장음표시 사용
171쪽
etiam imi numera , ques proinxi ad tutelam sera . ad officia palatis. Quo anno natus sit, & quo obierit incertum est. Certe haud admodum juvenem eum suisse oportet anno Christi a 'ε. tum cum haee dicta est oratio, siquidem ejus filius iam tum magistratum gerebat amplissimum. Et pan. 7. n. I.subitam dicendi facul ratem negat bene sibi convenire, qui mediae
aetatis amphus umest. Et n. 22. Optans ut
Constantinus Augustodunum aliquando veniat: Ses enim , inquit . ista felicitas vide.
rit, an actuc meae debιatur aetati.
Rratuor ex his veterum panegyricis Eumenio tribui solent. I V. que . pro restaurandis Aduensibus scholis Augustoduni dixit coram viro persectissimo, noc est. coram Lugdunentis primae praeside, opinor Rictio varo ut in notis ostendo : anno 296. ut apparet ex imperatorum Caesarumque viistoriis quae n. ii. perstringuntur, quaeque in hunc tantum annum cadere ponsunt, ut in imperatorum Diocletiani. dc Maximiani Augg. de Constantii Caesaris vita observavi. v. quem Treveris coram Constantio Caesare ut ex paneg. n. 6. pa tet : habenia est ratio temporia Caesare sante Eum tirutinu . Duobus Augustis, & Gale. rio Caesare absentibus, ut manifestum est ex n. s. ubi eorum praesare gesta persti ingens : Haec altis . inquit, cetibrati temporibus
uiis , qui gessere . praesentιθυι , sub finem anni Christi a96. post occisum Allectum,
recuperatasque Britannias, ante Lingonicam Constantii victorum , de qua verbum nullum est : cum Maximianus Aug. Mauros oppugnaret. Quanquam hunc nonnulli incerto auctori , de Rhenanus Mamertino aut Belgae cuipiam adscribit. Fortalle quod huius panegyrici auctor diu se siluisse initio dicit, cum tamen Eumenius hoc ipso anno panegyricum dixerit : tum quia habitam a se coram Maximiano orationem ait, quae non extat. Sed ut hunc de sequentes duos panegyricos Eumenio tribuam facit de similitudo styli, di quod de institutione puerorum , di ossicio Palatino passim habet. VII. quem item Treveris die eius urbis natali anno Christi 3io eoram Constantino dixit paulo post eius natales qui,s utinin I alendario vetere apud Bucherium, in tertium Kal. Mart. incidebant. In fine ii
ius orationis imperatorem invitat aduensem urbem venire ne gravetur. Cumque anno sequenti imperator eam urbem ingressus restitui publica aedificia iussisset, de cives tributorum remissione sublevasset: aduenses ipsum Eumenium , cuius eloquent in singulare principis beneficium a
ceptum reserebant, statim ad imperatorem legarunt Treveros , ubi in celebri . legatorum c tu , qui eo undecunque ad quinquennalia principis celebranda venerant, Flaviensium nomine Constantino gratias
acturus, VIII. panegylicum habuiti
IN E XORD IO. Dicit quautum sibi metum afert loci insolentia, tantum
Dis TR inurio. I. Aueustoduni scholaι esse instaurandas. II. qua ratione id DFGinesiumptu pub co sieri , n. 3.
I. PARs Mentem imperatorum or 6Urrum esse, ut non templa modo frpublica opera ,sed multo magis enses schola, Bagau licefactionis irruptioniabus eoil ina , ad Gallica nobilitatis educationem instaurentur, n. q. Nullis princi-ybus liter ει tantae unquam curae fuisse, n. Iniezectum ιζud, cum harum scho larum moderatore mortus alterius subrogandi curam Fusceperunt i persest, erad huyus pro 'sonis commendationem eum elegerunt, qui oscium in palario gereret amplissimum . n. 6. Si veteres ei virtuti, cujus stitiaio ducerentur , templa
statuebant, Constantium pro suo erga lueras amare has Aholas cractas Mile, n. 7.
