Camilli Nicolii ex cler. reg. scholarum piarum Rhetoricæ institutiones ex optimis latinis, græcisque scriptoribus quoad præcepta, & quoad exempla collectæ, atque illustratæ

발행: 1736년

분량: 531페이지

출처: archive.org

분류: 연설

341쪽

Proxima δενιe tenet lucis loca , primus ad

auras

Aeιberias Itala eommissus sanguine furget Silvius , Albanum nomen, tua posum/ proles, Quem tibi longaevo ferum Lavinia conjux Edueet AIvis Regem , Rerumque Parentem I de genus longa nostriam dominabitur Alba . Proximus ille Praeas Trojanae gloria gentis , Et Caprι, ε' Numitor: ιe nomine .

Silviur Aeneas , pariter pietate, vel armis Egregiur , si unquam regnandam acceperit Albam .

Qui iuvenes quantas ostentant, aspice, vires IΩuin ω avo ramitem sese Mavortius addet Romulux , Assaraei quem sanguinis Ilia mater Educet ; viden' ut geminae sant vertieee istae, Et ipse Ino Superum iamsignat bonore Eo Auius , , auspieiis illa inelita Roma Imperium terris, animor aequabit Obmpo. Huc geminas, huc flecte scies: hanc aspice gentem , Romanosque tuos: bie Caesar , ω omnis Iuli. Progenies , magnum caeli ventώra sub axem . Hic vir , hic es , tibi quem promitti saepius avdis , - Augusus Caesar, Divum genus ἀ aurea condet Saecula , qui rursus Latio regnata per arva Saturno quondam, super O Garamantar , car

Et ovid. i. Trist, eleg. g. v. v. i. Donec eris felix , multos nummrabis amicos et

342쪽

Tempora si fuerint nubila , foliar eris .

Aspieit tit veniant ad eandida tecta columbae Aeeipiat nullas fordida turris avex . Horrea formicae tendunt ad inania numis quam et Nullias ad amissas ibit amicus opes . 4. Notatio nominis est , eum ex vi nomianis argumentum elicitur R . Itaque Originem ,

significationem, interpretationemque advertit, atque assum it hic locus. Et quidem gravia saepe, & solida argumenta suppeditat, ut Christiani a Christo Domino . Omniumque Servat Ore ,& Parente nos dicti, ideo ejus sa cti talem praenobis feramus; juvenes a Parenti bus & Reip juvando ; saepius tamen ineptiolas, & arenearum telas; quid enim afferat, quod aliquis Maximus, Ade Odatus, Clemens nOminetur , aut quid notae , quod Leo, Barabarus, Lupus, nisi praedicent facta Ex hoe loco Cic. a 4. Phil. c. ra. Vos vero legionis Martiae milites ) patνiae natos iudico , quorum

etiam nomen a Marte est , ut idem Deus urisbem hane gentibus, vos huic urbi genuisse videatur . Et Flor l. I. c. s. Consulesque ap.

pellavit pro Regibus , ut consulere se Civibus suis debere meminissent . v Conjugata sunt quae orta ab uno varie eominmutantur , ut sapiens , sapienter, sapientiab et eis xempli caussa , sapiens vir secit, ergo sapienter factum, ex clementia ad ignoscendum impulsus est, ergo elemens; prudenti assensus est, ergo prudenter egit et quae Omnia sunt saepe vera ,

semper infirma , nisi aliud res ipsa clamet. Ex iis tamen haec sunt Cic. a 4. Phil. c. PQui hostes omni feelere superavi , nomine ho4. S 4 stis

a. Cic. Top. c. a. b. H. ibi c.

343쪽

Ris earebit ' Terent. Heaut. a '. 1. sc. I. v- 77. Homo fum , humanr a me nihil alienum puto. Flor. I. 3 c. t. de Iugurtha Citra spem mmmum foetuna cessis , ut Rex fraude praecipuus fraude caperetur. Ovid. r. Fast. v. Vates rege vatis Babenas. 1- Τrist. el. r. v. s. Flebilis uι noster status est, ita flebile carmen α6. Genus est id , quod sui similes commuis

mone quadam , Deeis autem disrentes duas . aut plures complectitur partes a , ut uirtus est

quid commune pluribus, prudentiam, sortitudinem , liberalitatem, constantiam in virtutis indole omnes convenientes, propria natura dissimiles continens ι vitiumen impudentiae, avaritiae, irae commune ;Romanus Fabio, Curio, Scipioni, Caesari; Apostolus, Martyr, Rex , Episcopus sinRularibus personis. Itaque ex genere arguetur, eum ex communi dote pecusiaris species confirmabiturr & vera certe, crebra, & pulchra argumenta ex hoe erues, sed ad sp ciem cito scilicet aceedas. Pulchre Mutius Scaevola Porsenae apud Liv. I, a. c. Romanus sum Crois , Mutium meant ; εο is hostem

