장음표시 사용
41쪽
uersas partes ad quasno possum semper portare secum bona naturalia.Ex his sequitur c5clusio responsiua ς, institutio pecunie est nescessaria.pato ex dictis. ratiora ad pii mam dicitur neodo minorε quia difficile est mercatores portarent bona sua secum. Et ad secunda dicituri necessatius capitur allomodo ut visum est. CAdsecudum dubium.
ar 'itur Φ sic quia dicimus hominem diuite habentem diuitias esse felicem. Scdo sic itile sunt vere diuitie sine quibus non potesttaa, heti bene finis pecunie. l deo dicit philosoplis Φ in usura est fideiuslat hominis. Oppositum arguir. Illa Q sunt vere diuidie ς quibus stat hominem perire fame: sed hoc est per mytitudinem pecunic igitur dic.Patet consequetia & maior di minor apparet de quodam caslibe qui petiit ui quicquid i figeret fieret auis quo habito periit lame . IPro illo est notan, dum-ille proprie dicis diues qui est sibiipsi
sufficiens advite sufficientiam. Ex hoc sequis cortelari eoe ad hocis sint vere diuicie requi, titur Φotesnees ad necessitatemvite. CSe. eundo notadum est.titulus questionis potintelligi duplicitet. V nomo. utru3 multitudo M.sint vete diui clepse. Aliomovitus sint vere diuicie p acciis. Prima a positio multitudo pecuniatum G sunt vere diulcie per se. pis proem philosophi post oppositum. Scda conmclusio.multitudo pecuniarum sunt vete diutuese per accides. pata per idnem secudamante oppositum. Ex istis sequii correlatieu, solum diuicie naturales sunt vere diuicie de p se. Dquia suffici sit ad vite necessitate3. Ad tali
nes post oppositum. Ad primas dicit ut in ille sunt vere diuicie ila a multis sapietibus &ptudentibus appetutur:sed sie no in de multiiu/dine pecunia*. CAd sedam dcis est. CQuatum ad secundum articulum. Videndum est
de mutati 5e pecuniarum re quot modis fit ae in quibus casibus sit illicita & licita. Et pilismo notadum est Φ circa monetam sunt quin, m considoada.s materialpondus figura ampellatio & usus, Materia os esse pciosa retarare quado p soli modo a natura ministras i alii abarte figura fit impressione imagist pondus Q sit tanti ponderis&tati iappellatio quia se
appellatur usus quo ipa utune homines in regione tali & tali. Secundo notandum est Φcirca materias monere potest fieti duob'mo dis mutatio.Uno modo totalis quando totaliter mutatur Ahoc fit dupliciter quando p solum propter volutatem principis sine hoc et, ciuitas melius se habeat. Alio modo propter materialia nimis accrescentia scilio quia materia minis comunis est α vilist A talis mura, tio est licita.Secundo modo qugdo est mutastio partialis: scilicet quando materia est parum aurum:& hoc dupliciter.vno modo Marpter voluntatem principis sineutilitate in munitatis Asic est illicita c5inutatio.Alio modoppter utilitatem reipublicti ad dandum stipemlia mercatoribus &illa est licita. Ter Tertium herio notandum est Petiam cito podus potest mi depon ri multiplex mutatio.s.diminuedo&augsmentando. illa mutatio quo ad diminutiones
plecti A sine utilitate comunitatis est illicita: sed si materia manet eadems& pondus dimisnuitur cfi diminutione precii tunc mutatio li cita est re non alias vi pato. Quarto scienduest in circa impressiones imaginis de eius mutatione cirrescriptis aliis no est multum damtium vel comodum pro utilitate reip. verus εsi ita est et, si figura principis habeat maiores valorem vel non ide figura est bona alias non ΞQuinto modo sciendum estu, de appella, Quintumrione Resu monete:23 de mutatione eos rum non c5surgit magnum damnu3. Sosis sciendum ut mutatio monete etiam quam
dom potest fieri :quia quando p moneta dicit
fortis:scilicet quando precium augmentatur. Et quando debilis:&3 quando diminuitur preciumidi fecundum hoc est videndum. e Septimo notandum est Q ex sola mutatio, Septimum ne appellationis monete no cosurgit magnu Iucium vel damnum nisi stipendia di imposi, tiones & tributa taxentur secundum tale3 nos minationem.Prima pars satis patet & secoda pals quia si sic mutaretur nomen monete: fiestet deceptio Adolus. Octauo sciendum est octauim. P mutatio monete solus potest fieri licite ab illo qui habet potestatem oldinandi moneta Pio quia moneta habet interpretatic 3 adoου
mino. Nono notandum δες, quicquid fit Monum inpolicia deb3fieri ad honorem:& bonu3policie totius communitatis.Sequitur correlarse
quicunm vacat hono priuato in detrimetsi boni communis peccat mortaliter. ISed tec Duolae M. est sciendum in duplex est bonum scilic3 bm nutrinum simplicitet id est bonum anime: ct bota frendum quid id esi bonum corporis ereo coparando bonum proprium simplicitet bono communi seredum quid bonum priuatum εpreferendum.Sed comparado honum priuatum secundum quid ad honum c6mune scd quid bonum commune est preferendum.
CHis premissis quantum ad hoc sit. Prima aeri coaconclusio ad solum principem pertinet monetatum mutatuo. Patet quia ad solum princi .pem pertinet monetam ordinate igitur re ce tera.Patocosequἔtia :quia cuius incestitutio
eius est mutatio. Et antecedens notum est α
42쪽
Tertia. Dubium minuitur 'primus notabile Dupliciter
rapitur ibi princeps n5pvno homine solum: sed pro omnibus qui habentpoliciam regere. ISMSaraclusio. in nullo cana propter nus
priuatus nulla mutatio monete inlicita :siue
apud principem:siueapud quecum alium. αhoc maxime ubi mutatio monete piudicaret reipublice.pan quia illud est valde incommodum. Itemsmet hoe amicitia petit & lites generantur. Et dicis notantet ubi preiudicaret utilitati comunitatis zquia si fieret mutatio impressionisG indemamum inc5modus rues nitet Gesulio.inopter comunebos nus in multis casibus licita est mutatio monere. Ista coclusio pol quia alias mutatio moneste non omitteres in icia bene tecta.B enumerate omnes modos pii lares mutationis monete est difficile.6 ptimo de materia quoad mutationem licitum est in mutet materia: si ad aliquas partes est dest ei materie ad habendum stipendia comunitatis totius pro utilitate communitatis. Similiter depondereissumet diminutionem deris non possemus habere multos hacos licitum est mutare pons dus. CSed dubium est. nam dictum est lad solum principem spectat mutatio mones te. EContra hoc arguitur. stat principem Miniustissimum 15c tendere ad bonum priuata igitur.&c.pata c5sequentiatquia si sie policiano debet hec admittere Sancesti satis nota est. CPto dubitalide primo notandus est i lloquendo de principe moraliter princeps potest se duplicitet habere.Vnomodo p electios m. Alio modo per hereditariam successo.
