. In quibus autem interiectus apparet alienus coalar,eis imbecillior color est,qui est in superficie io impediunium usus,quominus apprebendant eu qui est in aliqua pro ii di parte, a Fndiore colore.Si iris uitri exiliore,c nos tu copioso colare tincti altera superficie nigro pro illido illiueris tot si tibi nigru ridebitur. Atqui nouo tu es nigro colorata. v re σὴ ingemis translucilis colorata pro in licite emere videmur no reuera quid pro andri te ta si colorata fierit, scd sola superficie apprehendimus Onemadmodἄenmersi uia
sus per aere uel aqua permeates,qui interie illi sunt colores, uident: qui enim in quovis sunt translucido colores vides: eorum quide certe quae uidetur,no pertingit ad prosudaust: usus: stasecundit Ibla superficiem ea appreliendit. Sic C transluci dis lapidibus co tingit propter ea,quae in illis est,persti in te, quati no totus lapis a urbementi aliquo, icaci colore ociscupatus fuerit,qui interiectus incidit colo videtur propter lapidis perspicuitate. Ipse quidem .qui uidetu collar secundἄρ In partis supreficiem,in qua est, videtur, non autem uniuer
sum pro illida. Quoi:im ergo, qui in superficie color est , Ensibile: propterea secunda se ui ibile superficiem dicit M.qvie
sit subiectum eius, uod si per se sile.
Omnis aut e color est motuIus citis, quod est secim dum actum perspicuum. Et laoc est eius natura. tia propter non est visibilis sine luce. Sed omnino unusquisque color in luce
est visibilis. Qtiare de luce primum dicenduest,quid est.
Haec Νerit coloris definitio ab accidente,c proprio ipsi declarans, nasub Entia. in libro enim quies de sensibus,ta sensiilibus, eius definitione,quae est a sollantia, radidit. Dicit ergo colorem esse motivum eius,quod est secunda actu perspicuum: id est illa inata. Q id enimnyes illuminatu, est po tentia perst icus.Notiui auton, pro eo quod est, perfictiva. enim eius lux quos per ictiva, quatenus ipsum perficit,et actu persticu greddit. Perstauius uero es eius Cricolorigura tenus per traiectitii civiscultate ad operatione deducit Apis paratur enim ipsum C quot modo distonitur a colore, qui
ipsum quodammodo subigit c conmit, ut natura subi, citi ira ullum ait cla potest, idque uisui tradit. Sed lux quidem eius Hyperii iura quod est potetia persticusi. Inum enim perficit,c actu persti uum reddit. colores aut sunt per i liui eius, quod est secunda acta persi iculi. ipsum aute perficit,no quatentis est perspicusi,sed quatenus,quod secundu a diu est, perstiti ἄ.el potetia traiectiti ἄ.c colora annῖtiatiu5. Postqua eris ergo colores adsierint,actu fit tale. Si ergo color est motium eius quod est secunda aetῖ persiticuil: Quod aute secunda acta est perspicusi est illuminata: cr per eius mota uidere euenit: arpterea ergo sine tui me no uidetur colores. Necesse est icis
ei qui de usibilibu dicturus est,ut delice diserat, eo sunt
colores usibiles. Postqua aute dixit colore esse motiua eiusas
est secundu acta peristima: fastus persi licui lux est, derellara vit subligcs, Qvaproptrena Ilii sibilis fine luce Noui diluaῖt.scilicet color: persi ictu enim adllis lux est color autem
itum est euu qae est secada acta per icua intonii ergo ei qde uisibilibus est dilutaturus de lumine necessario dice si est: Primum inquit, dicarnus de lumine: sed quonia lux persi leui actus est: antequam de Iace verbamlat,de perit icu disserit.
Est aliquid perspicuum Perspiculi autem dico, quod est quidem visibile, non per se aii, tem visibile,ut semel dicam, sed per alienum
ctim im dixisset ii ii ibi quidem propositi est de ui ibi ti
bus dicere: ad di ferendil autem de uisibilibus, de luce neces uario dicendirest ad dicenda uero de luce, de perspicuo prius a
gressi est: de eo disperit. Persi stri itaq; lilyretia ab alijs quos
visibilibus dico aute coloribia, tradidit aices, Voibile esse presticuum,no propter propria.sed propter alien Ξ colore colo. rem autem dicit luce. Est enis ueluti color perihi cu Et nunequitem ipsam colore dicit.progrediens aute exactius dicit, Velati colore. Lux enim non es color. Periplausi itas inquit, lper se o uisibile,sed acccpα luce,quae alienus color est, si est uisibile luce autem uel ignis,ne ea, quae est ex coelestibus,soleta luna π aBis. Dubia aute esse mihi uidetur oratio. Videri
nim posit esse crii ibile perspicum,ta no visibile. Si enim molia, uel aliquo alio eiusmodi uase lucer m deposieris,lumine per foramen sursum ocendete: si in iis , qui es super fra,
men,per quom lucem emittit, usi exoris: ipsum illuminata non pilebis: nissi forte uel tectum,uci aliquod alius corpus solidum esse superitu contigmt. Nam litantum n se itidem est, uideri non posset. Nunquid ergo,quod,qui in ipso bunt colores,appa, reit,est sibile per accides Quod te in particulari hoc exta emplo diximus hoc etiam in lumine solari est dicere. Numquid autem s solari lanuni solida undis corpora obuia fiant. pro,pterea ruili bilis, qui est circa nos, aer clarum enim est,squocuq rest)exerimus sit aes Uam siue deorsum, siue oblique,er ad latus,vel caelum,uel terra uel aqua uidemus. Q nyd si,ut in praedicto exemplo insuperiore locum rest icere possemus, in quo solari lamini corpiis solidum non occurrat, Orci fis in
ea parte non uideremus illum natu aerem. Si ergo uidebitur
illa minatus aer, quanta in se est,no esse uisibilis sed quouisu
aperte stimus,quido dies est,er quati nox,non alio sensorio, qua uisu iudicatessit nos sola, sed Cr , quae ratione caret, iis malia speluncas relin subeunt CT ex eis exeunt noctE discera nentia,Cr die bae,scilicet, ratione sic erit usibilis illum uatuciae me quemadmoda, gitonia sine lum e non est usibilis proispterea nec usibilon ipsum dicemus: quando quide neq; quis, qua aliud fine lumine uidrei pote)t. Et no folia in binune, sed eo,quod lateriecta est,et perst)icuo opus est, alboe,ut fininsibilia: r ideo sensuum sumptuosiijsimum se usui dicebat Timaeus, eo quod pluribus, quam alij,ad propriis operationes
exerce opus haleati. Sic etia illammatus aer in luce non vi
detur,ni1 in solidum corpus lamen incidat,propterea ne uiliabilis quidem silerit.Si enim lux nihil est aliud, qum actus, ta per ictio eius,quod potentia peripicuum lux autem iussio alio iudicatu quam usu est uidelicet illum iratus quos acria sibilis,quatenus est i an sinatus, etsi aliis indiget Irux autem non est aeris sub Entia squalitas. Quare nec propter pro priam qualitatem est sibilis sed propter alienam, dico aut lucem,quam colorem abusive appellauit,eo quod ma ne a bbilis color est.