장음표시 사용
11쪽
A intelligit, uia vana sunt i spiritus psumptione composita.Nec mirandum quod dixerit: Peccatori dedit solici μα eitudinem, e Ad illum enim sensum de quo sis tua et vi, hoc referendum est. Propterea datam ei esse ibi licitu. dinem, sue distentionem quia peccator fucrit , &non esse causam distentionis in HEB. Deo, sed in illo qui sponte bona ante faciem Dei. sua ante peccauerit. Sed S hoc vanitas,
si rempus an it redi. e. J Iccirco corripiuntur in cinupe- Clio,quibus dominus m.7.ε cantauimus votis .c nsam Iri Plangendum estin praesentiarum:vt postea saltare valeamus, illa saltatione qua saltauit David ante arca testamenti,&Saulis filiae displicens, imagis placuit Deo: quia qui
o ini tus, ε. In certi i& iluctuate statuerauionis humani; insupe rioribus docuit: Nunc vult ostedere omnia sibi in nitido esse e tramam nihil stare per I uti,corum duntaxat fi liis
li dubium quod ortus&in tetitus hominu Deo notus sit finitus de id ipsu este parere, quod platare, mori, & quod platatu est euellere Sed quia
quide timore natus est, cum Deu amare coeperit,moriet
ras mittit timore. Hebraeio. mne hoc φ de contrarietate
temporum scriptu est, usq; ad illum locu in quo a in I e
Isiael intelligunt Et quiano necesse est super singulos vel
transeunt uniuersapus euellendi quod plantatum est. Teii pus occidendi,& tem pus sanandi. 4Tempus
Ostri tendi, δc tempus aedificandi. ' Tempus flendi, S tempus rIdendi. Tempus plangendi, dc tempus sal tandi. Tempus spargendi lapides,&t pus colligendi lapides. ' Tempus amplexandi, de tempus loge fieri ab amplexu. Tempus acquircndi, & tempus custodi edi, & tempus ins ientis culo sua pibit peccata a idebit potius in futuro. gu quesitar gena Lludes, crquomodo vit disertissimu, rem ridiculam in hoc loco dixerit: Dedestructione, inquies, & aedificatione domo ru Salomoni sermo est, quod homines nunc destruam ,nucaedificet: alij cogregem lapides ad aedificia e5struenda: Iij; i cxtructa sunt,destruant:
egendi quodpiant sume, . Tempus occidendi tempus sanandi. Tempus
proiiciendi. Tempussus Oonere quid interprςxec scindendi, tempus
uiter, latior idisseret eri coniuendi. lectoris ipsenjo dereliques. ' ATempus ruit generandi de platandi Israel: tepus mori edi, S ducendi in captiuitatem. Tempus occidendi eos in .s-gypto,& tempus de AEgypto liberandi. Tinus destruendi templi sub Nabuchodonosor,& tempus aedificali sub I x-rio. mpusilendi de plaMendi euertione urbi ,& tcrus ridendi atque saltandi sun Zorobabel. EEdra, Nehemia. Tempus dii pergendi Israel, de tempus in unu cogregandi. Tempus quasi cingula de baltheum circundanai Deo populum Iudaeorum, de tempus ducendi eos in Babyloniam captiuitatem,S: ibi computrescere trans Euphraten Legem: u Hieremiae. Tempus querendi illos de seruanai, tempus pdendi illos S piiciendi Tempus inaedi Israel,&tempus iterum consuendi. Tempas tacendi propbet nunc in captiuitate Romana: de tempus loqvcndi costi ic, quando et in hostili tetra Dei consolatione de alloquio nocarebant. Tempus dilectionis, qua eos sub patribus ante dilexit, &tempus odij, quando in Christum intulerunt manus. Tempus praelii modo non agentibus eis pinnitentiam,de tempus pacis in futuro, quando intrante plenitudine gentium omnis Israeualuus erit. I emptis occidendi tempus est de sanandi, qui ait: που da, ς κονιπι rasorianat Pi t. io os ad poenitentiam prouocans.Occidit, iuxta illum sensum:
In matutino intersci/ι m om nea peccatores terr .
d pus Lit uredi, re tempus, e t. J Non possumus aedi fieare bona, nisi prius destruxerimus mala. Iccirco sic de Hieremiae verbum Deo datum est: viante cradicaret, de suffoderet, d perderet, de postea aedificato atque planta
pus plantandi, & ccm' clysquod sub caelo. Tempus seen. secundu illud Horatianum:
ctrian rperam dixerit, lectoris arbitrio derelinquo. prioris explanationis sequa murordine. pus spargen- domi de congregandoru lapidum esse dicentes, iuxta illud qnod in euaselio scriptu est: PMere Drari uel id b.ilios . . - tare os . ἐν Quod te pus fuerit gentilis populi dispersendi: de tepus rursum in ecasini egeri as amplixilus. Aesam congregandi: legi in mus acquirendι , O quota libro iuxta L c. tamε ι impio pertii A. Gmpis, i merpretes, i dixeriint: iEpus
... ligenda: seueritat Megis anci-
abiicimae. Tempus 'n' quae euangelii grati ter m tempus con- iam. Lex quippe rigida, infinit. beniga,no parcus, peccante
Tem- amet ficit.Euaeelii gratiamiseretur, & ad ramitentia .puoeat Et hoc este tempus mittendorum lapidum sue congregandorum, quoia lapides mittantur in loge colligantur in euangelio. Hoc virum vere dictum sit an salso,suo imputetur auctori.
b empis, J Iuxta simplicem intelligentiam manifestus est sensus Apostolo in eadem verba con
tinentiae. Vel quod tempus fuerit amplexandi, quando vigebat illa sentemta: Gesilie multiel eam'nι, G re lite Go/si . te ra Et tempus procul 1e5plexu fieri,quido luccessit. apus nunc in angusto est: svere I xt qui halant uxores, sic Si autem voluerimus ad altiora con- a Cer7. εscendere,videbimus sapientia amplexari amatores suos. IIo ra quippe, ait mi .cra illexabi urte: intraq; vinxs suas de gremiui nil rictiori tenebit coelem. Porro quia nor' . teli humanus animus semper in lublime tendi, de de diuinis de altioribus cogitare: nec iugiter esse in c5templatione rerum coelestiam, sed interdum necessitatibus corporis indulgercipropterea tempus est amplexandi sapientiam, dccam strictius cAtinendi, de tempus relaxandi me E ab intuitu complexuq, sapientiae: ut eurae corporis, de his qui bus vita nostra absq; peccato indiget, serviamus. i l Tempus ac rui nil , tem'ris' a nil . Tempus ti stoa enas, tempus tradicie , Ii, me. J Sub diuersis sermonilnis, idem nunc qui supra sensas est, in eo quod ait: Tempubisit --δ, . tempus a tauri.Ac deinde. k em=M Fin G, tempuι consiuenil , σαὶ O modo
enim synagoga destrinitur,ut aedificinit ele de in lege sunt si iisiones, ut Euangelia consuantur e quod Ei an selistae singuli perpetrarunt, de lege dc prophetis aduentus dominici testimonia consuentes, ita dc tempus tuit
12쪽
suturrendi&cumulieniti Israel: tempus perdendi de proiiciendi illum.Vel certe tempus quaerendi populum ex sentibus, & tempus perdendi populum Iudaeorum: Te pus custodiendi credentes ex nationibus, S tempus abi, ciendi iniredulos ex Israel.
I thagoricos reor; Tempus tacendi, δίquoru dis iplinaestia re P t Erius loque di. Topus ouino nurii.& poste ς am adire pus odicnditos loqui; hanc oriri ne sui , traxisse creti DiscamVi, di cTempus belli, deque ec nos prius non loqui. tempus pacis. irae ut postea ad loqueduorare- abundatin est facienti seremus. Sileam certo teram in quibus ipse laborat. pore &ad yceptoris eloquia Vidi occupatione Qua iideantus. Nihil nobis vi' filus
dediscipulis efficiamurni Vniuersa fecit bonamgistri Nunc vero υ Reelotu tempore suo, Sc qutile quotidie in peius labentium faeculum dedit in cor vitio, cenius in ecclesijs Q da corum,ut non inue nescimus Et si compositione niat homo opus quod verboro, rinstinctu diabo fecit Deus ab initio us ii, et lautor error uvii , pi v ' . Cognoui
populi excitauerimus, cotra ε .
co: i scietia nostram sei reno, qui in Oncstim nu, ni uasti tramur, de quo alijspo - -&Iacere bonum tuimus r suadere.Omnes ar- in vita sua. Et quide . tes absq; doctore non diici- nis homo qui come
mi sol ahqe civilis&facilis dit, S: bibit, Molledit , ut no indigeat pcςptorς- bonum in omni labore ex dono Dei est.
