장음표시 사용
101쪽
enixe consulerem tyronem meum , ut una.
quaque die unum saltem Caput Scripturarum ab initio incipiendo usque in finem Bibliae, ac iterum redeundo ad caput meditando perlegeret; et quod legit , cum dictis Patrum, sacrorum interpretum, et E
clesiae desinitionibus i si adsit copia librorum ) diligenter conferret. 4 Rectitudo intentionis , seu benδ efformata voluntas: Sunt, inquit enim D. Bernardus, qui scire volunere sue tantum . ut sciant, et haec turpis curiositas est; et sunt qui scire volunt, ut scientiam suam vendant, et turpis quaestus est et sunt qui scire volunt, ut sciantur ipsi , et turpis vanitas est. Sed sunt quoque, qui scire volunt, ut aedificent , et prudentia est: IaCant. Ser. 2 . in . Fugiant primos Ecclesiast Ci tyrones; aemulentur secundos . 5. TimotDei, et probitas vitae. Licet enim quicumque pollet ingenio naturali , multa scientex consequi valeate vera tamen sapientia Cou tubernium non habet cum iniquitate r Quoniam in malevolam animam non intrabit sapientia, nec habitabit in eorpore subdito pe cato Sap. c. I. . Et Apostolus ait, ad C Tint. scribens s I. C. a. . Animalis homo
non percipit ea, quae sunt spiritus Dei ; stultitia enim est tui, et non potest intelligere , quia spiri aliter examinatur. viritualis au stem judicat ommia . . . . Quis enim cognovit sensum Domini . ut instruat eum p Nos au tem sensum Christi habemus . Ut ergo spiri
tus Scripturarum intelligatur, oportet haber
102쪽
sensum Ch isti. 6. et ultima oratio, haec Si qui
dem clavis est, quae nobis aperit sensum Scripturarum . Hac clave ad reseranda Scripturarum arcana semper usi sunt homines Dei, atque Doctores Ecclesiae , ut de se ipsis fatentur SS. Hieronymus, Augustinus, Thomas Aquinas, Bonaventura, aliique, qui omnes magis Ora tione , quam lectione multum prosecerunt, nec unquam sine praevia oratione aliquid adorti sunt. Qua de re adolescentulis meis devoth recitandum ante studium sequentem Orationem Proponor Clementissime Pater, infunde nobis per
merita Jesu Christi Filii tui Spiritus Sancti
gratiam, qua intellectus noster , liberalibus disciplinis plenus , illustretur , quas aliquaudo in tuum divinum honorem, et nostram spiritualem utilitatem convertere possimus . Per Christum M.
De variis sensibus Scripturarum.
CUm, Augustino scribente l. r. de Trin
C. I 2. 3 nullo locutionis genere loquatur Scriptura, quod in consuetudine hominum non inveniatur , quia utique hominibus loquitur :hinc maxime ad Scripturarum sensum atten dendum est, ne forte decipiamur. Sacri nam que Scriptores Antropopathos, idest humano more locuti sunt . Sensus igitur Scripturarum duplex est, litteratis, qui et historicus, et mysticus. Litteratis est ille, quem littera G a ex
103쪽
Icto exhibet, hoc est, quem verba ipsa proxIme. ostendunt. Mysticus vero ille, qui sub rebus per verba significatis latet ; quare mysticus
idem est, ac occultus . Triplex est autem mysticus sensus , allygoricus, tropologicus , seu moralis, et anagogicus: primus explicat Scripturam in ordine ad Ecclesiam militantem : alter in ordine ad mores postremus in ordine ad Ecclesiam triumphantem . Id totum videre est in hoc verbo Ierusalem, quod
litteraliter sumptum designat Civitatem illa iniit ealaestina sitam, qgae sedes fuit Regum Iuda; allegorich intςllectum denotat Ecclesiam militantem; anagogich Eccleςiam trium phantem ; tropologich animam justi. Varios hosce sensus sapienter comprehendit Nicolaus: de Lyra duobus seqq. versiculis rLittera gesta docet; quid credas allegoria pMoralis quid agas; Mis tendo anagogia.
