장음표시 사용
21쪽
sequens autem versiculus perspicue ad stu- comederum,& post aduent a domini suriseauertit idoli Cdium scientiae cohortatur. suis bi visi sunt in hoc saeculo vivere propter fiam ma-a a in hoc loco ita Symmachus tr D litia perseuerare longaeui. Sed Dei in occulto patientia est,ti lit: Disce opera Dei: quia nemo poterit corrigere quod ει tribulare nune sanetas, ut recipiat mala in vita sua, Mille imminuit: id est, iussicit tibi de Aripturistarctis, siue peccatores non visitare pio scelere,&quasi ad victimam ex ipsi cotemplari celemc- H L s. reseruare,vt&illis possit ertorii, scirer intelligere qu-x scabit lisbelitem se. Sεντ. na bona restituere,&hisma facta sunt: non tamen causas a vide ober, Dei duo. la inferre pretua.Hebraei i ratio se perquirere, qaare A 3 , e - stos pereunte in iustitia sua,
vel aliter fieri debuisse quam so H π ψ ψυ , Τμ' d putant se iuste agere, alie L io. a factu est Veibistitia: Si ius uerteriti In die boni- ncmo posit cor ra reci ς ii ἰgine ,btulerim. Et impinvelit quaerere cur loysi ita talis esto in bono, S in illi despexerat: In diebο- togaeuum in malitia sua Ma loquatur Deus: dic malo vide. Et qui . O frui e bonis, ma- nassendi it: qui post camiuitum Dr m, via mems dem istud congruum Iim diem praesuri S cur tat rcst xutus in rcgno, logo huic fecit Deus adlo- enim ham: iecti ,s dcinc vixeriti mpore.
niat homo contra eum tu' quem rigidum &truloeci testimonium de septi quicquam .c Omnia vi das ciuer montus. Haec ceni ad omnia uat rurecatami, decimo psalmo , in quo da in diebus vanitatis quoque didi in die vani- csispexeris.ut nec in sermone ad domina dicitur: Cum san- meae. Et ivitiis periens talis meae. Iuuus peribit peccati, nec propter naturai
ante peruersus. Iuxta illud ras amplius, iacobitu- sapia quam neces ut, ne es nescissita' iue coria Inreflcuoc quod in Leuitico scri- pescas .e Ne impie agas obgVescas. Ne imp e a - uiu rvindie fuerit vitae im: Pxum ςhi; muliti,&noli cssestui s m,lium,S, Loti que inhuman iustitia est tragitus, ne moriaris in tem Iluctus , ne morians in
ininu, cor Pharaonis. Quo dz ab hoc ne dimittas Misione trai manu . .ravi domino. Vnde & a modo n.una atque eademia- manum t am: pud pbilosophos, virtutes in B lis operatio liquefaeit cera,desiccat lutum: sed pro substa- meditullio post sunt,&omne quod nimium est,silicsur tia sua & liquescit cera, & siccatur lutum: sie una Dei in sum, siue deorsum, reputatur in vivo.Quod aure ait: Noli MAEgypto signorum operatio molliebat corda credentilavi quaerere amplius, ne tumoris, sue ne obstupescas: mentem' incredulos indurabat: inia iuxta duritia suam & impce- nostram scit persectam comprehendere non posse sapiennitens cor, thesaurizabant sibi iram in die irae ex his m tiam,& menturam fragilitatis nostrae, iubet nos scire derabilibus, quς cum viderent fieri, non credebant. bere. Denique S Paulus ei, qui plus quam homo scire cu- ab In Lebo antelia in iano, in in Ae malo γιδε. ει quidem peto, requirebat dicens es: Q Iadisequaritur V. tun a -' ii .despuum hiMefecit Deus adloquererim,' ti enim erus suis resisti Respondeo ohsn tu quis re-- p., eum Scio me audiite in ecclesia ab eo qui θ,ndei, Dea,ve. Si enim causas quaestionis ille qui inte putabatur habere scientia scri murarum, ita hos versiculos rogans introducitur,audisset ab Apostolo: stupore sorsitan edis lectos. Dum in hoc praesenti saeculo es, & boni ali- torpui illi,5 gratiam sensisset inutilem. Quia est donum, ruid operis potestacere, labora, ut postea ipse securus in quod non prosit ei cui datuin est, iuxta eundem Aposto te malo, i. e in die iudicii torquere alios videas.Sicut n. lum Hebraei hoc mandatum, id est: Nili et eis tiri muri,ineptiesens taculum secit Deus,in quo nobis mi tum bono- super Saule interpretantur: qui Agagini semis est, quem Him operum possumus praeparare: hadc futurum, in quo Dominus iusserat occidi Sed&ille de euangelio seruus, i Rui . nulla boni operis datur facultavivisus est qui desii adere, cui ignouerat dolia inu &ipse conseruo noluit ignoscere. MAE .ia eo direret audi dies.Sed mihi videtur alius esse sensus,que' huic potest versiculo coaptari, quod fuerit iustus multu.& Simmachus transtulit dicens: In die bono esto in bo- e Ne impie araxmatium G n 15 ese ruiti. , ιm'riaris inno: diem vero malum intuere. Si quidem hoc simile huic tempore non imo. J Cum dominus loquatur : mstitem 33.ς fecit Deus,ut non introiret homo quod cotra eum qu re- pece terra: sied ut reuenisur c --& lcmel pec-returEt bona, inquit,de mala prout tibi euenerint,sustine. casse Assiciat' debemus nos erigere post ruinam. Si enunNec putes vel bonorum tonium aut maloruin mundo esse iuxta eos qui de physicis disputant,novit hirundo pullos nituram, eum ex diuersis inudus iste contrarias subsistat: de succo oculare clicli dolitae,&dictimnii capreae appetiit calidis&frigidi siccis&humectis,duris demollib. tene- vulneratae: cur nos ignoremus medicinam paenitentiae brosis N lucidi malis&bonis. Hoc ait secit Deus,ut ha- propositam esse peccantibusὶ Quod autem ait: Ne mo-beat sapientia locum in eligendo bonu& vitando inabλ. riarat in tempore n. tuo:Scimus ore& Datha, SI Abiton&Ii tu homini relinquatur arbitrium ne se dicat inscii- propter seditionem aduersum Moysen& Aaron repentiabile in stolidum a Deo esse generatum sed eum ideo seci L no terrae hiatu deuorato de ad emendationem malorum, se diuersa ivt homo qucri de sua conditione non pollet. ante diem iudieii enaem in hae vita plurimos iudicatos simulq; hoc testimoniti consequenter superiorib.copuli Quod dieit ergo lecti. Noli peccati, addere peceria: nebitur, in quibus ait, Quas Poterit adornare quod perue prouoces Deum etiam hic tibi inferre iudicium.
tia sitia, 'im im LM auon mabii ua.ὶ Huic quid s- iusti benefacere sed & peccatoribus benefacere, non iu- Mittibia mile in Evangelio ait Saluator: Q minueni μι mam uam, stum est. Bonum est domesticos fidcisust tare, sed&om perdet eo : per adserit ammam iam rvter me, inue ni poenti tribuere praeceptum est.Timens quippe Desi deniet ea M. Machinxi pro lege Dciat lue iustitia vis sunt in imitator conditoris sui qui pluit super iustos S: iniustoc a Maes. . sua perite institia ac matures, qui languinem nidere pro absque respectit personam omnibus benefacere festinata Christo. E contrario qui exit tempore suillam carnem Aliter: inia vita haec miserabilis diuersis quotidie vati
22쪽
l N ECCLESIASTEN. CAP. VII. I9
Nireuentibus tam ad aduersa. tuam ad prospera iusti ani- omm .rhacten au in sapientia. in t sapiens otia . cinus pra paretur,&poscat domini misericordia: ut quod- &e. Dicit se,ut Regnorum quoque tres hintur libri, vittacumque caenerit ibi ata mente sustentet. Qui enim timet omnes homines quasilla sipientia,&ictaile ad fine illius o a Dcum,nec prosperrieleuatur,nec opprimitur adu* sis. perueniresd quanto plus quaesierit, talo minus reperisse, a 'ntiacon abiisse preme nered rem testatem ba- α in media demersum caliginem, tenebris ignoratiae ei hum in e u tate: qma H E s. candatum. Aliteri vir qui et
manum tuam:quonia S g p τ. ditus fuerit in scripturis, qua
qui ad perseetiam numeris per ictauones,quos loque cuntur, ne accommodes uenere denirium de auxiliane tur iii pi3 , ne dederis cor tuum: Ne forte μίαν Θύ .,idem Cireuiui ego, de humanogeneri. Sed siquis eo cor tuti. ut non audias seruum maledicentem ti- cor meum ut cognoscerem, fideret omni auxilia.mal est seruum tuum maledi- sita in consilentia tua, Symmachus interpretatus est
ssici,s tintabriae suae fari, inueniet car Ciu scirem odi eos tactu fimbriae sux sana- γui sanauit autem in ciuitate, cui xii ergo cornaeum: m ιν aereremsapientiam hoc est,in mundo isto, eon- ut scirem dccosider rarionem, o Go, cordie teneat principatum. Et dicit se omniti insoru caput
Q. mulierem reperisse: λ&P 11 reabit sapiente, siue ut Lxx. rem,&quaererem sis inoscerem impietatem illam mors in orbem terrarum transtulerunt adiuuabit. υ-- pientia, &rationem, siali serrorem impru- introiit priniosas animas vi- mis ει. P habra, AE & ut cognoscere imia tantium. Et inueniam. rorii cui O G quippe a-
positus in peccatis,&i - . .. ... rarum quae facit adolescentia
xus in limo plotandi deis prudeliti uni errorem.
