Gulielmi Sossi de vita Henrici magni libri 4

251쪽

DE v ITA HENR. M.,, possideas. subiugata Sabaudia cede, o silentio tuam inegasti quam non fla- ,, gitasses. Oblatos recipe Salassos: aut D inculti sterilesque tractus ingrati sunt, offeruntur ecce Segusiani in-ri ter Araris & Rhodani amplexus,

is fertiles amoenique. Donatur Vira

ri que Rhodani ripa : tibi soli fluet

,, pater fluvius. aeque Princeps , is postulas quid ultra tua 3 habe tuis, , Vberiora, & accede paci. contra quiis Principem accendebant. ,, Quorsum quadraginta tormeI- ,, tis rupes dc castella Sabaudorum ita 'ri ceras 3 contorque tela in nobiles Imsubrum urbes, vel ulteriorem Ita

ri liam : Salassi iure tui sunt: Segusiariis quos Salassis pacifici substituunt ae

is ad hςc Sabaudi utroque iure parem, ,, ciuili & bellico, restituis ergo subri actos populos Segusianos medic-crem victoriae partem retines t no-

. . i

252쪽

L1BER III. ' ri uum hoc, victorem subire leges. AL pes isti, obiecta virtuti tuae claustra olim ab Annibale fracta, & nunc ' sunt mortalium peruia vilissimis. frustraris Princeps animos nostros, ς

Ex aduerso is rum Sabaudi fautores dicere. Sabaudum generosum magnanimumque lpoliatum praediis, non aestimare belli fortunam a iacturis praethritis, sed e praesentibus subsidiis perpendere non quanta amiserit, Ied quanta possit subiuga- ,re: adesse Fontanu Iberi ministrum, Insubriae rectorem , cum ingenti exercitu & tormentis quadraginta. inde sumenda indicia de futuro. at eri Henricus audacter, Desinite cuncti . Titania bella. & ad suos: ad arma,in ccquit, Italiam milites.

Italia fere tota supplex, per Aldo-hrandinu armati progressum Prin-

253쪽

DE v ITA HEN R. M.

cipis reflexit. Cardinalis splendor dc magnificentia fuit inter aulicos vere sacerdotis: per sapidos delicatosque cibos nil dictum proterve. Dapsile spectas, Principem vides: aure sola uteris, presbyterum intelligis cuius industria redemit gentem Latiam. Sic publico innotescunt , qui noui non sunt. Quadringenti abierunt anni, & in Asia Aldobrandinus vir Italus, Attaliam tenens obsidetur a Cai chostro e Persar paucis ille manipularibus , & vix ducentis petitis e Cypro proiicit obsidentes,profector numquam caduca virtus, fluit per stirpes,vel per nomina. lIgitur tranquilitas nullis armis impenetrabilis data Petro , traditi Henrico Segusiani pro Salassis: Sabaudia penes Emanuelem rediit.

. - - - ι

254쪽

LIBER I V

ON TvBERNII Princi palis virtutes, amores erga

Principem, mores ipsius, ciuilia gesta, interiorem vitam de clarare restat. admirata est omnis mortalitas inter tot discrimina, tot Henrici victorias: obstupuere animi , dum non pervident quibus instrumentis usa ut haec Bellona. quae si aperiuntur,desinent stupere mortales sic vinci : nec admirari cessabunt tam facinorum ministros, quam victorias. nimirum Imperatores egere florida , qui ministeria habuere aequa imperiis, parata officiis , prompta consiliis, perita reru,

255쪽

DE v ITA HEN R. M. eget societate omnis expeditio .Hercules forte solus purgauit orbem: post Herculem nemo bellans pera- grauit solus. Si quidem Alexandrum& Caesarem circumdedere , miles audax, dux sapiens , Uterque amanS. Sub Alexandro militum Senatus . agebat principia : donum praeterea Iouis patris adfuere duces , quorum conditio magis regi cessit, quam viro virtus. Sub C sare innumeras co-' pias superauere pauciores milites st

dum sibi deuotissimos ille reddidit:

Labienus praeterea inter duces militauit Caesari, non minor ipso. talicum obsequio Macedonicae Romainnaeque virtuti audenda cuncta & penetrabilia. s1c ex Henrici victoriis nil fortuna,multum amor,fides,m ritum militum , ducumque occupant. milites in Henrici castris veloces ad pericula: numerum sibi opta

