장음표시 사용
151쪽
res, suspiria, lachrymas,& id genus
alia exhibebunt. Atque hi sunt vaporum 8c exhalationum effectus, qui pro varia hom i num natura & temperamentis varii etiam produci solent. Qui vero vapores caloris excessi& vehementia, ex sanguine, aut vitiosis &excrementit ijs, ac non natu talibus, sed alienis humoribus pro creantur : ij non in cerebro tantum,
sed alijs etiam partibus, longe alios effectus, sinistros nempe de morbificos proserunt: praesertims diutius
in corpore retineantur, & ab eo exhalare, resolvi, aut dissipari per meatus, Sc occultos corporis ductus nequaquam possint. Illa de primis exhalationum generibus & differentiis , qui mercu riales sunt liquores in corpore humano, dicta sint. Illi enim primi omnium expirant, ut in artificiosis di. stillationibus videre est. Hos sequuntur calidiores dc sicciores, ac spiritua liores fumi, seu aquae vitae, ac benignioris ac suavioris sulphuris sanguinis nostri naturam redolentes: quique per temperatum caloris gradum E sanguine exhalantes, optimum de gratissimum spiritibus nostris ali
Qui si ab extraneo de vehemenistiore calore,sive externo, ut a violentiore motu : sive interno, utpote aliqua calidiore intemperie, aut ardore ebrili huiusmodi fumi pellantur &urgeantur: ij actiores redditi, Sc. aridiores,nec non incendio concipiendo adaptati, vigilias, dcliria, di inquieta somnia inducunt: idque juxta eam naturam & qualitatem variam, quam ex diversis calorum gradibus, ex variis hominum temperamentis , Ac humorum proprietatibus possident: sive etiam mercuriales, sive sulphurei, sive tartarei ij sint fumi, qui evaporant. morum enim alij acriores Ze mordicantiores, alij minus, alij tenuiores & spiritu otiores, alij crassiores& densiores et qui, juxta variam illam suam conditio-Hem, varios affectus in corpore susci
HalituI aquosi & mereuriales de-siores sunt& minus spiritu os sumis calidis Sc ventosis , quod hi de sul phure viscoso& glutinoso sanguinis nostri magis participent. Qui autemper secundum caloris gradum ex ic-perato de laudabili sanguine , ex uni fumi aut halitus, is quiddam comune& assine habent cum subtili&vitali arteriarum nostrarum sanguine. At si ex corrupto sanguine & Impur calidiore exurgunt hi vapores quum 'plus, quam par est, incendio urgeantur, benigniores quidem dc utiliores halitus evanescunt. Alii nitro sulphuream de inflammabilem naturam induentes , & in cordis sinus delati, senochum invalescentcna aut decrescentem suscitant, prout ejuimodi halitus minus,vel magis vitiosiis: aut velocioris vel tardioris fuerit resolutionis. At quae ex humoribus excrementitis Exeramenis exhalationes, utpote ex faecibus & νιtia. tartaro corporis nostri emergunt, dcviolcntiore impetu extruduntur,pro . natura
152쪽
natura sui generis diversa , diversas
quoque morborum & symptomatum species inducunt. De quarta & ultima evaporationis specie restat nunc dicere, quae fuligines sunt, quibus aptius sublimationis nomen congruit:quod siceae &aridae exhalationes efferantur: ut e- vaporationis nomen mereurialibus
halitibus, vaporibus & fumis recte tribuatur: quod, cum naturae sint liquidioris, minore negotio evaporare etiam possint. ν. Natura At fuligines, mercuriaIi prorsus fuliginum. lis more,&unctuoso liquore fere destituis, linam potius naturam, camque volatilem, crassiorisque, densio ris ac foetidioris sulphuris materiam parti in possident: partim vero visco sam quandam exhalationem , . quae
huic tantum sublimati speciei, quae fuligo dicitur , producendae gluten suppeditat. Quae quidem fuligines,
quum liquore omni nutriente , recreante, nec non anodyno, & familiari nostrae naturae, prorsus spoliatae sint: praeterquam seminaria & radices vitiorum , in corpore nostro nihil procreant. s. r ινε . Intereas tamen haec statuitur disserentia,ut aliae alijs sint perieulosiores,& proh umoris & materiae , vel
sulphureae vel tartareae , natural IS, aut non naturalis conditione, magis vel minus incommodi de detrimenti inserant.