maiore ivxilio, ieci reo venit'ii ueniςgo i rio' s. σδεο Π tem miseri amatori, inciderit. ipsa si fetia. Aliter: supra diu rem morte mulierem: vin laiunt manus il trahit eum in praeceps: e --xerat,&domesticis de alienis quae laqueus vcnato- bus. placet Deo te pedes suos respicere patia bene esse faciendunt. Poterat rum est.&sagena cor e Mira i m : qia tur Ad quasi laque de sagena
nta benefacere volucro, non eius, vincula sitiat ma- tempereator est, eapie- adolescetis innectit. Vin-
Et fu lem εο ο - ,dec. Fac quaepi epinsunt tibi, d c, pc offendit Deum,quia captus est imulieribus. Et hie tipientiae auxilio consortitus,vel ad bona, vel ad mala prae- cundia litteram. teruntiaria intelligentiam spiritualem rata cor tuti,dc non cures quid de te loquatur inimici.qua aut omne generaliterpeccatum, mulierem nominamus delissoris opinio sit. Qimmo enim prudentis vir test, inuo iniquitatem, quae sub specie mulieris sedet in Zachariasu 2. b, .murant et amulum non audire, nec curiose autem appone perplambi tiletum aut diaboluroni mulierem accire, quid de se loquatur absente iiii enim hoc fecerit ema in tribulatione erit,de ad mussitationem servi iracudia coni uebitur ite de sapientis honunis est sapientiam praeuia se rui de vanos non coiiderare rumores sed de alio exemplo iuriiu hoc est falsumsacramentum, de pollutiam baptic ri us o et penitus non curandiausto honumquid homines do- mum ini,ctus accipiat. Piinus, propter incinitiatas vires: aut certe idololatria, de ut propius accedamus, haereticorum ecclesim: quae i. rientem sensu ad se vocat, ut panes surtivos, de aquam ouantur, dicens Quo modo nouit conscientia tua, quod tu es ce cinuo divit. A Her, deci' Hoe, inquit,rerit, inquendum. s. Hierony. m. Deficimus pecatorum. Gession quippe,quod voce cosona s, trati baletum secundum Hebraei ser
23쪽
monis ambiguitatε.&numetu possum a &summa, dera queat veni in sapiente ab his qui videntur esse sapistes ritione 5 cogitatione dicer Sed&hoc a iurequisiuit anima eum sintvlurimi qui seripturarii oculis dicant posse sol mea, Q recta mulier inueniat Et cu vix paucos devicis bo uere, rar est qui veram inueniat solutionem. sul aut Enos inueneri in ita vi de nulle una potuerim inuenire inii sequitur : Sapiriia hominis illuminabit vultu eius,& im-lierem boni omnino inuenire non potui.Omnes .n. me ad probus facie sua odiet utilia possumus explanare, ut Pauli luxuriam, S: non ad virtutam
litiam ab . dc pene omnes offetiderunt Deum: in hae ruina generis humani, Acilior ad casu est mulier. De
dc mille inueni, dc mu modis Me inueni , quia te e .rt psalmis canenlierem in omnibus his fecerit Deis, homin)m
rect-m est pestet '' iuiem hic hominis non aliam tu misi erit esse dicit absque sapietia Dei. t G drώ- Quaecum capietia Dei sit,i-- non inueni. Solun modo lioc inueni. qua poeta gentilis ait: Va ιαο, quia fecit Deus homi busi tam rc mu ab Iesemper semina .rtA- nem rectum ι de ipsi piens eis Et quisc opostolus: emper, ait, sim tra, quaesierunt cogitatio- mi solitionem M it
cum capietia Dei sit, iuxta possibilitatem capacitatis hominis, et ei se incipit qui se
habere meruerit. Omiris h*communem hominum dari C A P v T VIII.
rem mali facere. dum talium vis ita ut rapies, coditor est , qui malum vitare At quis nouit i non possum, argute pracauit lutionem verbi Z Sa-N ait, bonos nos a Deo crς ' pientia hominis illii
dens, in nud ti vultu est& dietur. Ueniq; Marcto&vi. lentinus melioris se dicut na turae esse quam csidi tot est. Et
ad peior, labidis anxioriquet M se xi, faciem suam lius co u - . Et egorim Jc vltra vires nostrasv commutabit. 'Lg M V V obseeru', se vi ab ria cogitamus Aliter: Quoti- Os regis custodio, dc cepi in ramenti Dei. Ne tur mihi quidem p aecipeo, die meeu uniustitius' retra- loquelam iuramenti festines recedere a farie iuxta Apostolii regib.& Re-ris iatione pones. nullum inuenire Dei. Ne festines afa- eius , neque permireas statibus obsequendam:maxi- cognat si potui, qui non cogi- cie eius abire , M ne inopere malo. Ouia om- me I xx. intcrpr ib. impcra Urione pervcxia extrins*ς x x verbo malo: M quod is in Dei j, u diς bu
ueni hominem,qui iuria ima quo ni in omne quod si mo illius rit sat sine eonditori, este5ditus:& Volucrit raciet bicut picημε es nec in re rege nune diei, de quo David in mille non quibuslibet, sed dixerit rex, potestate qui sua potes: quare ait: Dominei ιν--iei .loati vitis:quorum nummi mulier habet, & quis dicet ei ita facis λ sui co fossit no rexIt in alio loco: ut puris D no potuit implere. Et inmissς qui diacis' Qui custo praeceptum , non expe- de filii regnum vnsi significetcnon 'Propinquauς unx δ4 dit mandatum no co- riatur avid uam nia Z si riptur commemor gnoscet verbum ma- Tempus es respons em
mi permani erunt. Γ aec omnia V 4. - . O. . tua usi re M. Non enim iussi
tidiana medicat 1one sudati. 'Quia eu, filius Deus, patris regis est fi vix inuenitur emitatus eurus,& viri digii vocabulo.Poc lius .Huius iraque filii eustodienda praecepta sunt liui vo . sumus de cogitatus pro viris accipere, mulieres pro operib. lumati puedum. Et hoc est quod in Tobiae libro scribitura. o i, dedi re : dissicile cogitatio alicui 'Dura inueniri queat. Myllcnum regis abscodere bonum est. Et praecipue monet operavero, quia per corpus adnaan luctur, aliquo ii per ne trλ mus quare Deus unumquod*peeperit sed quod errore commixta sint. Pro eo autem quod supra sermone cumq viderit esse mandatum, hoc pia mens bomini, im Hebraeum interpretames dixinius: viis ad Vnam, uti nuc- Diere icstinet: Et si n lς - luntas Mui. Quia veroniatur numerus iae summa Merario,aut cogitatio: aper- Lxx. aliter transtulerunt dieentesitius interpretatus est Symmachus ,una ad unam inuenite , id est , de de verbo lata ratione. Lod enim nos sol citi' absoluteta neutraliter an menti Dei ne festines a facie eius ambulare: Selendum pellare dest, hoc quaesiui illud volui inuenire: Hebraei ie- iuramentum Dei in diuinis voluminibus esse conseripta. minino genere pronunciant, sicut in pstalmo . Ummpet1a Hoc itaque iuramentum, de Dei verbo saetiim 5: arcina, Domino, hane se 1 ι a ri: proco quod est, Vnum. no debemus quibuscumq; narrate &proferre in medium, C Ap v T XII. tacita de proserre sent etiam: Neque ut Moyses stines QVii tu i sapiens, quu nouit 'otatio m e G dcc.Jsu- videre facie Dei, sed ta diu sustine, donee ipse pertraseat. rti do erat dissicile bonum hominem inueniri,& St,municius postreiora cospicias. Necno&illud quod venientem eonita eliserat quaestionem: a Deo bonos ho- sequitur: Neliei in νe in .Lace. super eo intellistam . iiii mine, conditos,sed spote sua ad peccatum delapsos: nunc barcis errore praeuentus est: vel saper illo, quicum' ee quid boni homini dederit Deus quas gloriabundus enu- clesiae fidem habear,tamen neccatis vincitur, ut n5st fide merit, sapientiam scilicet, atque uoti cmerouidenuae,oc lis. Ne per scutres in detractione, ne in turpiloquio, luxu- culta Dei nossem)steria. Narcanae sentu cordis intra- ria, auaritia, libidine, odii perseueraueris: rex vitio re. Oblique aute de se loquitur, quod nemo ita fueriti rum a ue peccati diabolus operabitur perditionem in te, pic, ut ipse,& nullus sic secerit Problema solutiones: de Sc faciet quod euntque voluerit. 'sapientia eius aescio laudatasiit populo: qux non solui n- e fustu et si tuerela matum , dcc liti riseeus linierit. sed de in superficie corporis de speculo Notandum quod non cognoscet verbum nivium, positum vultus eluxerit: ultraque omnes homines prudentiam mἴ- est pro quod est,non patietur,aut non erit in eo: Si qui ibin iacie sua puixerit. I xx. Pro quod nos posuimus: dem & de saluatore sic scriptum est: summi, in sua MI m 3, uanstulerunt: π H, id est,ri u -- Proverb oque symmi mi ariente, Lirro eo quia nos diximus: Et son facit ua chus rem interpretatus est, dicens: in ' emmarida
erim aeni, tibia; ' . ur.Et revera cum multi sint qui ita rium, id est risu confecitandum,&scire qui ita quirepientiam repromittant, dii scite inuenitur qui discernere dc quo temporei ubeat.
