장음표시 사용
41쪽
tione testamentI, sed quod antiquissima, & pene
prima Romanorum lex xij. tabularum disponens ait uti quisque legallet rei suae, ita ius esto. Et sic nulla ibi habetur mentio testamenti. Praeterea dato quod ibi fiat mentio testamenti, adhuc tamen dupliciter respoderi potest ut supra respondi d. l.uerbis legis. F. de verb.signis c. Quinto etia adducunt praedicti doct.quia testamentum dicitur esse iuris publici. l. iij. st .eod. sed publica ius dicitur ius ciuile .f.fin. supra de iust. α ivr.ergo testametum est iuris ciuilis. Huic rationi dupliciter respondeas. Primo quod tuo publicum non solum constat ex iure ciuili, sed etiam iure gentium, probatur apertissime, quia ius publicum dicitur esse quod spectat ad statum rei Romans .d.f.tata circa sacra,& magistratus versatur.l.j. .huius studii .F.de iustit.& iur. & sacra autem & magistratus iuris setium esse uidentur I. ueluti:&.l .ex hoc iur.ff. de iust. de iur.licet ergo testamentum sit iuris publici, non tamen sequitur, quod sit iuris ciuilis. Secundo respondetur quod non dicitur esse iuris publici ex eo quod ab eo fiterit inuentum,sed quia ius publicum ei sormam dedit, ut ex illatione facta in d. l.iij.colligi
tur. Qui uero contrarium tenent, non nCgat Ius
ciuile testamento scit ma dedisse. Sexto adducitura recutioribus palati in is quia dispositio,qua quis cum aliena iactura locupletatur iuris gentilli non est sed potius iuris ciuilis.l. nam hoc natura Ede cond.indeb.sed si pater testaretur extraneum redem instituendo testamento illo haeres locupletaretur cum iactura filiorit: qui uiuo etiam
patre quodammodo do usunt rerum paternarum.l. in suis.F.de lib. - . Ergo testainentu non iuris gentium est, s potius iuris ei uilis. i l Huic rationi respondeas quod i sic dic ir quis
locupletari cum aliena iactura, cum lotapletatur cum iactura ueri domini & ita procedit d. l. nam hoc natura, sed ist nae res institutus non locupletatur cum iactura ueri domini sum filii nos ni uiuo patre ueri domini rerum paternarum, sed ipse pater da. in suis. Ergo cum iactura aliena locupletari non dicitur, i inmo cum haeres institutus habeat defuncti bona ex eius uoluntate, uidetur illa iure getium babere. Nihil enim tam conueniens in naturali aequitati, quam uoluntatem domini uolentis rem suam in alium transscrri, ratam haberi, ut Iustinianus ait in .g.per traditionem supra de rerum diuis. Septimo adducitur a Corn. in .lui testamentum.C. O.texi .in . .
sin. supra de usu & habit. Hactenus inquit ibi Iustinianus) exposuimus summatim quibus modis
iure gentium dominia acquiratur, modo uideamus quibus legitimo ,& ciuili modo acquirantur,deinde tractat de usucap. de testi de acquisit. per arrogat. de sic apparet,quod testamentum ponitur inter modos acquiredi dominii de iure ciuili: quemadmodum ergo caeteri mo)i a iure ciuili introducti sunt, ita etiam est uerisimile testamentum introductu esse. Et hic est urgens textus pro hac opinione: Cogita tamen si respondαI a post et, 1 quod hic in tractatu acquisitionis per uniuersitatem, non simus in solo tractatu acquirendi domini j de iure ciuili, sed permixtim tractetur ius ciuile, S: ius gentium, in proposito probatur,quia in . . fin. supra tit. i. intur caeteros m
dos acquirendi domini j per uniuersitatem dicitur esse modus ille per haereditatem, idq; dupliciter contingere dicitur,uel per successionem,extestamento, uel per successionem ab intestato: dc sic inter modos acquirendi domini j per uniuersitatem, successionem ab intestato enumerat, sed successio ab intestato iuris est gentium, ut ex innumeris authoritatibus ueteris testamenti congestis a Sicul. in rub.ext r.eo. constat. Ergo in hoc tractatu acquisitionis per uniuersitatem,non solum agitur γe modis acquirendi domini j de iure ciuili, sed etiam de iure gentium. Non obstat di-
.f.s n. quia ille texi .loquitur respectu tractatus acquirendarum sinsularum rerum, ut probatur in . . singulorum supra de rerum diuis. qui quidem tractatus titulis praecedetibus explicitus est. s.fin. supra titulo primo. Apparet ergo ex sit perius dictis, quod haec opinio nulla nititur uel lege,uel ratione,cui responderi non possit. Quare multi postea contrariu tenuerunt,quod liquidem testandi facultas non a iure ciuili, sed a iure gentium ori sinem liabuerit. Alexan. in rubaLde
