장음표시 사용
11쪽
12쪽
VE BONORUM ELECTIONE QUESTIO. L FO.LΙncipiunt questiones breues 8d
perlucide sup octo libris artis politice ab Aristotele confectisq moralis discipline partem istiusm iuris ecclesiastici scilicet &ciuilis petiniscue postringunt. Plinia questio.
politicorum Aristotelis talis mouetur questio.Utru3bonum c5mune sit ptela stendum bono particulari
siue priuator Armitur primo senon nam ii sic esset
preferendum sequerero homo secundu3dis: ctamen recte rati 5is deberet velle perdere se,
, licitatem Opria sprer utilitatem boni publi,
ei coseques est falsumqa hoc esset cotta carita tem. Et probatur consequentia ex eo quod fe' licitas& virtutes sunt bona priuata & particut latia. CSecundo sic quia sequeretur Φ hosmo secundum dictamen recte rationis debes rei dare thesaurum& hereditates suas bono publico. consequens est falsum R. probatur consequetia quia illud est commune bonum. Tettio sie maxime homines cutant bonum
priuatum & .pprium Ddmeustractum & hoen5 esset nisi bonus priueeti ferendus Quatto siesi Gelusio esse bona 8 vera sequeretur in secundus dictamε rectu latro deberei vellet suspendi spiet futtii suum.colam est talium 8c edita caritate & lei: in nature. Et rbar eo, sequentiaqa est expedies reipublice in latio suspendatur ut ampi ius n6 furetur cum sit in
Inopositus detriment si rei publice. In oppositu arguiε
Primo sie commune bonu3bono pticulari est multo nobilius 8c melius igit M.po satis c5
sequetia.antecedens pbat primo hui' & ptio ethicol si amabile qd mi solitamabili' &Vtili' in ε omni geti & eZmunitati. CScdo sie bonii δitatis est optima bonu inter ola bona igitur εα.ps eos nita. Et atecedespbatur per illud phi in prio hui' ille qui c5munitates instituit fecit optimum bonii se fuit maxie bonossi causa.Tettio sie. homo debuepferre illud qd est sibi bonum & aliis illi quod est sibi bonum tatum. Sed sic est de bono communi igitur &c. patet conseqntia & maior satis nota est. &mis nor patet quia omne bonum comune est num multis. & non bonus priuat s. in ista qstivismus et One erui tres articuli Inptiovidebitutis aliqsi uulua ammat' licite possit fieri psalute 8ctuitione Prima noi patrie in scdo deqssio principali In tertio mora uebunt dubia circa materiamuratu ad prima articulo. Est mi adu&stipponrduci inrIocssu mala sui faciῆdavlide bona enueniat Ista sup pto auctoritate eustrachii.iii. et his
corus et dicit christiana teligio fater n5 ee me candu Ppter c5moduconsequendus. CScdo Secaedum notando qd am mali sunt in duplici dia .qui Pupp/ς dam sunt mali de seri odite deii tristati de bono alterius diisti n5 sunt mali eta phibiti si hibitiςa mali. alii sunt mali eo in rhibiti re non quia m alii sed illi possunt fieri licite in aliquibus.ut desponsare cognata3 non ieiunare
die veneris. CTettio notandum est in lex Oshibens actum malum de per accidetis non intendit phibere ubi bonum publicum periret si non fieret. Ista suppositio patri ila legissator semper intendit bonum publicus. CHis sup sio.
positis ponitur prima c5clusio siue spositio. Actus malus primom5 seu de plan5 licite potest fieri s defretae vel salute c5i patrie. batur sic n1 nultu malu est faciendum ut bonueueniat sed malu si fieret fieret ut bonum idesequerer igitur M.Gseqntia py ex prima suppositione 5 minorma. CScdaspositio a P RGunda malus secundom5 licite psit fieri y defenside patrie vel rei publice phatur nam lex n6 prohibet aliquid qd sit in detrimentum patrie urtei publice sed hoc dimittere esset detrimetus rei publice igit 8 e. po consequentia & maior patet de se minorrbatur quia aliquado detrimentum fieret si dimitteret ut silex no posset habere aliena expediret in haberet cognata Setadusae in uxorem. et Quantsi ad secundum articula riculus pina restat respondere ad questionem.Unde scien, ninabucdum . triplex est bonum. scilicet utile dele,ctabile&honestium 8c dicitet, illa non distin puntur nisi latione quia virtusmoralis potest
dici bonii utile delectabile & honestu 'a rvt bila. est appetibile ppter seipsus esto P nulli 3 bos
num consequatur dicitur bonii honestum. Si et inde bonum sequeretur dicit utile. d putest conueniens appetitui dicitur bonum dele Secundum ctabile. Unde sciendum in triplicia sui bona triplicia hohomini attributa quedam sunt infima ut sunt Πν, M. Vona. natῆporalia dius cie& bona lartune Rilla sunt set tune subiecta. quedam sunt supremari bona anime que sunt virtuosa. quedas sunt media ut bona corporis scilio sormositas pulchritudo sanitas.Et bona suprema scilicet bona ale sunt optia. CTertio notand6Φ inpolieta nos possumus inuenire triplicia bonap. portionabilia ad bona homini attributa infiis ms in possessiones 8c diuiete. Alia sunt supresm a sicut felicitas politica ut sunt tranquilitas pax bona concordia: alia sunt mediari sunt membra poli cierii sunt principes seculares.