172쪽
Ab earum situ ipse probat instaurandas esse, quia in media urbe, quia inter Apollinis templum σ . Minerva, n. 9. II. PAR s. Sexcena millia nummum pro magisterii sui staris sibi a Constantio data ad hoc opus se collaturum, tr. II. Su enim digniorem se hac principis liberalitate futurum , cum eam i am in patriae usum contulerit estis sibi esse ad gloriam quod ea Fumma sibi decreta sit. Ita futurum ut omnes intelligant, se non aυaritia ductum ad id oscium accessisse, n. 12. Cui libet pretio anteponere se lueras, quibus Gallica nobilitatis institutio sibi a Constantio commendatur, n. II. Literae Constantu, n. I . Hac Caesaris humanitate ad instaurandas scholas incitari se, n. i 3. pecuniam illam scholis propter quas sibi data est tibenter dare, or in quibus obm avus ipsius docuerit: velle se imperatorum in restituendis veribus publicis pietatem, quantum fert ressua, imitari, n. I7. Par esse ut non minus eloquentia, aut potius eloquentiae sacra loca resorsant liberal ra te principis, quam cetera orbis partes, n. I7. IN FiNE praesdem rogat ut ad id operam suam interponat apud imperatores 2 Caesares, quo post S novum hoc eorum in literas beneficium cel brare , ct pueris eorun cm victorias, quas obiter recenset deseriptas in porticibus
I. Ertum habeo, ' Vir Persectissime, non quidem te, qui semper in omni genere dicendi maxima facultate vigilisti, sed circunstan- - tium plerosque mirari , quod ego, qui ab ineunte adolescentia usque in hunc diem nunquam ' isto in loco dixerim, & quantulumcunque
i. π TD Persecti Im a. I Compellat pr*V fidem Lugdunensis primae , sub
quo erat Advensis ditio. Nam ut praese-e iis urbi vir gloriosissimus dicebatur, pr secti praetorio per lilyricum , viri eminen iistam: vir spectabilis . Praesectus Agypti: viii clarissimi, rectores provinciarum : se Galliae pnaeses, vir persectissimus dicebatur. Videri potest l. 6. c f. de perfectissimatus Eignitate. A flentior autem potius Buchei io. praesidem illum suisse Riccium,aut riccium T AE. Varum, quem vulgo Ricti ovarum appellant, quam Alsordo, qui in libro suo de Lucii H 'mae ct Constantina patria er e , hunc praesectum suisse Constantium Chlorum putat. Eo enim tempore quo dicta est hae e
oratio Constantium non senatorem. aut
ut ille ait, urbis praesidem , sed Caelatem fuisse liquet ex hae oratione. a. Iua in ista J id est . in foro, ubi ha bita est haee oratio , Augustoduni coram . viro Periectissimo.
173쪽
s illud est quod labore ac diligentia videor consecutus, exercere pHvatim quam in toro jactare maluerim, nunc demum sero quodam t rocinio ad insolitum mihi tribunal aspirem : a quo ego me fateor, quanquam mihi sedes ista jullitiae, Τ & ad agendum & ad dicendum amplissim i videretur, disi Io sisum tamen ingenio meo, ante hac abfuisse : & hoc ipso in tempore quamvis diversissimum a contentione litium genus orationis habiturum, comscientiae trepidatione revocari. ll. Ne quid igitur aut opinioni hominum dubium relinquam , aut interpretationi ex hac postulatione, quam de restituendis patriae meae a 3 Menianis, mihi sumendam potius quam cuiquam delegandam putavi, majus de me aliquid, quam posse me sentio videar promittere; contesta-
munus, atque idipsum meis studiis peculiariter commodare, non ad incognitam mihi sectam forensium patronorum alienae laudis cupiditate et O transire. Neque enim tanta me aut negligentia, aut confidentia tenet, ut
nesciam quanta sit inter hanc aciem fori, & nostra illa secreta iludiorum exercitia diversitas. Ibi armantur ingenia , hic t praeliantur. Ibi si praeluso, hic pugna committitur. Hic plerumque velut sudibus & saxis , illie semper telis splendentibus dimicatur. Hic sudore & quasi pulvere sordidus, 3 illic insignis ornatu laudatur orator. Ut , si uterque experiundi causiossicia commutent, ' alium quidem tubarum sonus & strepitus armorum, alium quidem triumphi deterreat.
a Me ad tempus tantum patronum agere.