Iguis autem gradus, quo eiusnodi fuligines praeparantur, quartus sit Oportet, hoc est, violentissimus. itqui spiritus omnes humidos di mercuriales, nec non subtiliora eorporia sulphura absumpserit & exhauserit. Sic enim videre est, ex quovis ligno fuligines fieri, absorpto videlicet , prilis ab igne , mercuriali de sere ci-leoso humore omni.
Inter istas autem fuligines sut uotidiana eonstat experientia alia
imi subtiliores, alta vero crassiores 8c densiores. Aliis salinam magis naturam S substantiam possident, unde acriores redduntur: alia sulphuream, quae flammae concipienda: a ptiores sunt.
Ejusmodi varietas eernitur in ligno quercino de abietino. Quernum enim de faginum , de natura salina magis participant: Abietinum vero de sulphurea. Quod si in majore mu-do hoe fieri conspicimus, certum est, 3c in microcosmo idem praestari, quuin eo de querna, fagina, d abiegna ligna, potentia de substantia delitescat,
non forma: quae immoderato nostro calore, tandem in actum erumpunt, ut diversas fuligines etiam excitent:
variisque in Iocis sese sublimantes,&variis membris adhaerentes, ac sese agglutinantes, unde varia morborugenera emergunt: quales sunt me-- - bolta,maηM, praesertim eum in aerea ' regionem micro cosmi, hoc cit, cere brum evehuntur: ubi microcosmica ejusmodi meteora generantur, ard tia & ignea, ut in majore mundo coruscationes, fulinina, fulgura, varij cometae, R id genus alia ex propriis
Si autem ejusmodi fuligines vim
habeant de naturam napellosam, aconitam
153쪽
conitatem, auHpigmentalem aut ar- floria molientibus, oriuntur in ade- senicalem, in interna capitis parte, si nis emunctoriorum & glandibus tu- evehantur,morbos'estilantiales ibi prO- moras, bubones ct apostemara pestifera. ducent, s; in exteriori aliqua alia pam A fuliginibus vero & spiritibus Ω- te, anthraces. carbuaculas. At si mem- lium septicis , prout variis in locis branis pectoris sublimatae adhaese- haerent, carbunculi o amhrates variirint, eam pleuritidis speciem indu- pestilentes, ubique efflorescunt. Clicent, qua non sit vulgaris, ex defla- n. ea fuligines salinae sint,vel clita ar-xione sanguinis in eas partes orta: sed senicales, non solum naturam salis, pestilentialis. ejusque acerrimit sed arsenicalis et-Αut si in inferiores partes corpo- iam obtinent, ut non escharam miris, vi & robore naturae, cum excre- norem aut mitiorem inducant, qua si mentis protrudantur, eam in intesti- eausticum aut septicu in aliquod ar-niad enteris specie progignent, quae senicale violenti stimuin cuti affixum pestilentialis est, non alia ratione i- esset. psum intestinum exulcerantes,& ve- Atque hae sunt diversae exhalationenosam ac sthaceiosam prorsus qua- . num aut evaporationum substantiae: Iitatem inurentes, quam si septi cum quas sanguis noster, alij qtic succi,aut aut causticum medicamentum assxu humores in corpore nostro conten- esset. Non quddillae fuligines, citra ti, possident:&ex quibus in eo. varia alias sanguinis substantias, qualitatis morborum gentea originem habui. huius alienae&malignae solet sint pam cum extra temperamenti sui cancelticipes, concurrunt enim tum me Ios evagantur 6c excurrunt. Neque curiales, thm sulphureae malignei m- ideo morborum causae dicuntur. puritates, quae morbum augent, l6- quod tantum sint vapores simplices. gedeteriorem reddunt,aut etiam ul- halitus, sumi dc fuligines, aereae 8ctiplieant. Quemadmodum in pesti- spirituosae naturae, aut calidae, frigilenti constitutione pestiferum vene- dae, humidae Besiccaequalitatis: quod num, aut arsenicale sulphur accen- parum, oc exigui est