장음표시 사용
171쪽
164 P. 42 43. ta. a. o. 64M quibusdam suadentibus, ut, quoniam in tris tam bversas regiones discessissent mei exercitus, proximum adgrederetur, periculum esse ratus, saeto in unum omnes contraheret, nec par esset unus tot exercitibus, carthaginem Novam interim oppugnares statuit, urbem cum ipsam opulentam suis opibus, tum liostium omni bellico apparatu plenam cibi arma, ibi pecunia, ibi totius ΙΙispaniae obsides erant ,
sitam praeterea cum opportuns ad traiciendum in Africam, tum super portum satis amplum quantaevis classiet nescio an unum in Hispaniae ora, qua nostro ad iacet mari nemo omnium, quo iretur, sciebat praeter C. Laelium is classe circummissus ita moderari curisum navium iussus erat, ut eodem tempora dipio ab terra exercitum ostendere o classis portum intraret.
septimo die ab Hibero Cartilaginem ventum est simul terra marique castra ab regione urbis, qua in septemtrionem versa est, posita his ab tergo nam hons natura tuta erat duplex vallum obieetum essenim
sita Carthago sic est sinus est maris media fere Hispaniae ora, maxime Ahic venio oppositus, ad duo milia et quingentos passus introrsus retractus, paulo plus milie et dueemtos passur in latitudinem patens. huius in sit sinus parva insula obieeta, ali pomium ab omnibus ventis pinoterquam Ahico tutum laciti
ab intimo sinu paeninsula excurrIt tumulus is ipse, in quo condita urbs est, ab ortu solis et a moridie cincta mari ab oecasu stagnum claudit paulum etiam ad septemtrionem fusum, incertae altitudinis utcum
duo exaestuat aut deficit mare continenti urbem iugum ducentos sex et quinquaginta passus patens coniungit. -ρ - m parvi operis munitio esset, non obieesti vallum imperator Romanus, seu fiduciam hosti super
ostentans, sive ut subeunti saeps ad moenia urbis re
1 cursus pateret XLIII cetera, quae munienda erant, cum peria isset, naves etiam in portu, velut maritimam quoque ostentans obsidionem, instruxit circum-
172쪽
UBKR XXVI. CAP. 43. - c. 2i0 165 vectusqus classen cum monuisset praefectos navium, ut vigilias nocturnas intenti servarent, omnia ubique primo obsessum hostem mari, regressus in castim, 2
ui consilii sui rationem, quod ab urbe potissimum oppugnanda bellum orsus esset, militibus ostenderet et spem potiundae cohortando saceret, contions advocata ita disseruit ad urbem unam oppugnandam si quis 3
vos adsilietos credit, IS ID Bgis operi Vestri URm molumenti rationem exactam, milites, habet oppugnabitis enim vere moenia unius urbis, sed in una urbe
universam ceperitis Hispaniam. hies sunt obsides omnium nobilium regum populorumque qui simul in potestate vestra mint, extemplo omnia, quae uno sub Carthaginiensibus sunt, in diesonem tradent; hic ps oeunia omnis hostium, sine qua neque illi gerere bellum possunt, quippe qui mercennarios exercitus alant, et quas nobis maximo usui ad conciliandos animos barbarorum erit; sic tormenta, arma, Dinis paratus belli est, qui simul et vos instruet et hostis nudabit. potiemur praeterea cum pulcherrima opulentissimaque urbe, tum Illi Ortunissima portu egregio, unde terra
marique, quae belli usus poscunt, suppeditentur quas eum magna ipsi habebimus, tum dempserimus hostibus multo maiora haec illis arx, hoc horreum, aerarium, sarmamentarium, hoc onmium rerum receptaculum est; hue rectus ex Africa cursus est haec una inter 'ronaeum et Gadis statio hinc omni Hispaniae imminet
oppugnationem videret, et ipse copias ita disponit: oppidanorum duo milia ab ea parte, qua castra Ro 2
