장음표시 사용
311쪽
libet nautarum , ait , vectorumque tranquilis mari gubernare potest; ubi saeva orta tempestas est , ae turbato mari rapitur vento navix 4rum Tiro , ω gubernatore opus est. Haec est
argumenti ,& conceptis quidem verbis major proposito; en iam assumtio sine ulla item
vel rationum , vel motuum , aut historiarum amplificatione consequitur. Non tranquillo navigamus mari, sed iam aliquot procellis submersi paene fumus. Ecce autem complexio. Itaque quis ad gubernacula sedeat, summa cura providendum . ac praeeavendum nobis est . 4. . Enthymena , quod oratorius es , ae trun-eotur θllogismus a, est argumentatio duabus propositionibus artificiose compositis interia ex certis concludens. Truncatus vero syllogismus dicitur, quod maxime perspicua pro 'positio tacita praeteritur: itaque prima propositum, complexio altera nuncupatur. Tais te hoc Sall. Con. Cat. cap. r. Omnis nostravis in animo, eorporet Ara est et animi imperio P corporis fervitio magis utimur et alterum nobis eum Diis, alιerum eum belluit eommune est. Totum hoc major est proposito satis illustrata , & amplificata; ex ea nunc rem infert. Quo mihi rectius esse videtur ingenii, quam virium opibus gloriam quaerere quoniam vita ipsa , qua fuimur , brevis est , memoriam nostri quam maxime longam esseere : nam divitiariam ω formae gloria fluxa atque fragilis es , virtus clara aeternaque habetiar . Id enim Dialecticorum more ac lege comprehensum proponeretur et longe animi quam corporis viribus praestamus, ergo rectius est ingenio gloriam quaerere, & vitam hans fluxam cum Omni posteri rate eliae quare. a. Quinctil. i. i. s. in I, EPt
312쪽
LIBER IV. 2493- Epicherema unica propositione incerta
ex certis concludit: vel affert enim ratio. nem certam, quae rem incertam comprobat d
hiam reticen S, vel in incerta, quae fuit proban. da, rationem ipsam includit , simulque utramisque urget, ea significans, non e Xprimens. Huius indolis hoc Virg. 8. Aen v. 8o6.
Et dubitamus adhuc virtutem extendere fa
Ilorat. Carm. lib. 4. Od. 4. U. 62. Vis eonsili expers mole ruit sua. Et Dido Aeneae eleg. 7. Heroid. U. I 20. Pone Deos, eis quae tangendo fac profanas Non bene Caelestes impia, dextra etait. 6. Dilemma est argumentatio utrinque adversarium urgens, in ea enim quaelibet pars ab eo concessa suerit, aeque ille capitur; hae de caussa cornutus syllogismus dictus. Uttite autem concludat, duas res Omnino ceristas, & adversario ambas contrarias,& tamquam fatales urgeat necesse est, ut nullam inviolatus possit concedere; tum vero miri. fice probat, ac recreat illo rerum quasi conflictu . Hae vi , & gratia Cici 2. Catil. c. 7. Diseede , em hune mihi timorem eripe , si verur , ne opprimar, sin falsus , ut tandem aliquando timere desinam. Et a Phil. c. 43. Iudietanon metuir ; si propter innoeentiam , Iau. do ; si propter vim , non intelligis , ei, qui isto
modo itidisia non metuit, quod timendum sit o . Sorites est multarum argumentationum veluti acervus, in eo enim saepius aliquid minutatim , gradatim additur , aut demi rur , atque ex uno jam concesso ad alia ex eo concedenda progreditur. Id tamen et quetrua. Cie. in Lucullo c. ID
313쪽
quentiae vix ulli umquam fere usui est , & eerate si ψel unum salsum est, totum corruit, eaque de caussa viti sum argumentandi geonus a Tullio est dictum. Sit exemplum hoc Cic. s. Tu se Quod bonum sit , id expetendum ,
quod expetendum , id eerte approbandum . quod approbandum , id e rte gratum acceptumque bais bendum s ergo etiam dumtas ei tribuenda est; bonum 3gitur omne Iau dabite : ex quo incitur ,
ut quod fir bonestum, id si foliam bonum . s. Inversio, sive oppositio ex ipsis Adversariorum rationibus Adversarios premit, vel ipsos sibi non constare, secumque pugnare ostendens, & caussam , cui contradicunt, potius probare, vel ex proposita eorum rati ne contrarium concludens ac ipsi voluere. Id vero Oratoribus maxime accommodatum , quod ex suo ipsorum dicto homine S capiunt, ac tenent. Praeclare Phocion , magnus ille Athenis vir, hortantibus Philippi Legatis , ut si Regis munera sibi reia pudiaret, at liberis suis consuleret, eaque acciperet, se mei, inquit, simius erunt, idem hie agellus illos alet, qui me ad hane dignitatem duxit , sin dissimiles mei funt futuri , noram eis impensis illorum ali augerique luxuriam a. o. EXemplum ex simile , aut pluribus similibus simile concludit. Id quidem persua.