momenti r sed suin,non unu tantii cor impetit: sed quod spirisibus latauis,impetuosis itur. per totum corpus virus suum sebiti balentusalsuginosis,ponticu, cribin, acique pestilentem diffundit: cujus ef- du,mordacibus O virulentis, sulphuriis, fervescentia& malignitate aliae duae nitrosis αι du, narcotuM, pestiferu, arse- m νι. substantiae in sanguine contentae, sal nuali, , a ι ι montacu, Otuentu alu/-ῶςω. nempe &mercurialis liquor, exard turgeant: qui ex variis nostri corporis scunt, commoventur simul&inqui- liquoribus, sulphuribus, salibus, ει- nantur et ac inquinatae virus etiam cibus, tartaris exhalant &expreant: suum particulatim exerunt. Ex mem unde tot morbi & symptomata, sive eurialibis enim humoribus inquina- proprio caloris naturalis motu & otis, expurgatiovemque sui peremu- Peratione; sive praeternaturalis, aut
154쪽
. - MEDICATRIX. III1lla quavis abdita ratione id fiat, in partes vitales preeumbat. Deniq;
excitantur & invalescunt. ex iisdem contemplationibus hau-Nolim tamen omnes omnium ries veram originem ventotu, gran- morborum causas in genere ad ejAs- dinum, nivium, a quibus tinnitus modi exhalationes & evaporationes aurium , ps Oses, a poplexia'; &si- revocare:bona tamen earum partem miles morbi, a vaporibus mercuria-ς illuc referre aulim. Usque adeo po- libus condensatis excitatur. Quoru tentes& admirandi sunt effectus ac sane morborum causa non tantum,
Ira varii spirituum illorum, quum subje- quod vulgus iacir, ad frigiditatem C ctum proprium & congruum nan- referendar sid etiam rcspiciendum' ciscuntur. Quod facile sexcentis ad acidi talcm hanc salis vitii olati, exemplis confirmare, & re ip ta com- quae vaporibus illis mei curialibus V probare possemus, ni brevitati stu- permixta,eo silein repente , di quasi
in egenitorum morborum ex cen-
de improviso coagulare atque conglaciare potest, unde a poploxiae, Scejusmodi morbi produc uritur. Nam vel exemplo c corpore nostro exprompto, hoc est, urinae, ite patet, qua iss istis humoribus mercurialibus acido sale permixtis insit . . vis coagulandi. Quapropter hoe t meteoxa , quae fiunt in Microcota', simpliciter nobis concedi necesse est, homine, inquam, ex continuis illis cruod dikimus sal armoniacum iis- vaporibus atque exhalationibus,quq ex inferiori ventre quem meritod eum terra comparaveris in aereame . hoc est, superiorem corporis nostri regionem sublevantur. Vapores templatione Macrocomi. Contemplatio macrocosmi, cilicia a ' que meteororuin, occasionem sub - ministrabit inquirendi in diversa quod diximus, sal armoniacum ira turae acidum habere vim dissolvendi
corpora, & coagulandi spiritus. p. an vis miseratis in homine Sed ecit sorte sciolus quidam n sutulus, & qui vix ac ne vix quidem Ita patebit ex solis vaporibus mer- limen philosophiae salutavcrit , qui
eurialibus in nubes a cerebri frigidi- magna confidentia nullo pudore, co-tate condensatis eum nec digeri aut tra nos insurgere & oces amare ausit, dissipari potuerintὶ seu morem modo in corpore nostro haud quaquam re- pluviae moderatae ac simplicis specie, periri naturam vitriolatam, niti modo densissimarum nubium aut eataractarum in modum deseedereria unde catarrhi mites , aut violenti, quos suffocativos nuncupant, quddmateria uno quasi quodam impetu
lam, armoniacalcm aut tale aliquid simile. Prabatio abessectis. Huic ut respondeam. Primomnium exacte considc r mdum sua-Diuiliaco by GOrale
155쪽
ri4 ARS MEDICAdeo, quis sit ignis ille naturae, quis sit