Deum liberos, uxor spin Cognoui quia omnia quos:&tepus odiendi eos in quae iccit Deus. ipsae- martyriou u proChristico, runt in aeternu : super fessione tigidos pietas oppu- illa non potest adiici, gnat inimica.vel certe lupus,ab illis no potestati mandi legE,&e quq lUς Deus fecit ut
nias: 5 tempus odiendi ea. id angclij gratia succedente. ipliam est quod erit,dc Nec non & hoe diei potest: 'l sutura sui, i afuerunt, .mniauime per de Deus quaeret eu qui
esse praesentia diligendi, & in futurum , templis adueniet, quando cernentes facie ad faciem, & in melius pro fiete. t ancipiemus odisse de despicere quod amauimus. Gli, te nim a is, cyc.JQuamdiu in praesenti faculo sumus, i Epus est Ili:cum autem migrauerimus de hoc saeculo, pacis tempus adueniet.In pace enim est loeus Dei,& ciuitas nostra Ierusalem, de pace sortita voca bulum est. Nemo ergo se nunc putet esse securum in tempore belli: ubi certandum est, M apostolica arma tractanaa, ut vi res quondrum requiescamus in pace. elabo, t..t JN5
me fugit quod aeterisq; in hoc loco dictum iit quod propterea Deus in Psentitaculo etiam peruersorum dogma tum magistris concesserit oecii patione, ne mens hominis otiosa torpesceret: re hoc esse bona,quod fecit Deus intc-pore suo, nihilominus nequite eos natur,&reru scientiam coprehendere. lihi vero ab Hebraeo qui me inscripturis erudiuit ta expositu in est. Cu omnia suo labantur tepore δε sit tempus destruendi & ςdificandi, stendi atque rigendi,taccndi atq; loquc di,& caetera q dicta de tempore sum: O frustra conamur de tendimus, Fc breuis vitae labo- od resputamus esse perpetuos r Nec c&enii sumus secundum euangeliu, malitia diei nihil l in crastinii cogitem'. Quian possumus habere in hoc saeculo amplius laboradoan quo id a Deo hominit, .datum est,ut aliti alia sectando babetet , inqui b. erudiri &exercere se posset euvn.omne quod fecit, bonum est, sed bonum in tepore suo. Bonia est vigilare atq; dormire: nec in temper vigilare aut dornute bonum est: quia vicissim iuxta dispositionem Dei bonum est,unum quodque, cum opus est. Dedit quoq; Deus mu- dum ad inbabitandum hominibus, ut uantur varietaά- sic porum,S non quaeram de cautis terum naturalium: quomodo creata sint omnia,quare hoe vel illud ab initio madi usq; ad eos uinatione se S E P et . cerat cretare manere matarie CKn ut quia non est bonu,
, roicit benefaciat invita sua:
num, Pt Auen in t r ' eongregandas ea. Cuncta fecit Dona δ' opes, cogitationi b. torque tempore suo, oe' mun ritu.Neq; se putet plus de suo dum tradiit di I ut Mi labore lucrari posse,il cibum nι eorum , at non inue- Nyotum,&siquid de opib. mat homo opus quod sui in bonis operib. expen-
. am t dem Choc totum donum Dei peratus est Dens ab int . Dε , γ , - - cst. Lx quibus non, ut quidatio Et aestiniari, ad luxuriam Ide cog m quodn scime' ad desperatione, se bas nisii tirari , cundum illud Esaiae: Mandu
hoc Gnum Dei s- D quid supri bere possumus, dici quod omnia vera in pauperibus nutricndi cquae fecit Deus perse M' egentiu largitione consumarent in perpetuum. Non mus. Porroga caro domini,
possumus eis quidquam V ' est cibus,& sanguis et ,
ad Iere, nee auferre quae Verus st pol iuxta - - . , t . Γ, - - . hoc solii habemus in plenta
fecit Deus )t rim talo itu si vescanta cattust. Quod D t tie eius, critorem potemur: est, ipsum per mi, non solii in steris,sed etiaciae futura sunt , iam inscripturaru lectione. vet' fuerunt , D E VS enim cibus &potus si ex ver- instau- bo Dei sumituricientia scri- pnirarum est. Nec putet aliquis illud quod 1 Balaam prophetatur: Non eoii Lbor in Iacobin que dolor in Isiae huic coniattarium esse,quod muneris Dei esse dicitur Si quis com dat Se bibat ,& ostendat bonii in omni labore suo. Mistia quippe ira lario προ ι usto um. Et de his Apostolus queritur, in labore & dolore sudasse se dicens. Sed cu de bis nos insuturo dominus liberauerit, non erit labor in Iaeob, neq; dolor in Israel. Et quo modo illud leoniux
quoniai rid. nt: de risus noster Iob prophetantis verba se habitur: veracium os replebitur risu sic nue labore nostro intimur in bonis Operibus: per quem coangustamur de premimur, ut postea a labore cessemus.s t Og ut quia .mma fecit De- psa erunt in .et u superiti, noua im, Ti. J Nihil est inmundo quod nouusit: Solis eursus & lunae vices,& terrae arboriimq; siccitas vel viror, eum ipso mundo nata sunt atq; cocreta. Et iecirco Deus certa ratione cuncta moderatus est, de iussit huminnis usibus elem rea seruire: ut homines haec videntes intelligant esse prouidentiam,& timeant a facie Dei uex reruaeqiralitate, cuisu, ordine,atq; costantia, intelligunt cre torem. Iau ita enim Deirrea ruaefactasunt,istella Iacan e uvtur em iterna duos; viram eius Q ά uinita . od si voluerimus priori sensu finit quasi a capite legere rDD. urfe it t time. ntataraeei-.i ac sensus est:Deus lise omnia secit ut timeat hominos ab eo, Q semel Deus disposuit, nec in aliud declinare. Pulchre autem temperauit,dicem: Us
13쪽
Vel praeterita,vel praesenti vel sutura: ipsa & sunt, S. suerunt, de erunt uniuersa q cernimus Sol qui nunc oritur,&mequiessemus nos inmundo,sau, Npostqum mortui erimus, oriri rus est.Solem autem nominauimus, ut ex
hoe intelligamus cetera cise H B. eadedi erunt.Qu si vi&Π persecution E patitur. turper conditioncmorii V Et adhuc vidi sub so-
rediuiua succresciit,4nil ilin purpetuu interit:s.d renascitur x quasi cum quodam
foenore reuiuiscit Hoc cst n. v ait: Et Deus quaeret qui persecutioncm patitutiquod Graece melius dicitur L G in . id est quod
periit, quod expulsum est, ιν tale cessauit. Si aute istud de
cunctis in mundo sunt,dicitur: le homine nulla dubi
scatur Sicut aut E placet quasi a prio legere principio: Et
Deus quaeret O qui persecutione patitur tutariar hoc tostimonio in periecutione g tillii, ad consoladum ea qui in inartvrio perseuerat. Et quia amne,iuxta Apostolum,
consolatione, quia De' quaerit persecutione patiente: sicut requirit sanguinε inter secti, de venit quarere φρο-
rierat, Serronea ouem fuishumeris ad grege reportauit. a Da ise id, silet uu i mere. Mani ' sensus est sed nubilo interpretatio. nis obuoluitur. Sub sole cinquit isto veritate de iudiciuexquisiui,&vidi etiam inter iudi eum ipsa subsellia ion vetitate valere sed munera.Siue aliter:Albitratus sum aliquid iustitiae in psenti saeculo geri divel pium nunc pro suo merito recipere, vel impium , suos lete puniri:& econtrario reperi quam putabam. Vidi enim ec iustii multa mala hic perpeti, S impiu regnare pro scelere. Postea vero ed corde meo colloquens de re
te locu iudicii, ubi impietas, de locum iustitiae ubi iniquitas. Dixicgo in corde meo e Iustum S: impium iudicabit Deus: quia te pus est omni voluntatis u- per omne factum ibi. - Dixi ego in corde meo de loquela salioruli ominis: quia separat illos Deus, ut Ost dat, quia ipsi tu incta sunt: siue quia euetus filiorum nominu de cvcntus pecoris, euentus Unus eis. Sicut mors huius, ita Ne mors illius, de spirit' unus' omnibus,
se amplius homini a pecore nihil cst: quia
omnia vanitas. Omnia vadunt ad locu unum:
humo, dc omnia reuertentur ad humii. Quis scit, spiritus filiorii in hominis si ascedat ipse sursum, δc spiritus pecoris si descendat ipse
tum Christi omnia ad inferos pariter duce tur. Vnde 3c CIae ad inferos pariter descensurum se dicit. Et Iob pios & impios in inferno quaeritur retentari. Et euan clium: ct 44 1 Chaos magnu inter militum apud inferos de Abraham Ο Laeta ac diuite in suppliciis esse testatur. Et reuora ante-S 1 p. quam flameam illam roti& Cis. in Durat nudis antri ignea romi' am adparadisi
seraret, clausa erat coelestia,& spirii' pecoris homini';
aequalis vilitas coarctabat aetlicet aliud videres dii tui,
aliud reseruari: in nomultu intererat perire cilcorpore, vel in serni tenebris detineri.
