장음표시 사용
241쪽
re a nobis prolata, audiamus quid id e
Galenus praeterea, quae supra attulimus referat in libro suo decim otertio m et liod i. Precipua sinquin intentio medici esse debet ad naturalem statum reducere laborantem, O quod cereris neglectis una adhibenda cura est,ut illud conser-τemus, a quo agendi acultas procedit. Haec autem consistit in calido innato , quod dum validum est, nec impeditum, corpus innoxium conserrat , ita ut quicquid corpori accesserat praeter naturam , quod sit amovendum, semper calido naturaIi valido egere , indubitatum axioma sit. Et quampis in externis morbis, ct in quibusdam aliis nihil conferre calor naturalis rideatur, ut In amotione camis -- per excresientis in vulnere, vel distantium
labiorum vulneris reunione, tamen con-
Iunctio ct carnis generatio, ct cicatricis inductio non fiunt nis ab ipsemet calore innato. Haec Galcnus, &recte. Enimvero sane omnes ejusdem sectatores, ut ne quicquam de authoritate tanti coryphaei derogem'
ultro dicent atque fatebuntur , Vere atque omnino esse naturam,adeo
que vivificum illud balsamum radicate, quod omnes ejusmodi salubresedit functiones, quam naturam &hic de supra ex Galeno merito diaximus veram & genuinam medicatricem omnium morborum sedea-wnus, quavis arte atque ope medicinae illius balsamicae adjuta, excitata, corroborataque natura, cxpellere possit, domare aut exturbare omne
id, quod ei molestum est, sive contrarium. Idem prorsus sane denos statuimus. Tom. L
qile concedendum est, eandem naturam esse principium, & quas primum movens omnis curationis:
quippe absque cujus robore vel vigore omnis ira edicina inutilis est atque frustranea: Natura quippe sibi semper est similis ac eadem, nec nunquam in nobis otiatur, sed in perpetuo versatur negocio , jugiter agitans, motitans, atque vegetans, donec obstaculo multiplici impedita segnius illud praestet atque infirmius. Quae sane obstacula , icu adversitates, illam ct ultro propriisque viribus
avellere &superare conatur, aut etiam ejicere: rerum cum ei res sit cum hoste fortissimo, aut certe cum plu
ribus hos utique longe facilius atque citius expugnabit si artis subsidiis obfirmata, armisque sibi eonvcnientibus instructa contraire possit audentior, majorique cum confidentia,robore atque securitate. Media corroborantia e classe antece
dentium petita sunt, tum supernaturati
tum naturalia. Inter media corroborantia ira turalia excellunt Diatetica corroborantia , de quibus in Diaeteticar Et Pharmacestica, corroborantia scit. medicamenta ac inprimis balsamica eorum natura,Quinta essentia dicta. Hinc author Querc. officium medici est, inquit, vitalibus, potentibusque remediis morbos illos radicales in corpore, ex semine genitos eradiis care. Hoc autem fit ope ritalis cujusdam balsami, quod verae medici- Cc na
242쪽
nae firmum fundamentum, morborumque omnium vera est medicina, modo ab omnibus impuritatibus f paretur&debite praeparetur. Hoc est, illud vitale balsamum, haec unica, di vera medicina, quae ad omnes corporis affectus, tum praeservationis, tum curationis ergo exhibetur.
Hane Fernelius in suo opere de abditis rerum causis subolfecit, dum Probare conatur,in natura esse quiddam di vinu, atque pristantius, quam quod ex vulgatis illis elementorum qualitatibus insurgat, illud queo cultam proprietate appellat. Quam scognovisset esse in natura, sui discipuli Hermetis illud norunt in certe hanc rem inanifestam, de quae vere in natura est, atque subsistit, diviniori alicui principio non ascripsisset. Ansam vero, & quasi fundamentum curita sentiret atque statueret, ex pluramis Hippocratis, o Galent locis desumpsit. Hippocrates libro de Antiqua medicina, repudiatis antiquorum
hypothesibus & fundamentis, propterea quod caliditati, frigiditati, humiditati , & siccitati omnium
morborum causas ascripsissent in inquit : omnia a vi quadam, & facultate, δυναμεων proficisci: quibus etiam curationem morborum
Rcceptam rcfert. Et alibi scribit, .m divinum quiddam esse.
