장음표시 사용
381쪽
Naiorum i in persaepe etiam privati is hae Rep perureiosos cives morte mQIctarunt . AmDges , quae de Civium Romanorum supplicio ναgatae fiant λ at numquam in bae urbe bi , quἐώ Rep. desererunt, eiurum iura tenuerunt. - nvitiam posterat alis timer Praeelaram vero Pop. Rom. refers gratiam , qui te hominem perte cognιtiam , nulla eommendatione Maiorum tam mature ad summum imperium per omnes
honoriam gradus e tuIιν , si propter invidiam , aut a Iic Ditis perieuli metum , falutem Civium suorum negDgrs . Sed si gura est invidiae metus , non es Debementius foveritatis , ae fortitud/nas invidia, quam inerιiae, ae nequitrae errimescenda ys. Finitimum, & paris copiae est artifi .eium, quo singulae argumenti partes amplificantur , ut sua ratio exornatioque addatur cum proposito, atque assumtioni , tum complexioni: itaque, si syllogismus sit, ample propositum seu major propositio explicatur,
eique suae caussae, & sua ornamenta adduntur; eodem pacto assumtio sua cum exornatione , eodem complexio, cui sua ratio exornati que consequitur, interdum quidem servato, saepius inverso propositionum ordine, non
semel singulis propositionibus, saepius aliquibus adductis & dilatatis. Si enthymema erit, idem fiet in proposito, & in com-Ilexione . Hujus rei quamdam imaginem hae in his virg. a. Georg. v. 136. Sed neque Medo=um Moae, ditis a terra , Nee pulcher Ganger, atque auro turbidus
Laiadibus Italiae eertent ἔ non Bactra, neque
382쪽
Totaque thuν feris Panchas a p nguis arenis . Hic non brevi proposuit, nullas terras in omni ubertate cum Italia certare; nunc pluribus confirmat, qui re nulla terra cum lia lia contendat, quod in ea nulla mons ira sint in pee ore, in agris. Pergit igitur. Hae e loca non tauri θ rantes n rribias ignem Invertere, fatrs immanes dentibus orii et
Nec galeis , densisque virum seges horrvit hastis: Sed gravidae fruges , Baechi Massicas hu
ImpleNere 3 tenent oleaeque , armentaque laeta .
Hine bellator equut eampo sese arduus infert et Nine albi, Clitumne, greges, ct maxima tau
Victima , saepe tuo perfusi flumine sacro
R ima uos ad templa Deum duxere triumphor .Hιe ver assuum , atque ali nis mensibus
Bis grav/dae ρ eudes . bis pomis utilis arbos -- rapidae tigret absunt , ω faeva leonum Semina, nec miseros fallunt a contra Ieaen-
Nee rapit immensor orbes per humum , neque
Squameus in spiram tractu θ es IIuit an
Hic complexioni lotus suisset: sed eloque tiae uiri rationi insistunt , ideo aha addit, quae confirment, tum certi se pei si assD .
AI e tot egregrar urbos , operumque labore V , Tot congesta manu praeruptis opstraa saxis :FIuminarue antiquor Iubterlabenιia muros 4 An
383쪽
ia tque indignatum magnis stridoribus aequor, Iulia qua Ponto Iove sonat unda refuso , IDrrhenusque fretis immittitur aesus Aver-
Osendit veniι, atque auro plurima fluxit. Io. Quare, ut in summam reseram, quivere. egi egie, ac sapienter velit ampli fit re, is res accurate, penitus, & praeclare cogitet, inspiciat, illustret; tum rerum, ac verborum sibi copiam praesto esse , immo occurrere gratulabitur , resque ipsae explicatae, i it ustratae , ac magnifice tractatae maximam ei gratiam habebunt .
De adiuringendo in fummam sermone ;
r. TLIud etiam saepe in usum venit, ut stri I ctim ac breviter , non ample & copiose multa dicenda sint, aut cum aliorum objecta crimina diluantur, aut gum brevis oratio habeatur , aut cum in memoriam revocanda sunt plura . Tum ergo rei capita, & summa , non rei partes, & ornamenta promuntur . Quod justam, & satis longam orationem absolveia
384쪽
LIBER VI. 313ret en ita brevi conjectum a Caes. Be I. GaI.
