장음표시 사용
81쪽
m me dicunt differentia vltima, 'cas; ecie est conuertibilis. non est veredinerentia, licet habeat tria in se. 1.diuidit penu dc spe ciem constituit, εd micam indiuidiralelmi uenaturam determinat, hie definitio ait gnata', a Pori de differentia non competit differentis V lim .que non dicitur vera differenti sed cum tit disserentis vere i. qus non est ultima Verentia33ec o positio videtur esse contra pol nisicut desidio est,'dccontra Ar. ideo retia uatur
tanquam salia Alii dicunt, et hoc definitio e petit differenti et tarmaliter, de admuti. s. diffex , t ni , tis,inquantum disserenita est: eum dicis . . . tur proteatur aepluribus differentibis,sinieintestigitii r negat tu . ad Manc sensuis: ut difforentis inquantum disierentia est, no repugnatri dicari de pluribus differentibus incie, α
ite ista dos niti hori competit differentis 'lthms,quoniam ultima differentia', non est abs litie disserentia . sed bene hoc esset vetum die se differentia ultima inquantum differen-tia in praedicabilis de pluribus differentibus, specie,sed non quatenus differentia inlitia is se expositio videtur quodammodo sit buli tideo non intendo ipsam consutare. Alsidicunt i sicut aliqua species actu pr dicatur deiuno iii ii duo tantum vi Sol,& aliqua de pluribus hi diuiduis,praedicatur, ut homo, mirilibratamen est prsdstabilis de pluribus ditici cibus , numero, inquantum est apta nata desuri xiii diuidui, praelicari, ita aliqua differentiaprs deriti specie,aliqua autem v prsdicatur de pluribus, tamen 'uslibet differsilia est praedicabilis de pluribus differemibus
ex Goa inquantum ipsa est apta nata erini ari lepluribus speciebus,sic utar. b. priuicatu ii Iachnitione species Saptitudinem, de non actu ita in desinitione differentis assc exposuis, nolaudatur, nee relicitura nobis, Alu diculit uiror. hic non definiuit vltimam dimem itanni'us conuertitur exim specie specillissima rurai tio est, quoniam loquitur ad melitem Plato- 'nis, qui ponebat rationale esse genus ad ans los,& ad hominem, ut ait, Au. in paraphrasi x.. de specie, nullam noni inatam inueniebat differentiam ultimam, qui tum de differetustius numero praedicaretur, solam ergo illam des nitionem alii auit, qus differemus non ultimis conuenit, at Peripitctici, qui rationaletioni senis blum dii serentiam esse volunt,eam ultima dicerent, ac de uni sola specie pridicabilem ves de pluribus numero differentibus. Hiemioli,
tio non displi et, Alii dictit, & satis quidem ini seniossit quanaolire dos initur dicto eiulano, is genetica, sed specisca, A primo est notaι dum, ut indiuidua ius specio differuius p. cie ab indiuiduis alterius speciei. v. g. llias, i tes,sunt indiuidua , 'us specie differunt a brisen do. qui est indiuidimi speciei asinins, quo state quando. d. pori ν differentia pridieatus de pluribu, disserentibus specie intelligitur sic. sdisserentia specifica ultima' pridieatur de pluribus indiuiduis, specie digerentibus, ab aliis indiuiduli sic ibs theciei. v. g ratio equod est ultim, iligerentia hominis, risdicatur de indiuidui . i. de callia&sericiqui specie diffe- .runt ab indistiduis colitentis sub alia'*ecie.La . . c unctio Diauello qui sunt indiuidua contenta substeelaus hina peripatetica: udE, & notatu digni, exposito: qui nobis admodum places. Nόstutem dicimus, alias tamen expositiones non es inii stente v si Por. loquitur ad menterii Platonis, qui volebat ipsum rationale esse commune, id hominem &'angelos, Nesse eorum genus, dicimus, de eonveni imis cum omnibus. 3. hic non loqui de differentia vi' ma, sed i isse ritia enetica, lxiod potest emse per illud verbum quando. d. vi iniunt-aut sileam,& hoc modo. Sed altius perstrutantes, α ab omitibus aliis diis fetes, si nobis cor nostralest aliter dicimus ; sit mentes tamen ab eodein P .in sine huius cap. quando. d. Exactius a tem exquib verbis elatissmὰ sumi potest hic non desiniri disterentiam genericam, sed speci- scamn quod sit verum, nota Oin. m. antiqui de differentia qήituos an gnitierunt dinbitio nes,& vere secum c siderantes, nullam ipsin rum Me sufi cicitia, sed melius natura differeniis speculantes,uixerunt sic. Exactius autem,&Intimius, verius, verius pertractantes iraque
ad disserentiam pertinent, didunt illam esse disserentiam, ius ad esse conducit. i. ius dat esse, quia differentia rei est forma, qus forma dat esse .a.pin.q8. 8.ma I, . secundum quam diffs orentiam, seu sorinam dicitur hoc aliquid, a. de anima 1.& as.&quod quid erat esse, quae dis. .
serenicia, seu Dema cst quod quida in sit inan ita est pesse ito est actus,est pars tes. i. compo
sis vera pris substantialis, qui differentia li
bens omnes istas conditione est negeneticaphoetibnnis impetitus assereret, sed est differe tia specifica ultima substantialis, sariens aliud per te non recipiens magis,& minus: quam ex positionem confirmit iudex ponin sine huiuς :i ac p,quando d. Em nt so specis et differen tiae,quicunq; alteram faciunt seMehi 3e quae. in; in eo ut quid erat esse accipiatur,ex quibus nitaliter decretamus in hoc teri datam de differentii desinitionem esse insusscientem,&si lassiciens aliquo modo dicitur, non nisi i sim exponengo illis' duobus modis supradicti si quis tamen erit cui h senos ranon satis
faceret expositio, sumat, S: suum sit illam accoptare inter tot, deo stas illustrium virorum expositiones qui magis suum videtur quiescere intellectum. Sed Dices, si definitur dilucrentia Dub. vltima,& specisca, quomodo ei id uniuersale repraedi bile cum vinuersialc sit aliud, quod M.
