장음표시 사용
201쪽
1 4 EUMENII PANEGYRI Cusa Vitunsti , ' Quadi, ' Carpi toties profligati, submittente se Gotthopa
ce poscenda, Gpplicante per munera '' rege Persarum; urebat animum, quod nunc denique confitemur, una illa tanti imperii contumelia , eoque nobis intolerabilior videbatur, quod gloriae sola restabat. . XI. Et sane non sicut Britanniae nomen unum, ita mediocris iactiarae erat reipublicae terra tanto frugum ubere, tanto laeta numero pastionum, tot metallorum fluens rivis, tot vectigalibus quaestuosa, tot accincta portubus, tanto immensa circuitu. Quam Caesar ille auctor vestri nominis cum Romanorum primus intrasset, alium se orbem terrarum scripsit ro- , di perisse, tantae magnitudinis arbitratus, ut non circunfusa Oceano , sed complexa ipsum Oceanum videretur. Sed enim illa aetate nec Britannia uIIis erat ad navale bellum armata navigiis , & Romana res inde iam a = Puniacis Asiaticisque bellis etiam recenti exercitata' Piratico , & postea Mithridatico, non magis terrestri quam navali usu vigebat. si Ad hoc natio ac etiam tunc rudis, &soli Britanni' Pictis modo, & Hibernis assueta ho
stibus, adhuc seminudis, facile Romanis armis signisque cessierunt : prope ut hoc uno Caesar gloriari in illa expeditione debuerit, quod navigan
XII Illo vero nefario latrocinio abducta primum a fugiente' pirata
INTERPRETATIO. a cum fuginnipirata classem primum abduxisset. N o T AE.ν. ritum. J Qui in ea Germaniae parte. quae Italiae vicina est habitabant , ubi nunc
io. n. L J Ultra Herciniam silvam,
ubi nune maxima pars Moraviae. . Carpi. J De Carpis, Vide n. s. not. . I x. Rege Persarum. J Narseo. t. Sicut mιtannia nomen. J Sub uno Britanniae nomine Anglia , Irlandia , Scotia continentur. Atque diaee regio nec Caesaris temporibus, ut ipse scribit l. 4. de bello Gallico , necdum Constantii aetate admo
a. - Πεν υ stri nommis. J Iulius, qui imperatorum primus Caesar cognominatus est i seu quod caeso matris utero natus esset, seu ab elephanto in pugna occiso, ut lingua Maurorum Caesar appellatur 1 seu quod oculis caesis fuerit , leu demum a Caesarie, cum qua natus creditur. Ut ut est fuit hoe Juliae familiae primum , ae deinceps omnium imperatorum cognomen. 3. Punicis Asiatici rua bessis. J Punica bel. Ia tria suerunt: Primum an . U. C. 49o .cC P tum, et ε. post anno desiit. Hierone Annibale& Asdrubale pro Poenis: C. Duilio, Ati. lio Regulo.L. Corn.scipione & Metei Io pro
Romanis pugnantibus. Secundum an. V.C. 116. coeptum. Annibale pro Poenis . P. Corn. Scipione pro Romanis pugnantes 16. annorum spatio consectum est. Tertium. an. V. C. 6os. coeptum est . in quo Cornelius Scipio Aimilianus , Q etellus, atque in primis Q Fabius enituerunt. Tertio post anno delitum est. De his item & de A stati- eis bellis: vide Florum cte. . Piralieo. J Α Pompeio gesto anno V.C. 68s. Vide Florum. F. Mithridatio. J Quod iam a Lucullo de Metello emptum idem Pompeius anno sequenti feliciter consecit. Florus. 6. At Me. J Duarum vocularum transpositio obscuritatem hule sententiae induxit . ita vero hanc restituit Acidalius : Ad hoc natio erram tune rassis, Pictis modo ct Hibernis asueta hostibis, ad Mesemmiai, O soli Britannisaei, Romauis armis Agni'ue cesserinit. 7. Pictis. J Picti populi sunt scotiae, cis Tavum fluvium. 8 H be s. J Populi insulam Oeeani Britannici incolentes non minorem Anglia.