Oeerdere volui s nec ad mortem minus est aniamr, quam fuit ad caedem ir ω facere . α' pati fortia Romanum est. φ . Species, seu forma, aut pars, est respeculiaris generi contenta Nagenii ejusdem particeps, seu partes funt , quae generibus iis , ex quibus emanant , obsieruntur h. Igitur ex specie est argumentum, cum aut genus cx ea, aut species ex alia specie laudatur ait 'lur . Sall. Con. Catil. e. 3. Puι- corum es bene facere. Reip. etiam bene dicerea, Cic. I. de Orat. c. a. b. Id ibi , ' haud

344쪽

atrorum θν fere multi Iaudantur.

S. Similitudo est rerum aliarum in aliquos missum collatio, ut lux & sapientia res sunt plane diversae, sed in eo si miles, quod

haec mentem, ut illa domum, aut orbem ilis lustrat, tot malorum caussas tenebras propul sans. Alia autem est explicata , id est in omni sua parte descripta , alia solum indicata. In utraque plura advertenda sunt. Eo pulchrior est, quo a pulchriori re deducitur, cum ad laudandum assumitur; e contrario, cum ad notam. Eo generatim afferen ii Iaudabilior, quo a remotiori re, nam solariis

aeutique hominir es eernere quid in rebus multum inter se distantibus simile sit . . Nec rem consideres, quae in similitudinem adducitur, sed ad quam rem: idcirco ne crimineris , si egregius belli Dux v. g. hostes landens lupo

pecora interimenti comparetur; nec inseras, ex eo efferatum illum dici,& viles eius adis versarios, sed tantummodo stragis nn merus,& fundendi vis spectata est. Non omnes rei proprietates, sed ea cernitur, quae in similitudinem. affertur g quare vulgo dictum , similitudinem quatuor pedibus incedere non debeis re ; smilitudines autem ita adductae mirum in modum placent , reficiunt, ornant , & ωmnium maxime illustrant, atque ob oculos

rem ponunt, praeelare ad inferendam rebiae ιω-eem repertae b, ideoque hoe probat Onis genus famiIiare poIiιissimo cuique Seriptori a Pulis cherrimae hae sunt. Cic. 2. Phil. e. 22. in

. Arist. Rhet. l. 3. e a . tex. I98 h. Quinctil. l. s. P. a. c. Victor. in Phater, pag. l.

345쪽

Ηele Trojanis, sie iste bia te Reip. eaussa be L' D , causa pestis, atque exitii fuit . Et x. Cati I. ca p r 3 in saepe homines aegri morbo grava , cum aestu sobrique iactantur , si aquam gelidam brberant , pramo relevari videntur, deinde multo graditus , vehementiusque auictantur, sic hic morbus , qui es in Rep. reιevatias istus poena , vehementrus vivas reliquis ingravescet. Virg. 9. Aen. V. 435 Volvirur Euvalus letho , pulchrosque per

arrus

Is eruor , inque humeros cervix eoIIapsa re-eumbit et Purpureur veluti eum flos 'celsus aratro Languesert moriens ; lassoυe papavera collo Demi fere caput, pluvia cum forte gravan

tur a

s. Dissimilitudo est rerum similium in aliquo dissimilium collatio , ut religiosissiini vi ri 9 nefarii aeque intereunt , sed illi sempiterni praemii certa spe, illi suppliciorum

certo metu. Cic. a. Phila c. 41. O tecta ipsa misera , quam a dinari domino tenebantur rStudiorum suorum M. Varro voluit esse illud , non libidinum dιυessorium . Quae in illa villa antea dicebantur 1 quae euitabanιur quae litteris mandabantur 3 Jura Pop. Romani , m numenta Maiorum , omnis sapientiae ratio . omnisque doctrina : at vero te inquilrno, non enim domino , personabant omnia ooeabus ebriorum , natabant pavimenta vino , madebant parietes, ingenui pueri eum turpissimis versabantur . Ovid. l. Trist. eleg. 4. v. 63. secum Ulysse conferens.

