장음표시 사용
31쪽
c H 4 sarium . t epulentur , ut .rt M - .nt. o fu i Existimo exsuperioribus pedete quod seu uitur.In pigritia enim S in socordia magistrorum humiliam ecclesiam,de culmen cius conculcre ,α tigna per cri de eis deiunia isti is loquituraet qui avis suerat ac S et rc cui are cos cur tacerent,& novi ecetur ossicio magis ficta,
ri quod de philosophis diximus, hoc idem & de haereti eis
sentiendum, quod frustra laborent & a stigantur in midio
a Uinii; terra, e J Via ut nescii in t ire in ciuitae; ii de repr arci duc u i te in . Vae tibi terra, cuius ex alto Iescenses , staton sit infirma capietia, in & principes tui mane
alijs matura tas delitiis ener comedunt. Beata terrauetur Et econtrario principa cuiuς rex tuus filius in .
bare bonis morib dc libcra genitorii, & principestilet instituisi de studi p iii tempore come- dieare, qui nequaq; dunt, in fortitudine, S noli in cofusion lii milustratione reipublic ,ei Pigritiis humiliabiturbum capere qu si necessitate colignatio, & in in nr- cogatur Nerii nulli sacratius initate manuum stilla- quid latere vidcc in littera: hi t domus . . In risu fa-q, iuuenes dicatur micri rixi ciunt pane& vinum,ta qui aveteri audio ira ς ςs ut epulentur viventes.
m. dato, picti stabuere tradi Oinnia. lii in nictitationes hominum. De qui b.N regine male locris, δίin Esaia Iscaeli Diis commi- in secreto cubilis tui nati eo quod noluerit ne maledixeris dumi: ea arcumpli' V, quia volucres caeli au- veteremptioni avertexi:,ζὶν tuam, &liabens pennas aranula-
Danielem: vetustum dierum inuenies Deum Lege Apocalypsim Ioariis: Et caput Saluatoris candidum ut nivem, quasi lanam albam reperie .llic maluoque quia sapiens crat,de cani eius ui sapientia reputabantur prohibetui iuuenem esse se dicere.Vae ergo terrae cuius est diabolus rex, qui semper nouarum rerum cupidus, etiam in Abest alon aduetius patentem rebellat: quae iudices & principes eos habet ,qui amant huius saeculi voluptates: Qui antequam
dies mortis adueniat,dicum: . lanauci inti G ιν sm ii a enim . . ite' ur. E contra beata terra ccclesiae, cuius rex est
Christus filius ingenuorum: de Abraham, Ilaae, lac, b. prophetarum quoque & sanctorum omnium stirpe deincendens: quibus peccatum non fuit dominatum ob id vere iuerat liberi, ex quibus nata est virgo liberior sancta Maria,nullum babens fruticem .nullum germen ex latcre , sed totus fructu eius erupit in flore, loquentem in Canti-OM.as co canticorum: Principes
quoq; eius sunt Apostolita omnes sancti qui rege habent filium ingenuorum, filium liber x:non de ancilla Ant, sed
de Sarae libertate generatum.Nec comediit manc, nec velociter. Non enim in psenti saeculo qua runt voluptatem: sed tempore suo manducabunt,cum retributionis tempus aduenerit,& manducabunt in ortitudine,& non in con
fusione. Omne bonum psemis saeculi confusio est suturi Vero perpetua ei sortitudo.Tale quid ta in Esaia dicitur:
Di tibi omisi. J Domus nostra, quae cum statu hominis e recta est, di habitatio quam habemus in coelis si irati sumus, & ad bona opera tardiores, humiliabitur. Et omnis contignatio quae debet culmen portare in sublime, ad ter
ram corruens, habitatorem Hum Opprimu Cuinque au xilium manuum virtutumque Iorpuerit, omnes desuper
ten pastates Sc nimborum ad nos turbo prorumpit. Porro quod in homine uno interpretati sumus, melius potust super ecclesia accipi: uod per negligentiam principum, omni scius corruat altitudo It ibi vitiorum illecebrae sint. ubi tegmen putabatur esse virtutum. Sepiscopita presb.in eccle PQ per ζ'. laborarent terra, cu iis rex p-ς cst, seri none & doctona, si dec ms principes m- e Titus monetur visaei at,3
metant. Beata terra, Timotheo prccipitur,ne gra Gus re e n is HI, O tia negligai,apimpositione Otus princ pes et sitantur ac penitis ed&in eo se aestimarem presbyteros S
, i episcopos, ut . O non μ' .irceptores bonoruite usum,
tes. D pe palpetui vitio, i trepitu scis
.innta. In cogitat one to client audientio. Nonne loreat ned trahas, infe- do inecclesia te sicivit orator, Gera cubiculi in ma- &beatitudine& regna cin- bd Aeris Licti: rura loru multitudini pollicetur, videt tibi in rasu facere hane dc vinii ad lititiam miscere
CAP. lectabilia pronaiisa coquirat. Sive quod ecclesia pane, qui
panis lugentium est,& non ridentium, Ort quippe . i. s. Lux a Unoniam WV ris .mit in laetitia gaudioq; conseia . odaute sequitur: Pecuniae vel argento obediunt omni uplici raccipiendum. vel ipsos doctores postquam adulatione ditati sint, regnum in populos exercere. Vcl certe quia argenta prosumone semper accipitur: Lamaeni in
, ,rcarum septuplum .hocas leuerat quod eloqueruix de orationi, qu e verborum sit fronde composita, facile vul
gus cedat ignobile. Aliter: habent apud se sponsum,ta propterea lusere & ieiunare prohibemur, in risui aciut panem. A quota nomen Isaac accepit,& in laetitia .iuentium vinum praeparant. Omnis itaque vir sanctus quivi Christus praecipit, timagister Ecelesta est, in risu de lol-tia panem lacit, ta vini pocula ministrat in gaudio. Ariapetuum quoquc cui obediunt omnia, quinque illa, de Luci, Euangelio, & duo, de unum patrisfamilias sunt talenta,5
decem minae, quet scruis in negotiatione creduntur. d tu men ι artIιnema cervix, GY.J Simplex pceptum di fieri audientes, ne ira sutore superati, in maledicta de in detractionem regum principa prorumpam''QUA contra spem interdum euenit: ut bis quibus maledixini', nuncietur,&incurramus periculum immoderatione lingit ' Quod aut ait:volucro, coeli auscient vocem thiam,&habens pennas,annunciabit verbum, Hyperbolice intelli gendum, quomodo solemus dicere, etiatu ipsos pariote . qui Neonsciis l. Qui mur, tu audierint non celaturos. Scamelius est ite audiri ire Pr certo,ut sciamus nobis essem an datu: non solum contra Curictu temere nihil loquendum, verum etiam in arcaliis cordis quamuis variis tribulationibus coarctemur, nihil blasphemum, nihil impiu sentie dii Et quia dilectionem quam Christo exhibemus, debe
post te em de canistis quoque facile detrahamuε eos, quos videriinu, sapientia, scientia, viri ibusque dii tos , lingus mordacitate rodamus quia Angeli qui ter tam circumeunt, & sunt administratot ij spiritus, & in
32쪽
b. Mikr illes: ad instar aut una nostra verba&co lati nes ad c um perserunt,&quod clam cogitamuri Dei sci
leemosynem 'ohortatur quod omni petenti sit dandum, &indiscretὰ iaciendum bene.