82쪽
--ncinnequv. i rationale facit differretis, mitin Dub Tam Dico . si di ima dc ccidens pq ab equo, Sirrationale facit differre equium I
ro pro pristatioti intestio debet, ec qih lj qua
ropriuin, viri in acti dens commune: unde cum Miniux indistine ὀ niter gu qualis est
homo iliatim bac re a perita respondebitii frid, qu id est digitius dicens est rationali deinde st ris bilis, vitiinci in franimaticus es
nil pridicatur de pluribus dimis tibus pocis, tunc rationale prsdica rur de iniune bino, bourn equo qui dificiunt specie, dei tion lup dicatur de cone, de hornine, α ό, in Huma asinus vitet rationalis . ec UL Uψιsci irrationali LL,ica quod Haroni ni cmitu ronalerii mouxia lino specie alit uisut pcrplures sprio, has inseriores, sed Fuam tali uina. bis inuinac ans osqui diu. Un spoie, oc sic ratiunale non praedicat ut de
ab equo, ct irrationale facit differre equitu as
ninem ni hinno es brationalis, cquus vero esturationalis qu sub eodem. nere. Hirim g nspecies Diumana re equina sunt r. continEmursub eodemgenore, quod genus conti Desistas specie librab: E nempe, di equum animia est ,&appellatur dicitam l. ciliendens. quod nus aliarum speciera. Hulbedinisn Medinis , dc tu dinix non est anima b. sed comio doc genus trianguli , circuli, de quadranguli non eii a ni malita figura, o qu ibu 1 sequi ian uod humo de equi, c. qui inuiti uentu suile era mero, non dicterauit genere, sed eo uenium is, go--, soniti enim est animati tam lita est animi, differunt per distinentia specifieam;Vir oririir talis ratio. illa quae s clinitum penustudo modo discrepant,eadis. ferentiis distribuuntur. Ita homo, &equus nullo modo disere ni gens re, ergohomo ainutis disseremiis. scilicet rationalitati,de iurotiorialitate, distribit intur,ac nota,quod bina dixit, quὀd disterentia est apta nata diuideriri ut sunt sub eodem genere, quoniam non dividit ea, quaessu A sub eadem specie ut sedasngularia, qtioniam divolsaria, qtiae sun se, ea iam speciei Mi e .llias). 3c sorteenbndisse
funt per differentiam .led conueniunt in illai otii Aia enim indiuiduae tenta se hoi niue onueniunt in insonini tale, de humanitates iurii dictum rari eaprilespc ei eparticipali, ne speciei, plurex homines scint unus homo. 'Dictaeid, i, diluidi turperdifrrerenticim; -
non est si iocles, ita genus teste Pone despecte' 'sed sphele,ribis est serius Vt ibidem patet, ergo differentia non Allidit speciem, non ergod, bes, at ditare index . differentia in apta nata di - .
: uii. - . . a u in Leetera, tu ubesaeui getiere sunt Rin Uius Diecti harie dinini ionem non esse optinisὰ traditam . nubilia in tue in .era definitii quando noti Ampe te al:eri a desinito. et hii se Omphii ccidei proprio, quod noli est disserentia ergo malis finitio, accidens enim,roprium facit differte hominini ab equo, ut mixtio est risibili, edulii .ero noli. Dici, ninia Solus si homo dii fere ab eritio per Hi tali catem, dilueret sebstantiali es sicut disteri periatio bilitatem, d o sieescit dissi acci, Paliterii xiiis
rai minori diuiditurii eloti in et paries, in prima ad piat tertiam disrei tit descripti nem in z.ibi rationale meimplo ni mi at datam de dii ferentia desciiptionem, vi muri, rimum. Antiquid scribunt, de in α destali doletia o mo uiuere iam, hi, - ω quando it iii ita suo ori si .
83쪽
rex. 'Asgnant autem, hoc modo. Meisntia est,qua dii ferunt a se singilli, naque homo, & equus, secundum genus non differunt: sumus enim animalianos, & equi sed additum rationale disiunxit nos ab illis. & rationales sumus,&nosin Dil, sed mortale appositu dis. Misit nos ab illis.
Cum de disserenti, tentani asa; gnasset demnitionem, nunc tradit eiusdem di teretiae iratram descriptionem:&qubniam isteio est sisellis non indigeret quidem expositione, nos tamen ab instituto non dist. lentes, diuidimus 'ipsum intres partes in primaexprimit quarta differentis detii utionem in ρ.ibi namque lim dc equ iis ponit conuenientiam inter hominem,& cquum, in 3. ibi sed additum oemplo more suo, declarat quomodo per dii ferentiam homo differt a brutis . di homines dii fertim aDiis, quantum ad primum antiqui pbilosophias nant, ex hoe modo. i describunt differentia
alio. Ecquario modo. dicetites. quod differe tia est illa. qua differunt a se singula, id est, purquam singuis , et omnes species inter se diis Tu it dei iae ponii Guenientiam, dicens quod homo ερ equus si eundum genus non disteriat, Mi gnat causam Pori & d. 'uoniam nos hos senes sumus animalinti equi sunt animalia: unde nos homines conuenimus cum equis in animalitate id est,in natu ra genetica, ac non solucum equis, sed eum Drini ea, de aliis speciebus omnibu contentis sub uno genere, sed disteriis amis ab illii per differenti in a. per rationalitatem nam additum ranonale, o est differentiaeu m illo genere. s. cum animali, per quod eo in enimus cum illis statim nos homines per illa disserentiam, s. per rationem dasserimus aboquis. a boue,formica, de ab aliis omnibus, quκi , rationalia non sunt immo nos homines eo se. uenimus cum Dii statim angeli . sumus. na os
D Di,. angesi rationales, s-ndum ponentes in taci se animata, de ea ine Deos, tame addita mortalu te, qui est differentia, cum illa rati tu tet statim iacit disserrenos hominesabanscii bic dismo homo di ronalis. Nelus esth i litii hoc couenit homo cli angelo, sed Ῥhomo caronalis mortuis, Angelus auieestr tionalis im mori lis,dc - om mortalitate, αα inimqtialitate homo diis cra ab angelooiae haquatast potentia α vis ipsus diis, diuis e dc separare ea q sunt cade homo. n. ide ei hcuequo, d cu angens iis acceiiciate ronalitate H mo disti guttur ab equo, de adueniet emorhrate. homo differt ab angulis: Ex quib' nota,
c non ns uudoeni 'nq; unxit .m nere, Mi sunt tilem in speci non sentidem in te specialissi ina ed sunt idem in specie sub
alterna quod idem est dicere u genere Sed Diaces quare Por.non divi differemia est 'singula a se sunt diuersa.sicut dixit, qua singuis uase differiiret Sol quod aliud est disie te, vel sol esse diriete Aliud vero est esse diuersum, nam illa dicuntur essediuersa, quς nullo modo conueniunt, di talia sunt illa,qus sunt diuersorum
pridicatorum,dc renerum: illa uero dicuntur disterre, qui in aliquo conii eniunt,de talia in quae seb eodem genere collocantur,veluti pzacies, tuq sub animali genere sunt,hom equus bos,luo, dc asinus, omnes. n. hae speci cs in Min
uo convcniunt. . Senerride cum conueniant
in aliquo, de distcrant in alio. i. per dissi retiam, hie dicuntur differre, dipon esse diuersa, hinc ditat Poricum Alitiquo quod differentia ini, Dub. la qui singula a se diffe unt .& no dixit qua si gula a se sunt diuersa. Sed Dici s si homo est ant .mal c equus est animal, non ergo erit differenti Minter hominem,&cquum,unde fiathseratio homo est animal sinus eli animal,erso asinus est homo: laicas. 'ludd inter hominem, miluum de asinum non est differentia generio, omnes Uccies, enim conueniunt in genere.