videtur illud ex initio orationis pro lege M nisia . atque ex ea , quae rivinaru in Verrem inscribitur. r. Patria mea. J AEduensis suit, ae Aurum. Augus unum autem AEduorum metro polis suit, orientem versus a Sequanis Ara ri fluvio, occidentem versus Ligeri ab Α-quitanis separata. . Μemanis J Meniana seu Moeniana aedi. ficia dicuntur quae proiectiones quasdam habent . seu tigna quaedam ultra molem aedificii prominentia . sie dicta a Menio censore, qui primus hanc aedificii formam invenit, cum ea conditione Catoni & Flacco Cosr domum suam vendidisset, ut sibi columna restaret , cui tectum postea &tabulata imposuit. Ex illo columna Mema appellata est , inquit Asconius. Igitur probabile est scholas Augustodunenses , de
quibus agit Eume us, habuisse ejus generis ἐς ris. An sorte scholae dime sunt Moenianae, quod ad Moenia urbis positae essent
Certe ilia, ut ex variis eius orationis locis colligere est , erant m ipso transtu a eniis trum ιn eam urbem . m praecipuo loco positae. quasi inter ipso oculor cristatu, inter Apossinis templum atque capi Ioti m. . . . Inri Athenam conditrix Mane a. Hi ne Apο o medius ea ismmarum. . . . In i a civitatis fronte, in facie vultuque civitatis , n. s.
3. Forensem patrenstrum. J Abhorruit E menius a forenti strepitu. dc exercitatione. . Secrata manstrum. J Quae in scholis
s Praeliantur. J Acidalii de Livineti emendationem sequor, in aliis editionibus est praei tur. 6. Praelusio. J Forte prolusio. 7. Alium quirim tubaram sonus. J Fori 3c
scholarum exercitationes comparantur.
s. Alium Iulim. In veteri manuscripto
174쪽
III. Scio haec inquam. Vir Persectissime, neque me sciens Allo; &Idcirco tantum abest ut me, relictis docendi praecipiendique rationibus, aptum atque idoneum putem, 'ut hoc ipso, quod vel uno die, atque una de re in foro dicam, veniam magis possim sperare quam gloriam. Quanquam in hac oratione, Vir Perfectissime, loci tantummodo insolentia , non dicendi novitate perturber : siquidem id postulo quod non modo contradicendo nemo audeat impedire , sed omnes potius quibus divina principum liberalitas , quibus urbis istius restitutio, quibus optimarum artium celebratio grata atque jucunda est, summo gaudio & favore suscipiant, ut Menianae illae scholae, quondam pulcherrimo opere , & studiorum stequentia celebres&illustres, juxta cetera quae instaurantur opera ac templa reparentur. Ita quantum mihi trepidationis affert locus, tantum relevat causa dicendi. Quam quidem ego, Vir Persectissime, duas in partes arbitror dividendam, ut prius disseram ; quam sit ex usii & osscio opus illud ad pi istinam magnificentiam resormari: deinde qua ratione id possit sine sumptu publico, ex largitione quidem principum maximo rum , sed tamen cum aliquo meo erga patriam studio & amore procedere. I
III V. Ante omnia igitur, Vir Persectissime , divinae imperatorum Caesarumque nostrorum providentiae , sngularique in nos benevolentiae 2o huius quoque operis instauratione parendum est, qui civitatem istam, Scolim' fraterno populi Romani nomine gloriatam, & tunc demum gravi L a clade percutiam cum latrocinio tBagaudicae rebellionis obsessa, auxi-
INTERPRETATIO. a Ut ob idipsum . qudi sine I er uina de rem l b R/ficiantur itirim an opera.
foro dicam, optare debeam . ut verna potura , t c Su quantum timoris abfert Desu, tantum quam ut casu mihi tribuatur. t me recrear stratισnis argumentum.