Recurram ad singula, id comatico genere dicendi,iuxta ordine suum breuiter disseram'. Dixi ego in corde meo de eloquio tali oria hominu, ut eligeret eos De .Hoesolus inquit inter homines de tu
in ta De' esse volui .a nos loquimur, illa sum muta: nos volutate sermone pserimus. illa torpent silentio. Et cu tria sermone differamus abest ij ti ostenditur nobis v, iuxta corporis tragilitatem pecora sumus Sicut iumentu mori , ita moritvr & homo,re unus omnibus fiatus est,& aeriste quo alimur Hoc n. ait Illi titus via' omnibus, de ampli'
homini a pecore nihil est. Quod ne putaremus dici et de anima, intulit: omnia acta D
doryum t rem vide cesse blasphemum: fit Quis cognoscit, spiriciis fili rum hominum, si ascendat ipsλrsum, de spiritus tumetis descendat ipse deorsumin terraminon inter pecudes de hominem secundum animae dignitate nihil interesse contendit sed adiiciendo, quis dissicultate rei voluit demonstrare.Pronomen enim, quis, in scripturi, sanctis non pro impbisbili, sed prodissicili semper accipit.Vtibi : G - si ι iudicii impietatem , in loco lumitae in Pstatem, dixi in corde meo : Iustum impium iudiculit Dominas, tempus omnis rei tune mi. Dixi in corde mco
bestiis. Ita irco nus interitur eis hominis
nia tergunt ad a num locum. De serra facta sunt, O in terram
putans, intellexi non per paries Deum de per ungulos iu- noni metue ιιι enarrabi/3 Et in psalmo quarto decimo: Do. dieare, sed in suturii tempus reseruare iudicium: ut oes pariter iudicentur,dc secundum voluntatem de opera sua ibi recipiant Hoc est enim quod ait:Lit rus omni voluntati, de super omne factum ibi,iae. in iudicro: quando dominus coeperit iudicare, tunc sutura cst verita inunc iniustitia dominatur in niundo.Tale quid de in sapientia quae filii.' Syracti inscribitur,legimus:
mirandum est in psenti vita inter iustum de impium nullam esse distatutam nec ali iuid virtutis valere, sed in t to euentu omnia volutari: in etiam inter pecudes de homines, secundum corporis qualitatem nihil differre vi deatur, id sit eadem nascendi conditio, sors una mori di: similiter procedamus ad lucenax, que dissetuamur in pu uerem.Si autem videtur haec esse distantia, quod spiritus hominis ascendat in eo lii,3 spiritus pecoris destendit in terram:quo istud certo auctore cognouimus ὶ Qtus potest noli e virum verum an salium sit quod speratur. Hoc autedicit, non quod anima put perire cu corpore, vel unum Myre hominu praeparari locum:sed quod ante aduen-mine quis habitabit in tabernaculo tuo , S in monte sancto tuo de caetera q sequuntur:Et in Hieremia, licet in Hebraeo aliter sit: ε' homo est, quiae' nostre eumMi iter homi- His .i biles igitur 5: bestias haec sola est dictremia, quod spiritus hominis ascendit in caelii,de spiritus iumenti descendit in terram,& cuin carne dis luitur:n tamen huius rei vir aliis quis ecclesiasticus, de disciplinis eoelestibus eruditus,de quasi dubiae rei cemis asserior iit. Haec interim iuxta Inte ia. Quantu autem ad spiritualem intelli petiam pertinet, quoniam ii omines de iumenta salvos faciet Dominus. Et in alio loco: t- .m sumi inquit) apud ιe, G Irarim 1s 1 cu' ait in omnibus propheti bonunes de pecora in Hie i. . 7 nisalem saluanda dicuntur, de impleri tetra repromistionis pecoribus de armetis: Quis scit rimam sanctus qui ho minis appellatione dignus cst,ascendat in coelum, de utra peccator, Mi iumentum vocatur, descendat in turresFieri enim potest utrumq pro incerto vitae huius de lubri eo statu:vt dc iustus concidat, dc peccator resursat, de nomin- quam euenit,ut rationabilior de eruditus in scripturis, iaest, homo non circuspecte de ut scientia sua dignum est, vivat, de deducatur ad inferos: de simplicior quisque atque rusticior, iiii iumentum hominis comparatione di catur, mellata vivat, dc mastio coronetur, ae paradisi sit
14쪽
Pro eo qumi nos posuimus: ut vid ratidquod futurum est post ipsum : aperit is interpretatus est, mach , dic s: vi videat ea quae sutura sunt post haec. Nihil in ergo bomim in vita ista, iuri quod laetatur lio motu opere suo, faciei ct in H E u. syliam & tur inii thesau- deorsu in terrat Et viros in cistorii ldi no est bonuni Hrae sola habemus portion qua nec tur nec latro valet nec tyrinus aufertu,&quet nos i notae sequatur. Nec enim possumus, in haec vita adducet cit, ut videat
et ii dissoluta, tur unos, is id quod iraturuin cit botib.γsriai, aut scire t tu si iii od laetetur homo opere sito: quia lia cest pars ei'. Qitis enim
& vidi uniuersas caluntas si fiunt sub si, le: dcecce lacrymae O-m qui caluitias susti nci,&nsicit qui cos letur cos: S in manib-cal uniantium cos fortitudo, S: non est eis consolator.' Et laudaui cgo inor tuos qui iamortui sunt, super vi-uzntes, qui climq; ipsi vivunt usq; Iluc. Et melior super hos duos, qui nodum natus cst, qui nodum vidit opus ET u rid, factum est
mentem meam oculo', cinuerit,ut viderem calumn totes de calimiam sustinetes.
Et ecce bi et iniuste a potentioribus opprimuntur lacrumis quas soli habere in calamitaribus licet, rei inuidiam protestantes, consolatorem non queunt inuenire: Et quo tura sint in mundo postea, Aliter superiori errore turbat φ putare nihil intercile inter homines de bestias, in hanc sententia praua opinione deductus suin:ut nihil aliud dicere boni nisi i sentε carpere voluptatem. Neq; enim cum semel nos dili bluisset interi
re a remus ingrati. Alii de hoc qaivinis enim adducet cm Hvideat ea i sunt futura post se: ad illi intelligetiaretulerunt, ut diceret meliustae suis homine labor ib. per i ua hoe solii de substitia
si a posset ii erre Cum enim mors Venerit, nescire quali sit l, ede moritur':vim dignus an indign' suis opib. ps ruat C A p v T IV. vivunt licet ante fuerint peceatores. Viuetes enim a Jbue esse in praelio;& quasi clausos corporis ergastulo reiciari: σquod morie obierint,iam csse securos,& peccare desii se Sicut &Ioannes quo maior no fuit in natis muliera) minor est eo qui minimus est in regno coelorum, & corporis onere liberatus, nescit eum S E p r. Apostolo dicere: Miser coiis mc, suis )ne ιἷeralitati in re
mctius, quam ut homse vidit mala, quinem in operesuo , bus homines in mado det ries partem libus. .s e- mi tur. Animas enim nos irranim eum ad uere , di antequa ad corpora ista de post se futura co-, eat dant, Versari apud superos &tamdiu beatas esse,quam diu coelesti Hierusalem, de choro perseuamur angelico. d l missi uniuer .m tiber
luin ad alia: de vidi omnem Drtitudinem de glorialis tantium,&depretiendi bonualterius cile alterius malum: du invidus aliena selieitater ur , acrymas inno totouet &patet insidus et centium , neminim riosus. Qujdn.vamus, sta instabilius,& lienibi quali minesn5 suas flere miserias, venu te propria peccat sed molioribus inuideret
sit fere eorum γ. olentiae, eundiorum auxilio de-- tutos. Et laudau-nagisque iud caui, qui nectam natus es, nec vidit ma
bus pectus suum: Cui tanquacitus cursor venit inopia: l
uniuersum labore, A simul omne virtutem operis. quia aemulatio viri a sodali eius:& qui de hoc vanitas &prα- sumptio spiritus. Stul
nes suas. Melior est plenus pugillus curequie, quam plenitudo Rursum remptitui Pter tum iam fi hy-
flua est Stultus complicat manus suas, O comedit carnes fas , d cens: melior in puritas um re- iure, quam plena traque
labilis dolor: calumniatores, umptionis spiritus. vident in suis iniquitatibu, 'Et
mores. Et haec in causa quod non valeant consolari. Plenius hune locu in psalmo septuageiunosecundo Da- uid, S: Hicremias in suo volumine exquirunt.