nem. Secudo notadum esto duplex est miceps quidam est qui habet potetias non limi tatam quin5h3 lege viro vel impator. Ali' est qui habet potetiam limitatam in guberna tot baltu' &similes. 4 ercio nouidum est oein principe habito per electionst si est iniustit, simus si cinaret tali non esset obedi Edum timmo esset destituendus pari quia tali n5 est dignus honore quia solus bonus est honotad'. Correlatie sequitur in nullus est princeps nisi virtuosum:&inspositio philosophi dictus et oportet maiorem virtutem esse it incipe uin subdito. I tem pruicem debet esse cansa virtutis subditi CLYfido sequitur in tirann' nodebet esse princeps. LMAEda propositio. Ad istum principem habentem sprietates boni principis spe stat mutatio monete .pato quia talis est dignus Iercia propositio. Advocatum principem non habente conditiones boni principis non spectat mutatio monete. pt3 ex prima. si Ad ratiori dicitur in talis in illo casu solum est vocatus princepsiae non est priceps εω CQuantumad tertium articulum. Respondedum est ad questum &specialiter
demutatio camplaria. vltum illa sit licita. ibatur primo Pno.illa mutatino non est tu, Erguitur'.
sta que est iuste vituperabilis:sed mutatiota, platia est huiusmodi tot die. pi 3 cMeotia re maior quia nullum iustum estpituperabile.&minor e philosophi in ira. ISedo sic illa mutatio no est iusta vellicita in qua commutans
plus accipit a dat .sed mutatio campistia esthm5i igiLpsc5sequἔtiis maior quia hoc n5 est iustumia minor m per expientiam ila casmor plus recipit et dat. ΞTelcio sie illa comis mutatio G est licita que E pter naturas&violenta: sed mutatio capistia est huiusm& io. e5seqntia pas& maior & minor apparet quia uti te aliter &ad alium finem a sit ordinata est
abuti te:& pter trituram sed ne facit ars camapsoria:quia dat pecuniam P pecunia mo pomnia est ordinata in alium fines. Opter te necessaria sci vim blada &e. Coppositus at η' πpolla guttur e utatio camplaria est necessaria ad vite necessitatem in c5sequentia quia necessariu ad vite necessitaia est licitu .Etans apPet.qa mercatores testes illaiquapatrian5 Possunt catere e Ipsore ripato. IMG sie illa mutatioest licita in qua mutas dat aliqd per suam voluntaia: sed mutatio capsoria est hu --
susinobi sol&e. Pro intellectu est pilo sciῆ τά issedum inmutatio campistia est duple queda a soliabis est ubi csssor plus recipit e dat.&aliaest ubi piis.c5mutans tmbcise recipit quatum dat CSes Secundum eundo not fidum est in primac utatio ε duplex nam diam est ad bonus esitatis poli cie. secunda est ubi pecunia quam remutans recipit si ordinatur in comune bonum med in bonum priuatum. Gercio notandum est invalor rei non debet attendi scam dignitates rei: sed scdm. venlt in usum humanu:pat quia frumentum plus valet in dimitate rei si pecunia. inde se. LQuarto notadum est 'adhue tot rei n5 debet attendi ves accipi ueea nimi tot rei n5 debet attendi ves accipi scdm ne, cessitatem ementis ves vendentis: sed stas necessitatem totius c unitatis.Prima pars poquia hoc preiudicaret comunitati eo memεs
nociva. Hiis premissis sit prima conclusio. mistra con Commutatio eampseria ubi edinutans plus cliteo recipitquam dat di ordinat illud ad necessitatem re num communitatis est licita. probatur conclusio quia illa commutatio est licita a tendit in c5mune bonum: sed talis est huius. modi igitur &e. CSecunda conclusio csimu Secunda
ratio campistia in qua commutans plus recis
pit dat&illud ordinat in bonum priuatum est illicita Se mi iustu .Probatur illa e5
mutatio in illicita per quam aliquis habit
43쪽
tur in vitiis sed per talem c utatione fit lius
ius modi igiε ixe. oercia conclusio commutatio campistia in qua c6mutam plus recipit Uda: 8c illud ordinat in bonum priuatum est illicita 8c contra iustitiam.Pi3c6sequentias remaior & minor apparet quia in tali commustatione augetur cupiditas quotidit cominus nitatis.Et tine est quod dicit Sene.ilto plus ardescit in cogregando pecunias ἔγprias Itanto
Plus concupiscit. Quarta conclusio.Comutatio campistia ubi commutans recipit tantst
quatum dat si non sit in preiudicium csmunitatis licita est a batur illa comutatio est licita in qua seruatur equalitas ct G fit in detrei tum comunitatis seu reipublice: si talis com. mutatio est huiusmo igit dic.Consequetia p3α maior apparet quia ibi est iusticia distributiva. Et minor ptu de se.Et dicit notantet ubi non fit in preiudicium comunitatia re ciuita
tu quia tiaret alias in n5 esset licita CSed tuequeritur.Vtrum incomutatione commutans
potest licite recipere minus udat. Respondet w in casu in quo fieret hoc ex ignorantia scit so non aduerteret ad hoe vel ex malicia .s in non multum ditares sciis ut sui successotes notiabetent multa bona talis comuratio non est Ircita Prima pars m. quia hoc seret in preiudicium alterius.Secunda pars patu quia in casu in quo hoc facit scilicet ad subueniendus pauperibus est licita. CSecunda dubitatio.Posisto casu Φ moneta habeat retium valotem in
una regione:&tφε in alia regi M valeret minus multo. utrum campist liabens monetasque valet hic minus & alibi plus. in illo casulli licitium plus accipere quam dare. Respondetur P in talibus olimibus comutationibus sempcitcunslati e sum attendende. Si facit piet subuenire aliis licitum est si a piet auges re pecunias vel preiudicare c6munitati illici tum est.His pinis sis respondet ad talides micipales dubitationis. I Ad primam concedit inest illicita si commutans plus recipit ec ibiud ordinetin bonus priuatum ἰ sed in aliis causibus scilicet ad vite necessitatem vel ad bons
commune est licita.WAd secundam concesditur.sed dicitur ad minorem P omnibus cospensatis camplar non plus recipit udat. Na3 commutans emit bona & accomodando ha
het laborem di diligentiam que valent aliqd. Sed bene plus recipit in compatione pecunae ad pecunia. CAliter potest dici ne domaiorem cum talis commutatiotat ad utilitates
reipublice. CAd triciam quado dicit illa est illicita que est preter natura &c.nego minote CPto quo sciendum Φ ordinare monetam in monetam potest dupliciter intellio. Uno modorptet iplam conseruate:&talis est abusus. Alio modo notet pecuniam: sed proptervite necessitatem: et ps de mercatore qui habet cambite. EAd lationes post oppontii Ptima arguit pro dictis. si Ad secundam ne,
νε maior vitiuersaliter ui ua casu usurator aliqui, ex voluntate plus dat : ut patebit in quo . . . stione sequenti. Ad rationes questionis.
