장음표시 사용
161쪽
154 u P. 35. 36. a. U. c. 54M praeter terram nudam ac vastam habere tecta hostis incendisse, servos agri cultores rem publicam abduxis
mine ad militiam parvo aere emendo, nunc remiges imperando; si quid cui argent aerisve fuerit, stipendIO remigum et tributis annuis ablatum se, ut dent, quod non habeant, nulla vi, nullo imperio cogi posse bona sua Venderent, in corpora, quae reliqua essent, saevirent ne unde redimantur quidem quicquam superesse.
haec non in occulto, sed propalam in soro atque oculis ipsorum consulum ingens turba circumfusi emebant, nec eos sedare consules nunc castigando, nunc consolando poterant spatium deinde iis tridui s dare ad cogitandum dixerunt quo ipsi ad rem inspiciendam
et expediendam usi sunt. Senatum postero di habuerunt de remigum supplemento ubi cum multa disseruissent, cur aequa plebi reeusatio esset, verterunt orationem Eo, ut disterent privatis id seu aequum seu 10 iniquum onus iniungendum esse: nam unde, cum Pecunia in sterario non esset, paraturos navalis socios 2
quo modo autem sine classibus aut Siciliam obtineri aut Italia Philippum arceri posse aut tuta Italiae litora esse XXXVI. eum in hae diffinitate rerum consilium haereret, ac prope torpor quidam occupasset homi num mentes, tum Laevinus consul magistratus senatui et senatum populo, sicut honoro praestent, ita ad omnia, quae dura atque aspera essent, subeunda duces debere es AB. si quod inimagere inferiori velis, id
prius in te ac tuos ips iuris statueris, facilius omnis oboedientis habeas nec impensa gravis est, cum eae plus quam pro virili tu te sibi quemque capere principum vident itaque si classes habere atque ornare
volumus populum Romanum, privatos sine recusatione remiges dars, nobismetipsis primum imperemus aurum, argentum, e Signatum Omne senatore crastino disin publicum conferamus, ita ut anulos sibi quisque et coniugi et liberis, et filio bullam, et, quibus uxor filiaeve sunt, singulas uncias pondo auri relinquant:
162쪽
LIBER XXVI. CAP. 36 37. b. e. 210 Ibbargenti, qui curuli sella sederant, qui ornamenta et libras pondo ut salinum patellamque deorum causa
habero possint steteri Enatores libram archonti tantum aeris signati quina milia in singulos patres amboliae relinquamus ceterum omne auarum, argentum, aes signatum ad triumviros mensaris extemplo deseramus nullo ant senatus consulto facto, ut voluntaria conlatio et certamen adiuvandas rei publieas excitet ad aemulandum animos primum equestris ordinis, dein
reliquae plebis. hanc unam viam multa inter no e On- locuti consules invenimus ingredimini dis bene iuvantibus. res publica incolumis et privatas res facile salvas praestat publica prodendo tua nequiquam serves ' in haec tanto animo consensum est, ut gratiae 10 ultro consulibus agerentur senatu inde misso pro se Ii quisque aurum e argentum et aes in publicum comserunt tanto certamine iniecto, ut prima aut inter primos nomina sua vellent in publies tabulis esse, ut
nec triumviri accipiundo nec scribae reserundo sufficerent. hune consensum Enatus equester ordo est Issecutus, equestris ordinis plebs. ita in edicto, sine coercition ma stratus ne remiga in supplementum
nec stipendio res publica eguit paratisque omnibus ad bellum consules in provincias profecti sunt.
