장음표시 사용
141쪽
I. omnibus festis diebus. fac ratissime Imperator debet ho- .nor v. ster' divinis rebus aequari, tum praecipue coleberrimo isto, imperantibus vobis laetiis mo die veneratio numinis tui cum solenni sacrae Urbis rcligione jungenda est. Verum est enim prosecto, quod de origine illius civitatis acccpimus, primam in ea sedem numinis vestri. sanctum illud venerandumque palatium , ' regem advenam condi disse. Neque enim fabula de licentia poetarum , nec opinio de fama veterum seculorum, sed manifesta res & Probata, sicut hodieque test tur Herculis a a maxima, & Herculei sacri cultos familia Pinaria, principem illum tui generis ac nominis Palantea moenia M addidisse victorem, &INTERPRETATIO. a Deorum bonorib- par esse.
non hominum tantum . di deorum , ted & urbium , coloniarum , imperii, adoptionis, reditus. navigationis,ac vinde. naiae olim celebrari solitum , ex variis veterum locis notat Lindebrogius in Censorini librum de die natali. Maxima autem cum religione dies Urbis natalis celebrabatur xi Kal Mati,quo die Romulus Urbem fundavit. ln cujus rei memoriam i stituta sunt Palilia, sic dicta a Pale Dea. cui eo die seriae fiebant, seu artua a partu Iliae. Ovid. anarum I . 7is. Prur archias in Remulo. Pis.
a. Regem advenam ore. J Evandrum Nercurii, & Carmentis filium, Arcadiae regem , qui cum patrem sorte intersecisset, avito regno pulsus , suadente matre . quae vates erat, in Italiam venit, pulsisque inde Aboriginibus. ea loca tenuit ubi postea Roma condita est, parvumque oppidum in Palatino monte extruxit Paliariteum die tam vel a Pallante proavo . vel a Palantio Drbe Arcadica unde prosectus elat, ut mavult D ,s Hacie. Uideri potest Virgilius.
4. Familia i 'maria. J Respexit ad illud Virgil. l. s. 17 I. Primusque Fouram aufior. aomtis Herculei custos Pinariis sacri. Pinarius. ει Potitius duo Arcadiae senes suere. quibus quomodo coli vellet, Ostendit Hercules , scilicet ut mane . de vesperi sibi sacrificaretur. Igitur perfecto matutino sal crificio . cum sub solis occasum sacra essent pro more instauranda ; Potitius prior advenit, Pinarius vero extis iam comesis Quamobrem ei iratus Hercules statuit ut Pinarii ministrorum more cibos non at tingerent, interea dum Potitii ei utarentur. unde & Pinarii dicti sunt ἀπὸ τηι λος id est . a sanae ; Potitu vero, quali l otiti extis. Vide libellum de orarme tentia Romani ab Andraea Scholio Uictori attributum. s. Principem ictam tui gen ru. J Ut Maximianus Herculius dicebatur ι ideo huius, de sequentis Panegyrici auctor Mamertinus perpetuam Herculem inter de Maximia
6. - esse. J Lege adiisse, ut restituunt Livineius, dc BOngar si u .
142쪽
CL. MAMERTINI PANEGYRICUS,&e iri
arva licet tunc regia, summa tamen religione susceptum, suturae maje-atis dedisIe primordia : ut esse posset domus Caesarum , quae Herculis Risset hospitium. Jure igitur hoc die , quo immortalis ortus 7 dominae sentium civitatis vestra pietate celebratur, tibi potissimum , Imperator invicte, laudes canimus, & gratias agimus, quem similitudo ipsa itirpis uetuae, ac vis tacita naturae ad honorandum natalem Romae diem tam libe
ralem facit, ut Urbem illam sic colas conditam, quasi ipse condideris. Re vera enim, sacratissime Imperator , merito quivis te , tuumque se trem Romani imperii dixerit conditores : estis enim, quod est proximum,
restitutores : & sit licet hie illi Urbi natalis dies , quod pertinet ad 1 ooriginem populi Romani; vestri imperii primi dies, sunt principes ad sa
I l. Quare si nune Romae omnes magistratus, & pontifices , & sacerdotes, juxta 'parentes Urbis, & statores deos Herculis templa venerantur , quia partam aliquando ex victoria praedam , ' a flumine Ibero, & is conscio occidui solis oceano , adi pabula Tyrrhena comPulerit, & in Palatino iugo venturo tibi reliquerit vestigia ; quanto tandem studio nos hic convenit, qui te praesentem intuemur deum , toto quidem orbe victorem, sed nunc quidem maxime in eadem Occidentis plaga non pastorem trino capite deformem, sed prodigium multo tetrius opprimentem, eto