a. modo enim qui super tr. rigua seminat, stuὶtum semiis expectit ira qui largitur e senti Diri non granum semini sed ipsum panem serti,s nore quodam multiplicauonem illius praestolans: A: cum die iudicii aduenerit, multo amplius quam dederM rec pluriis. Aliter . in quocum- ue homine illam aquam vi eris , de qua dicitur: 1 liniana
super faci Cm amix, aut alii multitu- line cicrum inuenies illum. x Da partem se
ptem , &qui de octo: quia non scis quid fu
X T sit panem tu mi transeuntes tuas, irata post t. mpora
lucrint nubes, imbre futurum s m. ib super
super terra ci undet. terram. Si repuraefue- Et si ceciderit lignum Aules , imbrem μ ad aulicti, aut ad a iiii. per terram esu sint. Silone: in locu ubi ceci miderat δε νι- ad au-- te pigeat pane sapientix P- : derit lignum, ibi erit. Dum, aut ad ut Amm,
rationale, panen P sta piςr' 4 Qui obseruat vento
monis. Si enim hoc ire aucter . '
sum doctrinarii iecit se semen , nubes, no mete.Tale quid N in Esaia diciu ς intonio do non puto: Bea qui seminat super cognoscis tu quae sit aqua, ubi bos & atinus cscat; via spicit': de sicut ossa Quod ille magister beatitudia in utero praegnantisne digit' habeaturi et superi xxi se ne istis onuum pectus seminat audiei i Qui tacit omnia. Intium, tam ex Iudaeis quam ex I
mium populo congregatu . semina se Da Nem eptem, iri a m luxi, & ad vespe- .ci . quia non semiui I iurum ru ne dinuitas manumatumst uper terram. Ut in E- tuam: zechiele septem de octo gradus ad temnii leguntur ascen .sumTlpore ei cum illum psalmum dest centesimum e uum δc decimum, quindecim gradud p lini sunt: per quos primum erudimur in lege, & septenario numero expleto, postea per Ogdoadem ad euangeliuscandimus. Prae ciritur ergo ut in utrumq; initiumentis,tam vetus scilicet quam nouum, pari veneratione credamus. Iudaei deder tpartem septem,credentes sabbatum: sed nodederunt octo, resurrectione diei dominicae denegantes.Econti xtio haereiici, Marcion& Manichaeus,&omnes qui veterem legem rabido ore dilaniant, dant parie octo, suscipientes evage-liuin: sed eande septenatio numero non tribuat,tepE vci rem respuentes. Nos igitur utri' instrumento credamus, non enim possumus dignos cruciatus, dignamque rimam iam nunc mente comprehcnMre: quae reposita est his quiversantur in terra,tu is atq; ha reticis, e duobus alterum negatibus. Hebraei ita bunc locu intelligunt:Et sabbata tum & circuncisionem serua: ne si hoc sol te non feceris, inopinatum tibi superueniat malum. c si reptet fuerint nubio misem; po terrain undent risi e id Mit binum ad . aut ad aquι -m,&c. J serua mandata, quae tibi superius sunt praecepta, ut nubes superte effundant imbrem suum. Ubicunque enim tibi Ioeum praeparaueris, futuramque sedem liue ad aurium, siue aduoream: ibi,cum mortuus fueris,permanebis.Aliter: Pro pterea supra diximum : Mitte panem tuum super faciem a 'iux, omni petenti te tribuc: quia S nubes c u plenae fuerint, diuitias suas mortalib. tarpiuntur,& tu quasi lignum, quamuis longaeuus sis, non crisin perpetuu sed niti viva sum ita mortis tempestate subuectus. ubicumq; ceci deris bi iugiter immanebisuiue te rigida Se trucem, siue
clon eni &misericordem,ultimum inuenerit tempus. Aliter: Dicitur in psalmi, ad Deum: Verit 3 ιua , , .anu bd .Et in Esaia, peccati Deus vineae comminatur: Mam. 4ἰonus. ι,ne luant tu rea ι-ιrem. Nubes igitur sunt prophetae, & omnis vir sanctus: qui cum plures in corde suo coetusauerit disciplinas, tunc valebit pr ita pluere doctrinar ,& dieere: Expectetur sicut pluuia sermo meus M Geffundent super terraem imbrem. Ad quam dictum est: Audiat terra verba oris mei. d autem sicquiriit. Et si cui-
uisum . . um Illue de Habacuc sumamus exemplum, in quo scribitur: Deus de The
man veniet: quod alii interpretes ediderunt, Deus ab au-hro veniet .Et quantia ego existimo, semper in bonam partem aecipitur auster. Vnae& Cant ./in Cantico canticorum dici
multa iuuenies testim. Da cede & abi,& rini au et Lig- partes septe n, ne citon se num igitur, quod in hac vi a reo, quia ignoras ouid corruerit,&concisione moria - . talitatis fuerit incisum, aut peccauit ante dum staret, dein boreae parte postea ponetur; aut si dignos austro fructus attulit , in plaga iacebit austiali. Nec est aliquod lignum. quod aut ad aquilonem non ut, aut ad austrum. Hoc idem 'significat se illud quod seriptum est in Esaia: Duam
nuses, numquam mei ci. stro de orientali vento praeci pitur ut addit cant: quia apud alias plagas esse cos oportari, qui ad orientem & austrum postea deducantur. Aquilo igitur ad austrum adducit, MAphii cus adclientem habita. toro suo . Nec enim possunt
proficere, si in pristinis sedi
nefaciat, dc non omni perenti non metet. J Qui considerat em se tribuit, saepe praeterit eum sui met tur accipere. Aliter: Qui tantii meo tempore Dei verbum praedicat, quo populiadibenter auscultat, de secunda aspirat aura, tumoris sator, negligens Nignauus apricola est. In ipsis enim prosperis, dum nescimus, adaeria consiligunt. Sed opporunc , importune , suo tenore, Dei sermo est praedicandus : nee fidei tempore , aduersariarum nubium consideranda tempestas. De qua in Prouerbiis dicitur:
go nubium & timore ventorum , in mediis tempest tibiis seminandum est. Nee dicendum : illud tempus commodum, hoe inutile: cum ignoremus quae via, ocquae voluntas sit spiritus uniuersa dispensantis.c a nou cura os ratus sitae spiritici, fuistisa in t romae en ti, sic ne eo vera Dei qui facit OViaria. Sicut nescis viam spiritus 5 animae egredientis in pariaulum,& igii ras Osinim de venarum varietates in ventre pr gnantis:quomodo ex vili clemento corpus homini, in diuersas effigies amisque varietur,& de eodem semine, aliud mollescat in carnibus, aliud durescat in ossibus, aliud in venis palpitet, de aliud ligetur in neruis: ita Des opera scire non poteris, ut factor est omnium. Ex quo docet contraria no timen a nec temere de ventis Ec nubibus,quas supra diximus, ia
oculis videre colem: quia si annis multis vixerit homo,iti omnibus liis latetur, A meminerit dies tenebrarum, quia plurimae erunt.Omne quod venturum est, vannas. Ne cligas cui bene facias: seu de cum bene seceris, numquam a bono opere desistas. Matutinam iustitia vesper inu lat. It vel f Quo modo ignoras Pae
33쪽
Et vesperi misericordia solis ortus accumulat. Incemina est n. quod opus magis placeat Deo ex mio tibi fructus iustitiae praeparetur Potest autem accidere,ut non unxi, scd vir in m placeat Deo. Aliter: Et in adolescenti 5 in sensi quus tibi labor sit. Nec dicas: dia potati, laboraui: beo in senectute quiescere. HEB. Nescis n. amin iuuentutet, tuam : quonia nescis an in aetate longaeva Duc uid placeat alit hoc,
nugalitas, silcnec aducinit in luxu. In quacumq; enim die
errauerit iustiis veteres eu iustitit imorte liberare no poterunt. Quod si iuxta Quamque interpretatione , semper bene seceris, de omnia tale aequala cursum habueris: videbis Deupatrem dulcissimum lume,videbiscimitum solem iustitit . Porro si & multis annis vixeris & onuria bona habueris: vel bona operxi retraris, discieris te seinpertae moriturum, N ante oculos tuos tenebrarusemper vinetur adurius: pr senti, qua ii fluxa,st ilia, 5 caduca cincinnes. Symmachus finem huius sentetia ita inter
6 desinere. Aliter: Repromittat
in dio seripturae loco Deu, di bis adducet te De motus iis cens: Dabo vobis pluviam te iudicium. Et repelle B eoranea & serotinam: Vetus iram
scilicet testamentum & nouum, de utroq; vos imbre irrigabo. Vnde & nuc admonemur, ut sic legamus legem vetet ne euangelium contemnamus: sic quaerimus spirituale inveterii tutiumento intelli acntia, ne in Evangelistis Apo stolis hoc latum putemus innare quod legitur. Ignorare canina nos in quo magis scientia nobis a Deo imitatur de gratia elicemq; eum eise, qui utrumque in commune so-
inauerat, de quali unum corpus effecerit. Q d quisuerit cosecutus, videbit lucem, videbit Christititi solem iussi tiae. Et sit annis plurita vixerit in summa laetitia Se dele a tione vos es itur, habens scientiam scripturariim,dc magis ad hunc labore tecordatione fututi iudici j compelletura
quia perpetuam tenebrarum tempus adueniet de aeternae
an illud. Et si utrumq; quasi unum bonuesb. Et dulce lunae, & bonum oculis videres lem: quia si annis multis vixerit homo , in omnib' his laetetur,&meminerit dies tenebrarum, quia plurimqerunt. Omne quoducturum cst, vanitas.
