장음표시 사용
91쪽
nuissem, doricisses Cassi bellaunum : cui post triumphum suum tanta irrepsit superbia, ut me, per quem triumphavit, a finibus suis Oxterminare insistat. Haeccino ergo merita repondenda essent ' Ego illum hereditavi, ipso mo exheredare conatur. Ego illum in regnum secundo rostitui, ipso me destituero affectat. Μοotenim contra te pugnaente, omnia ista largitus sum. Numina caelorum testor me non promeruisso iram ipsius, nisi promorori dicar, quia diffugio nepotem meum re dere, quom injusta nece damnare exoptat. Quod ut manifestius discretioni tum liqueat, causam rei adverte. Contigerat nos ob laetitiam triumphi nostri solemnitates patriis diis colebrare : in quibus cum quae agenda essent regissemus sacrificia, juventus nostra ludos mutuos componebat. Inter ceteros inierunt duo nepotes nostri palaestram, exemplo aliorum conducti. Cumque meus triumphasset, succensus est alter injusta ira, festinavitque eum percutere. At ille, vitato ictu, cepit eum per pugnum quo gladium tenebat, Volens eum eripere. Interea cecidit nepos regis Super mucronem consoSSuS- quo morti subjacuit. Illud itaque cum regi nunciatum osset, praecepit mihi tradere puerum meum, ut pro homicidio supplicio plecteretur. Cui cum contradixissem, venit cum omni multitudine Sua in provincias meas, maximam inferens inquietudinem. Undo misericordiam tuam implorans, auxilium a te poto ut per te dignitati meae restituar: et tu per mo Britannia potiaris. Dohoc autem nihil in mo haesitaveris, quia omnis abest proditio. Ea enim conditione moventur mortales, ut
post inimicitias amici fiant, et post fugam ad triumphum
92쪽
IIIRTORI E REO. BRIT. LIB. IV.
IS igitur inspectis, consilium habuit
Iulius Caesar a familiaribus suis, ne verbis solummodo ducis invitatus Britanniam adiret, nisi tales dirigorentur obsides, quibus securius applicare qui-Visset. Nec mora, misit ei Androgeus Scaevam filium suum et triginti nobilos juvenes in cognatione sua propinquos. Datis ergo obsidibus securus factus est Caesar, rovocatisquo catervis cum instanto
vento in Rutupi portum applicuit. Interea obsidero incipiobat Cassibollaunus urbom Trinouantum et villas
provinciales vastare. Sed cum Julii adventum comperisset, deseruit obsidionom, ot imperatori obviare festinavit. Ut ergo vallem prope Doroberniam intravit, aspexit in indom Romanorum Oxercitum castra et tentoria ponentem. Adduxerat onim eos Androgeus Ridem ut illic occultum impetum urbi ingererent. Nec
mora, advertentos Romani Britones supervenire, arm Verunt Sese Ocyus, militesque suos per catervas statuerunt. Ex alia vero parte armis induuntur Britones, et sese per turmas consociant. At Androgeus cum quinque milibus armatorum in prope sito nemoro delituit, ut in auxilium Caesari occurrens, furtivam et improvisam irruptionem Cassibellauno consociisque Hus faceret. Ut itaque hinc et indo convenerunt, non distulerunt mortalia tela omittere, nec letiferos ictus ingeminare. Concurrunt adversae catervae: et multum cruoris diffundunt. Concidunt in utraque parte vulnerati, quemadmodum in autumno arborum folia. Ipsis igitur irruentibus egreditur Androgeus ex nemoro : et aciem Cassi- bellauni, ex qua totum bellum pendebat, a tergo invadit. Μοx illa in una parto irruptione Romanorum paulo ante vastata: in alia vero a concivibus suis miro modo oppressa, nequivit Stationem facero. Unde dissipatis sociis, arrepta fuga campum deSerunt. Astabat prope
93쪽
quidam mons in cacumino saxosus densum habens cori letum : ad illum confugit Cassi bellaunus cum suis, postquam in debiliorem partem ceciderat. Summitatem quoquo rius nactus sese viriliter dolandebat, et insoquentes hostes noce afficiebat. Insecuti namque fuerant ipsum Romani et Androgei catervae, fugientes turmas ejus lacerantes: montem quoque Meendentes crebrOSictus faciebant, nee praevalebant. Saxa etenim montis ejusdem et cacuminis arduitas Britonibus orat defensior ita ut a summo Occurrentes hostibus stragem darent. Obsedit itaque Caesar montem illum tota nocte quae
jam Supervenerat, Omnes exitus Praecludens. Assectabat namque fame regem cogere, quem armis nequiverat.
