장음표시 사용
171쪽
sita vita, alia testibus, alia ductibus deserentibus, alia vesiculis seminalibus esse videtur Tempore pubertatis exaltata teitium irritabilitas maius illis incrementum conciliat, Sc successive illas ad functionem suam rite subeundam praeparat. Frictio & calor testes stimu. Iant , hinc testicondi salaciores observantur . Item huc pertinet adspectus & contactus feminae amatae S irritatio seminis accumulati .
Frictio glandis penis itimulus est pro vesiculis seminalibus & prostata. Sed vix immediate
Vesicularum seminalium expressionem perficit. Tunc enim a primo vulvae contactu & leviori frictione semen iam prosiliret. Itaque fri- lctione partium genitalium Sc in specie vesicularum seminalium irritabilitatem exaltari, Partesque genitales ad irritabilitatis temperiei mutationem maxime proclives esse videntur. Ex vesiculis seminalibus vix semen sola actione musculorum anum elevantium , sed propria vesicularum contractilitate exprimitur. Nam aequa ratione semen exprimitur in concubitu ,sve intestinum & vesica urinaria sint Vacuae sue stagnantes. Homini casto, Cuius Penis semine refertus est, ab alvi exoneratione nil
seminis profunditur . Sub insulto epileptico
a spasmo omnium organorum motoriorum ,
nec non in pollutionibus nocturnis, absque musculorum ani manifesta actione semen ex
172쪽
primitur. A lasciva rei repraesentatione aut
aspectu, nec non a semini 2 copia, arteriarum
penis irritabilitas excitatur, ut oscillatione ire quentiori plus sanguinis advehant, penem eri gentis . Hae arteriae itaque a nervorum stimulo concitari possunt. I seminis transiri u petu rethram convulliones in musculis acceleratoribus urinae efficiuntur. quod multo acrior urina praestare non potest. Hi musculi itaque stimulo animae voluntario in excretion e urinae,& irritamento seminis spontaneo, dum semen excernitur , reguntur. Λ frequenti veneris litatione irritabilitas testium vesicularumque seminalium nimium aucta pollutiones nocturnas
ciet. Hinc camphora tu nimiam salacitatem prodest. 14 Glandulae sali vales oris 1c pancreas, propria irritabilitate praeditae , ac specificis stimulis rectae , hac vi suas secretiones Per ficiunt ut a . Hi sunt et
Impetus sanguinis, vasa minima ad actionem incitans. Ergo sanguinis congelliones, e.
g. a manducatione excitatae, salivae secreti dem promo ent ΦΡorro mechanica parotidis compressio sub manducatione a musculis maxillae adductoribus I 2 H U. FABRE l. e. pag. 347.
173쪽
Tune consensus, qui ost is duehuum salivalium 8c glandulis ipsis interest , cuius ope stimuli . ostiis admoti , suum effectum ad
glandulas propagant . Itaque a ciborum , Ore Contentorum, attactu copiosus salivae affluxus, Iicet manducatio, vacuo ore facta, parum Salivae attrahat. Tandem sensus nervosi , cum a desiderio cibi, eiusque adspectu salivae assiuxus oriatur,
Immo Ant. NUCK a glandulas , ligato ad
illas tendente nervo , suo officio destitui , auctor est . Denique ab Inedia irritabilitatem glandu-
Iatum salivalium exaltari videtur. Sentimus enim nonnumquam urgente fame in regione glandularum salivalium, ex Somno quasi susci- . tatarum , ingratum pruritum , spathicam constrictionem, Sc salivae per intervalla copiosam in os proiectionem . Stalagoga , e. g. pyrethrum , nicotiana,&c. sunt stimuli praeternaturales. Mercurium vix inter stimulos referes , cum potius irritabilitatem glandularum salivalium exaltando. suum essectum praestare videatur . Praeparata illius mitiora , extrorsum Ostiis ductuum salivalium admota , sali Vam paullo amplius , a squodlibet aliud mechanicum irritamentum pro a Adeaographia euriosa p. I 6.