Ille habuit fidamque manum, Ioeiosque fide

346쪽

Me profugum eomiter deseruere mei. Ille fuam laetus patriam, victorque petebaι la patria fugio victus, ω exsul ego . Illi eorpus erat durum , patiensque laborum Invalidae vires, ingenium Me mibi . Ille erat a sidite saevis agitatus in armis.

Ag etur sudiis mollibus ipse fui . o. Contraria sunt, quorum alterum alteri opponitur 3 simulque esse non possunt. Qua tuor sunt eorum genera et adversa, sive opposita iam descripta, ut amat bellum, paci ergo non aequiescet; inimicus homini est , ergo non ejus bono savebit ignarus est, bene ergo non consulet et relata, quorum unum in aliud refertur, ut viam Praeceptor monstrat, per eam ergo Auditor incedat, non parcit periculo Imperator , ergo nec miles parcat; Pater est , ergo ei a Filio obtempe. retur et privantia, quorum unum habet, quo alterum caret, ut sapientia & ignoratio, lux& tenebrae, vita & mors ; bene judicet i m. peritus di serte dicat qui non didicit &negantia, quorum unum negat, quod alterum assirmat , ut conscius fuit , non fuit; cum optimis versatur, non versatur Singu. lorum habe exemplum. Cic. 7. Phi I. c. o. Quae potest esse pax M. Antonio eum Senatu rquibus ille vos poterit , quibus Dieism vos itis Itim neuIis intueri quis Destrtim illum, quem ille vestrum non odςrit Labienus apud Caes. Bel. Gal. l. 6. c. 8. Habet is , in quit, Milites quam petistis facultatem , hostem

347쪽

dideras, domum meam ventitaras . Nae tu , si

id fecisses, melius famae: melius pudieitiae ruae consuluisses : sed nee fecisti , nec , si cupri res , tibi id per Curionem faeere licuisset. II. Repugnantia sunt quae inter se pugnant, ut benefacere & odisse , nocere &amare , sapientiam velle , nec ei operam dare. Cic. pro Coel. Objectum est, municipibus

esse adolescentem non probatum suis . Nemini umquam praesenti Puteolani majores honores habuerunt, quam absenti M. Coelio , quem Θabjentem in amplissimum ordinem cooptave

i1 Huc conjicio eum Iocum, unde interdum oratores, saepius Poetae arguunt, ab iis nempe quae fieri plane non possunt: qui locus magnam habet vim ad probandum, majorem etiam ad delectandum. Hujusmodi

haec sunt. Cic. l. Cat. c. s. Quamquam quid loquar λ te ut ulla res frangaιλ tu ut umquam te eorrigas ' ru ut ulliam exsilium cogites ' intinam tibi istam mentem Dii immortales da. rent 3 Propert. lib. 3. elegis l7. v. s. Flamma per incensas eitius fedetur avisas, Fluminaque in fontis sint reditωra capuι.Ωuam possit nostros quisquam reprehendere cursu ,

Et rapidae simulos frangere nequitiae. is Adiuncta sunt rerum , ac factorum momenta eXtrinsecus rebus, ae lactis addita ipsorum naturam Ostendentia. Septem sunt eorum genera , hoc versu comprehensa : Quis, quid , ubi . quibus auxili x , eur , quomodo setiando. Singula autem eorum oratori in

credibilem ad dicendum copiam, vim, &gratiam suppeditant, & omnia sane illustrant,

prae

348쪽

praedicant, Ostendunt. Etenim personae diagnitas aut turpitudo, robur aut infirmitas, sapientia aut ignoratio , sanctimonia aut scelus, ret magnitudo aut tenuitas, dissicultas aut facilitas, utilitas aut pernicies, loci solitudo aut celebritas, sanctitas aut licentia; sociorum & faventium opes , inopia , audacia, moderatio, indoles, facultas; agentis conjilium , conatus, animus, propositum ἐagentis item modus, solertia, negligentia , cupiditas, liberalitas, mansuetudo, pietas ac demum temporis conditi O noctu vel die, in ipsa luce vel tenebris, diu vel statim aliquid fiat innumerabilia , maxima , praeclaris. sima argumenta suppeditant; quamobrem qui haec advertit, aperit, ex dignitate versat, saepe excellit , semper magnopere assicit. Rei plane uberrimae pauca haec sint exemisplo. Cic. 2. Cat l. c. s. Hoc vero quis ferre

possis, inertes homines fortissimis viνis infriaraari , sultissimor pudentissimis , ebrios sobriis,

