장음표시 사용
71쪽
fibra communi vel musculari tonstructa; verum haec organa una serie concatenata Coninfluunt, ut vix certo limite discernantur . Eminens illorum differentia in sensus incurrit eaque vel ad fibram muscularem . vel ad Communem refertur. Verum disputantes non una via hanc litem dirimunt . Praesentia fibrae muscularis tantum duplici modo evinci
Potest ix Ex habitu illius externo signisque ἰχ characteribus in sensus incurrentibus , ex subrubello colore , tenacitate , parallelos tu, ac motu, quem producit. Sed habitus externus, frequenter in rerum natura similis, cum dissimili natura deprehenditur. Immo revera de aliae fibraelongae, albae , parallel fle sunt in Corpore animali, motu praeditae, quin musculis adnumerentur . Ecquis minimae arteriolae fibras musculares oculis se vi
disse gloriabitur ' Itaque HALLER n
bene inquit aliquando fibrae muscula is res potius ex motu aliquo cognoscun- tur , quam Oetilis. Vis insita , scribit alibi b , ,, residet in musculis in is conspicuis sphin herum minimorum, quicu, Element. Physiol. T. IV. pag. 6OR. i. L. c. pag. Ioa
72쪽
DE II TABILITATIs MOTIO NE ET . Eὸ,, Vasa lactea , vasa resorbentia culaneε
et 2 Alterum, ex quo fibrae muscularis exi l stentia evincatur, momentum sunt esse dius peculiares fibrae mRscularis , e i quibus , utpote similibus, certam quam a clam caussae similitudinem colligimus . Hac ratione fibra muscularis, erit omne: id, quod motu gaudet manifesto, sti, mulis excitando e. g. iris . Ipsa haec fibrae musculosae via viva , quod docet HALLER c unicum characterem sup-Peditare videtur, quo a cellulosis fibris distinguatur. Ρergit idem d ,, Omnis is fibra musculosa est irritabilis & con- , , tra , quod irritabile est , fibram mu-
ιν Sculosam pronunciare potes . : Verum lepide sane haec ita inter Medi- eos dirimitur, dum adversarii pro fundamento Cognitionis mox hoc , mox illud, pro ut sua. Tes id fert , assumunt . Tela cellulosa, ita: Tatiocinantur, non musculari natura gaudet , t quia a stimulo non contrahitur, Sed iris &
73쪽
uterus a filivulo cito contrahuntur. At s bractrausculares oculis non conspiciuntur . Verum& in arteriis capillaribus ide in obtinet . Siciquidem res se habet; sed ab arteriis e flectus
musculorum exercentur. Ita porro argumeuta.
mox stabilita , .ssio in casu ipfi reiiciunt . Pro hae rerum ambiguitate organa, multum irritab: lia id motu manifesto praedita , muscularia dicimus , iis , quae segniori fle de 'hiliori motu pollent , ad fibram communem relegatis . Generi ce fibra communis ic muscu laris caedem sunt; specifice disserunt. s. v. Fires , organis motoriis insitae , Mniversm Ucclatae . Machinis motoriis vires se dictae modi. tuae, phyficae & mechanicae, certa quaedam mixtio, fabrica, structura, cohaesio , densitas, elater &c. insunt. Verum , quum o si nibus his ex viribus praesentia motus animalia intelligi nequeat; primaria vis, motum effi- Ciens , organica & animalis erit ca . a In omnibus vitae statibus homo , & reliquis, animantes a mortuis se, vel alia quovis inanimi maiati teria , hac sola proprietate disserunt; quod scilice v
74쪽
Haec vero vis animalis , quae organis motoriis inest, non specifica est, sed commu dis Vis vitalis , quam, re ite ad organa mo ius spectatam , vim motoriam dicam . . Ea cauilam Continet principalem essicientem motuum animalium, impertitque organis mo toriis facultates , ad hanc actionem necessa
tias, scilicet irritabilitatem di contracti litam tem . Instrumentum vero, in quo dc quo
caussa essiciens suam e Scaciam exerit, Orga dum motorium appellatur. Facultas, Se Conmisahendi , quae a vi motoria cum organis Ommunicantur, contractilitas est . Cum vero vis vitalis , non nisi a caussa externa excitata agat, etiam in organis moto riis stimuli, motum cientes , necessarii Sunt.