I. Pirata. J Carausio, qui ad profligan-
202쪽
elasse, quae olim Gallias tuebatur , aedificatis praeterea plurimis In nostrum modum navibus , occupata legione Romana, interclusis aliquot peregrinorum militum cuneis, contractis ad dilectum mercatoribus Gallicanis , solicitatis per spolia ipsarum provinciarum , non mediocribus copiis barbarorum, atque iis omnibus ad munia nautica flagitii illius au- ectoris magisterio eruditis, exercitibus autem nostris licet invictis virtute, tamen in re maritima novis, malain coaluisse ex indignissimo latrocinio belli molem audiebamus , licet de exitu sideremus. Nain & accesserat diuturna sceleris impunitas, quae desperatorum hominum inflarat audaciam, ut illam inclementiam maris , quae victoriam nostram fatali qua- iodam necessitate 'distulerat, pro sui terrore iactarent, nec consilio interia missum esse bellum , sed desperatione omissum credcrent; adeo ut jam communis poenae timore deposito archipiratam' satelles occideret , &illud auctoramentum si tanti discriminis putaret, imperium. XIII. Hoc igitur bellum , tam neces Iarium, tam dissicile aditu, tam i sinueteratum, tam instructum, ita, Caesar, aggressus es, ut statim atque illo infestum majestatis tuae fulmen intenderas ,confictum omnibus videretur. Nam primo omnium, in quo praecipue consulendum fuit , ne quid
barbarae nationes converso illuc numine tuo novare tentarent, invocata
patris tui maj cstate provisum est. Tu enim ipse tu, domine Maximiane, io Imperator aeteme , novo itineris compendio aduentum divinitatis lux accelerare dignatus , repente Rheno institisti , omnemque illum limitem non equestribus , neque pedestribus copiis , sed praetentiae tuae
terrore tutatus es. Quantonibet valebat exercitus Maximianus in ripa.
Tu vero, invicte Caesar , instructis armatisque diversis classibus ita ho- 1estem incertum consiliique inopem reddidisti, ut tunc denique senserit, 'quod non munitus esset Oceano, sed inclusus.
NOTAE. dos oceani Britannici piratas eum classe a Romanis imperatoribus missiis . ipse
piraticam exercebat. Hunc ipium mox Amia iratam Vocat. a. Di tirar. J Constantius Britannieum bellum inccepturus Oceanum cum classe ingressus erat an. 132. at illam repentina maris tempestate si e dissipatam suille , ut foedus cum Carausio iniri necesse fuerit. In Constantii vita diximus. .cstmmunis p. a. JQuam ipse Allectus di Carausius pro communi rebellionis scelere meruerant. Alii legunt minu ex Bertamens codice. 4. Satellas. J Al 'emis, qui Carausium se xemnia post usurpatam tyrannidem dolo cir-
per scelsu imperium extorserat. Victoris. Auctoramentum. J Id est, mereedem. Cicer. ost. l. I Io' est enim in mercenariis ipsa merces auctoramentum semirutis. Et veruleius I. 1. Iugulati rivis publice auctoramen tum constituere, id est, praemium caedis. 6. Tanti Hi ferimmis J Cui se committit, dum Carausium interficit. Libenter Livineio assentior, qui criminis legit. . Patris. J Maximiana, cujus filiam privignam duxerat. Σ.-ccelerare Ednattio.J Faciunt haec verba ut suspicertum, cum Constantius expeditionem hane suseepit, nimirqm an. Chr- ας s. iam Maximianum Africam versus eo
pias eduxisse, ut Quinquegentanis bellum
203쪽
XIV. Hoc loco venit in mentem mihi quam delicata illorum p incipum erit in administranda republica & adipiscenda laude felicitas, quibus Romae degentibus triumphi, & cognomina devictarum a ducibus suis gentium proveniebant. Itaque Fronto, Romanae eloquentiae non secundum, sed I alterum decus, cum belli in Britannia consecti laudem Antonino Principi daret, quamvis ille in ipso Urbis Palatio residens gerendi ejus mandalset auspicium , ' velutii longae navis gubernaculis praesidentem totius velificationis & cursus gloriam meruille testatus est. Atenim tu , Caesar invicte , omnis istius & navigationis & belli non modo pro imperii jureio praeceptor, sed rebus ipsis & exemplo constantiae tuae hortator atque impulsor fuisti. Prior siquidem Gesoriacensi litore quamvis fervidum i
vectus Oceanum, etiam illi exercitui tuo, quem Sequana' in fluctus invexerat , irrevocabilem injecisti mentis ardorem ; adeo ut cunctantibus adhuc ducibus , coelo & mari turbidis, ultro lignum navigationis expos. xue ceret, quaedam minacia signa, quae videbantur, contemneret, die pluvio vela faceret, ventum , quia directus non erat, captaret obliquum. Quis enim se quamlibet iniquo mari non auderet credere te navigante λ Omnium, ut dicitur, accepto nuncio navigationis tuae una vox & hortatio
fuit, Quid dubitamus 3 quid moramur λ Ipse jam solvit, jam prouchitur,1 o jam sortalle pervenit. Experiamur omnia, per quoscunque fluctus eamus Quid est quod timere possimus λ Caesarem sequimur.