O admirabilo tunc genus Britonum, qui ipsum bis in
fugam pepulerunt, qui totum orbem sibi submiserat. Cui totus mundus nequivit resistere, illi etiam fugati reSiStunt, parati mortem pro patria et libertate subiro. Hino ad laudem illorum cecinit Lucanus de Caesare :Territa quaesitis ostendit torga Britannis.
Emenso jam die secundo, cum jam non haberet C si bellaunus quod comederet, timuit ne fame caperetur Caesaris carcerem subiturus. Mandavit ergo Andro geo ut Sese cum Iulio pacificaret, no gentis dignitas ex qua natus fuerat capto ipso deleretur. Alandavit etiam ei se non promeruisse, ut ipsius mortem optaret: quamvis inquietudinoni ipsi intulissol. Cumque hae retulissent nuncii, ait Androgous: Non ost diligendus princeps, qui in bello mitis est ut agnus: in pace ferus ut loo. Dii coeli et torrae t orat me nunc dominus meus qui prius imperabat: Pacificarine nunc, et Caesari sub- subjectionem facero desiderat, cujus pacem prius desideraverat Caesar ' Proindo advortere debuerat, illum, porquem tantum imperatorem ex regno suo Pepulit, poSSO ipsum iterum restituere. Non eram igitur iniquo tractandus, qui tunc illud obsequium, nunc istud inforro poteram. Insipientia obducitur, qui commilitonos quibus Diqisti Corale
94쪽
triumphat, injuriis vel contumeliis infestat. Non enim est ullius ducis victoria: sed illorum qui sanguinem suum pro eo pugnando dissundunt: tamen pacificabo illum si potero, quia injuria quam mihi intulit satis in illum vindicata est, cum misericordiam meam imploret.
* 10. ANDROGEUA CAESARI UT PACEM cuM c SIBELLAUNO FACIAT PERSUADIT.
OST limo festinavit Androgeus ad
Iulium, amplexusque ejus genua, eum in hunc allocutus est sermonem : Ecce
satis vindicasti to in Cassibellaunum. Misericordiam in illum habo: quid amplius agendum est, nisi ut subjectionem faciens, vectigal Romanae dignitati reddati Cumquo nihil respondisset Caesar, ait iterum Androgeus : Hoc solum pactus sum tibi, Caesar, ut solummodo submisso Cassibollauno Britanniam tibi subdoro laborarem. Ecco victus est Cassibellaunus, et tibi Britannia meo subdita auxilio. Quid ultra tibi doboo 2
nolit creator omnium, ut dominum meum misericordiam. meam Orantem, rectumque de illata injuria mihi facientem, patiar unquam carcere vel vinculis vinciri. Non lovo est interficere Cassibellaunum me Vivente, cui auxilium meum reddere non erubescam, nisi consilio
meo parueris. Timore ergo Androgei mitigatus Julius, capit a Cassi bellauno concordiam, cum vectigali singulis annis reddendo. Erat autem vectigal quod spopondit, tria milia librarum argenti. Exin amici facti adinvicomJulius et Cassibellaunus, mutuaque donaria alter altori dedorunt. Deinde hyomavit Caesar in Britannia: et redeunte vere in Galliam transhotavit. Succedento postmodum tempore, collectis undique ex omni genere militibus, Romam contra Pompeium perrexit. P 2Disitiam by Corale
95쪽
Praeteriissent, defunctus est CassiboI-launus, et in urbe Eboraco sepultus. Cui successit Τenuantius dux Cornubim, frater Androgei. Nam Androgeus Romam cum Caesare profectus fuerat. Diadomato igitur insignitus Τonuantius regnum cum diligontia obtinuit. Erat ipso bellicosus vir: et qui vigorem justitiae colebat. Post illum promotus est ad culmen rogale Κymbelinus filius suus, miles Strenuu8 :quem Augustus Caesar nutriverat. Hic in tantam amicitiam Romanorum inciderat ut cum posset tributum eorum detinere, gratis impondobat. In diobus illis natus ost dominus noster Jesus Christus, cujus preoloso sanguine redemptum est humanum genus: quod anteacto tempore daemonum catena obligabatur.
l 12. cLAUDIUA IMPERATOR BRITANNIAM ADIT.YΜBELINUS orgo cum Britanniam
docem annis gubornasset, genuit duos filios: quorum primogenito nomen Guiderius, alteri Arviragus. Dcindo expletis vitae suae diebus, cessit romi gubernaculum Guiderio. Cum ergo tributum quod appotobant Romani, ipsis donogarot: supervenit Claudius qui in imporium subrogatus fuerat, Adorat cum eo princeps militiae ipsius, qui Britannico vocabulo dicebatur Lovis hamo, cujus consilio Ρrsolia quod gerenda orant tractabantur. Hic itaque ut in civitatem Poroestriam applicuit, coepit PortaS Hus muro praecludere, Oxitumque civibus abnegaro. Cum at namquo ipsos famo associos, vel ad deditionem compolia
96쪽
IIISTORIAE REG. BRIT. LIB. IV.