13쪽
cumqueritiat.ritum bonum c5mune dupliciter Poteli intelligi .vnom6coparando bonus Parriale priuatum ad comune bonum partiate. Aliomo coparando bonum priuatum tota Quintum, te ad bonum comune totale. gQulmoninas dum quod prelatentes bonu3 comune Privato bono.quidam sunt ciues qui non trahent regere inpoliciacilis sunt laabent regere policiam α tales debent bonu3 a prium negligere & bonum commune si contigeritScutare. His predictis sunt ponende coclusiones.' rima cO CPrima coclusio bonum priuatum honem iusso, ut virtus felicitas rptia cuilibet bono comus ni est platendum.1rbatur nam homo virtutissus diligit bonum comune principaliter pros Pter ἔpriam vit tutem ergo magis diligit pro Priam virtutem ergo Sc. Pt3cesequentia per regulam tiropicorum Finet v quod tale. Secundo rbat ut quilibet homo debet magis eligere secundum tectam rationem suum pro Prium honum re salutem propriam simplici, ter g quodcum aliud citra deum ergo die. Patet consequentia & antecedens apparet gaalias appeteret suam imperfectionem. Secunda. 42Secunda c&lusio nullum bonum priuatus aliud a bono honesto est pserendum bono comuni. 43batur quia appetere bons totius cos. tatis eli vitius & virius est platenda bono cuilibet non honesto igitur dic. pi consequetiadi maior patet di minor p3 qa n6 est honor codignus virtuti Etia costimaturqadiciε .i .eihi corum P bonum ut o cdmum'tanto meli'est Tertim diuinius igit&e .cosequentiae nota. ITereia coclusio est coparando bonu3 priuatu partiale ad bonum ciartiale bonum priuatu est preferendum ab illo quino habet policias tegere. Ista coclusio est de intentide philosophi
dicentifri homo magis debet curate de limnis maxime ἔpriis ude aliis. Sedo cofit marquiavidemus O iusti viri magis curant depαptiis Et dicis notanter sin6 habeat policiam regete quia talis deb3 negligere bonu3 rprifieterit' arii. εἰ facere qnt bonu coe rei publice. uallitieulua ad tercium articulum.Est moueda dubitatio Dubia pris citra tertili argumentu ubi argueba seqtetur
sibi est corpus sultimo ε corpus suu principis εἰ policie ergo M. pio cosequentia ua talis c5demnatus no lis magis suu corp' arripe qde principis salio aliud corpus aliensi & anspbat qa potiue codenatus me corin subest sub iure&dnio principis vel policie. Scclosi sic seqres q, noesi et dia inter codimisi E non
concinatu coseqnse fusu3 Vtra. re cos tiarai 3 P aduersari si ila condenas potabile similiter oc nocondenatus.si remo si sic insuete tuto aliquis licite pollet iusticia velle no fieti coniequens est falsum de pis cos est ira de se. uatio sic subditus tenet obedire princi pi in Oibus iustis.sed talis est subditus di subie ictus igit dic. procoseqntia. di maior de se Noex lege 8c minor apparet O i est subditus. Oppositu arguis nullus pol licitefacere c5 In oppos. ita legitiature su no euitare mortem ubi potest cotta lege nature igit &c.p3 cdsequentiare maior ps de se ila natura in suis opationib' dirigitur ab agente infallibili.minor pis quia Mens appetit sua plactionere pmaneti si CPro 'punisi iis, cuius euidelia est notadu qd duplex est Prin, rubi labiis ceps in policia videlic3priceos suprem'vit ex pis pnceps
dux vel impator in policia. Et ali' intimus ut balivus vel vicecomes 8c de virc intellige. Seso notandu in alias potiudicari ad mor Iudi aniem dupliciter V mo iuste. abomo Iniuste. dupliciter. Tettio notaduo aliquis pol habere ius in Tiritu ius aliquare tripliciter unom5 habeat a prie, im Miripitatatem licet no habeat via. se domo qd habeat usum notii rprietate.tertio modo hab doesus &rprietate. Exeplu3 primi viqia aliquis
habet domu alteri coducta. Exemptu scam ut ille quic5ducit domu alteri't Ex pluremi ut Hesdomorpria. Quarto sciendus est, si MMimam aliquis sit codenatus ad morte iuste lio Lo sit vinculatus lis ius & domini si uium ad a priotatem dc n5 situ advsu3 in coipore suo. Et si sit iniuste codenatus 8c si sit vinculatus lis ditius
illud est pceptus diuinu Cosequeter ponsitur aliq csiclusiones Prima si si aliquis condem
iniustei pollicite abire si locu&im habeat fimo tenetur .Probasprio P licite quia sic non facere hoc e lacere contra lege nature. Φ imo tenetur phatur quia tenes pseruate .pximus
a vicio ubi pol. Μodo si talis qui posses euaudere sin5 euadetet pseruaret. imus vi dubium seelo se, principem. Ebed tunc dubitas ut 3 cundum. vinctus psit licite frangere dc distumpere vinucula Ad hoc te Met 3 sic quia talis pii ceps
non habebat aliquod enium supra corpus suum nee secundum usum nec scdmrprietates CScdo dubitatur si talis timeat morte dite, Tereum
cedat sub iuramito reueniendi virum tenea. tur redire ad carceres respondei ut secundus
quosdam Φ non tenetur redire quia iuramε, tum est illicitum Sideor dest te dum quia licitum est in omnibus leges falsam abscindete dicunt etiam aliqui P licite posset pomao Semata. nete. Secunda concluso conderenatus ad cuino rici
mortem iuste licite potestabile si locum dia
14쪽
pus habeati, bariarptimo per ratio' post
oppositim quia talis peccat cotta lege nature. Sed si dicatutu talis no habet ius rediatum.