ille coctionis cibi in ventriculo at thor, qui eundem dissolvit atque i inmutat, & tam, exiguo quidem tempore, quod nec aqua butinns, nec ignis Mementaris quidem pretare possit, vel longo. Rursus considerent quae se causam famis caninae qaam prompte consuevit omnem cibum in ventriculo consumere, ut nexerminum quidem, aut jacium t sitimum naturae concedat nutriendi sui: unde fames ista insatiabilis. At ex vulgi opinione dieet aliquia hoc fieri ab humore quodam acido ac melancholico, qui lateribus injcctus interdum ebullit haud aliter ac
fortissimum acetum, vel potius sicut oleum vitrioli, aut aliud simile quiddam devorans atque dissolvens. Emim vero sane si aciditas illa diligentius fuerit considerata, de per anatomiam philosophi eam inspecta, a bonis & candidis facile judicabitur, nonaneptius dici vitriolatum, quam melanch olicum. Quinimo longe etiam melius: cum melancholia talia nec rossit, nec praestare seibat, nisi per a- ei ditatem supri dictam. Hac enim loquendi ratione, longe melius exprimitur virtus dissola ens, reliquaeque propriet.tes, quod facile patebit ei, clui ad amussim Omnia consideraverit. Et quid prohi-heat tandem vitriolatas ejusmodi facultates, vel humores appellare, cum constet omnibus suis proprietatibus atque viribus ad naturam vitrioli accedere mimirum liberum est,&coneessum vuIgo medicis Dogmaticis bilem appellare aeruginosam. vitellinam, porraceam, propter as finitalcm rerum, a quibus ista nomina mutuata est: Eccur igitur nondi nobis integrum si idem faciendi,& humores vitriolatos appellandi, quod de natura vitrioli partici-
Sed redeamus ad meteora quae sunt in corpore nostro:& ja locuti sumus de iis, quae excitantur a vaporibus liquorum mercurialium, quaecum aqueis similitudinem ha-.bent, atque etiam cum iis ,' quae ex 'meris terrae vaporibus fiunt in ma
Rctat nunc, ut etiam de aliis aliquid tradamus. Quemadmodum igitur exhalationes sulphureae, nitrosae , vel anti
moniales ex terra in acrem atque nubes stibi evatae,causant meteora ignita , ut fulgora, fulmina, tonitrua ii
cometas, & his similia: Ita quoquq
in corpore nostro a fumis atque evaporationibus fuliginosis ex sanguincretorrido & adusto, atque a tot tam que diversiis tartareis sulphureis, atque nitrosis quibus viscera nostra scatent in estumationibus excitatis , similia producuntur me
Ejusmodi quippe materiae fuligi
nosae, vel in ipsis hypochondri in aventilatione prs pedita, ae stilantibus, subortae, vela calore immodieo &subtili excitatae, , tandem esseruntun d sub is
156쪽
ti sublevantur in rerebrum atque Horum namque alii sent acuti,
ignita in eo suscitant meteora, ma- alii acidi, alii mordicantes, alii se nias diuturnas, phrenitides arden- tidi, alii odorati, quidam tantae acrites, melancholias pertinaces, deli- moniae, ut vel solo odore ferientes ria, dolores capitis, epilepsias, di id cerebrum, moveant succussiones, de genus plura. sternutationes extraordinarias, aut . . Horum quaedam, ob materiae fil- ita quacunque ratione oblaedunt . - Iiginosae tenacitatem , aut eopiam ς ςbrum, vel ob suscando spiritus. longo tempore durant, uti maniar Mix obtundCndo, & conturbando. ouaedam citius finiuntur, ut phrentia Vς sulphureis illis fumis , aut nare tides e quaeda in serocius hominem lici , quales ex plurimis carboni- exercent, quaedam mitius, nempe bu citari solent, sopiendo: ut vi-w out materiae praedictae fuliginosae, Mς ς min plurimis , qui eiusmodi vel plus. vel minus fuerint aeres,ab- ς ibonibus assidentes quoddam- undanteia adhaerentes, salsae, sulphu- m. d. lethargici evadunt, aut quoin reae,aut talis ejusmodi qualitatis ma docunque cerebro vehementer
gis, vel miniis inflammabilis, vel perturbato.