id est,animalitate,sed differsit in differentia iscifica sed respondendo ad formam rationis, dicimus, quod negatur modus aretumentandi; nam ius unda figura, non sit syllosti iusta ambibus assirmat imis: veluti est iste sylogism mod5 factus, nisi fuerint propositiones con
uertibiles, tunc valet argumentari, in secunda figura ambabus afirmati itis, aliter non ualet, omnes. n. modi quatuor secundae si rie. - stanto una Mirmativa, dc reliqua negatrua, Mintuenti patet,aliter sequeretur istum Minicmum esse uerum dicere, meretrix est mulier. tua mater est mulio, emo tua mater est merstrix, quod est falsum loquendo imen de optiuma,&cas a matre, suo marito fideli. Ec sidera m instabis, dicens si homo Ee asi nus sunt idem in mim, ergo sunt idem iis, te luoniam go nus idem est, u ce in in il porph. p. O
Iulii idem in genere, de specie. t men non se
cie Iubalterna ivndea alet consequentia, qui, Omm sunt idem genere sunt etiam ideM hi cie, loquendo tamen de specie subalterna, non
despecie specialissima. G Aliquis nouitius in
logica quεresideclara mibi, quomodo homo Masinus coii ueniunt in genere, de differunt per differentiam. Nora pro intelligentia, multa . sunt q conueniunx in materia, de di rut B,
84쪽
c ueniunt in generc. ut in materia,& ditarui per differentiam id est, per ratiotialitatem, uti persermani. sed Dices contra ; nam id quod eri fornia nequit esse materia. a. phy 7o quo viam actus, de potentia ualde dii feriint a. ph ia in I. de anima.6.sed genus est forma a. phsea 8. erini genus non est materia,& percotis queris nomodo asinus non conueniunt in s
nere uti in niaterra : Dicas v nulli dubium est, v genus est forma, dc non est materia tamen quando dicitur, quod genus est materia intelliritur proporitonabiliter maloia, non uere materia, ut ait Pori in hoc cap. genus uarnque est serma, de eum sitiarina non est materia, dcii dicitur materia non niti respectitie, veluti sor- elementorum, respectu serint mixti dicuntur materia. Amplius Dabitatur circa have de si nitionem differentis videturata Illa vitiosa,Nnbnsana dixit. n. diifcrentia eliqua differunt a
sesingula, quod idem est ac si dicet dii ferenti xes dii serentia, de usus est nomine dii furentitiis definitione eiusdein dii serenti unde potius videtur petitio quam dc sin:ti quoni iiii idem desilii torperidem eoque magis quoniam tuc Dab.
Dub. Iiter,ues uti homo di fieri ab equo rationalis qualitate, tanqua specisca de substantiali disserentia, modo, dc si homo ab equo per risibilet di persedere distuat, tamen differt perh ab ili' accidentaliter,& sic dubitat io Boet .nulla est contra hanc de differentia assignatam des nitionem. Amplius dices, si diis rentia est illa, qua in udii ferunt a se singula, qu sis quando sit nidus diste litis, lus non simit eseem,qiis erit dilitarentia per quam diti erunt Dicas quod dissere Sol.
tiae non sint dii serentes ad inuicem, sed ii diuerse. vcl Dicas quod disturciitis sicut om- alia simplicia noli disturum per aliam dii fercn- soluttiaui,sed dulcrunt scipiis.vel Dicas u di ferc- Alii Q. ias β. uerunt iliter so, non ut quod, scd vi qum Dub
Atili': ius Dabitatur ali rationalitas se ultima Sollicitii ii iussit crentiaeDicerein,&rcsolute quod in in ii ritaribus faceta comparatione, ipsa ratiotiatrias e i vitiana di scrinita S per quam specilicu, substantiali ter . formaliter, & qui di rata ueho .no dissiri a quat ut alia specie subaui inali, lai. quam sub genere coirienta. Vnde .lo d. iiii itionc hominis pon est addenda mortalitas quoniam per mortalitatem potius cum aliis speci bus homo convcnit, qi iam differat,
aliquod scit ut, quando per suam dusi rationem quod nou est munus disserentiae, immὁ per ipelatescit, qus des uitio declarat illud, modo s munum aebet d fferre ab abero, de quM quod in definitione bominis non do
idem non Diast declarare se ipsum, crgo vingi, uitiosa, de non sana videtur esse hse differentis ais gnata ab Antiquis,de a Poc concella d fiuitio. Dicas licet a Boet. haec d abalisoluta r
linquatur,st hic desnitio non est vitiosa,vi ipsecredit, 'lii unam datur est tam quietiectas non est idem cum eo cui ut in uet ius. φὶ eet ab illo νrodii catur quando. n. dicit ur distorealia est illa, ua differunt a se singula utinise Iisii r se. t. disterentia est illa qua miserunt a se figula.i. qut iacit hunc effectum. s. qui sine v tuta uni tale generica, illa diuidit, separat, de saeit differte, unde producit diuisouem, distin e lanein, scparationem specierum, quae omi sitit in s differentiales, a differentia proo de sic ho definitio, eum sit aἰgnara perenserius de si iii optimo desinitionis genere non numerari ponit, tamen in genere suo des nitio seu descriptio appellatur. Amplius haee demi mo non videtur optima, quoniam competit alteri a definito competit enim accidenti pro trio, domni muni, quod non est differentia,
te e Pbrpb: in ultimo huius: nam si distere tia, stilla. 6a disterunt a se singulat, per risibile. quo deii accidens proprium, disturi bonio ab inure, de perscidere, quod est accidens commmie dimit homo ab inito; crgo ta . . ac iis dees proprium qui incommu nutrit dissi. n-tia. Dicus itiὀd mens sua est loqui te distercise ita V Lecdo dicier iubstantialiter, unde din
bce addi .ii ortalitas, scd suffieit dicere homo cli ani nu rationale, probarur demonstrati- Atili. o. 6 p. iii secuti dolo - . ait, id citu superauum in aliqua dctitutioitu quo ablato . id quod remanet in-d , . s. ii ii .Haain defitii si, scd quocumque appotito iii ucs..itione hominis, illo , retrior praeterauimal rationale, id quod restat diciti niualuiau. tas nitierin quo eumque ap polito merit si pei suum. vabi gratia, homo est animal ratio itale, disciplitiae sit sceptibile.