dormientes vigilantibus λ Qui mihi aecubantes in conviviis . vino Ianguidi , confecti cibo , sertis redimiti , unguentis oblitι. debilitati stupris eructant fermonibias suis eaedem bonorum , atque urbis ineendia. Et a Phil. c. 44. Nonne igitur mil. Iter perire est melius, quam in sua eiυitate sine armatorum praesidio non pollia vivere C a..ritate , ω benevolentia C/υium septum oportet esse, non armir. Iuno apud Hor. I. 3- Od. s. vers. 6 l. Troiae renascens alite lugubνι Fortuna , tristi clade iterabitur ,

Conjuge me Iovis, forore . I 4. Praecedentia sunt quae rem necessario

prae a

349쪽

praecedunt,& cum ea posita sunt , ex iis aliud sequatur necesse est, ut negligentia in studiis ignorationem , improbe facta poe .

nam, lethale vulnus mortem , & contra studium sapientiam, recte laeta praemium , lux diem necessario praecedit. Haec porro inter dum sequentium caussa sunt, interdum conditio. Hor. l. 3. Od. 3. v. 26.

Audax Iapeti genus

unem fraude mala gentibus I intulit et Pos ignem aetheria domo Subductum maeies, edi nova febrium Territ ineubuit eohors et Semotique prias tarda neeessitas Lethi eorripuit gradum .as Comitantia sunt, quae rem neeessario comitantur, ut recta conscientia tranquillitatem, praeclare facta gloriam . patet enim gloriam maxime sequi virtutem η , magnas Opes invidia, otium scelera omnia. Pulchre Cic. 3. Tusc. c. a. En glaria virtuti resonat , tamquam imago voei. quae quia recte factorum pIerumque comes es, non es a bonis Diris repudianda . Et pro lege Manil. c. 7. Ctim in Asia res magnas multi amiserunt, stimus Ramae folutione impedita fidem concidisse I non enim pose sunt una in civitate muIti rem, atque fortunas amittere, ut non pIures feeum in eamdem calamitatem tνabant . Lepide Plin. nai. hist. l- 7. c. 32. Comitem aeris a Iieni atque litis

esse miseriam. r6. Sequentia sunt quae rem necessario con .sequuntur , ut projectam verecundiam omnia infanda, caute nisi sancte facta parti

auta. Xenoph de Rep. Laeed. ex interpr. Philelphi. Echo dicta Ovidio, imago Horatio. Ciceroni, aliis

350쪽

LIBER V. 287

aut erescentis nominis fama , sempiterna praemia sanctimo ma . Bene Alexander apud

Curi. I. 4- c. 33. Nomina modo vana genta Amignotarum ne exstimescerent ob id ipsum, quod ignoti essent, ignobiles esse. Mumquam ignorari viros fortes . Hor. l. 3. Od. E. v. A Raro aut eredentem scelesstu nDeseruit pede poena claudo.

I . Caussit est quae aliquid c sit c i t , seu quae

id Misit , eujus est caussa , ut vulnuι morsis scruditar morbi , ignis ardoν is R. lituor sunt earum genera. Forma, quae aliquid exsta' Te , vivere, agere facit, ut animus hominem, sua forma bruta. arbores, plantas Materia ex qua aliquid fiat, ut ex auro , argent O , gemmis nummus, monile, abacus, statua. Em

ciens, quae ingenio, & manu aliud esse it, ut Pictor imaginem , orationem Orator, carinmen Poeta, statuam Sculptor, Finis, cujus gratia aliud fiat, ut victoria Militum atque Imperatoris pugnantium , messis Agricolae laborantis, sapientia studiis incumbentis. Uber. rimus , simulque effcacissimis hic locus. EO-rum haec sint exemplo Sallust. Bel Jug. c. v.

Animur in eorruptus , aeteνnus , reeior humani generis agit, atque habet i uncta, neque ipse habetur . Quo magis pravitas eorum ad miranda es, qui dediti eorporis gaudiis per Iuxum atque ignaviam aetatem munI. Cet rum ingenium , quo neque melius , neque a m p Itur aliud m natura mortalitiis es, ineui. tu atque focordia torpescere sinunt , cum praesertim ram multae variaeque artes sint an mi, quibus summa elapstudo paratur. Caes. Bel. Gal. l. l. c. 3. Helvetii id, quod consili.

a. Cie. de Fato.

SEARCH

MENU NAVIGATION