Quicquid autem per haec intelligat Hippocrates s i. de Diara. J nihil
tamen revera id aliud est , quam ipsam et vera absolii aque praedicti balsami natura: cuius victu te vivunt, virent, vigentque omnia: & sine quo mortua, dc extincta jacerent. Hanc materiam secretiores philosophi appellant quintam rerum essentiam, elixir, aurum potabile, lapidem, c lumque philosophoruin , diversis sit in is quidem nominibus , candem tamen rem intelligentes. Quintam essentiam dicunt: quod sit aliquid, quod non ex cras qua tu Pelementorum rosultarit. sed aliquid praeter haec, & quasi mΘεῖον quiddam , si vo autorem rerum omnIum, qtlieain creavit, spectes: sive admiarandas ejus virtutes, atque cinctus, non temere ab elementari corpore
pro manare percipias. Elixi r vocant, quod sit ad vitam conservat dam , morbosque depcllendos, inis comparabilis medicina. Aurum potabile vero, non quod ex solo auro, &semper ex eo fiat, fit enim ex omnibus rebus, quae sub coelo sunt,
ut mox docebitur sed καY' ἐξ lis sic dictum, quod ejus praestantiam adaequet. Lapis vocatur, non ut ille, cujus contactu metalla transeunt in aurum: hoc enim, avaritis inve latum est, atque opus, non medicor um, VeI. medicinae sed propicr perpetuam, atque invictam durationem , aut quod de natura sit salis, salis, inquam,
rerum vitae, in quo tanqualm dura imo,srmissimos corporum fundamento relia qua mytines conquiescunt. Coelum d
nique philosophorum , qudd clementorum naturam longe transcendat. Balsimum quoquc morito eammat criam dicunt, quod sit quaedam
243쪽
nctura radicatis, sons actionum, &foecunditatis, cujus beneficio elementa concordi mixtionis ratione vinciuntur, & in cujus facultate scuvirtute,vera de universalis est omnisi morboru medicina, sanitatis restauratio, corporum renovati O,atq; conservatio: d. niquc id, quod vigorem, S potiendi facultate praebet omni bus naturae rebus. Et quamvis haec materia spiritualis, cretums,in vili bi lis, & occulta, atque iecirco rationi in agis,quam sensui subjecta,vix seorsim reperiri possit: attam e cam, di esse,&a vero philosopho haberi posse, alibi specimen familiarissimum exhibebimus. Enimvero sanc, ut artis bencficio corporea spiritualia reddi possimi sic ruritis etiam spiritualia corporea, vel astralia,ut vocat Paraecis . invisibilia, visibilia, Ac quae modo in orco Hippocratis, vel nocte orphei vel puteo
Democrati occulta Iacebant, nunc
manifesta fieri possunt : deniq; quieta mobilia, & econtra.
Hoc incorruptibile balsamum incorruptibilibus reru foecundis seminibus praesertim,& reperitur,& conservatur. Atque hic maxime locum habet illud Aristotelis: Ex corruptι onemius, alteriusfieri generationem. Semen nainq; terrae injectu quoda n modo putrescit quidd, aut saltem corrumpitur, hoc eu, digeritur, atque resolvitur: at radicatis, seu balsamicalis ipsius subitantia, quae in vitali, & spirituali quadi humiditate otiosa an tea delitescebat, & in qua totius vir-
tur, atque potcstas seminis vigebat. nunc prodit, seq; in conspectum dati Ut vel hinc satis supci que mavi seste
pateat, balsamicam illam substantia, quam incorruptibilem jure diximus, non corrumpi, sed pei fici, novun. q; corpus inde procreari. Quod si constet solam naturam per se talia prae stare posse, ipsiusq; solius beneficio, spirituale a corporeo, in corrori: bile a corruptibili , invisibilc a visibili,& denique purum ab impuro sel arari posse, quid eadem prastet adjuta beneficio, atq; dexteritate arti 1λMaximὸ vero cum ina jus quiddam, dc
praestanti fiet Mospiciamus in ipsius mei naturae operat lonibus, si dubitu,& legitiin uiri artis ministerium accc dat, ut fit in agricultura, cum terram
optime praeparamus, ipsamq; stercoribus& urinis animalium in quibus salia balsamicalia continentur impinguamus , quo di ipsa terra, ipsiq; iemii a fertiliora reddantur. Tale quiddam sane inest rc bus omnibus, ac ita quidem inest, ut a ph ilosophis ac veris artificibus medicis sagaci i dustria eiici, di in pern et lonis, puritatisq; summum gradum reduci ponsi. Atque hoe illud cst. quod meuici,