I. I. c. 43. cum Ariovisto Germanorum Re .ge colloquente . Sua esse, Senat que in eum beneficia , quod Rex appellatur esset , quod ami. eus s quod muneνa amplr me missa ; quam rem se paucis contigisse , ω a Romanis pro maximis hominum officiis eo Mevisse tribui ; illum , iam neque adiιum, neque caussam postulandi iustam haberet, benesio ae Iiberalitate sua ac Senatus ea praemia eonsecutum . dolebat quam veteres , quamque iustae ea De neeessitudinis ipsis eum Aeduis intereederent 3 quae Senatus eonsulta , quoties, qtiamque bonor ea in eos fa .cta essent , ut totius Galliae principatum M. dtii tenerent; Pop. Romani hane esse consue-3udinem, ut Deios atque amicos non modo suinibiι deperdere, sed gratia , dignitate , honore auctiores velit esse; quod ad amieiιiam Pop. Rom. attulissent , id iis eripi quis pati posset
Proinde ne atit Aeduis, aut eorum fociis beI-ἐum inferret; obsides redderet a ne amplius Gemmanos Rhenum transire pateretur .
a. Id quoque accidit dicenti, ut res saepe debeat extenuare, & minora quam sunt praedicare ; ut cum suas laudes commemoraret; enm ii libere admonendi sint, qui ei jucundi, & dignitate, aut potestate superiores, resque ut in se est pronunciata offenderet; cum animandi, non terrendi rei magnitudine , qui audiunt; quoties ipsa eX tenua. tio gratiam habet, & vim et numquam tamen contra rerum veritatem , quidquid aut praeceperint, aut secerint Ethnici utilitatem saepius quam honestatem secuti. Hujus in . dolis haec sunt. Cic. 1. Phil. c. r. Quid Putem p eontemtum ne me Non video nee in X vi.
385쪽
vita, nee in gratia, nee in rebus gessis , nee in hae medioeritate ingenii quid despirere possis Antonius. Id. 7. Phil. in e Xtrema pagina. Te ipsum moneo, Pansa , quamquam non egeas σοὐIio, quo vales p tivrmum, tamen etiam summi gubernatores 1n magnis tempestatibus avectoνibus admoneri solent, hune tantum apinparatum ne ad nibatum reeidere patiare tem pus habes tale , quale nemo habuit umquam; hae gravitate Senatus, hoe sudis Equestris Ordinis, hoe ardoro PopuI. Roman potes inpeνpetuum Rempubι metu ω perieulo libeνa-- . Caesar ad territos Duces suos Bel. Gal. I. I. c. 4o. Sibi persuaderi cognitis postulatis , atque aequitate conditionis perspecta Ariovisum neque suam, neque Pop. Romani gratiam repudiaruriam et quod δε furore atque amentia imp&Uus bellum intulisset, qMid tandem veνerentur Factum ejus hosti perreti Ium Pagrum memoria , eum , Cimbris O Teutonis a Mario pulsis, non minorem laudem exercatur, quam ipse Imperator meritus esset. Virg. ecl. 6. v. 9.
Non injusta cano ; si quis tamen haec quoque , si quis
Captus amoνe leget, te nos e , Vare, myricae, Te nemus omne canet.
386쪽
Videndum oratori quid dicat, O quo
quidque loco . Cie. in orat. cap. I4.
2sid sit dispositio: quanto ad eloquentiam alumento ct quas par es
I spositio est νerum inventarum in Ordinem distributis , siveoνdo , distributio rerum, quae demonstrat, quid quibus in Ioeis sit eoIIoeandum b. Etenim ubi orator repererit argumenta , h storiarum exempla, scientiarum , atque eruditionis capita, vitae monita, magna exponendarum rerum moω numenta, ingeniose cogitata , bona dicta, ac denique etiam verba, quibus ea complectatur , Ornet, atque armet, ubi, inquam, repeis X x rerit, a. Cic. Iuvent Rhet. I. I. c. 7. h. Auctor ad Hera
387쪽
rerit, habet quidem ingentem , ae praeclarum rerum quas acervum , aut struem , ea igitur certa lege, ac serie disti ibuenda sunt, ut appareant, vigeant, ac praestent, ut Duci ad p gnam milites, & Pictori ad imaginis speciem colores distribuendi sunt. is ergo ordo, eaque dispositio non mediocri est ad eloquentiam adjumentor ut enim sapientis est disponere , ita dispositor uin est emi. nere, assicere, ac rapere in admirationem, atque oblectationem. 3. Dispositio autem tria hae e spectat rite
distribuenda, verba, argumenta, atque Ora tionis paries, nempe exordium, pr i positi O-nem, divisionem , narrationem, confirmationem, confutationem, ac perorationem - .