c fit laudaui mortuos quiram moram sunt luperemuentes,
ct Ad comparati nem miseriarum , quae in hoc saeculo mortales premunt,seliciores iudicaui mortuos, quam vii uentes: secundum illud Iob de inferis disputantis: I ιν - . ,. qua utrum tisii corpore,c his qui vinei fuerunt,ian hec M. non audientes ocem exactori Melior autem his duobus, vivent evidelicet &destincto, qui necdum natus est. Alius enim 1dhuc mala patitur: aliusqlias de naufragio nud' euasit, Porris qui necdum natus cst, in hoe selicior est, quod ne dum mala mundi expcrtus est.Hoc autem dicit, non quo qui necdum natus, ante in catin sin& in eo selicior, qa necdum corpore pgrauatus est: sed quod melius iit omni no non esse, nee sensum habere substantiae quam in liciter vel este,vel viuere. Quo modo & de Iuda domiti' lora a M ι. tur, sutura eius tormenta significans. Melius alno nasci, quam aeterno criaciatus preti.Alii vero hunc loca ita intclligunt: Meliores dicetes eos qui mortui sunt, ab his quidit carnes suas. Qui melius putat esse unum pugill .i b, re farris,N otiosum torpε- proximi: Et in hoc ergo remq, vinere, laborantem anitas, in cara super- manum utramq, compi e. Tot aute quod disserit ix. ut ostendat de cum laborat de habet aliquid in mundo, patere inuidiae: d rursum ea qui vivet evult quiri inopia opprimi,&cise utrumq; miserabile: dii alius pptur opes periclitas, ali' ppter inopia estate conficitur. Vel certe sie:Qui alienet selicitati inuisedet,& quasi spiritu furoris raptatur, 3c inuidia in sinu suo
cccpetit inutrierit 'Nam in pectore suo: ille comedit animam sua de carnes uias .Quanto enim cum cui inuidet, se liciore viderit,tanto ipse amplius eotabescit de deperit, α paulatim zelo de liuore distiuat. Aliter: Manus oecoro pro operibus accipium ur, sicut ibi: Verbum domini quod sa--i: citi est in manu Aggei iue illius, vel huius Pylietae, quod talia opera gesserit, ut dign' existeret, in cui 'opere neret sermo oomini. Huic congruit de illud David: Qui docet psal. 1. manus meas ad praelium. Stultus igitur coplexus cit ma nus suas i. e.c5traxit&extendere noluit,vi de no comedit labores manati suarum, quos nec habet, sed carnes suas: viues iuxta sapientiam carnis de cunis olerib. vescitans.
cunm haberet lum,quam auitias peccator tim multas. Et in Pr uerbiis: Mitiore aparua acceptio rem ι' Attia, qua multas em in natum Dus, rate Eleganter iustitia requiem habet, ini- ροια is
quitas, laboria. Et qui x singularis numerus in bono semper accipitur, duplex in malo: propterea unus pugilla nabet requiem, dc d manus I resant plenae.
15쪽
Conuersus sum ad alios,& vidi eos plusquam necesse est H ε B. Et couersus sum ego,
A vidi vanitate subso-lc. Est via'& non est secundus, & qui de filius&cui egolabor ob fraudo anima mea bonita
ter Sed & hoc vanitas, At distetio pessima est.
Meliores duo qua Uic, Ogrcgare per fas & nesas
cives, Ne non uti congregatis: habere omnia, incunare diuitis & seruare alteri,&suo labore non perfrui: maxime cum nec filium, nec fratrem habeat nec propinquu: ut videatur pius labor necessariis reseruantis: Nihil itaque ei levanius deprchedi, ι cum homine qui diuitias congregat, cui eas relinquat, ignorans.
in quide possumus secudum superiore interpretationen se his i melligere, qui libros coistribunt eos se ti- n',quit,' est inerces bodiosi, lectorib.derelinquunt. na in ta ore suo: quia Quidam hunc locum si ς' η' si ceciderit unus, eriget
super Saluatore interprctant, . - . 1
quod solita 1bsq; vllo comite Et viri cum cccide ad saluandum mundum de- Ut, a no est lucundus scenderit.Et 'uam j multifi- qui erigat cu. Et quideli, Dei sint hitres eius ad 'si dormiet duo, ctiam optione dicant : in nullus di- calor eris illis unus pnu extiterit, gin hoc pi Qi ς quo ibo do caleseit Et
tun retur: Cuius laboris no best nitis, portans nostia vitia tq; peccata,&pro nobis dolet.Et oculus eius no satiatur diuiti js, mp nostra cupiens salutem,&quanto plus peccare quem viderit, tanto magis aci poenitentia cohonans. b IIetiore, duoqi nus,quι bui si merere bona in lalore sevo: rura si coctae r ιιι vi socia suum. Et, ira cum
cilicitudines de miserio, in quibus corruptus est ille, qui in opibus conquirendis abi que certo haereue se cruciat: nune ad sodalitatein sermo coicietur Et dicis quid boni
habeat amicorum contuber . mumde comunes latiu:quia S alterius ruina, alterius auxilio subleuetur, & curas domesticas, ipsius quoq; noctis requiem melius exigat ille qui fidum amicum habet, quam qui solis opibus incubat aequisitis.Quod de si robustior inimicus quis corra unum sui texerit in Aecillitatein alterius amici solatio sustriari. Et quinto duo uno differant,si amore coluncti sint, tantocti trium contubernisi plus valcressitenim vera caritas,&nullo violata liuore quando auget numero,tanto crescet&robore Et haec interim simpliciter dicta sint. Coerum quia in superiora loco sup Christo quorunda intelligetia posuimus,ctia reliq eode ordine ait se reda sunt. Melius cst duos pariter esse qua munii. Nelius cst enim habitantem inculiabete Christum,quam solii patere insidus aduersantis. terces quippe colubernii statim in ipsa societat si utilitate mostratur: i enim unus ceciderit, Christus erigit participe suum aequippe ei quicum ruerit, Cliti stuin leno habet erigentem. Sod si etiam unus dormierit,h.eri morte diri utus fuerit, & secum Christii habuerit, calefacitis, A vivificatus citius reuiuiicet. Et si aduersus
hominε robustior inopi innando diabolus extiterit: 'bit homo, stabit& Christus pro homine suo, prosodiu suo. Non quod soli'Christi aduersus diabola virtusina sit: sed quod liberum homini relinquatur arbitrium, S anni tetibus nobis ipse in praeliadosortior fiM. bet pater& filius spiricii Is Vnus est, cr ρήμν qua lotapetur. In Iuda cnim non habet, non Alium/m Apostolo triplex suit ille sude fraterno est ei; nec frarrem , o tamen la- niculus:sed quis II re taest finis omni labori e- Drare non cessat : nec immimoneam sar an funicuius. Et quide oculus c- satiantur octio eius ἀ- lusiste diruptus est. Porrli luisti si satiaturdiuitiis,
ma. Metius ess ergo duos es simul, cquam Unum, habent enim emo
α unus quo modo calefiet De Helisaeo sumamus exem-n inualii crit super cuvnus, duo stabulit aduersus cum . Et funiculus triplex no cito rupitur.' Melior est puer paupcr S sapies, quam rex tenex & stult', qui nescit prouidere in poster viii. niam de
domo vinctorum egreditiar ut regnet: quiactia in regno cius na
uersos vi uetes, qui ambulant sub sole cum adolesccte se cudo, qui consurget pro illo. Noest finis ot populo ci', uniuersis qui fuerunt ante illos. Et qui de no
plum: mod S: ipse contraxerit secum puero dedormierit, de calefecerit corpusculum ipsius,&itavi uincauerit resurgente. Nisi igitur nobiscuChrist dormierit,& in morte quieuerit, calorem aeternae vitae accipere non valemus,e tit ore puer pauper c fa- quia cum ce derit, Non Pint quam rex in xc 'litis.