ires ij diciplinae sulcepcibile bipes est
rei ilia uiri, quoniam antinas rationale, quod rein actus baulato,dia: ii nostai: tii m homini, qu n in remanet animal, quod est genuuquod senus 6. top. cap. 1. eorum quae ponii titur iii desilitione, maxime videtur su stantiam significare, ronaia et oiam rationalitatas,qui est differentia . de Graia quae Arma. a. de via. .& ah et substantia, a paridempta,& remota mor alitate a desinitione lio. nunti, id , quod restat ut probatum. d. sibilan honuitis , ergo inori.litas est saper suum quid in definitioine homi Dis. ciso non dcbemus dicere in destinione hominis, homo est aniniat rationale, moriale, sed tantum hin imo est animal rationaltabcd Dices, qu) v Dub. 10lum G liii itur,quod illud, ludo rum I desini uianc, dc ι dictae subitantiam debuit I a red
85쪽
m etiam requiritile, ut per illud Sigerat.omni alio modis si dicimus, quod homo est nimal rationale, licet animai rationale dicat substantiam homini tameu per illud non disesert ab omni alio, n.n differt ab angelis, qui
etiam fiunt rationales, ergo mortet, ut adest
mortalitas dicendo homo est animal rationale mortale, unde per j animal leu persensibilata quam per genus, homo differt ab alia si reiecttenta sub alio genere, ut ab albedine . quae est sub colore, per ly rationale,homo differt ab O'uo,&aliis brutis,&perly mortale, homo dis- fert ab angelis,dc sic omnes ills partes iant necessariae in desinitione hominis, Ac nulla ipsaradi superflua. Dicere sine dubio,quod animal tationale est vera,& completa hominis dis nitio,
quoniam datur per genus proximum, de vitimam differentiam,mortale autem eum sit pas sio animalis, non ingrediti ir desinitioitem alis
cuius quiditatiuam ut dictum unde homo nodiffert ab an lis essentialiter per mortale. sed solum per rationale, quandoveia ratio iactat, robat dc etiam d. Por. ut homo differt ab angeis per mortalitatem, dc conuenit cum illis per rationalitatem, hoc non dixit, nisi exemplariter,iuxta modum loquendi Stoicorum,ad sommam dubitationis dico, quod animal rationale non solum .d.substantiam hominis, sed etiahomo, tam a brutis, quam ab angelis dissere per rationale,&siopp vitum dicat Por. intestigatis ipsum loqui ad mentem Stoicorum, qui volebant rationale esse gen us ad hominem, dcangesos, de mortale esse differentiam. veritas ta. men est uti nos ditamus, nec aliter die dum esse putamus ut optimi dicunt expositores , denos eum illis, semper Peripateti eam sectam in
M 33 Exactius autem pertrachin tes ea, quae ad differentiam pertinent, dicunt non uodlibri diuiden tium ea, quq sub e cin genere lan si esse differentiam, sed
quod ad esse conducit, & quod quid γxat esse,& quod rei pars est. neque enim quod natum est nauigare est hominis cluserentia, & si sit proprium hominis.
dicere enim possumus animaliumξHaec quidem apta esse ad nauigandum, lilia vero minime. Diuidentes hominem ab aliis sed aptum esse ad nauigandumno est substantiae completiuu nec eius pars
sed aptitudo solum ipsius. Iccirco, quia non est talis differetia, quales sunt qui
specificae dicuntur disterentiae erunt, ergo specifice dii ferentiae quaecumque ab teram faciunt speciem, & quaecumque
in eo quod quid erat, esse ac inuntii
ci de differentia quidem ista sussiciant.
