Apparatus biblicotheologico chronologicus quo ecclesiastici tyrones ad omnimodam sacrarum facultatum assecutionem facile perducantur concinnatus studio ac labore patris Thomae Gaggioli... et ab eodem in tres partes dissectus in quarum prima ea omnia

71쪽

eipum populos regebant L sest nulla regia sulis gebant dignitate , neque tributum aliquo excipiebant a populo , sed gratis Omnino regebant . Perpetui non erant in Israel ; itaue uno deficiente, succederet alter r sed tuna dabantur a Deo , quando Hebraei proptee

Poc cata . et idololatriam inimicorum suorum premebantur iugo . Hebraeorum autem servitutes toto Illo temporis decursu hae sunt. l. Servitus Hebraeorum sub Chusa.no Rasathaim rege Mesopotamiae Per an. 8. Ab hac liber,ntur ab Othoniele . Cain a. a. Servitus sub Eglone Moab per an. 18. Cessat per AO lum, tyranno extincto . Saninger 6 . t Philistaeos vomeret interficit suu

a. Servitus sub Iabino Cananaeo per an. 19. An hae servitute liberantur Hebraei . victo per Deboram, et Baraccum Sisara duee militiae, cuius lacte sopiti tempora taber naculi clavo Jael trajecit. Cap. 4. 4. Servitus sub Madianitis, cui post a. finem imponit Gedeon 3 Abimelech Gedeonis f. caesis ro. fratribas , tyrannich regnum Occupat, quod tamen Post tres annos turpissima morte . perdit , cap. o. usque

A. Semitus sub: Ammonitis per an . I S., a qua solvuntur per Iephte . Ca P. II . et Iz.

6. Servitus sub Philisthaeis Per an . Ao. qui interfectis cum caede magna populi duobus filiis Heli in praelio, Ophni, et Phinees, Arcam quoque Dei captivam duxerunt ἔ aqua

72쪽

qua tandem servItute liberantur per Samuelem . Praeter hos alii multi fuerunt

Iudices in Repb. Judaeorum ; qui hic per

ordinem numerantur post Iosue , Othoniel , Aod, bamgar, Debora prophetissa cum Barac , Gedeon, Abimelech , Thola , Iair . Iephte , Abesan , Ahialon , Abdon , Samson , Heli , et Samuel . Sunt tamen plurimi qui e numero Judicum excludunt Samsonem, eumque putant Heli tempestate vi res suas e Xercuisse adv. Philisthaeos. in quo 'rum tandem manibus deveniens per Dali-lam , quae circa ipsum fecerint indigne , narrat Cap. I 6. ubi etiam eius mors refertur cum maxima Philistinorum ruina . Praeter hi ς toriam Judicum alia multa in hoc libro narrantur scitu dignissima . In Cap. enim 9. h8bes crudelissimam caedem', quam secit Abimelech zo. fratrum suorum, ut sibi imperium tyrannice usurparet . Cap.

II. votum Iephte de sacrificanda lilia , de

quo tamen voto varih sentiunt Interpretes . Cap. I a. insurrectionem Ephraimitarum ad U.

eumdem Iephte, quorum 42. millia caeduntur ad vada Iordanis. Cap. 19 horribile 'ia cinus describitur Beniaminitarum in urbe Ga bae circa uxorem Levitae de monte Ephraim . Ad quod scelus vindicandum reliquae tribus, inito pacto, pugnant secundo, et tertio ad V. Beniamin, quem fermδ penituq delent . pr e tri 6O . viros qui ad montes fugerunt Cap. zz. . Quomodo autem instaurata suerit Tribus

veniamin, dicitur Cap. a I. Hujus libri au

73쪽

etor adhuc ignoratur, licet a plerisque tribuatur samueli.

CAPUT XI.

De libro Ruth .

LIbrum Iudicum excipit libellus Ruth Mais

bitidis, qui nobis eximiae pietatis , et divinae providentiae singulare exhibet exemplum . Ruth historiam tempore Iudicum contigisse, indubium est. Nam ipsa Ruth jam vidua, secundis nuptiis juncta est BOOZO , ex quibus natus est Obed , qui fuit avus Davidis regis. Hujus libri quis fuerit aucror, non satis Constat: alii namque ipsum ad,cribunt Samueli, alii EZechiae, et alii Esdrae Solis quatuor Capitibus totus absolvitur.