luerit contra unum , duo symminus hune resistunt ei. Funisulus locum ita transtulit: Melior est pauper cum sapientia, re-
se lene & insipiente, 3 nesciti cauere vicissitudine. Alter enim exit de carcere ad regnandum: alter verbo esset
de carcire , cum que sus est.Vialoes viventes, qui interdum quis egressia- gradiutut sub sole esia loetur ad regnum, G altus narus in regno , inopia confimator Vidi cunctos et tuentes qui ambulant
tariscente se do, qui surrexit peo. Infinitus omnis populus, ut Lait ante virumqri&ρο-
steri non laetabuntur in eo. Sed&Koc aura& pastio utati Hebraeus meus, cuius saepe facio mentione, cum Ecclesitasten mecum legeret, haec Baruchiam, quem unum vel maxime admiratur, super p- senti loco tradidisse tinatus est. Melior est interior homo, qui post quartum decimii puberiatis annii in nobis exoritur exteriore homine, qui de matris aluo natus est qui nescit recedere a vitio, & qui de domo vinctorii, de victo videt materno, ad hoe exivit, ut regnaret in viiijs .QMacria in potestate sua paup effectiuest, mala omnia perpetrando. Vidi eos qui in priore homine vixerunt, & cum se do homine postea versati sunt co videt.qui P priore decessore generatus est intellexiq; s in homine priore pecasse, ante i secundo nas te duo homines fierent. Qui vero ad meliora conuersi,&post V literam philosophori in sinistro tramite dereli , ad dextru apicem cotenderunt, & secundum, id est, nouissimum hominem sunt secuti: non laetabuntur in eo, id est, in priore. Hos duos homines & A status cotest Iur, , .ria iLeuitic'nota n omo immo. . a rassa vel illud.Vir sanctus Gregorius Ponti episcopus, o uenis adiutor, in s. c. et
Metaphras ecclesiastae, ita hunc locu intellexit: Ego verbintelligo adolescet ulu paupere N sapiente, reges emeliore& italio, cui nui a venit in mentem, quod possibile
16쪽
sit quemquani de bis quos vinxerat, ad regnum exire e careere,& se ipsum de iniqua deinceps potisate si a cor maeressiuenit enim interdum ut hi qui rub adolescentulosipiente suetint,absq; moerore sint: ita tn.ut sub sene rege ante versati sim Quiri. postea nata sunt: quia malas terita nescierunt,nec ad escentu- H E 3.
tulit laudare pollut qui post- uissimi no laetabunt ii reacinurrexit , abducti Orinione ruerside impetu spiri. t' aduersantis .Laodi ii' interpres , res magnas breui sermone exprimere cinedia,
mole sibi solito etia hic locutus est: De comutatione n- qui en bonoruin mala, nucecelestinc sermo est, insipieten homine conantis exprimere: qui futura no cogitas,
praesentibus de caducis quasi magnis atq; rpetuis delecta
in eo: sed & hoc vanitas,&prq,uptio spirit'. Custodi pedem tuum cum radis in domum Dei, de appropinqua ut audias. Super domu enim insipientiu sacrificiu tuli: quia nesciui quod faciunt in sum.
ore tuo : dc cor tuum non festinet ad proferendum verbum in conspectu Dei: quia Deus in coelo, AI tu super terram. Propter hoc sint verba tua pauca. quia vcni et somniu
in multitudine sollicitudinis,& vox stulti in
multiplication scr- monum .' Cum votum voveris Deo, ne more
ris reddere illud: quia non est voluntas in insipietibus. QDcuque
voveris redde. Melius est non vovere, quam vovere non reddere. 4 Non des Os tuum, ut peccare facias car- numauam addidisset, appropinqua vi audias. Denique GMors solus prope acceuebat ad audiendum Deum : --t'. teri no valebant ac ere. Quod stulti nescictes remediueste peceati stimant oblatione munerum, Deo satisfiacere posse,&ignorat hoc quoq, malu esse atq; peccatum: S E p r. non Obedientia & operibus non Drabuntur victimisse I A L . emcndare Vclla Φ fecerint.
hominibus accidere invita sua,atu, mutati in quasi generale inberi de morte sentctia: γ innumerabilis multitudo intereat, de paulatim colama raseat, unoquoq; in suo loco altu relinquete,& rur,asue sibi emoricterari genes Suictorinus no multu inter
se diuersi seset ut Post gene tale enim sentetia, i omni b. pater,ut melior iit adolesce. tulus pauper & sapiens, qua rex senex di insipiens: quod sie uenter euenit, ut ille per sapientia suam etiade carcere regis egredi Mimperet pro dominatore puer ,& rex insipies perdat imperi u quod . detinebat. Super Christo dedi, lo hunc locu interpre. tati sunt: quod puctu paupe rem de sapientem, Christum velint intelligere. Pucru uxta illud: nem tuam. Et ne dixetuerum mez. Pauperem VCris: ris in cospectu Angeli, quia pauper faei' est, cudi ues esset mi capiete: qui '
nat' est in regno senis. Et ie-
circo dicit. si esset de hoc uso regna viis, no cer taret pro me ut non ιra. rer Iu ati: Nunc aute non est de hoc
mundo resnu meum.In illius itaq; stulti senis regno, qui ostendit ei omnia regna mundi S gloria eius natus opti inus puer de domo vinculatorii de qui b. Hieremias in Lametationibus loquitur: ut humiliaret sub pedibus eius onmes vinctos tetrici Acessit ad regnum, Nabiit in resio nem longinqua: &c5tra eos qui super se regnare nolcbat Post aliquantum temporis rex reuersus est. Pro aego itaq; spiritu , vidit Ecclesiastes in viventes qui possunt adolescentis participes esse,dicetis. Ioseum νι-: vetere stultore dimissib, Christum sequi. Simulq; duo ex Israes populi iunificantur Prior qui in aduentu domini fiterit,&posterior qui Antichristut Oit isto suscepturus est:quod prior no penitus sit abiectus. Prima quippe ecclesia ex Iu . detis &Apostolisc,regata est,& in tine, ludet i qui Antichristit, y Christo susceptiati sut,no Let abutur in Christo.
nit offendere euntes ad ecclesiam. Non enim ingredi in domum Dei, sed sine offensione ingredi laudis est. Et si esset omnium qui sunt in ecclesia, Dei auditu sermoncm , victima qui nescisint rotae Iazium mis. CAp v T V . SEPT. Not fritin re in ore cor tuu no festinet adpro- σαὶ Pleriq; arbitrantur hoe in praesenti loco praecipi, nocora Deo facile aliquid pro
quia ignorantia eri: ne irascatur Dc' super vocem tua, Adisperdat opera
ιuumst velox a prose dite quae loquimur,doniip rendum sermonem c ram enit, nostri argui ex muti Dco. Deus mιncavlo,s plicatione sermona. Alii ve tu se per ternim , ictarco ro melius intelligetissa oc p- , ni pauci si mones tui. Opi assiciuatine aut Ioquen-Multas curas sequontM E , ut cogitates plus deDeo
, i , iciam iis, imbecillitat cinno
monibus inueniretur stia, i quantu distat cinium arti M. Siquid ui Deo, terra, im nostra opinatio a nam moreris redire. iura illius separetur,dci cor-phrei enim ei in Alu, ct co tabere verba nostra esseis apromissio taeda od ni oderata. Sicut n. qui in cumque voveris redde. multas cogitationib. est, ex metiri es A., instequcter de quib.co-
- gitat ita qui plura voluerie
vouere, quam'st tμm diuinit,te disi erere, inci- promi a non redire. Ne dii in stultitia. Vel cerie sciderius tuum ut pecca- Verba nostra pauca ideo essere facias eumnem tuam: debere, Q Ga quae nolle nos neque deus coram an - arbitramur, per speculiivideo, non es premuentia: in dein Mnigniate,&velut
. I somnium cbprehendimus, ne forte iratus domi / - quod tenere nos xitimamus,
s ntra Iermo G Cumq; plura vivisum nobis 1. . II. tuos dis per cuncta o- fuerit dixerimus, finein dic-pera putationi, nostrae eisse stultitiam: Ex multiloquio enim nos non effugere peccatum.