T. Dominae gentium. J Romae Vide Panegyricum sequentem n. ia. ubi multa in
g. Tuumque satrem. J Diocletianum puta, quem hujus de sequentis Panegyrici auctor Maximiani fratrem semper appellat. sive quod ut idem ait n. 8. Romanum imperium ambo fraterna concordia regerent; seu quod virtutibus fratres essent. o. Et si licet. J Locus hie objecit erro rem chron ologis plerisque , 5c annalium historiarumque scriptoribus, qui inde eot legetunt , Diocletianum . & Maximianum Palilibus, id est. XI. Kal. Maias, imperium auspicatos esse; ita ut idem Urbi, qui& illis imperii fuerit natalis. At merito Pe-tavius i. II. de doctriha temporum c. 3O. negat ullam iis in verbis literam esse , qua probari id possit. Imo ibidem ait dies illos constitui , & πιιν' ἀν-θεπιν opponito. Abad pertinet. J Bertinensem apo. graphum sequor, in aliis est, ' pertineat, id est . quantum pertinet: sed expungen. dum illud penitus Gruterus putat, ut quod rus obscuritatis afferat orationi, quam
rentem Urbis dimim. quia Remi & Romuli pater fuit. Hine Virgil. AEneid. 6. 872.
Romam appellat, Maυortis urbem : de Π-neid I. 18 a. Mauritia minua. Statorer deos,
id est, Jovem: ita dictum quod Romanos
a Sabinis in fugam versos si iterat, atque confirmarit e in cuius rei memoriam Romulus in eo ipso loco, templum erexit Statori I in. Livius i. t.
L. AE stura me uero. J Tangit insignem Herculis de Geryone victoriam , de qua passim apud poetas omnes. In primis K
neid. l. 7. 662. &s. 2 2. Geryon autem , seu Ger aues, seu Geryoneu . triplici enim mo
do effertur, rex fuit Hispaniae, cui tria ideo corpora attribuerunt poetae; seu quod tri. bus insulis Hispaniae adiacentibus imperaret, Baleari utrique, de Ebusii seu quod cum duobus suis fratribus ita conjuncte viveret , ut unum veluti corpus eiscere videre niur. Iberum flumen l' Ebra in Hispania apud Cantabros oriens. . 3. Pabula Thyrrena. J Id est, in Etruriam. 4 Te praesentem. J Igitur coram Maximia. no dicta est haee oratio. 3. Pror is a multo tetriis.J Seditionem. quam rusticanorum iactio, cxu Bagaud rem
143쪽
quidquid spiritus & vocis habemus, omne id in laudibus tuis non occupa re modo, sid, si res poscat, absumere λ Unde igitur ordiar λ Commemorabo nimirum patriae tuae in rempublicam merita λ Quis enim dubitat, quin multis jam seculis , ex quo vires illius ad Romanum nomen accens larint, italia quidem sit g ntium domina gloriae vetuitate, sed Pannonia virtute 3 An divinam generis tui originem recensebo, quam tu non modo factis immortalibus , sed eti m ' nominis successione testaris ' An quemadmodum educatus institutusque sis, praedicabo in illo limite , in illa sortissimarum sede legionum , inter discursus strenuae juvent Io tis, & armorum sonitus tuis vagitibus obstrepentes p Finguntur haeede Iove, sed de te vera sunt, imperator. An tuas res gestas enumer re conabor, ' quae te prima signa imperatoriis auspiciis inaugurarint, quae castra dominum habitura susceperint, quae bella deduxerint, quae victoriae auxerint λ lbo scilicet vestigiis virtutis tuae colligen is pcr totum ' Istriis limitem, perque omnem , qua tendit' 'Euphratem , & ' ripas peragra bo Rheni , & litus oceani Sed qui velit omnia ista coiplccti , se Iasbi optare dcbet, & innumerabiles annos ; & quantam tu mereris a tatem. III. Faciam igitur, compendio quidem orationis meae, sed damno volun to talis, quod huic tempori maxime congruiti omittam cetera, & potissimum illud arripiam quod multis fortasse mirum videbitur, di tamen re i I si v c risii-mturi est. Te cum ad restimcndam rempublicam a cognato tibi Diocleti ni numine fueris invocatus, phis tribuille beneficii, quam acceperis. Neque enim specie tenus ac nomine, sortuna imperii consideranda est. Trabeae
nomen. in Gallia ducibus L. Pomponio stliano & Salonino Amando excitarat. 6. Patria tuae t Pannoniae.si Aurelio Victori ceterisque post illum scriptoribus credimus. De Pannonia diximus in Tinani