mana erant, opponit, quingentis militibus arcem insidit, quingentos tumulo urbis in orientem verso inponit; multu inem aliam, quo elainor, quo subita vocasset res, intentam ad omnia oecurrere iubet palatiuita a deinde porta eos, quos in via serente ad eastra hostium instruxerat, emittit. Romani duce ipso praecipients
173쪽
parumper cessere, ut propiores subsidiis in certamino ipso summittendis essent et primo haud impares ste- fers acies subsidia deinde identidem summissa atris non averterunt solum in lagam hostis, sed adeo
effusis institerunt, ut nisi receptui cecinisset, permixti fugientibus inrupturi fuisse in urbem viderentur trepidatio vero non in proelio maior quam tota urbe fuit. multas stationes pavor atque fuga deseriae sunt, relictiqus muri, eum, qua uiuue erat proximum, de
siluissint quod ubi egressus seipi in tumulum, quem
Mercuri vocant, animadvertit, multis partibus nudata defensoribus moenia asse, omnis e castris excitos ire ad oppugnandam urbem et erro scalas iubet ipso trium prae se iuvenum validorum acutis oppositis ingens enim iam vis omnis generis telorum e muris
volabat ad urbem succedit, hortatur, imperat quas in rem sunt, quodque plurumum ad accendendos milibi uin animos intererat, testis spectat quo virtutis arius ignaviae cuiusque adest. iam in vulnera ac tela ruunt, neque illos muri neque superstantes armatia ar er queunt, quin certatim ascendant et ab navibus eodem tempore ea, quae mari adluitur, pars urbis oppugnari OBI ta est ceterum tumultus inde maior II quam vis acilliberi poterat dum adplicant, dum raptim
exponunt scalas militesque dum, qua cuique proximum est, in terram evadere properant, ipsa sestinatione et
i ertamine alii alios inpediunt. XLV. inter haec repleverat iam Poenus armatis muros, et vis magna ex ingenti copia congesta telorum suppeditabat sed ne- quo viri ne tela nec quicquam aliud aeque quam
moenia ipsa ses defendebant rarae enim scalae altis tudmi aequari poterant, et quo quaeque altiores, eo infirmiores erant itaque cum summus quisque evadere non posset, subirent tamen alii, onere ipso frangebantur quidam stantibus scalis, cum altitudo caliginem
coeulis ossidisset, ad terram delati sunt et cum passim homines scalaeque ruerent, et ipso successu audacia
174쪽
LIBER XXVI CAP. 45. s. sa c. 210 167 atqus alacritas hostium cresceret, signum receptui datum est quod spem non praesentis modo ab tanto si certamine a labor quietis obsessis, sed etiam in posterum dedit, scalis et corona capi urbem non posse, opera st diffitata ess of tempus datara ad serendam
opem imperatoribus Suis. Vix prior tumultus conticuerat, cum Scipio ab defessis iam vulneratisque recentis integrosque alios accipere scalas iubet et vi maiore adgredi urbem. ipse,
ut ei nuntiatum est aestum decedere, quod per pise fores arraconenses nunc levibus cumbis, nune, ubi ea siderent, vadis pervagatos stagnum conpertum habebat, facilem pedibus ad murum transitum dari, eo secum armatos quingenuos duxis medium serius diei serat, et ad id, quod sua sponto cedent in maro aestu
tralaebatur aqua, acer etiam septemtri ortus inelinatum stagnum eodem quo aestus serebat et adeo nudaverat vada, ut alibi umbilico tenus aqua esset, alibi genua Vix superaret. hoe cura ac ration compertum si prodigium ac deos vertens Scipio, qui ad transitum Romanis mare verterent et stagna auferrent viasqusanis numquam initas humano vestigio aperirent, Neptunum iubebat ducem itineris sequi ad medio stagno evader ad moenia. XLVI ab terra ingens labor in icodontibus erat; ne altitudine tantum moenium impediebantur, Sed quod e turret E pluΤν anti. B LRDU PItes utrimqus ictus subiecto habebant Romanos, ut latera infestiora subeuntibus quam adversa corpora S Sent.