plex intelligentia interpretatione non indiget. Melius est non promittere. quam promtisa non sacer: quia dispu-ceant Deo, de inter inspiciates chutentur, qui vota non expleant. od autem ait: Non est voluntas in insipientibm . 4 4 subauditur, Dei: iuxta illud Apostoli: ει tu in uit γδ. to. nune enire ad io,.Q-d si volumus de euriosius alia
quid dicere, praecipitur Christiano, ut fidem uere compleat, de nost sinusis populo Iudaorrum: qui .ndentes
otauerunt idola. Et post verberatos seruos de lapidibus oppressos,nouissime ipsum quoque patrisfamilias filium trucidaueriint. Melius est ergo ancipitem diu deliberare a sementiam,quam in verbis facilem, in operibus effudi
od non potes facere, ne promtrias. Non enim in venis iura dicta transeunt: sed a praesenti angelo , qui unicuique adhaera comes, statim reriatuntur ad dominum. Litu
17쪽
Et tu qui putat isnotare Desi quod pollicitus es, luocaseum ad iracundiam, ut omnia opera tua dissipentur. Sed in eo quod ait ' reccare facias carnem tuam, non diligenter euentilans: ita intellexit, quas dixisset: Non des os tuum ut pecces Nobis verb alter sensu. videt uni arguatur hi qui devitio earnis que- Η E stiantur,&essit se corporis ne- opera manuu tuaru in .cellitate eompulsos ea facere ' Quia in multitudine' nolint: secundu illud Apo
somnioru S vanitates, de verba plurima' Sed Deum time. Si calumnia pauperis,& ruina
iudicis &iniustitias videris iii regi sic, ne mireris super negotio: quia
stoli, enim ερον M. hoc a- quoi nolo, re Noli itaq; ait. vanaes excusatione quaerere,& dare occasionem carni tuae ad peccando δε dicere: Non ego pecco: scd quod ha
Deniq;in eo loco ubi ait: Ne excelsius super excelsu Zxm, Ora H.: custodit , ω excelsior
gnorati in transtulit in. in Omnibus non spotaneum. Si enim in rcx in agro culto.
quit hoc dixeris , Deum . Qui diligit argetum,
uocas quasi actorem mali at- no implebitur argoto,
meccxti ut iratus iit, Nisi qui diligit diuitias, videm ni habere au- no fruetur eis. Sed inferat de nian ib.tuis. Vci certe talia sentientem,tradat in reprobum sensum, ut facias ea quae non conueniunt. at cuiam inultum ete sommo νῆσνanitates, raba plurima SEPT. opera matravum tuarum.
plurimae sunt vanitates , ω sermones innumcra. Tu vero Deum time. Si hoc vanitas. In multitudine enim bonorii multi sut qui comediit ea, A quς est sortitudo habenti illam, nisii vivi se Diali me. Et hunc locu ita deat oculis suis Dul Hebraei edissertim. Nec sum- cis semiius operati, si-riora fietas, de qua dii me tie comederit. Et saturitas
diuitis no sinit eu dor- in malum possidentiscas. Et perierunt diuitia illae in distentione
& non est in manu eius Aelle somniis credas. Cum natuersa videtis pnocturna quietem, Suarus anima fuerit exagitata terro- Naire.' Est languor peiaribus,siiue incitata φmissis: tu simus que vidi sub so- ea colemne i mnij sunt: Ex te , diuitias custodiri
solis Deum time. Qui n. sona ni is crediderit,vanit,tibus sede ineptiis tradet. Aliter: Quia dixi ac pcipi: Non des os tua
vi peccare facias carne tuam,& qras varias excusationes.
Hoensic insero: quoniam in quidqua. Sicut exivit somnio vitae is iuri & in ima- de utero matris suae, sine umbrae nubis qua Viui nudus reuertetur : vimus, multa poli uinus in Vm' sicut venit, & nihil
3c nostra excusare peee, de labore suo, ta. Propterea admoneo, ut id teneat In manu i solii caueas : heputes absent E psius. Scddc hoc vani Deli,sed eum timeas ,& scias tas,&laguor pessimus: coctis operib tuis adesse pisti - sicut enim aduenit, ita
. ne mireris siveroe. n nibus Giebus suis in γυι,γ J Christi tunica con- tenc bris cemedit , dc texta desuper , nec actucifi- luctuo tibiis scindi potuit,& cum a quo saluator daemoniae I erat. Apostolora indutum vestimentis abire pr cpit. Ita lix nos nitamur ecclesiasti: nostri vel limenta non scindere: neci voluntate nostra opinationum patinos hinc inde eosuere: sed umi disputationis seruate texto, de eund Esenium S: ordinem sequi upra dixerati 'ore I xe istu . . h
ti m. de reliqua, & aduersus eos fuerat locutus qui neg rent prouidelia Deiros humanas regi. Quia igitur aduer sus hoc praeceptum suboriebatur quaestio: quare iusti ea lumniam sustinerent, dia quare iniqua fiatio toto inbe iudicia,& non est vitor Deus in illis:Nunc in sen& soluit o- Crinionem,' opponi potuerat dicens: Si videris calumni,pλuperis,qui beatus in euangelio praedicatur,& res vis re,non iustitiam: ne mireris,&tibi nouum in uid esse vidcatur. Eminus quippe super excelsu haec res cit Deus: qui angelos suos iup iudicesta reges terret posuit: u possutvli , probibere iniustitiani,& misis in terra valere, qua 'uxuis bomina potestates. Sed quonia seruat in fine iudicium &in c5summatione videras calumniis inadi,qri cum matura seges rum es vio nia iis reia, sucrit, de messores venerint. se Iuueni Graiam iis iussu us cst ut separetur triti
, ε. ra, cumq arg tum pommus senia , qui amat αἰ- cudum Graeci sermonis an tius , in Iam Aon captet biguitatem, test&pecuma ex eis. Et hoc ergo va- transfora: γιι quippe v-nitas. Vbi multa sunt trumq; igniscat. Porro Tul Nes, mu ites qui ι - - cuniosos primitus eos clunt eas. Ei Mάρ di seri; qpsura habuisse cernii Hurtias oculis Is libata aulatim per invito- Diacis eis somnus ope- nem nomen ab aliud deu ranti , siue parum , siae lutu est. Auar' igitur deserta mult .m comedat : Iaru- bitur,l num iopi explea- Dritas a. diuitis non it plus habuerit,
di sub boo , diuitia Et nobili, histori ei: mauui- conseruata in malum δε- cia, neq; inopia, neq; copia ni sui. Pereunt enim minuatur.Nihil ergo linquit in asysctione pessima: - - Ecclesiastes' prosunt diuitiqneraua filium avi in limia PQ sduti: nisi hoc Iu ut vi
s nuam de re- plui ministros habebit,quiro matris Iaae, sic opes deuoret cogregatasalleretur , or nihil a rei aute videat tiri quod habet, se m de lusore suo, Mi - & plusquam unius hominis Ambilis p emas infimi- ςibum capere non possit. cis: a modo venit , sic reuert r. id resis A MVς de diuite&auriosei
ti, i in ventum 8 Cune iis ti parum., si multum Zelus vitae sus come- comederit: quod ille operis dii in tenetris , O in &laboris uore qualemvis curis multis , ct in ae. cita digerat & dulci somnorumna , ataue misitio. risua uri Diuesvero diste sube d pibus&cogitationibus in
diuersa lacerat', dormirensi valeat redundante crapula. & ineocto cibo in stomaehi angustii eructante.Porro quia somnus, comunis de hac vita exitus appellatur: melior eriti mutes eius qui operatur in prς iiii, de secundum vires suas in boni soperibus conuersatur,quam eorum diuitiae, de quibus inscribitur:
riore iungo quod sequitur: Eecliasi diuite describente: qui nee ipse possit suis diuitiis rfrui, de crebro proptare siti discri-
18쪽
initis imi venisti me hqredi quod cogrmauit relinquat: edes ipse& filius eius, sicut veneriit nudi, ita ni di reuertantur in terca:& nihil eos sumini bonorum cinnitetur Nonne n languor est sini' pro diuitiis c ' litation torqueri,& rituras oris, nec quas nobiliau possumus aufer reuiorietes, in tristitia, inge- HEn.
mim,id indignati, e, in litib. luctu &ira udia mulcasso tabore coaxero tali es undusimplice seris i. vita: nost x.Notandia quo quia hic in meliori Patre accipitur, is occupatione .piritualis vom; laetitiae. C A p v T V I.