is stimulis irritamenti motorii nomen erit. Organa motoria ut percipiant haec irritamenta , irritabilitate indigent. Irritabilitas itaque mihi est sensus pro stimulo seu ea Or gὸni motorii a semo, qua ope stimuli in mo Idm cieri eoque immutari possit . Duas ita
qRe, inquit GA UBI US a in solido vivo
ς0ncipere facultates licet et alteram quasi sen
ii eIternis rebus & quibusdam sui propriis actionibusi, sic aifici possunt, ut ipsis vivis propria, suae acti.-i, des afficiantur. - Sie BRUNO A. X. a Institur. Patholog. Lipsiae 1739. pδg. II
75쪽
iiendi, qua stimuli actionem suo quodam movdo percipit; alteram movendi , qua Sese Cola trahendo vim vi opponit ac repellit veluti , quod quietis suae ita tum turbat . Uerum no lim cogites , hanc vim tertium quid , ab organo diversum dc rem esse, Per se e X istentem , quae illi, quasi aqua spongiae, aifundatur a . Vis est ratio absoluta , per Se non Cognoscen da, Phaenomeuorum Sc mutationum in re qua dam M Haec est illustris quondam HALLERI opinio
a receritioribus Physiologis & Anatomicis egregie refutata . Celeb. SCARPA hae de re inquit - , , Qua , , super re Tabulae Neu logiae me. pas. optan- ,, dum esset, ut Physiologi missis illis aά raucedinem, , usque agitatis quaestionibus ei rea irritabilitatem &is sentilitatuna, veluti penitus dissociata in animalibus,, principia, consisterent aliquando, atque considerarent, ,, vim nerveam late per universam qnimalium compa se ginem estusam esse, singulisque animati corporis par- , , Unus plus minus proSpicere, easdemque afflatu Suo , is quandiu vita generatim di peculiaris ea, quae unius - , , cuiusque partis est, perstat, irradiare atque robora - , , re, eademque porro vi abunde refertas atque imo buras esse fibras carneas cum voluntariis, rum spon- ,. taneis actionibus edendis destinatas . - Nuperrime
GIRTANNER irritabilitatem & sens litatem , uti vires prorsus dis Iociatas, respiciendas esse contendit, periculisque illusoriis hane opinionem confirmare conatur . Uerum opportuniori loco demonstrabo, GIRTANNERI Opinionem nullo modo experientiae & ratiocinii , sed fersidae immaginationis delirii effectum prorsus esse eon-bderandam . JRER A.
76쪽
3E IN ITABILITATIS NOTIONE ETC.
dam observatarum. Haec ratio mutationum activarum , quas in organo motorio notamus,
in ipsis iis subitantiis, ex quibus aggregatum
est, in materiae diversa indole, in mixtione , in proportione singulari remotarum Sc proximarum partium constituentium , in forma destructura ipsius , in nexu cum aliis substantiis quaerenda erit.. Positis his conditionibus , ponitur Sc determinata quaedam vis iceffectus illius. Cum vero hae enumeratae Organorum conditiones mirifice disserant dc inuo gulo quovis organo diversae deprehendantur : necesse est , ut de vis eiusque essectus eadem ratione in quovis fingulo organo momdificentur . Hac in diversitate organorum re ratio latet , cui una ea deinque vis vitalis in
organo sensuum sensationes , in organis motoriis motus Proferat , organaque motus ad Veras sensationes excitandas omino inepta da-prehendantur . Cum vero organa motoria mi
risce inter se disserant , etiam vis motoria eiusque proximi effectus . sive eius facultates . contractilitas nempe Sc irritabilitas , quae or ganis motoriis tribuuntur, in singulo quovis organo aliter modificatae deprehendentur. Haciundamentum erit eorum , quae imposterum de
irritabilitate speeifica profereatur ca .
in Metaphysi am discrptationem eruere, utrun
77쪽
eontractilitas in specie . Facultas , organo motorio ab insita sibi vi motoria impertita , se , a stimulis pro vo catum , cosmahendi , mihi est contractilitas .