ac philosophi Hermetici proprie, &per excellentiam medicinam appel
Curatio & restitutio defectuum. qui b. saepe languescimus, nequaqua
in sola crasi ex mixtione elementoria, ncq in solis qualitatib. primis, caliditatis, frigiditati humidi tatis & siccitatis, ita est,sed poli' illo tu defectu is e estectuu causae ac remedia balsa. Cc 1 radia
244쪽
a O ARS MEDICAradicali coelesti, quintae auxiliorum stillationibus & circulationibus, ut es entiae adscribenda sunt, spiritibus- purissimae tadem spirituales substanque mechanicis ei insitis, quos Para- tiae emergant, tincturas suas&pro celsus scribit in abysso naturae esse prictates firmius retinentes, virtuti- reconditos: qui certis icmporibus bus hae praeparandi ratione auctio- proferunt sese in generationes me- res: sic spiritus resolvendi vi praediti, dicamentorum: nec abolitis medica- constringendi, purgandi, vomitio-
mentis destruuntur , sed in abyssis nem, urinas, sudores proliciendi,imo suis quieseunt, aliquandiu, nulloque etiam generando somno, doloribus demulcendis &fluxionibus sistendis, idonei & apti, his praeparationibus potentiores in suis proprietatibus evadunt, firmius & conitrictius incentrum suum colliguntur, ac sesc
in virtutes admirandas contra lita ut
uacunque igitur ad curationem re quiruntur, in s rituum potestate omnia continentur ire ut loquuntur Aristotelici inpotentia essentiamex qua reru omnium facultates, non autem ex ipsa cras pro- Quas autem virtutes possident, eae manant. sunt quae ex tr. bus principiis proma-Hi ergos'iritκs balsamici quia corpo- nant, sale, sulphurc&inercurio, quae ibus inclusi siunt crassιs, debite sunt eruen- alioquin exiguae sunt, au t nullius eti1 ιι ct dignoscendi. Docent ergo Medici cilectus, si incompedibus sui corpo- illi quod res cst, omnes actiones nais ris perpetuo maneant, nec in spiriturales a spiritibus profiscisci, iii iliis- tualia attra resolvantur. Etenim quaeque principiorum scientiam lacile, cunque ad curationem requiruntur; ita ut quemadmodum morbi ad ge- in spirituum poteilate omnia continerationes pcrdacitntur, resolutione nentur,sive ut loquuntur Aristoteli- vaporum& spirituum alimentorum ci in potentia illa essentiali, ex qua impuritates morbidas in se conti- rerum omnium facultates non au-nctium, de in anatomiam humanam tem ex ipsa crasi pro manare diximus
invehentium: sic morbidos illos spi In hoe Medi ei scientia posita est, ut ritus & tincturas corrigi & ejici non spirituum discrimina & proprietates posse, quam aliorum spirituum ope. optime cognitas habeat, & singula Etenim spiritualia spiritualibus, ut singulis adaptare norit,iaon in medi-
corporea corporeis committenda cando tantum, sed & praeparatione, sunt. Neeeste est igitur ut in reme- siquidem ui arctius cum corporibus diorum praeparatione spiritus a cor- conjungantur, cum corporei, quOporibus&mortuis qualitatibus sepa- dammodo tardi, ac crassi non usquerentur, quod no sit infusione,coctio- quaque penetrant, aliam praeparandine, simplici, de id genus crassis arti- rationem laboriosiorem rcquiruat,bus,sed spagyricis putrefactionibus, quam quae in corporibus etiam si solutionibus, coagulationibus, di - tilioribus medicamenta usurparitur
245쪽
Ρtaeterea eum alii spiritus salium proprietates , alii sulphurum, alii
mercuriorum referant, li quoque &in medican do & praeparando varietatem requirunt, ut crudi tissimus dicatur is Medicus & perfectissimus, qui horum omnium scientiam callet. Non igitur boni Medici ossicium versatur in cognitione tantum
morbi, sed remediorum potissimum debita praeparatione & administratione , ut sanitatem inde consequatur. Quorsum enim morb.cognoscatur, si curandi ratio ignoretur at faciles curatis nes pronuncio , modo morbus sit cognitus.