24쪽
. a ture t Malas mi ti, est tem ,&cq Licet diuersa enisset, .s: non possit iustus scire quid ei futurum iit, nec singularum rerum cavsa rati nelii; cognosceres nemo enim est conscius futurorum tamen scit a Deo cliniri in utilitate hominum fieri. non absq; eius voluntate dispoii Est n. magna alii ictio senem huma- HEn. , aut Maait Nesciamus 'Quia omni negotio hominusati sortisque suturae: illud sperat, aliudque euenita de altero loco expediat bost , de alterio iaculo v lneratur. Proco autem quod Lxx intelrreus de Theod ii odixeriit,
il At malitia habet,n ni cientia: sed iam res be re daletli litterae Hebraicae exceptosar-uo apice similes sunt, P retra legerunt ' num: id est, pro maliti ei etia. Hoc melius scici
eiusde lingus habuerit ii iniam.Illud quoq;quod in ii
nunc se ei, de verbo ad verbununc exserinone Hebrgo tra- ibi limus, ut este senium alterum nouerimus,quod scilicet nec ea quae praeterierunt scireroi sumu, , nec ca quae tuturaiunt, ita ut sum futura cogno-
tem ιαί iris sim, ut trahibeat f Quis &c. Non e si in potestate, mima nostra ne auferatur ὀ nobis, & egredietem ad imperium dominis titum thi Dere.Nihil prodest oraebcludere , de vitam retinere fugie- cin. Cumq; interitus, inimicus vitae nostrae& hostis adae nerit, induetas accipere non illumus.Nec reges qucida inscculo,& omnia nostra linei etat evastatus, uias morti ter re manus: sed in cinere terr que soluetitur.No cistergo lugendum si futura scire no possumus,&s Ne ab iniqu is pcitctioribX Pprimantur:cu morte ora dia finiant supctb' de potens qui cuncta populatus est, non valeat animam suam retinere cu rapitur. Miter Spirit' qui uniuersa dis pensat on potesta quoquam hominum prohiberi,&le ges ecipere spirandi. De quo&supradicium est: Garans rando vult irim. In die moriis non sumus potentes, in die eninivit x sicile vitatur inimiciis imiliter qui in bello est, de Dei pacem non habet, lux superat omnem intellectum,non nabebit ei nissonem, de qua sponsae dicitur: E
Et quia impietas non salvabit habetem se; pietas E regione saluabit Potest impietas diabolus appellari,&Pictas. minus noster Iesus Christiis.
&e.l Dedi, inquit, cor incum,ut omne ouod suo sole geritur intuerer : dc hoc vel maxime, quod nomo accepit in homines potes iciti, ut quoscumque vult a siligat atque condemnet.Cum itaque mentrum meam ad li re intuenda diriperem : vidi impios cum tali opinione mortuos, Sticcepultos, ut sancti aestimaremur in terra qui de cum viverent putabantur digni esse ecclesiae principes ,& tempta Dei, α insuper atridulantest umida, laudabamur in maliseii tepus S iudiciu in .
minis multaui per cu: quia nescit quod futurum est: sicut. n. erit quis an nunciabit ei Noti est homo porc state habes in spiritu, vrprohibeat spiritu, M Parem in ire mollis , nec noeli potes in die mor si rur eberetis, Mnocii emissio in te iam : neque Ialciabit
suis Sicili scriptum est t/u ut ureri rint relisa - ceuenit quia nemo peccantibas episcopis audet contradi cere nee statim Deu, scelus ulciscitur,sed differt poenam, dum expectat pinnit tiam alaccatores autem, quia no ista tim arguti atque correpti sui, Srpτ. putantes nequaquam futurueli iudicium n scelere persu rant Polsum' hoc telumo niu accipere aduersus cpisco PO acceperiit in ecclesia pomi item re scandalizat eos
non ἰο. Non esii νειαι magis quos docere&ad melio
die belli sonsi salvabit impietas habente se.
. Omnia haec vidi: de dedi eornicii in omnCQp', quodi actu cli s ubsole:&dominatus cst homo homini ut affligeret eu . Et tunc vidi impios sepultos,& venerui: A de loco factocgrcssi sunt, S laudati sunt in ciuitate, quia sic feceriit: sed delii cvanitas. Quia.n. non est co tradictio facie Lib. malum cito: ideo repletum est cor filiorum hominum in eis, ut faciat malu . inia peccator facit iliatum centies, S clongat ciDeus. Ex hoc cognosco ego quod erit b Irim melib. Dcu, qui timebiit a facie eius.' Et bonum non sit impio hueuatit incitare. Hi se nis pati te hibere quut prpost mortem laudatur 1 tumen.e λἰjiM R iςira,&beati,in his qliae
non Probabiliter fecerat,publice liuea successoribus, si uo populis praedicatiar. Et hoc iotaq; vanum est quia non ut impietas i pium. t mnia gerant sic audiunt: nec statim hacco. I Ueraur, dedicor corripiunc in peccato suo. Nemcum in cundiu o - Π o quippe audet accusare nis
tas est. Etenim quia non projertar cito contra ma-os sententia , abfue ιι more Mu hominum
perpetrant mala. πιω- ambulates, auget peccata Peccatis. Dissicilis est accusatio in episcopum. Si enim peccauerit, non crcditur, & ii conui ausi veru,non punitur. 43 ρecrator aras minis
emites, Aetingat et Deus. Ex hoe regnoso e o quod exu , num,
d c.ὶ Ex eo quod peccati elu rimum iboc quippe signi incat
centies dat Deus locum in nitenu , nocum statim punit in scelere, sed expectat ut cvertat ab iniquitate sua. Ego mera pecca ex rati d. i icors supur cos futurus sit centies facit Deus, qui . . enita inore eius, per palunt im fusic ςa' ta adverbii.n illius coiremi ego cognoui quos
bonum timentibus Deum, Ται verentur acum. Symmaclius hue locum ita trami ulit i eccas ciam ma- Ius mortuus est laga aetatuc S. Hieronim.Tom. .
t maerunt a facie eius. Bonum Veronia erit iniquo, que logo supereric tempore,quia notimuit a sacie Dei & quia mani ieitum est quid ipse tuaestu
Iecit: hoe dicenducit quod verbum Hebraicii ciruti, quod c meain I xx. πιπιτ idci , cx tunc, transtulerunt, & nos centi posuimus Aquila & Symmacbus,de Theodotio, mortuus est interpretati sunt,ut sit,qui peccauit Ac secit malu moria tuus est ui coai. quod peccavit, statim mortuus est. Si aure Iuxta Lxxanterpretcs, Proco quod cit,inomaus est, legeri mus,ex tunc,iuxta quosdam hic erit sensus. Peccator non tunc primum peccat,quado videtur facere peccatum, ted iam antc Peccauit. --- tu tiIMnt enim promorra a v. l . V L 7 erraMe u a Mnm Sed quaerat hoc quod statuitur; locutis ut salsa, quomodo possit exponi simplex n. intelligentia ha bere consequentiam norii videtur,paruulos peccatores si timui de vulva eiecti sum mendacium loqui.