174쪽
DE IRRITABILITATIS NOTIONE ETE.
movent . Immo quaelibet salivatio cum maiori minori ve specie instam mationis glandularum salivalium iuncta eis . Frigus , opium , cam phora, aliaque sedativa salivationem minuunt, Bee non laxantia, derivando vis vitalis intentiones ad aliam partem . Salivationes criticae in variolis occurrentes interdum subito desinunt cum summo morbi incremento . Saliva retenta nil nocet , sed mors topica glandularum salivalium imminen
lem universam mortem praenunciat . Pancreatis salivae CXcretionem a mecha
niea ventriculi repleti pressione derivant, sed unde tunc salivae secretio Sine dubio eadem est illi , ac glandulis oris conditio; arctus
nempe Consensus inter eius ostium in duodeno& glandulam ipsam . A contentis duodeni , tempore digestionis praeseu tibus , Ostium ductus Hossin anniani irritatum, irritationem hanc ad glandulam ipsam propagat. Excretio salivae tunc facile ex ductus contractilitate & salivae a tergo venientis propulsione intelligitur.
Irritabilitate pancreatis multum aucta, facile inflammationes emicant , quae maiores Secretionem minuunt, mitiores illam adaugent, diarrho easque salivales de fluxum coeliacumeficiunt a . Iam nuper in femina , diutur-
175쪽
i34 GADTivstna cardialgia vexata , abscessum vidi in pan- Creatae , qui in posteriore Ventriculi pariete aperiebatur . Etiam mercurius irritabilitatem pancreatis augere videtur, eo quod saepe una cum salivatione diari hoeam salivalem oriri, vel salivationem cum di arrhoea alternare nota
Principium irritabile . Electricitas animalis . Iam paucis hypothesin de irritabilitate memorabo , quam GIR TANNER ex schola ;Edinburgensi mutuo acceptam nobiscum Communicavit b) . Statuit haec schola in natura organisata tres species fibrarum primitivarum, nempe terream , ossa animalium de lignum stirpium constituentem , quae absque irritabilitate , sensibilitate & organi satione , leges inanimatae materiae sequatur c ἔ sensibilem seu inerveam , in Solis animalibus obviam ; 8e denique irritabilem , abusu muscularem dictam . sa) Idem . l. c. pag. 323. ἰώ) V. GRENS Journat d. Phys. III. B. S. 3ly.
V. 37 - c) Con rariam sententiam de fibra ossea tuetur SCHA EFFER uber Sens bilita et ais Lebens priuχip inder organis chen Natur. Frankf. am M. 1793. S. I 8.
176쪽
DE IRRITA BlLITATIS NOTIONE ETC. I 33
cum ubique in regnis organi Satis , vegetabili animali, deprehendatur. Fibram irritabilem triplicis esse formae, rectam in musculis, spi ratem in vasis de intestini:, circularem demum in sphincteribus. Et iam fluidis suam esse irritabilitatem , coagulabilitate se ostendentem. Irritabilitatem cum fibris communicari a priu-cipio irritabili seu Oxygene , in rerum natura
ubique dii tributo, quod ope respirationis in
sanguinem receptum, circuitu humorum omni
Systemati impertiatur. Hoc principium fibrae irritabili iusta quantitate ineste in statu sanci , quem tonum fibrae appellat, vel nimia quantitate , quam conditionem statum accumulatio dis, Vel denique exigua qua utitate fibris inhaerere , quem statum exhauitionis dicit. Irritatione derivari principium irritabile, quiete colligi a . Derivatum vero ab una parte bystematis , ope topici irritamenti, mox restitui a reliquis partibus , ob nexum omnium partium irritabilium inter se. Non eandem esse omni fibrae quantitatem irritabilitatis, sed
a) Incitabilitatis Brunonianae leges mirifice hie
adveniunt. Etenim nimia incitabilitatis quantitas sta-ydri accumulationis, & e contra exigua statum exhau- ilionis eonstituit. Stimulorum actione vel irritatione in-diabilitas derivatur, & quiete colligitur. BRERA.
