장음표시 사용
291쪽
gnam se viribus tuis putat, quem credit absentem. Tibi tamen Incre mentum laudis ex multiplicatione terroris est, magnificentius congregata Obteris, quae scrupulosius dispersa sequereris. Innumerae simul gentes ad bellum coactae, sed uno impetu tuo fusae , 'dum collativam vim compas rant, compendiosam vietoriam praestiterunt. XIX. Uno hoc bello, si de bitis laudibus immorari vacaret, dies integer conderetur. Nunc ita omnia praetervolans ' cecidit oratio , ut victoriarum tuarum t non summam evolveret, sed ornamenta monstraret.
His r. bus semper 'e re publica gestis tanta vi tantoque successu, ut nunquam 1 o virtus tua intremuerit, prudentia haeserit, 'felicitas claudicarit, satis, ut opinor, probatum est perpetuam in te benignae majestatis opem fluerer ut coelestes exercitus tui non tunc primo milli, 'sed tum demum intellecti elle videantur. Talis igitur ad liberandam Italiam & tam tutus accedis, ut cum res bcllica caecos habeat eventus, in te tamen dimicandi vors luntatem pro victoriae pignore teneres, etsi abcssent auxilia divina. Aderat enim robustus, & florens, plenus virium, animi plenus cxercitus , laetus armis, &militiae munia exequens studio magis quam necessitare, 'quippe cui stipcndia sunt pauciora quam praelia. Cum dico praelia, significo victorias, praeterea tam amans tui quam tibi carus. Ignosce cnim superba - . vitius, quantumvis fiduciae & spiritus capias, amor principis facit militem fortiorem.
XX. Antiqua admodum res est quam proseram, sed non indigna memoratu. Illyrii quondam, despicientes Eropi regis infantiam, Macedones bello lacesserunt. Et prima quidem congrcssio' secundum illos fuit; 23 verum Macedones cum bellum rescerent, regem suum in cunis ad aciem detulerunt. Cum illos ira , hos miseratio , illos sisnorum cantus , hos pueri vagitus accenderet, 'mutata est ratio certaminis ; vicerunt qui
INTERPRETATIO.b Inia tarens rescit Diso tua , quod eris it num rin hostium, O majori eum ti de cassima hostes frangis . quas esset dies' cisiis ini' υνι persequι.
e Dum vires in unum conferunt.
a Ex utilitate publieab Sed tum tantem manifesti es videantur.
eas duces nis times, er solis timeris, quod non ita probatur.
8 Abem credit absentem. J Id est , dum
se absentem putat. I. Dier interr tonderetur. J Vide Plinii pan n 8 o. Cum tibι dies ex is, summa cum utilitate nostra. summa cum laude tua conueretur: ubi plura vide ejus generis ea empla.c Tua tamm certandi veluntaν , tili mi ctoriae pen- foret. d Cum plures pug nas imierat . ruam meruit stipentia. a Diuiter Gu cessis , sed Maced bis ad pugnam redeuntibiae. b Mutatis est belli eventu . T IE.
a. cietati oratis. J Alii legunt i litis 3. Non summam ev rueret. J Melius si
transpositione facta legatur non ornamenta ι vomeret , sed summam monstra et . Felicit ae cta duarit. id est , nutarit. supra n. I s. ne quae psorer miraculi fido claudicaret.