soni est maxime accommodatum ἰ nam exem pia sunt in omni genere caussarum esseaers a b. Optima autem sunt, quae incorruptam historiam continent, bona & ficta , aut ex fabulis deducta , sed parcius Oratori. & ex eorum gestis ducta, apud quos oratio habetur, sunt gra.
314쪽
riora , ut quae propius eos attingunt. Cic. pro Arch. c. 7. Qui raem tam animo agrest ae duro fuit, uι RVeii morte nupernore commoveretur qui eum esset senex moris ' rutis, tamen propter exeellentem artem , ae vel nustatem videbatur omnino mori non debuisse re o ille mMu corporis tantum amorem sibi eoniselliaras a nobis omnibus, nos animorum inis credibiles morus, celaritaιemque ingeniorum ne a Iuemus ' Et Hor. l. L. Ocl. O.
Noae semper imbres nubibias hispidos
Manant in agros, aut mare Caspium Vexant inaequales procellae ' que, nec armeniis in oris
Amice Valgi , sat glacies iners
Tu semper urges flebilibus modio
sen ademtum et nee tibi vespero Surgente decedunt amore Nee rapidum fugiente Dum. At non ter aevo functur amabilem Ploravit omnes Antilaebum senex Annos , nec impubem parentes Troilon , aut Phrygiae forores Flevere sempeν r do e mollium
Tandem querelarum isto. Inductio ex pluribus particularibus aliud particulare concludit, sive , eae p/uribus σοIIectionibus pervenit quo vnrt η . Aliquando per interrogationem, ac responsionem fit, aliquando simplici contentione; immo vel ex partibus totum, vel ex formis genus, vel ex similibus simile colligit. Ceterum disciplinarum tractationi , quam orationis eloquentiae aptior, atque adeo oratoνibus is
315쪽
ductio, quae probat, non quae eXplicat interpretare , non est nisi paucis Ioeis aecommodata Elegans haec Xenophontis . Di iIe est τει
unum hominem otiosum a Iere, multo discilius familiam , omnium vero di ilIimum exeretiatum alere otiosum; numquam ergo convenis exercitum esse otiosum b. Et Ovid. r. Trist.
Si tamen haec navis vento ferretur amico . Ignoraretur forsitan ista fides . Thesea Piritώοus non tam fensisset amicum , Si non infernas vivus adisseι aquas . , Ut foret exemplum veri Phocaeus amoris, Feeerunt furiae tristis orsa tuae .
Si non EuvaItis Rutulos eeeidisset in hostes , mrtacidae Niso gloria nulla foret . Settiret ut 'Ioum spectatur in ignibus aurum, Tempore sis duro es inspieienda fides. xi Ex iis argumentationibus Ent memata , ω exempla Rhetorisa sunt instrumenta e , quemadmodum disputantium disciplinarum syllogismus, atque inductio. Etenim enthymemata, atque eXempla suadent, atque urgent vehementius, ut quae natura probans magis quam eonfirmant d e syllogismus subtilius, &severius probat, ideo non satis multitudinis facultati aptus ; inductio autem magis evlicat,
a. Arist. Rhet. l. a. c. i. tex. sv. b. De Instit. Cyri l. I. C. Arist. Rhet l. a. c. 4 l. text. cos. & Iosephus Platina prolus. ad Art. Orat. c. I. s. r. d. Id. IhIuisput. a. e. Id. ibi. .