7. Normnit. J Herculit. S. Inter armorum sonitio J Ut olim Jupiter in monte Ida inter Cotybantum so .
nitus, tumultusque educatus est si e Mamertinus ait Maximianum in Pannonia, quae Romani imperii limes, erat perpetua belli sedes ae , inter armorum fragorem adolevisse. De Corybantum sabula II Plura Georg. 4 3 3 i. & alii passim poetae. s. Ura simit/m. J Ubi contra Aleman. nos. ει Francos pugnarat. De Danubio
maximo Europae fluvio, qui, ubi Illyricum alluit, Ister appellatur; supra dictum est in
Traiani panegyrico n. g. not. s. ι o. Eup ratem. I Ubi adversus Persas ad Syriam B omani imperii tum temporis provinciam tutandam decertavit. De Euphrate Mesopotamiae, fluvio vide caput se
II. Ripas Rheni. I Ad quas perpetua
erant Romanos inter Germanosque
bella. i. Trabeae J Trabea vestis genus est. Triplex autem fuit. Alia deorum propria,
quae ex purpura tantum: alia repum , aut consulum , quae purpurae aliquia albi habebat admixtum : Tertia demum Augurum . quae ex purpura de cocco Virgil.
144쪽
vestrae triumphales , & ' fasces consulares , & sellae curules, & lixe obseqiliorum stipatio & fulgor, & illa lux divinum verticem claro orbe complectens , vestrorum sunt ornamenta meritorum pulcherrima quidem & augustissima ι sed longe illa majora sunt, quae tu ' impartito tibi imperio vice iratiae retulisti: admittere in animum tantae reipublicae curam , & totius or. si, fata suscipere, & oblitum quodammodo sui gentibus vivere; & in tam
arduo humanarum rerum stare fastigio, ex quo veluti terras omnes &maria despicias , vicissimque oculis ac mente collustres, ubi sit certa serenitas. ubi dubia tempestas, qui iustitiam vel iram judices aemulentur, qui virtutis vestrae gloriam duces servent ; accipere innumerabiles undique ronuncios , totidem mandata dimittere ; de tot urbibus & nationibus &provinciis cogitare, noctes omnes diesque' perpeti sollicitudine pro omnium salute transigere. IV. Haec omnia cum a fratre optimo oblata susceperis, tu fecisti somtiter, ille sapienter. Neque enim cum reipublicae navem secundus a puppi Issatus impelleret, salutarem manum gubcrnaculis addidisti; sed cum ad restituendam eam ' post priorum lcmporum labem divinum modo, 'ac ne id quidem unicum, sufficeret auxilium : praecipitanti Romano nomini
juxta principem subiisti ; eadem scilicet auxilii opportunitate, qua tuus Hercules Jovem vestrum quondam Terrigenarum bello laborantem ro
α Asinu in partem impera. . a Una cum principesubueni .h Gratitudinis causa.
se Quormia trabea cinctuque Sabina in nis.
In lanebri pompa trabeati erant equites. Ita in Germanici sun ere describuntur apud
Tacitum Annal. l. 3. c. a. Trabea ita
dicta est quod diversi eoloris fasciis , &quasi virgis instar trabium transcurrentibus distingueretur. x. Fascer. J Habes hie praecipua impera toriae de consularis dignitatis ornamen. ta, trabeam, fasces, sellam curulem , stipatores, bis sex radios , quibus caput cinctus rex Latinus describitur Aneid. I 2.36 . qualesque in nonnullis numismatis. imprimis in Probi de Maximiani numo videntur.3. nee gratiae. J Ita restitui ex Viennensi de Bertimensi eodicibus, atque ita legitur in editione Lugdunensi. In aliis editionibus est merae gratia. Legerem lubens vice grata . si accederet alicus us codicis auctoritas.
. Prepeti sollicit me. J Id ei , perpetua Plaut. in Amphitr. Ibi coavi, allue ili quιι vi in navi necte perpeti. I. Post priorum temperum tab/m. J Id est.
post compressam Bagaudarum factionem. L. Ac ne id quiaem unicum. J Cum prae, ter te in societatem imperi ι assumptum, duo Caesares, nempe Galerius Armentarius . 5e Constantius Chlorus fuere ad pacandum imperium adoptati.