I. Ervi Regis. J Nota historia ex δε-
292쪽
more pugnabant. Quanto igitur est amor fidelior accepti beneficii me moria, quam praesumptione futuri, quod illic percepta res iuvat, hic expectata blanditur , tanto tui animosius dimicaverunt , qui non puero spem gratiar munerabatur, sed principi post natos homines benignissimo meriti debitum rependebant. XXI. Primam isitur ' Segusiensium civitatem , ' quam primam iter dederat, victoria facilis amplexa est.' Quae resistendi pertinacia ita in se
imperatoris vim convertit, ut pietatvm tamen non alienaverit. Nam cum introitus vi manu quaereretur , & portarum inflammatio ignem late distillisset, ' cujus facilis per adjuncta contagio Τ partu pestifero valescebat, romaxima benignissimi imperatoris fuit cura, g non modo ut incendium non adjutum senesceret, sed oppressum emori posset ; & longe operosior esementia quam sortitudo ejus perspecta est: cum plus in conservanda urbe quam in capienda fuerat laboris oriretur. Itaque digrediens se cupidam sui fecit, ut cam ad omne obsequium non victoriae nutus componeret, sed Isadmiratio lenitatis. XXII. Optima sunt esse remedia quae ad usiim corrigendi nostri ex aliena calamitate nascuntur ; verum animus pravitate, velut morbo im peditus , dilectum boni non habet. Ecce jam apud Taurinos venientem pugna gravior expectat, nec Segusiensium vastitas monet ut sibi caveant; io nec cogitant quod cum principe res futura sit,' quod neque vis ejus resistendi spem faciat, nec mansuetudo rationem. Campum late iacentem tantus miles oppleverat, ut non improbaret fiduciam qui instructos videret. Quae enim illa fuisse dicitur species , quam atrox visu , quam sormidolosa, V operimento ferri equi atque homines pariter obsepti ' Cli- 1sbanariis in exercitu nomen est. Superne omnibus tectis equorum pectori- INTERPRe Meepti benescis receraeatis magis are rem firmat, quam spes futuri. a Luae prima occumrerat de via. b L .ae obstinate resistenaeo. e cutis facitis diffusio ex centisis locis
ortu ustis incendu crescebat. d Non modo ut reum uin minueretur δε-
smi I. 7. er Ammiani I. 16. ae Pol bio. r. Set ensium crvitatem. J Segusium Su-
e. lup an. I .not 3.1. m. n. mu quareretur. J Plerique interpretes inducunt voculam vi , quam ex glossemate in contextum putant receptam.
3 Partu pesti sero. t Alia legunt pastu, sed
non hic opus mihi videtur emendatione. Loquitur enim de incendio tanquam de E T A T I O. bla: is sementis , sta ut obrutum post ex
a Quia ita fretis es Constantinus ut eir D nrn ρεσι , dr ita mansuetus , ut causam resistendi non habeat.b εραι O homines ferro emui ex parto
T IE. homine, qui adolescit, senescit, moritur. . e stima calamitate. J Notus ille versiculus : Fesiae quem faciunt aliena peracula
I. Dilectum uerni. J Non aptus est ad iudicium de bono serendum. . Tuumor. J Augusta Taurinorum. Tu ris De hae pugna vide pan 9. IT. 6. . Cisanarau. J Squitibus cataphractis:
293쪽
16s NAZARII PANEGYRIC Usbus demissa lorica, & crurum tenus pendens, sine impedimento gressus,
a noxa vulneris vindicabat. XXIII. Te tamen, Imperator, non terruit, nec quod tanto num ro duplicabat armatura terrorem, nec quod vim armis numerus addebat.
3 Certum est enim ' pro negotii modo animosam esse virtutem, quod ex se rerum captum suum temperat: in parvis prope ad securitatem remissa , in mediocribus modice intensior, ubi magna venerunt, juxta magnitudinem exantiandi operis erigitur. Illa armorum ostentatio , & operti ferro exercitus, qui imbelles oculos vulnerassent, invictas mentes incitaverunt ero h quod imbutus imperatoris exemplo totis animis ejus milcs ardescit, cum invenit hostem quem vinci deceret. Cataphractos equites, in quibus maximum steterat pugnae robur, ipse tibi sumis. His disciplina pugnandi est, cum aciem arietaverint, ' servent impressionis tenorem, d immunes vulnerum , quidquid oppositum sine haesitatione perrumpant. I XXIV. Sed tu , Imperator prudentissime , qui omnes bellandi vias nosses , opem ex ingenio reperisti,' quod tutissimum est, eludere, quod est dissicillimum sustinere. Diducta acie,' in irrevocabilem impetum hostes effundis, dein quos' ludiscandos receperas reductis agminibus inci dis. Nihil proderat contra tendere, cum ex industria tui cederent. Fle-2o xum ad insequendum ferreus rigor non dabat. Ita nostri proditos sibi clavis adoriuntur : quae Favibus ferratisque nodis hostem vulneri non patentem caedendo defatigabant, ac maxime capitibus assii ct itae, quos ictu perturbaverant, ruere cogebant. Tune ire praecipites . labi reclines, semineces vacillare, aut moribundi sedilibus attineri, permixta equorum
2s clade impliciti jacere , qui reperio sauciandi loco pasum equitem effreni
e Contra vulnera tutes praestabat. a Fortitudinem exercere um suam , prout res possulat.b Quod mductu .