. an salsulphur 9 mercurius separata ab innam sint utilia ad medicationem. Sal, sulphur & mercurius extracta & vi ignis scparata nativo temperamento spoliantur, atq; idcirco inutilia sunt ad curatione morborum
Resp. Quasi temperamentum ex modo mistionis ortum si rei forma, quae non nisi cum materia conjunc a quicquam praestare possit. In confesso est actioncs a formis profi-eisci, quae ex principiis suis internis
emergunt,corporaque sua vivificat,& motib. suis nativis exercent, ut ex desinitionibus allatis naturae & animae docuim . Qvqisum igitur si sorma aut spiritus solus est, qui omnia
movet,generat, format de vegetat, sanat, conservat, ad temperiem comporis recurris, quae, ut diximus, nullae M potcst, quam quae a forma i nducta est, ut morborum remedia inde eruas.Nunquid ipse sateberis sorin,
separatam a corpore,a quo impediri soler,plus virium habere,quam corpori amxam 3 Si vel tantillum naturales facultates corporis nostri esses subodoratus, quae ex cibo&potu virtutes,quibus reficiantur, coctioni b. digestionibus,&circulationi b. variis eliciunt, & a corporibus secernunt, an dubitares in spiritibus solis, non intemperie corporum , quae nihil stercus sunt, vim omnem inesse, colisqueeta humores naturae ab impedimentis suis secernendos: ut valide operentur' Nunquid vel idcirco videas faetiim cta corpus, ut arcanum in ipso concludatur arcanum autem in quo vis omnis inest,ab ipso eorpore extrahendum in usum λ Nonne ex cortice nucleus cxtrudendus est ut abjecto corpore in usum veniat in quo etiam nucleo quanta est corporis impuritas, quae a natura secernitur,dum in primum ens suum nucle redeat,& sc valide operetur ξSie cum informa aut spiritibus medicamentorum,hoc est mercurio, sulphure desilc , vis omnis medendi lateat,cur ars ista a suis impedimentis& impuritatibus, ut naturam eo onere expediat,non liberet & enucleet p
CAP. VII. Dulectebis corroborationis. Corroboratio illa ratione medicamelorum tum unipersasu,tumparticu-cularis est.
246쪽
cuivi vister, roboratur , idque Medicina Quapropter soli igni residuo reis illa uni peroli. vificatio illa sui ita loquar lanis
Ad hanc quidem rem praestanda quam causae primariat, proximae, at medicina illa balsamica, quae exqui- que intrinsecae tribuenda, interve sita prsparatione naturam acquisivit niente tantum extrinseco ventilato purisiunam, vivificam, spiritualem, re,tan qua in instrumento. roborantem , atquc homogenea in Rursus, quemadmodum frustra naturam quae nulla exceptione longe facis, signem languidum, ac vix aeaccommodatioresticaciorque est, Κ ne vix quidem scintillant cm inulto reliqua illa medicamenta vulgi me- ear bonum mortuorum Obrutu ci dicorum, nulla arte, nulla industria to resuscitare velis: citius enim sus- aut dexteritate praeparataeQuae quo- secabitur, quam in pristinum vigoniam cruda adhuc, impura & crafla, rem accendetur. terrestrique impedita sunt crassitie, At si carbones accentas apponas, di naturae potius multum facessant ne- mox eundem adaugebunt, nec meis 'ΓOcii, quae antequam horu maligna tus amplius erit ullus extincti qualitatein eruat, cruditatem deco. Dis. quat,tcrrcitrumque crassitiem atque impuritatem secernat, succumbit
pri' si auxilium aliquod recipiat atq; solatium. Et ne a similitudine nostra Simili prorsus ratione praecipM virtus, seu functio semper igni nOstro vitali seu balsamo radicali accepta ferenda, potius quam medico, digrediamur, applicemus jam dicta aut med eamentor licet hoc aliqua dad ignem, de quo antea loeuti sum . ratione subvenire, manusque au-Quemadmodum itaq; videmus i- xiliares praebere possit, & solem, 'gnem multis cineribus obrutum, di dumttaces cinereas,&tarchus tarta