. Tuis Herculei. J Constat plures fuisse
Hercules. Cicero l. 3. de nat Deorum lex hoc nomine appellatos commemorat , Herodotus 12. Iecenset . Varro etiam 43. Et si autem variis temporibus floruerunt, eOrum tamen omnium praeclara facta attribuuntur Thebano Herculi , Alcmenae de Jovis filio ι quo sensu apud Macrobiam
Saturnal. l. c. 2O. Gigantes interemisse dici
tur, quamvis ii longo ante tempore perierant , quam Herculis avia nata esset. Hoc modo intelligendus est Virgilius sEneid. s. 1ν 8 Nec ι e ut facur . non terruit ipse Tiphaeis, arduin, ama tenens. Et illud
145쪽
magna victoriae parte iuvit, probavitque ' non magis a diis accepisse coelum quam eisdem reddidisse. An non illud malum simile monstrorum bisoriamium in hisce terris fuit, quod tua, Caesar, nescio utrum magis sortit dine repressum sit, an clementia mitigatum, cum militares habitus ignaris agricolae appetiverunt: cum arator peditem, ' cum pastor equitem. cum hostem barbarum suorum V cultorum rusticus vastator imitatus est Quod ego cursim praetereo: video enim te, qua pietate es, oblivionem illius victoriae malle quam gloriam. V. Quod vero statim vixdum misero illo furore sopito, cum omnes Io barbarae nationes excidium universae Galliae minarentur , neque solum Bursundiones &' Alamanni; sed etiam' Chalbones,' Erulique, viribus primi barbarorum , locis ultimi praecipiti impetu in has provincias ir- rutilent, quis deus tam insperatam salutem nobis attulit Iet, nisi tu affuisses Tu enim divinae providentiae, Imperator, consilio prius, quam vi bel- Illum gerendum ratus, ceteros quidem perduelles, 'quibus ipsa pestifera multitudo, ire passus es in profundam famem, & ex fame in pestilentiam, mox triumphi ornamenta capienda militum manibus usurus ; Chalbonestamen ' Erulosque non dignatus pari astu perdere ; atque ut interim divina virtus tua exercitatione solita fion careret, aperto Marte . atque uno
do impetu perculisti, non universo ad id praelium usus exercitu , sed pauciscosortibus. Quid enim opus erat multitudine, cum ipse pugnares , ipse omnibus locis totaque acie dimicares py ipsi hosti undique, & qua resisteret,
Noratii. l. a. od. t 2. Domitosque uereulea manu . tetaris juvene ν, unde periculum fulgor,
contremmi rimis Saturna veteris.
4. Non magis. J Fortasse se non magis. . e frater peditem. J In vulgaribus editionibus est aumr equitem. Quod Grute. rus & Puteanus in editione sua juxta veteres codices expunxerunt. Hoe autem in loco scite admodum Bastaudas ea villatur . qui cum rusticani essent . virorum agrestium cultum militari habitu eommutaram. Qtiomodo vero a Maximiano eompressi sint, reserunt Eutropiis, ter Vimr. I. Burgundis r. J Seu Burgundi, populi Germaniae iuxta Flumen Oderam, qui primum Chattorum . deinde Alamannorum agros . demum Gallias occupaverunt. 'x. amanm. J Populi Germaniae, inter Rhaenum , Moenum ac Danubium amnes , Hermundurorumque confinium incolentes.
3. Chai Mnes. J Quos Caviones , Cadibones , Cayvones , Caviones vel etiam Chabiones aliqui appellant. Populi sunt Germaniae . ad Albim fluvium Thuringis finitimi ι ubi nune Daneberga & Lavei burgum oppida sunt. Cluver. 4. Erulique. J Seu Heruti populi Germaniae olim regionem incolentes ad septentrionem mari Codano , ad Orientem Uillula definitam. Nunc parti Orientali Pomeraniae , de occiden,ali Prussae re pondet. s. Pestifera multitudo. J Fortasse addita vocula lesendum est, pest ora erar murritu. Eo, ut suspicatur Livineius. 6 Triumphi ornamenta. J Alii addunt ariquod mea quidem sententia melius ι ut
legatur , mox ad triumpti renamenta capienda.