ῆ 13. HAMO GUIDERIUM INTERFICIT.
IVULGATO ergo Claudii Caesaris
adventu, collegit Guiderius omnem armatum regni militem: ot Romanum exertitum petivit. Conserto deinde praelio acerrimo coepit hostes invadere: plus solus gladio suo quam mNor pars exercitus sui porimens. Jam Claudius naves patebat: Jam Romani pene dissipabantur : cum versutus Hamo projectis illis armis quibus indutus fuerat, arma Britannica cepit: et quasi Britannus contra suos pugnabat. Deinde hortabatur Britones ad insequendum: festin tum triumphum promittens. Didicerat enim linguam eorum et mores: qui inter Britannos obsides Romae nutritus fuerat: exin accessit paulatim ipse juxta regem, adituquo invento ipsum nihil tale timentem mucrones ocavit: elapsus deinde inter hostium cuneos, Seso cum nefanda victoria inter suos recepit. At Arviragus Husdem frater ut ipsum peremptum inspexit, confestim deposuit arma sua, armisque regis indutus hinc et indo Britones ad perstandum animabat: quasi ipso Guiderius fuisset, qui nescientes regis o um, monitu ejus resistebant, pugnabant, stragemque non minimam infer bant. Ad ultimum dilabuntur Romani in duas partes, campum turpiter deserentes. Caesar namque in una parte tutamina navium petebat: Hamo autem nemora :quia non habebat spatium naves adeundi. Arviragus ergo arbitratis Claudium cum eo diffugere, sestinavit eum sequi, nee cessavit de loco in locum sequi donoe illos occupavit super litus maris, quod nunc do nomine ejusdem Hamonis Hamtonia nuncupatur. Erat ibi
portus applicantibus navibus congruuS : DRVesque mercatorum appulsae quiescebant. EaS ergo cum ingredi associasset Hamo, supervenit ex improviso Arviragus, ipsumque subito intersecit. Portus autem illo ab illo Distiir orale
97쪽
temporo usquo in hodiernum diem portus Hamonis appellatur.
ἔ I4. ARVIRAGUs, REX FACTUR, CLAUDIO IMPERATORI SE
ΝΤΕREA Claudius resociatis sociis oppugnabat praedictam civitatem, quae
tunc Kaerperis, nunc autem Poricos- tria Vocatur. Nec mora, moenia ejus
diruit: civibusque subactis insecutus est Arviragum jam in Wintoniam ingressum. Postmodum obsedit civitatem, diversisquo machinationibus illam opprimere nitebatur. Arviragus Vero ut Seso obsessum inspexit, consociavit catervas suas, et apertis portis ad praeliandum egreSsus est. Cumque irruptionem facere assectasset, direxit Claudius nuncios ad ipsum mandans ut concordiam inirent. Quippe timebat regis audaciam, Britonumque sortitudinem, praeserebatque ipsos sensu et sapientia subjugaro quam dubium certamen inire. Μandabat ergo ei concordiam, daturumque se promittebat filiam suam, si tantummodo regnum Britanniae sub Romana potestate recognosceret. Postpositis ergo debellationibus, Sua-Serunt majores natu Arvirago promissionibus Claudii acquiescere. Dicebant aurem non esse ei dedecori subditum esse Romanis, cum totius orbis imperio potirentur. His vero et pluribus aliis mitigatus, consiliis eorum paruit: et subjectionem Caesari fecit. Μox Claudius propter filiam suam Romam misit, et auxilio Arviragi usus, Orcades et provincialos insulas potestati suae submisit. Disiti by Cooste
98쪽
l II. ARVIRAGus CLAUDII FILIAM GENUIRAAM MATRIMONIO DUCIT : CLAUDIUS ROMAM REDIT.