ne aerem quo nutritur concipiat, reos impedientes liberat, ac dissol- impeditum, facillime suffocari: e- vit, ut liberior sit transpiratio, ne abaris undem rursus excitari, si quis admo- iisdem oppressiis, suffocetur. Talista manu, diductis cineribus, eventi- est Balsamica haec medicina, quae pu- . latis hie,quae restant, scintillis, libe- rificata, exaltata, atque in cnentiam rum aeri praebeat aditum : hic eausa praestantissimam redacta, spiritus a- refocillationis, excitationisque ignis licuius vitae instar, ignem nostrum tribuitur ei, qui semotis cineribus vitalem, jam quidem viventem, sed manum adhibuit; cum nihil aliud languidum excitat, instaurat, & pri- fuerit quam incrum instrumentum Itino vigori restituit. Quod cum restitutionis ignis. absque omni comparatione longerit principale essiciens e sistit in citius,tutius, atque jucundius, quam ipsemet igne, que frustra hercle ille medicina vulgata id praestet: iccirco dilatarit, aut eventilarit, si penitus illam non male carbonibus mortuis, futilet extinctus. seu ligno vireati . hanc vero tanquapraepa-Dj igod by Cooole
247쪽
praeparatam,&iamn balsamum re- N. 2. Ut varia corroborantia na-dactam carboni accenso contuleris. turalia pro divei sis partibus ac mo De hac unica medicina intellige- bis peculiariter Deus in natura erea indus est suminus ille sapiens. Altissi- vit: ita diversa quoque corroboran-mus creavit e teria medicinam, qua tia spiritualia in vcrbo suo nobis pa- vir sapiens non abhorrebit. Nam tefecit,eorumque efficaciam per spi- per το medicinam intelligit remedi- ritu nobis applicat. Osuina bonitarium, non artem medicam. N. Universalis haec medicina,sngulari typo ac analogia repraesentat medicinam illam, sive balsamum spiritualem animae nostrae, quae ceu character patris coelestis superne ad terram deicendens , humanam seu corpoream naturam adscivit,in qua genitus, circumcisus, spiritu coeli tus in baptismo perfusus, variis tentationibus vexatus, morte condemna-C A P. VIII. De debilitatisne stirituum morbi-
correctionestu aiseratione, vel euinctione , vel pitione seu narcoli. de
Morbus est instar hostis,qui contus,moriendo sanguinem ac aquam tranaturam insurgit, ciusque impe
fudit, nobisque in nutrimentum ac medicinam spiritualem cessit,omnibus morbis spiritualibus medendis, aptissimam ac susscientissimam. De corroboratione partιculari. Particularis corroboratis sis certis flurium ac Ceconomiam perturbat. Idcirco si pax introduci debeat hostis
ille vel corristendus seu emendandus est, vel prorius est ejieiendus. Media naturalia hostes hos debilitantia sunt Diattetica, Pharmaceus cis, videlicet cardiatu, cephalicis, Da- tica & Chirurgica. ticis,pectoralibuι, stomachiιu, stlaneticis, Diaetetica media exhibet Diaete-rcteneu,aubniuu.De quibus inPhar- tica: Pharmaceutica,Pharmacopoea:
N. I.Ut Duci belligeranti pro diversitate loci ac indolis hostium, alii ae alii prosunt milites. Videlicet, co- modius adhiberi possunt, familiares Chirurgica; Chirurgia.
gunt vestirituum , seu balsami natiνi,
Quercetan. Morbidos illos spiri- quibus loci conditio aut hostis natu- tus&tincturas corrigi &cjici nonra indolesve fuerit perspecta quam posse constat, quam aliorum spirituuperegrini: Ita quoq; balsamo na- ope. Etenim spiritualia, spiritualibustivo contra spiritus morbificos di- ut corporea corporeis committeda. micanti pro varietate horu spirituu Nectile est igitur ut in rcmediorum alii ac alii prosunt spiritus sive inedi- praeparatione spiritus a corporib &cam enta opitulantia. mortuis qualitatibus separetur. ι - Na. Diuitigod by Gorale
248쪽