INTER PRETATIO. a praefuisset gubernanaeis longis navi A E Gesoriacens ripa proce sum latressus ocea num. N o T AF. inferret i simul vero de Constantii in Bri
tanniam transitu ad eum allatum est, rediisse illico . ut interea Rhenum contra
oratorum sui seculi . ut es 1 in uir ito me, Antonini philosophi magister fuit, ut tradit Iasius Capitolinus: conrirmatque vetus inscriptio. Praeclarissima hujus in Pelopem actio intercidit, cum eeteris ejusdem, quae laudantur a Charisio, Fulgentio. Sido. nio. Gellius I. I9. e. s. Io. de 3. Et Macro hius Saturnal.L s. e. x. ruor sunt , inquit Eulebius, genera dicenis I copiosum, is quo Cicero dominatur : breve , in quo Satasius et nat: si cum eruia Frantora ascribitur: pngue ergoriaeum. in qM Pliniusserun quo am,
O nam nuB veterum minor noster Symmachia. Iuxuriatur. Sidonius tanti eum aestimatum
suisse dicit . ut quemadmodum poetae aliis Virgiliani, alii Ovidiani, se aetatis suae o. Τratores benem ulti Frontomani dici vellent.
Σ. ΒιΩ m Britannia e . Aere t Huius Britannici belli curam Calpurnio Agrico lae traditam suisse resert Iulius Capitolinus in vita e minini phivo . quem ita totum suisse in philosophiae studio addit, ut nul li set me bello interfuerit : quaproptere semenici de Parthici nomen aegre quidem accepit propter Armenos di Parthos ab eius legatis subactos. 3. Longae natat. J Sic longis navibus Cae
sarem, ut in Bittanniam transfretaret.usum
esse legimus in ejus eommentariis de bella
. In fluctis ini xerat. J Id est . in Oeeanum. Hic relicta Puteani editione ubi legi
tur: σuem Seruanam Aiae mυexerat Gruteri emendationem secutus sum.
s. Caesarem sequimur. J Et fortunam eius. Sie olim Jul. Caes. Brundusium , dum serveret mare in scapha traiiciens guberratorem intuitus di correpta ejus dextera et
204쪽
V. Nee sesellit opinio vestrae felicitatis. Siquidem, ut ex ipsorum
relatione comperimus, ad tempus ipsum tantae seaorso maris nebulae miscuerunt, ut inimica classis apud Vectam insulam in speculis atque insidiis collocata ignorantibus omnino hostibus praeteriretur, ne vel moraretur impetum, quamvis non posset obsistere. Jam vero quod idem ille svestro auspicio invictus exercitus statim atque Britanniae litus invaserat universis navibus suis injecit ignes, quinam alii nisi divinitatis vestrae monitus impulerunt aut quae alia ratio persuasit nullum praesidium Rigae reservare, nec vereri dubia bellorum, nec Martem, ut dicitur, putare communem , nis quod vel tri contemplatione constabat de victoria non pos ii, se dubitari Non illic tunc vires, non Romana robora, sed vestra numina cogitaverunt. Proposto qualicunque praelio vertam sibi spondere fortunam, non tam est fiducia militum, quam felicitas imperatorum. Ipse ille autem fgnifer nefariae factionis, cur ab eo litore, quod tenebat, abscessit, cur classem portumque deseruit, nisi quod te, Caesar invicte , cu- is
jus imminentia vela conspexerat, timuit jam jamque venturum p Utcunque cum ducibus tuis maluit experiri, quam praesens majc statis tuae fulmen excipe e. Demens , qui nesciebat quacunque fugeret, ubique vim vestrae divinitatis et Ie, ubi vultus vestri, ubi signa colerentur. XVI. Te tamen ille fugiens, incidit in tuorum manus ; a te victus, 2 a tuis exercitibus oppressus est. Denique adeo trepidus, & te post terga respiciens, & in modum amentis attonitus properavit ad mortem, ut nec explicarit aciem, nec omnes copias quas trahebat instinxerit , sed cum veteribus illis conjurationis auctoribus , & mercenariis cuneis barbarorum tanti apparatus oblitus irruerit. Adeo , Caesar, hoc etiam is reipublicae tribuit vestra felicitas, ut nemo fere Romanus occiderit, imperio vincente Romano. Omnes enim illos , ut audio , campos atque colles non nisi te terrimorum hostium corpora susa texerunt. Illa barbara, aut imitatione barbariae olim cultu vel iis, & prolixo crine rutilantia, tunc vero pulvere, & cruore scedata, & in diversos situs tracta , sicuti sci