initi uentute tua,&in bono sit cor tuu in diebus adolescentiae tuae: de ambula in viis cordis tui, de in
intuitu oculoru tuorum. Et scito hoc, quia super omnibus
Did L irum: super stitu suae conditionis explanant. πquia, ut supra diximus,laciniosa sum δέ prolixa, strictima nobis breuiterque tangentur. e minκrntute tua δε
Israel de Ae illa vetalla, de qui b. iam dictum est, antirepta
captiuitas adueniat, dea te tuus honor recedat de gloria, Ni ualees de sancti tui, tuos in soS E ν r. luna de stellis intellio volunt, auseratur te: An uariar ' . veniat Nabuchodonosor, siuestere M vespastini quia Musicii qm ὶ prophetis, de eotia vaticinia oriatiur, hocauti Di, oe compleatur In die quia igelisi trumque si tui, nu- repli praesides recede: t actu i erit. Dulce lumen, babuntur robustissimi quique delectabilis ocubi in e mirim, Notiosa crunt
multis ithsem', O sua: umiuine accipere, coiit in his omni Pus luto δε- nebrestent: quariclo claudens rit e memini se debet te- templi tinuae, cluimiliabitur nebrasi temporis, die. Hi ei alea e Chaldaeus veniarum n Mitorum : .im cum quas cantus volucrisi Hi venerint ar- rciniis vocib. eroplietatus: de eonticescent fili xc ciuit
is plo psallentium chori: illo ita
tare ergo iuuen inad ore quindo Hiienicto Hiel Dentia tua, O in rosolymam, ipsi quoq; bastes Dei pertimescunt magnitudi-ntie in via dubii, senii herib interitu sermidabunt .Hoc enim dictum putanti. dc D cxcelsis timebunt,d formidat ut in via. In illis diebus 'ret ita- matria vi: Ille bacul', de virga quam Itierentias in prophetiae suae vidit exordio, & impinguabitur locusta, Nabuchodonosor eum suo exercituaccis spabitur caprari . micitia Dei cum Iscies. Quid sibi autem velit capram, eum desingulis coeperimus taete, plenius explic itur. Hoc autem totum eueniet Isi Eli, quia abiturus est homo in domu ae ternitatis suae, de ὶ praesidio Dei ad coelestia reuersitus: quo abeunte in tabernaculum suum,circumelint in platea Pl gentes atque flentes, hostium obsidione vallati. Loite
ergo Israel in iuuetute tua, rum a ursu D nαι--boeest, donec gloria vestra usiis cum est: antequare reat πιιι iam ea, id eiu antequa arca testimeti inierat ut: priusquam an ontem, cr ranusina rarret .i
riatum id est,donec intra sancti sanctorum prςcerta legis do sancti spiritus est eritia: δe antequa reuertaris in Ba- ηο sit cor tuam in diebus
in intuitu oculorum tuorum : sicito cuia pro omnibus his adducet te
poenaei parab. tureis quino seminauerint mane de advec selonem , unde in lunidis Oressus es Abrahς, S: incipias per ira, dc nequaquam utrumq; socia tunt: nec viderunt lucem, nec solem, unde ipsum lumen egreditur.
LXrare ad lescens in iuuenmutu. , dcc. J In hoc capitulo, diuersa omnium explanatio filii,3 tot pcne sententiae quot homines. Vnde quia longum est opinationes omnia recensere,ac argumenta,quibus sententias suas approbare volucrint,explicare, properesui ius voluiiuntiem tussiciat
studentibus significasse quid senserint , de quas inqua-dani breuita la , suus pinxisse terrarum, totiusque orbis vastitateni de ambitum Oceani, angusto monilia te com rendio. Hebraei ad Ist et aestimant pertinere mandatum: cui praecipitur, ut fruatur diuitiis suis, antequam ci captiuitatis tempus adueniat, &adoles contiam senecuite com inui quidquid delectabile vel iucundum tam cordi, qui oculis apparuerit, eo dum in promptu est, abutaturata --men ut se nouerit in omnibus iudicandum, dc tam cogitationes malas tuam libidines sit ars ciens stulturam,dolescent copularum , recordeturque semper creatoris sui, antequam veniat dies Bisr Ionia ac Romanae captiuitatis, in quibus non poterit habere voluptatem. Et totum hunc locum ab eo quod ait: . ni equin tenebre lare nis , stello vsq, ad culocum,in quo scriptura comemorat: hi ueritiis rataiun terrasia a Merat, P. tuu reueracior dominis in Mesopotamia conteri,unde quondam prosecbis es: omnisque gratia Prophetiae, qua quondam rei cras inibitatus, reueriatur ad datorem sinima vi Iudaei usque hodie diis tunt, dc ad personam suam intelligentiam huius capituli trahunt. Nos autem ad superioris disputationis ora nem
reueri tes, ad singula con Dimur explanare. tareι ue vex
is adulesientia tua &c.' Dixerat lucem mundi hirius esse dulcissimam 5: I itati dedere hominem in diebus vitaesu Gomnique studio carpere voluntatem: Ingruere enim ii stetrimortis aeternam , quando non liceat persini congregatis, de quasi umbram, uniuersa quae habuimus perti ai Le. Nunc autem hominem cohortat ut dedi ei Oadolestacens, antequam tibi sene bis de mors i rint, letare in iuuentute tua, de quidquid tibi corde bonum, aspectuque iocundum videtur, assume de fruere ut libet mundi rebuς. Rursum ne putaretur haec dicens hominem ad luxuriain prouocare, de in Epicuri dogma corruere, saepicione: uti,ne Astulit inserens. b sie, i. nian sevo e .ut 1 ad A te Deis inius .cihm sic, inquit, abutere mundi rebus, ut scias te in ultimo iudicandum. c ei rete , . a- ὸ evi I tu . Uer multiam aea equi. atri, sientiae stultitia ira omnes perturbationes animi complebundis. Ia camis malitia uniuersas
34쪽
ω appropinquCnt anni, ut quibus dices. No
2 uersis significat corporis uoluetates. Sic ergo, inquit, bo nis sit uti hui si iere: ne aut deliderio, aut carne aeliquas. Relinque antiqua vilix, quil, in adolescetia tua vanitati stultitisque secuisti: quia raucatus insipietiae copulata est
tui, L sie adoles enita tuae nc xua: quia adolescc-
viam gradere,ut mortis vlti & Hilltitia vanitasma recorderis. Antequam ti est. Et memeto creabitempus adueniat, quotli- toris tui in dieb' iuue stiaq ixque succedant, tutis tuae: antequambe veniant dies malitiae,
mini hoc capitulum crapuit, MU - ι quibus ait: Dii mi dia inu nc brescat sol & iii me,snain augustia, ab νον fuit &luna, Si stelli .&re-
non dabit lumen suum Mies ς Indic quo Leodent de coelo,&vmula, Q Π Π Oti fuerint cu-
calorum commouebuiuiit: i odes domus, & pe- qua sunt istodes domus: ita rierint viri sortitudivi domus intelligatur hiemii itis. Et cessabunt mo-ae viri vero fortes, r Icde' lentes , qtu nia linml-cepti,& dissipan contrμ et sunt:&coiuene- sonitudines. odii specialis
viret huius iunere sentit insol, in foraminibus. e Et F & luna, & stellae, x nubes de claudent ostia in pla- pluuiae ei esse cessibunt, qui tea in humilitate vo- mortuus fuerit.Aliter L are cis molentis, SI con- adolescetis,opopule Christia surget ad vocem vo- ne δε et nis, quαὶ Deo & obmute-
tibi concessia sunt, N in nis .
omnibus coire, te 1 domino iudicandum. Nec putes quia carmI- priores rami stacti sunt , &tii insertus es in radicem bonae olivae, accirco te esses eurum: sed aufer iram aeor. de tuo, corpore tuo voluptates,& cxteris vitiis de relictis, memento creatori tui antequam tibi ilicsma litiae Gueniat M insanabilis: in qua peccantibus poenae sunt praeparatae: ne cum peccaucrri, occidat tibi totius litiae meridie, 5 scientiae lumen intereat, & splendor lunae, id est . ecclesiae, subtrahariit. 5: stellae occidant, . t , . . quibus seriptum est: ta m ni iacet 1 set ut Minina hoc modo .ro Onon itis hal, niti. Et alibi: s ella ast. δεδμ
prophet qui corda prudentium suo sermon suisque plu uiis irrigant, postquam te imbre suo indignum esse perspexerint, reumantur ad sedum suam: Meum scilicetiquo missi sunt.