N. t.Haec repraesentant spirituales nem disponuntur.Etenim, ut ait a radios carnis potentiam ac robur in tornoster, per fermentationein seu nobis debilitantes malas cocupisce- fermentum naturae pari modo , quotias, cruccae tribulationibus corri- in panificio videmus, omnes corpo-gendo, fugando ac expellendo. ris nostri humores attenuantur subis Alteratio est exaltatasacultatu notara . tiliaturq;. Hi ne cognoscas licet, que mutatioseu melioratio. admodum vel modicum acidi feririe . Media sunt medicamenta I. alte- ti universam pallam fermetat,di pa- 'rantia, scit calfacientia refrigeran- nem levissimum, atq; concoctii facil-tia, exsiccantia, huine stantia. Ea- limum reddit, qui alioqui futurus e-demque attenuatia, incrassantia,&c. rat gravis& ad digestionem Direptus: a. E/ulcorantia, quae ακώοτητα ita etiam per eandem via sermenta- principiorum corrigunt. Veluti dul- tionis, quae consistit in liquore quo-cia,temperata. dam acetoso naturae, nostros humo-
solvunt, ut testacea &c. disponi,ideoq, sunt quaeda acida . q . Fervorem spirituum ac inflam sudores moveat, quam vis ea ex me mationes extinguentia: ut frigida, dicorum vulgari sententia sint frigi- acida,&, quae discutiendo ακροτη s da. Pharmac. rest. c. I s. imminuunt. N.2. Aciditas est rerum omniumi. s. Astringentia.Veluti acerba: au- fermetu. Ines ea aciditas seu spiritu stera,&c. acidus in omnibus rebus I. Inmine-o g. Specifica, quae proprietate sua ratibus, videt. sulphure vitriolo & o morbum corrigunt, veluti sunt ante mni sale. a.In omni b. vegetabilibus selepitca, antapoplectica&c. qui ab iis sustentantur atq; vegeta- N. In Pathologia membra diver tur. 3. In omnibus animalib. quae si indispositionis, recensu linus, quae vegetabilibus nutriuntur. tamen praecipue in humorum aut In aciditate illa consistit vera fer- potius in sanguinis cruditate peculi' mentatio, elevatio atq; attenuatio arive corruptione & malignitate i morum, & per conicquens hujus concentrantur. Ergo uti ratio beneficio quoque fit facilior eorun- sanitatis transponendae est cruditas,quam plerunque excipit scr-mentatio seu ebullitio p. n. ita ratio indispositionis emendandae sita est ineruditatis subtiliatione, maturatio. ne ae desecatione, cujus mediu prae ei puum est ferme tatio, suavis ac na-dem expulsio quippe quod ab illa.
humores attenuati, facilius ac pro-plius exhalent per sudores quae
tenuiorum humorum tantum esse solet. Haec acciditas est vis mercuri lis. N.Quod Quereetan . sermutatio. turalis utpote,qua cruditas corribi- ni acceptam ferendam censet, id cutu inutilia separantur,& ad ejectiois mica salis acci endum est.
249쪽
E is enim aciditas in fermentarionibus sentitur: attamen vi aciditatis fermentationes fieri, non facile dixerim, cum nulla initio sermentationis plerumque occurrat. Verisimilius . igitur videtur, aciditatem potius fermentationes subsequi, eo quod par
tes aethereae , mercurialis ac sulphureae,seu quae magis in naturam rei fermentatae transmutatae ac transplantatae sunt, mediante digestione ac Limentatione a crassioribus salinis aeminus elaboratis scparatae,atque subtiliores, spii it ualloi esque redditae sint: qua separatione,illae aciditate contrahunt,ad eundem sere modum, quo aut horacetum fieri scribit, partium aethercarum separatione. Vci quo litimor scias inguis melancholicus, sic parat pili tu scii parte aeti rea , qyue in partium nutritione ac vivitii catione absumpta est acescit. Eteni in id quod a fermentatis abstractum est indolem fermentati reseri, residuo acescente. Itaq; ratio fermentandi sita csse vidctur in facultate seir spiritu rei sermentand. x, seu si plures concurrant,in potiori,qui spiritus caloreexternosus cnatus, vires suas exerit, homogene-isq; adscitis de in naturam suam transplantatis exaltatur, roboratur, spiritu
alior redditur, principiaq; illa byposta
et aac Elei nutalia tenuiora secti olavat. C A p. IX. De curatrone TanarI.