quaeumque alia ratione noxiae. Est Eaedem constituendae disserentiaet enim magna istarum materierum in antimonialibus, arsenicalibus. 8c H fuliginosarum diversitas: Haud se- mineralibus humoribus, vel vapocus sane, ae ipserum etiam lignorum ribu L, idque ex eorum csscctu, vel' combustorum disserentes fieri talia septico, vel certe cauilico, quod gines videmus, nempe alias tenaces praedicti fumi continent beneficioningis. alias salsas, sulphureas, &e- calis. iusmodi diversitates. Tales aerea fumi plus satis saepe
Eadem diversitas etiam apparet oculis nostris innotescunt, quibus inseparatione spirituum tartareoru & dolores. & inflammationes, re. - , Cermisiae, defrutorum, vini, hydro- fluxiones acritudine sua accersunt. melitis&similium potuum,quorum nosque saepe, ceu altera quaedam diversitas, vel ex odoribus nares se- Xantippe aut scemina rixosa pertumrientibus abunde manifeste appa- batrixque e domo nostra expellunt
γ Ita in suibus quoquε, sulphuri- Hine ex ea sumorum divembus, 3coleis, quae deltillantur vapo- state diversa suboriuntur symptorum diversitas qui nihil aliud sunt, mala, diuturnitate, malignitate .at. quam spiritus a diverss materiebus que vehementia magis, vel minus tartareis producti satis manifeste infestantia, idque pro natura mi- declarat. nerae, atque conditione qualitatis,
157쪽
uci quantitatis exhalationum, & ea- eruginosum , in bili erum a r salatu rum substantiarum, quae cum iis ceu minosum pungens, & stipticum, in pi- vehiculo quodam sublevantur. tuita vitrea, eadem mei qualitate Rursiis quoque videmus in visce- praedita e sal nitrosum amarum in ribus terrae microcosni, in ventri- bile amara: urinae quinetiam penitus nitrosae materiam nitro simillima in repraesentant.
Reperiuntur de in microcosimo, si inde ae in macrocosmo, plures aliae ilium disterentiae : Sal siccarinum in dulci p tuita: itemque sal arsenibus, inquam, eosdem fere effectus
fieri nacteororum , tamaqueorum, quam igneorum. Exemplo sunt tympanites, hydrocele, itemque ilatus ab infarctibus in esu si, viscera de parte Sinternas concutientes, quae omnia ventos, pluvias terraeque motus praeclare rc praesentant: Aquae vero imus aut inter culcm,mare, flumina,
fontes, & rivulos. Deniquc di ignitam et cora varie sunt etiam in homine ab exhalationibus spirituum nitro rum, & sulphureorum, qui inflammati, tot febrium excitant diversitates,tot inflammationum. Nascuntur in homine direr . substantis metallica , ut arena, lapides, seu calculi, qui in variis visceribus, atque capacitatibus ventriculi, fellis,quiq; in splene, hepato, intestinis, articulis, ac in ipsis etiam pulmonibus, at que cerebro procreari solent, quamvis frequentius id eveniat in renibus atque vesica, in quibus partibus sunt minerae omnium fertilissimae. Sid succi concreti quos vocant in gignuntur in hfimano corpore, ut dipersa silphuru genera , saliumque presertim plures distbrentia, τιtraoI.ita, aluminosa, nitrosa,gi m mea : sal gemma, aut sal communesal um, crurescit in pituita salsa: sal armoniacum acetosum, in pituita acida, itemque in quadam hyeste melancholia acida : sal pitriolatum
eale &septi cum in humoribus malignis & pestilentibus. Ex horum salium resolutionibus, sed maxime styptico ni, sunt.
quaedam species colicae, quae tandem in contracturas degenerant.
Ex corrosvis distinista dysenteriarum genera oboriuntur : EX . acetatis orexes ventriculi. Exarseni -- Lcalibus anthraces, carbunculi, itcm- .
que ulcera cancrosa , phagedaenica, dr sepulo tica di similia. Ex eorundem vero coagulationi- , bus fiunt arthritides, calculi, scirrhi,&varia obstructionum genera pro- .ut ipsae tartarorum, saliumque, quae in corpore nostro gignuntur naturae
Sed ut praedicta omnia explicen- tur melius, & clarius appareant ci-jam ad sensum cum ex his petenda ,st vera exactaque cognitio causarum morbificarum, qua sne frustra remedia quaeruntur, aut adhibentur) subjiciemus quasdam demonstrationes manifestas, & ad sensum
158쪽
Notum est,& in consesso omnibus, vel edicto summi medicorum di istatoris Hippocratis, corpus nostru in constare cx continentibus, contentis , & impetum facienti
Continentia sunt partesselidae,
atque firmiores, ut ossa, cartilagines, ligamenta, carnes, quae continent,&quasi coercent partes molliores.