CAPUT XII.

De libris Regum . oei vero sequuntur 9. IO. II. IE. , hi unt quatuor libri Regum, quos Graeci

appellant VasHelon , hoc est Regnorum , ut etiam a quibusdam latinis vocantur, eo quod de toto Iudaeorum regno, primum integro, .c Postea Per Ieroboamum discisso sub re-. gibus Iudae , et Israelis pertractent . Me braei autem duos priores libros vocant Sa muelit , cujus etiam nomen portant. Insu et Hebraei secundum habent pro primo, et ii lum vocant Malachim, hoc est Regum, et quar tum loco secundi recipiunt.

74쪽

Horum igitur librorum primus narrat res gestas sub Iudicibus Heli, et Samuele . a

etiam sub r ge Saule per En. IOI. ab an . scilicet l. Heli, u que ad mortem Saulis . Alter historiam texit gestorum Per En. Cir Citer 4 . a morte videlicet Saulis usque ad finem Uavidi et Regni. Tertius pertractat de regno Salomonis, deque scissione decem tribuum a tribu Iudae, et Beniamin sub rege RG boamo. eo quia noluit populum alleviare tributis; ac tandem de gestis quaru Or regum Ja lae , et octo regum Israelis . Hic libet cle cribit tem Rus an . I 23. e quibus 4O. PriO- res fuerunt Salomonis. Quartu g tandem , et iuxta Hebraeos secundus, exhibet historiam gestorum sub I 6. Reg. Iudae, et Iz. Israelis, itemque Prophetarum, qui sub illis floruerunt. Continet spatium an . 327. Horum librorum primus habet Cap. 3I., alter Ca P. q. tertius Cap. 22. , postremus Ca P. 25.

In hisce prosecto libris infiniti propemodum

occurrunt eventas nunc fausti, nunc infelices, egregia facta , portentosa facinora , prae sertim idololatriae, crudelissimae caedes, bella quam plurima , modo cum fratribus gesta , modo cum circumsedentibus Nationibus, modo cum Aegyptii , Syriis, Assiri is, Babyloniisque Regibus , a quibus tandem utrum que Regnum eversum est propter peccata ip*orum. Nobis super hi diutius immorari non licet; hos libros attenth percurrat se

75쪽

' Phoenix, et cadmus Agenoris filii ThebIι

Praefecti Tyrum , et Sidonem obtinuerunt an . 2596. et eo usque Aegyptiacam ditionem extendε- Tunt, rebus nauti eis . et maritimis illustres . A. Phoenice Phaenicia Syriae pars nomen mutuatur .

Regio ista palmis, et daerylis redundat Cadmus a

Phoenice pietatis causa avulsus , ut Europam SorO- rem qu perer et, celebre nomen in Graecia consecutus est ob litteras ex Phoenicia eo asportatas.

Amphion, et Zethes, seu Zethus filii Iovis .

Cadmo depulso , Thebis regnare caeperunt an . 2637. Corinthus . Peloponnesi Civitas. aliter Ephyra vocata an . 2643. aut primum fundata , aut saltem reparata est in isthmo inter duo maria , navalibus classibus situ commodissimo, Aegeum, et Ionium, a Sisypho, ut plerique putant. latrone magno .

An. 267O. regnavit apud Trojanos Tros Erie honii filius, a quo Troja dicta est, vel quia repa

rata , vel quia alio loco statuta est . Peloponnesus vero a Pelope dictus est an . 27OO. Iam regnabat in Italia Ianus ab an . I 5Ο. , an tequam venisset in Italiam Aenaeas an . 2722. ad - quem eum confugisset Saturnus, a Iove f. expulsus e Creta . et apud eum latere compulsus, a suis

latebris partem eius regni Latium dixit. An, 2 27. in campestribus locIs Troados con ditum est Ilium a Ilo e Trois , a quo et nomen accepit. Haec civitas tunc dicta Ilium, nomen ni hilominus retinuit Troiae, quia ex Troiae ruinis con . dita .' fuit illa celeberrim . inter urbes Asiae dum. Metit, famosior eum cecidit. Siculi in Italia populi an, Ereto. in Tricariam transierunt, quam de suo nomine appellarunt Si ciliam ; quam tamen deinceps Phrygii. Graeci .