Hii J Custodes domus, aut sol intelligit ut & luna
d Et regabunt molent i: σε niam sunt, cente- Gnebre siento a vident ισAra mmbis L J : In consui natione mi di,cum refrixerit caritas multorum, & imminutae si ierine animae ma3is torum,quq isunt coelestem cibum praebere creduncious,traiis latae in coelestia:tunc incipient ni qui ex parte in hoc mundo intue
O Dptas Dana Iunt, magis unaquaeque anima perforam quasdam tentar fas cauernas aspicit veritate. Alium Duae molentes sunt: ex quibus unam recipi Saltera relinqui, euangeliu n5 tacet. Quς eo imminuis fuerint atq; cessauerint,neccile est ut om. ne lumen scietiae auferatur ex oculis: Aliter: Cessire moleno
nisu tempus Q si Boms tres, quia imminutae sint, de tuae, mas propinquentan. dentibus dicta putant Godn . iambus di ; umis cum extrema senectus ad G
cinis a. ' , CP mittuntur. Tenebrescere au- uertantur nubes ξψρω- tem videtes in foraminibus, uiam. Muando com ue- oculo arbitrantur: quod aeta .sumur custodes do ιs, ni stis, caliget acies, demitabunt obscuretur. Et titus erunt mslimes
Emenso erratoris tui in Hebus rutic-
ramina. mclaiactostia in Cum vox molentis suerit in- platea in humilitare Meu firmata, & mapistrori do maeris,st οὐ ad cessauerit, consequen- et M voLms, obsum Oninia r intre virgines,unusquisque habeat clausas suae plateae ianuasci illae oleum emere non possint. Vel certe satuis virginibus circumeuntibus in platea claudem cubiculum sponsi, quae cum eo intrauerint. Si enim area . a usta est Paducit ad iram, σε tarao ouisse , via est sua ducit admartem: refrigerata charitate multorum , ostium doctrinarum clauditur in plateis. Se quenti autem versiculo in eo quod ait: Et consurget ad vocem volueris,sive passeris: utimur in tempore,si quando viderimus peccatorem ad vocum episcopi liue presbyteri per poenitentia consurgente. Potest quoq; hoc extraordinarie,tametsi cotextum capituli non sequamur,& de viti ima resurrectione accipi,quando ad voce archageli resur- sent mortui. Nec mirandii si angeli tubam passeri copa remus,cum omnis vox ad Christum comparata, sit tenuis. Et quatum No possum animo recordari,numquam passerem in mala partem legisse me nota. Loquitur in decimo
psalmo iustus: In domno con ο:m a modo dicitis amma mea,
dc reliquus amorum climus, aut angeli qui transmi in monte sicutρaser.Et adiibuVgilatii, factissum huic mundo praesident. Viri vero sortitudinis. siue sortes, sicut pAPersebrari ut in edio. Nec non de in alio loco: Fienim ut interpretatus est symmachus , qtu peribunt: siue ut ita re iuuenissiti domu.Alit Clausas in plateis ianuas, in- Aquila , qui transtillit , errabunt: daemones sciit itin. firmos senis gressus accipi volunt:quod semper sedeat, ectur . isorii distolo etiam ipsi sortium sortiri vocabu- ambularenon possit. Humilitatem autem vocis molentis,lum. Quem superanς dominus & ligans, iuxta etiana dematibulis interpretamur: luod cibum rerere nequeat, gelii sententiam, vastat domum eius. Aliter: ei δε- & vix spiritii coarctato vox eius tenuis audias. Ponoc is, qui ad corpus hominis reserunt cuncta quae scripta surgere eum ad vocem voluciis: ostendit quod frigesecto sunt , costas significari putant , quod ab ipsis intemna iam sanguine,N humore liceato,quibus materiis sopor vallent ut .& tota ventris imillitudo scrucetur. Viros vero litur,ad leuem sonitum euigilet: noctisq; medio eum gal-sorio, eruta aestimini, solem & lunam 5 stellas, ado. lus cinerat, si inus cxurgat: nequaquam vale, malo saeculos aures, nares.&totius capitis sensus coaptant. Hoc pius membra conuertere. Obmutescere quoque, siue ut autem ideo, quia inserius necesstate coguntur, non de melius habet in Hebraeo, surdesceretilias caminis, aut ea angelis&d emonibus, sole &luna stellis, sed de ho- significari quod prauior ienum auditus fiat.&nulla intermini membri, intelligere quae sequuntur. voces valeant scire dis limina, nee carminibus delectari.
35쪽
Quod quidem de Berzellai loquitur ad David, nolens
a a G Id est, ardua ingredi non valebunt, Z lo Apoplitibu , ac tremeti vestigio, etiam in plano pressum formidabunt.b ue cat .aris. &c. J Per metas oram etiam niae de inebris homilii Ecclisiasti sermo est: Quod cum senect'aduci criti
cum, dc reuertatur pillui si ii terra suam sicut crat, S spiritiis redeat
Vanitas vanitatu, di at Ecclesiastes, uni tersa vanitas. - Et amplius
stes sapies: adluic docuit scietiam populu,& audire cos fecit, M
pedes,libido refrixerit,& homo morte suerit dii solui'nue
reuertetur in terra suam,o: in domu Hernit aras sua: sepulcru exequiis quaeiat celebratis,plangentiumq; funus turba cedat. Hoic aut cam g-dali, que nos pro canis posuimus, quid1m iacta se ina interprctantur, ν decrescenti b. naisu carnibus,spina sucere cat & floreat.i Orro lait: Impinguabitur locusta: scienduvbi in nostris codicib. legitur locusta,in Hebr oscriptucit, cba 'ab: in verbum apud eos ambiguum est. Potest n. talus, locusta tris tui .Quomodo igit in Hieremi xycincipio,verba soced, ii varietur accentus,& nuce signi
fidat&vigilias Et dicit ad euquid tu vides Hieremia Et rei oditi Paculunuceu: Et ait scrutans co posuit pr dominus adeu: Bene vidisti: uerbia. Multum qii. aequia vigilabo ego sui3 vςxta siluit Ecclesiastes,ut iniceu, vi iacia illud, vel illud: Et haet etymologiam nuci
quod vigilaturus su De' dcreui binutias populo quod me- Te , dq; serim nis occasio est: Ita&nsic ,ambiguitas verbi petymologia eius: indicat senum crura tumetia I podagrae iunioribus praegrauata.Non quod omnici senibu hoc nat, sed quod plerumque accidat, a parte id quod totum est appelleturo in eo vero,ubi nos habemus, carparim: in Hebraeo habet, G as auitona: q&pisum ambiguum est. interpretaturq; amor, desiderium, concupiscentia: vel capparis significat rursupra diximus . . senum libido fit descri& ormana coitus dissipentur. Hoc autem ideo,quia i e verba ambigua, cum invocabulis suis,&an F desu, Si eustam,& capparinisonent, aliud derivati si incat,& po figuram ad sensus, qui seni conueniunt,do tuamur. Sciendum quoque quod ubi nunc I xx. intcrprete posti runt δε λ irium verbum sit ' π soced; r, in Hieremiae principioeit: sed ibi in nuce versum est, bie in amyg dilum.Symmachus nescio quid in hoc loco senties, multo aliter itit pictatus est. Ait enim: rei et haec erra n e excelso G
cumi ren in t latea Cuius interoretatione Laodi cenua securias, nec Iudaeis placere poteti, nec Christianis: dum & ab Hebraeis procul est, de sequi Septuaginta inter- pr ius dedignatur. t s inmittitur Gm Lia ti,&c. R erutur ad
superiora dc post grande hyperbaton quod ab o loco interieccrat,ia quo ait: Et memcnto creatori cimii diebiu uenturis tuae: antequam veniat dies malitiae,& antequit ne heseat sol de luna stellae 5 lcra, in dic quo moti buntur custodes domus nunc coepta sententia, simili fine concluditidicens: me uase νοῦ - αν unic- arrerinde illud
Recutius quoque vittae aut 'ae animam significat,quae illuc recurrit unde desccnderat. Porro duo reliqua quae sequuntur com tuo hydrix super fontem, cofractio rota supellicum: per nactarbona, mortas aenigmata sunt. Quo modo enim hydria,quae conterit ut, celsath iuri te, o rota, pcr qua de lacu& puteis leuant aqusi cons assi suerit sue via iij
ii uerpretes voluerunt in suo sunt culo couoluta, aquς usus intercipitur: iras cui uniculus arguti si ueriti merrupi', niam Arhomo domum riuus recurrerit ad
intus redeat ad Deum esui deit i um. Vanse
armi iris. ' Sed de ab cxcelsis timet, sit & formidabiit in via. Et florebit aniygdalu de impigilabitur locusta, A dissipabit ir capparis. Quonia ibit homo indoinu aeternitatis suae, de circuibiit in platea Plangetes. c Antequarumpatur funicii 'argenti,M rccurrar Virra aurca. SI coloratur hy- verba veritatis e Verba
sapientu ut stina illi,5 qtia si
patrE ani inarum esse,non E mines. Post descriptione interit' humani,pulchre exordiu libri sui ripetEs ait: a uuas
mortalium labor, de quo in toto volumine disputatu est. huc perueniat, ut reuertatur pulumni erram suam, Nantia Diva illuc redeat,unde sumpta est , magnae vanitatis est in hoc saeculi, laborare, & nihil pro tura conquirere. .l f Et ait, 'M, factus est Leci γ Jei irns: a xc docuit uti, O quasi citui io sientiam topunt,c ancire cesse
u ibi , caci Sapientiam, qua praetuli Silomon omne hominum uenus, nunc quoque in ah ne opusculi sui profitctur , quod non sierit vetetistes sinstitutione contentus, sed in prosendas sic vitio demerserit quaestiones,& ad doccndum populum,prouerbia,&p, rabola, composuerat, aliud in medulla habete incidin superficie pollicentes. Proverbia iitii peno hoc sonare quod scriptum est,e: iam in euanget modi centur: quod dominus populo in parabol:s de pro uero ij, si locutus: secreto aute Apostolis dii luerit ea: Ex quo manifestum est deluerbiorum librum. non Humplices arbitrantur parentia habere praecepta: sed quasi in terra utrum in nuce,nucleus in hi su bis castanearum operculis abscoditus fructiis inquiritur: ita in eis diuinum sensim altius perscrutanda. Si et lixe addidit causas, natura' rerum se voluisse cognos cetrix Dei dispositionE & prouidetiam : quare unumquodq; vel
modo factum ut, scire voluiste: ut quod Dauid posi
lutionem corporis Se antina ad eculos recursum se sperat esse visurum, dicens: Us e . carros tuo ι,ο era I Pto umtu ,rum hoc nunc in praesenti Salomon nisus fuerit inuenire, Se veritatem soli Deo cognitam, quam corporis valla ta septo ira iis humana comprehendere non potest.