at parte in alia quingentis et per stagnum facilis transitus et in murum ascensus iud fuit; nam neque opero emunitus erat, ut ubi ipsius loci ac stagni prassidio satis creditum foret, nec ulla armatorum statio aut eustodia opposita intentis omnibus ad opem eo serendam undo periculum ostendebatur. ubi urbem asino cortamine intravere, pergunt inde, quanto maximo
ursu poterant, ad eam portam circa quam Omne contractum certamen erat in quod adeo intenti omnium
175쪽
non animi solum fuere, sed etiam Ociali auresque pugnan
tium spectantiumque et adhortantium Pugnantis, ut nemo ante ab tergo senserit captam urbem, quam tela in aversos inciderunt et utrimque ancipitem hostem habebant tine turbatis defensoribus metu et moenia capta, et porta intus forisque pariter refringi coepta; et mox easdendo consectis a distractis, ne iter in
pediretur, foribus armati impetum fecerunt magnis
multitudo et muros transcendebat, sed ii passim ad caedem oppidanorum versi illa, quae portam ingressa erat, iusta acies cum ducibus, cum ordinibus media urbe usque in forum processit inde cum duobus itineribus fugientis videret hostis, alios ad tumulum in orientem versum, qui tenebatur quingentorum militum praesidio, alios in arcem, in quam et ipse Mago eum omnibus fere armatis, qui muris pulsi fuerant,
fugerat, partim copiarum ad tumulum expugnandum mittit, partim ipse ad arcem ducit et tu niuius primo impetu est captus, et Mago arcem conatus Efendere, cum omnia tostium plena Videret neque sp Em ullami esse, ae arcemque et praesidium dedidi quoad dedita
arx est, caedes tota urbs passim factae, nec ulli pis rum, qui obvius fuit, parcebatur tum signo dat caedibus sim laetus ad praedam vietores versi, quas ingens omnis generis suis. XLVIL Liberorum capitum virilis secus ad decem milia capta inde, qui cives Novae Carthaginis erant,
dimisit, urbemque et sua omnia, quae reliqua eis bellum fecerat, restituit opilices ad duo milia hominum erant: eos publicos soro populi Romani edixit cum apo propinqua libertatis, si ad ministeria belli enixe peram navassent ceteram multitudinem incolarum iuvenum ae validorum servorum in assem ad supplementum remigum dedit et auxerat navibus octo captivis as- sem extra hanc multitudinem Hispanorum obsides erant, quorum, perinde ac si sociorum liberi essent, cura habita. captus et apparatus ingens belli cata-
176쪽
LIBER XXVL AP. 47 48 a. c. 210 169pultae maximae formae enim viginti minores centas octoginta una, ballistas maiores imi tres, sminores quinquaginta duae, scorpionum maiorum bnorumque et armorum telorumque ingen IIIImerus, signa militaria septuaginta quattuor. et auri argenti Tquo relata ad imperatorem magna vis paterae aureactfuerunt ducentas septuaginta sex librae serme omnBs
pondo argenti iniecti signatique decem et octo milia et trecenta pondo, vasorum argenteorum magnus minerus hae omnia C. Flaminio quaestori adpensa ad 8 numerataque sunt tritici quadringenta milia modium, hordei ducenta septuaginta naves onerarias sexaginta sues in portu expugnatae captaeque, quaedam cum suis
oneribus, frumento, armis, stere praeterea ferroque et linteis et sparto et navali alia materia ad laggem aedificandam, ut minimum omnium inter tantas opes 10
belli captas Cartilago ipsa fuerit. XLVIII Eo dis Seipio, C. Laelio cum sociis, ovalibus urbem custodire iusso, ipso in castra legione 2 reduxit fessosque milites omnibus uno die belli operibus, quippe qui et aes dimicassent et capienda urbe tantum laboris perieulique adissent et capta cum iis,
qui in arcem confugerant, iniquo etiam loco pugnassent, curare corpora iussit postero die militibus nava 3 libusque sociis convocatis primum dis immortalibus laudes gratesque egit qui se non urbis solum opulentissima omnium in Ilispania uno die compotem fecissent, sed aut e congessissent omnis Africa atque