316쪽
Puid si verum: verisimile: probabile: improbabile :falsum : quibus nita
tur oratio : a quibus abhorreat.
r. π ΥΕrum est id, quod ita re ipsa se ha. V bet, ut assirmatur et itaque vera est propositio , quae rem aliquam asserit, uti plane est , ut: fragilitatis hiamanae nimia in prosperis rebus oblivio est s Uue es sapere, nomquod ante pedes modo es videre, sed etiam iura , quae futura sunt , prospicere br vera illa. tio , quae legitime eX re cerra concluditur, ut si veritate amicitia , fide Deletas , pietate propinquitas colitur , necesse es, iste, qui ami. cum , Delum , affinem fama, ae fortunis θο- Iiare conatus es , vanum se, ω perfidiosum , ω improbum esse fateatur ς: vera historia, quae factum quodpiam narrat, ut profecto contigit, quale est Ciceronem Catilinae conjurationem patefecisse atque extinxisse , ex eo autem non minus apud bonos gloriae, quam apud malos Cives sibi incommodi peperisse . a. Veri autem plura sunt genera: unum omnino certum, ac prope ineluctabile, simul que perspicuum , sensuque perceptum , quod nemo sanus inficiari possit, ut hoc Tullii, Deus es qui regit, qui gubernat , qui cursum
astrorum , qui mutationes temporum , rerum viis ei tudines , ordinesque eonservat , qui homi
a. Cmt. l. o. c. 4. Pro istud more comico. h. Ter. Adelph. act. 3. R. 4. c. Cic. pro Quinct, c. o.
317쪽
num commoda vitasque tuetur , & Horatii , Aequa tellus pauperi recIuditur, Regumque pue risb: alterum sorte aeque certum, sed re conditum , ac prope arcanum, quod in sensum vix cadat . ut hoc, Quidquid aetatis re tro est , mors tenet ς; & , Ii vivunt, qui e corporis vinculis , tamquam e carcere evolaveis
runt ; nostra vero , quae dicitur vita, mors es dis
3. Verisimile est quod aut ipsam plane veritatem, aut ejus certe similitudinem continet; neque enim semper verum ipsum cerni atque afferri potet , quod in profundo veritatem esse demersam e aut investigationis dissicultate , aut opinionum varietate cum Democrito lateamur; tum ergo quod verisi. mile videatur afferimus; ut quod parentes
filios suos diligant, filiique parentes; quod
praestantes viros ceteri venerentur, quod pru
dentissimi viri non decipiantur, ita enim plerumq; fit. Id autem in simplici affirmatione, in argumentatione, in historiarum factis, quem admodum etiam in probabili, in falso contingit . ut semel de toto hoc genere dictum sit . Verisimili argumento Antonium non herediis tario nomine, sed vi in multas possessiones
invasisse ostendit Cic. 1. Phil. c. I s. Te is, quem numquam vidisti , L. Rubrius Casinas Deit heredem . Et quidem vide quam te amarit is . qui albus aterne fueris ignorans
fratris filium praeteriit Fusii honestissimi Equitis Romani, Dique amrcismi, quem pa- Iam heredem semper factitarat, ne meminit
quiis a De Nat Deor h. l. a. Od. 18. V. 32. C. Sen eP. 3. Vestra, ad auctor. quia Scipio loquitur de caelo oblatus, ut fingitur. 4 Cic. Somn. Scipi c. l. Id. a. Acad. Qea est. c. Ia..
318쪽
LIBER IV. assdem ἰ te, quem numquam vνderat, ae numinquam se Iutaveνat . fecit. heredem Velim m=bidiear, nisi molestum est. L- TMrfeeius qua farie fuerit ρ qua satura quo municipio γtribu Nihil feto , inquier, nisi quae praedia habuerit. Igitur fratrem exheνedans te faeie bar heredem . 4: ProbabiIe, minus quiddam quam verisimile, est quod non levem , nec contemnendam dicti , aut facti cauisam continet, qua dignum est, quod eXcipiatur, atque approbetur ; ut quod propinquus 'ropinquum amet, quod amicus amico recta atque utilia filadeat, quod vir optimus vera dicat, etsi toties simi falsa . Cie. pro Arch c. Rheginos credo , aut Merenses, Neapolitanor, aut Taren. rinos , scenisis artificibus largiri solebant, id huis summa ingenii praediιο gloria noluisse.
