장음표시 사용
131쪽
Asu evenerat, ut in Saturnisaeesto deambularemin; Vbi eismplerasque alias oblationes et m Tabulam quandam pro templo positam im tuebamur, in qua pictura quadam eratperegrina, ct quapeculiam fabu- eontineret, quas coniicere non poteramus, quanam ct quales essent Neque enim civitas, neque vallum pictura illa nobis esse ilibatur. Caterum muriambum erat qui duos alios ambitus amplecteba/uν ait rum maiorem, minorem alterum. Portu etiam erat inprimo ambitu, ubi buturba ingens insistere videbatur. Intra vero umbitum multitudo qua m mulierum misebatur. Primi autem vestibuli ambit- ingressum senex quidam occupabat. 4ui iussa ingredienti quasi imperare aliquid videbatur. imfabula rationem nobis invisem addubitantibus, quidam natu grandior sistens, 'uaquam, inquit, hostius absurde facitis. qui depictura hac addubitetu. Non multi enim indigena, quid huius fabula ratio valeat, interigunt. mine quam non civis, sed per inusquidam dedicarit, quihuc iampridem advenerat: vir is magna prudentiains pientispraditus: qui chmsermone, tum opere quandam Pythagora aut Parmenidis vitam fuerat amulatus. Is utique sacellum'picturam hane Saturno consecramis. Virum igitur, inquam ego, usi etiam virum ipsum, quem viasty Immὸ,ιn--uit,eum multo tempore sum admiratus: siquidem adolescens adhue, 9 eompluraudisse dissutabat, is ego huiusca fabula rationem ex eo disserente sapius audieram. Per Iovem, inquam ego, nis quaepiam maior occupatis te detinet, expona bu. Audire enim magnopere concupiscimus, quianam hos fabula sit. Perlibenter o hostiles, inquit. Atqui hoc prius admonendi esu: periculi quippiam inesse huic expositioni. Duo nam,inquam ego'Moniam, inquit, si, qua dicuntur,attenderis, intelli geri que, prud/mes atque Delice evadetur si minus; insipientiam. infortunium, calamitatem, atque ignorantiam consecuti male vitam degetis. Hae enim expostis Sphinguanigmati,quod illa hominibus praponebat, per itu ei p. Nam quieumque ipsum inteluxerat. salutem ; qui non intellexerat, exitium consequebatur. Eadem ea hutis enarrationti conditio. Sphinx in enim hominibus ipsa insipientia. Hae autem praponit, quid bonum, quid malum; quid neque bonum, neque malum in vitasit. Qua si quis minim intellexerit, ab ea interimitur: neque id sen-
132쪽
noverit oretia demum insipiantia salutem ipse consequitur, is beatifelixque per
omnem vitam evadit. amobrem vos alte ite, ac diligenter audite. o Hercules, quam magnum nos in desiderium coniecistiGhae itase habent. Atqui itaseh . bent, inquit. Nequaquam igitur nos oratio tua praeveniet, si quidem nobis attentὸ audituru non abs re precium huiusenodiproponitur. Sumpta itaque virga quadam ct picturam ducta, videt is ne,inquit, ambitum hunc ' Videmus. Hoc imprimis animadvertere vos oportet: locum ,scilicet, istum vitam vocari. Turba porrὸ illa ingens, qua porta insistit ; hi sunt omnes in vitam aliquando ingressbri. Senex aurem illeJuperior, qui manu altera paginam quandam tenet, alterά nescio qui δε- monstrat, Genius appellatur. Hic imperat introeuntibus, quid eos agere oporteatis, ut ad vitam ingrediantur; or qualem viam perrecturi sint, ostendit, ut salutem invita consequantur. I ualem igitur eos iubet vitam carpere, aut quo pacto, inquam ego' Vides ne, inquit,luxi portam solium quoddam eo loco constitutum, ubi turba ingreditur; in quos et suavibiu moribus o formosa indole mulier, qua poculum manu tenet ' Video: sed quanam hae HI ' Suadela, inquit, vocatur, qua mortales omnesseducit. Luid tum postea hac viti Ingredientes ad vitam,quoadper eam feri poteu, bibere compellit. Qua nam vero hae ea potio ' Error, inquit , atque ignorantia. Luid tum postea ' Vbi hane ebiberunt, vitam ingrediuntur. Nunquid omnes eum errorem bibunt, necne' omnes, inquit, Ribunt:sedpim alii, alii minus. Non miaees praterea intra portam mulierum meretricum multitudinem quandam diversosUectus multifariosque praeferentium ' Video. Na igitur opiniones concupiscentia on voluptates vocantur , qua turba ingrediente statim prosiliunt , unumquemque amplectuntur,ac deinde abducunt. Et quonam eos abducuntῖ Alia, inquit, ut salvent: Alia,utper deceptione interimant. O, inquam , admirandus vir, quam acerbam ac tristem potionem dicis 3 Atqui omnes, inquit, optima pollicentur: seque eos ad DHicem atque conducibilem vitam eseperducturas. Illi verὸ per ignora iam errorem, quem ab ipsa sumisia eombiberunt, quanam vera viast, in vita non inveniunt: Sed inconsulto errant, ut videre licet ex his, qui prius ingredientes eὸ circumvagantur quo ipsa commonstraverint. Video, inquam , hoepsed mulier illa quanam ea, qua veluti eaea atque insanasuper lapide quodam rotundo consistere videtur' Fortuna, inquit, vocatur. Ea verὸ non sol m eaea sed
insana etiam surda est. Lua nam huius sunt partest obambulat i inquit, quo-eunquerentium , c, aliis quidemIacultates eripit, ritu tradit. Ab eisdemque rursus aufert illico, qua tradiderat, atque aliis temere instabiliterque concedit. Luapropter ex eo argumento ipsius ingenium fac;te indicatur. Quale nam hoe eu inquam ego ρ Quoniam in rotundo lapide consistit. Luid tune ex re significatur' Quod parum cerra,aque instabilia sunt illim munera. Calamitates enim mago ae discitis oriuntur, ubi quu in ea fidem collocarit. Turba verὸ hae ingens, qua eam eiseeumstat, quidsibi vult, is quinam vocantur' Vocantur hi quidem inconsulii, quorum nemo non petis, quaproiiciat, M dilapidet. Cur verὸ assectu haudquaquam simili sunt, sed eorum alii gaudere , alii sublatis manibus tristari videntur' Quicunque , inquit, eorum gaudere ae ridere vidιntur; Hi supit, qui a fortuna quippi. in acceperunt, a quibus etiam bona fortuna nuncupatur. Lui verὸ fere, ae manus protende re videntur ii Hi sunt, a quibus abstulit, qua 1 diderat uniea.
133쪽
A quibus fortuna mala nominatur. Et quoam sunt, qua istu elarginιν, per qua
tantopere, eum accipiunt,titantur: quum omittunt, lugent. Hae, inquit, ea ne,
tua a plerisque hominibu bona existimantur. Et quanamsunt ea ' Divitia sei-ieιι ct gla=ia is nobilita or aberi is tyrannides c, regna, ct alia quacunque
iIgensu. Hae autem nunquid bona no unit De his, inquit, alias dissutabimin. Nunc eirea fabula narrationem versemur. Ita, inquit, sit. Vides igitur, ubi portam hanepraterieris, ambitum alterum superiorem: mulieresque extra ambiium OL Deaias meretricis ornatu insignes' Et valde inquam. Ex his hae ineontinentia, hae luxuria, hae avaritia, hac assentatio nuncupatur. Quid hic potismumastant, tEos, inquit, observant, qui a fortuna quippiam aeceperunt. Quid tum deinde' Exiliuntati amplexantur eos, ct adulanture, ut penes Ie maneant, obtestantur miram iucundam, atque labore omni incommodo vacuam illis agora promi tantes. Si quis itaque persuasus earum blandiciis eo se eontulerier tantissere illi suavis videtur ea conversatio, quoad hominem titillaverit, delinimerisque ; ν-s a seelis : Vbi enim resipiscere caperit ι tum demum ab ea se non tam oblectatum. quam absumptum contumeliis assectum intelligit. Quo fit, ur eum omniarra. degeris, quae a fortuna fuerat consecutus, tunc illis mulieribus inservira atque -- honesta omniasustinere, se turpia quaque acpernitiosa illarum gratia euatur a mittere , veluti furtum ,sacri