2Ad primam quando dicitur illa sunt licita 'Per quel& cetera.conceditur maiori S etiam minor quando talis commutatio fit peristam voluntatem principis sine bono motivo quia
quado dici rur. Illudis licitus ec cetera conceditur maior: sed negatur minor in aliquibus. Nam commune bimum aliquando aurei propter talem mutationem. EAd tercia qua dicit illud non est ponedum quo &c. consceditur maior sieque bene haberetur. Et ad minorem dicitur si non semper eque bene quia aliquando materia est nimisvilis .vel moneta est minus grauis. CAd quartar quando
dicitur omnis nouitas est noctua &c .conceditur maiori δέ negatur minor.quia in aliquo casu est valde nociva.in alio non.
Ad quintam dicitur Φ illa ratio est soluta
et vetitur duodecimo. Utrum usura sit licitar Et arguitur m M. Reci
piendo precium vel penit no pro argimur.
N pecunia concessa vitia eius valoia committitur usura: sed hoc est licitum igitur M.Μinor probatur . quia omne instramentali ite potest poni vel locari pro certo precio. ut patet:sed pecunia est instrumentum mutationis igitur Re.s Secundo sie pro aureo vase licitum est aliquid recipere vltra valorem auri igitur &e.tenetconsequentia quia aurum est. . eiusdem speciei semper.Etantecedens est notum. ercio sic tecipiens pecuniam ab aliis quo tenetur illi a quo recipit ad retributiones vltra valorem illius: sed sic committit ut usura igitur&c.Μaior apparet quia omnis recipies hab aliquo beneficium tenet ut sibi retribuetet quia alias esset ingratus modo concedens alicui pecuniam facit sibi beneficium scitur &e. uarto sic arguitur. Nullus potest aliquid
licite lacere quod vertitur in suum damnum. Sed in casu alicui concedere pecunia sine tu cro vertitur in suum damnum scilicet concesdentis:ergo est illicitum Spei consequens
positum licitum Maior patet quia illud est facere contiacaritate . di minor appares quiasi
44쪽
FO. XVII. QUESTIO. XII. LIBER. I.
concendens pro tempore illo quo debitor pecuniam suam habet Eademmet habetet mul, tum lucraretur iuste. CQ uuam sic Nullus patitur iniustum volem dare lucrum: sed debi, tot recipiens pecuniam ad usuram vultconcedenti dare lucrum:ergo illud est iustum.Μasior patet quinto ethicorum minor supponierecipiens non cognoscitur a concedente.
. Sexto sie.Nihil quo alicui subuenitur est illicitum sed usura est talis igitur. Μaior patet quia cui conceditur pecunia pro lucro sepi multis indiget &ppter hoc ditas. Septimo
sie. In aliquo casu licitum est hominem uitris ficere igitur. Tenet consequentia quia multo
peius in hominem interficete si usuram committete quia in primo casu homo omnia bouna podit.in secundovero non. Elantecedens Patet quia latro iusteinterficit. Octauolicis tum est predari naaliorum igitur. Contes quentia nota est.& antecedens patet .quia discit beatus Ambrosius in libro deofficiis.ab illa exige usuras. CNono sic. In communicassu ius suum redimere licitum est:sed quando*non potest fieri nisi committatur visura sostur.Maior apparet. minor declaratur. posito Sortes teneatur 1 Iaumi in aliqua pecunia
nolens sibi satisnectet e Plato est potes probare quo stante videturo Plato potem exponere pecuniam suam faciendo Aurami quia non videtur quomodo alias perdit in recuperabit. CDecimo sic. Viata in antiqua lege fuit precepta: ergo usura de se non est illicita. Antecedens patet deuteronomii. vigesimol octauo ubi precipitur iudei commodent pecunias gentilibus ad usuram non tamen asgino poti, iii iudeis igitur. EOppositum arguitur pertum philosophum lentem P acquisitio pecuniatrum ad usuram est contra naturam ct contra
legem. CEt arguitur latione sie illud estillici
tum per quod directe contempnitur Preces plum diuinum: sed hoc fit per usuram: ergo. Maior nota est de se. Et minor apparet cotta Preceptum diuinum est recipere rem aliena3
inuito dominor modo hoe fit in usura. t nquestione erunt tres atticuli. In primo debio tur in quibus rebus committitur usura. In sescundo quibus communitatibus 8c quomodo iniimu, no u Miter inmittitur. Intercio de quesito. Vii. Quantum ad primum alticulus. Primo no in re posses, tandum estu in re possessa sunt duo conside sanint duo randa .scilicet substantia rei 8c usus rei:ri subastantia domus:& habitatio domus in domo.
Secundum CSecundo notandum est in usus rei posses..th. - se est duplex quidam inproprius adque taliares possessa ordinatur proprie.alius conunusnis qui non est proprius illius rei omnio consumit cuilibet alteri : ut eommutatio equi estrius communis equi. Proprius autem usus ei'
est equitare: quia propter illum usum est fas ctus principaliter. CTercio supponendum Tertium de est.. proprius usus pecunie est commutare
cum pecuniastes naturales necessatias ad vi,
tam. gQuarto sciendum est. res possesse talicessat sunt duplices.Nam quedam est sic se habens res possessitit usus ipsius potest concedi sine substantia illius rei concella Isicscilicetu, dominium non transteitur &hoepet usum talem substantia rei nonconsumitur. Alia est res concessa que non potest concedi nisi dominium transferas turr&hoc ideo tquia usus illius rei consistit in consumptione illius rei ι sicut de pane dc liuoius modi. CSequitur correlarie P cum pros die usu pecus prius usus pecuni e consistrum consumptione niti
pecuni e re dispersione sequitur in pecunia non potest con i alteri quin etiam dominiutransferatur de uno ad alium Secundo sequi, tur ut si ego concederem Sorti quatuor albos re facta concessione illos qtuor retinere silen stercommitterem furtum sapparet quia iam dominium est transsatum.Terciosequitur.Pubi usus non potest concedi sine substantia scilicet sine consumptione substantie illius rei
eoncella ibi cum transsationeusus transsertur
dominiu3. CPrima propositio loquendo de
re possessa 'cuiusviusnon potest translatimsi mi dorinnium transseratur si concedens aliquid recipiat ultra valorem talis rei concesse pro utalis:committit usuram. Probatur quia a tranffertur dominium tunc illa res amplius nullo modo est sua:& per consequens recipes
re aliquid pro usu tali ι est vendere tempust renon est vendere id quod suum est:quia i D amplus nullam proprietatem habet de talite. 2Secunda propositio loquendo de re possessa cuius usus potest transferri sine eod domi ' nium transferatur. Si concedens pro tali usu recipia aliquid ipse non comittitvsuram. Patet quia ille usus aliquid valeret:& sic illu usus potes vendere.Patet auia proprietas illius rei
adhuc est sua quia adhue habet dominium super illa ret&Per consequens pro usu illo test aliquid recipere vltra valorem illius. Ethee deprimo atticulo. PQuantum ad se. eundum atticulum. videndum est in quibus articulus
contractibus vel in quo contractu usura mas xime committitur. ξEt est primo notandum in genetali sex sunt species contra un sciliovenditiolemptio mutuatio pmutatio tioscatio&accommodatio. Venditio re emptio
sunt intra venderem ct emptorem Mutuatio
45쪽
Intra illum qui mutuat 3c qui recipit Permu.