eum Poc quatuor ex Antiquorum consensu differentit tradidisset descriptiones nunc quintam eiusdem differentiq.ε ultimam omnitam se
aliarum certissimam,atque completissimam, P . quam omnes aliae precinentes certificantur, atque complentur tradere intendit, causa intentionis est quoniam Antiqui viderunt quamlisbet descriptionem de disterentia assignat esse dubiam de non recte esse datam. Prima quisu dvidetur diibia quoniam propria passio est qui abundat species a genere, na propria passio est illuriquod species plus habet quam genus. Secunda destriptio etiam videtur dubia,ubi dicis turdifferentia praedicatur de pluribus differentibus specie in eost quale. qisi accidens com mune pridicatur de pluribus differentibus specie, in eo θ quale, quod tamen non est differen Q Maertia definitio etiam videtur dubia, quam do dicitur differentia est, quod est aptum n tum diuidere ea. quae sub eodem genere sunt. quoniam plura sunt quae diuidunt species sub
eodem senere politas, tamen earum substantiam minime consormanti coarta etiam videtur istis Antiquis dubia,ubi vicitur differentia est qua differunt a se singula, quoniam per passiones, quibus differunt a se singula, qus quia dem passiones ditarentiae speciῖice non senti ideo antiqui Peripatetici arbitrates nullam ipsarum suisse datam peressentiailia, ipsius disi
rentis de per intim a. ideo in hoc tex. mesius in cordati intendunt Exactius,intimius,atq; me
dullitui specisi eam differentiam describere, Diuidatur iste tex in tres partes,in prima parte reprobat tertiam,de quartam, de differentia traditas descriptiones, 'uas reprobantes, afferunt
differentiae veram descriptionem in a. ibi n que enim, P aptum natu est nauisaro assiana causim, de rationem reprobationis, in 3 abi runt ergo specifice concludit, quae sunt differ tiae speciferiquo ad primum: antiqui peripa tetici Exactius interius, subtilius,atque prui uadius pertractantes. perscrutantes, atque specu
lantes intima, de naturam ipsius disserentiae specifice, dicunt specificam differentiam esse illa. quae ad esse coducit, e quae est quod quid erat me,&qui rei pars est, non aut cm dicitur dirirentia omne illud quod diuidit ea, qui sub e
dem genere sint causam assignantes dictit,quare non omne illud-diuidit. i. facit differre ea. quae sub eodem generea.species no dicitur dinferentia quoniam possumus dicere,ui inter animalia, Lint quaedam,qux sunt apta nata ad na uigandum, ut homo quidam uero minimῆ. i. non sunt apta nata ad nauigandum , ut bos ecce m 'is, artum natum esse ad nauigandudiuidit unum animia ab alio anniali, . tamen aptum
86쪽
apta mni magnauigandum non omne illu din diuidi ea,qu ε sunti eodem gener est dii entia,&si dices Mptum natum ad navig ndum est proprium homini Anon competit alteri ab homine, ergo di pidit hominem ab aliis& per eon uens est differentia hominis,ssicut antiqui, θ α ii aptunatum ad nauigandum sit proprium hominis,
di non competat alteri ab homine, tamen non
xst differentia specifiea hominis, sed potius estiusdam aptitudo, scii accidens ipsius hominis
ideo dicitur aptitudo hominis,seu accidens quoniam non complet substantiam hominis, nec est eius pars. unde concludunt antiqui, Ndicunt, uinulae erunt specifice differentiaequP umq; alteram faciunt spectent ἐκ quaecunqxiς in col quid erat ineaccipiuntur,ec de differ ria, quidem haec dicta susciant, ex quibus fiat hac rati sumpta ex tota inc sententiar Illa d cuur esse cellica de ultima differenti quies se conducita. quae dat esse speciei. quae intor mat speciem, Npropter quam spmes in acti est,quoniam specifiea disterentia cit so λ, qs mdat esse rei a.deata a.& 2S 7.mct. 6O-α
est persectio rei, perficit rem.ι. phy. 7o. dc id iii ctur differentia quod est in quid. i. definitio Mi quod quid erat esse l. substantia rei, quae sibilantisicat. complet rem, sed nullum acci dens est huiusnodi, ergo nullum accidςns est specifica differentia. mg. rationale est specifica miniς disserentia, quoniam conducit,dat esst bomini, est quod quida. lefinitio,& substant bominis, εἰ est pars substantialis ipsius h minis, quia ponituria definitione hominis. I. Ost. 3 unde dici quod omne illud ut non coducit ad esse neque eit quid rei, neq; est pars Mion dicitur isteri sica differentia veluti sunt genera, aerum desinitiones, propriae passi
nes, atque accidentia communia, nullum. n.
Homin differentia dici potest: licet una spe-oes differat ab alia per Uquod istorura, qui λν diiseri substantialiter, sed accidentalitera dii differentiarum specificarum numero, munia ulla,q- carent his codicionibus, exclu--Πur, dicimurigo qi 3d differentia trest a Miconditiones seu praedicata, sibi essentialitercompetentia primum est quod ad esse eon. ducit, secundum est quod sit quod quid eratem Tertiuimqu34 si pars rei quomini,s vn udefecerit,non dicitur specifica disterentia : Sed Dii rigeratis est pactillius,cuius est genus ergo genus est specifica differchtia, Dicas quod de iis us sit partitainci, non dat esse non conducit ad esse de ite no est differentia specis ea. Sed coh ra nam si differentia specifica ridictum
est tarma,& Arma dataedia de anima x.& a s. iis est forma a. pby. 2 8. ergo genus dat esse, per consequens est differentia specifica, ειθ illa sortista dat esse, qui estioima,ppria. p rticularisotest rationale, non autem som
plius Diees quod differentia non potest dici
par quoniam s. me capparie, nulla pars prs dicatur de toto, sed differentia praedicatur de tota specie, ut homo est rationalis, ergo differetia nequit dici pars. luitur,l pus integralis, scii quantitatiua,non praedicatus de toto ut est
manus, es. non.n. dicimus corpus est manus,
sed pars essentialis seu qualitativa, praedicatus Dab. de toto, imo non solum praedicatur, sed neces.sario pysdicatur veluti est propria & specifica disterentia.Amplius Dub. dicen ut differenti specisca non est quod quid. i. sibi tantia, 'nec paxs nec conducit ad esse, nullum accidens estu quida. finitio quoniam a meta; .defiititio in sernia, nullum accidens coducit ad ea e sp cicini quoniam illud quod dat esse est sorma Amet. So.& 3 7.nullum accidens est pars rei,quo a. niam pars rei sumitur indesinitione rei, a sedens opia semitur in definitione, quoniam parici desinitionis sunt solum sorinae. 7. met. ῆ4 3 s .Sed accidens non est forma, quoniam sordimi est Libstantia a. de anima a. sed disterentia specifica est acciden cereo differentia specifiea non conducit ad esse μciem non est quod quid erat esse,nee est pars, minor probatur,ait, D.Ar. r.post .3 3. quicumque de si ibiecto pr dicantur accidentia sunt, sed difforetia teste Pqr, de subiecto pridieatur,erm differentia est accidens,si est accidesta ergo uinne dictum in hac ultimi de differenti denriptione, ab an liquis,&a Por.confirmatum,conlamatum est, valde sequitur, P differentia non est quod quid erax
esse, non conducit ad esse neque est pars./SM-vulit aliqui dicetes .u, differentia confiter ta, ut est secunda intentio, sic est aces dens, delion silui. . .
in pars, nec P quid, nec conducit ad Me,s considerata ut est pri in inienti sic est dirue , quod quid, dc conducit ad aetata contra n midinrante allegato, ω quecuinq; de subiectu' u iucuntii raccidentia sunt ps id disterentia, ut est prima intentio praedicatur de subiecto, ergo differentia i ut est prima intentio est accide dicimus.udiomo in rationalis raationali stprima intentio,no i. dicimus homo est diu rentia quae disterentia est secunda intentio iri sol uas demonstratiuὰ sicut demonstrativa fuit ratio contra illam sol. de Dicas quod quando Arriuaecumq; de subiccto dicuntur accidentia sunt ita telligitur sic idest .existunt peram deos, quoniam singulari denuibus ibi loquis
ture istunt per se, α nop pr dicantur desii biecto,ut ergo A excluderet omnia qui prsd 'tur non existere per se sicut existunt singularia. di ut quecumque de se biecto di euntur uunt accidenua, non ut distingu unxur contra subitantiam sed sunt accidentia in quantum non
stumper se, quia genera secoca differ
87쪽
aesaeu, ti ipsum uniuersatrino existunt per se sed per accidens inquanta sunt in siligularibus, unde dicebat An in Me sebst. eorreptis primis substanclis impossibile est ali
Milesiorum remanere clitoniam omnia alia.