De iis Claudianus. Caniuncta per artem flexi Isinductis hamatis lamina membris . Arribis3 visu. Cred- fmulacra moveri ferrea , ω- gnatoque miror spurare meracis , αλιξανυ vero Graece . est lorica serrea.
i. xu. ex se. J Quod se rebus attem. per et , & accommodet. a. Ipse titi sumis. J supple oppugnan Eos . Aciem arietaverint. J Perruperint. a Primum in eludendo hostium impetu. in quo plurimum securuatis est : deinde in eodem sustinenia , in quo plurimum Hem
b Irruere finis.c Muas ad ludibriam admiserari
Ducta metaphora ab arietum similitudine,
quibus urbium muri subvertebantur. 4. Servent impressonu tenorem. J Id est, In suscepta acriter oppugnatione constan. tes sint. . In irrevocabilem impetum. J Ita diducis aciem , ut hostes progrediendi cupidos ac nimium se effundere ausos reductis agminibus derepente includas , atque opprimas.
294쪽
dolore sun debant. Ad unum intersectis, omnibus tuis integris, horrorem armorum ad miraculum victoriae transtulerunt, quod qui invulnerabiles habebantur sine tuorum vulneribus interissent. Antoninus impera tor in toga praestans, & non iners nec sutilis bello, cum adversum Parthos armis experiretur, visis cataphractis, adeo totus in metum venit, ut sultro ad regem conciliatrices pacis literas daret. Quas cum rex immodicus animi respuisset , insolentia quidem barbari debellata est , sed patefactum est in his armis tantam inesse violentiam, ut & vincendus fideret,& superaturus timeret. XXV. Quid ego referam post tantam & tam gravem pugnam quod Io apud Brixiam magnus quidem & acer equitatus esset , fuga quam visu astutior, & primo impetu tuo pulsus, Veronam usque contendit ad praesidia maiora ' Neque id dedecori fuit, 'quod exculati fugiunt qui tibi cedunt.' Contingat quin imo timiditati miserae res ostentanda, fuga quae habuerit dignitatem. Ipsa autem Verona, freta immanibus copiis, quas in i s unum adventus tui sermido conduxerat, cum multorum jam clades accepi siet, facta est parumper metu cautior, non ratione felicior. Muris se ab Impetu vindicat. Aderat qui dem Ruricius, experientissimus belli, & tyrannicorum ducum columen. Per tota admodum moenia magna vis hominum, di apud Brixiam plerique jam fracti: ut in corpore cum aliqua pars aegra est, do veletudo omnis contaminati solet; sic illius multitudinis portio malo a secta, totum exercitum timoris contagio dissiparat. Quam faciles lapsus infirmitas haberet, cum eam intempestiva movit audacia, cum saepe alias, tum maxime in illa obsidione perspectum est. Clausi impetum faciunt, &qui se aliquamdiu latendo a morte defenderant, facta pugnandi copia poe- 2snas eruptionis temerariae pependerunt. Idemque Ruricius magna suorum clade reiectus in moenia, spe jam lassa, sed adhuc mente vesana, cum se Veronam proripuisset, novos eodem egit exercitus, praecipitante jam die bellum non detrectavit, pugnae avidior quam salui s. Sed cum exitus ,
INTERPRETATI P. a Luis excusationem habenι fuga sita, i dignitate. vi fugiunt ut tibi cedant. l e 23am factae emetiaret ribetiz ι, . b Imo potι- sinamin accidere timeri rem l eum aluno tempore sese audacius extulis. praericatione dignam nempe suam quae fit cum
3. Aut umis imperater. J Antoninus pius adoptatus ab Hadriano Romanae rei praefuit anno Christi i33. obiit anno aetatis o. imperii 13. eui luccessit M. Antoninus Uerus ipsius gener. . Apud Brixiam. J Brixia urbs Italiae, in Cenomanis olim sub ducibus Mediolanensibus, nune ditionis Venetae m69. Ad orientem habet Veronam, ad meridiem Bergomum i ad occasum Cremonam oeT IE.