I ridet ar in imo habetdominium quo ad proprietato 5e illud est multomagis si habere domuinum miniu quo ad usum. CScit dubitat posito Φdubium iam de facto sit rinculatus sit miter intulicite pollit hangererincula&recedere si potvel pugnare contra principis custodem.Rndetur in
nec sie nee sie quia tolleret ius principis si rempublicam lede ei. Aliqui tenent oppositus Placite hoe possit quia lis finietatem in corinati re suo ideo iuxta primatasionem e6elusi test olanda sic so . talis n5 sit vinculatus ne iculis detentus imo quia noliabet ius ad usum ideo non tenes frangere. Nec sedin potest ea non h3 Gium quo ad usum nee quo ad yprietatem. C detur ad tones Ad primi cum dicitur corpus suus Q est in suo Go igitur &c. Negetans licetnon habeat in usu habet in in ' pptietate. Ad secundu tridetur negado colas quentit simpliciter. Ad terciu negar cosequotia dum5 sit vinculatus firmiter qameli' est obediat legi reipublice q legi nature tali mos do. Ad quatia cocedi ξ maior de negas minor. quia habet recedere si locu habeat*ipso di Musivium. Ium est satis CV lietius dubitatur iuxta secudam coclusione secsidi articuli ubi dicit quod nullu honu priuam Rou 1 in aliquo casu hosmo licite a defensione reipublice possit cessare so fugiedo & hoe si actu sit reges de deferrudens re publica. Arguiti non. quia si sic tune licitum esset bonum priuatu aliud a bono honesto plane bono comuni c5sequens est falsu. ut dicit conclusio&ptauit consequῆtia quia
sic fugiMo pistret corpus suu rmium qd est bono priuatu si Oppositu arguir quia minus malum est qd ipeffigiatuqd maneat longo ge igitur &c.po cosequetia Sc ans probas gaesensor rei publice in casu quo videt mortesoninso δ. in inere pollicite cessare. Hic etsi due patrestum lani.' In prima quid di dum stam aliquos. In secuda indetur secundu pinia opinione philosos
Supposuit Di. gQuantsi ad prima partem supponitur ossis, primo O post istam vita ponenda est alia vi, taetema CSecundo supponit quod siculanima prelareda est corpori ita decor anime de, cori corporis Temo supponitur quod quiliri bonus clitis ianus mallet omnia mala pauti u malum mortaliteret furtum csimittereri ps per martires &sanctos. Num ponitur con
mclussore elusio responsiua maliquo tauia est licitum sponsi hominem a defensione respublice cessare fugiendo Et statur posito. iustus videat in
magnus populus christianorum debeat pite
nisi ibi eum defendat a si permaneatmorietur tune tenetur defendere A non recedere. Probatur per primam suppositiones sicut anima platenda est corpori. Sed vetum est si ali, quis videat aliqu6 quod populus aliovi me seruari potes n5 debet se periculo exponeret qa dicit philosoph'ς, magnanimus se leuiter periculo n5 exponit oc hec deri re causa ure principes n6 festatim morti exponunt Et ista pars fide es tenenda uantia 3 ad opimio pro partem Est videndum secudum opinione38c pria. dicta philosephi&ab aliquibus tenetur opis nio.Pro quo notandus est qd aliqui tenent inde intenti 5e philosophi fuit no fore aliam ri tam poli istam ae lioepbatur per philo plautertio huius mortu'tachel videtur bono aut malum G&sse videtur diceret philosopli'no posuitnisi metitoriam filicitatem. in ido notandum est de illo defensore tes publioce quia vel ille videt 8c habet spem*no ponsu supuiuere si pmanserit aut lis spem O possit stipui te si raptus fuerit ab hostibus imaeonginima e lusio in casu secsido n5 est licitus ciuilo. a defentione rei publicecellare a bat ut illud non est licitum quod est c&ra supremum gradumvirtutis & fortitudinis ergo Secunda, da conclusio in primo casu so in quo manifeste videret quod ip ineuitabiliter no potius peruiuerelicitum est cessare siue n6 expectas te.Probae coclusio quadrupliciter.primo exspectare moria non in felicitas nec pars felicitatis ergo M. pato essequEtia Et allu tum probat quia vera felicitas no est sine vita.S
eundo pratur virtus n5 debet esse c&tam ni festam inclinationem triture sed non fuge. te est contra inclinationem nature ergo
Tettio ptatur quia si sie vel hoc esset pro bono proprio vel alieno N5 pptiovi patet deis. Nec alieno qa plus diligetet virtutem alienas e propriam gQuatuo videmus quod valentissimi viti u gerunt ut fideles ab infidelibus
quia viderant insidias malo' ergo Rc. consequetia & ans pu in multis historiis.Ex hoept 3 Φ fortitudo moralis n5 inclinat ad expoctationem mortis si G poneresulta post hane eterna redeminus malu est fugere et pseuerate. Ad rono ipbate Uidetur negando coaequitiamqa ille n5 sol si fisertet bonu honesta nouptio & priuatois coe M. imo planethonti honestu Ueletia intellige scdmaduersa risi Q, bonu priuat 5 aliud a bono honesto n51picienda bono c5i citra moria corporauila viri' moralis sci fortitudo no inclinat ad expectanta mortesino ponas vita post ista. CAd ndrin rones. Ad prima O dici si sie seqresci, homo questionis
sione O bonus honestu priuata estgerenda
15쪽
euilibet bono communi. CAd secundam res spondetiit dicendo vel talis est minceps ciuis ratis vel Qui habet tegete tenam di talis tenetur dare thesaurum vel in simplex emis di sienon tenetur. Ad terciam respondetur Pest pro una conelusione secundi articuli sciliscet de bono partiali priuato. Admartam imum est satis per quartam conclusionem.
LSecunda questio. i verit ut secundor virus in c5mii ratione humana necessarii sint pri. cipatus specie dissim. Et laque
- stio su onit unum id arguit primo contra suppositum. Nam suppomi Pod sit principatus necessarius in humana crimatur nicatione. Arguitur possibile est O homi neshabitates inc unicatione essent sinceri amici ergo M. patet cosequemia quia illorus omnia bona sunt comuniati principat' ponitur nisi r pter iudiciti faciendu3.S Ed shatur comequetia quia possibile estola homines esse equales ior Etans patet de se. Secundo sic arguit ibi non est necessaria iustitia ergo &e.patet consequHia quia iustitia pertinet ad principatum re iudicis quia iudex dicitur a iusticia. Et G s pat3. quia si homines essent a cin5 eget opus iustiti 'i dicit phialosophus octauo topico'. Cimio arguis
ne in humana remunicati 5e illud Gest poes dum per quod oriuntur lites re iurgia.Sed pinet principatu fium iurgia istitur M. prisc5 sequentiati maior est nota se.minor apparet quia visus est hoc sepe quod principes inimicitias habent discollado. EDei nise arguitur Gua quesitum quod tales principatus n6 sint specie distincti illano differat specieque solum differunt lada mult5 & pauca ergo &cipatet colaquetia maior est nota O sono e differentia specifica secundo magis & minus.