XXXVΠ. Nem aliud magis tempus belli fuit 1
quo Carthaginienses Roman us pariter variis casibus immixtis magis in ancipiti sp ad metu fuerint nam Romanis et in provinciis, hinc in Hispania adversae res, hinc prosperae in Sicilia luctum et laetitiam
miscuerant et in Italia cum Tarentum amissum damno et dolori, tum arx cum praesidio retenta praeter spem gaudio fuit; et terrorem subitum pavoremque urbis Romae obsessae et oppugnatae Capua post dies paucos capta in laetitiam vertit. transmarinae quoque res
quadam vice pensatae Philippus hostis tempore haud satis opportuno actus, Aetoli novi adsciti socii Ait iusque Asia rex, iam velut despondente ortuna R
163쪽
156 LIBER XXVI. CAP. 37. 38 R. . . manis imperium orientis carthaginienses quoque Capuae amissae Tarentum aptum aequabant, et ut ad moenia urbis Romanae nullo prohibente se pervenisse
in gloria ponebant, ita pigebat iitriti incepti pud M- que adeo se spretos, ut sedentibus ipsis ad Romana moenia alia porta exercitus Romanus in Hispaniam duceretur ipsas quoque Hispanias, quo propius spem venerant tantis duobus ducibus exercitibusque caesis dAellatum ibi ad pulsos inde Romanos esse, eo plus ab L. Marcio, tumultuario duce, ad vanum et inritum victoriam redactam esse indignationis praebebant ita
aequante fortuna suspensa omnia utrisque erant integra spe, integro metu, velut illo tempore primum
XXXVIII. Hannibalem ante omnia angebat, quod capua pertinaeius oppugnata ab Romanis quam Osens abis muliorem Italiae populorum animos avera ierat, quos neque omnis iners praesidiis, nisi vellet in multas parvasqus partis carpere exercitum, quod minime tum expediebat, poterat, ne deductis praesbiliis spei liberam vel obnoxiam timori sociorum relin- quero fidem praeceps in avaritiam et crudelitatem animus ad spolianda, quas tueri nequibat, ut vastata hosti relinquerentur, inclinavit id foedum consilium cum incepto, tum etiam exitu fuit neque enim indigna patientium modo abalienabantur animi, sed cet rorem etiam quippe ad pluris exemplum quam nicitam pertinebat ne consul Romanus temptandis urbibus, si eundo spes aliqua se ostendisset, deerat Salapias principes erant Dasius et Blattius; Dasius Hannibali
amicus, Blattius, quantum ex tuto poterat, rem Romanam fovebat et per occultos nuntios spem proditionis fecerat Marcello sed sine adiutore Dasio res transigi n0 poterat multum ac diu cunetatus, et tum
quoque magis inopia consilii potioris quam spe effectus, Dasium appellabat at ille, eum ab re aversus, tum aemulo potentatus nimieus, rem annibali aperit
164쪽
LIBER XXVI. CAP. 38. s. C. 210 157 arcessito utroque Hannibal cum pro tribunali quae sdam ageret mox de Blattio cogniturus, starentquo summoto populo accusator et reus, Blattius de proditions Dasium appellaba enimvero ille velut in inani siesta re exclamat sub oculis annibalis secum de proditione agi Hannibali atque eis, qui aderant, quo audacior res erat, minus similis veri visa est aemu 10 lationem profecto atque odium esse, et id crimen afferri, quod, quia testem habere non possit, liberius fingenti sit ita indo dimissi sun nec Blattius ante 11
docendoque, quam ea res ipsis patriaeque salutaris
esset, pervicit, ut praesidium unicum quingenti autem Numidae erant Ialapiaque traderetur Marcello nec sine caede minis tradi potuiti long sor latissimi equitum toto Punico exercitu eranti itaqus quamquam inprovisa res fuit, nec usus equorum in
urbe erat, tamen armis inter tumultum captis et eruptionem temptaverunt et, cum evallere nequirent pugnan 13tes ad ultumum occubuerunt, nec plus quinqua irinta ex iis in potestatem hostium vivi venerunt plusque 14 aliquanto damni haec ala equitum amissa Hannibaliquam Salapia fuit nec deinde umquam Poenus, quo longe plurimum valuerat, equitatu superior fuit. XXXIX. Per idem tempus cum in axes Tarentina ivi inopia tolerabilis esset, spem omnem praesidium, quod ibi erat, Romanum praesectusque praesidii atque