tum, periurium, proditionem, depνadatis m, sequacunque his similia. Vbi vero eos omnia defecerint, punitioni addicu=stur. Esquanam hae est ' Vides ne retro eas quandam veluti bestiolam, locumque pariserangustum tenebrosum, tibi etiam turpes ac sordi pannosaque mulieres versaxi videnturi Et valde, inquam. Ex his igitur, inquit, qua fagetam te ripunitio nuneupatur: Lua eaput intra ge8ua habet, tristitia: Qua verὸ emtis suos evellit, dolor. Hie alius vero qui deformitatem, macilentiam, O nuditatem p ferens iuxta eas accubat: ac deinde simita illi turpis macilenta quadam, quianam fune ρ Hune sanὶ, inquit, luctum appessant . issam ven ipsim sororem, moestitiam .His itaque traYitur. 9 eorum contubernio crueiatur. Poct denuo in aliud in licitaris domicilium truditur. atque reliquam vitam in omni miseria tradu-
eis;nisi fortὲ illipaenitentia obviam prodierit. Quid tum postea eontingit psipanitet tia illi obviam fuerit,eripit eum ex infortuniis. ω alteram illi opinionem alterumἀdesiderium imprimis,per quod ad vera disciplinam perducitur. ;-ad eam qua sese inseiplina nuneupatur. Quid tumpostear Si, inquis, eam opinionem susceperit, qua iaveram disciplinam pervehat,ab ea mundatus, expiatus, salutem, beatitudinem, faelicitatem inunimersa vita Iueratum: sisecm,denuo afalsa illa;opinioneseducitur. o Hercules, quam magnum ess hoc aliud discrimen 'Hae a tem, inquam ego, falsa disciplina quana Hyy Vides ne alterum illum ambitil'Video, inquan ego, Ars extra ambitum in vestibulo multar quada assistit, qua munditiem constantiams non mediocrem pratexit. Apprime,inquam. Hanc igitur,inruit.plerique homines o munstis vocant disciplinam , cumsal apotitu disciplina sit. Huesaneprius applicant qui salvi fiunt, Ubi ad veram disciplinam pervenire volvierint. Nunquid alius ad meram disciplinam aditus novalet 'Pιue inquit. Hi vero intra ambitum declinantes dii quinam sunt homines r False, inquit, ἀisciplina sunt amatores deeepri, seque opinantes vera ἀisciplina contubιrnisfrui. Et quinam vocantur hi r Atia,
134쪽
, alitoratores, nitidiatictici, alii musiet, Hii arishmetieἰ, alii geometra , alii astrologi, alii voluptuarii, alliperipatetici, alii eritici, is quicunque
eiusmodi sunt . Illa autem mulieres qua virintur eircumeurrereprioribus illis miles, in quibus incontinentiam reliquas una esse Urmabas, quanam sunt rIlla 'sa sunt, inquit. Nunquid etiam hue ingrediuntur Ira per Iolem, in hu Iῖ- ω,ulque etiam insipientia: neque ab opinione ae reliquis malu evadent, priusquam rapudiata falsa disciplina, veracem viam ingres fuerint, is purgatoriam eorum virtutem admiserint; or mala omnm, quibus in volvuntur, opiniones is igno. rantiam, or reliquam omnem pravitatem sequestraverint: tum demum ita seisioris columes erunt. Neque ullo unquam falsea disciplina commertia labefactari poterunt: neque horum studiorum gratia mali quippiam adliscentur. Et quanam hae ea mia, qua ad veram disciplinamferat' Vides, inquit, locum issum superi rem, ubi nullus inhabitat: Sed solitudo ingens esse videtur' Video. Praeterea ianuam quandam pugillam, ante quam via quasem ea, qua non multum admodum frequentatur; quippe quam pauci admodum terunt, quod acclivu or aspera o saxosa videatur ' Et valde,inquam. Collis naterea quidam excelseus apparet, ad eumque angustin admodum ad census, o qui multa profunda hine inde pracipitia offera ' Video. Hac igitur, inquit, via est, qua ad veram disciplinam ducite ripam inprimis formidolos. Porro circa collis siveriorem partem, saxum ingens o p atrum, usquequaque praruptum vides' Video, inquam. Vides preterea mulieres dum suo saxum consituras, pulchritudine, atque habitudine corporis excellentes