MENSA doindo hyeme, redierunt legati cum filia, eamque patri tradiderunt. Erat autem nomen puellae Geuui Sin, eratque tanta ejus pulchritudo, ut aspicientes in admirationem duceret. Et ut maritali logo copulata fuit, tanto servore amoris succendit regem ita ut ipsam solam cunctis rebus praeferret. Unde locum quo ei primum nupSerat celebrem esse volens, suggessit Claudio ut aedificaret in illo civitatem, quae memoriam tantarum nuptimum in futura tempora praeberet. Paruit cino Claudius, praecepitque fieri urbem quae de nomine ejus Κuemlou, id est Glouoestria nuncupata usque in hodiernum diem, in confinio Demetiae et Loeotae super ripam Sabrinae sita est. Quidam vero dicunt ipsam nomen traxisSo a Gloio duce, quem Claudius in illa generavit, cui post Arviragum gubornaculum Demotici ducatus cessit. AEdificata igitur urbe, ac pacificata insula, rediit Claudius Romam, regimenque provincialium insularum Arvirago permisit. Eodem tempore Potrus Apostolus Antiochonam ecclesiam fundavit: Romamque deindevoniens, tenuit ibidem episcopatum : misitque Μarcum
Evangelistam in AEgyptum praedicare Evangelium quod
l 16. ARVIRAGUA BELLUM CONTRA ROMANOS RENOVAT :CONTRA QUEM VESPASIANUS PROFICISCITUR.
Τ Arviragus, ut Claudius recessit, coepit sensum et probitatem habere :civitates et oppida reaedificare : populumque regni tanta juStitia coercere, ita ut longe positis regibus timori
osset. Hinc autem subsequente super- Romanam potestatem, nequo Senatui
99쪽
voluit diutius subjectionem tonore: sod sibi mot omnia Vendicavit. Quo audito, missus est Vespasianus a Claudio, ut Arviragum vel pacificaret vel Romanae subjectioni restituorol. Cum igitur in Rutupi portum applicare incoepisset Vespasianus, obviavit ei Arviragus, prohibuitquo no portum ingrederetur. Tantum nam- quo multitudinem armatorum conduxerat, ut Romanis terrori esset, nec ob ejus irruptionem terram adiro auderent. Rotraxit itaque so Vespasianus a portu illo, retortisquo velis in Totonosium littus applicuit. Nam tus deinde tollurom, Kaerpon-Huolgoit, quae Exonia
Vocatur, obsessurus eandem adivit. Cumquo eam septem diebus obsedisset, supervenit Arviragus cum exercitu Suo, praeliumque commisit. Dio illa valde lacoratus fuit utrorumquo exercitus, sed neuter victoria potitus est. Μano autem facto, mediante Genuissa regina concordes effecti sunt duces, et commilitones suos in Hiberniam ablegaverunt. Hyeme Vere emen- UR-sianus Romam rediit, et Arviragus in Britannia remansit. Deinde in senectutem Vergens, coepit Senatum diligere, regnumque suum cum pace et tranquillitato tractaro, logos etiam Veteris traditionis confirmaro, otnovas invenire, maxima cuiquo probo donaria impertiens. Fama igitur Hus per totam Europam divulgata, diligebant eum Romani et timebant, ita ut prae omnibus
regibus sermo do eo Romae fieret. Unde Juvoniais caecum quendam Noroni dixisse in libro suo commemorat, cum de capto rhumbo loqueretur, inquiens,
Regem aliquem capies aut de temons Britanno meidet Arviragus.
Nullus eo in bollo ferocior fuit, nullus pace mitior, nullus jocosior, nullus in dandis muneribus profusior. At ut dios vitae suae explevit, sepultus est Claudio-ceStrim, in quodam templo quod in honorem Claudii dedicavo
100쪽
UCCESSI Τ ei in regnum filius ejus
Marius, vir mirae prudentiae et Sapientiae. Regnanto postmodum illo, quidam rex Pictorum, nomino Rodric, do
Scythia cum magna classe Veniens,
applicuit in Aquilonarem partem Britannim, quae Albania appellatur, coepitque provinciam illam vastare. Collecto igitur populo suo petivit eum Marius, illatisque praeliis ipsum interseest, et victoria potitus est. Deinde erexit lapidem in signum trisphi sui, in prorincia, quae postea de nomine ejus Westim ria dicta fuit: in quo inscriptus titulus memoriam ejus
usque in hodiernum diem testatur. Perempto vero Rodrio, dedit doricto populo, qui cum eo Venerat, Partem Albaniae ad inhabitandum, quae Cathenesia Vocatur. Erat autem deserta, nullo habitatoro multis diebus inculta. Cumque uxores non habentes, filias et cognatas Britonum ab illis peterent, dedignati sunt Britonos hujusmodi populo natas suas maritaro: at illi ni repnusam passi fuerunt, transhotaverunt in Hiberniam, duxeruntque ex patria illa mulieres, ex quibus mad nata sobole multitudinem suam auxerunt. Sed haec hactenus: cum non proposuerim tractaro historiam eorum, Sivs Scotorum, qui in illis et Hibernensibus originem duxerunt. At Μarius, cum totam insulam in summa paco composuisset, coepit amorem cum Romano populo habere, tributa solvens, quae ab ipso exigebantur : exemplo etiam patris incitatus, justitiam, legem, et pacem, et omnia honesta per regnum suum