Et pbas minor pipos aliquos et oret hoc vi
principat' legalis & principas s salis & ptticipatus dispoticus G dissetiit spiae ergo M. Diasti iasia Gest maior ratio de uno adealio. Elde paterno poeta rex absis est patetia subditi malestri patrε de primipatu deiss sali&de allops de se sisextom5 arguitsi
siet e maxie eetqtimp illos principaremeli ciuitas regeret siue c&tas lifana rele ε fusus da multo meli' regit c&t p pauco princi Datusia pluralitas inicipatuli non est homi5
sufficit unus solus princeps es& in conses... tia prima non videtur dubia quia nonvideturalia ratio. CSeptimo arguitur sic inc5muniti
ratione pincipatus nos utrinisi hominespriuespantes.sed tales homines nodisseisit specie ergo &c.pta coli tramaior est nota P primcipat'ide ε ω pricipas&mior e nota. in op Inop ara positu at quo ad suppositiones re hoc per philosophu3 primo hui' capitulo tertio ubi dicit in i qualibetc6municati5e requiritur priceps re subditus. Sed pro quesito etia p3 p philososphum primo hui'ubi oppositu determinat intextu dicentem qcto existimat dispoticu nonomicti regale ide esie non bene dicunt manifeste. In is questione erunt tres articuli. In primo videbitur de supposito.in secundo de diuersis speciebus principaritum.Intertio de
quinto principali re quo disserunt. - n tum ad ismo articulum estvidendo vus ncipatus estnecessarius in comunicatioe .la est in ,
sciendum ui isti termini princeps A principas rabile. tus subditus re subiectio sunt de pdicamento ad aliquid. igit pse inuicem diffniunt. unde
principatus inpossita naturalis hominis vel nabitus acasitus quo sit homo tegete i s subditos gubernildo reditigedo in tuum honum correlatium infestil=tit sinustion est plicem ad illos quibus est nimius. secundo notas
dum O duplex ε pricipat' las naturalis & de iurectisti tanguntin descripti M.Primus tan et Mid '
gitur naturalis cum dicit potetia naturalis.Secundus odicis habitus εχ. eicio scieda Tettium est et, subiectio sic dissimis est naturalis potetis Bubiectio hominis vel Iubit' amst'quo h5scit se habere ad suum suptore inclinas ipsus ad se facili, tet regulandu pirid.Correlarisi g, ε dare mi,
dipe a natura rema seruu3a naturati hoc est
phi.i.hui'q tmenteruidere princeps e anatura & q no fetu est Quartomodo sciendum et quuor sunt coditides principatis Pila rauartum est pere suis subditis.&da Emiate blime Muρttuortitos seu factores&sic alios alicit. Tereiaε punire malefictores intimessi alii .Quaria est in 'aliis honore pessieso in sit honorabilis horiistis in oratis princeps d3 es virtuosus & m talis D qa es aliis honore m.Isterprietates patis in hoc versu Precipit & pmiat punit honore iube Cossit ad subiectione quattuor conditides tecruns. ainobedire.scda est a.
re.tertia e timere estra mitione.quarta in m
habitantium secietas ut indi tiere' releusi diu natur. ISexto sciendo .c5qritur virum est cessarius M. ibi non capitur necessarium simplicitet sed conditionalitero illo sine quo res esse non hene.Quamsi ad istu articulum poninit concluso responsalis inhumana c5. respestuamunicatione est necessarius mi parua prostat illiud estnecessarium sine quo non pinea
16쪽
politia diu permanete. sed principatus est hunismoarios M. cosmntia po remaior ex odnominis necessarii.Et minor ibatur ila videmus P multi sunt unum&ide appeiates re si tunc no essent principesad iudicanduvolutastes necelsatias, alias imediate fierent rapine furta Sce.Secudo a batur in humana coicati ne necessiaria est iusticia igitur &c.m colaquεtia ila principes sunt ad quos spe t iustici exercere. Et ans Obato ptillosophia. viii. ethicorum qui dicit impollibile est holes haberepsema nicitia idest difficile ubi odi licite Drobiissile exponis. 6 Tertio arguis qa nisi sic irites qd in humana coicati de iusticia distri
butiva no requireretur coseques est fessu3 vinossi est&rbatur coseqntia quia si holes in tequales qua rone unus homo distribueret bona ira N alius pari qd illud sequeres. LQuatio nisi sie sequerer qd pax policie ex coitas pestiret co eqns est falsum re p3 e5seqntia quia si
homines ellentequales fieret interfectiones. Item sicut e in natura ita e m lisiana coicatio, ne.sed in natura est unum principas ergo &c.pto coseotia &maiora sumcsenti similitudine.Et minor pari quia in naturali principatu est deus miceps las prima eausa ita iovem redeoru principe posuetulantiqui ut poete fina, Xerui. tertio m p nigromaticos ponetes principatu etia inter dyabolos qui Iaabet principem quarto pu etia inter angelos & sidera est plici Patus pri etia p creaturas quia Oia facta sulpinet homine. V ii cum timet homine ila prindet ille creatis. Patetelia de auibus de brutis
Secundus aiali retia de mebiis& ptibus aiatis. Qua secundum articulu. Est videndum de' specie, mincipatuli in generali. Et latendus S eundum in quod omnis humana coicatio ordinaε ad Duplices aliquos act'. Ista supposui opto ilittera. s Sesctua cundo latendum est qd sicut habetur in textud Nni duplices sunt actushumani quidam sunt diurnales 8c quotidiani vi comedere bibet.alii nosumdiurnales. CTettio sciendum est quod omnis c unicatio est diurnalis vel non .si sievocatur domestica 8c illa cottinet tres emunica Ges. Prima est viri & mulieris & illa est naturalis & est principatus nuptialis. Secuda c5 municatio vel principatus est domini ad lat- , . uum 8c vocatur principatus dispoticus. Ter cia c5itas est solummodo ad psectam rem patris ad filium 8 vocatur principatus parem'. Et sic sunt tres pricipatus. Ex his sequitur qd in qualibet domo placta requiruns quattuor per ne vel tres e5municationes predictes mPubuatio licet pater mater filius εἰ si s. CSedi sedubstatur quia videtur quod sit unus principas
maternus quia habet etiam precipere siis. ISecsido sie qa multa sunt collegia 8c domus
i non sunt ille quattuor persone. Ad ptima indetur u principatus matern' reducitur ad me*Ego principatum paternu. Unde principatus bos ne mulieris deb aliis principari.& si sit principatus filialis reducitur ad principatum patres num Ad secundum indetur ut tales dom sienoniunt perfecte domus. CQuarto notans Quartii nodumqd si humana coicatio non sit diurnalis rabile. sed ciuilis hoc eli iterum dupliciter vel principans intendit bonum principaliter scilicet preferens bonum e uiaevet econtra .Si primos modo hoc est tripliciter vel est unus solu3 principans 8c ille pticipatus dicitiar regalis no sub exiis legibL HIta est coicati ovia pauci princi. pantur sed tamen virtuosi &vocatur principatus aristocraticus.Tercia est ubi multi & plu, res principatur sed sp intendiit bonu c5e ct vocatur principatus tymocraticus. Quito nos ectusntum tandum i si inhumana c5irationequotidia notabile.