De quibusdam . praecipuis regulis in sacra Scriptura exponenda necessario servandiε .
Regula I. Votis scumque sanctae Scriptu VL rae. verba sine aliquo incommo-ἀo, hoc est sine ullo inconvenienti, possunt Proprie ut sonant, et iacent, accipi, et in telligie ita sanh accipienda, et intelligenda sunt; neque ad mςtaphoras, aliosque sensus improprios inflectenda, nisi ex iisdem. Proprie acceptis absurdus aliquis sensus elicere
104쪽
o Itur. Neque enim homines Dei inspirati a surde, et perperam locuti sunt, his . aut illis verbis potius 'quam aliis, Spiritu veritatis movente, utentes.
Reg. iI. Si locus aliquis subinde obscurior occurrat, et aliis locis per uerba clari ra proponatur: ad haee recurrendum est, ut elucidetur. Textus enim non umquam melliis, quam per textum explicatur. Reg. III. Scopus, et intentio Scriptoris erunt quammaximh attendenda , nempe quor sum , quibus . contra quos, et ex euins Perinsona scribat . siquidem ex mente scribentis, et ex scopo sensus verborum illius saepheolligitur ita scopus U. T. est annunciare Christum, eumque variis exprimere typis donec ipse advenerit; Novi autem, quomo
do in ipso omnia iam completa sint. Quis
quis ergo utriusque scopum adverterit, illorum sensum non dissiculter consequetur. Reg. IV. Quando Scripturae contradi eloria enunciare videntur, aut illarum sen sus dubius est: tunc antecedentia et conse quentia simul conferre oportet; aliter enim truncus. et dissectus; aliter integer, et col
Reg. V. Scripturarum loca, quae, fidei
Dogmata enunciant, non ex proprio Sensu.
sed ex Traditione, et mente sanctae Eccle Siae, ex Conciliorum Decretis, et Patrum consensu sunt intelligenda e Hi namque sunt veri Controverςiarum Iudices. Neglectu huius Reg. Haeretici errores non Paucos pro veritatibus profitentur. Reg.
105쪽
Ioa Reg. VI. Ne quis temere credat , Serl-pturas non satis sibi constare, dum prima fronte diversa enunciare videntur: hae uiligenter, et caute ad concordiam revocantae sunt. Etenim saepe in sacris Scriptoribus contingit, ut verba, quae idem importiant, noctsint eadem, sed in rei veritate conveniant: item quod locutiones simillimae videantur, et tamen illarum sensus non sit idem.
Reg. VII. In iis, quae, salva fide, disputari adhuc possunt, nemo plus aequo prae sumat, nemo temere iudicium praecipitet, sed expectet in humilitate sua Ecclesiae Oraculum. Ita enim errori locus praecluditur. Regulae aliae ad veras dignoscendum Traditiones. Reg. I. Quod universa tenet Ecclesia,
nec Conciliis institutum, Sed Semper retentum est, nonnisi Apostolica auctoritate traditum, certissimh creditur. Uanc regulam tradit Augustinus l. 4. contra Donatistas. Enimvero si consuetudinis cujusdam originem investigantes, neque ad Summos Pontifices, neque ad Concilia eamdem reserre pos-εumus . sed necessario ad Apostolos , aut ipsum Christum fieri debeat regressus, Plane conficitur, consuetudinem illam Aposto' icam esse, et Divinam.