arcis M. Livius in commeatibus ab Sicilia missis habs-bant, qui ut tuto praeterveherentur oram Italiae classis 2 viginti ferme navium Regii stabat praeerat classiis commeatibusque D. Quinctius Ohs uro genere ortus, ceterum multis fortibus factis militari gloria inlustris. primo quinque naves, quarum maximas duae triremes,
amareello si traditas eranis, habui ; postea rem inpigre saepe gerenti tres additas quinqueremes post 5 rem ius a sociis Reginisque et a Velia et a Paestod ita ex laedere exigendo classem viginti navium,
165쪽
sicut ante dictum est, emeae ui ab Re o prosectas
Massi Democrates cum pari selassi navium areni,
narum numero quindecim milia ferme ab urbs ad Sapri- portem obvius fuit veris tum foris inprovidus futuri certaminis Romanus veniebat; sed circa Crotonem Sybarimque suppleverat remigio navis, instructamque et armatam egregie pro magnitudine navium classem
habebat et tum sorte sub idem tempus et venti vis omnis cecidit et hostes in conspectu fuere, ut ad e-- ponenda armamenta expediendumque remigem ad milis tem ad imminens certamen satis temporis esset raro alias tantis animis iustas concurreriintiasses, quippe
cum in maioris discrimen rei, quam ipsae erant, pugna- 10 rent Tarentini, ut recuperata urbs ab Romanis post centesimum prope annum arcem etiam liberarent, spe OInmeatus quoque hostibus, si navali proseli posses-1 sionem maria ademissent, interclusuros Romani, ut retenta possessione arcis ostenderent non vi ac virtute,
i sed proditione ad furto Tarentum amissum itaque ex utraque parte signo dat eum rostris concurrissent neque reis navem inhiberent nec dirimi a s hosfompaterentur, quam quis indeptus navem ora ferro imiecta manu, ita conserebant ex propinquo pugnam, ut non missilibus tantum, sed gladiis etiam prope con-13 lato pede gereretur res prorae inter se iunctae haerebant, puppes alieno remigio circumagahantnr ita in arto stipatae erant naves, ut vix ullum telum in mari
vanum intercideret isontibus velut pedestris acies, i in ant, perviaeque naves pugnantibus eranti insignis tamen inter ceteras pugna fuit duarum, quas primas 15 agminum concurrerant inter se in Romana naus ipse Quuenesu erat, in arentina Nico, mi Pareoni fuit
cognomen, non publico modo sed privato etiam odio invisus atque infestus Romanis, quod ius factionis 16 erat, quae arentum Hannibali prodiderat hic Quinctium simul pugnantem hortanteni quo suos in autum
hasta transfigit, atque ille praeceps cum armis procidit
166쪽
LIBER XXVL CAP. 39. 40 C. 210 1bs ante proram victor Tarentinus in turbatam duco amisso 17 navem inpigre transgressus cum summovisset hostis, et prora iam arentinorum esset, puppim male conglobati tuerentur Romani, repente et alia a puppe triremis hostium apparuit ita in medio circumventa 18 Romana navis capitur hinc ceteris terror iniectus, ubi praetoriam navem capiam videre fugientesqus passim alias in alto mersae, alias in terram remis abreptae
mox praedae fuere Thurinis Metapontinisque. ex ne Israriis, quae cum commeatu sequebantur, perpaucae in potestatem hostium vellere, aliae ad incertos sentos hinc atqus illinc obliqua transferpntos pia in altum
evecta sunt. Nequaquam pari fortuna per eos dies 20 Tarenti res gesta. nam ad quattuor milia hominum frumentatum egressa cum in agris passim Varentur, Livius, qui arci praesidioque Romano praeerat, intem itus in omnis Gasiones gerendae rei c. Persium, impigrum virum, cum duobus milibus et quingentis armatorum ex arce emisit, qui vage effusos per agros a palatosque adortus cum diu passim cecidisset, paucos ex multis trepida liga incidentis semiapertis portarum foribus in urbem compulit, nec tilium afuit, quin
urbs eodem impetu caperetur cita aequatae res ad 23 Tarentum Romanis victoribus serra, Tarentinis mari. menti spes, qua in oculis suerat, utrosque frustrata pariter. XL. Per idem tempus Laevinus consul, iam magna parte anni circumacta, in Siciliam veteribus novisque