2. Celebres di ita tres. J Augustodunenses scholae . celebres erant vel Tiberii tempore: siquidem Tacitus Hist. L 3. e. 43. dicit n.Alpinam Galliarum sobolem, liberati. bus aeui ibi veratam. Quod ad Augustodunensem, non vero Augustoclivientem civitatem referri debere, Lipsius in excursu ad hune locum probat multis validisque
3. Duas in parier. J Dii tributio , qua bifariam orationem dividit. in priori parte ostendit Menianas scholas esse instaurari. das: in altera vero id suis sumptibus esse faciendum, atque in hoc opere decretam sibi a Constantio pensionem esse impenden
. Imperatorum, Caesarumque. J Imperatores Diocletianus. Ec Maximianus: Caesares vero Constantius. dc Galerius. a. 'aremo pu Rom. nomine. I De AEduis sermo est, quos Tullius ad Atticum l. . ep. I p. populi Romani fratres appellat de Tacit. Annal. ii. Primi AE.lui senatorum m urbe juxadeptisunt. Datum i rediri antiqua. er quia soli Ga larum fraternitatis nomen eum populo
Romanst usurpant. Pan. s. n. a. . vi primi tomnium inter Eias immanes er barbaro Ga
genter plurimis senatusconsultis fratres populi Romani appellatι sunt. Post et id sexcentis aliis locis confirmari. 3. Bus auarebe Ionis. J Non Balais eae ut Rhenano placet . tunc enim Batavos Romanis amicos sutile notum est , . uno varias a Francis injurias, propterea,
175쪽
lium' Romani ptincipis irrotaret, non solum pro admiratione meritorum,
sed etiam pro iniseratione canium attollere ac recreare voluerunt, ipsamque ruinarum ejus magnitudinem immortalibus liberalitatis suae monumentis dignam iudicaverunt, ut tanto est et illustrior gloria restitutorum quanto tela moles restitutionis immanior. Itaque maximas pecunias, &totum , si res poscat, aerarium non templis modo, ac locis publicis reficiundis, sed etiam privatis domibus indulgent: nec pecunias modo, sed etiam artifices ρ transmarinos, & ex amplis limis provinciarum ordinibus 7 incolas novos, 'de devoti sit marum hyberna legionum , quarum invictato robora, ne in his quidem quae nunc cum maxime' gerunt bellis, re lubrunt, ut ' commodis nostris studio gratiae hospitalis operentur, & resides aquas, & novos amnes veluti aridis Assae urbis visceribus infundant. V. Ex quo manifestum est eos, qui coloniam illam tot tantisque opibus totius imperii erigere atque animare statuerunt, vel praecipue sedem 1ν illam liberalium literarum velle reparari , cui frequentiam honestissimae juventutis, illustrato studiorum honore providerint. Cui enim unquam veterum principum tantae fuit curae, ut doctrinae atque eloquentiae studia
INTERPRETATIO. a Et letiones sibi a Sic , , qua sunt in i ea bella, quae nunc gerunt: ut nobis comm.o on: bbrems, ne nunc quidem ad se revocant, a/i l pro ιρν'susceptae a nobi ant hospitis.
e . ne dum uitulis te Romanis. Deinde quomodo eo Batavi penetrassent 3 Bagaudae autem iidem qui seditiosi & latro.
nes. Bagauda latrocinium . tumultus popularis, seditio. Prosper. Suae ius arte meae. cus, pravi sed exercitati ingenii, in Bagauda id temperiι meta delastis ad Chun ον censuit. Et Ormia pene Gazaris semitia in Ba uae mcon piravere. Salvianus l. s. suibus ιnim aliis
rebus Bagaudae facti sunt , nisi inquirali Mnastris y4. Romani Principis. J Nempe Claudii
Aus. huius nominis secundi, cuius opem Edui a Bagaudis obscis implorarunt. Atis Got illico dello intentus suppetias eis venire cum non potuisset, ipsi post septem mensium obsidionem, urbem suam Bagaudis eorumque Duci, cui Tetrico nomen, aperire nece isse habent. Ex quo loco colligo
Bagaudas non Maximiani primum tempore adversus Romanos coniurasse. s servaret. t Malim invocaret, aut imp oraret,in ad libri sui oram notat vir doctissimum Bongaisius. 6. Transmarinas. J Non arcessitos e Graecia , ut Lipsius putat ad locum Taciti supra dictum . sed ex Britannia ut manifestuin est ex pan. s. n. 23. Devotisma vobis AE erum civitas., Augustodunum , ex hae Britanniea facultate victreia plurisaeos , quibus ilia provinciae redundabant, accepit artificeι , cernoc extrumane veterum domorum, o resectione operum pusticorum O templor minstauratisne consurgu.
ter tuis civitatem AEduorum voluit tacentem erigere, perditamque recreare non solum tecu
niti ad calendaria largim tu er i aeris, crmet meis i id est incolis novis tranferen M. 8 Gerunt. J Alii uint. A tu vigent. 9 Commodo nothis. J Eumenius pan. s.
n . v. Arat ergo miti nanc Chamatius. Et m M.