na principans p ferret bonum sprium edi ibi sunt tres male coicationes. Prima est .i sciis unus principans prefert bonum priuata coni specie muni ae est malus & vocatur principatus litanicusalia est ubi pauci principans is sunt mali eodem m6 8c vocatur principatus obligarucus.Tercia est ubi multi principantiit feci oessunt mali & vocatur principatus democratio Ex istis pio P nouo sunt species principatusi in speciali primi tres domum c5stituut &sunt boni & ttes secundi sunt boni S tresvltimi sui simpliciter mali Et hec de lecundo articulo. gQuantum ad tertium articulum. Est videndum dedistinctione principatuum specifica. cuius
Et insciendus*principalissima distinctio q vrimus potest reperiri potest ex quinq; attendi.Θ ics rabido ex patre finis quia ad diuersos fines ordinant
Secundo ex parte illotus que attribuotur principi visuntquattuor dii in primo articulo. Temo ex natura suppositorum .secundu3qd supposita sunt nobiliora. Quarto ex diuerso modo oblistationis Quinto ex parte & modo se habendi quia ibi ops principem alio modo se habere usubditum. CKecundo notandum
est ae supponendumst, principatus domesti, 'eus& principatus ciuilis ordinatur ad diuerusos fines ut clarum est QTettio supponenda Tertium noest Palitella hab3ptinceps in principatu nu tudiiς ptiali et in principatu paterno vel dis ruti
Istis notatis ponuntur tres propositi es. 'CPrima propositio principas domestic'R n bi' '
principatus civilis sunt specie distincti patet 'quia isti principatus sunt specie distinim qui
ordinantur ad diuersos fines sed isti principastus sunt huiusmodi igitur&c. patet conseqnstia re mirat patet quia ex hoedistin tur ici.
17쪽
tie R alie res. Et minoi pio ex eo u dicto pti' in notabili quia in ciuili principatu principas Secunda. potest remanere. CSecunda ppositio principatus dispoties 8c nuptiales distingues speciea, batur illa distingunt specie quotus finis est diuersus sed sie est de istis igitur &e. po colas quentia a maior quia pri parenumalis oris Anatur ad mlis Ipagatioris di dispoticus ad
ruideadu de necessariis domuiri de nutrimeto.Sed minor patet ex dictis prius in secundo Tertia, atticulo. otia spolitio principatus ciuistes differunt specierbatur cisarando bonos principatus ad tres vltimos malos differsit specie patet. Sed compando bonos adinvice disemunt specie ergo&e m coseqntiaua illi boni mincipatus dimium ex parte finis igitur B c. patricosequentia Ec maior nota est ex dictis. Et minor a batut inductive.Eodemodo diceret ut de tribus malis quod disserunt specie inductive His dictis sit conclusio insalis quod Concluso necessaris sunt principatus specie distincti in re dissua c5municatione humana. Ista c5clusio satisa sm/-tis baia est quoad vini parte&ex dictis. CAd questibi: rationes Ad prima dici ε qii dicitur contra suppositum possibile est ipos virtuosos &c.concedi ε antecedes.Sed negetur consequentia quia licet pro aliquo tempore possunt esse amici tamen optet varias volimrates non est possibi
Ie diu stare hoc. CAd secundam dicitur in illa non est necessaria&c. negetur antecedens
saltem de iustitia distributiva non est possibile et, ista iustitia diu maneat. Ad tertiam negatur minor saltem de principantibus bonis.
Adquartamque probat quod non differsit
specie coceditur maior sed negetur minor gadifferunt ex parte finis &non ex parte suppossit Otum. I Ad quintani quando dicis princiis patus Rc. 1 fidetur quod distinguitur ratione licet idem pollit esse principis hoc tamen noest secudum eadem rationem sed ordinantur ad diuersos fines. Ad sexta quado dicitur hoc maxime &c.coceditur consequetia & qndicitur melius regitur a paucis &c.dicitur qd secundum veritatem reddendo digula singulis non est possibile in unus solus principetur nisi habeat sub se pricipes alios prepositos R. . ballivos&sie de singulis. CAd septima c&editur maior sicut antecedes sed negetur c5se
quentia Oreus homo est albus Ralter est niger Eleus albedo & ni et edo differant specie non oportet o homo differat ab alio specie.eTertia questio
Ueritur.iii.Vtrum ciuitas sit a na . tura. Et arguituro non nullus es
fectus voluntarius est a natura sedonatus civitas est effectus volunta,rius igitur Re.paneonse tia malor est notasia voviniatius & naturale distingunt. Et mi nor Obatur quia partes ciuitatis ut vict&do, mus sun ta voluntate. Secudo ps3 qa ilibet ei.
uitas c5stituta est a deo Rab hominib'. 4 Secundo arguir si sic seqtetur qd ciuitas Mil alitet 8c aliter se haberet eos s est falsus quia aliqua est pacifica re aliqua discors. Et a besconse intiapphilosoph5 .ii. ethico' dicenteu, nullum natura existentisi aliter allaescit.