L. Puam visu astutiis. J Lege cum Livia
3. Herma. J De Verona supra pan. s. noc
. Praestitante iam die. J Inclinante. .Eneid. l. a. s. Et iam nox humi a caelo praecipitat. s. Sed eum exitur. J Sciebat Ruri eius quid sua audacia mereretur, at bonum ta-
295쪽
inagis quam merita fefellerunt. Nam furorem mors domuit, quem noti potuerat, nec considerati ratio, nec victi formido fanare. XXVI. O nox illa aeternis seculis monumentisque mandanda l cum spissis tenebris congressus fortunae totum liceret, tu tamen, Imperator,1 non intutior tempore quam deo tectior, saevissimo hosti multus instares, de libertate caedis exultans ' donum noctis duceres quod pugnantem nemo servaret, per infestas acies interritus vadis, densissima quaeque perrumpis, dejicis, proteris. Mortis decus perdunt quos ignoratus affigis rnisi quod te ipsa vis tua cogit agnosci. Nihil enim te permovent tubarumio fractae voces, horrendus militum clamor, permilla calibus vulnera , illisi cominus gladii, cadentium graves gemitus , arma late strepentia, Ze in unum quendam sonitum diversi fragoris acta confiisio, quod haec omnia aut virtus negligit, aut ira non sentit. Nox ipsa , iustissima bellantibus causa terroris, vehementiorem te agendis stragibus fecerat. Quod solum Is enim virtutis tuae impedimentum est,' miserationem tenebrae non habent rut intelligi liceat quantum illo in bello vis tua perfecerit,' pietate non retenta, &majestate secura. Praelio vix multa nocte consecto, fessus caedibus, anhelu . ex bello , cruore oblitus , sed hostili, ad obsidionis vigilias recurrebas. O fortuna l O praepotens Roma i Quam tu unquamio gratiam pro tantis his laboribus referes Θ Nisi quod indulgentissimus prin. ceps , tanquam hoc ipsum tibi debeat, eo cariorem habet quo majore labore servavit. X X VI I. Et quoniam me ad Urbis commemorationem sors quaedam intulit, non rerum ordo deduxit, neque revocare inde orationem
iue fas est' quo jamdudum contenta veniebat , praetereo te ' Aquileia , te
a Putina te a nocte bm ficu lica accipere, i e Cum pietas tua nuda re ni veretur, orgustii nemo te obse aret dimeantem. majestas esset in tuto.
b Aut virtus spernit , aut militaris aestus, i a λο Iampriiam rantento cursu prope- ac servor ne sentu quidem. rab.it.
ceptus est . sicque eum exitus magis, quam merita sesellerunt. 6. consita rati ratis. J Nee circumspecti, aut prudentis ratio , nee sormido quae in viros cadere interdum solet. t. h. D tenebris congre . J Id est , certaminis mox fortunae totum lueret . id est , eventus omnis penes fortunam esset. Ita autem locum interpretum omnium iudi cio depravatissimum emendandum putaro Di u . tenebra sue, ut extat in vulgarius editionibus.
a. Inseam. J Lege instat , de mox da
Euax inratis a gir. J Nesciunt enim
se invicta manu tua perire. 4. Miserationem tenebrae non habent. JQuia enim noctis tempore non videtur strages , non est miserationi locus.
s. OG ab imis viratias. J Vox vigiliis videtur hie sumpta pro iis ipus , qui erant
. Aquileia. J Camorum metropolis adoram maris Adriatici. Emporium olim celeberrimum, AIucec.