mus col.iij. de sentent. cxcom. in vi. de hanc opinionem sequuntur doct. in .l.j.&In. l. interdumst.de condit. indeb. Anton. de Butr. in rub. xtr. de testam. & ibi sacrorum canonum interpretes csimuniter. Fulgi Iacii .ex hoeium.sside iust.& iur. Ias in .l cunctos populos tam in repetiti ne, quam in lectu C. de ui m. trinit. Vis l. hic in verb. ius ciuile:& haec ut concludunt est communis,& recepta opinio,ut hic omnes recentiores Micrunt: pro qua plura adducuntur. Et imprimis adducuntur plures ueteris testamenti authoritates: quas congessit Sicii l. in rubrica extria
de testamentis. Verqm quia pro maiori parte inseccessione ab intestato loquuntur, ut etiam hic
recentiores animaduertunt, eas omnes non rese
ram , sed duas tantum .c. v. genes ubi Abra amdedit cuncta, quae possidebat Inaae filio suo, filijs autem concubinarum largitus est munera, &se Abram testatus uidetur: &. c. xxvij. in eodem genes libro, ubi Iacob haereditatem sitam a patre suo Isaac excluso fratre Esau consequutus est, ut etiam resert glos. in .l. quoties at. de hqred. institu. sed hoc aliter, quam per testamentum contingere non poterat, ut probabo, ergo necessario dicendum est tunc temporis, &sic ante ius ciuile testametum introductum fili se . Minor erobatur. Pater non potest, nisi intestamento filium exhaeredare. . penultimo infra
de codicillis cum similibus, sed Esau erat ipsius Isaac filius , & frater ipsius Iacob e ergo non potuit Isaac alio modo filium suum exhaered rediist
42쪽
re,nisi condito testamento. Et si tu ditieris sic vesiisse Iacob:qui a erat primogenitus. Respon--deo, quod immo Esau primogenitus erat, ut ind. e xxvij.probatur. Huic fundamento Pori. hic
respondet, quod illa institutio facta ab Isaac insito Iacob non fuit in bonis, sed in benedicti ne, & utiq; benedictio filiorum non habetur prora institutione, sicut maledictio i non habetur pro
concord .de quibus per Bello. hic. Verum lisc solutio non est tuta: non solum enim benedictionem consequutus suit Iacob, sed etiam bona: quae ullo modo consequi, quam testamento non poterat excluso fratre. Et si tu dixeris cum Tolent. bona peruenisse ad Iacob ex dispositione Dei, non ex benedictione, uel institutione,ut in .d.c.xo ij. Respodeo ut etiam idem Tolent .animaduertit
quod de hodie quando quis haeres instituitur ex
Dei ii oluntate, bona destincti nanciscitur, cum omnia:quq in terris fiunt, Dei peragamur uoluntate. l. in nomine domini.C.de praefeet. praetorio atri c. Quare tu alio modo ex Bello. hic respondeas,quod licet per ultimam uoluntatem aliquid relinquerent Antiqui illi patres, illa tamen ultima uoluntas icitamentum non dicebatur,sed hoea iure ciuili postea fuit introductum. Dices tu,licet ius ciuile huic ultimi uoluntati nomen test
menti imposilerit, n5 tame sequitur,quod ius ip- sum teliadi no habuerit:orisine a iure gent. cum illi antiqui patres ante ius ciuile ita de rebus suis
disponc rent, ut nos medio testamento disponi . mus. Respod , de nunc intelliges responsionem
Ri istam, iquod quoties ius ciuile alicui actui de no. men, e forma dat,tunc actus ille iure ciuili introductus dicitur, probatur: quia stipulatio in sub stantia nihil aliud est, quam pactum iur. ni. l. i. s. adeo. 1 . de pael. & tamen: quia ius ciuile huie pacto, de nomen stipulationis dedit, ut infra deverbMbl. in prin .de formam etiam accomodauit,
ut scilicet interrogatio praecedcret, de responsio congrua subsequeretur.d. prin .iqisa de verb. l. a iure ciuili introdii eta esse dicitur.l. i. is locat .f. de constituta infra de aet. doct. in rub.st .de vessi. l. sed ius ciuile huic dispositioni, lii sic ultimae uoluntati de nomen testamenti dedit,& sormam ctiam accomodauit, ut hic probatur. Ergo testa mentum a iure ciuili introductum esse dicitur. Nec obstat quatenus supra diceba Isaac non potuisse exti aeredare filium,nisi in testamento: si ter. n. x haeredari filius non potest quia hoc pro cedit iure ciuili inspecto, sed negatur tunc t cmporis hoc uigui sic: quia immo per sola illam benedictionem excludebatur filius no benedictus. Cogita. Secundo pro hac opinione adducitur: quia 'uid naturalis ratio introduxit, iuris gent.