Secun lum Pactura facientes. Secundo nosve diuersita tandum eiu ui in quatuor ptimis specieb' tralte illo. . leti ut dominium de dante in recipientem. in aliis autem non.Primum est notu3 scilicet de emptione ec venditione dc etiam de permutatione ut si aliquis permutet vinum contra bla. dam &etiam de mutuatione:quia mutuu3 dicit ut quasi meum tuum.Secundum pG quia vlus ad dominium non transfertur. si i ercre
Ternum de sciendus eii inviuta sie describitur. v sura etim isti m 'ne in laeteto vel manifesto recipiente Obli' gate vlita sollem.i.precius Vel inuta est obligatio ea tacito pacto vel manifesto qua recis Quartum Piem obligatur dic. gQuarto sciendum est iura exim lusura ex triplici radice sine cauta committi Plia radice. tui.Ptima usurariorum cupiditas.Secunda tecipientis paupertas Tercia utrius illiberalistas. si anilato sciendum est in inter species contractuum : in specie contractus mutui maiii' iud xime committitur vlura .NOtabile apparet quia multum respicit pecuniam. modo usura cicitur quasi usus erv.ergo in usu eris maxie; committitur usura. Cr,exto sciendum est Φπις - potestitibus modis fieri. Primo modo gratis scilicet quia creditor dat indigentigiatis. Secundo modo sub debita pena icilics concedo tibi tantum per annum: si non soluestisdabis mihi tanta plus.Telcio modo in pro pacto debitot obligetur vltra sortem. cistis
j ςφη si inima coclusio. in mutuo facio pure gratis nulla fit vlura etiam si creditor recis piat aliquam lucrositatem leuem a debitore si non cogitabat liabere illam dando sbi .Pa tet quia talis receptio est iusta dc meti toria igitur.pari conlequentia re antecedens notus est.Secunda pars conclusionis pari quia taeditot facit debitori magnam gratiam: ergo deubitor tenetur ad aliquam remuneratiotimisi Secunda ne obligatione tamen facta. CSecunda propositio. In mutuo facto sub certa pena veraciter usura committitur:sed est tamen usura palliata ut dicit textus. Probatiar quia quantum fuit in creditote non stat quin libenter accipi, at pecunias ultra sortem:ergo ficit usuram. Patet consequentia. Sed etiam ex parte cibi,
totis committitur usura nam. forte depaupestatur sic o non potest reddere & sic obligatur Item in tali pacto debitor obligat sedaturus
Tertia ultra sollem. ITercia propositio. in mutuo facto tercio modo ubi obligatus promittit dare ultra sortem committi nit usura. patet cons
lusio ex descriptione usure. Et laec de secun Ter ius ara do articulo. CQuamum ad tercium articus
iuiti videndum est dequesito principali ia
se.scilicet utrum usura in aliquo casu sit licitari secundo movebuntur dubia , misiti si nostandum est. Φ mala sunt in duplici disseientia tabile quedas sunt mala lici non eissent prohibita et vi ou a macicere malum contra deum ut dicit philolos la. Plius.w quedam sunt mala eo Φ sunt de se talia alia iunt mala per accidens quia sunt Proslubita sed non lunt mala ex leNt non ieiunam in quadragesima disie de similiti singulis. Ex illo patet'titulus questionis potest intelligi duplicitet. o modo ritum usura sit mala eculicita ex le: aut utrum sit illicita re mala petaccidens. notandum est Φ locastio Proprie conuenit rei cuiusvius rei Potest separari a lubstantui & dominio rei ut locatio domus. Ex illo sequitur correlati e res cuius vlus non trantietur sine dominio non Elocabilis. s Secundo sequitur pecunias cundum rei veritatem non est locabilis; quia non transscti vi sine dominio. 24 eicio Terrum res
notandum est Φ recipere aliquid ullia pecuσmam mutuata3 poteti intelligi dupliciter uno modo in releuationem damni. alio modo macquisitione lucri. gQuarto notandum ei ι Qu. U.ωw usura sue fenus accipit dupliciter. vnomo ravuplicuer Proprie ut descripta est.alio modo improprie ec communiter. CHispositi, sit Pr DR spm 'pilaedoruclusio. Propositio prima probabitu incas uosu quo creditor reciperet pecuniam ciatam solum in damni releuationi m non est usura mala:licet sit mala quia prohibita. Et probatur quia secundum v, habetur quinto ethicoru3: iustus est in damnu lucto equetut A econtra: sed in tali casu fit adequatio damni ad luctum&econtra igitur M. CSecunda propositio Secunda
in casu quo creditor recipita debitote ultra sortem propter acquisitiones lucri di peculueest usura illicita di secundum te mala .probastur primo.l lle contractus est de se illicitu bires que non est locabili, locatur:sed hoc fit in tali contractu igitur.Patet consequetia di maior nota est deis: minor apparet quia itali atractu recipit pecuniam ultra Sortem. CSecundo ille contractus est illicitus ubi alis quis recipit de eost non istiust sed talisco tractus est liuiusmodi igitur. pan consequensna ct maior es nota re etiam minor. C Trascio ille contractus est illicitus qui habet oro tum ex malis causis A radicibus.Sed talis usura est huiusmodi i igitur. patet maior de se diminor patet ut prius ex uno notabili.
