Galfredi Monumetensis historia Britonum : Nunc primum in Anglia, novem codd. msstis collatis, edidit J.A. Giles

231쪽

signito, insurrexerunt Saxones, et duo filii Μodrodi nec in eum praevalere quiverunt: sed post plurima praelia diffugiendo, unus I. andonias, alter vero Guintoniam ingressus, eas obtinere coeperunt. Tunc defunctus est sanctus Daniel Bangor- nonsis ecclesiae religiosissimus Antistes, sit Τhoonus Glouecestrensis episcopus in Archiopiscopatum Londoniarum eligitur. Tunc obiit sanctissimus urbis Legionum archiepiscopus David in Μenevia civitate, intra abbatiam suam, quam prae coteris suae dioecesis monaStoriis dilexorat, quia beatus Ρatricius, qui nativitatem ejus prophetaverat, ipsam fundavit. Dum Onim ibi apud confratres suos moram faceret, subito languore gravatus, defunctus est, et jubente Mauone Venedotorum rogo in eadem ecclesia sepultus. Pro eo ponitur in Motropolitana sedo Κincus Lampaternensis ecclesiae antistos, et ad altiorem dignitatem promovetur.

ἔ 4. coNATANTINUS, POET FILIOS MOD DI INTERFECTOS,IPAE A CONANO INTERFICITUR.

Τ Constantinus insecutus est Saxones, et eos potestati suae subjugavit. Et praedictos filios Modredi copit: otalterum juvoncm Guintoniae in ecclesiam sancti Amphibali fugientem, anto altare trucidavit: altorum vero Londoniis in quorundam fratrum Coenobio absconditum, atque tandem juxta altaro inuontum, crudeli morio affecit. Exin tertio anno interfectus est a Conano, sententia Dei percussus, ct juxta Utherpondragon intra lapidum structuram sepultus fuit, quae haud longo a Salo oria mira arte composita, Anglorum lingua Stan-

232쪽

l 5. CONATUS SOLIO POTITUR.

UIC successit Aurelius Conanus mirio probitatis juvenis, et ipsius nepos, qui monarchiam totius insulae tenens ejusdem diadomate dignus esset, si non foros civilis bolli amator: avunculum etenim suum, qui post Constantinum regnaro debuit, inquietavit, atque in carcerem posuit: ejusquo duobus filiis peremptis, regnum obtinuit, Secundoque roges sui anno dcfunctus est.

quem insurrexerunt SaxonOS, COnducentes concives suos ex Germania

maximo navigio. Sed ipse praelium cum ipsis inivit, et supcravit: et monarchiam totius regni adeptus, Populum quatuor annis gubernavit cum diligentia et paco.* 7. MALGO, REX FACTUS, PULCRITUDINEM CORPORIS SODOMITARUM PESTE DETURPAT.

III successit Μalgo omnium foro Britanniae pulcherrimus. multorum tyrannorum depulsor, robustus armis, largior ceteris : ot ultra modum probitato praeclarus. nisi Sodomitana peste volutatus, Soso Deo invisum cxhibuisset. Hic otiam totam insulam obtinuit: et Sex comprovincialos Oceani insulas, Hiberniam videlicet, atque Isiandiam, Godlandium, oreades, Norwegiam, Daciam, aloeit dirissimis pristis potestati suae. Di iti rod by Corale

233쪽

i 8. BRITANNIA, SUB REGE CARETICO BELLIS CIVILIBUs AFFLICTA, PRAEDA FIT SAXONIBUS ET AFRICANIS.

ALGONI succossit Careticus, amator eivilium bellorum, invisus Deo et Britonibus. Cujus inconstantiam comperientos Saxones, iuerunt propter Gormundum regem Africanorum in Hiberniam, in quam maximis navigiis adVectus, gentem patriae subjugaverat. Exin proditione eorum, cum centum sexaginta sex millibus Ahicanorum ad Britanniam translaetavit, quam in una parto

montitae fidei Saxonos, in alia vero cives patriae, civiliabolla inter so assidue agentes, penitus devastabant. Inito ergo foedero cum Saxonibus oppugnavit Careticum rogem et post plurima praelia inter eos, fugavit eum docivitato in civitatem, donec eum trusit in Cirecestriam, et obsedit. Ubi Isembardus nepos Ludovies regis Francorum venit ad eum, et cum eo Rodus amicitiae inivit, et Christianitatem suam tali pacto pro amore ejus deseruit, ut auxilio Hus regnum Galliae munculo eripere posset,