296쪽
Mutina, ceterasque regiones , quibus propter insecutas incredibilium bonorum commoditates gratissima fuit ipsius oppugnationis injuria. Senserunt enim translatis ad fortissimum principem fortunarum suarum gu bernaculis quam facile omnia 'ad salubrem cursum redirciat, quae ita deferebantur, ut mox aut malorum omnium scopulis illiderentur, aut mi- sseriarum vadis adhaerescerent. Praetereo inquam 3c haec, dc alia complura , ' quorum est de sigillatim onerosa moles , & omnium simul acervus onerolior. Nam quae diducta ferre nequeas, his congregatis subile, spei importunioris est quam fiduciae promptioris. R ecuperata igitur Italia , hic primus fuit liberandae urbis gradus, & ad victoriam facilis adscensus, quod Ioillum semper exedendat Urbis visceribus inhaerenrem ex assuetis latebris vis divinitatis excussit. In quo quidem tantum momenti fuit ad per sciet dae rei facilitatem, ut non tam gloriandum si virtuti tuae, praestantissime Imperator , quod eum viceris, quam gratulandum felicitati , quod ad
XXVIII. Non enim casii , non fiducia factum putemus , ut ultro etiam exercitum educeret adversum eum, cujus advcntus stridorem ipsum perhorrcsceret, nisi animum iam metu devium infestior deus , & per eundi maturitas perpulisset : quod ipsa ratio disponendi exercitus docuit illum mente perdita, implicatoque consilio, cum eum pugnae locum ca- 2 operet, ut interclusa fuga moriendi necessitatem imponeret, cum spem victoriae non haberet. Quod quidem imperatori nostro optandum largi ter fuit, qui hoc uno maxime offenditur, si certamen lubricum faciat spes prompta fugiendi.' Relaxaverit acies, aut frons impulsa titubaverit, fiducia manuum ad pedes migrat. Non amas , Imperator , bella , nis 23 ferventem hostem ' in gradu suo praecisa fuga teneat, ut aut ferro concidat, aut miseratione servetur. Apud Tiberim igitur suos instruxit, sic ripae locatos , ut ultimorum vcstisi a praesagio quodam eventurae cladis unda fatalis alluerct: ita vero multitudine suppeditante, ut ultra quam visus agi posIet, extenta acies pertineret ;'non quo frons imbecilla tractu invalido soINTER PRETATIO.b Ob ea quae eonsecuta cemmoda sunt.
e In furesntem statum resiluercntur
d er singulatim p rsequi , difficile vinol er issiciliis euucta simul coacervare. Nam inse portare nis possis , eadem eo lactahumeris te gere, stri audacioru est, ruamia 'ratiaris Muciae. a Ment ιm iam pavore em Iam. b cupiendum magnopere fuit.
e Si praeia dubium eventum faciat θιν fuga facitu.d dompta solandi ratis e ciat iis
inobilem. e Totam vero multitudinem e cidant . ut ultra conjectum oculorum scies tila extenderetur
NOTAE.1. Mutina. J Urbs olim Galliae togatae, nune Italiae , inter sorum Lepidum ad occasum i s. di Bononiam ad ortum zo. mili. rais distans. Mori t. . Relaxaverit acies. J Si Mite acies depugnandi alacritate nonnihil remiserit .