Quarto homo est animal ciuile Ee sociaste: & animali ciuili natuiale est v, faciat sibi isimile de intrinseco i quia si oppositum faces rei non esiet laciale, mutino ex miseri
46쪽
tatula. pti pecus mactaturatur
midia quia misericordia es tristicia de malo alterius ergo si potest debet remouere tristici
am. ς Sexto apparet quod ex parte liberalitatis . quia liberalitas est dare indigenti ubi.qua dot&qualiter oportet igitur α cetera. παtimo ille contra , est illicitus ubi non seruaturiinis in appetit ut sed per talem contra Isit appetitus auaticie in infinitum igitur.masior apparet quia mala est operatio que caret
fine. USed dubitatui vitum appetitus diuistiarum sit in infinitus Quod sic patet permilosoplia. Coppositum arguitur pecunie apPetuntur propter aliud.igit ut patet consequEtia:& Antecedens apparet: per philosophu3: quia inuente suntpecunie ad habendum vite necessitatem. Pro solutione primo notans dum est Φ pecunia duobus modis considerastur. vnomiao prout ipsa ordinatur in finem propter quem instituta est: oc sie pecunia est bonum utile simplicitet. Aliomodo pecunia consideratur non in proprium finem sed propter delectationem & auariciam & seest bmnum delectactile per similitudinem. CSecundo notandum est et, si magna inlionestas est appetet e bonum honestum tane utile sie et ii magna peruersitas est appetere honum utiletanu bonum delectibile per similitudinem. Tertio notandum:*appetitus in homine potest duplicitet considerariiquidam est conformis recte rationi :quidas difformis. iapropositio loquendo deappetitu bene regus lato appetitus pecuniarum non est in infinita
patet seopositioquoniam sic debet appeti sicut bonum utile. CSecuda propositio.loquῆsdo de appetitu difformi rationi :appetitiisdis uitiatum est in infinitum patet quia in tali homine sic appetente est peruet seas Ec sic non einconueniens Q, ordinat bonum utile in bonudelectabile. Et sic secundum istim conclusionem soluutur rationes. Prima ante oppositus
est pro prima conclusione. Secunda post ompositum est pro secunda e5clusione.Nunc sili mouenda dubia aliqua secundum istam con. clusionem. CEt est primum dubium ritum recipies pecuniam ad usuram committit peccatum C Arguitur ptimo et sic.omnis recipiens aliquid utile seu comodum quado non os portet ubi non oportet committit peccatum: sed talis recipies pecuniam ad usuram recipit eomodumtoddo & ubi n5 oportet.igitur &eetera .maior est nota: Sminor apparet quia recipiens recipit pecuniam in cottactu illicito Rusurario. et orecipi tubi&quando non os portet patet consequentia & antecedes est notum. Secundo Momnis dans operam res illicite c5mittit peccatum .sedrecipiensliuit smodi pecuniam dat operam rei illicite ergo. maior nota est de se minor apparet quia reci spiens colantit in recipiedo usuras. ETercio sie omis ille committit peccatum qui facit oximum suum peccare.sed recipiens pecunias ficit proximum suum peccare igitur maior patet de se dc minotapparet quia nisi ille reciperet pecuniam usurarius non daret re sic faceret usuram: di per consequens propter ipsum facit usuram.co sequentia patet per una
reguli tutis qui pet alio tacit o seips facere videt Poppossiti unusquisqi potest sue necessitati succutiere: sed sic estu, talis recipiens n6 potest aliter succurrere neces stati sue igitur M. maior nota est de se:minor supponitur.
LPro uitellectu istius primo sciendu uim c5
misside viate: scilicet q includit pecunie traditionem sunt duo M' scilicet intrinsecus& exstrinsecus. Intrinsecus est volitio illius usuraris Extrinsecus est traditio pecunie. CSecundo supponitur P peccatum in quocun primis pilitet consistit in actu interiori 6c non exteriori ideo dicut aliqui Pactus exterior nihil la icit nee addit ad actu peccati. CTercio sci eduin in recipiens pecunia ad viuia illa pecuniano recipit mere volutariema lib&i 'recipe te tilla pecunia sine ulteriori dono. Quarto sciendue in peccat sipticipaliter cosistit in actu
non neces latio: sed mete voluntatio ut dicit Augustinus pereatum non est peccatum nisi quia volitum. Cauinto supponitur Sconscurrens pure passiue ad actum vel contractus illicitum proprie non peccat.patet quia si alio quis vel betatur inuoluntati e G peccat. Nilemnitur talis propositio ptobabilis recipiens pecuniam ad usuram non peccat. pata primo quia recipiens pecuniam pure passive concurrit igitur.pato consequentia & antecedens. Secundo quia non pure voluntarie concurstitiTertio peccatum non consistit in tradit i5e
pecunie sed principaliter consstit in 'olsitate eliciente actum dandi&volendi dare Rad illum actum non cocurrebat recipiens pecunia igitur & ericia. Q uarto nam si sic sequeretium si homo clericii millicite veth latet& non cu suisdemetitis sequitur Π, talis clericus peccaret, essequens est falsum &paturena . quia simili modo se habet sicut recipiri pecunia . CVnde notandum est et, laicus aut Helicus aut quecum; persona percutit monachsi presbiterum 8c cetera.talis censetur excommunis
ea in habes i iure canonico titulo de exc&catoi M.6si alias replicaret et, recipies pecunias saltu occasionaliter iacuirebat quia nisilais
vilmsi notabiles ut duo aci' ι
47쪽
set recipiens Auratius non dedisset pecunias Respondetur Φ licet tecipiens cocurrat oc Respondo. casionaliteri. tamen hoc non arguit peccatus quia nisi sic fecisset recipiensvitatius non dedisset pecuniam eo cr auratius non laabet urhabuit voluntatem liberam. CAd rationes.
ω. ' Ad primam negatur maior in casu P recipi
ens pure passive se habeat ad illus contra . Q Adsecundam quando dieitur omnis dans eccetera.conceditur malor si det operam rei illicit ei& si concurrat principaliter & actualistet ad illum actum: alias non oportet:ut dictu es ¬um. CAdtrectam quando dicitur
omnis laciens & cetera. negatur minor. Ad Probationem conceditur antecedens ladnes gatur consequentia quia peccatum non consistit in dando sed in dandi voluntate. CSecunmcundum dum dubium est in quibusdam polliciis quan
bim . domest consuetum*baliui ct rectores polis cierecipiunt pecunias orphanorum: & tenet quousq; fuerunt nutriti cim ad certos annos: ec imerim dant eis nutrimenta:& in fine tenis potum reddunt totaliter integram pecuniam Vtrum ille contractus sit usuras Et videtur Prirgvituti ne.quia ex intentione: ex tali pacto villa oblis
gatur ad reddendum ultra precius quia dant nutrimenta & totam pecuniam. Coppositu Iη προβ pan .quia ille eontractus fit inpolicia re bene
Vinum recta. CPro intellectu est supponendum RTiabilia iuri naturali est consonum quod orphani caretes parentibus vivant de communi 8c a comunitate gubernentur sidiu non habent usum rationis. probatur quia illud est consonum iuris naturali quod cedit ad honorem locius polis cie.sed orphanos sic regi E huiusmodi igitur. maior est nota: 8c minor patet: quia orphani consueuerunt habere bona a iuuentute: di siefierent miseri in senectute:& sie tandem non
bene fierent illa que debent fieri in policia. Gundo dicendum est in nihil consonum Secundum iutinaturali est illicitum .probarur quia naturale ius dirimtur ab agere infallibili:& per c6 sequens ad debitum finem. Temo suppo. Tertium nitur P secundum exigentiam & dispositio,
nes regionum aliqua sunt licita in una regios ne que in alia regione essem illicita 8c cetera. probatur quia legitatores debent regere se seundum exigentias regionum: sed ille exigenconclusio rie sunt divine igitur. CConclusio responsa.