otis nou timet a facie De. J Imprecatur male his qui non hanen imorem Dei, & optat ne diu differantur 1 poma, sed statumnorte si ibtracti, cruciatus recipiant, quos merentura imile quid & Apostolus loqui car: a uua ire ..- Gai 1 b
quo mo&iclementer dicta sint, require: du est. Id iuxta sensus I lebraici veritatem. Si quis ver A I xx. inter ricies sequitur qui quasi balio sensu incipientes dixerui,
25쪽
Et ego cran eo quia et it bonum timentibus Deum,oti Quod autem haec ita sentienda sint ut dixi miis, denisistrat meant i facie eius: c bonum non erit ininio. N non stoli, sequens versiculu in quo ait: Dedi cor meum ut vidc mgabit dies in umbra: quiano est times acie Dei. Hoc po- sapientiam dc occupationem, quod se occupentur bomi terit dicere Frct quidem de illa, de quibus paulo ante tra- nes super terram,& diebusae noctib. inscripturarum me-ctaui:ego tame inanifestissime cognosco quia bene erat his ditatione vel sentur: ita vi seruo pro inuet ligatione verii qui timina iacie Dei.Vulti '. Hi n. S ε ν et . ab oculis somnus aufugiat. - rx impio,& non prolonia impro , nec er--, tgct dies quasi viii bra A se iis, sed quasi 4m- qui non tunci a facie ira transeant qui non Ii- Dei. Est vanitas quae ment facum domini. Et si sit per terram: quia estalia vanitas, quae tiunt iusti super quos superie ram. Sunt iusti veni ut quasi facta im- quibus maci proueniunt, pioru , S sunt impii ad quψι opera egermi -- 'xios perueni ut quasi piorum : sunt impi, qui facta iustorii. Dixi, i a iraso sunt, o situ-lioc vanitas est. Et laxi sortim iam habeam: davi ego laetitia: quia non est bonum homini stib sole nisi come dem,S bibere, S laetari. Et ipsu cgredicturcum eo de labore suo
impio nociit bene, non enim tuneta facie Dei: de non plo sabit dies in unabra: hia esscies vitae suae: quati v nil vivetib.sunt Non n.hi qui multot pore vivunt, prolCngant die, suos: sed qui grandes eos
gnitudine.vnde& Ia b quasi se peccatore c fitens dicit., die, mei. sicut de in psalmo colites: Dies, inquit,
longam vita quaesierit in prς senti in quo omne quodviuinius breue devmbra est&imasci: In imagine n. perambulat nomo sed quod de suturo timeat,ne tot ubi vera esta ' Egdo i nae iuverte ram: sunt miti lor suo . Sc linter caeteras vanitates qin mundo vario seruntur cuctu, etiaboe deprehendi, uod iustis eastequenter eueniunt,quq impiis euenire debuerata dc impii ta feliciter in hoc mudo desunt, ut eos putes esse iustissinos. Docet exemplum evageticu diuitis purpurati &logitudo vitae ipsius, diebus virq suae, quos est vita bi euietur. dedite. De ' siti, sole. Qita propior dedi cori neu ut cognoscere sapientia, Λ vidcrem oc
nisi quodioni derct, crbiberet, atque Iaaderet.
Et a Uui rmeum, at cupatione, quae facta smm sapientiam, oriucst super terram. Quia Diligenem dissensioncm,S: in diede in nocte so .mniu in oculis suis noest videns. Et vidi omnia opera Dcla quia nopoterat laomo inuenire op'quod factum est
inu, quo , secundus ibinu, clide hac re a sputat eur iusti in iub Olc: in quo laborater dum mala, ta limpiis eue- uit botrio ut quaereretniant bona. Pro eo autenim deno inueniret. Siquinos posuimus Estvmitasquς de& si dixerit sapienxiit sudiet terram, Symmachu3 sse cognoscere , i: Onabsolute transtulit diccns. υῶς tale. - odiis iuper te. ram Hebraei iustosquio. eue niunt mala, & impios quibus accidunt operat ultorii, filios Aaron interi tantur,& Ma- nassem. hillis acriti cates perie rint, Scine post lata mala& potarit inuenirc.
Deus μι αἰ .l Hoc pleniussu Ira interpretati sumus,& nuerictim dicimus : licci breuem 5 cito finiendam praescr-re eum vcicendi 5: bibendi voluptatem angustiis s culi, ta bis quae fieri vident ut iniq; in mundo: quod solum hoe
m corde m O, ut considerarem uniuersa : quia iusti a sapietues,&Oper eorum in manu domitii. Et quidem esiaritate quidem odium: ni est cognoscens laomo omnia in facie eoru in omnibus euentus vians in sto& impio, bono & malo , mun
sit,& quare mundus vatus glubernetur cuεcib. curatius cxcii alius debilis, alius videns nascat & l anus:hic pauperta te labeat, ille diuitias: ille sit nobilis, ille inglorius. Nihil aliud proficit, nisi in sua tatu. quaestione torqueri, & dispa Sedo, hoι vanis imum latione protorinento hab c, iudico. Laudavi igitur nectante inuenire quod quae- quodno e re rit Excubqc dixerit te cogno- uisse tuc ignorationis habere principium, in Psundo
rore vocari: suboliendit tamecisse causas recum Oinnium&iuilitiani: quar cuminiquodq; sic fiat ued in occultas eas la tere,& non poste ab homini bus comprehendi.
ede.l Etiam hunc locum Sym machus manis situs inter pete. tatus est, dicens: Omui aliaeeita statui in corde meo, vi vctilarem uniuers 1: quia& iuili, Ni apientcs, & opera corum in manu Dei sunt: Et insupec. neq; amicitias neque inimi citias scit homo:sed omnia coram eis incerta: propterea pomnit, euellicit similia. t ullo 5 liriusio. Porro hic sensus est: Eliam in hoe dedi cor mea,&scire volui quos Deus diligeret, quos odiiset, de inueni iustorii quidem opera in manu
Dei uste,d tamen utrum ame . tura Deo anno, nunc eos sci
re no posse,&in ambiguo itu ebiare, virlim adprobationε sustine i ci sustinet, an ad supplietu. Insituro igit scient de in vultu eorum sunt omnia id est antecedit eos, cum de vitali ac decesserint, notitia istius rei quia ti: c est iudicii , nune
certainc. Et quicumqMuer-ma ureum amore an odio se sustinent, utrum per amore.
d mussit. sed omnia tu Dei sustinent, ut Iota an P o- fururum siriatur incepta diuin, ut plurimi peccatores, eo q rod initi f. tque eia his ut incertum. u. tiustu usmun o sapientibus huius saeculi media nuneuptaur quia aequa- quae Persatur ιn terra.
me&bos somnum non capit oculis. Et intel xi
rit ad quaerenaeum, tanto minus inueniar Et r.im
Mnia haec tintina utra cordem , te,nse intri. . e reni suntio B, atqu apientes, c 'o erit eorum in magis Det tamennesiit ho homo dela re tuo habere videatur,si vel modico fruatur liter&iustis uetitii m&iniustis)simplices quosque con- refrigerio. vcrum Laec into arto Ieiunate esurietes,sii turbant, cur ita eveniant, propterea noli putant eitatienus, at a lugentes quos beatos incisasclio domin vo- iudicium , cum omnium rerum insuturo discrimen iit,cat s 'accipitur,visci ucst, seros approbabit. Et ci- & hic confusa sint omnia. Quod autem ait: Εὐα ui GIbum itaque&m tum spiritualiter accipiamus,insuper eis angustiarum . siue mor- . Diitiarii. quainta iuvit nostrae vix polluimus inuenire. tu saniscat euentuin , iccirco ec charitatem Dei
26쪽
eo, in se nosse nee odium. Sacrificans quoque n5 actisficans, c.QM: contraria enumerata sunt lutitualiter a ciplamni seeundum illud iam mira De spira ui
tius more suo inierpretatas canti & non s.crificati. Sic bonus ut peccatori sciurans sicut iuramentum dimens.