INTERPRETATIO. a Nis tam ita tum fibant suis viribis, aut i a I si barbarimes re barbarorum more qum- Romana exercitu , quam Hsma may tel dam vestitι, Atasorem cinam, eamque rur τυῖ . l saluerant. N O T AEazuid times 3 inquiti Caesarem v his se fortu.mran ejus fimul navigantem. Plutarchus in Iul. Caesare. r. V. iam insulam. J Insula Britanniam inter de Galliam sita. Hodie iste Ofmi trquam a Vespasiano in Romὸnorum pote
statem redactam tradit Suetonius. Hane victoriam celebrant Valer Plactus I. I. Argon.
Silius Ital. l. 3. α Signifer. J Allemis Constantium s
ciens, in Asclepiodotum ejus praetori Iraei ectum incidit,qui eo praemisius a Constantio cum parte exercitus Allectum interfecit. 2. Te post terga ris iens. J Hunc locum pene exscripsit Pacatus in Theodn. 38 Iboa
m terim Maximis, ae te post terga rsectans in medum amentis aυolabat.
a. In diversassitus tracta. J Alii humi te-Y ii,
205쪽
dolorem vulnerum fuerant secuta, iacuerunt ; atque inter hos ipse vexillarius latrocinii, cultu illo quem vivus violaverat sponte deposito, & vix unius velaminis repertus indicio. Adeo verum sibi dixerat morte vicina, ut intersectum se nollet agnosti. 3 XVII. Enimvero, Caesar invicte , tanto deorum immortalium tibi est addicta consensu victoria, omnium quidem quos adortus fueris hostium ; sed praecipue internecio Francorum, & illi quoque milites vestri, qui ' per errorem nebulosi, ut paulo ante dixi, maris abjuncti ad.oppidum ' Londiniense pervenerant quidquid ex mercenaria illa multitudine barbato rorum praelio superfuerat, cum direpta civitate fugam capessere cogitarent , passim tota urbe consererint ; & non solam provincialibus vestris in caede hostium dederint salutem, sed etiam' in spectaculo voluptatem. ovictoria multijuga, & innumerabilium triumphorum, qua Britanniae restitutae, qua gentes Francorum penitus excisae , qua multis praeterea gent f tibus in conjuratione illius sceleris deprehensis imposita est necessitas obsequendi , denique ad perpetuam quietem maria purgata sunt i Gloriare tu vero, Caesar invicte, alium te orbem terrarum repcrisse,qui &Romanae potentiae gloriam restituendo navalem, addidisti imperio terris omnibus majus elementum. Consecisti inquam bellum, Caesar invicte, quod cun-1o ctis impendere provinciis videbatur, tamque late vagari & flagrare poterat, quam late Oinnis Oceanus, & mediterranei sinus ad luunt. XVIII. Neque enim si metu vestri lues illa' solis Britanniae visceribus intabuit, idcirco nescimus, quanto se alias furore jactasset, si fiduciam pervagandi, qua patebat habuit Iet. Nullo squidem certo fine montium, aut huminum terminabatur, quem dispositae limitis custodiae tue- rentur , sed ubique navis, licet nobis virtutem felicitatemque vestram
haberemus, magnis tamen terroribus imminebat, qua iacent maria,
qua venti ferunt. Recursabat quippe in animos illa 'sub Divo Probo &
INT E R P R ET ATIO.b Danaesenso stat martem imminere. a Intra Britoniae stras se continuit. a LM aberrantis propter nebulaae e ma- l b Si ausa est rem gari. ri erumpentes. l
supini, alii eubito ineumbentes reperti sunt, aliis arma e manibus excidebant &e. Ha --rilis excisi e membri r , ut habet Pacatus in Theod. paneg. rei'ua sui parte funebant. hi dolorem vulnerum sequebantur , Uti mertes receptas, insi πω sesumma decerebant.