s. Improbabile est quod eam sui dicti ,
aut facti caussa in affert & continet , quae nullam veritatis faciem habet, etsi vera effepossit. Ita qui aut rudi pastori, aut imperitae mulierculae crebras gravesque sententias, praecipue de regni administratione , accommodet , improbabilis fiet , quamquam ab iis etiam personis ejus generis aliquid inter dum dici possit. Cic. pro QMinct. c. 23. Bona postulas , ut ex edicio possidere liceat et quo die ' te ipsum , Naeυi, audire volo : volo inauditum faeinus ipsius, qui id commist, voce convinci. Dic, Naevi , drem . Ante V. Kal. -- terra lares. Bene agis . Quam lave es hine infaltum vestrum Gallieanum 3 Septingenta miIIia passuum . Optime . De saltu dejieitur Quin-uius quo dic Quid taees y die diem . Pudet
319쪽
disere intelligo a sed fero, nequicquam pudet . Delieitur de saltu pridie KaI. interealares. o rem incredibilem l o cupiditatem inconsideratam I o nuneium voluerem 1 an antequam possu- Iasti, ut bona possideres, biduo misi i qui eurse, ut dominus de suo fiando dejiceretur aIterum incredibile es , alteνum nefarium. Septi genta millia passtitim biduo vis esse decursa p6. Falsum est quod secus rem assirmat atque illa est, aut rei eam caussam affert, quae vera non est. Ita singulari hominis laude rem falsam Caesarem affrinasse , cum diceret: Satis diu vel naturae vixi, vel gloriae , evincit Cicero pro Marc. c. g. Tum id audirem, inquit, si tibi IOIi viveres , aut si tibi foli na.
rus esses s nune, eum omnium salutem Civium, cunctamque Remp. res tuae gestae complexae sint, tantum abes a perfectione maximorum ope rum , ur fundamenta , quae euitas , nondum te .cerir : quidquid enim est, quamvis amplum sit, id certe est parum, eum es aliquid amplius. I. Igitur omnis argumentatio, immo omnis Oratio tum optima est, cum vero illi certo, explorato, ac prope fatali nititur, tum enim plane viget, pollet, ac manet; & propte ea, quantum fieri potest, illud verum certum & constans cogitandum, inspiciendum, exponendum est, in ipsoque omnia constituenda. Quoniam autem majori ex parte, quae' in iudieium , in deliberationem , ac persuasionem veniunt, etiam aliter se habere pορfunt, eorumque pavea neeessaria sunt s idcirco etiam ad verisimilia, & probabilia confugimus, immo ad haec libentius, si aperistiora sint,& magis popularia, numquam autem a. Arist. Rhet. l. I. e. 1ι.
320쪽
tem falsa eligamus, neque eis Orationem nOstram committamus I omnes emm trahimur ω dueimur ad cognitionis , fetentiae eupiaditarem, in qua exeellere pulchrum putamur et Iabi aurem; errare, nescire , decipr, ma- Ium , turpe ducimus a .
9. Vera aulem ,&certa in primis sunt communia pronunciata , ut in praeclaris disciplinis ex nihilo nihil sieri; totum sua parte maius esse s hominem divinae sapientiae maxrmum opus esse ; ita in vita tempori faepe eedendum utilitate universos capr; fe quemque maxime diligere . Deinde quae certa ratione confirmantur vim vi repellere Iieere; μον
euique mores fortunam parere; amieos maximum rrrum praesdium ; nemrnem homini h
sem futurum , ni si bi ipse ante binis sit . Tum quae integris ac sanis sensibus percipiuntur
malos ab afflicta ad florentem amiciιram α Iare s sapienti fertur orus honores , fortunam occurrere s plebeios tumultus initio θν-midandos , I deinde infirmi mos esse . Praeterea quae incorruptis rerum gestarum monuis mentis tradita, es certarum gentium lege, dicto, opinione , aut more coniti tuta sunt. Postremo certum putatur , cu cumque ad vera
sarius non contradicit, aut ipse jam posim , quod argumentari ad hominem dicimus, rumenim suo ipsorum sensu & dicto homines conis