&GJ Ne videretur p., si lege Deutemerariusiabito praec Ptor erumpure, Z tibi vendicare docti ina, quam Moyses, non tam sua sponte qua Deo iras me primum,deliinc inspirante susceperat uicit verba sua verba esse sapientium, in similitudinem stimulorii in corrigat delinquentes,&prosia realium gressius acui pungente comoueantas itini firmi quasi claui in alta solidumq; defixi: nec auctoritate unius, sed consilio Atq; cose sumsitiuoruomatum proscrin
36쪽
miserantur. Et ne contemneret rhumatos ieritia, ait plures libri sariti Quidquid enim dixeris, si ad eum refe- Geam ab uno pastore concessam, id est, licet plurimi do- ratur, qui tu erat opuI tuum, er I .as erct M. . t aceant, tame i doctrinae auctor unus cst Dominus. Facit unum volumen est, de immutabiles libri, una lex, viiiiiii hie locus aduersus eos, qui alium legis vetem, alium eia euangelium nominati . Quod si diuersa, bc discrepantia uangelii existimam Deum. quod unus pallor concilium dii pluaueris,d curioritate nimia huc atque illuc Mumum prudenti . instruxerit. Peliden- H E s.
res autem tam pro hexi senti quasi claui in altu de- SEPT. quam Apos oh. Sunul S hoc , ira bentibus ccc
notandum est, quod dicamur verba sapientium pungere, ira palpare, nec midii manuat trahere laciniam, sed erranti deduxeris, etiam in uno libro. multa libri sunt. Vade dictum
xus data sum . pastore defixi, seriti. stri, i Situr tib
i , concluditur: malitia vero at
Dii de ut supra duximus, taria cicndi libros multos, 'bus lili minet tri que mendacium , sine fine quibus non est sitis, fa cndi prures l. bros iunt. Et quanto plus requirunnutas est D. I riui πι- tur, ramo maior corum seriesci em platas, . ir . f. nascitur. Hac in re studium - - atque meditatio , labor est conia. Carnis, inquam, non
spiritus. Habet siquidem de spiritus laborem suum, iuxta se . . Diuem loquen
Hoc est omis idomo. illud quod est Apostolus. Plus
cum est. Et Saluator Ialoraui '
nus infigere si iritur scini a , meditatio plurulia, non patimi, sed oblectatione carnis. Fi-
Iacit audientibus, iste non iisermo sapientis. ibi quippe scrinonis vobi viari uum , ut stimuli. Qui auditu peri, ilioniam ad conueisionem citiscit. Dcu time, de Houocant delinquentem, de mandata cius cit Ilodi. . ima sunt,&a concilio san- Hoc est cnim otianis rum data, atque ab uno lio ino: quia omne sa. Cuncta ouae fiunt ad 'pastore conccisa,&iolidara' ctum Deus adducet cci I .u iudice fundata sunt. Hoc illin clo necdum Paulun sed id in id cium de omni pro om reato , siue huc Saulum puto, in xtaeon bicondito , siue bo- m hinc malum is .fossum et totis audii: Da , is num siue uiatum sit. titu scali trare contra imulum pia Salomonis, Quae aluiquata sunt, nec in memoria durauerunt, & hic uber oblittea tam limis tr i L mi. au Aut m6 h rei mucidi . m- randus videretur .eoquod vanas auerat Dei sicca ara ac bur non est sui, megit. ιιο lurima. L;o est ea nos. J Exce- totum putaret esse pro nihilo, d cibuta potum&dcliciorcis his vcibis, quae ab uno postre sunt data, &ὶ concilio transeuntes praesecret omnibus: ex hoc Vi O capitulo me atque consensu prolata sapientium, nihil facias, nihil tibi tu iste auctoritatem, ut in diuininum voluminum nunte- vendices: maiorum sequere vestigia, ab eorum auctoritata roponeretur: quod totam disputationem suam, dc om- te non discrepes. Alioqui quxrenti multa, infinitus libro- nem catalogum suum hae quasi A. με - - coare aucrum numerus occurret , qui te protrahat ad errorem, & rit,&dixerit finem sermonum suorum auditu esto Prom-
legentem multa, frustra Aciet saborare. Vel certe docet possimum , nee aliquid in se habere dissicite; ut scilicet ii
breuitati ibidendum , 5e sensum magis sectandum este, Deum timeamus,&eius praecept faciamus. Ad hoc clum quam verba: aduersus philosophos & caeculi baius doch natum esse hominem, ut creatorem suum intelligens, v res, qui suorum doematum salsitates conantur asserere, neretur eum metu , 5: honore , de opere mand romam. varietate ac multituatne sermonum. Econtra scriptura di- Si quidem cum iudieij tempus aduenerit, quidquid a uina, breui circulo coarctata est,&quantum dilatatur in nobis gestum est, stare sub iudice,& ancipitem diu ex sensibus , tantum in sermone constringitur. Quia con- pectare sententiam , dc unumquemque Iccipere pro O- summatum breuiatumque sermonem iecit Deus super pere suo, siue mali quid gesserit, siue boni. Proco autem terram: & verbum eius iuxta est in ore nostro, 3 in cor- quod nos posuimus, De omni abscondito, sue bonum de nostro, Aliter: Fr uens lectio de quotidiana medita- sue malum sit: Symmachus de Septuaginta interpretati tio animae solet magis labor esse, quam carnis. Quomodo sunt, de omni contemptu : vel certe de omni isnoratu: nim quidquid manu S corpore fit, manus N eorporis quod etiam de otioso verbo,&non voluntate, tedig labore eompletur: ita quod ad lectionem potinet, ma- ratione prolato, reddituri sumus rationem in die iudici j. gis est labor mentis. Ex quo mihi videtur, superiora de Aliter: quia timor seruoriam est, de persecta dilectio so- multi nidine librorum , aliter senuenda, quam plerique ras mittit timorem, de in scriptura giuina tam insipien- cxistimant Moris est scripturarum, quamuis plure libros, tium quam persectorum duplex appellatur in us : nunc simo se non discrepent,& de eaedem rescribantur, unum de consummato in virtutibus metu dici puto, secundum volumen dicere. Si quidem dc euangelium, de lex domini illud: Nihil de in Dinmub- --. vel certe qui adhuc ho--. immaculat conuertens animaeς, singulariter appellantur, moest, & necdum nomen Dei accepit, hanc habet rata cum plura evangelia , 5e multa sint mandata legis. Sin nem substantiae suae, ut in corpore positus Deum timeat. de volumen in Esaiae sermone sanatum , omnis scriptura diuina est:& uno capitulo libri, Ezechiel, Ioannesque vescuntiar. Saluator quoque omnium retro sanctorum vocibus prophetatus, at In ea tuti librascriptu estrinu. Iuxta hunc igitur sensu arbitror nunc praeceptum,ne Quia omne factu d est , omnes homines Deus adduco in i ieiuni super uniuersis, quae aliterquini ab eo disi stasum, S dicta senserum,si in hane partem, siue in illam. V Pipta qui dicunt bonum malum, malum senu .
Diui Hieronymi Commentariorum in Ecclesiasten latis.
37쪽
PROPHETAM AD PAMMACHIUM.1' R O OE M I V M.
inexpl. 'nati nibus omnium prophe- lia trucidalit: Cur Salomon virum iustu in Booz detarii in sancti Spiritus indigemus ad- Raab m ctriccsci crain: qui Ruth Moabiten pin- - i.