ITettio sic militi artificiale ε naturale si civitas e artificialis ergo Bae. Desila itia& malorest nota ga artificiale & naturale distinguntur Et minor obas quia multi principes civitates edificaueret in ptu de roma qua romulus edisficauit.E tua ς ε qa sicut habet in multis hi, storiis quod multi expectabam ips 8c horam
quibus posset edificare igit 8α. CQuarto siena si sies telo ciuitates s p fuissenteedsi conse ins in falsus 8c. at cosequentia qa species sunt ppetue. Et pn falsitas cdsequetis o
quondas n5 mersit ciuitates ga holes in capis dormietat. sQuinto sic ciuitas bona&benerem est regulata a rati Mon a natura igiεεccm cosequ&ia quia omnis effectus naturalis sic d3 determinari a natuta. Et asis. atur quoniasecund5 naturam ola sunt comuni adcsi civitas gubernates a naturat uncola in ciuitate essem comunia. Sexto sie homondestatal ciuile naturaliter tor 8ce.rbatur consequii a quia ciuitasno dicitur a natura nisi quia potes eius sum a natura Etans a batur qa G animal ciuile n5 eopetit omni aiali igitur &c. piseos uetia quia illa sunt naturalia qcopetunt oibiis hominibus eiusde speciei. Et aias tamεpto de multis bonis hominibus qui sunt heres
mite&c5templativi. LIn oppositum est de s 'φpp in mente philosophi primo huius capitulo prio
Et arguitur sic partes ciuitat 6 integrates sunt naturales ergo Sc.paroc5sequῆtia quia totus non est nisi sue partes. In ista qstione n5 etfit nisi tres articuli. In primo ponetur notabilia. In secundo c&lusiones. Intercio dubia circa Ariuuiis ermateria. Quantum ad primum articulum tubilus. notandum est*esultas accipi narduobus ino, mumus nodis.ini m5pedificiis& viri c5positis ex rabile. lignis 8e lapidibu sicutdiceremus de magna Litutas dua
Prie& hic.alio modo capitur a multitudie V 'hominum habitantium in talibus vicis Redi, ficiis.&istomodo capte ab augustino in .v.de ciuitate des dicente.Ciuitas est c&ors homi uniam multitudo& ab sidoro est homin5 multitudo vinculoso Graiis adunata.Ex isto cor . telarie sequitur in adcivitatem requiritur coacordia. Secundo sequi εχ uanisnon est ciuis
18쪽
pitur multis citer. Quintum. Tripliciter alici adicitur
tas Tettio sequiret, Obet cisteratio holum
sufficiens ad vite necessaria dc ad Dia vivere regulata certis legibus uni inicipi subdita e ciuitas.Et dicitur notriter vitenecessaria O si non esset sufficiens ad reddendu necessitates non
esset ciuitas ξSecundo notadum O qn Oit
utrum ciuitas Rc. hoc est querere inυ ho aps petitu naturali inclines ad coicatione ciuilem
mula efficientis. 2Quarto notandum P nastura multis modis capis. prio modo accipiturr materia. secundomodo, is a. teret 6ν appetitu siue inclinati . quartomo P fine siue p operatioe rei& sic dicim' q, natura hominis est gnare sibi simile. Et di m hic accipi tui terciomo O Quinto notata est in aliqd dra natura tripli Prim-5a materia. Secundo modo alarma non cognoscente ut quia eius
forma non cognoscens est natura.tertiomodo
aliquid e naturalea ut naturale seu natura dis stinguitur contra vioIentum. Et sic capitur in Pposito. notandum est Φ aliqua sutarianara iniciati ve&c6pletiue sicut patet deplatis Secundomo aliq sunt ab arte iniciatiue&a naturae5pletiueri blada. Tettiomo ab arte Gpletiue& a natura iniciatiue ut pridevino & pane. Ex istis seqvir ω quado querit
visi ciuitas sit a natura pol intelligi tripliciterso iniciatiue & c6pletiue a natura .Mdo a natura siriciariue Rab arte c5pletiue.Tertio ab arte briatiue & a natura c6pletiue Quantum ad stam articulum ponsit ut reclusiones Priacoclusio idasEt ciuitati Gia 8 necessaria qda sunt volutarie daalti aliter ae ex electi M. probat leges positive Redificia &ma. trimonia suntriuitati necessaria& leges postitiue sintvolutarie edificat 5es artifisaliteri matrimonia exelect15e igiε &e.ps c5s ntiae maior est nota qa sine illis n5 pnt ciuitates pinas nere.Et mex dictis S minor satis nota e Moc usio*h5idicet naturaliter liliana e&casM pbatur h6 n5 mi venire si illa ad suus esse c6pletu ergo Sc.m ex duplici radice hos minis. Ptio ex ei' impoteria eta h6 nat' n5 potis nutrite. scdo ex ei' nuditate qa h5 nu.
dus nascitur εχ.Temo ex nutrimenti indigetia. Quarto ex hominis ignoratia. inertia iactusto h5 naturale immis & naturale inrito natione lis ad linata c&catione.xbar ptio h5 naturaliter idiget lisianae5ican5e ergo&αMdo phar h5 naturaliter inclinat ad iuuadualtem erco &e.mc5sest tia & afis .pbat quia desiderisi tale naturaleε oibus iii.yconomice
a naturai de Miratio linanasiue cocors coicatio ε a naturali iesinati ad tale c6icatione phatur coclusio quia lidiis naturale inclinatio nem ergo.&o probatur ex multis dictis. Quinta
si uita taclusio lio ciuitas sit a natura liciatiuetii ab atte&electi MEGpletiue.rbat prima ps qa holes se lint inclinative ad ciuitate. Et ps ictam quia ab arte est cistera &electioneisitur. I Quantu ad teretu atticulus sunt
πιν cficatio ciuilis sit naturalissima. Tettius dubiu inu huma ecticatio si tyana boni insututa Quartu dubius vim Gicatio maris Rissmelle in domo sit naturalis. Primu est vim h5&c. Arguit prio *n5Ph5h3 naturale inclis Ergiis turnatione ad passiora delectati5es&voluptates carnales ergo Rc.p3 cosmiatia re anse phi primo ethicost.mlit ude odio bestiales reviden
tur F. ix.c. sensus & cogitatiora hois ab ado, lescentias sunt ad malu . EOppositum. i. In opporumhicotu Atmiroia bona appetui igit Sc.m tum. esseqtia εγ terminis. Et ansε phi.i.hui' tiamo pr6nε reiciam opposiis. Pro isto dubio ponetur notabilia dei decoclusi 5es CPrimo RQ scienda Φ appetit'quo qs appetit non dis ab Quus appe appetet e. Probas coclusio ea appetit' mates titus. rie quo appetit serm1ε ipa materia igiξ Se.