.eenera,&sipecies & accidenti sunt in primis iubstantiis,& destis predicantur, unde fiat ra- io talis, quod per aliud taleper accidens est tati uphy. i. sed differemia, remis, species proprium.& accidens,&uniuersale sunt, di propterprimassubstantias, ergo per aliud si ρ aliud ergo per accidens resolute ergo dicas , si d eremia lpecifica, .l est prima intentio, praedicatur de subiecto, non Eicitur accidens, ut distinguitur contra substantiam, quia ita est substantia, ita dicitur accidens,quia exivit per accidense per aliud. i. per primas substan- ias,qui prime sit,itanus existunt per se. Amplius D o. nullum uniuersale, sm comune est substantia. .met. 13. , sed disserentia specim ea est uniuersalis, & communis pluribus quo niam praedicatur depluribus indiuiduis,ut rotionale pnedicatur de Francisco.&Antonio, erso differentia specifica non est substantia, non est quod quid, neque pars Solvitur, P vniux sale simit ut bifuriam , no modo, ut est secum do intellectum,do sie non est substantia, sed sis Iscat si ibstantiam teste Auer. l. met. Α .via ait, ut intellecta rerum ι nisi eant substantias rerum sed non iant substantie, Alio modo, utvrimo intestinum di se est suoslantia quo state dicimus, ia, si differentia sumitur. ut ea imi. uerme secundo intellectum sie non est substatia,nec Pars,n conducit adesse,sed si sumitur est uniuersalerrimo intellectum,est substanxia, ci quod quia, si pars. Sed contra na 7. met. 6 S6ac 7. An dididens substantiam Alcl, sub stantia dixitur quatuor modis, inter quos numerat ipsum uniuersese. Soluit dicendo seuti soluti diximus, saliterex Au. ibidem stilla diuisio, est seeundum saniam stas undum rei verit tem An diuidit sibstantiam trimembri diui fioi x videlicet in materiam sermam, & agere, vatum. Undestimas o uniuetiale non est ruta
stantia, ut seeundo intellectum non nisi secundum famam,restatem st differentia specifica hon obstanterio sit viriuersalis de pluribus commuiu est substantia, de eotidueit ad esse, de est
pars. sed Dices ista differentia sinifiea qu e halare istas tres conditiones.s ad vile conducit, acu quid erat esse, Mest pars, quo nominabitur nomine propriomicas cum Ar.2. I.2847.
et. 7HAE. Tuolens nominate sermam vocat
ipsam sic dicens V quid erat esse reusic dicas tuo differentia specis,ca nil aliud est nisi ultimatorina ad esse conduxit. ει est' quid erat esse. N pars eius. i. quae sorma dat cile species, & est pars speciei de quo quid. i. sulist4M: - maei eomplectens desiniens informalis Ipsam si Mesem: Amplius Dieci si nauigare est proprium hominis, ergo no deberet eompetere alteri ab homine quoniam proprium id est ν competii
uni & non alteri t. top.c.pmptio. Sed videmui monstra marina nauigare, de naues etiam naulgare. Soluaa non esse verum,u, monstra mariuna nauigant,sed potius natant in aquis, naues etiam non dicimtur nauigare,sed potius nauibrium facere,unde naues raciunt nauigium. hormnes vero nauigant in mari iuxta illud Vergilianum: cens inimica mihi tirrhenum nauigat squor: de iuxta Adagium illud, Ego in poetu nauiso, quod nauigar. nil aliud est niti nouem gubernare, qus nauis subernalio pertisnet solum ad hominem,ideo dicitur aptitudo seu ramo hominis, per quam accidentaliter,homo differt ab equo, natare autem non est pro prium hominis,quoniam competit des sino piscibus, de aliis, qui non sunt homines, unde si nauigare esset differentia hominis, ec non pasesio sequeretur,u, qui non nauisarent .i. qui n5 nauem pubernarent,no essent homines, quod est absurdit in . mplius dubitatur non .n. vid tur, si differentia potest definiri, nam omnis disinitio constat ex genere, dc differetia r. mcti
63 Sed si differentia des niretur,tune definir rurrer alia differentiam, de se dabitur proces sus in infinitum. Amplius solitis species est desinitio I.met. et . sed differentia non est species, quia sunt duo pridicabilia distincta, ergo differentiae non est desinitio. Dicas,u, quando definitur differetia non des nitur uera des nisi ne,sed potitis deseribitur atque per effectus notificatur, quoniam speciei compositae est des-nitio,non autem disinentiae, quae est simplex. Amplius si differentia esset pars rei, tune sequeretur, ut differentia est substantia, dc probi tur quoniam pars substantie, est substantia di. de anima .modo differentia est accidens, quoniam praedicatur in quale, thic ait Pori orso
non dicitur pars, Diras, quod si pridicatur in uale,non proicitur in quale absolute,dc accie aetate,sedpraeditatur in quale quid denotanasiibstantiam, & is differentia specifica est Iu stantia, et non accide hs di est pars eiuscuius est differentia.
DE PROPRIO CAP. V. Ro p R iv M vero quadrifariam
diuidunt. nam, & id quod soli alicui speciei accidit,& si no
omni, proprium dicitur, ut homini, medicum est, ves geometram.