a. Non quo fran/. t Non quo frons exer-
297쪽
duceretur, sed tanta subsidiorum atque ordinum confirmatione , ut acies non porrectior quam robustior murum utrinque praeberet ; quod eam nec constipatio contraxistet, nec longitudo tenuaret. XXIX. l'raetermittam hoc loco, Constantine maxime , disponendis militis tui miram incredibilemque rationem : ' hoc enim persequi vellem, quem tenuisset locum ' coelestis exercitus dicam. Quanquam non illos am
bitror stetisse nisi tecum ; dissicillimam enim pugnae partem tibi diligis, &
tanquam pro fortunae gradu modus virtutu .n debeatur, ita inter tuos non
vis principatu magis excellere quam labore. Cumulatissimum quidem Io principis munus eii, si manu cellet, non cessa Ie consilio; ' sed tu non segnior gerere quam jubere, simul exercitus tuos monitu regis, opere juvas . incendis exemplo. Quod hic etiam facis promptius quam in ceteris praeliis ; quod in praesenti erat tam ampla pugnae merces, quam pugnator illustiis; &stati in Roma victoris. Cujus rei cum imaginem cepi, di et I 3 rus horresco. Invadis primus aciem , solus irrumpis. Obumbrant euntem telorum irriti jactus. sisnat ictibus umbo securus.' Hos quos trabalis h. sti dejicit, insultans serus proterit. Fulget nobilis galea, decorusca luce gemmarum divinum verticem monstrat. Auro clypeus, auro arma collucent. O quantam vim possides virtus, quae in hoc habitu plus terroris praeseras quam decoris i Secuti hunc ardorem fortissimi milites,& dignos seductu ejus imperioque testati, sic viritim laboraverunt, quasi
summa res singulorum manu niteretur XXX. Non commemorabo hic tectas continuis stragibus ripas, non oppletum acervis corporum Tiberim, & inter congestas alic cadaverum ps moles aegro nixu ac vix eluctantibus surgitibus exeuntem, quodque illum
ipsum tyrannum non mors viril:s, s d fuga turpis prodidit, & dignum ignaviae & saevitiae exitu fluctus sanguinei necaverunt. Perstringi haec satis est, quod de pridie prolixius mihi dicta sunt, neque pro dignitate exsqui copia est, & ne pugna raptim gesta diutius narrata quam consecta vi:
INTERPRE T ATIO. a Non tardur ad dimicandum . quam ad jubendum.
citus latior esset , proindeque imbecillior , sed ita numerosus erat exercitus , ut latus es et . quamvis bene constipatus, de sortis robustusque, quamvis in longam li
i. Hoc emm yersequi. J Forte lae enim cte. ut Gi utero placet. L. Calesta exercit-. J De quo supra
3. Obumbrant. l .Hr scis Constantini acriter in acie confligentis.
I. Dignum guaisa J Ita restitui ex veterib Lin hasta valida dejini sint, ex equis
codice post Acidalium & Livineium pro
& Livineio pririm pro pri . Ex hoc vero loco, itidem & ex styli assinitate Claul. Puteanus inducitur ad eredendum. hunc di superiorem panegyricum esse Naaarii. In quo ei admodum amentior et recte enim quod hoe in loco ait Naaarius . ad nonum panegyricum videt ut pertinere, ubi Maxentii clades sese describitur.
298쪽
deatur. O si nunc mihi facultas daretur scrinonis pro rerum dignitate figurandi i Adhiberem omnes flosculos, & abuterer exquisio quodam le-iore ac venustate dicendi. Jam strepitus Martii , jam tubarum sonores estivis vocibus resultanti favore mutantur. Dicendus in Urbem ingressus est imperatoris ; & in exprimendo senatus populique Romani maximo gaudio, ingrata nisi & ipla' lasciviat oratio. Nullus post Urbem conditam dies Romano illuxit imperio, cujus tam effusa tamque insignis gratu latio aut fuerit, aut est debuerit ε, nulli tam Leti triumphi quos annalium Vetuitas consecratos in literis habet. XXXI. Non agebantur quidem ante currum vincti duces ; sed incedebat tandem soluta nobilitas. Non conjecti in carcerem barbari ; sed educti e carcere consulares. Non captivi alienigenae introitum illum honestaverunt; sed Roma jam libera. Nihil ex hostico accepit, sed seipsam recupcravit, nec praeda auctior facta est, sed esse praeda desivit, &, quo nihil adjici ad gloriae magnitudinem majus potest, imperium recepit, quae L
servitium sustinebat. Duci' sane omnibus Fidebantur subacita vitiorum agmina, quae Urbem graviter obsederant. Scelus domitum, victa perfidia, dissidens sibi audacia & importunitas catenata; furor vinctus, & cruenta crudelitas inani terrore frendebant: superbia atque arrogantia debellatae, luxuries coercita, & libido constricta nexu ferreo tenebantur. Sequeba- 2otur hunc comitatum suum tyranni ipsius teterrimum caput ; ac, si qua referentibus fides est, suberat adhuc saevitia , & horrendae frontis minas mors ipsa non vicerat. Injiciebantur vulgo contumeliosissimae voces. Nam de ludibriis oppressoris sui auspicari libertatem juvabat, & mira cum voluptate 'conceptus e vita terror, insultatione interitus obterebatur.