ac manus perquam alacriter protendentes ' Video, sed quanam, inquam, vocantur Altera, inquit, eontinentia, altera constantia nuncupatur. Sunt autem germana. Cur nam igitur mansu tam alacriter proteniunt' . Hortantur, inquit, eos qui Mid loci veniunt, ut bono animo atque intrepido sim,a monentque paululum qui piam adhue esse tolerandum: Se enim eospaulvosi ad pulcherrimam viam perductura . Vbi vero ad saxum pervenerint, quonam modo ascendunt i nullam enim eo ferentem viam animadverto. Ipsa a praeipitio illo descendunt, eosque sursum ad se trahunt. Deinde recreari or quiescere iubent, actauiopon fortitudinem alia eiamque eontribuunce que ad veram disciplinam deducerese profitentur, or viam ostendunt, quam sit elegans, quam plana, quam pervia, quam nuta malis obnoxia, ut vides. Ita per Iovem videtur. Videsne, inquit, ante illud nemm locum quendam qui pulchritudinem amoenitatemque pratorumpraefert, multoque lumia ne illustratur ' Et valde, inquam. Animadvertis igitur in prati meditullio a bitum alium, oportam aliam' Ita sane: sed quonam pacto locus hie nuncupatur Fortunatorum,inquit,domicilium; hie enim virtutes omnes se felicitas ipsa versa tur. Esto, inquam ego, eam ese loci pulchritudinem. Fruin, inquit, assicis prope portam,qu4m formosa, ct constanti facie muliιν existat: mediam indiscretam iam aetatem ,hm itum verb is ornatum simplicem praseberens' Eaque non in rotundo; sed in quadrato lapida secura is munira consistit. Dua praterea alia, quas tanquam filias una secum habere videtur ' Ita prorsus apparet. Harum igitur qua medium locum renet, disciplina ea ; eam veritas ct persuasio comitatur. Cur autem hes
uadrato lapiat poti mum insistit ' Ex eo,inquit,arguitu quod ad eam pervenientes securo is certo tramite proficiscuntuν, donationesque traditas tuto susci-
135쪽
piunto. Et quanam illu- ea dona dantur ' Conmentia, inquit, atqu/ ani mus imperterritus. Hae vero alia quanam sunt 8 Scientia, inquit, per quam graia nihil in mira perpeti unquam posse Ie intelligunt. Luam praclara, inquam , Hercule munera s Sed quamobrem extra ambitum ita moratur 'Vt, inquit, advenien tes excipiat accurase, ac vim illam purgatoriam instini, purgatosque ae prorsu. emendatos ita eos ad virtutes introducat. monam pacto, inquam ego ' non enim intelligo. At intelliges, inquit. mema mo um si quis graviter agrotans medi- eum aeresierit, purgatoriispalim medicamentis omnes agritudinis causas eximere conatur. Atque ita demum a medico reparatus in sanitatem restituitur. si medici praeceptis minus obtemperaverit, merito repudiatus ab ea agritudineβῖ- ficitur. Hae intelligo,inquam ego. Eodem itaque parito, ubi quis ad disciplinampervenerit, probe curasur, is virtute idius irroratur, ut quamprimum mala omnia expurget, eliciatque quibus adveniens implicabatur. manum hae t Ignorantiam , errorem, quem apud Suadelam ebiberat: Arrogantiam, concupiscentiam. intemperantiam, furorem , avaritiam, is reliqua omnia, quibus in primo ambitu fuerat repletus. Vbi verὸ satis emundatus fuerit, quonam eum mittit ' Intro, in. quit, adscientiam, aliasque virtutes. Quasnam quales ' Vides- ne intra portam caelum mulierum, quam bona indolis atque institutionis videntur: qVam in- eulto ae simplici habitu praedita, nihil in se aut fictum, aut accuratius ornatum mora aliarum pratendentes t Video, inquam. Sed qNanam hε voeantur ' Prima, inquit , scientia nuncupatur. Alia vero huius germana sunt: Fortitudo, iustitia, probitas, temperantia, modestia, libertari continentia, mansuetudo. Heus, inquam. optime ergo, quam magna in Je sumus e Mo Δ, inruit , intelligatis,'qua auditis, studiosa percipiatis. Atqui, inquam ego, accurate a diligenter attendemus. Misi igitur,inquit, eritis. Vbi ergo eum ipsa susceperint, quonam aduueunt' Admatrem, inquit. Ea vero quanam eii ' Helicitas. inquit. Cuiusmoda autem hae Hir Vides ne viam illam ad sublimem illum verticem ferentem . quem omnes ambitus veluti arcem suam amplectuntur. Video. Mulierpr cellens in vestibulis