Hoc est pellimum in unus omnibus. Sed decor filiorum hominum repletum est malitia:
rum in vita sita, S: post haec ad mortuos. Quia quis cit qui communicet in omnes viventes
niam canis vivens inctior est leone mortuo: mortui nesciunt quid-qua; S non es h eis amplius mer s. In obliuione enim venit me moria eorum. Sed de
dilectio eorum & odiuest Symmachus, dicens; ia '
eorum in ita sera : Nouiss uia autem eorum veni ut ad moria
sempiternum perseuerare vi uens:Eundem autem sensum scriptura reperit de quo paulo ante tractauimus: quod euomnia aequaliter eueniat uniuersis Se nulla sit in boni, sustini dis malisve discretio: vel emE aequali de hoe stetito
litia repleamur, &post haeeois subito laetamur interitu, nee vltra ism' ovi lib. habere colori l. i. Vel certe sic: Quonia communes angustiae Ee iustos de iniustos premunt: ei reo ad peccata homines' uocantur,&tame post omnes conatus, in frustra nisi sunt, dum ignorant, ad inferna descendunt. confiden . suoniam ea. Mammire, crc. JQuia supra eorum, A Zelus eorum
dixerat, mr filiorum homi iam periit: & pars nonnui pleri malitia 5: proc eitate,sepost lis omni amor te finiri: nunc eadem complet x repetit,donec viuut homines eos posse fieri iustos, post morievero nullam boni operis dari occasione. Peccator vivens potest melior esse iustomomio, si voluerit inelu, transire virtutes: vel certe eo qui se in malitia, potetia .rocitate iactabat,& momi' silerit, melior potest quis pius esse & vilissimus. Quaterquia viventes, metu mortis pocsunt bona opera perpetrare mortui vero nihil valent ad id adiicere, piemel secum tulere de vitar&obliuione obuo lutavit omnia, iuxta illud quod in psalmo scriptis ethoblini. ni dat insumtisuam n rauin a reris. Sed & dilectio eortet, de odium,& aemulatio omne, quod in si culo haberetio . tuerunt, mortis finitur adventu: nec iuste quippe possunt ager nec peccare,nec Virtutes adiicere,n evitia. Licet et tam huic er sitioni contradicant, asseretes etia post interitu excrescere nos posse ec decrescere, & in eo o, nunc ait:Et pars non erit eis adhuc in taculo in omni' faciuiri est sub sole: ita intelligiit, ut dicat eos in hoc seculo,& subhoesole, quem nos cernimus, nulla habere comunione: habere vero sub alio saeculo,de quo Saluator ait: Non lum. ιά h. munde, de sub sole iustitiae:&non excludi opination qua c6tendit, postu de hoc saeculo migrauerimus, Momndere possie creaturas rationales depromereri. Alitet reserebat mihi Hebraeus versiculum ilium in quo dicitur: Melior est enim canis vivens iuper leonem mortuum: ita apud sum exponi: vuliorem eisequamuis indoctum, ceu qui adhuc vivat rc doceat,pceptore persecto qui iam mor. tuus est. Verbi causa: ut canem intelligeret viisi quelibet de plurib. praece itorem:&lconem Moysen aut altuque libet propnetaru ed quia nobis lixe cxpositionct placet, ad maiora tendamus: Et Chananaeam illam, cui dictu est:
tes ruam se monem Esse iuxta euangelium dic mus. Leonε vero mortuum,circuncis ius populum, sicuts.HieronImaom. I. Bala propheta dicit: Eere ρ ρ 'M .vi e tu uti nis e Dunt/i, Cc l .e .liam Canis ergo vivens nos sumus ex nationi- - .is buvleo autem mortuus, Iudaeorum est ponulus a domino derelictus.Et melior est apud doininum iste canis vivens, quam leo ille mortuus. Nos n.Viutimes cognoscimus patrem de filium dc spiriti san-etiim: illi vero mortui nihil seiunnm expectat aliqua reis missionE atq; merceae: sed completa est memoria corsi: Neq; ipsi meminerct quae seis E P. mundo immotinti
sub sole, quia euentus ei Dive- lectio quoque qua aliqua. ram deieras. me es a 1 pessimum inter omnia
Dea diligebat, periit, & odia de quo audacter loquchanc Psectit.
ut Gius rei MCtquin mirentes sciunt quod moriantur , de ' -- ω . t... J V I mentes enim si unt se que ad eum locil in quo ait.
inuidiae simul serierunt, nee hasem partem in hoc
est eis adhuc iit Rculo in omni quod fit sub
sole. Vade Se comede in laetitia panc tuum,& bibe in corde bono
vinum cres quae capiatur in laqueo,
similiter capiet filii hominii
derit super eos subito. tet g iade singulis disputem'; breui -
ut appareat quo simul sensu saeculo in opere a Mae dicatur .Quia in sum ob sis geritar. Vari xx xic pstulonerat praeloeu υ γ eoni de in D post v mmoniti e
. rint homines, a corde viven-
ωιapanem , O tium Geidat nee dile πbibe n8 quis in eos habeat nec odium secundum illud poctae Nullii cum victis certame&aethere cassis,&quia sub sole ultra nihil possint,nune quasi
errore human & consuetudinem, qua te ad fruendanui saeculi bona inuice hortantur, induci in o -- ii , facie more rixetorum de poriarum, dicens. O homo, quia ergo post mort nihil ,& mors ipsa nihil est: audi eonsilium me, , 5 dii vivis in hae breui vita . seuere voluptate, utere dapies,vino euras opprime,& intellige suonia a Deo nobis don ta sunt ad vetendu.Candidis vestibairnatus incede: unguentis spiret caput tuum: quaecum'; tibi placuerit feminarum, eius gaude complexu,& vanahac & breuem vitam,vana de breui voluntate percurre.Nihil n .extra liquhabebis amplius', quam tirui quo inq; delectare potest: sestinus carpe ne pereat.Neque enim sit uola debes formi dare comitienta:quod singulor viri operum vel bonoro vel malorum apud inferos tibi te taeda est ratio. No est enim in mone aliqua sapiεtiam ullus post dissolutione vitae huius sensus.Et hete,inquit, liquis loquatur Epicuriis,&Aristippus,5 Cyrenaici,Sc celeti pecudes philosophoru. Ego aurein mecum diligenter retractas,inuenio, nonvi quida aestimant male, omniat breuito geri, & varia in rebus humanis fortunam ludere, sed cuncta iudicio Dei seri Neq; enim velox pedibiis, suum debet cursum putare i eurrat: Nee sorti x in suo eosdat robore, nec sapies diuitias&opes aestimet prudentia copregati: nec eloquens de dosiis pe- loquentiam & doctrinam apud popula inuenire se posse gratii: sed omnia Deo fieri disponete. Et nisi ille suo Octa arbitrio rexerit,& aedificaueris domum, in vanum laborant qui aediseant eam.Nisi ille in Hrrucis matem . n ν an ,1A custod uni eam. Non est itaque, ut illis iiij putant
27쪽
A putant,vnu eu9us N incernis vitie huius stareis: quia uad 3 non aestimam,repentina morte subducti ad iudiei uvenient.Et quo modo pisces hamo capiunt S retibus aues pet aere liliarae, aqueo dum nescium alligititur, EO mines pro merito suo ad aeterna supplicia deduc tur, cum repente mors venerit,& iudi cium in eos a putabat incerio statu omnia volutari. Haec iuxta eu sensu, tuo breuitervoluimus uniuersa coprehMeae nunc quasi no ex alterius, sed ex tua pericina loquat interpretada siit lingula. Vade comede iii l ritia patietuum,Sc. Quia didicisti q, morte omnia liniamur,& in inferno non sit P niteria, nec aliquis ad virtutes recur,': duin ii saeculo es, stina, c tede age re pinnuentia dum habes te. piis labora. Libcterent in sui cipit Deus poenitente. Aliter.
alio loco Cum consilio vinubibe. Non enim habet veram laetitiale cor bonum qui creaiuris supra modum abutitur. Melius aute est sc sentire.Cuius placuerunt Opa colas co, nequaqua indigere pot-itvero pane dc vitio,' calcatum cst de vinea Sor h. Dato no . bis itaq;praecepto quod dicit: Desidi alta serieiit . . in data, Cr Amιuus eam: Aseruerinis mandata 5 panem 5: vinum spiritui lia inuenire poterimus .Qxu autem mandata non seruat,5
in panis devini abundantia gloriatur,dieitur ei per Esaia:
Porro quod in Lxx interpretibus dicitum is
Eceles asta vox est qui in euangelio loquitur :
rus mundum &elio misericors. Vel ita. Non sit tempus in vocandida non habeas vestimenta , caue nequando pollutis vestibus induuis .Populus quippe peccator investibus susei, luxisse describiturali autem induere lucem,S non maledictionem. quae super Iudamscripta est. Ἀ a. Aur uial dimi ne fut- Induere vi iacta misericordiae, benignitatis,humilitatis, mansuetudinis patientiae. Et cum expoliatus fueris veterem hominum cum operibus
eius, Mi Hrenocin ι,7- renouatur deia riu Lem. inod autem ait.
b E I- . e vite tuo novi est . J Sciendum naturam hane elle olei,vi& lumen alat, de fessorum resoluit labo- .. ι oleum salutare dc spirituale, oleum exultationis,
larandus est. Hoc ieiunantes ad ungendum caput ha bent, Quod peccatores habere non possunt,quibus clicitum. ι abeatur . Habent autem oleum contrarium . quod vir iustus detesta
Hoc oleum haeretici habent, de eo cupiunt deceptorum capita pertunderc. Σιιι 1 a
HEB vinum tuum, quoniaiam complacuerunt Dei opera tua. In omni tempore sint vestimenta tua candida.