ct i e vagi , isti praedater exercitia squalidus operatur cere. id est , qui ante urbem diripuerant, iam ei instaurandae manus ad
i. Coloniam. J Id est . incolas novos. de quibus in superiore capite. Colonia vero
176쪽
siorerent, quantae his optimis de 'indulgentissimis dominis generis humani λ Quos ego quidem, 'quantum ad votum pietatemque pertinet, li- berorum nostrorum parentes appellare non dubito : qui nobilissimam istam indolem Galliarum suarum, interitu summi doctoris orbatam, respicere dignati, suo potissimum judicio praeceptorem ei moderat orc insue stribuerunt, & inter illas imperatorias dispositiones' summis reipublicae 'gubernandae' provisionibus occupatas, literarum quoque habuere dilectum : neque aliter quam si equestri turmae, vel cohorti praetoriae consulendum foret . quem potissimum praeficerent sui arbitrii esse duxerunt, ne ii quos ad spem omnium tribunalium, aut interdum ad stipendia cogni- 1 otionum sacrarum, aut fortalle ad ipsa si palatii magisteria provehi oporteret veluti repentino nubilo in mediis adolescentiae fluctibus deprehensi incerta dicendi signa sequerentur. VI. Inouo ego, Vir Perfectissime, nihil laudi meae tribuo, sed domini nostri' Constantii vere ' Principis juventutis, incredibilcm erga juventu-rstem Galliarum sitarum solicitudinem atque indulgentiam mirari satis nequeo ,qui honorem literarum hac quoque dignatione cumulavit, ut me, filio INTERP
proprie oppidum est,in quod Romani magii ratus ex urbe cives traduxerunt , vel quod absque traductione illa coloniarum iure donatum erat. Coloniarum aliae Latinae , aliae civium Romanorum . aliae ex utrisque conflatae.
2. Indulgentissimu dominis. J Diocletiano& Maximiano Augg. 3 m. tum M votum. J Modus loquendi Eumenio familiaris. Sic infra n. ii. Hoc
ega salamum, quantrum ad honorem . a stra rum accipio. Et mox n. 16 Muamobr&m ut
aerari s xema via , quantum ad honorem Pectat,
. Summu reipublieae. J Rhenani de Livineti editionem sequor in alias est, longe ma j. ribur summis. s. Cognationum sacrarum. J Co uerer sa-
eri , seu iudicea sacrarum cognιtionum dice
bantur iudices aulici . sive in suis tribu,nalibus , sive in consistorio principis tquales erant praesectus praetorio, ejus via carius , magister ossiciorum . quaestor . comes sacraruin largitionum , comes reis
rum , libellorum , admissionum, epistola rum , ossiciorum, de alii omnes . quibus in imperatoris aula munus erat aliquod . magistri vocabantur. Ausonius de Tiberii Uictoris Burdegalensis prosessoris schola. Mia fora dedit haec juvenes: bis micti senasus adiecit, numera purpκresque togu. Me quoque
i. Constantis. J Non Constantisi ut male aliqui legunt. a. Principii iuventutis. J Nullam potestatem hae appellatione indieari nemini opinor non notum, sed dignitatem tantum quandam , qua imperatorum filii, aut eorum qui ad spem educarentur imperii. adolescentia eo honestabatur. A Caio de
Lucio Agrippae filiis, quos Augustus adoptatos consules designarat nomen illud ad alios transsatum est. Sic Tiberius Augusto vivente. sic sexcenti alii Caesares dicti suntdc principes iuventutis. Hoc sensu Constantius Caesar princeps iuventutis dicitur: praeterpa dc quod Praecipuam educaudae
177쪽
potius meo ad pristina mea studia aditum molientem, ipsum iusserIt diseiplia
nas artis oratoriae' retractare, & hoc mihi munus injunxerit, ut mediocrem quidem pro ingenio meo naturaque vocem, coelestia tamen verba, & divina
sensa principum prolocutam ab arcanis sacrorum penetralium ad privatas Musarum adyta transtulerit; non utique quia mihi, quem, quod sine invidia dixerim, tanta dignatione respicit quanta pro summis honoribus debet sussicere sapienti, vellet aliquid impolita ista professione detrahere : sed ut professo ni ipsi ex eo honore quem gessi adderet dignitatem. Cui igitur dubium, quin divina illa mens Caesaris, quae tanto litidio praeceptoremio huic conventui iuventutis elegit, etiam locum exercitiis illius dedicatum