CScdo notadu ε qd duplex ε appetit quidas ineundum est naniralisqfit sine coonitide puta ipsius ap Pupies QP
petentis pnculariter. Alius est appetus aiatia pyxit a fit cu cogniti 5eabaia. Ft i5drabaia aialis appetitus. CTertio notataeqd diritetia est inter appetii si naturales & aiale. na naturalis appetituum
n5 dirigit nisi semo in bonu qa dirigis ab age,
te infallibili Sue appetit'aialis aliqn fertur i apparetis bonu quia n5 semper dirigitur ab aetere infallibili ut qn h6 se interficit. Quarto nos B ppetitustandu est quod appetit' aialis induplex. qui aiag duplaydam est sensualis Restille qui seat ut iudicia sensus Et alius est intellectaalis et seqt iudici um intellectus ΓQuinto notadu est qd inlio Eavinium mine virtuoso appetitus aialis sensualis sine strepitu obedit appetitui intellectuali pavpphilosophum.1.ethicotus qui diciti omnia obediunt rationi in virtuoso dc econtra est de vitioso homine in quo estquedam rebellio. CSexto notandum est in homo simplicitet
dicendus est talis qualis in secundum parto
19쪽
intellectualem. Si secutus est sensum bestialis dicit ut Si vero intellectus homo quia ratio ad optima deprecatur.Deinde ponus alique propositiones. Priniar positio est ista appetitu naturali semp appetit homo quod est sibi bo, num & optimumrbatur quia appetitus naturalis nuna fertur nisi in vetum bonum ga dirigitur ab agentemfallibili. Ex quo sequitur dictus aristotelis.i.methaphisice omnes scire desiderant. CSecunda spositio homo non semper appetitu sensuali appetitqd est sibi bonus simpliciter probatur de appetitu sensuali hominis vitioli ut diista eicia propositio homo sensuali appetitu appetit illud qd ε sibi honum vere vel apparenter Probatila appestitus non fertur nisi in vetum bonum vel aps pares. LQuartappositio homo appetitu intellectuali sibi dimisso appetit semp illud qd e sibi bonum non solum apparenter sed vere. Probatur auctoritate philosophi m semp road optima dopeatnt. Et di notaret ubi dimis. so quia nisi sic esset verum. Quinta propositio h5 naturale appetitustis ad illud qd elibi optimum no sotu apparetet sed vere 1 prohatur semper ex dictis de intellectuali appetitu. Ad primam qn di homo cte. conceditur bene de homine vicioso 8c appetitu animali. Et ad illud gia.dicitur P illud e verus quo ad parte intellectuale subiect1 sensualitati siue sensui alias Sc.hec de isto dubio. ISecundum dubium .Vitum ciuilis cominuratio sit naturalissima C Et arguitur inoco iugalis comunicatio est comunior ergo εα. patet cosequentia & antecedes est philosoplis primo huius homo est natura animalis coniugalis magis il politicum. Coppositum aroguitur inter omnes comunitates naturales humanas comunicatio ciuilis est naturalissima
igitur &e.mcdsequetia ua io dicit philosoplis scdo de alam naturalissimum opem est genetate sibi simile. Et asis est philosophi coicatio
ciuilis coplectitur materia omitus aliam. Pro intellectu istius est notandum in aliquid po, test dici naturali' alio dupliciter. Vno modo quia magis necessarium est ad esse & erema, nete.& illo mo nutrire est naturalius qgene. rate.Scdo modo quia est magis persectum secundum naturam 8c isto modo capitur a phi losopho se do de ala ubi dicit naturalissimsi Secundum operum 8ce. CSecundo notandum est quod ii tabist illa consequentia non valet hoc est isto magis necessarium quo adesse ergo est pfecti' & nobilius pis gustus est magis necessatius ad esse vita ap5. uoisus non tamen nobilior Tinima proposi tio capiendo primom5 naturalissimus ciuilycomutucatio non est naturalissima patet qiu prima no
rauite. Dupliciterum est alio iraturalitas
communicatio coiugalis est magis necessaria
tio capiendo naturalissimus secti lamo coicatio ciuilis inter oti alias est naturalissima. probatur ptdnem post opposithoaestiuus o aliast ec alie ordinantur ad ea α1D etia complectitur omnes alias coicationes. ITertim dubium vistola litana comunicatio sit grastia boni instituta. Arguit primo Τ no quia istannis & coicatio democratica & obligatchia poni tur hisne cdicationes di in non sunt pia boni institute ergo maior est phi& minorptatur quia oes ille coicationes sum male. Secundoptatur quia oes holas qui ovans gratia alicuius boni opant ergo dic. cosequemia pis Ecans .pbatur sia incolines opatui secundum in cotientia. Et in iudicatu, malusit cumulierelatnicati & hoc estqd dicit philoisyli' in c5. tines 8c incolinta bene iuditat quid fugiedus sit &agendu&no gratia boni ergo. Oppossitum est demente phiptimo huius re hoc arguitur ua omnes homines operanr gratia alis cuius boni igiε &e. CPrimo notandu & sum ponedum, num est triplex so delectabi, let utile ec honestu. Secundo notandum est. quod communicationes humane sunt multisplicesut dictum est.Sed regnus e nubivnus solus sufficies principariat.Sed timocratia E ubi mali principantur qui non intendunt bonum commune.Sed tirannica est communitas ubi unus solus principatur intendes bonum priuatum. Obligarchia est de istis ut dictum est. Iotio notandum quod bonum in moralibusvocatur illud generaliter Onon ε st di flat
me recte rationi &econtra capitur malum.