sociis expectatus cum venisset, primum ae potissimum omnium ratu Syracusis nova pace inconditas componere res Agrigentum inde, quod belli reliquum erat tenebaturque a Carthaginiensium valido praesidio, duxit legiones. et adfuit fortuna incepto. Hanno erat imperator Carthaginiensium, sed omnem in Muttin Numidisque spem repositam nabebant per totam Siciliam vagus praedas agebat ex sociis Romanorum neque interieludi ab Agrigenio vi aut arie ulla nec quin erumperet,
167쪽
ubi vellet, prohiberi poterat haec eius gloria quia
iam imperatoris quoque famae officiebat, postremo in
invidiam vertit, ut ne bene gestae quidem res iam Haunon propter auctorem satis laetae essent postremo praefecturam eius filio suo dedit, ratus cum imperio auctoritatem quoque ei inter Numidas erepturum. quod longe aliter evenit: nam veterem favorem eius
sua insuper invidia auxit, neque ille indignitatem imiurias tulit confestimque ad Laevinum occultos num lios misit desuadendo Agrigento per quos ut est faciasides compositusqus rei gerenda modus, portam ad mare serentem Numidae cum occupassent pulsis indocustodibus aut caesis, Romanos ad id ipsum missos iu urbem acceperunt et cum agmine iam in media urbis ac forum magno tumultu iretur, ratus anno non aliud quam tumultum ac secessionem, id quod et ante acciderat, Numidarum ess ad conprimendam
1 seditionem processit atque ille, cum ei multitudo maior quam Numidarum procul visa, et clamor Romanus naudquaquam ignotus ad auris achidisset, priusquam 1 ad ictum teli veniret, capessi fugam per aversam
portam emissus adsumpto comite Epicyde cum paucis ad mare pervenit, nactique opportune Parvum narigium, relicta hostibus Sicilia, de qua per tot annos certa- 12 tum erat, in Africam traiecerunt alia multitudo oenorum Siculorumque ne temptato quidem certamine
cum caeci in fugam ruerent, clausique exitus essent, 1 circa portas caesa oppido recepto Laevinus, qui eapita rerum Agrigenti erant, virgis caesos securi per cussit, ceteros praedamque vendidii omnem pecuniami Romam misit fama Agrigentinorum adis Siciliaricum pervasisset, omnia repente ad Romanos inclinaverunt prodita brevi sunt viginti oppida, sex vi capta, voluntaria deditione in fidem venerunt ad quadraginta. id quarum civitatium principibus cum pro cuiusque merito consul pretia poenasque exsolvisset coegissetque
Siculos positis tandem armis ad agrum dolendum animos
168쪽
LIBER XXVI. CAP. 40 41. C 210 16Iconvertere, ui esset non incolarum modo alimentis 16
frugifera insula, sed urbis Roma atque Italias, id quod multis saepe tempestatibus fecerat, annonam linvaret, ab Agathyrna ineonditam multitudinem secum in Italiam transvexit quattuor milia hominum erant, II mixti ex onini conluvione, exules, obaerati, capitalia ausi
plerique, cum in civitatibus suis ac sub legibus vixerant, et postquam eo ex variis causis fortuna similis conglobaverat Agathyrnam, per latrocinia ac rapinam tolerantos vitam. hos nequo relinquero Lapvinus, 18 insula tum primum nova pace coalescente velut materiam novandis rebus satis tutum ratus est, et Reginis
usui futuri erant ad populandum Bruttium agrum adsuetam latroeiniis quaerentibus manum. et quod ad Siciliam attinet, eo anno debellatum est XLI. In Hispania principio veris P. Scipio navi abus deductis voeatisque edicto arraconem ociorum auxiliis lassem onerariasque ostium inde Hiberi fluminis petere iubet. eodem legiones ex hibernis con 2 venire cum iussisset, ipse cum quinque miliblis sociorum ab Tarracone profectus ad exercitum est quocum venisset, adloquendos maxime veteres milites, qui tantis superfuerunt cladibus, ratus contione advocata ita disseruit nemo ante in novus imperator militi abus suis, priusquam opera eorum usus esset, gratias agere iure ac merito potuit me vobis, priusquam pro ovinciam aut castra viderem, obligavit fortuna, primunt quod ea pietate erga patrem patruumque meum vivos mortuosque fuistis, deinde quod amissam tanta clade provinciae possessionem integram et populo Romano
et successori mihi virtute vestra obtinuistis sed eum iam benignitat deum id paremus atque agamus, non ut ipsi maneamus in Hispania, sed ne Poeni maneant, nee ut pro ripa Hiberi stantes arceamus transitu hostes, sed ni ultro transeamus transferamusque bellum, Vereor,