instaurari atque exornari velit, cum omnes omnium rerum sectatores atque fautores parum se satisfacere voto & conscientiae suae credant, si non ipsi rum quas appetunt gloriarum templa constituant. VII. Inde est quod Atheniens s humanitas aram misericordiae in-Is stituit, quod Romani ducis animi magnitudo templum virtutis &honoris. Quarum enim artium, sive animi affectionum magnis homini bus ingeneratus ardor fuerit, earum consecrata existere ad posteros monumenta voluerunt. AEdem 3 Herculis Musarum ' in circo Flaminio i Ful-
3. Gisriarum die J Vox priscis bonae
latinitatis temporibus aut nunquam aut raro in numero multitudinis usurpata : sed
apud posterioris aevi scriptores haud infrequens .sic gloriaν, pacibis , flebin ere. legas passim in panegyricis. . e ram re ericordiis. J Celebrata illa apud Claudianum ara, de bello Gildonico
V. 4o4. Si gentibis aram ct proprium miseris numem passistis sethenae. Et apud Statium Thebaia l. tr. 8 i. inbe fuit media nussi con- ce a potentum ara deum , mitia posuit clementiastem, O miseri ferare suam. Hanc aram, inquit Joan. Bap. Pius Anno t. Poster. sylloge 3. c. 47. arbitror id asylum fuisse. qiiod ex Atheniensium eonDensia posteri Heraclidae excitarunt . qui adversum habentes patris culpa omne mortale genus , ob impotentiam Herculis post eius Obi. tum dedicaverunt, nepotes videlicet Herculis, misericordiae aram , ut eo pacto se defenderent, qui viribus inaequales non poterant se tutari. x. Romam ducis. J Acidalius inducit vo . rem ducis, ut latior ut sententia , di ad omnes Romanos aeque pertineat. Quid si tamen retineatur 3 Alludet ad Marcellum de quo Val. Maximus e. r. de Tullius 1. de
nat. deorum, ri. 6 . vides virtutis templum,
vitis honstris, a M. Marcello revocatum dre. . Hercusis Musarum. J Non Herculu er Musarum, ut Acidalio placet Plane enim connexionem expunctam esse in emendatis eo dicibus notavit Laevinu Trerenti- m Suetentum. Et vero sublata est apud Macr. l. I Satur. c. ta. Nam Fulvius, inquit, Nobilior infastis. or in aede Herculis Musarum posuit, Romulum aerit die. oviae de arte. I. 3. is'. de hoc templo. Hereum ante ocular vrrgineum ue chorum. Hercules, eui templum illita
dicatum suit. dictus est Musagerιι hoc est,
Musarum inductor. . In circo Flaminis. J Romae fuerunt heirci celeberrimi i. Circus Maximi. inter Palatium Ac Aventinum. a. Circus Flaminius quii de Apamaris. 3. Circus Neronis,
s. Fulvius illi Nobiliaν. J An.V. C. s66. dea totis triumphavit. dc triennio post ex censoria pecunia aedem Herculi dedicavit. in qua Musarum signa quae ex capta Amis
178쪽
pRO REsTAURANDIS SCHOLIS. ruermius ille Nobilior ex pecunia Censoria fecit, non id modo secutus , quod ipse literis , & summi poetae amicitia duceretur i sed quod in Graecia
eum esset imperator , acceperat ' Herculem, Musagetem esse , id est, comitem ducemque Musarum: idemque primus novem signa, hoc est, omnium Camenarum, ex Ambraciensi oppido transsata sub tutela fortissimi snuminis consecravit ; ut res cst, quia mutuis opibus & praemiis juvari ornarique deberent: Musarum quies defensione Herculis ; & virtus Herculis voce Musarum.
vi II. Credo igitur tali 'Caesar Herculius & avi Herculis , & Herculii patris instinctu tanto studium literarum favore prosequitur , ut non Iominus ad providentiam numinis sui existimet pertinere, benedicendi quam recte faciendi disciplinam ; & pro divina intelligentia mentis aeternae sentiat literas omnium sundamenta esse virtutum: utpote continentiae, modestiae, vigilantiae, patientiae magistras : quae universa cum in consuetudinem tenera aetate venerunt, omnia deinceps ossicia vitae, & ipsa quae diver- , fissima videntur, militiae atque castrorum munia ' convalescunt. Ideoque his, omnis industriae atque omnis laudis nutricibus , aut , ut verius t Iluar, matribus, cum praeceptorem Caesar Herculius declarare dignatusit e necesse est etiam' ledem propriam cupiat reformari, ut cum ad antiquam fit mitatem cultumque reparata sit, multo hic justius de verius nun- 1 ocupetur aedes Herculis atque Musarum.