Contenta in duplici sunt discrimine . quaedam sunt impetentia, exhalantia, impellentia, seu impetum facientia: ut loquuntur medici quaedam humectantia,csquentia. . Prioris gcneris sunt spi litus balsami nostri radicalis , quos spiritus innatos vocant, sive parti alicui infixi haereant, stuper universum corpus divagentur, generati cx substantia purissima, atque spirituali liquoris sulphurei ,& salis alimentotum vitae nostrae. Spiritus rursus sub dividunt in naturales , in vitales atque in anima. , IeS. Hi omnes vel genuini sunt, atque puri, vel impuri & foeculenti Illi profecto naturae sunt purissimae, atq; adeo aethereae, & vitae conservat
Hi crassi, atque impuri ad illos collati,obnoxii alterationibus, quippe qui de impuritate foeculenta met- curii, atque liquorum salis,&ΩΙ-phuris alimentorum, plurimum partio ip aut: Ex quibus principiis nos constare supra docuimus. Humectantes partcs sunt liquores mercuriales, aut id, quod vulgo
humores nuncupant, tam naturales
utiles, & nutrientes, qui retinent aliquid de spiritu vitae, quam inutiles Mexcrementitii.
EU uentia seu exhalantia sunt l, litus, quo nomine & vapores, quorum supra meminimus complectimur. quae nihil sunt aliud, quam vel distillatio,& evaporatio illa humida, sublata ex parte aquosori rerum h moralium seu mercurialium: vel exhalatio sicca rerum sulphurearum aut tartarcarum atque salium corporis nostri. Et tales exhalationes nihil quoque aliud sunt, quam fumi, fuliginesque spirituales, sed cxcrementosi,ideoque se perflui. Nam prater primas illas separationes, quas natura faci t ex parte alimentorum crassori, & impuriori, per excretiones scecum ordinarias: adhuc etiam in chylo, actu ipso sanguine humorum nobilissimis, sunt quaedam impuritates superfluae,quas
proinde natura separat. Ergo per evaporationes separan tur superfluitates humidiores, & eae tantum, quae in tertia concoctione separantur, quae assimilari nutrie dis partibus nequiverunt. Quapro. pter a natura expelluntur per ductus insensiles, poros inquam cutis, ut liberius perfletur,& venti ictur ab aerς calor noster naturalis , aut cordis
Superfluitates halituosae quoque aeque participant de sicco atque de
159쪽
ἔi3 ARS MEDICAhumidor hoc est, his quae ex mate- nempe a Deo post reliqua sectum D ci
tiebus sulphureis, salsis, atque liquo- ut Dein in ipso exptim3ret,sub bra νι quoribus mercurialibus exhalantur,atq; dam compendis , qui uid dissust antὶ
Quarum quidem pars tenuior, & Neque hie de intellectuali& coe- halituosor per insensiles transpira- lesti mundo,qui etiam in hoc conationes : aquosior per sudores et sor- pendio reperitur, velim verba face-didior vero, atque ea, quae maxime re: sed de Mementari tantum; tan- est foeculenta cutis superficiei ob- quam nobis proximo & adhaerente, haeret . prout insuperiorem Ec inferiorem Quod si vero iam ejusmodi ex- regionem distinctus est. Quam e halationes fuliginosae retineantur in iam divisionem humanum eorpus eorpore nostro, id quod vel propter patitur: ut caput sit regio superiore frigus ambiens anstrictionemque vitales vero partes media: nutritio is cutis, vel propter locorum aut ae- ni dicatae partes, utpote imo locotatis rationem, victus rationem in- stae, inferior aquae & terrae regio, seu temperantem indeque enatam di- globus vocentur. spolitionem, aut cutis densitatem Quemadmodum autem ἐn terrae innitesve oecasiones accidere solet penetralibus, tum solis radiorumvir- tum fieri nequit, quin ejusmodi com tute, tum ipsius terrae calore nativo pora infinitis propemoduin morbis & proprio, multae exhalationum Scallis praeter eos, quos in meteororu Vaporum species excitantur , quae