ι Catthaginenses, et Romani , alternantibus vicibus a Subegerunt, ae depopulati sunt, non sine gravis' aimis eius sertilitati incommodis . Tyrus urbs maritima in Phoenicia, ae postea famosissima, creditur statuta 'a Tyra ex Iapheti progenitis an . 2 SS., a suo nomine sic appellara .

76쪽

. suod vero, de qua saepe in Evangelio, licet Imsephus eam dicat Tyro parem antiquitate, Ipsam tamen Tyro antiquiorem putamus : nam teste Moyse, ipsa habuit auctorem primogenitum Chanaan . An 2838. regnare caepit in Latio Latinus Fauni f., an. 35. antequam eo advenisset Aeneas. Ex eo deductu ni Latinorum nomen . Varro etiam ab eo Latium dictum contendit . Ad hunc refertur

Iingua , qua Romani usi sunt, nempis Latina, qua

- ipsi postmodum orbem rexerunt.

Tradit Eusebius ex Philisto , Carthaginem a

Xoro, et Carchedone viris Phoenicibus conditam fuisse an. m. 234O., et ao. ante Troiae fundationem. Ast de hujus urbis initio variao, ae varie sentiunt plerique . ob raptum Helenae impudieae mulieris a libidinoso raptore Menelao tam saevum illud exarsit bellum inter Graecos . et Trojanos , quo tan dem ad excidium Troia deducta est sub an. 28ro. In hoc bello ex Graecis caesi sunt octingenta octoginta sex millia. ex Troianis vero ante captam urbem sexcenta septuaginra sex millia. Quos istorum dicemus insaniores ' victos ne . an victores pHinc Antenoris fuga, qui ob proditionem a suis

quoque negleetus, et illusus, patriam reliquit, et eum Henetis in intimo sinus Hadriatici maris reineessu Patavium condidit, ac socios suos Paphlagonas' 'pro Henetis Veneros dixit. Hinc Aenaeae transmigratio, eiusque tandem in Iraliam appulsus . Ipso namque primo in Thraciam appulit; deinde emenso Aegaeo mari. venit in Ionicum , inde in Sici- Iiam , ubi patrem suum Anchisem morte amisit , an. 28t I. Tandent in Latium pergens an . sequen ei Laurentum aedis eat . eva Latino rege bene susceptus, ejus filiam Laviniam aecipit in uxorern . In hujus gratiam Lavinium condit', quasi futuram rixoris dotem . Interneto autem in bello adv. Turnum Rutulorum Regem Latino, Aenaeas regnat , et post multa bella sortiter . sapienterque gesta, et ipse tandem dimicans adv. Maxentium Tyrrenum, Rein

77쪽

Reg m interseetus est a 4 Num teum fluνIum , e Ius an regno succedit Ascanius filius an Ahhoc Ascanio ortum habuit urbs Alba in Latio 'an 39O3 Praeneste vero a Telegono Ulissis F et Tu-

Sculum, nunc dirutum, condita sunt . Quod nune Γrascatum dicitur, in valle opposita ex Tusculi

ruinis postea excitatum est .

Nysa Urbs prcpe Indum fluvium a Bacco eon. dita est an . 27OΟ. Cyzicus in Hellesponto fundata est Nic et Mileth s. postea G loniarum multitudi. Be ce Iehras, in ore Maris Aegaei et ret9. '

CAPUT XIII.

De Libris Paralipomenon. Ibros, qui in Latinis, et Graecis Bibliis

equuntur, Graeci appellant Paralipome non , hoc est straetermissorum , quatenus nonnulla in praecedentibus Libris Historicis aut omissa, aut hrevius dicta repetuntur, et

explicantur. Hebraei autem eos appellant Hbre halamin, id est verba dierum , Intellige annorum, seu temporum 3. Sunt enim hi librI Chronicon, nempe Ephem Erides, seu ge sta diurna . Paralipomenon duo sunt libri divisi apud Latinos. et Graecos; unus autem tantum apud Hebraeos . Communis opini horum librorum Auctorem habet Esdiam. In borum priore propagatio gentis Israeliti Cae brevi calamo recensetur ab Adamo us que ad reditum a capi. Babylonica . Deinde repetita a Daride historia, eius regnum ac curatius describitur ad Salomonis usque Un Ctionem . In altero vero texitur historia Pstr

78쪽

an. 4 9. usque ad finitam captivitatem , quando Rex Cyrus fecit Hebraeis redeundi potestatem. Et quoniam in captivitate tribus, et veteres familiae Draesitarum non Parum con fusae fuerunt: hinc auctor iuxta Hebraeorum morem has genealogias magno studio indagavit, et litteris consigna Vit , ut posthac gentis lsraeliticae connubia secundum legis praescriptum celebrarentur, et tribus in certis familiis sese continerent . Maximae profecto utilitatis sunt hi duo libri, praesertim ad Salvatoris nostri Jesu Christi Genealogiam cognoscendam.