LQuarto notandum quod titulus questionis potest intelligi duplicitet. Primo inii sit instituta gratia boni veti.Secundo. Hrsi gratia veri vel apparentis. Quinto notandu quod omisnis appetitus diligit ut semper dc fertur ad bonum optimum vetum vel apparελπι patet inducedo in singulis appetitibus. CHis suppositis sit prima cocluso.Omniscomunicatio εgratia alicuius veri boni existentis constituta. patet de obligarchia CSecsida conclusio omnis communicatio humana est gratia alicui veri boni vel apparenus constituta inietio ista
est philosophi ad rationes. Ad primam di inest pro prima conclusione. Ad secundam dicitur Φ quandocu operantur continens &in commes intendunt apparesbonum vel exiis ut p3 psecundam c5clusionem. Quati si dubium virum cdicatio malis&lamelles sit tia turalis. CEt arguitiirquod non communiscatio maris & femelle coniugalis est volutis
Secumium notabile amulte viscationem
Tertium notabilin Quartum. vumam clusio. Secunda.
20쪽
- - tvla.. tur M. purena Et antecedes pusia ibri'pρομ nutant cotta volutate. Oppositu est de uis Molatile tentione philosophi in isti primo. Pro illo est notandu P beatus Tho. re Met cdicatione essenaturales potest intelligi dupliciter. Vnom5 quia fit a principiisnaturalibus & agentis
snaturalibus circunscriptis agentibusvolutariis tam iniciatiueil copletiue.Secundo m5u manatura iniciatiue re a voluntate coplevi lapso tio. Hiis suppositis sit prima coclutio coiseatio maris & lamelle n5 est naturalis primomo a batur quia no fit a principiis naturali Sudam. Utruisecis. Emunda conclusio. P talis coiscatio seu c5iugationaturalis est secundo m6. Coclusio illa po quia iniciatiue est a natura re completine avoluntate:quia ibi op3 esse co
quisti is Respondetur Φ rationesnon arguut aliud nisi et, illa communicatio est naturalis liciatiue Acompletiue non & hoc est verus. CRatio post oppositsi ex pdictis conclusionibus ui secundo articulo positis pals
Vetitur quarto. virum homo sita
Lm nimal ciuile a naturae Et argutenrguitur ptimo Φ no lao est aiat domesticulae Aera a natura igitur &c.Coiia Pat 3 quia domestica re ciuile sum differentie opposite
ut pro primo hui'. A iis Obaε.quia comunicatiois domestice laomo in pars quia talis coiscatio est naturalis. Secundo arguitur homo εanimal ciuilepet domina: erso de cetera. Piscona qm illud quod inest alicui a natura non
inest sibi pdominL Anspa quia ipse habistat in ciuitate S in ciuili c6municatione ut acquirat mores ciuitatis.Cofirmatur antecedes
autoritate Plinii dicetis. P dominus nihil dodit homini a natura scire rem vel facere sine doctrina. Perctoarguis. homo est animaleiuile voluntate:igit. pat3c aqm voluntarium di naturale distingunt.Elafis apparet qain voluntate hola est in ipse si de ciuili coicatione vel n5. si Quatio ar.si ho esset aiat ciuile a natura seqiteretur Φ homo non posset se
separi a ciuili comunicatione. cons est sim ut
patet de multis vitis iustis:vt pt3 de beato I Damae baptista in cuius himno dicitur. Antrai deserti tenens sub annis eluium turmas fugiens petisti. Et patet consequentia quia homo non potest facere contra illud quod inest sibi
a natura: ut dicitur tercio ethicorum. nullum existentium natura contingit aliter assuesci.
si uinto arguitur possit,ile est homi
inciuilem: igitur.pato consequentia.&psis P
mo Minciuilis rpter punitone puerilitate .
per se vel spret sufficientia A talis est de an thestia quoum5COppoliis aipphilosoplis Ineprosi
in isto primo qui dicit Φ ho est ciuilis natura, iciulit .Etret sic rbati. quia homo habet naturale impetu3 ad coicatoem & socialitat ε:M.Conam ex terminis. Aisis a batur ex sedenti questione. 1 n signum hui' natura dedit plus hominibus il animalibus sermone. In ista qstione elum tres articuli. I in primo ponetur notabilia. Insedo conclusiones. In tricio mouebutis dubia circa materia. Quantum norim' artiad primum notandu .in hec tria nominas soci culus aleigregaletciuilesie se liti tu, sociale ad alia *Mimu nos duo nomina est sepelius.vn omneaial pis est sociale&noecontra: quia diligit locietatem riue species cumqueda est amicitia naturalisint et illa q sunt eiusdem speciei.Glegale conuenit atalibus incedentibus: ut palo de gruib' ovibus 8c cetera. Civile solum couenit hol ec fit gratia alicuius utilitatis & viri utis.cundo notandum ut ille quattuor differentie inm notas doinesticu capestre siluetire aquaticus indis domesticuli, foemet copetunt plantis &bestiist& una in cooestre alia transit. Ex quo sequituri ille differentie i.iuestre non sunt essentiales. ETercio sciendu*ali. risum
quid potest inesse seu dici naturale duplicitervmm5 insepabile sprium alicuius spei ut esse resibile homini. Alio m5 minus apprie P illo quod insepabilitet conuenit alicui speciei'. sim milib3 idiuiduo illi' speciei:sed solusiipposito placto no orbato nec a natura laus ciato copetit ut hie duos oculos re generare sibi sise. LQuarto scienduestu, amicitia testh5ia natura iniciati iesie so Ph5h3 naturalelpetu adamicitia:iodicit Tulli.Credo in amicitia magis inest homini a natura q ab electione. uinto sci educii P medietates mora, radiutum les insunt hoibus iniciatiue:illa est de inteli ne phi vi.ethicoru dicentis . oiiub' quide videtur siles mores inexistere a natura .ada teperati morales& cetera. CSexto sciedu e in sermo Senum ε indit' hoia naturarptet alique fine que no
turalib'sauciato nee ultra nanit releuato: ivrp3 cmap notabile. Ancedens appet quia Ois talis liabens coditiones appctit colcationem