Reg. II. Si quod fidei dogma Patres ab
initio secundum suorum temporum successi nem concordissime tenuerunt, ejusque con trarium ut haereticum resutarunt; quod ta
106쪽
Apostolicam Traditionem habet Ecclesia . Fingi enim non potest, quomodo omnes diis
versis temporibus, diversisque locis constanter convenerint in unum, nisi omnes, et
singuli ita fuerint ab aliis semper instructi. Reg. III. Si quidquam nunc est in Ecclesia communi sidelium consensione probatum , quod humana potestas emcere non potuit . id ex Apostolorum traditione necessario derivatum est. Enimvero quod humanae potestas non potest, id posse Divinam concedendum est. Ita vota dissolvere, et iuramenta dimittere, non erat humanae potesta tis, quia quae iure naturae vota nuncupat sunt Deo reddere tenemur, et iuramenta servare . Humana namque potestas ea, quae jure naturae debita sunt, et constituta, to
Iere nequit, aut dimittere: sic de aliis mulistis dieito, quae ad Ecclesiam spectant, ut est Μatrimonium ratum per solemnem M nasticam professionem dissolvere, licet iure naturae sit indissolubile. Neque enim credere fas est , Ecclesiam Dei aliqua m sibi usurpasse generalem potestatem in iis, quae sunt iuris naturae, nisi illam - a Christo, aut ab Apostolis accepisset. Reg. IV. Quando viri Ecclesiasti ei aliquod dogma, vel certam consuetudinem unctore re antur ab Apostolis accepisse, certum
argumentum est, ut ita esse credamus. Hujusmodi est Symbolum fidei, quo vulgus fidem suam profitetur, veneratio sacrarum I.
maginum. aliaque Pexmulta, quae Ecclesiam ali
107쪽
ab Apostolis habuisse, viri Ecclesiastiei, et Synodi communiter tradunt.
1 celebrioribus sacrarum Scripturarum Ixterpretibus
Um libri Heb aeorum V. T. sine puti
ctis vocalibuς primum conscripti fueriti t. et veta lectio apud Judaeos traditione ser aretur, atque huiusmodi traditio per Judaici populi dispersionem sensim aboleri cae periti hinc addita suerunt Scripturis puncti vocalia ι ad hoc ut legi potuissent, ab Iudaeis, ut vulgo putatur; Academiae Tiberi censis ci ρciter initium saee. VI. Multae tammet, et ante christum natues. et post ipsunt factae sunt Versiones, et Expositiones Scri-Pturarum . inter Versiones omnium antiquissima illa est; quarii Septuaginta vocant, qua tenus consilio; et iussu Ptholemaei Philadelphi R. AEgypti . litterarum quam maxime Stu diosi, sub Eleazaro Iudaeorum Pontifice, u C mmunior sententia tenet, Septuaginta Doctores in lingua hebraea peritissimi in unum convenientes ex primigenio exemplari san- etas scripturas sunt interpretati graeco sermond. Fost hanc tres aliae sunt Grecae Uersiones, et hae quidem celeberrimast. Harunt prima est Aquilae Pontici, primum Christiani, dein Iudaei, circiter an . Christi 13O..1 Tegnante adriano Imperatore. Altera Tne
108쪽
dotionis Ephesini, ex Christἰ fio hae elici , aedemum Iudaei. circa an Chfi ti I 8 . . sub commodo imperatore. Tertia Symmachi sa- maritani , qui ex Iudaeo primum Chriglianus fuit, et mox Ebionis discipulus: I res
etiam aliae divulgantur Graecorum anonymae Versiones; sed eas indicasse sufficiat. Plurimae quoque sunt orientales Versiones, quas inter primum locum tenet Samaritana , panto ante Christum exarata , solius tamen Pentateuchi, quae hodie in Polyeluttis . et Anglicanis reperitur. Post Christum antiquior venit syriaca, quae postmodum dicta est Maronitica a Ma ronitis, qui habitant in pagis Montis Libani, et in parvis Syriae Civitatibus ; accedunt Arabica , Aethyopica , Persica, Armenica , Illyrica, Coptica, quae tamen ad sacros Coindices illustrandos nihil, aut parum conserunt. Non desunt Occidentales, nimirum Italica , Hispanica, Gallica, Germanica ; Hungarica, Polonica , Belgica, Hibernica, aliaeque . Prae ter recensitas Versiones sunt quoque Caldaicae Paraphrases, po t captivitatem Babyl. eo consilio editae, ut sudaeis ; qui veterem iliam Hebraeorum Bibliam vix, aut nullo modo intelligere valerent , Possent aliquantu lum opitulari . .