phaenomena irritabilitatis omnino ex sola eorporis materie, an ex animae inhabitantis cooperatione intelligi possint, mea non interest. Mihi quidem veros mile videtur , solam materiem, ad ea efficienda. suffieere . Anima enim, vel ubique per eorpus distributa, dividi materiaeque aequiparari potest ἱ vel res est simplex ,
uno eoque fixo in corpore loco collocata . Hoe posteriora in casu , si partibus , a corpore & anima separatis , per aliquod demum tempus phaenomena irritabilitaris supersunt, anima ea non directe, sed postione quadam materiae producat, necesse est. Qua ex reliquet, materiem, polita iussa quadam sui positicae , ad phaenomena irritabilitatis efficienda, sufficere. Quae mirae sunt rerum in animatarum, mineralium & vegeis tabilium materiae positiones Quantum est, quod de materiae viribus nescimus t Quid est organisationis a uiri malium initium, eum anima absque organo operari non- possit ὶ - Sed functiones organarum se suum ,
quid illaeὶ Profecto artificialem materiae positionem, quam in organis motoriis deprehendimus, ab influxuentis sive rei rationalis derivaremus, nisi absque anima in regno minerali eristallisationea & in vegetabilibus organicam structuram reperiremus. Attamen neeesse est , ut ulli bi sit perfectissimum materiae opus, ab omni Malogo, a latere posito, separatum.
78쪽
Hane definitio uem contractilitatis, natura reila vis vocis volunt . Ideo fibrae communi re musculis , quamvis diverso gradu , contracti litas inest . HALLER a qui fle rebus mortuis e g. lotis, cannabi & chordis musicis contra .ctilitatem tribuit, illam parum concinne cum elatere , vi mortua , confundit . Idem b phaenomena quaedam e . g. diductiones labiorum vulneris in aui mali vivo, decurtationes arteriarum dissectarum , corrugationes cutis a frigore Scc. a sola hac vi mortua derivat , licet haec ipsa phae uomena partim vi vitali , partim elateri tribuenda sint : vulnera quippe secta minime in animali mortuo eodem gra da, quo in vivo hiant. Porro dicit c , huievi eum vita nil eommune esse ; quod quide inllon negaverim, si elaterem subintelligit. Uerum tunc male Cisrrugationem cutis, manifestum vis vitalis este et um , a frigoris sensu , huic vi mortuae, omni sensu pro stimulo
destitutae, adscribit. Denique HALLER d vim contra Erilem musculis insitam esse affir-C E
79쪽
36 GAUTIE mat, eaque veluti synonimo irritabilitatis ullis tur . Citatis ex paginis Satis elucet, cel. Auctorem contractilitati Vagam apposuisse significationem .
tem quidem inter vires vitales refert. Prima inquit & universalis virium vitalium species , contractilitas eii , quae omni telae cellulosae inhaerens , per totum corpus sparsa , fortassis non inepte vis cellulosae denominand3 esset . Ipsis ossibus de dentium alveolis, dente evulso se contrahentibus, illam tribuit. Verum contractilitas , vi vocis, omni parti vivae . facultate se a stimulo contrahendi praeditae, ideoque non soli telae cellulosae, sed primario musculis, maxima contractilitate gauden tibus , adscribenda est. Quid verba diversa arti praestant, absque vera rei diversitate e Immo parum bene contra chilitatem telae cel Iulosae , irritabilitati musculorum opponit , physiologosque admonet, ne utramque vim Commutent. Verum irritabilitas & contractilitas facultates sunt, toto coelo diverSae, quae inter se comparari nequeunt . Nam irritabilitas non proprie Vim designat , qua organa
Froxime moventur, sed Sen um organorum
Q Institui. Physiolog. pag. 31. 3ο. 3 a
80쪽
pro stimulo, qui morum excitat. Hanc vero facultatem nullus sane telae cellulosae abnegabit; ideoque haec aeque ac musculus irritabilitate pollet. Tam ex tela cellulosa quam ex fibra musculari Organa motus construuntur, quamvis singula, speciali modo disposita degradu emcaciae diversa sint . His organis una vis eaedemque facultates insunt. A vi motoria , illis insita, facultatem se contrahendi , ergo contractilitatem , ab eadem vi aliam qua litatem , sensum pro stimulo, sive irritabilitatem , accipiunt. Cum , quod supra monui, omnis vis vitalis facultatesque, quas organo tribuit , atabrica organi, in quo viget , modificetur ;etiam singulo cuivis organo alius inhaeret contractilitatis modus, qui organo specificus est. Hi modi contractilitatis , pro maxima. parte , vel ad celeritatem, vel ad durationem , vel ad robur contractionis referri poterunt . Fibra muscularis multo mobilior est tela cellulosa & imprimis in quibusdam musculis r ita in iis linguae summa cum celeri tate motus Sequuntur . Fibra communis tar dius quidem ad actionem compellitur , sed diutius motum conti uuat. Musculus validiori, debiliori motu tela cellulosa pollet . Musculi involuntarii contractilitate gaudent continuo eSeta Voluntarii vero a motu perenui inOX