ne cui Estrum maius id Rudaei uSique consilium quam
aut pro memoria cladium nuper acceptarum aut pro
169쪽
LIBER I VL CAP. 1. U. c. 54M aetate mea videatur adversae pugna in ispania nullius in animo quam me minus oblitterari possunt,
quippe cui pater et patruus intra triginta dierum sp tium, ut aliud super aliud cumularetur familias nostras sunm, interfecti sunt; sed ut familiaris paene orbitas ad solitudo iram animum, ita publica cum sextanatum varius desperare de summa rerum prohibet ea fato quodam data nobis sors est, ut magnis omnibus 10 bellis victi vicerimus vetera omitto, Porsinam, Gallos, Samnitos a Punicis bellis incipiam. quot classes, quotii duces, quot exercitus priore hello amissi sisti iam quid hoc bello memorem omnibus aut ipse adfui cladibus aut, quibus sui, maxime unus omium eas sensi Trebia, Trasumennus, Cannas quid aliud sunt quam monumenta occisorum exercituum eo ulumque 1 Romanorum adde desectionem Italiae, Sicilias maioris partis, Sardinias adde ultimum terrorem ac pavorem,
castra unica inter Anienem ac moenia Romana posita et visum prope in portis victorem IIannibalem in hac ruina rerum stetit una integra atque immobilis virtus populi Romani, hae omnia strata humi rexit ac 1 sustulit vos omnium primi, milites, post Cannensem
cladem vadenti Hasdrubali ad Alpis Italiamqus, qui si se cum liatre coniunxisset, nullum iam nomen esset populi Romani, ductu auspicioque patris mei obstibiistis; et hae secundae res illas adversas tinuerunt i nunc benignitate deum omnia secunda, prospera, tadies aptiora a meliora in Italia Siciliaque geruntur; 1 1 Sicilia Iracusae, Agrigentum captum, pulsi tota insula hostes receptaque provincia in dicione populiis Romani ast in Italia Arpi recepti, Capua capta; iter omne ab urbe Roma trepida fuga emensus Hannibal,
in extremum angulum agri Bruttii conpulsus, nihil iam maius precatur deos, quam ut incolumi edere 17 atque abire ex hostium fera a liceat quid igitur minus convenias, milites, quam cum alias super alias clades mularentur, ac di propo ipsi cum Hannibal starent,
170쪽
MM XXVI CAP. 41. 2. s. e. 210 163 vos hie cum parentibus meis aequentur enim etiam honore nomini. sustinuisse ab A mTortunam populi Romani, nunc eosdem, cum illio omia secunda laetam sunt, animis deficere' nuper quoque quae ambos
derunt, utinam tam sine meo luctu quam nunc di immortales imperii Romani praesides, qui centiIriis omnibus, ut mihi imperium iuberent dari, fuero auctores, iidem austiariis auspiciisque et per nocturnos etiam visus omnia laeta ac prospera portendunt aes ismus quoque meus, maximus mihi ad hoc tempus vates, praesagit nostram Hispaniam esse, brevi extorre hino omne Punicum nomen maria terrasque foeda fuga impleturam quod mens sua sponto divinat, idem sub Dicit ratio haud fallax vexati ab iis socii nostram fidem
per legatos implorant, tres duces discordantes, propout dolaestrint alii ab aliis, trifariam sexercitum in diversissimas regiones distraxere eadem in illos ingruit 21 fortuna, quae nuper Os adflixit; nam et deseruntur
ab sociis, ut prius ab Celtiberis nos, et diduxero exercitus, quae patri patruoquo meo causa exitii fuit. ne discordia intestina coire eos in unum sinet, neque a singuli nobis resistere poterunt vos modo, milites, et nomini Scipionum, suboli imperatorem vestrorum velut accisis recrescenti stirpibus agite, veteres a milites, novum exercitum novumque ducem traducito Hiberum traducito in terras cum multis sortibus factis saepse a Vobis peragratas. brevi faciam, ut, quem ad 24 modum nunc noscitati in me patris patruique similitudinem oris vultusque et lineamenta corporis, ita 26 ingenii, fidei virtutisqus effigiem vobis reddam, ut revixisse aut renatum sibi quisque Scipionem imper forem diea XLuinae orations accensis militum animis, re 1 licto ad praesidium regionis eius M. Silano cum tribus
milibus peditum et trecentis equitibus, ceteras Omnes copias erant autem viginti quinque milia peditum,