Hispaniae pes ut neque hostibus quicquam relinqueretur, et sibi ad suis omnia superessent militum delata virtutem conlaudavit, quod eos non eruptio hostium, non altitudo moenium, non inexplorata sit ivada, non castellum in alio tumulo situm, non munitissima arx deterruisset, quo minus transcenderent omnia merrumperentque itaque quamquam omnibus omnia deberet, praecipuum muralis coronae decus eius
esse, qui primus murum ascendisset profiteretur, qui
177쪽
170 IBER MI P. G. M. T. V. c. sol in dignum eo duceret dono duo prosessi sunt, Q. T- herilius centurio Imonis quartas et Sex. Digitius socius navalis ne ipsi tam interis acriter contendebant, quam studia excitaverant uterquo si corporis homi
num. sociis C. Itellus praefeetua classis, legionariis M. Sempronius Tuditanus aderat ea contentio cum prope seditionem veniret, Scipio tris recuperatores eum se daturum pronuntiasset, qui cognita causa testibusque auditis iudicarent, uter prior in oppidum transcem disset, C. Laelio et M. Sempronio, advocatis partis utriusque, P. Cornelium Caudinum d medio adiecit
eosque tris recuperatores considere et causam cogno- 10 scere iussit cum res eo maiore ageretur certamine, quod amoti tantas dignitatis non tam advocati quam moderatores Studiorum fuerant, C. Laelius relicto coni silio ad tribunal ad Scipionem accedit eumquo docet rem in modo ac modestia agi, ac prope esse, ut manus inter se conferant ceterum etiam si vis absit,
nihilo minus detestabili exemplo rem agi, quippe ubi 12 fraudo ac periurio decus petatur virtutis star hinc legionarios milites, hinc classicos, per omnis deos par hos iurar magis quas vesint, quam quae sciant vera
esse, et obstringere periurio non solum suumqus caput, sed signa militaria et aquilas sacramentique I s religionem hae se ad eun d sententia . Cornelii et M. Sempronii deserre. Scipio conlaudato Laelio adeontions advocavit pronuntiavitque se satis Ompertum haber Q. Tiberilium et Sex. Digitium pariter in murum escendisse, seque eos ambos virtutis causai coronis muralibus donare tum reliquos, prout cuiusque meritam victusque erat, donavit ant omnis C. Laelium praesectum classis et omni genero laudis sibimet ipse aequarii et corona aurea ac triginta bubus
XLIX. Tum obsides civitatium Hispaniae vocari iussit; quorum quantus numerus fuerit piget scribere, quippe cum alibi trecentos serme, alibi tria milia
178쪽
LIBER XXVL CAP. 49 C. 210 171 septingentos viginti quattuor fuisse inveniam. aeque et alia inter auctores discrepanti praesidium Punicum alius decem, alius septem, alius haud plus quam duum
milium fuisse scribit. capta alibi decem milia e bitum, alibi supra quinque et viginti iuvemo scorpiones maiores minoresque ad sexaginta captos scripserim, si auctorem Graecum sequar Silenum; si Valerium
Antiatem, maiorum scorpionum sex milia, minorum decem si tria milia adeo nullus mentiendi modus est. ne de ducibus quidem convenit plerique Laelium prae 4 fuisse classi, sunt qui M. Iunium Silarium dicant: Arinen praefuisse Punico praesidio deditunaqus Romanis Antias Valerius, Magonem alii scriptores tradunt non de numero navium captarum, non de pondere auri ab
que argenti et redactas pecuniae convenit si aliquis adsentiri necesse est, media simillima veris sunt terum vocatis obsidibus primum universos bonum obmum habere iussu venisso enim eos in populi Romani spotestatem, qui beneficio quam metu obligare homines malit exterasque gentis fide ac societate itinctas habere quam tristi subiectas servitio. deindo acceptis nomi snibus civitatium recensuit captivos, quot uiusque Opuli essent, et nuntios domum misit, ut ad suos quisque
recipiendos veniret si quarum forte civitatium legati is
aderant, eis praesentibus suos rest fuit ceterorum curam benigne tuendorum C. Flaminio quaestori attribuit inter hae e media turba obsidum mulier magno natu 1 a Mandoni uxor, qui frater Indibilis Ilergetum reguli
erat, flens ad pedes imperatoris procubuit obtestarique coepit, ut curam cultumque feminarum impensius custodibus commendaret eum Scipio nihil defuturum 12 iis profecto disteret, tum rursus multor: haud magni ista facimus' inquit quid enim huic fortunae non satis est alia me dura aetatem harum intuentem