. Lanii rege. J Londinum vibs est amplissima. totius Angliae caput, ad Tame sim fluvium , emporium celeberrimum
a. Inspectacula voluptatem. J Seu quod
gratum esset barbaros illos intueri, quos vicissent, seu quod in theatrum produce remur ad edenda spectacula. I. Nulla siquidem. J Montes quidem 5e
litora nostra barbarorum incursionibus erant impervia, sed qua iacent maria terro rem hi nobis incutiebant. a. Sub D. Probo. J Is Tacito Ae Floriano
eius fratre mortuis imperator factus est aci. Chr. 276. vir multis virtutibus clarus. Gal
liis te cuperatis , recepto Illyrico . victis
206쪽
paucorum tex Francis captivorum incredibilis audacia , & indigna selieitas, sui a ' Ponto usque correptis navibus, Graeciam, Asiamque populati, nec impune isque Libyae litoribus appulsi, ipsas postrcino na
valibus quondam victoriis nobiles ceperant f Syracusas, & immenso itinere pervecti Ocelaum, qua terras irrupit, intraverant: atque ita even- stu temeritatis ostenderant, nihil esse clauium pliaticae desperationi, quo navigiis pateret accessus. Itaque hac victoria vestra non Britannia solum servitute est liberata, sed omnibus nationibus securitas restituta , quae maritimo usu tantum in bello adire periculi poterant, quantum in pace com modi consequuntur. Nunc secura est, ut de latere Gallico taceam, quam- Iovis pcene conspicuis litoribus Hispania, nunc Italia, nunc Africa, nunc omnes usque ad Maeotidas paludes perpetuis curis vacant gentes. ' Nec id- a circo minoribus gaudiis feruntur dempto periculi metu, quod experiundi necessitate caruerunt ι ' sed hoc ipso & in administratione providentiae vestrae, &7 insectione fortunae impensus gratulantur, quod tanta illa vis Is nauticae rebellionis in vestigiis suis concidit. Atque ipsam Britanniam, quae sedem tam diuturno sceleri praebuisset,' constat victoriam sola sui restit tione sensisse vestram. XIX. Merito igitur statim atque ad litus illud exoptatus olim vindex & liberator appuleras obvius sese majestati tuae ' triumphus effudit, roexultantesque gaudio Britanni cum conjugibus ac liberis obtulerunt, non te ipsum modo, quem ut coelo delapsum intuebantur, sed etiam navis illius , quae tuum numen advexerati, vela remigiaque venerantes , parati-rue te ingredientem ' stratis sentire corporibus. Nec mirum si tanto gauio ferebantur,' post tot annorum miserrimam captivitatem, post viola - 2 tas conjuges, post liberorum turpe servitium, tandem liberi, tandemque
e Moue ideo minus gaisent huius mali nutum libi ademptum esse quod illud tolerarene: Us non habuerunt. d Sed ab idipsum gratulantur magis tum providentiae vestrae propter bene adm strarum bellum, tum fortuna propter bene consectam. σuod erc. e Manifestum es eam agnovis totum vestram vitriam insainatione sui in meliorem statum a Suppositis Asinere tarpori ι. NOT AEa Getis , ac Rhaetis, eum in Italiam rediens per Illyricum iter faceret, Sirmii a militibus est occisus, quos ob ni avam severita tem infensos habebat an. Chr. 231. imp. T. quem mensibus circiter inchoarat. 3. Ex Francis. J Rem fusius narrat M. et mur I I. . Ponto. l Pontus Asiae minoris prope Pontum Euxinum habet ex una parte Bithyniam , & Paphlagoniam ex altera. s. bracusas. J Civitas erat ampIissima in ora maris ad ortum inter Catanam de Pachynum Promontorium.