bracia Romam attulerat, sub tutela Herculis consecravit. Ηaee passim habent histor. Romanae scriptores. Quod autem Suetoni, in Augusto e. 2o aedem Herculis Musarum a Marcio Philippo extructam eta se ait, sicut 6c quod Ovid. Fast. l. 6 797. Dicite merides qwir ων adduxerit isthac, cui dedit invicto victa noυerea manus : sic ego, sic CB : clara monumenta Philippi a icit, tredetrabit Martia casta genus. Intellige de Martio Philippo Augusti Vitrico, a quo non conditum quidem . sed instauratum est illud templum. 6. Summi poetae. J Ennii. quem habuerat expeditionis illius comitem; ut testatur Tullius pro Archia poeta n. 17. Iam
Pera i 2, qut cum ZEtolis Ennio comite bessa et si, Fulmus , non dubitavit Martis manubrias BIusis consecrare. Crediderim autem potius templum illud a Fulvio,non Herculi tantum,
sed di Musis dedicatum, partim in sibi,
partim ut amico Ennio, quod Eumenius ait hoc loco Musarum alumno gratificaretur. Fortasse etiam quia Hercules olim , ut Plutarchus ait in Quaestionibus Romanis, Evandrum literv docuerat. 7. Herculem. Musagetem. J Alteram prae
terea causam asseri ..cur aedem illam vo
luerit Herculi. Jc Musis esse communem. 8. Ambraciensi oppido. J Ambracia urbs Epiri non obscura, ad sinum Ambracium ab ea denominatum. i. Caesar Herculitu. J Id est , Constantius , qui a Maximiano Herculio Caesar factus , ejus nomine dictus est quoque Herculius. Quod confirmat Tristanus
ex numo vetere in commentariis historicis.
a. Sed propriam. J Id est, scholas Me
3. Hie justitu. J Lege potius hue, ut emen. dat Acidalius.
179쪽
IX. Et sane, Vir Perfectissime , interest etiam gloriae quam tanti
principes tot victoriis ac triumphis merentur, ut ingenia quae canendis corum virtutibus excoluntur non intra privatos parietes , scd ' in publica ostentatione, & in ipso urbis istius ore vegetentur. Quid autem magis ins facie vultuque istius civitatis situm est, quam haec eadem Meniana, in ipso transitu advenientium huc invictissimorum principum constituta Qui cum se occursu laetae juventutis assici, non solum liberalitate quam ipsi tri buunt , sed etiam literis, quibus me ad institutionem ejus cohortantur
to sum conciliabulum juventutis p Ad hoc , Vir Perfectissime , opus istud reddit illustrius, & cum ipsorum Cassarum, tum etiam omnium hominum aspectui promptius, quod praecipuo est loco positum , quasi inter ipsos
oculos civitatis, ' inter Apollinis templum atque Capitolium. Quo magis est etiamsi crosancta sedes, utriusque lateris vcncranda cons nio, utrius. is que late numinis instauranda respectu, ne fana, longe omnium in hac urbe pulcherrima, labes media deformet; praesertim cum mihi videatur ipse ille qui Meniana haec primus extruxit, idcirco ea illic potissimum collocasse, ut veluti cognato vicinorum sibi numinum tenerentur amplexu, cum augustissima tecta literis dedicata inde Athenarum conditrix Minervaao conspiceret, hinc A pollo medius Camenarum. X. Igitur ibi maxime & oportet & fas est exercere iuventutis ingenia ubi tam propinqua sunt numina amica doctrinae, ubi ex proximo juvat mens divina sapientiam , & carminum deus vocem , & verecundiam' virgo perpetua, & providentiam Τ praescius futurorum. Ibi adolescentes
INTERPRETATIO a In pu blica liae ct in malis huiuι urbis aspecta exerceantur.
. Reparatum eant. , Pro maeremti. se paneg a. n. 3 Hι imperatores) cum primum redeant ad te Romam compellat Diumphanter, uno cupiunt inv hι curru, id est, eum primum ad te redierint. 2 Inter Ananis templum. J Atidi ienses plut imum colebant Apollinem . sed &Augustoduno. itidem ut multis aliis urbibus municipalibus. instar Romae suum capitolium . sui aquaeductus, suus circus erat, cuius extant hodie ite vestigia. 3. Labes m Ha J AEdificium deforme. 4. Minerva. J sapientiae & bonarum artium dca , ex Jovis. ut fabulantur, cerebro. unde armata prosiliit sine matre, procreata. Hane inter, Neptunumque de dando Athcnis nomine, lite orta, visum est diis, ut ab huius nomine appellarentur, ροῖ utilius hominibus donum procudisset. Itaque percusso litore Neptunus equum bello aptum . oleam vero pacis insigne hasta impacta protulit Minerva, cui ilatim adiudicata ea usa . & quia illa Αθιάν, dicebatur dictae sunt δε- .i . Mens Hυma. J Id est , Iovis mens, par, 9. n. v. Haber profecto abris eum isto mente divina. Constant me . secretum. 2. Virgo perpetua J Minerva . quae Vulta cani nuptias constanter repudiasse, de vi ginitatem perpetuo illibatam servasse feris tur. Unde dc peculiari epitheto apud poetas innupta dicitur. AEneid. La. 32. Pars su
pet innupta donum exitiale Mint vae.