146쪽
& qua cederet , & qua fugeret, occurreres p erroremque adversiis iis pariter ac tuis faceres cum neque te barbari unum putarent, neque milites V non dico stipatione atque comitatu, sed saltem oculis sequi possint λ Toto quippe praelio ferebare ; non aliter quam* magnus amnis δε- Iet, hybemis imbribus auctus & nivibus , passim fluere qua campus est. 3Ita cuncti Chalbones , Erulique cuncti, tanta internecione caesi intersectique sunt, ut extinctos eos relictis domi conjugibus ac matribus non profugus aliquis e praelio, sed victoriae tuae gloria nunciaret. VI. Transeo innumerabiles tuas tota Gallia pugnas atque victorias. Quae enim tot tantisque rebus sustici.it oratio p illum tamen primum ' con- rosulatus tui auspicalem diem, tacitus praeterire nullo modo possum, quo tu solus omnium consecutus es, ut quod tempus antea incipiendis tantummodo rebus aptum videbatur, tunc primum potuerit sussicere peragendis ; unoque sol curriculo suo . eoque brevissimo, dc ossicia te consulis inchoantem videret, & imperatoris implentem. Vidimus te, Caesar , eo' isdem die pro republica & vota suscipere, &Τ conjuncta debere. Quod enim optaveras in suturum, fecisti continuo transactum et ut mihi ipsa deorum auxilia quae precatus eras praevenisse videaris , & quidquid illi promiserant ante fecisse. Vidimus te, Caesar. eodem die & in clarissimo pacis habitu, & in pulcherrimo virtutis ornatu. Bona venia deum dixerim , ione Iupiter quidem ipse tanta celeritate faciem coeli sui variat, quam facile tu, Imperator, togam praetextam sumpto thorace mutasti , haliam posito scipione rapuisti , a tribunali temeth in campum, a curuli in equum tran-
INTERPRETATIO.b Nis aera ad stipandum te er comitandum. a stus consulataem tuum iniisti. NOTAE. s. Et qua fugerat. J Expunsendas putat
has voces Livineius, ut quae ab imperito librario, ad interpretandum quod praecessit, nempe qua cederet. additae sint, ae postmodum ex glossemate in contextum de-
lapis. v. Magnus amnis. J Tale est illud Hora.
tii. l. 4.od. 2 MMnte decurrens,velut amnis imbres crumsuper notas aluere ripas ere.
. I umerabi es ρογαν. J Intelligit, ut ruto . varios conflictus in uno eodemque
Σ. nosue sol eurri uti cte. J Uno eodemque die consul de imperator factus . in Germaniam prosectus est , unde non multo post Mediolanum redux , ut est infra n 9. spolia Germanica eum Parthicis, quae Diocletianus retulerat, conjunxit.
3. Conjuncta debere I Alii legunt reni-- m. id est simul. Votum si iseipere simul de debere dieitur, qui statim post nuncupatum
votum,fit illius compos. . Scipione Oe J Praeter praetextam. Tribunal , oc eurulem sellam. Cassoae gariar. l. s. c. I. Inter insignia consularia victoria. lem scipionem recenset. s. In campum. J Vix Maximianus Treveris, ubi ineundi magiitratus causa i Oleniania vota concipiebat , audiit Alamannos receptis ex pestilentia viribus Rhenum . ad depopulandas Gallias traiecisse . eum sumis piis raptim armis palantes hostes adortus ultra Rhenum eos repulit, confesti inqtie victor Treveros reversus est Q. Christi
c. I tamque hane urbem. J Treverensem,
147쪽
tis CL. MAMERTINI PANEGYRIC Us
repentina tua in hostes eruptione sollicitam, laetitia & exultation8,7 &aras flagrantibus, & sacrificiis, & odoribus accensis numini tuo unplesti. Ita utroque illius diei supremo tempore bis divina res pari religione celebrata est, Iovi, dum profuturis vovetur, tibi, dum pro vietoria solvitur.3 VII. Tale igitur auspicium illius anni quid sequebatur nisi novum alia Zod & ingens miraculum Quod autem majus evenire potuit illa tua in
ermaniam transgressione λ qua tu, primus omnium imperatorum , pr . basti Romani imperii nullum esse terminum, nisi qui ' tuorum esset armorum. Atqui Rhenum antea videbatur ipsa sic natura duxisse, ut eo limitero Romanae provinciae ab immanitate barbaliae vindicarentur. Et quis unquam ante vos principes non gratulatus est Gallias illo amne muniri pQuando non cum summo metu nostro Rheni alveum minuit diu serena tempestas 3 Quando non cum securitate nostra illius diluvia creverunt λ Credo, itide mi optimam illam sertilemque ' Syriam velut amplexu suo tegebatis Euphrates , antequam Diocletiano sponte se dederent regna Periarum. Verum hoc qJovis sui more, 'nutu illo patrio , quo omnia contremi Dcunt, & majestate vestri nominis consecutus est. Tu autem, Imperator