6. Ut de latere Ga m. J ut nihil dieam de ea Galliarum parte quae ad mare sita est, de quae Galliarum veluti latus est. 7. Infectura. J Utrum es .mone, vel festia
natione: malim ego confectione, pan. 3. n. I 6.
I. Triumphus. J Constantio post caesum Allectum Britannias ingredienti populus
a. Post tot annorum. I Post decem annos
207쪽
Romani, tandem vera imperii luce recreati. Siquidem pririer illam clementiae vestrae pietatisque famam , quae communi Mntium voce celebr batur , in ipso, Caesar, tuo vultu videbant Oinui', signa virtutum, in fronte' gravitatis, in oculis lenitatis, in rubore verecundiae , in sermonee tui titiae. Quae singula, ut res ectantes agnoverant, laetissae clamoribus concinebant vobis se, vobis liberos suos, vestris liberis omnes generis sui posteros devovebant. X X. Nos quidem certe, ' O perpetui parentes & domini generis humani, hoc a diis immortalibus omni votorum nuncupatione deposcimus, utro liberi nepotesque nostri,& si qua omnibus seculis erit duratura progenies. cum vobis , tum etiam his quos educatis, atque educabitis dedicentur. O Quid enim melius po teris nostris optare possumus, quam 'uo fruimuripli ' Tenet uno pacis amplexu Romana respublica, quidquid variis temporum vicibus fuit aliquando Romanum ;& , illa , quae saepe veluti nimia is mole defluxerat magnitudo tandem solido cohaesit imperio. Nihil ex omni terrarum coelique regione non aut metu quietum est, aut armis domitum, aut pietate devinctum. Et ex aliis quidem partibus aliqua restant, quae, si voluntas vel ratio rerum desiderent, possitis acquirere; ultra Oceanum vero quid erat praeter Britanniam 3 Quae a nobis ita recuperata est, ut illae 2 o quoque nationes terminis ejusdem' insulae cohaerentes vestris nutibus ob . sequantur. Nulla progrediendi causa superest, nisi s. quod natura vetuit, fines ipsius quaerantur oceani. Omnia inquam , invi Gisini Principes , vestra sunt, quae sunt digna vobis. Et inde est quod consulere singulis aequaliter licet, cum universa teneatis.
1ue XXI. Itaque scuti pridem tuo, Diocletiane Auguste, iussu supple
vit deserta Thraciae translati incolis Asia, sicut postea tuo, Maximiane Auguste nutu Nerviorum & Treverorum arva jacentia laetus postliminio restitutus, & receptus in leges Francus excoluit; ita nunc per victorias tuas,
INTERPRETATIO. a In pace ebi meret. t ter ut uti elabo tur . tandem muram tarpisb Et amplitudo impera qua ejus nimiae par. l coaluit.
Britannias occuparat . Eutrop. Nam Carausius 7. A llectus vero tres annos tyrannidem
t. O perpetuι parentes. J Convertit orationem ad imperatores,quos absentes compellat , quibusque aetatis suae felicitatem gratulatur . & inductam in totum terrarum orbem securitatem dc pacem. . Infulae cohaerentes. J Hibernia, scotia
I. Thracia. J Regio inter AEgeum mare, Propontidem , & Pontum Euxinum.1. Nervorum. J Nervii erax du paxν δε Ha aut . populi Galliae Belgicae ad Seal dim . Atrebatibus , Ambianis . Aduaticis . Morinis. Vero manduis, ae Treveris finitami, quOIum urbs Tornacum. De his saepe
3. I mereram. J Treveri Deves urbs Galliae Belgicae ad Moses tam in confinibus Germaniae. Nerviis , Menapiis , Eburonibus , Rhenus , Mediomatricibus finitima.