a quo ut aiebat) vi et injuste expulsus erat. Capta

tandem praedicta civitato et succensa, commisit praelium cum Caretico, et eum fugavit ultra Sabrinam in Guallias. Mox depopulans agros, ignem cumulavit infinitimas quasque civitatos: qui non quierit accensuS, donec cunctam pene superficiem insulae, a mari usque ad mare exussit: ita ut cunctae coloniae crebris arietibus, omnesque coloni cum sacerdotibus ecclesiae, mucronibus undique micantibus, ac flammis crepitantibus, simul humi sternorentur. Diffugiebant ergo reliquiae tantis cladibus affectae, quocunque tutamen ipsis codontibus palobat. Diqiliaco by Corale

234쪽

mSTORI E REO. BRIT. LIB. XI.

UID, Ociosa gens pondere immanium Scelerum oppressa: quid semper civiliabolla sitions, toto domesticis in tantum d ilitasti motibus, quae cum pri longe posita regna potestati tuto subdideris, nunc velut bona Vinea degenerata, in amaritudinem Versa, Patriam et conjugos

liborosquo nequeas ab inimicis tueri ' Ago ergo, ago civilo dissidium : parum intelligons Evangolicum illud:

omne regnum in se ipsum divisum desolabitur, et domus supra domum cadet. Quia ergo regnum tuum in so divisum fuit: quia furor civilis discordiae ot livoris sumus mentem tuam hebetavit: quia supcrbia tua uni rogi obodientiam ferro non permisit: cernis idcirco patriam tuam ab impiissimis paganis desolatam, domos etiam ejusdem supra domos ruentes, quod posteri tui in futurum lugebunt. Videbunt otonim barbarae leumae catulos oppida, civitates, atque ceteras eorundem possessiones Obtinere. Ex quibus misere expulsi, prioris dignitatis statum Vel nunquam vel vix recuperabunt.* 10. LOEGRIAM RATONES ITERUM OCCUPANT: BRITONEA IN

CORNUBIAM ET GUALIAS FUGIUNT.

infaustus Tyrannus cum innumerabilibus Asricanorum milibus totam sero insulam vastavit, majorem partem ejus quae Loegria Vocabatur, praebuit Saxonibus, quorum proditione applicuerat. Secessorunt itaque Britonum reliquiae in occidentalos regni partes, Cornubiam Videlicet atque Gualias. Undo crebras et ferales irruptiones incessanter hostibus fecerunt. Τres igitur archi praesules, videlicet urbis Diti irco by Corale

235쪽

Logionum, Theonus Londoniensis, et Thadioceus Eboracensis, cum omnes occlesias sibi subditas, usquo ad humum dostructas vidissent: cum omnibus ordinatiS, qui in tanto discrimine superfureant, diffugiunt ad tutamina nemorum in Gualias cum reliquiis Sanctorum, timentos ne barbarorum irruptione delerontur tot et tantorum Veterum sacra Ossa, si ipsa in imminenti periculo descroront, et sese instanti martyrio offerrent. Pluros otiam Armoricanam Britanniam magno navigio potivorunt: ita ut tota ecclesia duarum provinciarum, Loogrim videsicot et Normantiumbriae, a conventibus suis desolarctur: sod haec alias reseram, cum librum do

exulatione eorum tranStulero. ἔ 11. ITA BRITONES REGNUM AMITTUNT.

diadema multis temporibus, ct insulaemonarchiam, nec pristinam dignitatomrccuperaro nitebantur: immo partem illam patriae quae eis adhuc remanserat, non uni regi: sed tribus tyrannis subditam, civilibus praeliis saepissime vastabant. Sodnoo Saxones diadema insulae adhuc adopti sunt, qui tribus etiam rogibus subditi, quandoque sibi ipsis, quandoquo Britonibus inquietationem inferebant.* 12. AUGNATINUS, A GREGORIO PAPA MISSUS, IN BRITANNIAM

VENIT.