177쪽
r3ε GAUTIER principuim irritabile, ideoque sbras pru diversa sua capacitate eam possidere, quae in proportione deprehendatur cum fibrarum distantia a corde. Verum multae Zc arbitrariae hypotheses hac in do strina propositae inveniuntur, quas admonere, a meo sine discedit. Nec magnos nos progressus secisse videmur , si principii irritabilis existentiam evicerimus. Nam vis ipsa per se, eiusque nexus suis cum essectibus item in obscuro relinquitur, sive eam principio irritabili , vel fluido cuidam , vel solido ipsi irritabili inesse statuas. Errores Varios, quos Circa naturam principii irritabilis, quod cum oxyge ne idem putat, ic Circa
eius communieationem cum Corpore humano
admisit, bene cl. GREN a cai igavit b . Bononiae nuper cl. Med. Pro f. GALVANI e quaedam mirabilia phaenomena ,
circa vitalitatem pericula instituit, ex quibus constare videtur, Oxygeuum, principium irritabile in natura antismata constituere o Uereor tamen , clarisI. aliunde Ui-rtim non tam exacte res perspexisse , uti ex aliorum Physeorum experimenti; elucet. BRERA.
178쪽
in primis in ranis observavit, quae ab ele e tricitate animali derivat . Unum alterumque experimentum enarrabo. Ranae abdomen ape ritur, Zc visceribus remotis spinaque dorsi ea regione , qua nervi crurales ex illa proger minant, di Isecta, inferior ranae pars a Supe riori omnino seiungitur . Quo facto liberaris servis, denudatisque musculis femoris, ab secti Bervi extremitas metallo quodam , e. g. itria plumbea itemque musculi se moris annulo plum beo armantur. Nunc conductoris cuiusdam metallici, e. g. fili argentei altera extremi late primo nervus oh duetus, altera Fero mu seu lus , vel vice versa , tanguntur dc coniunguntur, quo ipso illico gravissimae in omnibus femoris musculis convulsiones emicant . Item si nervo abfecto stilus metallicus imponitur de tunc ab alio homine ex visinae machi uae electricae conductet re scintilla elicitur, eodem mome ut convulsiones videntur . In homine vivo fere eadem evenire Observavit ei. Pr. REIL a , qui in quovis musculo, cui Con ductor impositus erat, eo tempore, quo scin t illa eliciebatur , debilem contrachio uem , &ingratum ardoris sensum , praecipue in lingua persensu . Conductorem vero cuti imponens , cui maior nervi truncus subiacebat, e . g. cu . GREU T. c. S. 4II.
179쪽
bito, gravissimas anti brachil convulsiones vidit. Elicita scintilla e machina electrica in loco obscuro, scintillam minimam ab inferiore conductoris musculis imposita extremitate in subiacentem partem adsilire observavit. Haec phaenomena a peculiari electricitate animali provenire , eamque esse diversae indolis, hanc in nervis, oppositam in musculis;
motuique musculari, a nervis excitato, multa
esse communia cum phaenomenis lagenae Lei- densis ; hancque electricitatem parum abeis e a principii vitalis animalium notione statuunt. Verum Pro f. REI L a simplici irritatione materiae electricae , tamquam caussae e X ternae Spectatae , quae musculos ad actionern compellat . haec phaenomena derivat . Musculi , inquit , ad electricitatem maxime irritabiles ,
a turbato aequilibrio electi icitatis in atmo- Sphaera , Conductore dc nervo, quod comaehumetallorum 8c elicita scintilla electrica a conductore machinae electricae producitur , ad contractionem sollicitantur . Itaque colligit , caussas horum phaenomenorum nil Commune esse cum vi vitali, nec inde Commodum quoddam in indaganda natura vis vitalis elucere . Praeterea musculos electroscopium esse plurimmum sensibile , haecque experimenta forsan inposterum inservitura, ut electricitas di Veruliorum metallorum indagetur, ac nova forsan
180쪽
DE IRRITABILITATIS NOTIONE ET . Izν
auxilia medica inveniamur a . His ipsis coniecturis cl. Prop. GRUN . assentit.
a) Clar. Pros. VOLT A aeuratissimis experimentis invenit, pluitesque confirmavit, electricitatem se dictam animalem elemi citatis metallicae nomen potius mereri . Vid. Gioruale F eo M dico di BRUGNATELLI, nee non ipsius Annali di Chimica eo. BRERA.