uentu, ut cuius instinctu scripti sunt, napalli sui operiens, iacentem ad pedes ad caput reuelatione pandantur. Et in euangelu transtulit: Quid caulae sit ut cum David ib E aia. signatum librum legimus. quem tot habilcm uxorcs, nullum alium regni ibi fecerit scribae de pharisaei, qui legis lueras nosse se iactant, succcillare, mii qui de vcthsabee procreatus es,
non possunt legere, quia signatus est: nullusque in . ut non solumna ctrices,s dctiam adulterae Deo I ς ueniri potuit, nisi leo de tribu Iuda, quem signauit placere videantur. Vndcta inlaoc ipso prophetale- Deus pater, qui eius post reserate mysteria: quato gimus quod ni ius primum meret in i, secudo adul- magis inexplanatione Osee prophetae orandus est ter copuletur, lice cade udomino: A dasse,i dominus,&cum Petro dicendum lis emulierem di Eram amrio, siue diligentem mala .rabolam trini Praesertim cum obscuritatein voluini- aaultera Haec est muli nacieti ix de adultera , quae a an is
i nis in fine tenditur ipse qui scripsit: Missise vis in. . incitangeliopcdcs domini lacrymis lauit, crine d DPu: et iri,inte rigenses cognoscerea dii id non pro tersit, icco scisionissa; honorauit unguento initi- impossit bili ted pro difficili debemus accipere, iux- gnatibusq; discipulis,dc maxime proditore, quodn5ta illud citangelis: mis purus offerisu Is itis ostru- tutilet venditii, dc precium illius in alunenta pauperudens quem con Liuit domi κωβperfamilia, . ,3 dii tributum dominus rei podit: Quid inolesti estis
enim non statimini onte libri scandalizetur, Moi- mulierit Opia, bonum operata eli in me: pauperescat: Osee primus ommuin prophetarii meretricem enim i cmpcr habebitis vobiscum, me autem non accipere iubetur uxorem,&non contradicit Non semper habebitis. Et ne putaremus leue esse quod saltem nolle se simulat, ut rem turpem facere vide- sec ai& nardum pisticum,id est, unguentum fidetur inuitus, sed exequitur laetus imperium, quasi op- billimum,ad aliud quid, &non ad ecclesia esse rese-tauerit, quali multo tempoxe eum pudicitiae vacasse rendu,dat nobis occasione intelligentiae Sc magnae paeniteat: cum honestiora&absque peccato sanctos fidei magna piaeinia repromittit, licens: Amen di- viros renuisse domino, legerimus. Moyses mittitur co vobis,Vbicumq; pr dicatum fuerit hoc euangeb ad Pharaone,& dux Israelitici populi costituitur, M lium in toto niundo, dicetur quod haec secit in me-Ex L . tamen non imbecillitate, sed humilitate respondet, moria eius. Haec inmeretrix, de qua loquitur do- PProuideat tu quem mittas. Hieremias puerit esse se minus ad Iud vos caeco vobis, meretrices publi- . dicit ne peccantem arguat Hierusalem. Ezechiel de cani praecedem γος in regno Dei. Vos n. missum ad vos ' omni genere leguminis ac sententis viiii subcine- filiu patri, familiae M uominu vineae, qui plantauitriciu pane facere & coquere illum in humano ster- eam, suscipcie noluistis. Ista luctetrix exploratores Αε core iubetur,x illa. Negaquam domine, quia numqua meos duos sortissimos iuuenes: quoru alterii in cir-Et Osee audiens ado- cumcisionem mili, alterum ad gentes, humanitate 'mino: scope . rpsmiraria non frontem rugat n5 suscepit,abi condiri iudi O. leuauit intectum,operuit
Imrrorem pallore testatur, non verecundia mutato lini stipula. Quae caela persecutionibus & lota in ba- genarum rubore demostrat: sed pergit ad lupanar, de ptisarat eum mutat color c, dc de tetro in album vers cortum ducit ad lectulu. Et non initiat illa pudici- tui . Nec miru h in figura domini Saluatoris S eca ti matronali,sed ne luxuriosum ac nepote probat. clesiae de peccatorib. cog regatae haec facta memo- meretrici, nil taca corpus es i. ituri remus, cum ipic in hoc eodem dicat propheta: Lo-Haec igitur audientesquita possumus rei podere nisi qliar ad prophetas; ego et isiones vria illi aut, in ma- illud propheticum. sapiens nisu propheta mas imitarus=- : ut quidquid prO-tet en re nos lea'. ii de x nobis dicendii est cu phetae iubemur operari .ad meam reseratur similitu-d . ii .c David: R iocosos meos,ori derabo mis rade is dinc. Cuius uxor Ethiopissa est: contra qua Aaron Numina ut introducat nos rex in cubiculum suum, de M Maria carnale sacerdotiu Iudaeorum,&prophe -- i C. . 1. ἀ vclamen quod ante Oculos Moysii positum fuit in tuli: erae seruiens mussit 1ici offendunt Deli. Quae lectione veteris testamenti tollat a nobis Statim n. dicit in Catico canticorum. Fusica sum si sermose=- M ., i se
ut lautus est dominus: Pierin manus tuas commodo iii Hurifilem. Alioquin si omnia quae praecipiuntur, M. i. ir dicens expirauit, vel iam templa ob causa, ut in similitudinem fiant, vere iacta con icissiam cst,3c Omnia Iudaeorum secreta patuerunt. tendimus: ergo de Hieremias accinctus lumbari, ve-
. . qui cgrediebatur de domo David ingressus stimento muliebri inter innumerabiles nationes M' est marei litudinis: deverus Heli us aquas steriles Althaios at ii Chaldaos, scies in mucissimas ludaeo-a ue mollis crassipientiae suae codiuitiale , de secit tu, iuit ad Euphrate, ut ibi abscoderet ilibare suum, csse vitales. Marat, aqua legis, quae interpretatura- dc poli multa tempora reuersus, inuenit illud copii maritudo, ligno patibuli dulcorata est. Intelligimus truisse,quod nulli esset usui. Q modo ire pote. n. quis sit l udas patriarc ha clectus in reget nec mi- rat de ire tam longe obsessa Hierusale, extructis per Thamar qia ali ad meretricem vir san- circuitu ui unitioni b. isa, vallo, atq; castellis. Qui i i a ctu introierit: Quare Samson, qui interpretatur cusemel ad Anatolli viculii suum in tertio millia sol,Dalilam amaucrit,quae transfertur in pauperem, ito ab urbe situm voluisset exire in porta,capitur, defc propici cana in uod mortuus aduersarioru mita reductus ad principes, quasi prodi vir verberatus in
38쪽
IN ossEE PROPHETAM LIB. Learcerem mittitur. si illud in irro, quia fieri non pro sudit. Et Eusetu' Caesarietis in octauodecimo potuit: ergo de hoc in typo quia si fiat, turpissimu libro . IME in quaeda deosce a phe-
est. Sed respodebis, Deo tu bEte nihil turpe ta disp&at. Vnde annos circiter viginti duos, O nos dicim', nihil De s cepit, ni sit rhonestu est: nec rogatu unciae&venerat, socrus, imo matris tua subedo turpia,facilli onustaquς turpia sui. Sed Paulae illud. n. nome carnis, hoc spiritu scii quae quia scim' nihil Deu velle nisi ψ honesta est, lioc monasterioris A scripturam te inper amore flagra- praecipit quod honestii est. Maec in principio proli uit, essem Alexadriae: vidi Didyma, S cu freque-xi'ssi locul',ut dii se illinia primu soluerem quae- ter audiui, virii sui teporis erudicii simu: rogauitq:stione,&abditu in ipso exitii scopulti Dei auxilio exivi quod Origenes non fecerat ipse complere praetergredies, ad tuta decurrere. Caeterum non δί scriberet in Osee cometarios: qui ti es libros me ignoro Pamachi charistinis a multis ecclesiasticis Petote dictauit, quinque quoq: alios in Zacharia. pr termissam, de qui exponere sunt conati, apud Na dc in apstim duo latum Origenes scripsi volu- Graecos reperi Apollinam ii Laodicenti: qui cu in inina, vix tertiam partem a principio librhusq; ad adolescetia sua breues A in huc&in alios propiae vitionem quadrigari edisserens. Haec dico ut notas cometariolos reliquiiset,lagens magis sensus.ucris quos in prophetae huius capoliabuerim praecilia explicas, rogatus est postea ut in Osce pleni Osce pleni' Qirsores: quos tame ut simpliciter&non superbe scriberet: iiiiiii ervenit in nostrasman': sed& ip sicut quida meoru aini cotu semper insibilat tuae se nimia breuitate ad perfecta intclligetialectore prudeliae fatear, non in omni b. sum secutus viiii ducere no potest. Origenes parua de hoc prophe dcx poli' operis eoru qua interpres, dicere que quidia scripsit libellu cui huc titului inposuit πιυ ik, niihi viderctur in singulis,&quid ab Hebr or. matνὼς ω uiae εν ληιὶοῦ. la, b celi,quar cappella gul iis Vix uno S altero acceperam: quoru&apud tiir in Osee Epraim: voles olicdere ali cu a. eotra ipsissi a rara avis est. dum omncs delitiis itudenteum dicuntur, ad haereticoru rc rencla peribita. S pecuniis, S magis ventris quam pectoris cura Et aliud olume ανά ii dii ψ ατ λε .: quoad capi. geruiit Scin hoc se doctos arbitratitur, si in taberte careat S uiae. Pierii quo lac si tractatu longissi- medicorum de cunctorum operibus detra-mu,que in exordio luti' propbctae die vigiliarii do h-n . Sed iam tempus cst ut prophetae verba pominicae passionis ex temporali A deserto sermone ncntes, ea quae scripta sunt disseramus. Divi HIERONYMI PRESB Y nis sedecim postque fili eius Achaz regnauit annis si TE Ri COMMENTAR IOR v xi militer sedecim Post Achaz regnauit filius eius Erechi u
quod in pricipio e - rat apud Deu pa
est ad Osee filiu Beeri,ut prophetam quoq; Deum saceret, Saluatore dicente: si ita, Lau
ER B v xi Domini quod factum est dia,N Iona, &Michea: ui ad Osee filium Beeri: b in diebus O- ,i c. cci Eporanei eius
D /ix, ioathain, Achaz, Efechiae regu i Pint,rmnu decem tribusiiuda , di in diebus Hieroboam dii a pii rege .