Restat, ut dicamus ὁe versionibus Latinis , quae a primis usque Ecclesiae temporibus tot extiterunt , Augustino satentes de Doct. Chris. i. g. c. a. ut vix POssint enumerari. Una ex his praestantior h.
109쪽
I 5. Itala, et ab Hieronymo Communis, et Vulgata dicebatur. Et haec ab Hieronymo
Correcta, et illustrata, ac etiam aliis Versionibus cum ex Hebraeo textu, tum Graeco conflata, est illa Vulgata Scriptura , quam Tridentini P P. Sess. 4. Can. u. authen ticam declararunt, sancientes, ne eam deinceps quavis de causa rejicere quisquis auderet: id est, declararunt hanc nostram Vulgatam caeteris alii, Latinis anteponendam esse rrelictis tamen in suo esse textibus Graeco , et Hebraico, praesertim vero zo. Interpre
tum Versione, quae summo in honore habita semper fuit in Ecclesia ; et qua Apo stoli , et Evangelistae , testibus irenaeo l. 3. C. 25. ), et Hieronymo Praef. in Evan. USi Sunt , eaque nascentis Ecclesiae fidem firmarunt, atque de in Episcopi et Patres scriptis illustrarunt, Hebraico fonti caeteris magis conformiorem eam judicantes . Hanc Versionem Ecclesia Graeca a prima aetate sacram fecit et nunc facit , Ecclesia Latina
Hanc ro Versionem, quemadmodum et illas Aquilae, Symmachi, ac Theodotionis Origenes in unum corpus, seu in unam Bibliam collegit , quam dixit Tetrapta , eo quod
in illa continebantur quatuor versiones qui bus cum postea addidisset textum Hebrae Um , Hebraicis . et Graecis characteribus , Biblia effecta est Hexapta, scilicet, sex ha bens Paginas, seu columnas . Cum tandem quin-
110쪽
in tam , et sextam versionem Graecam . quas repererat in dolio, adiunxisset, evenit Octana. De hac Origeniana Bibliorum editione loquens Hieronymus in Cap. 3. Epist. ad Titum, ait: Nobis curae omnes veteris Iegis luros, quos vir doctus Adamantius in Hexapla digesserat , de Caesariensi Bibliotheca descriptos, ex ipsis authenticis emendare . in quibus et ipsa Hebraea propriis suis tauracte-σibus verba descripta, et Graecis titeris tramite vicino ; Aquila item, et Symmacus , Se stuaginta re Theadotion suum ordinem reuent. Nonnulli vero libri, et maxime ii, qui aptis
Hebraeos versu compositi sunt, tres aIias atditas habent, quas quintam, es sextam, et Geptimam translationem vocant, auctoritatem aine nominibus Interpretum consecutas . Hoc
immortale illud ingenium suo nobis labore δε-
. Quoniam uero non omnibus ferat tam grande Opus comparare, ac evolvere , aliam elaboravit Origenes editionem. in qua solae versio 22. Interp. esset, cui asteriscos. Oberos, et similes notas apposuit. ex quibus a gnosceretur quae ex hebraeo sonte in ista ersione deessent, et quae redundarent. De
hac ita loquitur Hieronymus in Epis. ad Suniam, et Fretellam: Ubi quid minus habetur
in Graeco ab hebyalea veritate, Origenes de orantiatione Theodoriouis addidit, et signum posuit asteris cum , idest, steliam, quae gust prius abseonditum videbatur . illuminet , et