Et oleum de capite tuo no desit .eVide vita cli muliere qua dilexisti omnibus dieb.
dati sunt tibi sub sole: Quia haec est pars tua in vitarem labore quo tu laboras sub sole. Omnia qtiae i nucia it in
nus tua vi facias,in virtute tua Dc: quia non est opus, de cogitatio, S: scientia &sapientia in inferno, quo tu vadis i lluc. Couerti me
niam non cli velociucursus nec fortiu praelium ; nec prudentiudiuitiae ; nec scientiugratia
tuam, quia Deo pticent opera tua. Omviri ore sint vestimenta tuscanda. Hae robum de capti eruo non deficiat. Per ruere , ta cam amore , quam H
Pgo cunctis dictae et uxin Di titatis tuae , qui
tuae. Haec est enim paripientiam sequere & scientiam seripi urariim δε hae tibi in Cconiugium copula, de qua in Prouerbi,s dicitum , ad A, pro M.
nitalis,dies huius saeculi nequam significant. De quod: Apostolus non tacet.Quod autem ait: Vide vitam cum muliere quam dilexisti: ambigue dictum est, siue vide&contia. plare vitam,& ipse S uxor tua tecum non enim poteris sine tali uxore solus videre vitam Siue utrumq; cons dera &vide vitam,& mulierem diebus vanitatis tuae. Et pulchro pcipit,vi in diebus vanitati,no. stt severam vitam cum sapienti uxore quaeramus. Hac enim pars nostra est,& hie laboris fructus , si in hae vita umbratili vitam veram in
uenire valeamus d ' omnia qu ν 1n ter ι --ntis t-a fatia , in irru e tua
d autem ait: ut is iis quo tu vad Pae: Nota ut Samuelem quoque ver E in inferno credas fuisse: & ante aduentum Christi, quamuis san' Dcto omnes inferni lege dete-tos. Porro quod sancti post resurrectionem domini nequaquam teneantur in inferno , testatur Apostolus dicens: Phili v x ιM Chraiio.Qui autem cum Christo est, utique non tenetur in inferno. e fconue ii in cr ω Fusioli, ouauiam non est dilotium cur sis , nec in tinnit mim .n e sapientium, creti l Qui vinctus est compedibus ferreis,&grauibus plumbi nexibus p gra Zo s.cuatur: Iniquitas enim sedet stuper plumbeum talentum. Et in psalmolo uitur: si ut ait Grauegrauata sunt summe r i . non est aptus ad cursum illum, de quo dieitur icti m. - a . . eniimn naui de se isti . Qui autem leuis est, &anima illius non grauatur, nihilominus & ipse absque auditore Deo ad calcem ni potest peruenire Sed de cum praeli uni fuerit aduersas contrarias potestates, de quo scirpnim est: licet robustus, tamen propriis viribus uis .s a vincere non valebit. Perse eius quoque in filiis hominum
de lapiciis, viventem panem atque coelestem habere non poterit,nili per sapientia boriantem: IV te. cum aut a- pro . s. nes mro Et quoniam non desunt diuitiae . de quibus Apo stolus ait: Diuite semina risus tanti Italibi: Diuit stacti e- tuommser sene er omni filentia Scieridumptu denteni '
virum has non posse diuitias e regare,nisi eas idoni o acceperit ius ipsae diuitiae sunt. De quibus& alibiditat .
est: a 'ruo ani nae virili 'r iis inae. Gratia quoque ni 'in scientiam comitata fuerit,& eoncessa a Deo,quamuis c ruditus vir, eam non poterit inuenire.Quod Paulus scio: i C. f. i lι, , in i ut, tib ratis: nan autem ego. ea auia Dei, est Et iterum : Gratia eius non fia ι aenam me. Et ad extremum nescitur ab Eoruine quando tem pus adueniat, in quo varius euentus α finis omnium subsequatur. Haec secundum α/η - . Ceterum ut ν ι
simplieibus differamus: Epistola ad Romanos huic loco .congruit: quia non umnus, ei De
Verti me ad aliud, crdidi Iab Iob, nec velocium esse cursum , nec
c iri 'ri a j, tum muliere quam g lexisti .mmius I e λ. d autem ait: Non est sapientibiis ranis , multo bus irae anua D tua. dati selint Dia sub sole: Quo hine rum quotidie probatur exempo: qui cum sapiemissiuniis pa/, i,a in vise , uti te, rapta la vi pubstri J S fiat, necessarias iaciscat. It illud: ac I iit alibi se ia. videas s
28쪽
Vitias enim in ecclesia imperitia mos quosque florere,&quia nutrietiit frontis audaciam,& volubilitatem lingit e consecuti sunt,dain non recogitat, quid loquantur prudE te serueruditos arbutantur,maxime si saliorum vulgi habuerint , qui migis dictis leuioribus delectatur S commuetur Et econtrario eruditu H E B. virum latare in obscuro, cin gratia: quoniam tem- s.cutione, pati,d in iis tum M eitentus Occur-
tabescere. Hac autetiunt. ia quid in nescit laomo incerto statu tertitur omnia, suu in : qua pistano est inpr senti tetribu - ces qui retinentur invio meritorum,sed insuturo. retiaculo malo,&sicut
volucres qua colliga pinsu me. JIam&supra di laqueos: ii in ii.
niat, aut intcritus. Porro se in tempore inas cunda Allegoria est sciendu, cum ceciderit isti per regnuc lotu simile cise fa- ipsos extemplo. . Sed se mitiae in mari Eco tra- hanc vidi sapientiatio haberet vetia haereticori sub sole, & magnae liperquam pii co capiat diise apud me. Ciuitas par
mulata aut coacta ieiunia. α vcnit ad cani rex vestis humilis,uirtutum imi ia Unus, occircunde latio .Quod si coeperit de s dit cam , de aedificauit retiori b. disputare&insu, aduersus eam maesti-blitiae leuare suum, S Dei nam magnam. Et in- altitudines q rere, i quς uelut in ea virum pau
pisita tali sagena,&istiust hic ciuitatem modi lacto je cu multipli ea lapicntia sua: & ho
ta suerit inicitas,& te lixerit recordatus ethcbaritas must otii, designas hominis pauperis india fuerint atqmorieta, ita ut lius. e Et dixi ego mcliorem ess)sapientiam electu sciendu est ec Gita ' s fortitu me,& sa
dicae fiaei, ei topolle eorrue. usi pz a est , 5 verbare. Notadu Q per totum lita citi quae non sunt au-bru ubicumq; licitur illi ho dita. Verba sapientiuti minum, in Hebraeo ba I ' in quiete auia iuntur o di i. e. filii homini plusquam clamor po-hoe est lilii Ada Et omnis p habentiu in
pitia sunt non est ininuisor, sed incensor vitiorum, Unde Gne scriptura hoc idior atetestatem habentis inpicnacu, uniuersum genu, Mel: or est sa- Dominia,Adam nliosvocans. Picntia super vasa bel b se' mia ii,& peccans unus per-suhsui S ma st.. JAliis det bonitate multam.