208쪽
Constanti Caesar invicte, quidquid infrequens' Ambiano, & Bellovaco,
Tricassino solo , 7 Lingonicoque restabat barbaro cultore revirescit. Quin etiam illa, cujus nomine mihi peculiariter gratulandum, devotissi in a vobis civitas AEduorum ex hac Britannicae facultate victoriae plurimos, quibus illae provinciae redundabant, accepit artifices, & nunc extructi sne veterum domorum, & resectione operum publicorum, & templorum instauratione consurgit. Nunc sibi redditum vetus illud Romanae frater nitatis nomen existimat, cum te rursus habeat conditorem. Dixi, Caesar
invicte, prope plura quam potui, sed pauciora quam debui, ut justissima mihi causa sit propitio num ine tuo & nunc desinendi, & saepe dicendi. id N o
Huius urbis Archiepiscopus unus est ex Hectoribus imperii. 4. Ambiano. J Ambianorum urbs Amiens, in Gallia: Picard ae caput, ad Somonam fiuvium , alias Samarobrma de qua Tullius I. 7. ep. 16. ad Trebatium juriscon .sultum. V quod gaudeas. Constar enim inter omnes, neminem re uno Smarabrina Iuris peritiarem esse. De Samarobrina saepe etiam Caesar. 1 . Bezavaco.J Bellovacorum urbs, Beat ais
in Gallia, ad Tharam amnem, in provin. vi Insulae Franciae , alias Caesaromagus, seu Brantes otium. Huius episcopus unus est ex ra. Franciae Paribus. 6. Truassisam Tricassini , seu Trecasses Ies, urbs Galliae Celticae, in Belgicae confinio, Campaniae caput, ad Sequanam fluvium : Episcopalis est sub Archiepiscopo Senonensi, olim e tam bona. . tangsnicoque Oc. l Lingones, Lotres. urbs Galliae Celticae in Burgundiae di Campaniae confinio ad fontes Matronae fluvii ι olim Andematunum..Εpiscopus est dux αPar Franciae.
209쪽
FLAvius VALERius CoNsTANTI Nus, cognomento MAGNus , Constantii Chlori de Iuliae Helenae filius, Claudii Aug. ex Claudia Crispi ejus fratris filia ne pos nascitur 3. Kal. Mart. ut est in Kalendario veteri apud Bucherium. Juxta Cedrenum, in Dacia ; i ta Nicetam , Ta si ι iuxta Nicephorum , Drepani in Bithynia i iuxta Firmicum , Constantinum Porphyrogenitum, dc Anonymum Val sit, apud Naissum, quae Dardaniae Illyricae urbs primaria est ι juxta alios omnes in Britannia. Quam ultimam opinionem Michael Al. fordus nostrae Societatis in libro suo de Lu- v. Helena er Constantim patria ct e, septuaginta virorum illustrium tam recentium . quam veterum auctoritate confirmat. In primis panegyrici ε ii 4. Liberaυitiae Constantius Bri:annias : tu Constanti iane eas nobiles ori mis f. isti, quod de natali ortu intelligendum liquet ex pan. 7. n. s. ubi postquam orator de Constantini, avo . dc parente egisset: cum ordo rerum&sei ies postularet, ut de eias patria dice. ret , o fortuna'.ν. inquit, cr nunc omnibus beatior terris Ara anma . qua Constantivum
ri noυa deum numina uniυerso erti colendassendunt y De Mercurius a Nilo. .. .sc Lirim ab In .erc. Atqui de utriusque dei natali ortu hic agitur. M. V. C. Io 4. Christi 29 . Diocles. imp. go Maxim. imp. 7. Censanimi aerat. I9. Constantinus a patre Constantio Caesare in Gallias profici icente , sive ut suae fidei obses . sive ut grati erga imperatorem animi sui pignus, sive ut ad imperandi artem institueretur , in Diocletiani aula relinquitur Nicomediae, ut ait Pro ager ω apua psu: ium. OG. V. C to. 7. Christi 204 . Dioclet. imp. II. Maaim. imp Io. Constant. aetat. 12. Cum Constantinus adhue adolescens Galerium adversus Sarmatas cum exercitu missum secutus esset, tam eximia virtutis suae in eo bello edidit specimina . ut Galerius tam inusitatam adolescentis sortitudinem veritus , variis eum periculis obiecerit, ex quibus tamen quam sortiter . tam feliciter sele expedivit Nam cum paucis militibus in densissimum Sarmatarum ag-
210쪽
VITA FL. VAL. CONSTANTINI MAGNI. 183
inen immissi is, aciem perrumpit, alios sua manu caedit, alios fugat, atque adeo eum eorum duce singulari certamine confretasus, ipse victor hostem catena vinctum. ci capillis pertractum ad Galerii pedes ad . ducit. Idem missus ut Profundissimam p Iudem ad exercitus transitum exploraret, periculo nihil commotus , equum in paludem agit, ae viam toti exercitui praemonstrat. Demum iussus cum se iocistimoleone in theatro confligere, illico in are. nam descendit, & inter spectatorum omnium applausus seram manu comprehen dit. Pan. s. n 3. Zonaras , Praxagor- apud Platium , Anaumus Valesli . Pompon. Lintus . & apud Trii lanum Constantini numus trophaeum dextra tenentis, & sinistra cap tivum opprimentis : titulus fundatori pacir.em. V C. Io 8. Chrsi xys. Dioclet. tmp. Ia.