Collocandorum verborum praecipuae
r. ollocandorum verborum prima ratio est, ut quae ab aliis pendent ante collocentur, ac deinde ea, a quibus priora pendebant ; hoc pacto enim malorem conciliant orationi majestatem, & attentionem sita sue nomini epitheta, verbo sui casu S, Fenitivi , dativique , ut vocantur, nomini a quo reguntur , finito infiniti modi accommodate praecedunt. Rei quoque singulis quia busque verbis occurrentis sit exemplo hoc
Cic. I. de Orat. c. I. Cogitansi mihi Depenumero, ω memoria vetera repetenti, perbeatis isse , Quincte frater, illi videri solenι , qui
388쪽
in optima Republica , eum Θ bonoribus , ω
rerum gesarum gloria florerent, eum vitae cur sum tenere potuerunt, ut vel in negotio sine
perieulo , vel in otio cum dignitate esse possent. a. Altera ratio est maior quidam periodinumerus & concentus; quare, ut generatim ampliora verba humilibus, asperiora mollibus, tardiora celeribus temperanda sunt, ni si aut insignis amplitudo atque alaςritas, aut insignis tenuitas ac maeror exprimendus sit, ita singulatim etiam sic concinnanda, ut nu. merose cadant in longiorem breviori praeceis dente , praesertim ubi oratio aut paullulum, aut omnino quiescit. Tale hoc Ciceron. pro
Dom. c. 23- Audieram legeram elarissimos nostrae civitatis viros se in medios hostes ad perspicuam mortem pro salute exercitus injecise se ego pro 'lute Reip. universae dubitarem e 3. Tertia ratio est varietas, ut modo in nomina, modo in verba , modo in aliam vocem concludatur oratio, ne satietas similitudine ingeratur, aut ars ostentetur et ut Ct. cero I. Catil. c. a. Cupio P. C. me esse cisis mentem, cupio in tantis perieuIis non dissolutum videri L sed iam me ipsum inertiae ne quitiaeque eondemno: eastra fiant in Italiam contra Remp. in Etruriae faueibus colloeata. Et c. 3. Quid est, Catilina, quod jam amplius expectes , si ueque nox tenebris obscurare coetus nefarios, nee privata domus parietibus continere vorem eoujurationis tuae potes ,si ita
Durantuν, si erumpunt omnia p4. Quarta ratio est facilis ordo; ut eo pacto verba ipsa collocentur aut omnia , aut Plurima, quo verborum significata cogitanti
animo occurrunt, & dicenda quasi se offe
389쪽
316 RH ET. INSTrunt posita, non distributa r qui ordo gravi , atque iucundae narrationi, temperatae que affectioni aptissimus est. Eam indolem haec praeseserunt. Cic. pro Mil. e. x6. V de quam sit varia vitae , eommutabilisque rantio, quam vaga volubilisque fortuna, quantae infidelitates in amieis, qtiam ad tempus aptae simuIationes, quantae in perieulis fugae proximorum, quantae timiditates. Virg ecl. 8.
Ut vidi, ut perii, ut me malus abstulit error . Hor. L 1. Od. 1. v. I. Ine edis per igner Suppositos cineri doloso.
Argumentorum dispositio quae optimaritemque praecipuarum orationis partium.
x. Λ Rgumenta & ipsa vim saepe aequu, L 1 runt, acriusque assiciunt, ae perlua dent alio atque alio pacto disposita. Satis ergo expediens illorum dispositio videtur,tit primo firmum aIiquod ponatur, ait Cornelius Celsus, fummo firmissimum, imbecilliora medio , quia O . initio movendus est Iudex , α quicumque audiat, O fummo impeIIendus . Certe cum statim solidissimo ac prope inelu etabili argumento commotus ac persuasus est qui audiat, deinceps etiam iis assicitur ae duincitur, quibus minime assiceretur, priorum
390쪽
rationym vi sequentes roborante, persuasorumque animorum judicio concedente. x. Nihilominus optima argumentorum di spositio est, ut a firmis ad firmissima progrediamur, rationum enim , omnisque orationis vis semper crescere debet . Itaque curandum est , ut vero atque essicaci argumento causiacam statim ingrediare , & continenter deinde magis magisque augens ita incedas, ut apte omnia copulentur , atque unum corpus effinciant , non acervum t quapropter dispositio prudentis hominis est potius , quam oratoris b .
3. Atque illud ipsum in orationum partibus distribuendis valet ,&generatim quidem exordium propositio consequitur, propositio nemque partitio, ut refutatio confirmationem , & omnium postrema peroratio ; non semel tamen continget, ut ante argumenta afferenda sint quae rem probent, quam rei propositio nominetur, atque interdum peroratio omnium prima sit; si enim propositio invisa esset, & constaret eam initio a firmatam certe reiectum iri, nec deinceps auditum, tum praecedant argumenta, iis enim nemo non flectitur, ae dueitur; ita etiam si appareat vel certissima argumenta inania su . tura, nisi ante re sellantur quae contra antismis insederint, tum a refutatione Ordiendum; demum si insignis miseratio, aut laetitia, aut invidia, aut pavor maxime sint affectura, ab iis incipiendum: quae omnia ut injusta ac perpetua oratione fere numquam, ita in brevi contentione Ducum ad Duces aut ad milites, Regum ad Reges, Civium ad
a. Quinctii l. 7. e. r. b. Cie. in Orat. c. Is. ejusquet veruis Quinctil. prooem. l. 3. .