omnia ineertassiccub.&iu- C A p. tam ab iniusto nihil amplius habere, ego sapientiam cria in hoc maximam c robaui:quod crebrius euenit ut parua sit ciuitas, habitatores pauci in ea;& innumerabiliuhostium cingatur exercitu,& ab obsidione de sanie popul intus necetur:& repete contra omnium suspicionem inii niti virum humilem de pauperem, qui habet sapientiam a iorem cunctis diuitibus,magnis de potentibus, de superbis in periculo politis,ic ad obsidionem pauetibus cogitat Minquirit de inuenit quo modo a malis cruat ciuitatemEt oingrata hominu obliuio 'postqua suerim liberati soluata captiuitas, e reddita patris libertas, nemo meminit c pietis illi' pauperis,nemo refert gratia pro salute: Moes notu diuites qui in periculo nihil subuenire potueris. Aliter Hebrarii hunc locu interpretatus est.Ciuitas parua, homo est, inquit,qui etia apud philosophos nitidus minor vocatur Et viri pauci in ea, membra de quibus ipse homo
contexitur. Cum autem venerit aduersus eam rex magnus
diabolus diabolus serpes cst lubricus:culis si capiti, i. c. pii met suggestioni non resistitur,totus internaeordis dum non sentitur Iabituraemationuda aboli earum initia st David: eb ι δε ι .ni, de quisierit locum perque possit irrumpere,inuenitur in ea humilis desii Es de quietus interioris hominis sensus N eruet urbem,qua obliuila ab hostib. eingebatiar. Cuq, homo de periculo siue persecutioni siue angustiarii, siue S E p τ. ciui cumq; aduersae rei atq; Deccati fuerit ei ut': homo it
. M p ira Opiunturha - beravoluntate. Aliter: Paruanto , G aues laqueo com- ciuitas cst,3cum in ea pauci, prehenduntur: svr .asian. ad coparatione totius mussi, ur homines in tempore zaduersus Q i,pe malo. -n eis ex te A tus,non quod magnus sit, sed
trans, prolauι maxι- persecutionis siue alio angu-mam. Crauras parua, illam generessit inuenit in ea pauci ιnea et ira. Virupaui em dc sapientem, mi contra Lim rex ma Di m Iesum Christit,qui pro im ιι
extruxitque m mnosei liueat vilia in sapientia . O sua.Quoties videmus seden est obito. Iuventus te leone ιαι- que eji in ea ,ir paupere hoe est eum senatoribΛ sapiens, liberauit dipib. huius culi diadue bem per sapientiam suiscclesia moliente, pau suam: O nullus deinceps' is is, Cumq; pauper hic vicerit, de recordatus es homin 1 l- vib, paci suerit restituta, ix utius pauperis. Et dicς- aliquis ei meminit, vix illi tam e , mel orem esse mandata cosiderat: id totos sapientiam fortitudine. se luxuriae de voluptatib. coia i modo re sapientiar Mnto, quaerunt diuitias, pauperis contempta est, qu*innc ilitate noliberat. O erba eius non simi lesu-tium auri Iur 1n puera r. JQuamquam nullus me rio, plus quam clamor minerit sapientis p1uperis principis inter sultos. illius,cum laeta sunt omnia:
ι ' rem halantis Histris. J Quemcumque videris in ecclesia declamatorem, de cum quodam lenocinio ac venustate verborum excitare plauriis acris excutere, audientes
in effectus laetitiae concitare: scito signum esse insipienti tam eius qui loquitur, quam eorum qui audiunt. Verba quippe sapientium in quiete de moderato audiuntur sil tio: ui vero insipiens est,quamuis sit potens 3c clamorem siue suae vocis , uiae populi babeat acclamantis, inter in pientes computabitur.e Meb. νυ sapis ilia buter vasab z,σρertos us terris bonita em mutture.J Nunc quoque sapientiam prasen sortitudini,de dicit plus eam valere in praeliis quam strinxpugnantium. Quod si unus insipiens fuerit, 'uamuis paruus 5e nihil sit, crebro tamen per illius mittitiam, opes magnas diuitiasque subuerti .Quia vero in Hebraeo potest le- idi: Et qui peccat unum, rdo bonitatem multam: etim sic sentiendum est . quod propter unam peccatum, multae a iustitiae retro pereant,de inuicem se virtutes sequi, de qui unam habuerit, habere omnes. Et qui in uno peccauerit, I Mi
eum omnibus vitiis sisti a te.
29쪽
I fπ- . . n iram seriam stubina parua. JExemplum superioris sensus dedit, in quo ait: per unum s ultum mul- . ta nasubuerit requod sicinatus mixtus bonis cinaminet plurimos quo modo muscae CAP. X. ii moria init in unguet Olcr' H E B. dantia irem illius 3 sapore. Vscae moriture Et quia sxpe calliditati mix Mi Arae sapientia, de habet mλ-
litia prudelia'. 'cipit ut sapie compositionis: iam simplicem requiramus, pretiosa est sit per fa- mixtaque iit eu innocentia pictia & gloriam stul-
colubarum: prudentes simus tui a parua. h Cor sapi- ad bonis. iii liaes autem ad dextera eius,
malum Et est senius. I sto At eos stulti in sinistra enim eonvenit hal rep xv Sed&invia cu
s inplicitatis, dc propter ni- -
ampatientiam dum viii stultus ambulat , cornEreser at Deo, stultu vide. erus minimur:& dicit,ri,quamstatim se vindicante omnis insipiens cst.
sub velameto prudeliae exer- e Si spiritus habentis cete malitia Aliter:Muscα 'l potestatem ascenderito ' ι secunda Esaiam principδ c super te, locum tuum 3Π ,rdux ne dimiseris: quia sani
credentium relininientesim requiescere facit munditiae suae odore atq. ve. peccata magna. Est
stigia Ab his muscis et iapri. malum quod vidi subceps appellat' est detinonioru sole, quasi ignorantia Beelete , qui interpretat; egrediens a facie pote aut idolumuscar una, aut vir tis: dari stultum in subiti cam,aut habes must magnis, dem ere. JEt in lios cipitiit, in ut nesciat sinistra quid taciat 1 cdctes. Vidi seruos iii Min. s. a dexter sapientis. Et quando zquis & principes am- ιλ. 1 f. rcutimur in maxillam dex- bulantes quali seruos tetam, non iubemur finiit a super terram, e mi fo- penam praebere rescinipnxi, dit fouea, in ipsam in- sed sui amdcxl φ.Iust νβ ei det,&qui dissipat se-
' bet,sed totum theo deictum pc, mordebit cum scr- est. Et eum ad iudicandum pCn .r Saluator venerit, agni stabunt a dextris,hoedi vero asin stris et ait in Prouerbiisseribit : Dextra ii nouit δε-
autem Uini ir sum inierso sapiens est, semper de stituto saeculo cogitat, quod ducit ad dextram. i vero inspiens estote praesenti, quod postum est in sinistra. quidem secutus idem philosoplius & P
ta xm Dextera quae magni Ditis siti, intinnia ducit .Hae iter Elysium nobis: at laeua malorum Exercet poenas,& adimpia tartara mittit. Firmianus quoque noster in praeclaro instinitionum sitam opere yaitterae meminit, dc de dextris ac sinistris,hoc est de virtutibae vitiis plenissime disputauit. Nee putemus huic sententiolae illita esse contrariti: in q, o dicitur . Nerici nci in dexterain, neque insinistram: Hie . . . enim p ra dexter arro bono accipitur: ibi vero nomam dextera quam declinatio dextrae accusaturine plus sapiamus qua sapere nos necesse est: via virtutes in medio sui,
rantem in filiis diffidenti .euius de Apostolus meminit, minc seriptura significat. Quod si in cor nostru tacEderit, de animus mala cogitationis vulnus acceperit, nsi debem' locu ultro tribuere cd pugnare contra eo sitationem pes sm de liberaria peccato in in me scilieri cultationε opere compleamus:quia aliud est cogitatione, aliud ope- Crepeccare De quo grandi peccato de in I almo scribitur: νμι is ἐ
Symmachus verbum Hebraicum κ 'di a matre quod omnes. ιμα, hoc est sanitatem vel curatione simi liter transtulet ut interpreta
C Ap. X. tus est adsensu de ait: Si spiritus principis irruerit tibi, dec loco tuo ne recedas:quia Pu- diei ita comprimit recc x magna, id est, si titillauerit morientes niemε tua dia lus, de te ad perdunt flauita- libidine concitaueris: ne se rem tuenti. Pretiosior quaris cogitationem pessima in f mentia , trari, oue &blandietem voluptate:sed
rara , ad leni vi misi ' , di rigui frigore
. is callitatis, nainam voluptatis
tra. Cresapient Minae Gi;j-.HA, usi illoc ta tra eius, Cr risi lenescio quid suspicatus est. sinistra ιurus. Scd in Si aliqua in nitido acceperis astultus ambulans,cum dignit xte,deordinatus tueris ipse sis, omnes maior in populis, noli relin sustos aeshmas. Si Πι- quere Priora opera tua,&-ritus potestatem habentis
tuum ne sim ris : remedium ex conuersa-
curatio facies cessare pec- tione bona nascitur, de no excata maxima, o ma- tumetire uir flua dignitate.