invicte , seras illas indomitasque gentes vastatione , praeliis, caedibus, ferro, ignique domuisti. Herculei generis hoc fatum est, virtuti deberero quod vindicat. Exinde igitur soluto animo ac libero sumus. Licet Rhenus arescat, tenuique lapsu vix laeves calculos perspicuo vado pellat , nullus inde metus est. Quidquid ultra Rhenum prospicio, Romanum est. NOTAE
tibi habitam hane orationem puto. ε . Et reas. J Fortasse aris. Ita Grutero di Acidalio placet. Sensus erit: arae flagra. bant victimis , aromatibus, Ac incentis cereis, ac taedis. O ia gratulationis specie, interdum exceptos imperatores fuisse,notant
r. norum armorum i Griit erus: ardorum. Langius, laborum legit. Ego Danielis emendationem secutus sum . cum in vulgaribus editionibus esset tuarum arborum. a. Et quis I Forte ecquis : ut ad oram marginis notat Livineius ex veteri codice. 3. Optimam. J Forte opimam , ut susipicatur Livineius.
. briam. J ut Gallicas provincias Rhenus a Germanorum incursionibus defendebat . si e Syriasti Romanam quoque provinciam contra Persas Euphrates tutabatur , antequam Persae Diocletiano sponte se dedissent: quod an. Chr. 186. aut L 37 contigisse observavi in Diocletiani vita. Syria autem regio inter Euphratem, Arabiam, &mare Mediterraneum.
s. Euphrates. J Ex Pariedro, qui apudi Strabonem Abus dicitur, ad occidentem excurrit primum , inde ad Austrum flectetis majorem Armeniam . a Cappadocia de Armenia minore dirimit, tum Syriam at-ue Arabiam desertam a Mesopotamia ;onee longo flexu ad orientem versius duplici finditur alveo , quorum alter Tigri miscetur. alter per Babylonem in plura divisus incilia, partim in paludes effunditur , partim etiam in Tifrim relabitur. Ante tamen , alium ex se se rursum emittit. oui Babylonem interfuit, denuoque Maai satiiummis per fossam, cui Pallacopa nomen est, derivatur magnaque ex parte in vastas paludes abit.
6. Duir sui. J Ut Maximianum Herculium cum Hercule, sic Diocletianum J vium , cum Jove perpetuo comparat. . Nutu. J Alludit ad illud ineid. 1 o.
148쪽
MAXIMIANO AUGUSTO DICTU s.' ti
VIIL Sic illa quondam Romanae potentiae diu aemula & inimiea Carthago a P. Scipione devicta est, cum is trajecto in Afri exercitu , Annibalem ab Italiae vastatione revocavit. Audieras hoc Imperator λ an 'ii'- se per te divina tua mente prospexeras , ita demum hostes funditus posse subverti, si in propriis stilibus vincerentur , nec praedam modo quam scepissent amitterent , sed ipsi conjuges ac liberos, & parentes suos, &carissima omnia capta moererent λ Hoc tu sive cognitum secutus es, seu te auctore secisti, utrumque pulcherrimum est. Neque enim minorem laudem magnarum rerum aemuli, quam ipsi merentur auctores, quin imo, quamvis optimum intentatae rei consilium , Fortunae committitur; ite- ioratum idem atque repetitum ad certam judicii gloriamque pertinet. Ideoque hoc nunc ambo, sacri Imperatores, ipso estis Scipione potiores ;quod & tu Africanum, & te Diocletianus imitatus est. IX. Ingressus es nuper illam quae Rhaetis est objecta Germaniam ; smilique virtute Romanum limitem victoria protulit r 'adeo numini is illius simpliciter amanterque quidquid Τ pro his ceteris feceras retulisti, cum ' ex diversa olbis parte coeuntes invictas dexteras contulistis r adeo fidum fraternumque fuit illud eloquium. In quo si nobis mutua praebuistis
canus maior an. V. C. aetatis a . in Hispanias ad necem patris . Fc patrui ulci cendam, simul ut Asdrubali de Syphaci , se opponeret missus , variis praeliis utrumque devicit: Verum . ut Annibalem in Italia interim grassantem a vastatione Italiae revocaret, Q. s v. exercitum in Africam traiecit, ubi Annibale victo conditiones pacis Carthaginiensibus dedit. Urbemque ingressus an. sue 3 syphacem in triumpho duxit, qui paulo post in carcere
α se. I Forte ipsa, ut suspicatur Livi
3. Intentata rei. J Quae tentamus primum absque usu de experientia, ea, si bene suc. cesserint, sortunae tribui solent: quae vero iam facta & felici usu eomprobata repetimus . iudicio sunt ae prudentiae adscribenda.. 4. Te Diocletianus. J Ut enim Maxi. mi anus Germanos in ipsorum finibus op- . Pugnavit, sic Diocletianus Persas cis Euia phratem primum , tum eosdem trajectonuvio, in ipsorum oria.