XXX II. Quis triumphus illustrior quae species pulchrior λ quae
Iompa felicior Z Dicam itaque, Imperator, quo uno suis mihi videor ivinam gloriam tuam significaturus. Quot in illo turpitudinum notas ex tinxeras, tot in telaudum insulae insulserunt Fraudari indulgentissi inus princeps ea gratia neminem voluit, quominus omnia quo odium ejus pervaserat, spectaculum tyrannici funeris expiaret. Ubique jam quidem laetitiam festae rei diffuderat fama velox, 3e ad celeritatem nuncii pennata victoria ;insequebatur tamen uberiore cum gaudio ipsius rei fuistus, quod ad ani.
t terebam metum , quem cure e peror ea vi
r. Educti e carcere censu es. JHuc pertinet illud Pludentii adversus Symmachum I. I. 332. ad Romam. Cum te pestifera promeret Maxent ι- aula, lugebaa longo dam rates castine centum , ut scis gis, patrι1.L. Sane εmmbus visebantur. J Triumphalis Constantini post caesum Maxentium in Urbem ingressus. 3. Drarim. J Maxentii. 3. Omnia quo. J Malim qua, ut Bongarsio placet , vel Miser quor , ut vult Acidalius.
299쪽
mum languidius accedunt quae aurium via manant, quam quae oculis hauriuntur. Itaque tanti per Italiam concursus hominum excitabantur , tantae ex oppidis estusiones, ut facile anteacti terroris testificatio in praesenti exultatione luceret. Pari studio mistum eiusdem tyranni ad permul-s cendam Africam caput, ut quam maxime' vivus amixerat, laceratus cxteret. Et nondum fatis tempestivo mari, affuerunt tamen navigantius felices aurae, & fluctus secundi, beatissimam que victoriam ipsa etiam ' elementa iuverunt. Caput, in quo titulus tantae laudrs circumferebatur,
reddidit Tiberis, prosecuti sunt venti, maria servarunt. Quonam modo Io te potens Africa, quanto laetitiae fremitu, quam insolenti voluptate jactasti nihil quippe est immoderatius quam post longam trittitiam repens gaudium. Impetu suo servet; 'nec ut primum liberum , continuo defaecat:i in , statim purum est. Nam ut fistulae cum diu interceptae sunt,
exitu dato, quo largiores, eo crassiores aquas evomunt; sic vota hominum T r metu interclusa turbide aliquid egerunt cum cumulata eruperunt. XXXIII. Hae victoriarum gratulationes. Nec minus uberes fructus reliquarum virtutum fuerunt. Implicatam quidem atque obsitam Urbem gravissimis malis evolverunt indefessa vis, atque eximia sortitudo r sed quantum boni prudentia excogitavit, benignitas de clementia conturo Ierunt 3 Quorum quid magis juverit dissicilis aestimatio est. Nam & calamitate obsessis, finis est voti mi eria liberari, & mox vacuitas miseriarum parum grata est, nisi laetitia consequatur. Ita ' pro se quaeque ossiciis suis functae fortitudo & liberalitas imperatoris, cumulatissimum Urbis beatitudinem exhaurienda , & congerendis commodis reddiderunt. Facilior ue quidem & multo proclivior laeaendi quam commodandi semper est via,
INTERPRETATIO. a me statim atqu/ tiritum est gaudere,
continuo purum atque expurgatum est. Nam Me tuti . eum longum claus fuere , aperto mearu , quo cres orer , eo m. Eis turbidas a. quao rvamunt ι se vota hominum tinis,
fustensa ali ruis tumultu sum prae se feruui.