ranstitutasvar solium excelseum sedet cultu non tam curioso quam liberali, corona forentissima eleganter admodum capiti imposita. Itaprorsus videtur. Hae igntur, inquit, en Delicitas. Vbi igitur ad eam quispiam acceserit, quid rerum geri r Ipsa, inquit, Delicitas eum potentia sua corona circumdat. Itidem reliqua omnes
virtutes; perinde ac maximorum certaminum victores coronari solent . Ei quanam, inquam ego, certamina devicit' Maxima, inquit; is maxima etiam mon-s- , qua prius ipsum absumebant , Uigebant atque in servitutem redigebant. Omnia hae devicit, ac longe a se sequestravit, seque ipsum adeo superavit, uehule illa nune serviant , quibuε ipse antea in servitutem redactusfuerat . mea nam hae monstra dicis r audire enim admodum cupio. Imprimis, inquit, ignρran -riam is errorem. An tibi monstra hac esse non videntur' Tetra se laboriosa, inquam ego. Deinde tristitiam , luctum, oravariciam cse incontinentiam, se reliquam omnem improbitatem. His omnibus non ut antea paret: sed imperatis. O praelara, inquam ego, facinora, ctpulcherrimam victoriam s Illud autem mihi etiam expone; cuiusmodi sit eius potentia, qua eum coronari dixissi 8 Beat ea, inquiti. adolescens. Dui enim fuerit ea potentia coronatus tofaelix o beatus eva-
136쪽
di , mque alibi quam in se ipse stem Delicitatu reponis. Ruam praelaram victo.
Viam dicist Caterum Oronaim quid agit, aut quo vaditi Suseipientes eum viri tutes ad id Dei ducunt , unde primum a enerat, eique commonstrant dia improborum; quam male degant, misere vivant 1i. quanta in vita naufragia patiantur ; quantum aberrent; quam veluti hostium captiviralem perferant : Alii in- eontinentia , alii arrogantia, alii avaricia , alii inani gloria , alii aliis malis insertientes, per qua a calamitatibus, quibus irretiti sunt, exolvere se nequeunt, ut salventur, is eo perveniant: Sed in omni vita perturbantur. Atque hoc perperiuntur, quod huiusmodi viam invenire non possunt . Mandatum enim a Genio
ae numine suo traditum Glivioni mandaverunt . Recte , inquam, dicere mihi mideris, tametsi hoc etiam insuper ambigo, eurnam ei viνtutes locum illum commonstrent, unde prius advenerat. Nihil certi noverat, neque ullam eorum, qua ibi agerentur ,scientiam tenebat; sed ignorantiam atque errorem, quem ebiberat: ambiguus, qua bona non erant, bonae qua mala non fuerant , mala existimabat . Luo circa male etiam vivebat, sicut altiplerique ibi diversantes. Nunc veropereepia
utilium edi, conducibiliam rerum scientia is ipse optimam vita traducit, is eos qui pessime agunt, contulatur. Vbi igitur omnia fuerit contemplatus, qui vit,aut quo tenditὶ stuo, inquit,ei eossibitu fuerit. Ubis enim eum securitas habet perinde ac antrum eo tium possideret:qquoeunt pervenerit, ibi tuti min rectam vivendi rationem asequitur: omnes enim eum tanquam agroti medicum libenter'gratantis exeipient.Numquid igitur illas mulieres, qua mons abs tedicebantur,amptim non veretur, nequid ab eis detrimetipatiatur'Nihilpenitus: quinnes dolore,nes tristiria, nec, intemperantia, nes avaritia,neppaupertate, ut ullo alio incommodo τε.xetur. ramnibuου enim imperat, ac praea, a quibus antea