ΝΤΕREA missus ost Augustinus a beato Gregorio papa in Britanniam, ut Anglis verbum Dei praedicaret, qui Pagana superstitiono caecati in illa insulae parte quam habebant, totam doloverant Christianitatem. In parte autem Britonum adhuc vigebat Christianitas, quae a

236쪽

ΠIATORIAE RE . BRIT. LIB. XI.

tempore Eleutherii papae habita, nunquam inter eos defecerat. Postquam autem vonit Augustinus, invenit in eorum provincia septem Episcopatus et Archiepiscopatum religiosissimis praesulibus munitos, et abbatias compluros: in quibus grox domini roetum ordinem

tenebat. . Inter ceteros, erat in civitate Bangor quaedam nobilissima ecclesia, in qua tantus fertur suisse numerus monachorum, ut cum in septem portiones esset cum pri positis sibi Prioribus monasterium divisum, nulla harum portio minus quam trecentos monachos haberet: qui omnes labore manuum suarum vivebant. Abbas autem eorum Dinoot vocabatur: miro modo liberalibus artibus

eruditus. Qui Augustino petenti ab episcopis Britonum

subjectionem, et suadenti ut secum genti Anglorum eommunem evangeligandi laborem susciperent: diversis argumentationibus, ipsos ei nullam subjectioncm debere respondit, nec Suam praedictionem inimicis suis impendore : cum et suum Archipraesulem haberent, et gens Saxonum patriam propriam cisdem auferre perStarent. Unde eos summo habebant odio: fidemquo ct religionem eorum pro nihilo habebant: nec in aliquo Anglis magis

quam canibus communicabant.* 13. ETHELFRIDUA, REX NORTHUMBRIAE, MONACHOs

BRITONES INTERFICIT.

THELBERTUS ergo rex Cantiorum, ut vidit Britonos dedignantes subjectionem Augustino facere, et eosdem praedicationem suam sperneror hoc gravissimo ferens, Etholfridum rogomΝorthanhumbrorum, et ceteros regulos Saxonum instimulavit, ut collecto grandi exercitu, in civitatom Bangor abbatem Dinoot et ceteros clericos, qui eos spernerent, perditum irent. Acquiescentos ergo consilio ejus, collegerunt mirabilem exercitum, et provinciam Britonum potentes, Venerunt Log estriam,

237쪽

ubi Broemati consul urbis adventum eorum oXpeetabat. Venerant autem ad eandem civitatem ex divorsis Britonum provinciis innumerabiles monachi ut Oromitae, et

maximo de civitate Bangor, ut pro salute populi sui orarent. Colloctis igitur undique exercitibus, Ethelfridus rex Northanhumbrorum praelium inivit cum Brocmail: qui pauciori numero militum resiStens, ad ultimum rolicta civitato, sed prius maxima strage hoStibus illata, diffugit. At Etholfridus civitate capta, cum

intollexissot causam advontus prmilietorum monachorum,

jussit in eos primum arma verti, ot sic mille ducenti eorum in ipsa dio martyrio decorati, regni caelestis adepti sunt sodem. Deinde cum praedictus Saxonum tyrannus Bangornensium urbem poteret: audita ipsius insania, Venerunt undique obviam illi duces Britonum, Blodericus videlicet dux Cornubiae, et Margadud rex Demetorum, Caduanus Venodotorum : ot conserto Praelio, ipsum vulneratum in fugam propulerunt: sed et tantum numerum exercitus ejus peremerunt, ita quod decem milia circiter, ot sexaginta SeX corruerunt. In parto otiam Britonum cecidit Blodoricus dux Cornubiae, qui ducatum in eisdem praeliis praestabat. Diuiti oti by Cooste

238쪽

IIISTORI E REG. BRIT. LIB. XII.

LIBER DUODECIMUS.

XΙΝ convenerunt omnes principes Britonum in civitatem Legeeestriam, communemque assensum habuerunt, ut Caduanum facerent sibi regem, ipsoque dum Ethelfridum ultra Η-brum persequerentur. Insignitoque illo regni diademate, undiquo confluentes Humbrum praetorierunt. Cumque id Ethelfrido nunciatum esset, associavit sibi omnes reges Saxonum, Obviusquo Cadu-ano perrexit. Denique cum caterVM suas in utraque parte statuerent, Venerunt amici eorum, talique pacto pacem inter eos secerunt: ut Ethelfridus trans Humbrum : Caduunus vero citra Humbrum fluvium Britanniam possiderent. Cum autem conventionem Suam obsidibus jurejurando confirmassent, orta est tanta amicitia inter cos, ut omnia sua communia haberent. Interea contigit ut expulsa propria conjugo Etholfridus aliam duceret: expulsamque tanto haberet odio, ut eam ex regno Northanhumbriae Oxpellerol. Porro illa puerum in utero habens rogem Caduanum adivit:

orans ut ejus interventiorio marito suo resociaretur.