2 Lrnmur vias accedunt. J Horat. M imo irritant animos demissa per an es, quam quae sunt oculu cmmis ei buo. . Luceret. J Forte eluceret. Acidal. 4. Vιυus aedixerat. J Pan 9.n ιο. α, ρε omnι ' ca. quam istere statuerat, exhau a. Cur autem Maxentius in Africanos tanis topere exarserit causam affert Zosimus l. 1 quod p/rlatam in Africam eiur imaginem Africam inicites prolabi sint circumferri, O quod insuper Moandro faυssent, qui ex Pr fecto praetoras imp rmorram purpuram inώerat . fis per Vel auum interfecto , quotquot in As ica vel grnere, vel vibur praesii Savt υιluti e lexandri partium sectatorer, aut uta
cabantur, aut bonis .habantur.
s. Nondumsatis tempestivi mari. J Maxentii enim clades in s. Kal. Octobris incidit I. Sia quantum. J Sed quantum ad splendorem Urbis contulit Imperatoris
prudentia . dum ejus liberandae rationes comminiscitur; tantum &c.
a. Pro se quaeque. t Simile est illud πυ-neid. l. ia 111. Pro se quisque vira summa nituntur vum uti riget plura ejusmodi exempla proferre. 3. Exhaurienti J Adde ea amita e Nam sine hac voce, quae nescio quomodo exci- i
300쪽
vulnerare integrum quam sauciato mederi, ' dissipare rapta quam divulsa componere, cessit tamen rerum haec conditio Principi nostro. Nam quid ei id mali sexennio toto dominatio feralis inflixerat, bimestris fere cura anavit. Sanavit dico : redintegratio status pristini, permulcendo dolori satis eli, si non & arcellendae gratulationi, nec amplius postules quam ut seum sui non poeniteat , qui 'solitario modo id egit ut recuperatis quae
amiserat non doleret, non etiam ut novorum adoptione gauderet. Praetereo privatim reddita omnibus patrimonia, quos illa monit rosa labes extorres domo fecerat, praetereo inquam quia vix susscit oratio facta publicitus explicare : quanquam cum ex singulis sit coagmentata respublica, Iodi quidquid in eam consertur, ad omnes proportione permanat; & vicissim necesse est quod sigillatim omnes adipiscuntur in commune reipublicae redundare.
XXXIV. Jam illa vix audeo de tanto principe commemorare, quod nullam matronarum cui 'forma emendatior fuerit 'boni sui piguit cum sub ab itinentissimo imperatore species luculenta non incitatrix licentiae es sit, sed pudoris ornatrix. Quae sine dubio magna, seu potius divina laudatio, saepe & in ipsis etiam philosophis, non tam re exhibita, quam disputatione jactita. Sed remittamus hoc Principi nostro , qui ita temperantiam ingenerare omnibus cupit ut eam non ad virtutum s uarum decus ad- 2 oscribendam, sed ad naturae ipsius honestatem referendam arbitretur. Quid λ faciles aditus, quid aures patientiis mas, quid λ benigna responsa, uid Z vultum ipsum augusti decoris gravitate, hilaritate termixta, venerata
um quiddam & amabile ' renidentem quis digne exequi possit Z Quarum
num flatum sufficit ad limendum Ephrem . ulvarum rPrum. ad invitandam laetitiam . nee potes e Mura par non est orat.o commemstran pluν exigere , quam ut sui ipsius nen taedeat quae popula a tribuit, be=V .cus. se tanquam ε tam , sud recupera: u fis reb- , quas pιν- cum ex snguia consci ct
s. tamestris fere eura. J Videtur Con. stantinus Romae duos menses ad componenda omnia commoratus, indeque Mediolanum, ae post in Germaniam eon cessisse. c. Non se arcesson . J Nonne satis erit ad gratulationem imperatori nostro merendam37. Sal Pario mo a J Pro eo quod est δε-
Iummari , vox posterioris aevi. I. Forma emendatior. J Id est, egregia, eximia. Cicero de amicitia : mores em-- Lati cte. de Horat. l. i ep. I 6. ad Quintium : Cum pateria sapiena emendat que u
α mni si pe it. J Suae illam pulchritudinis piau T.
3. Arbitretur. J Ita restitui pro arbitre mur . sine qua emendatione . ut Acidalius notat, τὸ suarum. 4 Reninutem. J An renuentem Apud