nam ipsa iam extra periculum iniurias muliebris sum stimular et aetate et forma florentes ire eam Is iadibilis filias erant aliaeque nobilitate pari, quas omnes
179쪽
172 ER XXVI. CAP. s. 50 U. c. 64M 14 eam pro parente colebant tum Scipio meae populi quo Romani disciplinas causa facerem' inquit, ns quid, quod sanctum usqIaam esset, apud nos violare-
1 tur nime ut id larem ilip Ensius, Vestra quoque Virtus
dignitasqus facit, quae ne in malis quidem oblitas 1 decoris matronalis estis ' spectatas deinde integritatis viro tradidit eas, tueriqus haud secus vereeunde ac modest quam hospitum coniuges ad matres iussae L. Captiva dei s a militibus adducitur ad eum adulta virgo adeo eximia Arma, ut, quacumque im
cedebat, converteret Omnium Ocul OS. Scipio, Pereunctatus patriam parentesque, inter cetera accepit desponsam eam principi Celtiberorum adulescenti Allucio no- men erat extemplo igitur parentibus sponsoque ab domo aeditis, eum interim audiret deperire eum sponsae amore, ubi primum venit, accuratiore eum sermone
quam parentis adloquitur ' iuvenis' inquit 'iuvenem appello, quo minor sit inter nos huius sermonis vere cundia ego, cam sponsa tua capta a militibus nostris a m ducta esset audiremque tibi eam cordi esse et forma faceret fidem, quia ipse, si frui liceret ludo
aetatis, praesertim in recto et legitimo amore et non res publica animum nostrum occupasset, veri iam milii dari sponsam Impensius amanti vellem, tuo, cuiua
possum, amori faveo fuit sponsa tua apud me eadem qua apud soceros tuos parentisque suos verecundis; servata tibi est, ut inviolatum et dignum, uos dari tibi donum posset hanc mercedem unam pro eo munere paciscor amicus populo Romano sis et, si ius
virum bonum credis esse, qualis patrem patruumque meum iam ante hae gentes Orant, scias multos nostri similρs in civitate Romana esse nec ullum in terris hodie populum dici posse, quem minus tibi hostam tuisque esse velis aut amicum malis.' cum adulescens
simu pudor et gaudio perfusus, dextram Scipionis tenens, deos omnis invocaret ad gratiam illi pro sxeserendam, quoniam sibi nequaquam satis heultatis
180쪽
LIBE R XXVI. CAP. 0. 1. C 210 173 pro suo animo atque illiu erga Se merito esset, parentes inde cognatique virginis appellati; qui, quoniam iogratis sibi redderetur virgo, ad quam redimendam satis magnum attulissent auri pondus, orare Scipio linem, ut id ab so donum cesperet, coeperunt, haud minorem eius rei apud se gratiam suturam ess amfirmantes quam redditas inviolatas fore virginis. Mi 12
pio, quando tanto opere peterent, ac depturum se pollicitus poni ant pedes iussit vocatoquo ad Mollucio super dotem' inquit, quam accepturus a Socer es, haec tibi a m dotalia dona accedent V aurumque tollerea sibi habero iussit. his laetus donis honoribusque 13 dimissus domui implevit popularis laudibus meritis Scipionis venisso dis simillimum iuvenem, vincentem Ouini cum armis tum benignitat a beneficiis cita 14 Os dilectu lentium habito eum delectis mill et quadringentis equitibus intra paucos dies ad Scipi
LL Scipio retentum secum Laelium, dum captivos 1 obsidesque et praedam ex consilio eius disponeret, satis omnibus compositis, data quinqueremi e captivis ac me Magone et quindecim fere senatoribus, qui simul cum eo capti erant, in navem inpositis nuntium vi torias Romam mittit ipso paucos dies, quibus morari Darthagin statuerat, exercendis navalibus pedestribus-qus opiis absumpsit primo dis legiones in armis
quattuor milium spatio decurrerunt secundo dis arma curare et terger ant tentoria iussi tertio dis rudibus inter se in modum iusta pugnae concurrerunt praepilatisque missilibus iaculati sunt quarto die quies data quinto iterum in armis decursum est. huno Ordinem laboris quietisque, quoad Carthagine morati sunt, servarunt remigium classiciquo milites tranquillo sin altum evecti agilitatem navium simulaeris navalis pugnae experiebantur. hae extra urbem terra mari et quo corpora simul animosque ad bellum acuebant urbs ipsa strepebat apparatu belli labris omnium generum