T artari eruicatio nec perficitur ecco
proticu nec opera remedit vehemen
iis , sed apta ct concinna spes ioci auxilii
praeparatione, o proprii d olvendi, liquefaciendi ac vacuandi guminosas ejus-
modiotartarera impuritates, rasias, ter 'restr4s, viscids ct tinaces quainoibos ορ tumcsiinori in vobμpro rcanis Cum morborum tartareorum generatio, fiat per coagulationem tartari, consequens utiq; est, utcura procedat a resolventibus eiust nodi topho tartareos. Ea autem fiunt ex remediis
propriis atq; specificis : quorum alia vim habent resolvendi tartarum huius
alia alterius generis de naturae.Nam ut diversa sunt tartarorum genera atque saliuin : ita &dissolutionum atq; causarum dissolventium. Res exemplo fictillustrior. Cum mi Arabicum dissolvitur in aqua : ratio est, quia est de
sunt aquos cd maiore opus cst copia aquae ad fissolutioncm corvin. At mastix,thus, lacca in aqua nunquam
diisolvitiatur. Nam quia haec gummi sunt de natura sulphuris, facilius dissolvuntur in oleis ut ipsum inet sulphur. Q qautem gummi partim sulphurea,
partim aquosa,& de salis natura plurimum participant, ut ammeniacum , sagapcnum ,galbanum: ea cum spiri tibiis salis, ut cum vitriolato, acetoso spiritu, in ipso aceto vini contento linsolvuntur; aut timili aliquo alio spiritu a cetoso, partim mercutiati, partim sulphureo. Hinc patet, in quo consistat ditat vendi vis. Patet ellam non omnia purgantia conferte ad distblutionem &per consequens evacuatio nem tartari, ut frustra sint, qui scbrib. quartanis, aliisque morbis pertinacibus, varia medicamentorum genera.
sine ullo di scrimine pra scributu :c in
250쪽
plurimis ex iis non sit vis particularis&ipecitica resolvendi atque deturbandi tartareas materias & mucositates compactas. Quinimo talium usu pertinaci, ex quartana simplici faciunt duplicem,aut triplicem. Ratio est, quia non dissolvunt gummosas viscostates
cum convenientia non adhibeant: nec naturam iuvant, sed laedunt potiuS,atque insultus subriles ingeminant. Nagumini quoddam est tartareum,quod visceribus inhaeret,& unoquoq; quatriduo spiritus suos nitro sulphureos
exaltans, quartanariorum symptomatum vera est immediata causa. Quod gummi tartareum cu gummi tartareo
disi olvitur,& ebibitur, deletur febris. Nam in similibus potius quaereuda est sanitas, seu morbi curatio , quam in dissimilibus antcontrariis&repugna tibus. Hac schymicorum opinio, qua verbo solum ct non re a dogmaticorum visione dissert: cum ad unum &eun-
tiae. Nam si causae habeatur ratio,in simili remedium quaeres, ut iam diximus de febre quartana. Si effectum ex causa respicias,contrariis eam propulsabis. Si calculus a tartaro, seu fale coagulato factus, curabitur, sale quidem, sed resolvente. Arthritis quinetiam a. salibus tartareis acribus ac corrosivis enita, salibus curabitur lenitivis&co- olidativis. Simili ratione in morbis sulphureis a sulphuribus rerum petendi. da sunt remedia.Sed sulphuri inflammatorio febrem excitanti opponitur sulphur acidum,vitriolatum v. quod summe refrigerat: sulphureosque illos. commotos spiritus coagulat & com
pescit. Atq; hoc modo & smilia simi-libus curantur,& contraria ccintrariis: debellantur. Ac merentur sane hae co- templationes,quibus omnes veri me- .
dici diligenter incumbant. At in uniis versa ista contemplatione cogit quidem parum digredi ratio a dosmatiacorum principiis & fundamentis, donec vel mcliora ostendant, vel lisc nostra solidis rationibus evertant. Nam, inquiunt illi,in cura v. g. arthritico I u. Eealiis morbis similibus humores cra L
s&coagulatos , attenuandos esse: .uam attenuationem, attentant caliis& potenter siccantibus. Quid sit λLoco resolutionis quam intcndunt, indurant de cogunt magis, a medicamenti nimirum calore resolvente ac dissipante evacuato eo quod aque ui est de tenuius. Hinc tophi, hinc nodi, quos rectius a medicamento causatos .
dicas, v ab ipsa defluxione, q non potest esse alia quam liquida. Na dissolutio eiusmodi tartareae materiae, nUco
sistit vel in vi caloris vel in facultate attenuate: sed est viri quaeda propria ac specisca, quae etiam dissolvere potcst. Vnde videmus id quod dissolvit auru, non dissolvere argentum: & vicissim quod dissolvit argentum, non dissolvere aurum. Nec ulla est aqua sortis, iquae sulphur dissolvendi vim habeat, quod tamen cum metallorum duritienoirest conserendum: At ab oleo dissolvi potest, i rod & illud sit de natura Dicosa atq; sulphurea. Quapropter infinita propemodum di sibi ventium genera cile in natura extiti madum cst: mquorum disquisitioni, cautis, doctis incumbendum suadeo. Neq; enim sat st