CAPUT XIV.

De Libris Esdrae.

PAralipomenon libros excipiunt libri duo,

qui E drae dicuntur, licet primus tantummodo ab Esdra; alter, qui Esdrae secundus dicitur, scriptus fuerit ab Nehemia. Primus continet historiam Hebraeorum , PO stquam in patriam a capti v. Babylonica re Versi sunt; ab anno scilicet primo Cyri Persarum regis usque ad an . EO. regni Arta Xer Fis Longi mani, spatio an . circiter 82., qui fuit m. aio6. Alter Nehemiae, qui et Esdrae secundus, historiam continet an . cir citer a a. Habet primus Cap. I . , alter Ne ro Can. I s. In his libris agitur de reaedificatione Hieruqalem, murorum eiu V, et tem

pii , de sacrificiis restitutis, de mosaicae le

79쪽

gis observantia, de labentis Dei cultus renovationem , deque correctione reducis populi, aliisque similibus; ac tandem de multis ingruentibus dissicultatibus, quas Hebraeia circumstantibus adversis Nationibus passi sunt in excitandis Hrerusalem muris, Temploque Dei aedificando. Ut hi libri probe intelligantur, scien

dum est, non omnes simul Hebraeos una vimee, sed pluribus de Babylone rediisse in patriam. Enimvero an . primo Cyri reversi sunt in Iudaeam sub principibus Zorobabel, Io sue aliisque quadringenta duo millia trecen ta sexaginta ex diversis familiis, quae Cap.

v. lib. I. recensentur; exceptis 233 c. servis. et ancillis eorum. Equi vero 736. , muli 245., ea meli 435. , asini 672O., va a aurea, et argentea, quae asportaverat de Hierusa lem Nabuchodonosor, et quae gςnerose red

dit Cyrus 5 oo. Altera vice, nempe an. z. regni Artaxersis descendit Esdras vir doctissimus, et scriba velox, de Babylone in Hie rusalem cum plurima Sacerdotum, Levita rum. Cantorum, et populi multitudine, am plissimo regis munitus Diplomate , cui e X emplar refertur per extemum Ca P. z. Te ditia tandem vice venit Nehemias an 2 . Artaxersis cum epistolis regis ad Sannaballat, et Thobiam ministros Regis trans Flumen, hoc est Iordanem. Hi e Nehemias fretus pO tentia regis muros excitavit Hierusalem , eamque, quae prius deserta erat, habitato ribus, eri omnibus civitatibus desumptis, re ple

80쪽

plavit; et dignus Esdrae successor Dei populum rexit in pace.

De Libris Tobiae, Judith, Esther, et Iob. Post generalem totius gentis Israeliticae

historiam acta narrantur quorundam Vi mrum, et mulierum in libris, qui inter sacros, et inspiratos connumerantur: hi sunt

libri Tobiae, Iudith, Esther. et Iobi. Liber'

itaque Tobiae praeclara documenta nobis exhibet eximiae pietatis, singularis patientiae, Deique in servos suos providentiae admirabilis. Fuit Tobias unus ex plerisque Israe litarum captivis, quos Salmanasar Rex A3syriorum adduxit in Ninivem. Et hic Libet narrat felices et insau tos eventus , qui huic sanctissimo viro in servitute acciderunt. Habet Cap. 14. In libro Iudith praeclarum, facinus huius generosae foeminae, quae Holophernem Dacem Assyriorum, sua manu interficiens , Iudaeam totam liberavit, celebraturia Circa rempus ,. quo id contigerit , non conveniunt Eruditi: alii. siquidem ante. alii post Iu daeos in captivitatem adductos, gesta huiusmodi evenisse putant. Habet Cap. 6. Estheris. liber narrat quae Israelitis c ptivis in Perside acciderunt propter invidio sum , malignumque conatum superbissimi Amani unius ex primariis Regis ministris, qui