Ioas regis Israel. Hi pro an vltimum L
SEPT. quinquaginta: Eo ac teporc Principium verbi Dο- quo Ozias regnate cu pit iupmini ta iudain,vicesimum septimum mini ac annunt super Is rael regnabat Hi oboam inepos Iehu .eui dominus rUromisserat usq; ad uaria generation obo S cum ipse situ leni illiust natiira, q, per cui illo duos reges impios. Him lumen, φ illuminat omnem hominem venientem in Iuda&Israel. Hoc dicimus ut tibi breuiter ostendam' O hune mundit: ad Apostolos loquitur: seu lux muna : Nisi s prophcta, de ante captiuitate Israel,&post captiuitate de ipse uator primhetam suum faciat Saluatorem Osce eius vaticinatum &tam Vicina I praesentem & praeteri enim in lingua nonra Saluatorem sonata. vn me babuit tam, denuncias se ventura,& lux iste ineruentem, in Geliam Iosite illius Nun, antequacia Deo vocabulum mu- mendatione Iuda retexuisse plerita:quod in ipso prophe latetur. Non n. ut male in Graecis cod cib.legitur SLati ta iuxta historia conabimur approbare Oetas interpreta. hi, Ause dictu, est:quod nihil omnino intelligit: ted O- tur, sortitudo domini: Ioatha,dominico sumatio atq; per fee id est,Saluitor,&additum est eius nomina, d mmiis, sectio: Acbar, virtus: Erechias, imperi id domini. Hi gna in Saluator domini dicereriir. Iste ergo Saluator filiu cit bat in populo Iuda,cuius nomen cofessio est. Porro in Is Beeri,ia putei mei:quos putetos sedit Abr ham, Isaac rael qui sibi idola secerat Cuparatus, regnabat Hieroboam Iacob,&Allophyli eo conabamuricii per obrucro, liricr qui interpretas, v 1 - : i .eadporalitas siue mora: mu n, in puteum de lacum tae. cisternam,hoc intcrin, quod putc dum antauerit,& inies , morari diu,vita putauerit sempi . perpetuas aquas babo, de vivo sonte manantes: Cister ternam, nequaquam hiruris sed praefinitibus delectatus. ni,quq aestigerat, aquas sua exteri aduci itia post: - t rivisti, Mi ' regi, T. . Qui aut supra diximus, do alii det. unde per Hieremiam prophctam loquitur Deus; γ e Irophetis praes runt in titulo: Ozias, Ioatham, Achia,& deos uer, ni Vm- tii a Laechias,quibus res antib.prophetauctum: ieci reo nunea. ,ai is o linteonono . De hoc Dirae ad Deum psalmista dicit inter omnes bos primum inos do inin' iii l. iii
proclamat: Apud te est sos vitae,&inlumine tuovidebim' rq postea ad ceteros Aliud est autem loqui dominum iului en . Vnde quidam putant deeri inici prinati, lumen Os. aliud ad Osee in Osemon ipsi loqui Oicta aminicum: sed supcrior Vera ri anil ti cst. A . Osee ad alios ad Osee vero loquens ad ipsum ligni se,
b t 6 'o' in, σαὶ Azartis ui vocaturi Oxias destir ' eoni circisermone. Alii aute non primum omnia proire Diuid regnauit in Hic salem super duas tribus quae tarum volunt suti se Osee, ex eo quod dieituri Pre: isti a se abutir Iuda,annis quinquaginta duobus: Cui iuc- loquendi donunt in Osee sed ostendi quod hie quis c uini uni filius civ loaibani:qui&ipsere auri Ἀ- qitumar, Primum ad Osee dominus silo uiui. S. iii onym. m. . C i
39쪽
COMMENTARIORVM HIERONYMi Lib. I.
Ei Axi . a . c. J Verbum Hebraicumis, is, no fornicariam & fornicationE,ut pleriq aestim i sed multa, fornicationes sonat Ix quo os Icvlit ut muli et ista uproplicia sumit in coniugem, noris cmul, sed ii quentius sornicata:vt quato illa sordidior est, tanto st
Et dixit dominus ad Osee; Vade, sui nc tibi
uxore sornicationis, ybeta patietior, qui tale uxoron duxerat. odq; addi :αώκ. . . subauditur. Suine tibi uxorem sornicationii, & Ω-ine ibi filios fornicationum. cv xuq potest intelligi quod& Giosior nicationu, rnicari priores des mei . quia fornicas fornicatione susceptos recipiti filio, , bitur terra a domino. f ipsc ex meretrice generet fi- 4 Et abiit de accepitlios qui idcirco micationis Gomer filia Deblaim, ωppellandisant fili , , sint de &c5cepit&peperit fi- mei cc generata. μέςM Iiu. Et dixit Dominus
nouas laudandus, rex mila huc naodicis,&visita- Donam secerit. Non eui qui bos anguine Iezraliel bonus permanet,ipse pallui super domu Iehu, Mi societur malo:sed tui malus quiesccre facia regnuest, in i v riir, si bom domus Israel. Lt in il exerta sectetur. L quoin ς di conteram ar-
d. de pudicitia homiciliae . cum lsrael in valle putati scd sornicaria assum lezrahel. ps se pudicitiam, ii antea non Et
habebat: Praesertim cubeatus Osee hoe n si ob eausam luxuris, non libidinis i a pria secerit voluntate: sed Dei pariterit imperior ut i in isto carnaliter legimus, in Deo fictu spiritualiter pitaremus: Qui suscepit syn Ogainaue. Populum Iudaeorum fornicationi Se Iibidini seruiente.
Ad dominus loquitur per Ezechielem: est me rar x au-d exbu MLomini letam:.n. sunt in Erypto inaniae eius,5
volutabatur in sanguine, de fuerat polluta vi l ad vertice: ut nulla pars corporis atq; membrorum eius turpitudinis maculam non haberet Op ruit talem dominus pallio, de suis iunxit amplexibus: dedit ei mel & oleum, & simitam manducate,s: induit eam vestib. pretiosissimis: posuit in collo ornanicia gemmarum: auro ornauit auro S lapide pretiosissimo: armillas uoq, brachiis praebuit ut bonis teretur operib. Et nihilominus haec contempta largitate de bonitate vicis rioris immemori viritudinis . amatores Chaldaeos de Hirtios & A suptio qui magnaru iunt carnium, secuta est. De Saluatoris de ecclesiae typo in piatii: cula diximus, psumpserit sibi uxorein fornicariani, quae prius idolis seruiebat Si quis autem talentiolus de maxi me gentilium noluerit figuraliter dictu recipere de irrit ri tyrophetam fornicariae copulati ira, opponainus ei illud , , toto laudare Graeci de philosophoru i bolae cocinunt. Qua ratione prλdicent virum cruditiis iniim Xeno ate, qui Po enuinem luxuriosissimum iuuenean , de inter psal trius,atq; tibicines de impudicas muliercs ebrium. α hae do a coronatum si cit obedire sapientiae de adolescentem turpissimum mutauit in sapienti stimum philosophorum: Cur socratem ad coelum leuent, qui Pi,quonem, ex cuius nomine Platonis libit cil de lupanari ob crudelitatem, de auariti in domina multor libidi iii seruicnte, in Acade iniam transtulerussit quidquid illi de philosophi x magi oris re i ,nderint,nosada plictae .lcientionem reseremus. I tae aduersum ethnicos& cos qui ethnicotu sunt similes, dixerimus. Ceterum nostro, qui tamen volunt suscipere veritatem,illud bre uter ostendamus ex eo quod dicitur: .l Noli tam prophetam luctum esse
merctrici, i omne hominu gen a iocietate domini recesisse. Potest quoq; ex eo ιν non est additu, omnis terra, aue Iud a accipi, vel ri te Samaria N Israel, id est decet rib. qua temporc, quo bac dicebantur, a domino recelleram. d ' fiat ri . . Prophox sic multa post saecula de adue tu Christita vocatione getium pollicemur, ut i scias tempus non negligam: nc concioncm ob aliud conuocatam non docere de his quae instant sed deincetis ac siturit ludere videantur. Ita a d haec Gorno filia Deblaim, ab Os uxor accipitur de concipit ex eo & parit ei filium nomine qui interpretatur scine Dei in cuius sanguini,vlitonem regnu subuerit lubu siue ut male error obtinuit Iuda ite ad vocatione resute
sεντ . dacunationii ut illi temporici gratat sub quoi diu generas Ext Dominus ad O
c peperit liliμμ, duc itura et eis quindecim, Et dixit Dominas ad & eori, de dimidio coro horeoni ; Voca nomen nus dei, re vocatur adultera re 'quia Ague runtiit ad Issiael delud te ad modi. um rar in- dciambus, letat in Samaria
Ira. I. qii Zacharia upupae,si uel rubui me herodii pennas haberedi cui tuo, de ire in terra Sen-
Et nau, ubi Babylon codita ost. Has muneres sub nomine dualis ibi orii Oolla significat& Oolibi: hae in duabus virgis,quas Laechiel in uni virga sociat , demostrantur Tl quia commentario non lata v iuinina scribimus, lingulis capitulis explanationes a prias in suis locis reseruanies, nunc trade praesenti capitulodii
ruin in Palistina terniagna copia est, Sc quas Esaias Propheta 'lceri Laecniae regis iubet apponi. Est autem massa pinsuit: carica rum quas in more laterii figurantes, ut diui illi permaneat calcant atq; copingi int. Ieitur de Israel, consumato in fornicatione atq; persecta mi a voluptatis, quae liuentib. suauis videtur de duleis in typo domini Saluatori, Osce uxor accipitur, de primus ea Dei filius nerari r,ix. Iezrahel euaut ciuitas metropolis decetri buum n qiis interfectus est Nisoth: cuius sanguinem sulcitatur Iehu,qui deleuit dom i Achab de Ieraba. veruqiua de ipse Iehu ultor singuinis iusti ingressus est pervias I lier. am filii Naboth, qui sermeari fecit Israel, de con stituit vitulos aureos in Dan de in Bethel;regna quoq; eius dici subueriendum; sub euius pnerme Hier . ad phe recrepit Osce quo mortuo, filius eius Zacharias successi
ut in regiasi, quem sexto inense imperii sui occidit Sellu de
alia itirpe necatus .ini ob causam nuc dicitur: 'o ιcu. xv. a. ne edat et e. cisione populi mei, sup rdoinu Ichii traiam, ε eo tepore Pr erat Israel. Nec si Iehu lubucitatur, eum etiam regnia domus Israc h. e. decem tribuit , post non multos annos omnino ut delendit. A Zacharia n. filio Ieroboa, cuius Mavus Clit 'hu, Qq ad nonis annum Osee. sub quo decξ trib. duci esuiu in captiuitate,supputatiar anni 'quadraginta de noue.