aereorum, atque terrestrium micro
cosmi classem retulimus) fiant obis
Eadem cognitio oeconomia humana ex analogia macrocosmi, paulo aliter tractata. Non immerito sane nee absurdὰ homo microcosinus appellatur. Siquidem quicquid majore mundo
circumcirca diffusum continetur, totum hoc microcosino, ceu com
pendio, contrahitur, ut scribit his verbis Gregorius Nazianzenus initio libr. de hominis opificio , quod etiam alibi annotavimus . bommsmmixtorum imperfectorum corporibus essentiae causam tribuunt: utpote qui varia sulphurum,bituminum, saliumque ac liquorum sive mercuriorum genera procreant : hacque caloris utriusque tum solaris , tum terrestris: pec non 3c astroruin influxus ratione, in Elementari mundo, tanquapa in suo continente, tot 8ctam varia contentorum genera,ex matricibus suis progenita conspiciuntur. Haud secus in humano corpore evenit, quod de continentibus& contentis partibus constat, quarusolidiores, ligamentosae 8c carnosae seu molliores, cum elementis colla tae,locorum & matricum ossicia in
160쪽
eo exercent: ut quae de principia by- Xu: nec non propria ae Interna terraepostatica, Ze alias substantias varias, caliditate excitatos, materiam tam ram fixorum corporum, quam vola- diversis aestupedis meteoris ac cortilium, tam materiales, quam spiri- potibus imperfecte mixtis sussicere, tuosas essentias contineant. Quae tum in aerea regione , tum in ipsis quidem substantiae contenta in ipsis terrae penetralibus . praesertim ex va- matricibus dicuntur: quorum alia poribus inercurialibus,frigidis, hu-i inpetuosa, de hue & illuc fluctuantia midis,& naturaeaqueae, nubes & plu- sunt: alia sunt humectantia, alia cD via ,grandines, nives, gelu dc ventos fluentia. ' generari. Impetuosa contentasunt spiritus At ex sulphureis de calidis sicciri noliri tam naturales, vitales εο ani- eoruscationes, tonictua, presteres,
males qui purissimi, sincerissimi, de fulmina, & id genus alia ardentia
maxime omnium aetherei sunt) qua meteora essingi. impuri, & malisnam quandam qua- Sic in minore mundo, hoc est,hu-litatem prae se ferentes. mano corpore, similes& iidein v Humectantia sunt humores nostri naturales, tam utiles, quam in tiles 3c excrementitii. Eis uentia vero seu exhalantia contenta ,sunt halitus tum sieci,tumh umidi,hi vapores dicti, alii fumi.
pores ac exhalationes materiam inustis&diversis meteoris estor mandis suppeditant. Vnde tot ac tam varia morborum genera,eaque stupenda, modo mercurialia, frigida &humida: modo sulphurea, calida & sie-Femida illa exhalatio, quum sit ea, non forma quidem dc accidente, ab arid fumus expressus, calida, sic- sed substantia hoc est, virtute essenisca, levis S subtilis, semper in altum tiali talia , tum in inferiore ventre, fertur, sulphureae de igneae naturae tum superiore soc est, in capite de propinqua, ut quae facile ardeat, de cerebro partibus utiq; terrae penesammam concipiat, atque sic incen- tralibus, de aeris regioni correspondat&urat. dentibus, prorumpere palam est. Contra vapor aut fluxus humi- Etsi autem hujusmodi vapores dedus,eum naturi sit rarae,mercurialis, exhalationes, nec non ex illis prode- de aqueae, si ab externa caliditate, fri- untes stupendi morbi de symptom gida aqualitate spoliatus in aerem ta, physicis quibusdam rationibus efferatur, Se ibi frigore eoncrescat, ni tantur . ejusmodi tamen morb pristina in sua in naturam recipere rum causae intellectus noliri captum cogitur, ita ut scilicet in aquae natu- plerunque longe superant altiusqueram convertatur 3c redeat. repetendae sunt origines,utpote quae Ut aut cm in majore mundo vide- abditae sunt di divinae. re est, ejusmodi vapores Zc exhalati-