i. Rbatis. J De hae Maximiani expeditione diximus in eius vita ad annum Christi 186. Livineius tamen legi putat Oportere ingressuu es , itaque esse in veteri codice testatur Puteanus: ut id reseratur ad Diocletianum , non ad Maximianum. Sed alii omnes secus sentiunt: in aliis editionibus legitur lilirassis es. a. Si-lique virtute. J De Diocletiano iam sermo est, qui compulsis ad deditionem Persis, victorias ultra Romanos fines protulerat. 3. Pro his ceteris. J Forte pro hisce territi ut ex veteri codice emendat Claud. Pu
Ex ἀυersa orbis parte. J Diocletianus e Perclide victor; Maximianus vero e Germania Mediolanum an Chr. aso ad sedi,tionum motus tollendos , item 5e de At-gyptiaco de Africano bello deliberaturi
s. Eleruium. J Id est, colloquium. Idem
auctor in paneg. sequenti n. N. Quam mes.ctis denti quam concressiter eloquu tur .
6. Nobis. J An vobis, ut est in Bertiniensi codice, probatque Livineius.
149쪽
, 18 CL. MAMERTINI PANEGYRICU s
omnium exempla virtutum, atque invicem quos, quod fieri iam posse non videbatur, auxiliis : ille tibi ostendendo dona Persica ; tu illi spolia Germanica. Sed neque illum virtutes tuae bellicae a liberalitate ; neque illius opes a bellica virtute te revocarunt : ambo nunc estis largissimi, ambos fortissimi r ab hac ipsa vestri similitudine magis magisque concordes, &, quod omni consanguinitate certius est, virtutibus fratres. Sic fit ut vobis tantum imperium sine ulla aemulatione commune sit, neque ullum inter
mones Heraclidae, rempublicam pari sorte teneatis. Quanquam hoc vosio meliores & justiores, quod illos mater astu coegit, cum nemini fateretur quem prius odi di siet in lucem , pari aetatis auctoritate regnare et vos hoc sponte faciatis, quos in summis rebus aequavit ' non vultuum similia ludo sed morum. X. Attamen illos,' etiam si discrimen sui scire potuissent, minus mirum in F fuisset exiguam sibi communicasse resionem , quam saepe uno die impiger viator emensus est. Vos vero, qui imperium non terrae , sed coeli regionibus terminatis, tantam vim , tantam potestate in mutuo vobis impartire, divinae profecto immortalisque fiduciae est, quam cupiditas nulla perturbet. Et tamen vides, Imperator, non invenire me ex omni antim Q quitate quod comparem vobis, nisi Herculeae gentis exemplum. Nam ille quidem magnus Alexander jam mihi humilis videtur. Indo tegi sua regna reddendo, cum tam multi reges, Imperatores,vestri clientes sint ; cum
INTERPRETATIO.b Gloriam vestram a Inter se ditasse.
g. Inter mi. J Ita sensus exegit, ut iuxta
veteres eodices emendarem. pro vitae vos, quomodo in vulgaribus editionibus legitur.
9. Gemini issi Reger. J Eurystheus , dc Proeses Aristodemi de Argiae filii gemelli, Heraclidae dicti , quod ab Hercule genus
ducerent. Hi Pesoponneso an. mundi assi. capta . pulsoque inde Tisamene Lacedaemoniorum rege, & Penthilo Orestis filao, statim ab obitu patris, qui in expeditione illa interiit, ambo regnarunt, si-lmul , quod in incerto esset uter altero prior in lucem exisset. Inde porro duae regum familiae fuerunt Eurysthenidarum, ut & Agidae ab Agide Eurysthenis filio icti sunt, & Proclidmum qui oc Eurypontidae ab Euryponte Proclis nepote appellati. Eurysthenidae magis eam ob rem honorati sunt, quod deprehenium subinde sit, prius in lucem editum fuisse Eurysthenem.