premebatur, eorum instar, qui a vipera morsialiquandosuerint. Fera enim qua aliis omnibus pernitiem ac mortem asserunt, illis duntaxat innocua sunt, quoae eam vim veneno contrariam possiadent. Itans huic quidem quippiam nocet,quia virtutem vitiis ac malis oppositive autAntipharmacum nactus erit. Recte dicere mihi υideris:sed hae etiam insuper expone: quinam sunt illi, qui illie a colle a enire videntur: quorum alii coronati lat riam quandam pra se ferunt , alii incoronati desteratione rerum tibias se capita Iacerare videntur. Cum alioquina quibusdam mulieribus detineantur' Coronati sunt, inquit, quisessites ad disciplinampervenerunt , eamque consecuti summopere latantur. Incoronati verὸ , alii desperatione a disciplina. revertuntur male aemisere degentes: Alii metuperculsi, ae perterriti atque ad con tantiam Quientes rursu errant, o per visis invias vagantur. Qua vero mulieres eum sequuntur, quanam sunt' Tristim, inquit, or moisma, or anxietates or ignominia ct ignorauria. Omnia igitur eos mala sequuntur. Omni inquit,per Iovem subsequuntur. Vbi marὸ in primum ambitum ad voluptatem is incontinentiam pervenerint: nequaquam se iras accusant .sed orstatim disciplinam ct sectatores illius maledictis in- sunt. Ario miseri is calamitosi se infelices hi sunt, qui ab earum contubernio
Querunt.Male enim vivunt, is nullis earum bonisperstuuntur. Et qua etiam bona autumant ' Luxuriam, is ut brevi complectar, intemperantiam. Convitari enim ct pecudum more fortari maximorum bonorum stultionem esse arbitrantur. Alia verὸ mulieres, qua illine cum risu is hilaritate adveniunt, quanam vocan-
137쪽
turr opiniones, inquit. eos addisciplinam ducentes, qui mistutes ingrediuntur. Demia enim defectunt aliquantister, ut alios adducant. admoneantqua illos, es faelicitatem iam eonsecutos, quos iampridem adduxerant . Utrum igitur, inquam ego, ipsa intus ad virtutes ingredi tur ρ Nequaquam, inquit. Opinioni enim ad mentiam introire non licet: Sed diseiplina duntaxat eos tradunt. unus a dis eitlina susceptis, ipsa posthac denuo alios adductura revertuntnr, earum instar n lium , qua depositis oneribus denuo revertuntur, ut aliis mercibus impleantur. me sane , inquam, mihi recte sideris disseruisse. Illud autem nobis nondum pate- fetisti, quidnam Genius vitam ingressuris imperet faciendum. Bono, inquit.
eonstanti animo esse . quapropter vos etiam eonfidite. Omnia enim edisertabo, nihilque pratermittam. Recte, inquam ego,loqueris. Protensa itaque iterum manu.
Uieite, inquit, multaerem illam, qua e ca esse, ct rotundo lapiis in era viritur; Luam pauisante nuncupari fortunam asserui. Assieimus. Huic, inquit, imperat non esse eredenduis, nec quicquam aut flabile aut securum, aut proprium existimandum, quod ab ea susceperit. Nihil enim prohibet, quin omnia hae auferat , atque alteri tribuat. Quippe qua sapius id agere consueverit. Quapropter illimetiam munera parvi esse pendenda denunciat. nestue gaudendum, ubi dederit: qua Glendum, ubi abstulerit. Eamque postremo neque vituperandam, neque laudandam. Nihil enim eum ratio ,sed temere omnia facit ae fortuitδ, ut antea vobis exposui. Quocirca Genius ille imperat, ut nulla eius facinora demiremuri neve malos numularios imitemur. Illi enim ubi argentum ab hominibus acceperim,
gaudent, or suum esse arbitrantur. Ubi verὸ repetitur, moleste ferunt, iste me secum actum putant, neque meminerunt ea se condirisna depositum susceptrue, per
quam liceret ei, qui deposuerat, iterum recipere.Eandem itaque tuissim 1nuneribus' habendam esse rationem Genius imperat : recordandumqua eiusmodi ingenium esse fortuna, ut, qua dedit,auferat, statimque multiplicia rursus aecumulet. Aliquam do autem non his modo, qua dederat; sed his etiam, qua prim extabant, facultatibus