O sol: Zacliaria, qui fuit ultimus de stirpe Iehu, statim res ij ceperiint Rube de Gad Ne dimidiam tribum
Maiiasse, i erant trans Ioni et de deinde multas ciuitates Samari. dc dei: de tota Nepihalim . ad extremum omne reliquas tribus. Pro Iehu in editione vulsata legitur Iuda: sed hoc inibi videtur non vitio I xx. interpretum, sed scri pio inoleutile imperitia, qui ignorantes lebia, in magis uitia crat, si ipset Iuda. Typus aut seminis Dei, de vitio
sanguinis et refertur ad domini passone propter qua domus Iuda N: regnum uniuersi Israel dicitur subuenedum e titui adiereoteram a ι. - recidia it.J Qv vl-
40쪽
uum Israel Athrio vincente leuero: tune ii a illa die,&
illo tempore conteram omne robur exerciti 1 lirael in valle Ieriaci supra diximus I taete, qui nune iv xta Maximianopolim eis, iste metropolim regni Samari ' propcu sunt i latis limi & villis nimiς vastitatis: si plus decemiliu tenditur pallio. In hac
ii socertamine abAssyriis victus eluscaela d.decetob.
ei: Voca nomen eius absque misericordi. a, quia non addam ultra Hiero a de tribu Eprai. ironius schisma fecit in ro ulo, appellat sumEphraim. miscrcri domui Israel,
inter duriter Ioseph qui filii sed obliuione obliui- scarcorum. Et do inui
altera ut fuit Metropolis decem tribuit: ij postea ad Augu noCesare appellata in Augu
riis baptistae esidit, sunt. Polidivisione ergo duaru 5 decetribuum, ob maxima partem ntia tritudinis, quae Hieroboassecuta est, nomen pristinum Iiraei remasit indece tribub. Et wpter tribum Iuda, ' rcgnauat in Hierusale, aliae diis tribus appellatae sunt Iuda. simul l 'pi vetitas explieatur.
in Iezrahel, deleta est domus Achab, ut Heliae vaticinium Voca nomen eius ab 'em fisi Orda : quia προθ ad lim ultra
Iuda miser clior, S sal. irabo cos in domino Deo suo, S. non saluabo eos in arcti S gladio, S in bello, di ine alias 5 in equitibus. Et ablactauit ca tu e erat absq: miscric rdia & coccpit,& pcperit i liuin, de dixit: Voc.' ΠΟ-
maris, quae sine nae si ra est,& no numerabi. r. Et crit in loco ubi dicetur
Dei, regnum destriactum est Iuda otii. In omnib. quidem prophetis, sed precipue in Osee decem tribus referunt uti ad haeretico quotum multitudo maxima est: dux autem tribus quae appellatur Iuda, ecclesiae personam possidem, ita sub stiire David regnabant. Arcus igitur haereticorii,
Dei, de quo Eumilia & terrena senior uni. at hic ne his assime. e.J Postu contritus est atq; onsta sareus Israel in valle Iezrahest, & regnum decem tribuum
destituti , ita ut ducerentur in captiuitatum,nequaqua iam
Iezrahel,id est semen Dei .nec masculini sexus filius nascitur: sed filia dest semina tragilis sexus, &quae victorum pateat contumelix,& vocatur, absq; misericordia. lacit cocium captiua dum est,quia miluricordii Dei non habuit. Et colicet da domini indiῖnatio, q, nequaquam domui Israel se dicat misereri ultra, lud eos de memor i sua aeterna delere: quia usq; hodie Persariim regibus seruiunt, deritiqua est eorum soluta captiuitas. Donavi auteni Iudami sericordiam pollicetur, Adicit quod eos caluet in domino Deo suo, vel in seirio qui loquitur,vel pater saluet in filio iuxti illud quod scriptu est: ti, ii dominutationi uo. alaauit eos etiam qua O lirael Asimis tradi est de manu sena erit non in arcu N gladio Ar bello,& in equitu multitudine ed in suo robore, quando militangelum, S percussit de exercitu Senacherib regis Assiriorum una nocte
centum octoginta quinque milia. Iuxta t3pum divinius eos qui pter sanguine ieminis Dei vocantur absq. mi serie dis, dacere ausi sunt: S gui e M pernos, cri per his stro : bucusque scria ire Romanis. Dc3mum aut e Iuda, se e con VMamn n plebe eos videlicet ex Iudaeis, qui dominum iunt confesti, non
inexercipis sortitudine sed incit an ii praedicatione uuatos Quod in Israel 5: Iuda tam iuxta l. istoriani, quam iuxta typum inicirietati tumus, icteramus ad haereti eoruci iliabula,&ad ecclesiam domini Saluatori, quod illi absque misericordia derelictis regnumque perdciuibus, ecclesi Dei sui virtute superarit. bl si alia Va-D,s . Qui vocabitur scine Dei, vosus in se nam x propter imbecillitatem virium, ostisainq; Dei
ductus in captiuitatem . quia tamini misericordiam in Ghabebat,nequaquam ablactatus dicitur, sed u laetata,viri si robur amiserat Qui ablactatur, re ita matre, par tis lacie non vescitur alimentis sustentatur externis: sta&Israel proiectiti a domino &Optiuitatis circumulus an αSEPT. gustiis,atque in Babylone cibis Et concepit adhuc sustentatus immundis, voc perissiliam, O dixi ira: no Pulus Dei, &xterna. - genti alienae seritur sententia, ut dicatur non populus meus, et abiiciatur in perpetuum.
inod recte intelligere positi. ω creti domui Hrar sed mu &in omni populo Iud o-
adui si 'sa ibat Oreu: Hi, qui propter offensam senilianis Dei captiuitati traditus, regi si perdidit de prouinciam, appellaturq; non populus Dei, Et in persona haereticorum. Saquis alitem colentiosus intel-
ies noluerit recipere ista luet
iximus, sed meretrice nomine Gomer filia Deblaim: primum S tertia masculos: se dam quae media est, seminam intellexerit procresse: hoc vo. lens scripturam sonarem legitur: Reu ondeat quomodo in z ob. Erechiele illud exponat, ubi iubetur a domino portare iniquitates doni Israci, i. e. doce tribuum:&trecetis nonaginta d, es an uno latere sinistro dor
mi. e perpetuo licet in rix. centum k nonaginta scriptisnt &dormire ita, vin ua leuigitet nec mutet latus, nissorte sopore satiariis paululum aparuerit oculos adiuuita
dum sordidissimum cibum subcineritu panis: qui de amento & hordeo & faba Sc lente & rnillio e lus sit in hu H
mano stercore. Hoc n. rerum natura non palatur,ut quin
quam hominum per treceios non gi nta dares in uno semia per latere dormiat. Et rursus, inquit, suscipies iniquitates domus Iuda, & dict. quadraginta dormies in latere dex tro.Hi autem dies pro annis supputantur, quibus Israel de Iudas obsidione Scaptiuitate longissima detinentur: ita ut vincti & immobiles, de altero in alterum latus se versare noli possint.Si illa de terabis similia, quae in scriptu .ris sanctis legimus, facta non potetit approbare, sed aliud quid significare contenderit: orgo & meretrix ista mulier, de illa adultera mulier,quae aut prophetae iungebantur,aut seruantur a propheta, non turpem stupri coniumstionem. sed caecamenti indicant suti rorirna. c e numerioso rum, V . . ea Legimus in abiectio nem decem tribuum, de non mi iurabilem Israel, nec vitr, populum Dei indignatione perpetua condenatum: Nunc
discimus quomodo filii Iudad filii Israel pariter congregentur deponant sibi caput una siue principatum.& Zendit de te. ta,ta in loco ubi prius dicebatur, non populus meus, appellemur filii Dei viventis, Rhoe fieri, quia ina guus sit dies Iezrahel. Ambigenii de in varias sentet iis fluctuanti, illud occurrit Pauli Apost. ad Roman. scribentis: s e