responsiua lis. In contractu expresta in casu posito non committitur Muta .Probatur quia ille contras sest licitus igitur.patet consequῆtia: re anstecedens ex diius.hoc tamen verum estoe in casu in quo daretur eis vltra vite necessaria:&
nfine tota pectinia: usura committeretur ea patre dantis. CA dtationes anteoppositum iain tali casu conceditui antecedens sed nega, Mtur consequentia nisi in casu in quo receptio fieret ad superfluitatem. Etiam ibi dicitur Porphani sunt de policia: ergo Iaabent bonum inpolicia. ITercium dubium est. Quando Tertio in visum est in indigentes pecunia ad pactus vendebant vina diuitibus non statim traden, G:sed post dimidium annum: dc tunc si vina Plus valerent Q tempora pacti .Vtrum ille G tractus est licitus. Quattum dubium v 3 Quartum contractus quo quis emit hiada in herbis sit oviuratius gQuintum dubium est quando
diuite abentes in bono foro vina dant mustuando pauperibus ut rehabeant tantum in alio tempore dc anno oedentes P tunc vina erunt in caro lato.ritum ille contractus sit liticitus. Pro solutione tertii dubii presuppos no
nendum est in aliquis dans pecuniam mutuo transfert dominium 8c usum illius. CSecuns do presupportitur quod recipiens luctum de re super qua non liabet dominium nec usum ec hoc ex pacto peccat. Patet quia talis recipit lucrum de re que non est sua. CTertio sup Ponitur P omnia commensurabilia sunt uno scilicet humana indigenita Nam tantum res valet quantum humana indigema in i auaritiminuarto sciendum est in emens tale vinum non statim recipiens potest habete duplicem considerationem. unam scilicet strale vinus tempore traditionis plus valebit quam nunc aliam scilicet v, tantum valebit ec non plus.
CPtima ptopositio probabilis Potest dicit vitam,
talis emens non consideram quod vinu3 plus valebit u quando dedit pro illo non commits
tit usuram Patet. CSecunda propositio. si in
casu quo emens speraret vinum Plus valere: tempore traditionis quam quando dedit: c5smittit usuram. patet quia in voluntate 8c assies
recipit lucrum supra quo non habet dominium. Etiam patet quia talis in hoc sperat grauare suum proximum. ergo peccat & non aliter quam per usuram.igitur ec cetera. 4 Ad si aris. quartumdubium respondetur Φ probabili. dubiiter potest dici in emens blada in heibis non Melpon
credens decipere suum creditorem non com
mittit utam. Patet quia non spetat habere lucrum propter dominium 8c usum. Item blada possunt peiorari. Item tunc blada non tantum valent sicutblata sicca. Item illa blada possunt minus valete alioanno. Ad quinta dubium arguitur in non quia ibi videtur gra Oubqciosa commutatio quia datur vinum pro vis ob iis .
m. Item potest semate talisvinum suu3Spo
stea luctari. Pro solutione icti dubii primo
48쪽
tinnia nor supponitur P talis potest habete duplicteontabri sideratione unam lis in uiuunt suti milesiet: res in non iis valebit secundu sua existimatio
Secundum Maiiasos indo pure liberaliter. Sec do sciendum esti de te cuiusvius sine dominio - non transfertur pro solo lapsurpis non potest licite recipi pecunia. patet quia oppositum fa- cere ea vendere tempus quodno est venale.
Fertia suppositioinde te cuius usus sine
diuo G transfertur prosola circunstantia loci non potest licite recipi pecunia vltra valorem Et dicitui notametsi dominio&e. CPria propositio.si diuites dant liberaliter&ablatureidest simplicitet blada a, bladis:c5ttaiestrae ida licitus patet.quia est mutatio graciosa. I SOcunda propositio.diues sic videns: si considerat Φ vinum plus valebit: tune committit usuram. Pan.quia tunc appetit defraudate in Εὐνι-- ximum. CAdranimes. Ad primam conceditui in primo casu.*est graciosa mutatio.&I secundo easu negatium notum est. LAd se, cundam ce dicitur talis recie ceditur, cnon esset sine periculo & labore:& tunc absoluitur ab illis. disicialiter considet ado vendis Bdratiam committit usuram. ζAdrationes questionis. queminus CAd prima quando dicitur recipiendo penssionem:vel in um α.conceditur maior.& nor negatur. Ad probationem .unusqui potest licite locare instrumentum εc celeura.Dicitur inest duplex instrumentum quoddam est cuius usus non consistit sine eius consumptione.& tale non test locati. EAliud est cuius usus non consulit in eius consumptione 5ce. ξM scdam quando dicitur pro vase
aureo vel argenteo fabricato recalegar consequentia.& dicitur . non est simile. quia pecuniis ordinatur per se ad vite necessaria ergo si talis pecunia utatur ad aliusfinem fit eius abulas.modo sic facit uratius.Sed finis vasoru est potate vel bibere&talis usus transfertur sine dominio.ergo est diuersitas. LAdtercia conceditur maior di quando dicitur recipies pecuniam ad usuram recipit beneficium nes gatur illa. denota. in beneficio sum duo consideranda: so materia ae forma. Materia ea resque Gnit. sed is aest modus dandi. unde pactum interueniens permutat benefficium:quia beneficium dicit ut quasigratis datum & sic negatur minor: quia quicquid recti Pitclaoc facit ex pacto interueniente. CAd quartam quando dicitur nullus potest alteri facere quod sibi vertitur in preiudicium: conceditur illa.Et quado dicitur in casu sic est et, concedes pecuniam 8 ceteramegatur illa minor.Et quado probatut&cetera. Dicitur primophoc incestate: quia tare perderet. Sed in dando pecuniam inclutas ipse est cellus Φ non perdet.Ito ex alio quia recipit huctum de te super qua non habet usus nee do . minium LAd quintam quando dicitur null' patitur iniustum volens quinto ethicoru3 8 c. Greditur illa. sed negatur minor quia ille n5εc5tractus voluntatius simpliciter quia recis piens liberaliter recipit pecuniam sine recipiendo Iuctum. CAd sextam quando diciturninil est illicitum A cetera.conceditur illa:si ille eontractus fiat sine pacto expresso vel tacito. LAd septimo quando dicitur.in bello iustum est predari&cetera. Proillo videndum
est quado iusto bello recipiens aliquid potest dupliciter considerati. Vnomodo, tecipiat illa propterque bellassint inita 8c tunc inlicitum:quia illa sunt sua. Alio modo et, recipiat ista b propter que non sunt bella inita: fictu non inlicitum: εc tunc dicitur in non in simile de istis. EAd octauam eum dicitur in aliquo casu licitum est interficere hominem Eccetera negatur Gna:& causa est quia uta de se est mala εc non potest bene fieri. Et licet
interficere hominem sit maius malum: in instet erae hominem potest fieri in aliouocassu licite.Ex quo sequitur u statilia est nossi per se 28c b malum per accidens:ἀb peius uarispari ex dictis. Ad nonas quando dicituri quilibet debet ius suum redimere dc perditus
recuperate 8 categatur cona quia non summenda mala ut inde bona eueniant. EAdae.