. Praesiusfuturorum. J Apollo , quia de
180쪽
optimi discant, ' nobis quas solenne carmen praefantibus , maximorum principum facta celebrare. Quis enim melior usus est eloquentiae quam tibi, ante aras quodammodo sitas, Iovios Herculiosque audiant praeclicari Iupiter pater, de Minerva socia, & Juno placata λ Satis me verborum fecis se arbitror, Vir Perfectissime, de eo quod inibi ad dicendum prius con- sstitueram, quam sit ex usii atque ossicio instaurari opus illud studiis,' quibus optimi principes maxime favent, dedicatum, in ipsa civitatis frontepositum, celeberrimis templis utrinque conjunctum.
XI. Nunc, quod in secundum locum distuli , quemadmodum id sine sumptu publico,& cum laude sacrae largitionis fieri possit ostendam. io Salarium me liberalissimi principes , ex hujus rei publicae viribus in ' sexcenis millibus nummum accipere jusserunt ; non quoniam non amplius tribuere commodis meis vellent, in quem multo majora & prius & postea praemia contulerunt; sed ut tcrcena illa sestertia quae sacrae memoriae ma
. In seundum. J Transit ad alteram orationis partem, qua ostendit . quomodo sit ne sumptu publico scholae refici atque instaurari possint. Sublata autem vocula emendavi locum hune , multos ea in re secutus interpretes, quibus itidem ut mihi visa est nna dictio abundare , se erat in aliis. In secundum eundemque locum distuli. a. Salarium. J Proprie Tribunorum militarium de ducum annona, sed de destipendio ceterorum militum , atque adeo de quavis mercede dictum. lta vero appellatum, inquit Plinius i. 3I. c. 7. quodica necessarium sit, ut homini sal , vel quod
salaria percipientes inde se alerent. 3. Ex hullus resp. viribus J Non juribus ut aliqui legunt, extat enim Imp. Constantii, qui nepos huius nostri Constantii suit, i. I. cod de praebend. salar. Nussi salarium tralmatur ex viribus reip. nisi quι iubentibus rabis Incialiter fueris consecutus. Et vero mox n. . sub finem literarum Constantii. Denique etiam salarium te inferientis missibus nu-mum resp. viribus conserui volumus. 4. Sexcems missibus nummum. J Sexcena millia nummum, ae sexcenta sestertia, non differunt, Sestertius enim, dc nummus idem fuit apud Romanos : dc ad nostratem mo. netam si revocetur ι o. denarios conficit
Sestertium vero in neutro, nulle sestertiis. numis valebat, ideoque monetae nostrae 43. libris stlacicis . de I s. solidis respondebat. Igitur subductis calculis sexcenta sestertia. x fixo libris Francicis valebunt. Quod salarium ita amplam nonnullis visum est , ut Alciatus in parergis suis aecipere in sexcenis dicat esse accipere annuum reditum , qui confici posset ex ea summa , si scaenori daretur ι de Casaubonus in Suetonii Othone c. pro sexcentu lega exagenis. id est 161ς. libris Francicis. At meminerint illi Eumenium haud vulgarem magistrum fuisse, sed sumptum ut i pie ait ex palatio, ubi magister sacrae memoriae fuisset : pro quo Oiscio media hujus summae pars ipsi penderetur. An vem euiquam verisimile fit, hominem
in ea dignitate constitutum , triginta tantum sestertia pro salario accepisse Quid . quod editiones omnes habent sexcenis pro
sexagenis. s. Sacrae memoriae magisser. J Sacrae memoriae magistri qui de Memoriales dicebam tur, praeerant libellis de epistolis de peragendis . implendis, signandisque rescript Id responsis sacris, id est, principalibus. Patet ex l. H. cod. Th. de extraord. sive so didis mun. de in epist. ues. Dioscorus ad Augustinum. Zenobius magister memoriae factus ε'. Memini etiam me legere apud Marcellinum lib. 1 . de quodam Rustico Juliano,qui cum magister memoriae esset, a Gallis ad