oasi Dr ino rem re se Pro eo quod nos posuimus:
ni a facie principi,. qV-si ignorantiae ediens a
uos in eqνis, princi- non jotaneum exivit alacie pes ambulantes super ter- potestatem habetis. Cui subram, ci si seros. mi nectens Symnaachus ain possit foueam , imi es t m=μtium in sublim: tau ma.
co u- memorat:quod videatur iniustum esse Dei iudicium, de sue per ignorationem, sue absque eius fieri voluntate ut vel in mundi potestatibus, vel in ecclesiae principatui bi qui diuites sum inserino' eatque sapientia, liuites etiam in operib. bonis, ignobiles sedeant,de imprudens quisque in ecclesia Principatum
teneat Moc autem fieri a vultu ei', qui in eao halin potestatem,ut potentes quosque Ec doris viros premat, nec eos in populis apparere permittat.Illos vero quos scit im- Mario. prudentes est e, in ecclesiis faciat esse maiores:vt caeci a
cis ducantur in fovea. In hune sensit in facit de illud quod
Musis ruat ver erram inod hi qui serui sunt vitiorum atque peccati, suetam humiles ut serui ib hominibus com . putemur, subita diabolo dignitate perflati, vias publicas mannis ter. t, de nobilis qui'; vel prudens paupertate oppressus, gradiatur itinere, ossicim, seruoriam. Hebraus potentem & principem, a cuius facie ignoratio videat egredi, Deum exposuit: quod putet homines in hac vita inaqualitate rerum,illum non iuste deri aequum est iudi care.Porro alij cum superioribus a stimant esse iungendi αVt ipso sit potens, de quo ante hos versus dieitur: Si spirit hab iis potestatem ascenderit super te locum tuu ne dimiseris No fimus it m, tristes, si innoesiculo humiles est. videamur: sciente a facie diaboli mali subleuati, dediuites delici: seruos insignia habere dominorum,de principes seruorum ingredi vilitate.Notandum autem quod dente equus inibona parte accipitur,vtibi: i satur. Habat ibmeus intellectus est. Siquidem Sc alibi ipse Salomon ait:
cum arceuit,st cum, in itinIeueam iuuetit. Sepra autem
30쪽
ecclesiastica dogmata sunt, it aequales sunt .Qu'modo eniim ille occulte mordens. - -
rit . . t h APQ λψli pis h. ii que sui data. quae qui dic nuministratuitae clam detrah&,vitii, pectoris sui i Ri- soluerit&voluerit praeterve, in eo ipso quo negligit, a ditini atrem.& nihil habet a se lite a liu . Cum ii
terram. Non .firma mea ira ferreti aequalem facitidia vi tuti b. eius in puersu abuti c. Aliter Eique serpens diabol' Occulte inomorderit,d nulliam a dii instat rem,&nihil habet a serpente amplius. Cum nlinguationa inis adlaenedicendum Deum. xdincationa
UOXama sit creata, ille eam serpeti aequil faciti Qui subtrahit S pr.
rione consistut sed pieretici. scindit ligi a pe- c re. QOi i, 28 En ς x0ς teccat veneno inde semper ad altiora nudie . riclitabit tir incis. ν Si lapides. V e. ruri es, , , hine abire festinat .Debicvi. rccii sum fuerit iserru. , τ .eue idib. dein Apocalypsi &hoc no vi prius, scd
uciba oris sapietatis haler, oui Oeciate detra- conteta, minus aliquid hab
ro absolute scriptura in uiti prης pirὴbunt eu . Iraraa, in tibia insi M. i xpi xi llum gerit, Se id subtrahit lapide, siue ire; initium Verborustul- Di praerip raburi huis. η' μῖς dςnt indociofroseri lapides, & non adiecit, nouissi Initium M oram erus ita, nostiue malos: propterea sinum oris cius error sultura,c nou pomum v b ciet .verba AS ecinorio intelligendii, i, pessinus. Et stultus oras i a reor o simus. utilitate possuri pretire ecclesiasticus vir. epita p-I Stubos deua dietibus:&aurestatino ita
dum dolehit in eo ipso ci de cuin, quis an nuncia- ei poterit D ficare' Latur,&sui similem iaceressit re
c. umdic ens secundum ruin amigct Cos qui eos , ne uiae In prudentis,de verbera eius a)Apostol. F-uustra ονα. i. nescium urbem nando ut ita dica gurgite:
reum.Vnde beatus ille est,qui in aure loquitur a entii. ναι-- uim semita, . noui magurgit ς' cios is .cinabitur in eis.I Iaeretici ligna in fruetuosa sunt, de saltus mors=-- . h istisicui moti pleu a.' norath i qui is abi' utilitate pomorunt.Vnde&- templo Dei prohibes qu o ali. est crouisa futuram annuntiabii ci plantari nemus vana liorum, id est,uerborum tantum Adhuc ei de stulto disputatio est, cuius labia praeeipitantiora tum spernuntur via racula. Quam iis igitur sit pru- sapientena, siue iuxta aliam interpretatione, stulta ipsum ces& doctus vir,qui gladio iermonis sui haec ligna cincia corruere faciunt. Initiu sermonis eius & finis stultitia esl, - , t dat, periclitabitur in cis, nisi diligeter attenderit'. maxime N error petimus, siue ut Symachus transtulit, tumultus nti ea quod te itur, acciderit. Si retasum fuerit fit tum de & quaedam verborum ineonstantiaditu non manet in sent te eius turbauerit: ideit,ii disputatio eius iniit intorsiae tentia, sed putat in multiplicatione sermonum emigeterit inuenta nec acumen habuerit inuenis, quo contraria reccatum se posse. Cum enim nec prςteritorum memine- qu ique desiccet,sed principale cordis eius hebetetur: in rit, nec futura cognoscat,ic ignoranti; tenebris volutetur, . . partein transibit aduersam, A confirmabit cum brtitudo fallam sibi scientiam repromittens,in eo doctum se putat perueria. Hoc n.ς quod scptuagusta in rpretes transii cise & sapientem, si verba multiplicet.Potes hoe &de he terunt: Et sonitudine consonabitur, desuper qua robora. reticis accipi, tui r
t δι' prudentium virorum dicta non capi ut,
tus inpientia, incipia inquit, fortitudinem habere& sa- sed se ad disputationes contrarias pr parantes,&initium .pientiam quae supernua est,& non adiuuat possidentem. & tinein loquendi vanitate, cum multo errore conuoruti clusum tuerit serrum, hacn n Myri. . sed . om. θ - uunt,& cum nihil sciant, loquuntur plura quam norunt. iuinsuerit, e . J Si se, inquit, aliquis videmit per negligentiam amisiste scientiam scripturarum ,&acumen in- Cum superioribus etiam hos iunge versiculos, aut gene-
hiam, ducere dcilitat & legere, paulatim ex eo quod intuere, & probabis verum ei te iv od dicitur: Labor stul- nihil ei additur, subtrahatur,& vacuum disciplinis pectus torum a stiget eos.Veritate illi quidem omni ibadio quila remaneat serrumque quod acutum fuerat,i nocetur: otia iterunt sed quia non liabuerunt duce,& praeuium itineris, enim desidia quasi quς Jam rubigo sapientiae est. Si igi- &humanis lensibus rati sunt se comprehendere posse s tur quis noc passus sucrit,non .lciperet remedium sanito pientiam, ad ciuitatem minime peruenerunt. Dc qua in iis, d vadat ad magistrum,& rursumin latur ab eo, & Psalmo dicitur: late tua i olim v. 'sit, αδ . 0 7έt Maborem&industriatu iudoremque nimium valebit re lui omnes enim umbras de diuersas imagines atque Iapientiam recipere quam amiserat Hoc est quod in He- petibnas, quas tibi in variis dogmatibus induerunt, in bro significantius dicituCEt fortitudinibus corroboro urbe sua dominus dissipabit. De qua &alibi scribitur: biiure id est labore,& sudore, de industria. de quotidiana Flan tur . tatem Dei. Et in euangelio: Moo lection apientiam consequetur,&sorii tudo ipsius h iamia, se a morere . Et in Esaia: F., bebit hunc finem, ut accipiat sapientia M. - , DKιta 1 . Siquidem hanc ver ibi e t Simoinor rimis r ut re it uti . Ham'. habe tι Γα- tatis & sapienti e ciuitatem cum firma sit & robusta, on o. a, M. Si implex hic senius est: serpetu&d actor, nes sapiciaci siculi & haretici impugnate conantur.