ado dicitur :in antiqua lepe εχ negat alis. Et ad auctoritase in ii.genesis dicitur . ibi v. iura capituri proprie S metaphorice. Ratis
Vetitur.xsii. vltum inpolicia beane tecta re tegulata sit admittenda usura Et arguitur prio*n5.Illud tarsiniurin est permittendum in bona policia quod est de se prauus: uta est huiusmodi igit 8ce. pomaior de se. nor apparuit inquestione precedenti & in quarto ethicorum. si Seredo sic rapina 8c furta n5 sunt permittenda in hoona policia igitur sic. pare cona: quia usura est . m s es rapine:& antecedens est nostum. Temo sic illud non est permittendus per quod policia diminuitur re etiam cissimi tudii hoc estp viuras pari maior: quia testulatores debent sedete ad communitatε poli. cie.ε minot apparet quia sequalitas i policia est diuisio poli cie.sed per usuram fit in ualitas igitur re cetera: CQuarto sic in pollicia ecclesiastica vita M est admittenda ergo me I
alia polina seculari. Patet coaequenta quia
49쪽
pollesaseculatis debet esseptopothionata pol e ecclesiasticeoatecedes est noto. si uito sic arguitur illud n6 est ymittendo P quod ciues fiui viciosi ec deteriotes: sed hoc est pet
ut quia scdm O dicta est Mutatii Qt mali iniqui dc viciosi.gSexto sic in polici a Gest permittenu quod tendit in preiudiciti res p. ted
hoc est usura igit M .maior pari de se. minor apparet. quia Ol per intra una tota policia depauperatur re policia ei cottaria ditas. ut si multi diuites venitentia una ciuitate alienas Inoppog ee post deportatem pecunia ville. EOpposis in tu arguiturpet lepes impatorum Iustiniamecalioru si in suis poticiis permisertit usuras.Seseundo G lacete usui a m estpceptu .sed condiuid. ergo opposito eius no est rhibitu piscosequFti appositu:&anspo: Esnqstione eituites articuli. Prio videbiε de Oto pricipali. Sedo videbit utili accipies ad Muta tenet sero uate pacta de reddendo usura: sc vlira latie. In reicio videbit de diuet sis modis usuram 3. vrimus M Quaisi ad primu articulsi .Est videdo: uti uin policia m.Primo sciendia est . loqndo O ptie devmissionemmission5 est nisi malo De quo sit p. 23 nopmittit:sed 5cipiε .led malu mit nisino tit ad euilada maius malum. CSecundo scieinoem nora pinittere aliqd in pollicia sol si ptinetvWς Qq 3 ad oticipe siue iniceps capiat rinie siue quo cum m6. po qa pmissio debet illi qui potest punire illa qui aliqd deliqd. ergo pinitte. re no rhibete qd p& .phibere: mo rhibete Tereius du punet ad principes. 42Tercio no quest. Pi yinimo duplex est omissio queda in Utali reqdii generali.Permissio in speciali ut si alias magnus in polieta fecit homicidiu:8c iudex omittit nemorias pinet liue ne fiat peius Ena est amissio specialis ictito iapore. Alia est pissio
generalis Ola odsi mulieres c5es dimere Quartuni trices pmitisitur inpolicia. LQuam scienda
vtilitate eato planam 8c miletia repauptates aliat si quod aliisε inhibit si ut miseris A libal,
mum est dantis malicia. Secundusest demuperatio recipientis. Teteium est inequalitas civiciarum in politia: vel nimia hominum malorum ditatio.Sed ex prohibitione eiusin aliquo casu valde multa mala eveniunt re futta. dissentiones re rapinei diuisiones motus pestile est quidam non habentes pecunioas:&debentes alicui soluere furantur. CSit ergo Prima conclusio. In aliquo casu in pollocia be Arecte ordinata usura est permittenda. Probatur quia in aliquo casu ad prohibistionem usure multo plura mala eveniunt ilde eius permillione litur.consequentia Po. Antecede satis notum est. Secunda comesino in aliquo casu usura non est permittens da in policia bene tem probatur: quia exesspernuitione plura mala euetulit in aliquo cassu.cona est nota rut si policia esset magis ferotillare diues stad eius prohibitionem igitur. consequentia est nota.& antecedens etia3 ex dictis. LTelcia concluso de permissione vel etiam prohibitione usure in policia: oportet procedere secundum diuersas circunstantias
locorum di temporum di lisminum. t sta conclusio sequitur eaduabus precedentibus. Ex quo sequii cortelarie. oportet prohibentes usuras esse lapietes:&pcul videres de futuris Quarta conclusio in nullo casu est mittει da usura: nisi a, ptet opprobrisi malicae usura. rii. Probatur quia usura inde se mala: repet, mittitur in usurarii pii uentur honoribu natam: ec etiam intuentur sepultura ecclesiastica. Quinta coclusio:no apud omnes homines usura in policia est permittenda inque cum hoc fuerit pri quia presbiteti nullo mopossunt lacere nec Permittere: igitur.essequεtia est nota: quia homines debri insequi pleti
biter .ans est notus. Et hec de ptimo atticulo. ad secundum atticulum. Vim pecunias recipientes ad usuras teneantur pa,
ctum inuare de reddendo vlita sortem EEt
uices pmitisitur in policia.gQuarto pecunias recipientes Ra vluras tenedmur
est:oetimuEt et alis in ahq spmita a mer ctum inuare de reddendo vlita sortem EEt utilitate eato planam 8c meria repauptato arguitur in non:quia de non dando vim torsaliat si quod diisε inhibit si ut mi sesis A ribalo rem non obligat tecipiente pecunias ad usu, dis pmittifcduersari malis mulieribus*abis tam igitur conse ia tem . nullus te
E rixis nerui aliquid reddere nisi ad illud obligetur. Antecedes apparet quia datio illius pecvnsedis potui eduersari malis mulieribus α aliis
n5. Et de illo dicit Albemm . rptet hoc hoe
Quintum stas alicui' p&ppendi. .uinto scienda est
M sta mi sit pio regula generali m illud est mittendo ca