auarum diuitem,&hoc malui a Deques eae in bomi-SEp. nib. asserit: quod nihil eoriam Hoc ita 1; vi m--- in mundo putant bona ei
uitias dogmata in maluiau, re,& cernere iocundi- nu tero diei vi uuaesie, nec repertores utilitate pos talem in omni labore . quos Hir ei DR r
elatoribus suis studia relin- 'nere perpetula: sed S: ipiis: discipuli reuertunt in terra, deperdiit diuitias incoqdi
' . . . t iaci tabcscat multo deteri
ris coditiois iit abortivo,et statim uti nuus videt, interi j t. illen.nec mala vidit,nec bona. Iste vero cimi bona poli ex eis , et i fuatur parte derit, semper tristitiis&cogiti sua ,.titetur de Abore latione excruciatus est: in
te; munero dicrii tae suae, quos dedit ei Deus: haec uippe est Pars citis. Seda: omnis homo cui dedit Deus diuitias subratiam: σni tumiri cui dedit Deus
habente, propitium Deum. vi Iaranducaret cxco: comedat ex eo , sic λ- riantes atq; dicetes:Patet no. a' Fincuna t.l Ad c x- rationem eius qui opib'lius in curarii tenebris vescitur,de grandi vi t dioptriturac arat: meliorem Jieit effeeum et Psciuibus fruitur. Hieri. vel parua voluptas est in vixerit, & plures fit siuendo: ibi vero sollicitudi- rint dies annom ci', de sed vir alien' comedit illud. Haec vanitas est, languor pestini'. Si genuerit vir cetum liberos , S annis multismo extraneus visa i steres Abraha,&tii ad unum Ioan tit Od. Hoc ianira, ct locun S r os & illos prope
sepulcrum nosuit ei: sileboei igniscat, quod diues illo demutios annos , u- sua morte no enitet,&cum res dies in uis habue- omnia possideat, ut in extru- . . . Quod a. in medio a Munerat qui Iam cen- . ..
coeile abortivum. In careat, de hπ pro io, nihil iii sectio bonori vanitate quippeuciari, diua y- Oed more t in egerit, ex quo sibiqueat apud in tenebris vadit: Sc sis ab I us. Frastra e- posteros memoriam compa- in tencbris nomen c- mm venit , sprevis ad rare, de novi in silentio trans uis abscondetur. Et tenebrassicio oneri uerecudes, dii habue- quidem solem non vi- Lbstor nomen Ziis. Non in Ic iam, pur quam po-dit, nec cognouit: re- vidit his, ne j e Rmr c quia vixerit. quies inric magis qua Inoou H Dura huic, Q. Omne quod laborat illi. Et sit vixerit imite se malui etiamsi Aobus hori in hoc mudo, ore co&- annos duplices,&bo- mictus annis vixerit, mit,lcattritu dentib.vetuit ramus eoiulat ut bona. Et baec nitate noli vidit: noli- cse non fuerit perfriatus dit digerenda, Cuq paululupars nostri:vt in nostrostudio ne ad locum vnii mo- senis. Nonne ad inum gula dctu uerit,tinita videt &labor is ut QR : ς ninia properant f ς O properant omnia .ui ς Voluptate, .diu gut-
niti ac vita nostra, necduplo . - . , - traluierit, desinit inter cibos v. - Orcipsius: A qt dein ore eius Mamma eiusnoaminarii, in n5 multum bicdicrum vitae suae. Avocat oppe eu Deus in laetitia cor-d sua: noem in tristitia, non incogitatioe vexabit , adductus lovis 5 voluptate pista ii. Sed melius est iuxta A stola spiritualem esca,& spi ritualem potu 1 Deo datu intelligi.&videre nitatem in omni Istore suo: qa ingenti labore εc studio vera i su- ne bonu est. Et ideo no multum recordabitur mus dieruesse distantiassit postlixeoia' - implet anima comiactis: Si ue
19쪽
Siue quod riirsum desideret, quod comedi & tam sariAris s
rribione corpusculi capiat: & cibus tam sapienti u stulto comunis sit, & illuc vadat H E n. paup, i cscisse per sycxc- anima eius no implerit. Melius es laute hoc inte ligi de ecclesiastico viro: inscripturi coelestib. cruditus, omne laborem habet in ore suo,&anima eius n5 implet dum semp eupit discor ext in eo plus habet iapiens 'linii riciis: quia cum paupcru csse iesenti paurire aute illum qin Luangelio beatus diei a perat ad ea coprehendenda quae vitae sunt, & ambulat at .ctem S: angusta viam, qducit advit , Npauperest amata tu : qui alio mocli, &lis operibus,&scit ubi Chri- no poterit iudicam ustiis, qui vita est,c5moretur. a occidorum super ambullirm in amma. dcci Dilucide hoe interpretatus est Symmachus, dicens: ι est reniderer , qu am tirent l, ita est,melius est iuxta sensum cucta agere, qui ani mae est oculus, quavoluntate
cordis sequi : Hoc est enim ambulare in anima, sicut Ezechiel ait: ambulaluntate ordo fui. O cene superbii desbi placente arguit, & meliore dicit esse eum qui cuncta prouideat, qua illum cui nihil placeat niti Q ipse ceri quo nihil est deterius,
de omni vento inanius. Rursum & hic psumptionem spiritus, Aquila & Tlieodotio,
pastionem venti, interpretati sunt. Symmachus vero affli
Oione spirit'. Porro scienduest, quoa apud Hebraeos, S spiritus, de ventus similiter
Aperte de Saluatoris presica. tur aduentur quod qui suturus est ante 4 in corpore cerneretur,iam vocatu cst in scripturis nomen eius, de cognitu a phetis & sanctis Dei, fia nomo sit, & iuxta hoe quod homo est, no postit se conferre cumpatre,& in cuangelior ι . d dicat: mst. maior merii.Vnde&incose uentibus peipitur:ne ultra quam de eo nobis scriptum est, requira. mus ; ne velit homo plus scire quam scriptura testatacst. Cum enim de statu nostro ignoremus,& vita nostra quas umbra transeat,& sutura incerta sintano nobis expedit ut maiora , o possumus inquiram'. Nonnulli illita in hoe loco significari putat , quod omnium dii suturi sunt & hominum corp)re circumdanditiam Deus vocabulum notaueriti nec possit homo respondere contra artifice situ, qua re ita vel ita factus sit. Qua enim amplius quaesierimus, tanto magis ostendi vanitate nostra,& verba superstua Nnon expicientia Dei liberum tolli arbitrium ; sed eius ante praecedere, quare unumquodq; sic factum sit.
' Cum inquit ignoret homo de statu suo,& quaecuinq; videtur scire &cerneremo ut se rei habet veritas, sed per spe
bitur. Quid n. ampli' capienti a stulto: quid
pauperi, nisi scire ut vadat cotra vita c-lior cita spect' oculo-rii super ambulante in anima. Sed de hoc vanitas, prςsuptio spiritus. Qii id est quod
futurii est. iam vocatuest nonae et ' & cogni fortiore se. Qtitas ut verba imittan uilli ph-
homini in vita 8niamCrum dierum vitae vanitatis eius, & faciet ca quasi umbra: quia
mini quid sit post cum sub soler Bonum est
nomen super oleum bonum, & dies mortis super die natiuitatis.' Melius est ire ad domum luctus, quam ad domum conuiuij, in quo finis est omnis hominis, de qui vivit, dabit ad cor situ. M c. lior est ira quam risus: quia in imaerore vult' cmcdabitur cor. Cor
culum,& umbrare imagine videat nec satura cognoscat,& per multiloquium non c iffugiat peccarii, ii lentium ponat ori suo, de credat cum venisse qui script is est: tuom do A: quantus d qualis venerit, non requirens. CapvT VII. S a P. Vis HL amni ι,5 c. to-
cam a pi steritas dulcetietur.