256쪽

L 1 B E R ' I V. II9u4re numquam, vel hostilem timu re. apud Ibericum pridie quam ce

taretur , VincemuS, asseruere centuriones : fusa enim hostilis nobilitatis imperitia & iuuenta sat bellatum: nobis miles bonus proelio: etsi inclinarit, doctus proelia restituere. Prae fecti vero militiaeque magistri,regia singuli fuere industria. tantam Vir tutem collegerat alacritas, & ambutionis publicae feruor optimum C tendi principem. Bironius pater,Lanoes, Castillonius, Giurius, Bironij natus, Humerius: pro Parmenione, Cratero, Lysimacno, Perdicca, Emmene , Antipatro. exacta fortitudiane, doctrinaque castrensi, sub Henrico duces ibant, & in ipso vidὰre disciplinam. ex iis, ni volentes inter secessissent annis vel dignitati, non erat cuius industria alteri se submitteret. inuenturi pares nisi inter i2sos,

257쪽

nec ullum Herico excelsiorem. H roicum contubernium Veneratione

mutua & pudore nectebatur:dispoia sita cuncta a numine, ut posset cogitare ardua Princeps & perficere. Festiuum est , comitatum regium lucubratius aperire. Quosdam e comitibus adsciuit in commilitium Princeps, iam duces alienis experimentis factos : quosdam & fecit e suae doctrina scholae, exercens , fatigans, exponens. Amantium Bironium per famam vexerat maioris nominis quam fru- ctus obsidio Rupellana: dein expeditio Brabantica,quando potentem exercitum Francisci Alensonij eduxit foras, improspero ex eventu non culpandus: perniciosi consilij non conscius. Franciscum Lanoem intercepta Aurelia : seruata Rupella,

ab insultibus Henrici Valesj,Guisij,

258쪽

& Bironij: excessit lambulam obsidens. Vicquius supra memoratus. Bironius filius Bibractam, Diuium,& insignes locos quos distraxerat conspiratus, Henrico restituit, Sequanorum non tam victor quam, vindicator. Hos populos Ludovico undecimo Francisque, olim noster Cabillonensis Arausiorum Princeps

arte comparauit: recuperauit ense

Bironius. Longouillius,ope Lanois, Giurij, & Humerij, conspiratos Si uanectens pugna fudit: mille quingentis cadaueribus, que pinguis stem

coratio , novalia in fauorem aratoris tegens & foecundans. Aumontius trux apud Ibericum iugulator, in ultimis Armoricis Quinpercoram ce

pit: Crosiiij arcem ori portus Briuatis impostam, custodemque Hispanum simul prostrauit. Castilonius nullo gesto Principis absens , cuncti

259쪽

DE v ITA HENR. M. particeps: & ante Henrici principatum, anno Cultrastino , norribilis Germanici exercitus primam duces aciem in malorum fronte. Dein bello ciuico, atrocissimae desp erationis aduersus Savosam dimicatione clarus : qua nobiles confossi fere ducenti, ipse Savosa praeda fuit. Annaeus Anglures Giurius , praefectus vexillis equestribus, nobilium dotactissimus, deliciae amorque totius militiae, omni spe maior. Praematuro fato Laodunensi obsidione adeptus , dedit accessum contubernali Bironio ad laudem incomparabilem: solus enim comparandUS, aut superaturus. Nullius inuisa regi foratitudo: traxit tamen e virtute Giurius apud regem absconditae & honestae decus inuidiae. debebat Princeps victoriarum pater aeque iudic, re de merito: nam apud Poetam es

Olympia.

260쪽

L 1 B E R I V. IEIOlympia,non solum mater certaminum, sed domina veritatis. Franciccus Spinaeus Sanluces, alacer & diligens , in ministerio regio regis effigies. Laturius per omnigena solers,

sum equitem affixit in Luceburgica. Humerius Corubiam inuadens praesidiarium trucidauit: unus e praecipuis qui Hanesium irrepsere . ubi caesi, capti, mille duceti milites: Iberum moestitiam sanguine sito & laacrymis nostris compens auit. haec suo marte gessere duces, quos videmus in usu & armis: caetera gestorum,mblitiae principalis miscuere consortio. Inter iuuenes qui disciplinam regis sequebantur, praecipui honoris fuit Gonzaga filius, Hispanorum castra cum trecentis quinquaginta equit,bus,comite Vicquio penetransbCλ