Ex hac familia 3 i. reges extitere . exaltera vero z4. tantum numerantur. Videri poteth Pausan. in La.on.
Io. Faciatιs. J Legescitis. ut Livineius iuxta vetera exemplaria emcndat. II. Non vultuum simitatui. J Inspice si lubet utriusque numisma, quod eorum vitae
I. Attamin i os. J Quod si Heraclidae
discernere utcunque potuissent, uter altero prior in lucem prodiisset, haud valde suisset mirum, si regionem tam exiguam, fratres duo qualis est extrema Peloponnesi pars , tam unanimiter gubernassent. At vos, qui totum terrarum orbem habe usinter vos dividendum oce. 2. In o regi J Poro itidiae regi,quem de ictum . captumque Alexanser restituit in regnum , ejus in maxima clade con-
150쪽
per te regnum receperit Genobon ; Esatech vero munus acceperit. Quid enim ille aliud expetivit ad conspectum cum omni sua gente venienao, nisi ut tunc demum integra auctoritate resnaret, cum te Maximiane placasset λ Ostendit ille te identidem, ut audio , popularibus suis, & intueri diu jussit, &obsequia discere, cum tibi ipse serviret. Hoc eodem mo- ς do ε rex ille Persarum , nunquam se ante dignatus hominem confiteri, fratri tuo supplicat, totumque si ingredi ille dignaretur, regnum suum pandit. Offert interim varia miracula, eximiae pulchritudinis feras mittit,
amicitiae nomen impetrare contentus, promeretur obsequio.
XI. Vestra hoc concordia facit, invictissimi Principes, ut vobis in ti,
tanta aequalitate successuum, 'etiam fortuna respondeat. Rempublicam enim una mente regitis: neque vobis tanta locorum diversias obest, quominus etiam velut invictis dexteris gubernetis. Ita quamvis majestatem regiam geminato numine augeatis, utilitatem imperii singularis con
sentiendo retinetis Quare si non seustra Graeci poetae hominibus justi
tiam colentibus repromittunt i binos gregum scelus , &duplices arborum fruetiis, nune omnia gentibus universis gemina debentur , quarum vos domini tam sane te iustitiam , & concordiam colitis. Tu quidem certe, Imperator , tantum esse in concordia bonum statuis , ut etiam eos qui circa te potissimo funguntur ossicio, necessitudine tibi & ' assinitate ae- ravinxeris: id pulcherrimum arbitratus, adhaerere lateri tuo non timotis
obsequia, lad vota pietatis. Quorum ductu proxime , cum felicissimis,
stantiam admiratus. Disaearin Sicut L i 7. Plutare bis in vita Alexandri. Iustin. l. II
3. Cum omni sua gente J Utrum cum sua familia ' an eum gentis suae primoribus 8Εa de re nulli bi quod sciam praeterquam in his panegyricis mento est. 4. Rex ii. J Narseus , qui se Ee regnum Diocletiano dedidit. Vide victarema horti. I. Locorum aemersitaν J Maximianus enim erat Treveris. Diocletianus vero in oriente, ut ex n l . manifestum est : Me
2. Intactis dexterar. J Forte junctis. Ita emendant ad unum omnes, itaque postulat sensus. Et vero pan. 4 n. s Ita πεπάexteras tantum , sed e .am emnes sensus no Arar, ment frua Iunxsse. Et Pan. 3. n. 1A. Mibi ante oculor pono quoti lana vestra ιν Druia , ceu Iuractas in omni sermone dexte
3. Binos gregum faetus. J His , inquit
Hesiodus . alma quotannas terra tumet, ter
6ruge nisa , ter ponit amas. Ejus verba sunt latine reddita. . Unitate detinxeris. J Constantium Chlorum mea quidem sententia intelligit, quem anno Christi Caesarem factum data ei in uxorem Theodora filia privigna , si obi affinitate iunxerat. Quo fit ut iis non assentiar qui orationem hane dictam vo. lunt anno Christi Σ39. cum Constantius. saetias sit tantum Caesar an Chr. 29 i. &mentio sit de Mediolanensi imperatorum conventu quem ad annum Christi Σοo. pertinere ostendi in Diocletiani de Maxi. miani Vιta.