Q iod rspicue interpretatus est S minachus dicens: Nil as
hoe ostedit, melius esse exire de saeculo, de eatere tribulationibus atq; incerto vitae st tu, quam ingrediet eminuu-du haec omnia sustinere. Vel a te q, in morte quales surius notum sit : In cxordio vero nascedi si suturi simus, igno-rctur. Aut quod natiuitas alliget corpore libertatem animae, mors resoluat.es h et ira stire ad Iomum Iulius, dee. J Villius est ad exespicitus. maturus est,
eius: O siturque homo sit, O non conetrafo iurem se in ire tiro
ire coiiiiiij : quin ibi recorda tione conditionis nostrae de fragilitatis human xx psenti
eouiuii aut E laetitia, etiam siquid timoris habere videbamur , amittim'. Nouissimum verium aptius interpretatus est Symachus,diccs: νι-uu ad mem . Exquib.
approbatur, in eo Q superius cibit δέ potu visus est apri
Bor eis ira risu: qui Hr pserre cunctis, ut pleriq; tristiam ηPHIus corri- male aestimat: sed ad compa- sapientis in domo lu- ruranimus de quon- rationem auaritiae ec nimiae stus, decor insipientis iis. cor apientium abi parcitati licet breale sit, plus in do- - esse, si vel ad mometum quis suis opibus perfruatur. Numquam enim tristitiam luctus stilinati conuiuii praetulisset, si bibere de vesci alicuius putati et ei se momenti.
tur Risus dist luit sapientelia: ira corripit de emendat. Irascamur de nobis, si quand a peccamus, irascamur Ica lii .Per tristitiam quippe vultus, melior fiet animus: ut interpretatus est Xynmiachus. Et idcirco: Vae nunc naeon: ita ,
ι 'io . Lugubat de Samuel regem Saulem omnib. diebus vitae suae. Et Paulus super eos qui st peccata varianoluerunt Vcte pix attentiam, lugere te dicit. Cor igitur pientis vadat ad domum talis viri , ut se corripiat delinquenter ut adducat ad lachrymas, qui .paocet spria iugorupeccata:&nocat ad domu laetitiae, ubi doctu adulatur de cipiti ubi ni conuersione audieratu, sed ut plaususquς cat de laude.Talis ceptor plagitur:diues in sermone, nou , diues in
20쪽
IN EC C L E S I AS TEN. C A P. VII.
diues in opere: quiqui, situratus est propterea recipit cO- solationem sua in. Detuque huic expolitioni etiam sequentcs versiculi concordant. Ait enim. a Mel. - est ii ire ιιι ιν ιο ιυν .e .. Melitis enim est as, pilante corripr, quam per adulationem decipi blandientis. Cui simile est illud: iste era
vox spinarii sub olla ardet i , strepitiini insuaue reddu: ita suauiade palpatis magistri verba non prodoci: vel ad curas saecula,quae spinae interpre: antur,auditores suos cohortatis. vel fiitur os inc dio praeparatis .symmaelius P co qu. dnos posui rariis: quia sicut vox
do iustii in virum atq sapiente videmus calumnia iustinere, hereditate, A amplici ibari de iniqilitate iudicii, videlibus solem: quia nec Deu statim iubuenire prς se E. Pro eo vero quc d Lxx. ει Aquila,& Theodotio inierapretati sunt: dit cor id est sortitudinis, iue vigoris eius: Symmxchus esu de Mut 1 H L B.
in domo ictati ae . Me li' est audire increpationem sapietis supcrvirum audientem car
men ibit totaim. Quia sicut vox spinarii sub Olia, itaris stulti. Sed
δ: hoc vanitas. Calu- r. iaconturbat sapicntem, S perdit cor r-titudinis eius. M clius est noli istimati sermonis, quain principium cius. ' Melior cit ira.tiens super excelsum spiritu. Ne festines in spiritu tuo, ut irascatas: quia ira in sinu stultorum requiescit. Ne dixeris quid factu est, quia dies priores crat meliores quam illi: quia no capienter interrogasti de hoc. ς Bona est sapientia cum quo modo umbras, pientiae, sic umbra ar-
auferre .Et 'a ita ira se ii,per tum si per l,it,desiderat vitio ne, meliorc supra patiente dixti esse, quam eum qui excul sus est spiritu,& nue signum iiiii pienti dudici quia quamuis aliquis potens existi inetur de sapiens:si iracungus sit. insipiens arguit r. Ita quipi in sinu thultorum requiescit. is N. MM ,riu factumst:
s t P T. qtita dira priores erant m bom
Vnus vitia' cucoditor De': virtutes bonos dies vivetisa ciui: vitia natos. Ne dicas cr-go meliores fuisse dies sub Moyse 5 sub Christo, quam modo sunt. Na& illo tepore
plures suetiit increduli,&dies corii mali facti sunt,& nunccrcdctes multi reperiunc: de
, - - quibus ait Saluator: Beatiores Io .io e
Ne sis meri ad liores ubi lint, qua praeteriti:
Alit Ne di eas meliora tempora olim Moysi,quam nunc
Christi, legis fuisse qua gratie.Si enim hoc volucri inu
Vis prodes denti ὀμ . selium a veteri testament lem. Sicut enim traie- g
xii pecunia. IIo utimperdit 'nam id est, donuit tam verbum Hebraicum,quam qu i si sapiens Alii enim sapientia indigent, alij opi- interpretationem eius copulans, dc faciens illum sensum, bus, δέ qui sapiens est,& non diue potest quidem doeere qui alibi scriptus est : Exea μι munera fiam Iapientis
quod bonum est, sed interdum non Potest praestare' petiuirit iccirco ait: Quia sicut umbra sapienti ita umbra et linest nouisiimum onii. quam riu i inmei Q. Me- pccunix, id est,quo modo protegit sapientia te interdit Pliores sunt in dicendo epilosi,quam exordii ini. In his enim tegit&Pccuni ait ne videretiar sapientiae detraxisse,duiridieenti, sollieitudo finitan illo incipit. Vel certe sic: Qui in cain fortuito bono subiecit. Ncui enim in nostra potestate cirri audite sermone,& ad praeceptorem vaditan principio vii hiscre diuitias, quas iniusti saepe plus possest . pterea
est: qui v* o extrema audit cois minat' cst, atq; persectus. no Orc ess sapientia demostrauit,dicem Et amplius sei sed&hoe modo inrelligi pot: Dum in isto saeculo sumus, xiasapicntiae v. incabit se habeia eo inquit maior est quod scimus, omne principium est: cum aure erat ius s exsectum. in noui sumis de columniatis et inuis : Hebraeus ita hunc locum cum sequenti versiculo dis cruit. lelius est retinem considerarenNotu,quam principium:&patiunt esse, qua impatientiae Diror erantari. Discimus itaq; ex hac sentetiol nullam in homini b.este sapientiam: cum meliussit tacere quam proloqui: & quia cum finita fuerit oratio, inita sente: ipsum recogitat auditor quid si dicium, cum autem cceperimus loqui, nec dum quid utilitatis accepit. d I b reli-- v reo sum Quia superius ita conceia erat dicens: pDb rest ira su im risure ne putar nius iram qua in passone est laudari: nunc praecipiti iam penitus esse tollendam Ibin pro correctionem peccantes, ct eruditione in minores, ira posuit hic vero init acientiam rei cenauit.Pallantia autem non solumi n angustiis , sed tain laetioribus necessaria est ne plus quam condecet,exalte mur.Videriir mihi de Qui nunc excelsus appellatur spiritu, in euangelio pauperi spiritu cise contrarius, qui labeati,
tu eponitur.e Non quod concedat tardius irascend , ieci reontine diei CNe festines in spiritu tuo nasci sed quod cum sui eos de reces fuerit ira dilata, facilius sedatam possit
sapientia diuitiis, quod absq;vllis opibus vini fleat eo qui se habuerit. Quidam hunc locum ita interpretantur: Hς ditatem inquiuntὶ pro couersatione bona posuit per qua haeredes sumus Dei, A cohaeredes Christi.Vult igitur Ecclesiastes docere quanto dissicunt hi qui sole merentur vi. dere iustitiae,& habent sapientia cum couersarione bona, ab his qui absque sapientia , vitae tantu&conuersationis - . studium commodarunt inod quidem&Daniel ostendit
Sive vi Tlieodotio interpretatus est: Q si ir ma-m nti. Qui vero fecerint sermones meos, quasi stellae coeli, Vmbram autem aigεci sue pecuniae illam secundum debemus accipere: de qua tauta vini inparabolis euangelii leguntur: ut euiuerimus sub umbra sapietiae, Luc. ' bde sub umbra talis argenti: ni diem sol nouirat nos una ερὸν nocte. Sed & hoc dici potest: quia umbra est vita nostra super terra,&spii itus vultus nolui Christus dominus, cui diximus: iiivmbracius vivemus ingentibus. Omnis nostra in hac terra tectio instar umbis est,sue sapieti ,siue P. supradicti argeti, donee aspitet dies,& amoueatur umbrς. Symmachus more suo etiam in hoc loco niani festi ucinwtrieratu cst, dicent: o on 'tecit sapicaria, si citer