Et quod omni accidit speciςi,& si noti seli; quemadmodum homini esse bip demis quod soli, onini,& aliquado,
88쪽
Y-rii homini In senectute canescere.
mamim autem, id, in quo conuentari sidc soli,& omni,& semper quemadr dum homini esse risibile, nam&s, noli semper rideat: tamen risibilis dictitar non quod rideat semper, sed quod
semper aptus natus sit,ut rideat hoc au-tesn es semper connaturale est quemad-
De cap.ad pr ederitia, ilii plici eontinuastane viniis continuanaum, esteravni uersali .altera palmulari ecquoniam. r. phy. 4. 17. viii Misahaptaecedunt partieularia, unde ab i- ali continuatione est incipiendum, ideo primo eontinuetur eontinuatione uniuersui, deinde continuatione pareiculari, dicimus e γ.Postquam Pori petis it sermonem de differentia, nunc restat, ut proprio disseratur, , se est continuatio iniuersalis,sed particularis c. timatio est haec,cum non nullas dissereniis ligni stationes, atque deseripti'nes attigilauit; nune intendit multiplices de proprio significari iresdnarrare,s huens Ari r Eulam quam in precedentibus cap. sequutu in nomenos.
illi plo in sua signisi ta diuidere deinde illuddrierimnare veluti iubet Ar t. caeli r to. demerito quidem por. numerat de proprio signis ratione ut ostendat,quae sit congrua, con ueniens nuneupatio, proprietatis, de qua philos hi loquuturSed Diere,qua ratione prius degenere, pecie, differenti, deinde de proprio diuerit λ Duas rationabiliter. quidem tactum esse iam genus, di sisteterimHediate substantiam sisnificant, differentia vero qualitatem elua substantiam demonstrat, proprium at
rem, deaecidenseommune,sunt voces accideri
talo de quoniam substantia est prior aecidem te Ianet- r .ethi eap.7 idis prius de genere specie, de differenti deinde de proprio aec dente. uerrum Dicta si nune intendit dictis. rerede proprio, de aecidenteri de vocibus aeridentalinus. qua re prius de proprio ,& vlii mo Meldente communi ineas cum Amm. quoniam proprium est tanquam intermedium, iri tersubstantialia, Naecidentalia habet. n. cum fibstantialibus eoni munitatem, quia . o soluxo xio: sempere isti sieut subitantiali habet etiam communi ratem cum accidentalibus.
qu iam a subiecto separati potest. & si non
actu, tamen per intellectum, Simma niti nemii eut accidentia, communia. Ves Dicas
ideo post disserentiam suisse pertraciatum de proprio, 'uoniam utente differentia specificii utimur' proprio, tanquam sibi vicino ab ipsa proueniente. I .poli. 36 ac x. post et O. Vel DicasIibra de Pyrio, quoniam est pratilicatum per inse ado mo dicendi in se. i. pG: f.
essentiale. r.ethic.c. 7. illi 6 i.est prius eo. qd est per aecidens, ideo inter voce accidentales . 'prius uoluit de proprio quam de ebmmuni aecidente disserere:his ergo sic stantibus. prd maiori, atque faciliori dicendorum intelligentia. Diuiditur totum hoe cap. in t es principales partet,inprima huius voeis. s. p prii si sitis eationes explicat assignando singularum tignificationum exempla,in rabi non minon sen per rideat luit tacitam obiecti onem in j.ibi haec autem proprie,propria dicunturo facit lectionem ex his proprii ligniscationibus, qui sit magis propria atque verior significatio, de qua philosophi loquuntur, quantum eiso ad
sententiam tex.dcclarandam dicimus. 9, Rhu-
qui peripatetici diuidunt hanc vocem Equiuo m. s. proprium quadrifariam. i. in 'ira tui tmodos.ves diuidunt . i. nuncupant proprium quatuor modis ues diuidunt .i. dicunt, quod proprium dicitur, quadrifariam. liuod idem est,ui quatuor modis Arici.fecitndum quatitor intentiones dici, proprium primo modo dicitur illud et aecidit. L comperit. dixit accidit o .stendo. esse praedicatum accidentale, uni, soli speciei, sta non omni indiui duo contento sit, illa specie, immo in minori patie, ut ineptiit sophum,vel geometram,vel medicum,ues legis stam,competit soli homini, sed non competit omnibus indiuiduis, ut patet quoniam lolus homo inter omnia animalia vivit parte intestectiua,haee autem instini ei, propter inteste tu.& uoluntatem quae pertinent adpartem intes- lectivam, sed nota st esse philoso bum , vel logistam, ves medicum, tunc est proprium primo modo dictum, quando impor at esse actu
philosephum, ves poetam, ut Ferdinadus actu est poeta actu. est philosoplius, nune poclamesse,&pbilosephum esse proprium hominis in primo modo,sed quando important aptitudinem solam tune non sum propria primo m do, sed sunt propria quatto modb. vs. Federiis eiu non in aetii philosophus sed habet aptitudinem, d potentiam ad esse philosephum, v de dirim m omnes partices res homines sunt philosophi,&-8c medici aptitudine, &poteritia, tamen non omnes sunt actu legistrina edici, atque philosephi, hine ditat Pori proprium primo modo dictum est id, inieci si soli feci ei sed ison omni individuo conicto similia .eci 5c diri non omni . i alicui quoni resilio peruieritientis e. . negatio pitrosita .