Cumque id ab Etholfrido nullatenus impetrari potuissot: remansit illa in thalamo Casiani, donec dies partus filium quom concoporat in mundum produxit. Νatus ost etiam paulo post Caduano rogi filius ex rogina conjugo sua: nam et illa eodem tempore gravida facta fuerat, exin nutriti sunt pueri, ut regium genus decebat, quorum alter videlicet Caduallo nuncupatur, alter vero EdWinus. Interea cum progressior aetas ipsos in P 2Duiliasu by Cooste

239쪽

adolescentiam promovisset: miserunt eos parentes ad Salomonem regem Armoricanorum Britonum, ut in domo ejus documenta militiae, ceterarumque curialium EonSuetudinem addiscerent. Excepti ituque diligenter ab eo, in familiaritatem ipsius accedore eceperunt; ita ut non esset altor aetatis eorum in curia, qui posset cumrego aut esse secrctius, aut loqui jucundius. Denique froquenter ante illum in praeliis congressum cum hoStibus faciebant: virtutemquc suam praeclaris probitatibus

famosam agebant. I 2. CADUALLO PACTUM CUM ADMINO FACIT, POSTEA

UCCEDEΝΤΕ tandem tempore, desunctis parentibus in Britanniam

reversi Sunt, Susceptoque regni gubernaculo, eam amicitiam, quam prius patres eorum habuerant, exercere

coeperunt. Emenso dcindo biennio, rogavit Cad vallonem Edwinus, ut sibi diadema habere liceret, celebraretque statutas solennitates in partibus Νorthanhumbrorum, quemadmodum ipse citra Humbrum antiquo more consuevcrat. Cumque inde juxtra fluvium Dugias colloquium facere incoepissent, disponentibus sapientioribus ut melius fieri poterat: jacobat Cadwallo in alia parto fluminis in gremio cujusdam nepotis sui, quem Brimum appellabant. At dum legati hino et inde mutua rosponsa deferrent, flevit Brianus, lacrimaeque ex oculis ejus manantes ita cociderunt, ut faciem rogis et barbam irroraroni. Qui imbrem cecidisse ratus, erexit Vultum suum, Vidensque juvonem in fletum solutum, causam tam subitae moestitiae inquisivit. Cui illo: Flendum mihi est, gentique Britonum porpctuo: quae a tempore Malgonis barbarorum irruptione vexata, nondum adopta est talem principem, qui eam ad pristinam dignitutem roducoret. Di ilirco by Corale

240쪽

IIISTORIAE REG. BRIT. LIB. XII.

213 Adhuc etiam id tantillum honoris quod ei remanebat,

te patiente, minuitur, cum advenae Saxones, qui semper proditores ejus cxtiterant, in uno cum illa regio diademato incipiant insigniri. Nomino ctenim regis elati, famosiores per patriam ex qua Venerunt officientur, citiusque concives suos invitare poterunt, qui genus nostrum exterminare insistent. Consueverunt namque proditionem semper facere, nec ulli firmam fidem tenero. Unde a nobis opprimendos eSSe, non exaltandos conserem. Cum ipsos primo rex Vorte-girnus retinuit, Sub umbra pacis remi Serunt, quasi pro patria pugnaturi: sed cum nequitiam suam manifestare quiverunt, malum pro bono reddentes, prodiderunt eum, populumque regni saeva clade assecorunt.

Prodidorunt deinde Aurelium Ambrosium : cui post

horribilia sacramenta, una cum EO CONVivanteS, Venenum potaro dederunt. Prodiderunt quoque Arturum, quando cum Modredo nepote suo, postposito jure quo obligati fuerant, contra illum dimicaucrunt. Postremo Carotico rogi fidom mentientes, Gormondum Africanorum regem Super ipsum conduxerunt: cujus inquietatione et patria civibus erepta est, et praedictus rex

indecenter expulSus. ψ 3. DE TRA INTER CAD ALLONEM ET EDWINUM COORTA.AEC oo dicente, poenituit Cadwallonemi ncoeptae pactionis: mandavitque Ed-Wino, quod nullatenus a consiliariis suis impetrare poterat, ut permitterent oum petitioni illius acquiescere. Αiebant enim contra jus votorumque traditionem esse, inSulam unius coronae duobus coronatis

submitti deboro. Iratus igitur Edwinus, dimisso colloquio, secessit in Northanhumbriam, dicens sese sino licentia Cadwallonis regali diademato initiandum. Quod eum Cad valloni indicatum esset, nuntiavit ei