Maxim. imp. II Cons. aerat. 23.
Consecto Sarmatico bello. subactisque
Carpis, cum Constantini fama longe la. teque emanasset, Diocletianus eum ad se in aegyptum evocat, quo ejus virtute ad Alexandriae obsidionem uteretur. n. V. C. Iosi. Christi 293. Dioclet. imp. I .
Constantinus ex oriente in Italiam a Diocletiano Aug. reducitur. Quo ferme anno Arelate, inquit Di enus, in Gallia ex Minervina Crispum suscepit , qui ut erueritia excessit, a Lactantio Firmiano Arnobii discipulo viro sui temporis facun-ssissimo de integerrimo , ad Christianam religionem , ceterasque virtutes suit institutus. Qiod autem Minervinam haud veram Constantini conjugem suisse non nulli dictitant, iam in Constantii vita quaestio profligata est, ubi ethnicis scriptoribus Graecis, unde manarunt huiusmodi opiniones . in primisque Zosimo in iis quae ad imperatores Christianos spectant, nullam esse habendam fidem observavi. Ae praetermissis panegyricorum lotis, ubi Constantini continentia tam saepe laudatur. hoe tantum dico, nunquam Crispum una cum ceteris Constantini liberis quasi eorum natu maximum ad imperii spem educandum , aut Di nandum ex Faustae consensu Caesaris dignitate, aut eius mortem ab Helena tantopere deflendam aut vin-
di dam , si ex legitimo matrimonio
natus non suisset. Minervinam natione Gallam suisse probare nititur Tra πιυm Commenta . histor. ex Ammiani L a 3. ubi Minervii cuiusdam viri consularis mentio est: ex Ausonio,apud quem Tiberii Victoris Minervii oratorum sui temporis ci ris limi, nihilo Quintiliano inferioris: de alterius Alethii Minervii nomen est, quorum sortasse assinis illa fuerit. M. V. c. Ios 7. Christi Constantii Aug. r.
Constantinus . ut ait Aur. Vim , hoe anno Caesaris nomine insignitur, fortasse a patre Constantio, ut Africae de Italiae
quae in divisione imperii ipsi obtigerant.
maiori cum auctoritate praeesset. At cum Galerius Maximinum , cui orientem, Ze severum , cui Constantini loco Italiam de Africam concesserat, ambos sororis suae filios Caesares seeisset ι Constantinus id aegre serens, ocvus sibi ex italia, de Severi ac Galerii manibus sugiendum duxit. . H C. Io 18. christi 3os. Const. Aug. x
. GUant. aerar. 33. Itaque Constantinus pubneis, ut ait Victor , jumentis quaqua iter agebat ad sese strandor insequenter interfectir , ad patrem adhue Gesoriaci. ut aiunt ranaras . or G. menιω. Pan. 7 . n. 7. degentem dc adversus Pictos de Caledonas parantem transfretare accurrit. Quem tamen ad patrem tum tantum pervenisse refert Eusebius,cumis Eboraci morbo coIreptus a morte propius abesset.
Censor. Har. 34. Constantinus a Constantio patre momriente , ceteris fratribus alia matre genitis
ad imperii successionem praelatus, illo ipso quo pater obiit die, nempe s. Kal. Augustia toto exercitu . annitente Eroco Alamannorum rege , inquit Vinor. purpura invitus ornatur. At ille Caesaris appel. latione contentus Augusti nomen recusat. Post sepultum Eboraci magno apparatu patrem, eundemque in deorum numerum ut ex Cambdeni numo patet, latum,tra .cta in Gallias magna exercitus parte. Franeos superato Rheno ibi grassantes repente adortus, Ascaricum de Regalsum eorum re