niuertat ali tinatiuae equiponet, parmulari ne . hi ius,ut non ὀmuis bomo est mediciis, idem. in acii dicere, aliquis humo non est medie tamen licet iri actu non omnes bomines sint Poetae legistae, medici, tamen pol '. ς' rare ibit diuti sunt o muta eminia loecta de-
89쪽
cmum Ar. . an prologo c.I. om obomines natura scire desiderant, di nota ui simile iesi de ridente, de ris bili, nam esse actu rident εcoii uenit soli homini, sed non omni homini, quoniam non omnes actu rident,in eadem. n. liora sunt aliqui flentes, aliqui ridenteuesse erso ridentem, est proprium nomini primp modo sed esse aptum natum ad ridendum eoa
pctit omni ind ui duo, de soli species humans. lic est proprium in quarto modo. 4ecundo dicun i proprium esse illu d quod competit omni indiuiduo contento sab speci sed non co- petit soli uni specici A semper competit retoto impedimento. casu, sicut esse bipedem est proprium hominis secundo modo, nam cite bipedem, rugradi duobus pedibus conuenit omni homini,qui sit verus homo, sed noli seli homini, quoniam conuenit multis animalibus praecipue volantibus, dixi remoto impedimento, ut excludantur homines qui ex intirmitate, aut ascissione non sunt bipedes dixi,& casu propter monstra,quorum aliqua,aut nullius , aut. unius, aut plurium, quam duorum suntl idum, dixi verus homo,ut excludantur,qusa manimalia habentia effigiem humanam, ut aluti in India inueniuntur homines,qui unum taxum habent pedem, unum oculum in fronte,qui saltando gradiuntur.Terti Q modo id dicitur proprium, quod vim soli species, de omni indiuiduo sub illa specie contento, veru m nosemper, sia M.quando puta canckerq c'nue Ea nil ibit bomini,& omni indiuiduo.Sed non nic h-senectute, loquendo tamen de canescere canities naturaliter, de secundum ordinem naturae, Nini uuin propriae, nam in hominibus iuuenibus i cau-mbus. satures do in eaprilis,talis dolbatio non debet voeari innities, quia non causatur rapi
tresaetiope sumi H i' cerebro, sed propter aliis quum humo em putrefactum in euie α dico secundiam or lam naturae, quoniam accidit m aliis causis i ininem eanescere ante ctutem, de pricipue ex longa & intensa aium iri 'itia ide' inquit Bqetan r. deconsilitioρ metro prim in ivt D uisunduritur tempors can. s.capilli ut propter Halain intempera tam compleri'non, qualis est si senatica, de
nesit homo iis iuuentute, quoniam citor u
Dratri furerabundat temperans msidum . iii senectute is remex desestu caloris stipeiabunset seiodum,&Lumidum supersuum, ideo in ' sςii mure canestit omo, nam ciues est de nigrare, di cun or haturalis corporis sinunt
in humi strii in divitii in sue superstuum: ὀκω proprie quo ni A lieet aliqua animaliae vi lupus, de canis videantu i mutare pilos suis itural sinat hos non Minen proprie canus oria
dis humoribus dispers, Per tot uinc Nu , in Prscipue, quando brutuam livoris sicuti et pus di canis:Qu arto modo dicitur prpp tu IM, quod competitiali uni species, de omui indiui iduo contento tibi la specu.5 tempe Diu O ni tempore,&n Mario, ut esse risibile compu, tit Gli homini, di omnibus particul ibo h mininibus, de si Di s, quὀd nomo non sto ri ac Dicas qu)dlicet nou seinper ride I in Q. ctii Aamecii aptu mxtus,&habet amixudi potentiam vι pollit ridere semper, ecquq ido vult si inituerisqq. protentia hi uiuendi. citoni data est apti udoliar odi. ted Dic quia
inter Omnia M.t mali a seiushoino canes illi
Dicas c ut lucrum dictum, ii quὀd ideo cani:
- causitur in. hominibus. quoniam , mut
ri illini putra tuon ' i morum sequitural do,qus dicitur tim Ex quo patet quὀd
90쪽
Cum Pori diuisit proprium, tanquam vocem ira somni, sicundus Huaeti tu istentim m
xempla; nune tanquam rei olutus, atque peti denuando dicitur,li,e autem intelli retu
una univeritatem, v propriὰ dicitur pro- do dictum iu ineudo tamen propriunt primaerium, de quopbilo iu sermonem sicli nu, m do,non pro acta, sed p ta aptituditie. nainu, ui a sicut posse ridere conuertitur eum homine. . ,'
dceompetit omni homini . oc semper siepbile' . ,- - &semperii.omni te medicum , va geometram conueititueror non solum dicuntur proeria absoluti su cum bomine,& coimperie omni homini.&sem cutilia,sed additur haee eon. o. f dicunturi per e Nora tamen qus alatii licet hoinueroe sit Propriea. Epriinria, qui proprietaspraprii caemedisus,&L sta.& habeat haheapi est, vicon petat soli speciei, do omni indiuis ludi rem, de poteriti alii ad esse messicota, ac duo,de semper,q it propria habentia istas tres gemnetram, taliter is bii Q de facilii birest ae- conditiones, sunt propria pruris. i. conue uirere actum, hi si 'Aitim.' eum tela bili tibi liter dicta. v. g. risibile competit soli homi r spatio, de eum nonnullis mediis studi , . tibi ni, omnihomini, ac seniter, conuertitue re dc exereitio, qu bdis oti est C: derisi Militate homine si n.quid est ri iubile homo est, de si nam homo, qui in fidere de Acili, ac sibit, quia homo est risibile est,si quid hinni bile inlet , quandb xuli exbhini minima erasa, α - , equus est,&siqiud equus est hinni bisseest. Exe est diderentiainter vestiudinem,quq est is perint Sigendo per Irrit ibile, & hinni bile iis luarto, dein momouo dictam: suam, lamudine ac pori innatas, di a natura instas eris bomo est risibilis adia quὀdhuino qui 'Do. io subiem sper quas possunt ri ὀροα&Mnni e siet dolae,rimat est Alibili f. quando prodi lasso volunt, nonautem actu Li. risum, de uetur ad risum, re ridet vellem scire monio- λ-nuitum εο haec sunt illa propria aecidentu. i do sit ille risus, illo ae ridendi siectis desse. Gqmbuc sunt demonstrationes simpliciter. iuniouetur ad risum' easquὁdeum homo sal si. ilosae i. i. post quae sunt pix sit animit rationale et tintellectivum est de vis Perse in secundo modo dicendi per se. i. p sti sit, elauditis admirativus, euius admirati si Vnde si quisqv et quides aecidenspm- nem sequitur siquando Qui, et aliquanta prianidicat est id quod habet tia, eonditi ' set si ea quς pr seniantur scii sui accipiun- MLscilice; quod eompetit omni, soli, de se n- Τ tui delech atione calar, ei spiritus recuriat ad rur,ac conuersum praedicitur de hoc estillud ' faciem, in qua sunt sensus exterioris sensibis Ja dea'Troprium quoviiiii ut loco differe Irum piscepti,exeocursu autem calorix iginti uitione, quandodisierentia est gno ii tua adficie ueriti sui ei dilatatio,' et eoa .posts6 2.post. io. & lia cetiam sunt acetis quises risu, nisi aliud impediat.Si autε sibi 'd ιia illa per te,de vi ibus est scientia deustin lii pressentati sensui acti linivr cuin tristitia. Minu Qq a Arist. Hi a. uero iuuenis calatiisseisii retratantiit adeoq; ad --x cum. L