Ooliet. Quacumque igitur dederit , suscipere iubet, atque ita ad stabilem securam que munificentiam diverti. Lualem hane,inquam ego' Quam a disciplina fusciapient, si salutem ibi fuerint consecuti. Hac ergo quanam ea Vera, inruis,scientia utilium rerum: securaque , stabilis is immutabilis munificentia. Ω eis statim ad hanc.confugere iubet. Cum vero ad illas mulieres accesserint, quas a rea dixi voluptatem Wineontisentiam nuncupari, illine quoque actutum esse diseeedendum imperat,ae ne his quidem fidem esse adhibendam, qu ad adfalsam disciplinam perienerint. Ibi igitur aliquantisser immorari, quiequid libuerit , ab ea tanquam viaticum accipere iubet , ac demum postea illi abscedere, rectaque ad veram disciplinam parvenire. Hoc illud ea quod a Genio praeipitur. Cui si quis
aut contrarius 'aut mimu obediens fuerit, miser miserrime moritur. Isiusmodi sane fabula ess, qua in tabula continetur. Vobu autem nihil invido , si quid ult rius interrogare ac perscrutari vultis: ego vobis exponam. Recte dicis,inquam ego. Caterum quid eos rapere a falsa disciplina Genius imperat'ctua bona,inconducibilia esse videantur. Hac igituν quanam sunt i Littera, inquit, atque alia mathem tum udia, qua latone tradun/ur veluti vim freni cuius'iam incohercendis ado-μstentibuι obtinere, ut ne ad aliapeiora distrahantur. Vtrum verbo emre omnia
138쪽
iis nae se e 7. si quis ad veram disciplinam sirperventurin, Mene ' reui inquit, nerasse est sed alioquin utilia sunt, a nes ad red Mos homines meliores nihil eo erunt. Nihil ergo Vrmm hae esse utiliana meliores viros essetendos ' Licet enim prosa sine his etiam meliores fieri: illa tamen etiam non inutilia sunt. memadmodum
enim. qua aliquando pronunciantur, per interpretem coniicimus, eum alioquin non
inutiis sit nos etiam ipsi ,si qui percepimus, voce ac lingua disertioreprosequi. Dasine his etiam suiu fieri meliores nihilprohibebit. Nunquid hi, qui mathematici
vocantur. ad meliores q uam aliisint homines e tendos nihil excellum' Et quonam pacto excellere poterunt, qui nihilominuε quam alii in bonorum'malorum euntrione deeepti etiam omnibus vitiis implicati videantur'NihiIenimprohibet eum qui literis eruditus ae diseislinu omnibus fuerit insilium, itidem ebrium intemperantem se avarum, o iniustum, o proritorem. ac stremo insipientem eo. Muia rostrofectὸ eiusmodi videre licet. marefieri nonpotere, inquit,Mihi perh, disciplinas viri meliores evadant. Nequaquam apparet , ex hac ratione. Sed quanam eneausa,inquam ego'mia inseeundo ambitu versantur, tanquam vera disciplina appropinquantes. Et quid hoc, inquit.emolumenti asseri r eum plerumque liceat annmadvertere deprimo ambitu in tertium, ab ineontinentia is reliquis vitia ad termeem diseiplinam menientes, qui hor mathematicos praetergrediuntur. S uara quo.
nam modo proficiunt, y nisi foriὶ prorsus indociles o durioris ingenii sunt: Cur Meinquam ego ' Leuoniam in primo ambitu hoc plus habent, quod qua nesciune. nesci-ν e non disimulanti In secundo vero Hud certe nesciunt, quodsire seprofitentur. Cuiussententia quoad fuerint, ad veracem disciplinamtercipiendam nihilomnino promoveri neces ea. Illud praterea non ignoras, quod opiniones etiam de primo
ambitu eos similiter ingrediuntur. 'o fit, ut illis hi nihilo meliores existant, nisi vos itidem penitentia subsequatur .sibiquepersuadeant, se non disciplinam sed falsam diseiplinam attigisse, per quam decipiuntur, atque Dasalmi esse non possunt.