valde magnu messi sequeretur sic non esset in mittenu nam magnu misi adhuc rhibent r. Sessi ibi contingant duo turpia diligete uomingis a tisic enit sed quod minus est turpe diligeremitae CSexto sciendu est rosmissione usute inmissione usu policia uia mala muriunt&eueniunt. Prinon fuit licita:ergo nec permissio ad reddens eum. Consequentiaest nota. Elantecedens est Hieronymi: dicentis. In malet omissis te scinde fidem in turpiumomuta decretum. LSecundo sic nullus tenetur soluere illud quod promist inuitus. sed accipiens pecunisam inuitus promisit: igitur re cetera. cosmiatia tenet.Et maior est nota quia tale no est voluntatius. Et minor probatur quia accipiens
pecuniam libentius acciperet reddendo tam vita miri
50쪽
tum quantiam ipse accepit. mercio gemitilus tenetur prestare alicui occasio pecc1dirigitur & cetera.consequEtia est nota sc maior etiaSed minor probatur: quia recipi Ho dat
InoDom o assone Peccandi ipsi danti. Coppositumium arguitur quia quilibettenetur facete illud&implere quod sic se habet quod non facie
ipse committeret mendacium &periurium. sed talis accipietas est huiusmodi igitur.consequentia innota & maior patet quia mendacium est contra naturam. minor est nota de se. In istoarticulo primo videbitur si datio pecunse ultra sortem sit mala quocum iuramen,
to posito vel circunscii pto. Sectido videbitur utrum pactum &iutamentum illud inesidemismum licitum dc debitum. C topii bubium dubio dicenda sunt aliqua que dicunt ut
viimus no Probabiliter. Et est primo notandum et, intabile. datione pecunie ultra sortem dans pecunia3 vel scit illum cui dat publicum usurarium vel Secundum Φcundo sciendum es et, liberalitas inclinat ad dandum cui oportet quado opors tell& qualiteriae quomodo oportet per philolaphum pat3.quia ille evirabitus virtuosus.
stretium si Tercio supponis secundu dimine recte tamuit se erga tionis diuitie sunt instrumenta & organa virona virtutus tutum scius mediantibus quibus virtuosi exeunt in suos actus. Ista suppositio est philoso phi primo ethicotus dicentis: impossibile est indigentem ae non potentem tribuere esse lactauartum gQuarto supponitura, dans pecuniam vel utensilia homini malo quem scit esse malumlpeccat:quia talis facit proximum Q. um peccare quantum est de se di si sunt mali fici peiores. Item patet quia dat pecunia ubi non oportet &sic facit illiberalitatem. Item ille qui abutitur re peccat:sed talis abutirpe cunia quia diuitie sunt organa virtutis. Mo do dans pecuniam male: ordinat pecunias invitanti maliciam. Istis premissis sit prima conclu, Ila.In casu posito quo dans pecuniam non sciret illus esse malum qui sibi pecuniam dediti nec fuisse intentionis telis bendi vitta sortem in concedendo sibi pecunias licitu est date vi tralattem obatur quia talis accipit beneficiisum vel credit accipere.imur. c5sequentia puper philosophu quinto ethicotu dicentem fa, mulari oportet ei qui gracia3 fecit&ans paloquia altersibi concessit pecunias liberaliter. meunda sis unda c&lusio est ista. In casu quo acci pieris pecuniam scit dante esse malum:& puis
his eu usuratium reddere vltra sortem:non est licitum .imo est illicitum adhuc prestito iura mento patu Primo:quia ibi est illiberalitas qaeatur: cui non oportet. Secundo quia abutis
turpecunia:&onuit sabusio est mala.Sili abutatur pecimia patet quia pecunie sunt ornas
menta virtutum. gQuantum ad secundum Secundum videndum est utrum tutamentum illicitum dubium.
faciat licitia; CPrimo notandum est in actu, urimu nos morales sunt triplices: quidam sunt simplici ter mali Gu, nullomodo possunt bene fieri sicut interficere innocentem. Alii sunt de se boni sic*n5 possum fieri mali sicut diligere deum. Alii sunt actus indifferentes scilicet qui bene possunt & male fieri sicut dare elemosisnam. 2Secundo notandum est: v, duplex est Secundu millicitum: quoddam est simpliciter malum in pupi sere de se. Aliud est quod non est malu deis: sed quia prohibitum. CConclusio responsis Cori iussi,ua nihil de se malum ex iuramento facto est respontavi licitum. Probatur quia malum de senunil pote' bene fieri igitur eonsequentia est nota.α antecedens ex primo notabili .Ex illa conclu Cormiana. stoe sequitur probabilitetmnulla promissio de te sitnplicitet mala vel illicita est tenenda etiam quocunm iuramento facto. pa: 3 auctoritate Hieronymi ubi prius in male promissis Reeteta. Ideo expositotes redarguunt heros dem de eooe dedit caput Iota annis puelle. Secund 3 inferturo iurans adimplere ro de se malamiae illicitam peccat quia tale iuras mentum estillieitum & fatuum. Tercio inferturo iuramentum ad imple si tes simplici, ter malam non est ligativum. pato quia aliasn5Iiceret resesndere fides in turpi voto.Quarto sequitur inmutanς vel rescindetis tale tutamentum non committit mendacium vel petaturium ae sic non oportet rescindere fidem. CEx his sequitute clusio respe sitia ad pH. cipale in accipiens pecunia ad usuram non tenetur soluere vltra sortem&hoesi scitet illus cui daret esse publicum usurarium. Ex dictis prius sequiturilla propositio. rationes ante
oppositum sunt solute per predicta. Ad rationem post oppositum dicitur. ipse non
committetetmendacium nec periurium ex
dictis apparet. Quantum ad reicium artio Tercius araculum videndum est de diuersis modis ura, iuviustiorum & variis: in melius consideratio usu te videatur. rismo videndum est de comparati one usure ad illiberalitatem. Seeundo de modis usuratum. PQuantum ad primam palud vulnil diu
eulam illius articuli est prima dubitatio. Ut tu bium de eo. usura sit peior illiberalitat et quia primo sum p*r voti eponitur Pilliberalitas sit mala. CArguitur '
primo contra suppositum probando millibe ut
talitas non sit mala quia si sie sequeretur Hrauitur. prodigalitas esset virtus:consequens est Dis h.
R pbatur consequma per requia topicii si popositus in Oposito &oppositum in opposito. Secundo sic nihil inextis a naturae viciosus s