Quo eirea vos ratam, inquit,hostiles ita facite,'qua dicuntur, quoad profeceritis. d. ligenter attendite. inimmo de his ipsissuenumero eonsiderandum eR,'nihil intermittendum: sed reliqua prater rem exissimanda, alioquin nulla eorum, qua nune auditu, urilitas erit. Ita faciemus. Illud autem expliea, eur bona non sint ea, qua homines a fortuna percipiunt, sicuti vita ,sanitas, divitia, gloria, liberi,uiactoria, is reliqua his similia. Rursusque his opposita eur mala non t8 Me enim absurdum-ineredibile hoc nobis videtur. Age itaque, inquit, enitere ut quo sentias de quibus interrogaris. resondeas. Atque hoc, inquam, ego faciam facitiis. Hjum igitur si male quissiam vivat, vivere istibonum censes' Non bonumsed ma- Ium,inquam ego, mihi videtve Quonam igiturpacto vivere bonum ess, inquitiarsi quidem hoe ρεν se malum ess/ Quia male viveribus malum: bene authbonum eo miώimidetur. Ipsum igitur viverect malum ct bonum es tantendis ' Ego, inquam Ur itaque ut tam absurde loquaru. Neque enim fieri potest, ut idem ma-
m pariter ac bonum sit. Ita enim o utile opernitiosum, o eligendum fugiem um simul idem sempιr: quo quid absurdim ' Sed quonam pacto, si cui maia vi
vere contingat, eidem quoque malum contingat, ipsum vivere malum non eat --
qua vivere is male vivere sub eodem non censetur. Nunquiae non ita tibi vid/turraerosem iam .s,ne mihi luto viduuNItas vivενι - malum est nasi malum misteret,
139쪽
exseris. malum utique viventib- esset: quia, quo per se malum ea, ipsum viva. . me issu adesset. Vera mihi dicere 'ideris. Quo Gam igitur se male benὲ vise,
ribus viιere ipsum eontingit'. neque bonum neque malum esse ipsum vivere eonfismatur. Sicuti nee secare quidem atque urere in aegrotantibus morbosum Galubra datur nihilominus in ipso etiam vivere comprobatur. Ita res ea. Tu itaque' a merter utrum male vivere, an potius honesta ae generose mori cupias ' Honeste, i quam ego, potius mori. Quo circa ne mori quidem es malum, si quidem muri quam vivere plerumque eis eligibilius. Dase res habet. Earim ea ratio de saniora ct infirmitate. Sapius enim sanum esse non confert: Ver m econtra, eum ita e
μου tulerit. Vera dicis. Age verὸ de divitiis ita considaremus: Siquidem pseros qua intueri sepenumero licet amplissimis divitiis a uentes, pessime tamen aemiserrime viventer. Plerosqueper Iovem. Mapropter ad bene vivendum nihiI illis diυiria profunt. Non videtur. Improbi enim sunt. Non divitia igitur,sed diset Iina probos aestudiosos esscit. Ita sane comprobatum ea. Vbi autem bona sunt ipsa dioitia, si ad meliorra esciendoipossessoressuos nihil adiuvant'Daprorsus apparat. Quibusdam ergo divitias habere non confert, ubi divitiis uti nesciunt. Mihi ita viritur. Quamodo igitur bonum esse id aliquis iudicabico , quod plerumquanan iderasatim en' Nullatenus. Si quis igitur recte ac prudenter divitiis uti
noverit. bene ac feliciter vi et Si secus, male atqua infoelieiter. Veri me dieare hoe mihi videris. Summa verὸ totius ea rei, tam hae aut tamquam bona eripetuntur, aut tamquam mala desticiuntur: neque aliud ere, quodaque hominibus autρerturbationem aut detrimentum asserat, quam cum honoribuε asciuntur, o
in solis divitiis consistere felicitatem arbitrantur, eo sequenterque nullum earum rerum gratia, quamvis impium ct flagitiosum acinus esse recusandum. Mae ver propter ipsam veri boni ignorantiam patiuntur. Illud enim ignorant, bonum ex malo fieri nequaquam. Multos autem videre licet in divitiarum possessionem ex pessimis ae turpilumis iacinoribus devenisse, veluti proditionibus, depraedationibuς, homicidiis, calumniis,rapinis,aliisque compluribus& pravis operibus.Ita res est. Si igitur ut par estiex malo bonum nullum provenit; divitiae vero ex malis facinoribus proveniunt: Divitias nequaquam bonum esse neresse est. sie ex isto sermoue contingit. Caeterum ne sapientia quidem & iustitia ex malis operibus aequiri potest: neque itidem iniustitia α iuupientia ex bonis. Siquidem ipsi eadem simul eonsistere non possunt. Divitias vero & gloriam &victorias,& reliqua id genus multa cum pravitate cuiquam contingere nihil prohibet. Quapropter naee neque bona neque mala censeantur. Caeterum sapientia duntaxat bonum: Insipientia verb malum. RectE, inquari,& sussicienter mihi dicere Videris.