esse dicitur. I. ius autem gelium supra de iur. nat. gentium, id ciuil. sed testamentum naturali ratione fuit introductum ar. I.;.C. de sacros. cccl. EGδ s in iure gentium introductu esse dicitur. t Hule inam rataoni respondeas, quod licet quid naturali fuerit introductum ratione,& non tamen sequitur iure sentium introduetiim fuisse. Nam
naturali ratione introductum fuit, ut quoties fi- iij familias nuptias contrahunt, consevius intcruciarat parentum . . primo supra de nupae tamen hoc iure ciuili, non iure gentiu introductum est,
cum iure petium incognita fuerit paria potestas a iure ciuili introducta supra de nuri. in prin. Tertio dicit Port. hic, iure gentium introductum est, ut possit quis de reb. suis ad libitum disponere.f. hae quoque. I.qua ratione.st.de acquir. rerum dominia. Sed in testamento libere quis,
ad libitum de re sua disponit .l.i. C. de sacrosan. Leccles. Ergo testamentum a iure gentium intro ductum est. Huic rationi respondet idem Port. quod ille qui testatur, non testatur de rebus suis, sed de rebus alienis, cum conserat dispositionem suam post tempus mortis, quo tempore amplius dominus non est. .deinceps authen .de nupt. V ruin haec eius responsio non est bona, ut ex his constat: tuae supra in rubrica diximus licet enim post mortem non sit amplius dominus testator, tamen haereditas iacens dicitur est e domina: quae representat personam defuncti testatoris. l.mo tuo in prin .st. de fideius. l.haereditas.i .de acquiri rerum dominia. Quare tu respondeas,quod licet
libera disponendi facultas de rebus suis iure gentium introducta sit, non tamen sequitur modos
quibus hanc disponendi facultatem habemus γλ si i iuris gentium este probatur simili: dim dominium iuris gentium esse dicitur.l. ex hoc iure .ff. de iust. Qiur.& tamen non omnes modi quibus dominium acquirimus iuris gentium sunt: usuca ζione enim acquiritur dominium. l. traditionius. C. Pact. dc tamen usucapio iuris ciuilis est, non gentium supra de usucapion. in princ. sic in yroposito, licet libera de rebus suis disponendi facultas iuris gentiumst, non tamen sequitur testamentum, quo hanc nanciscimur, seu habemus facultatem, iuri entium esse. Quarto etiam adducitur: quia si testamentum iu regentium introductum non esset, sequeretur haereditatem in eo relictam, uel legata ibi facta
naturaliter non deberi, cum naturalis obligatio iuri syntium sit. l. cum amplius. .is natura debetff. de regul .iuri sed consequens est falsum, ut tradunt omnes in .l.i.ff. de cond. indeb. de facit text. in . l. sn.C. ad .l. falcid .ergo salsum est etiam ant codens, quod non iure gentium testamentum sit II introductum. t Haec quoque ratio sit recte animaduertatur, ut praecedens non concludit: licet Cnim aliquid iure gentium introductum non sit,
deberi tamen naturaliter potest: nam id quod deductum est in stipulationem, naturaliter quidem deberi dicitur. l.j. .siquis ita, de ibi doct.ε. de verb.obl. dc tamen stipulatio a iure ciuili fuit
introducta. I.de colli tuta infra de act.I.j ff.locata doct. in rub.st. de verb. oblig.
Quinto adducitur etiam: Auias testamentum iuris ciuilis esset non iuris gentium seque tur
43쪽
quod rescripto principis tolli posset: cum ea quet inris ciuilis sunt rescripto tolli possint. 'us uero
sunt iuris gentium minime glo. Bart. Ba d. de alii communiter in .l.quoties. C. de preci . imperat. ois sed consequens est salsuri cu aut horitate rescripti iure factum testament tum no rescindatur l. si testamentuni.C.de testa. Ergo est etia sillum antecedens quod iuris ciuilis sit testamentum no iuris sentium & hoc argumento utebantur CO- mens. dc Roma. in .d. l. sit stamcntu quamuis sibi ascribat Tolent. supra in rub. Vcrum ei clariusquam Tolent in .loquendo resipondere postumus quod no procedit sequela,qua isti faciunt. Princeps dici se non scribere contra testamentum ergo taestamcntum est iuris gentium. Nam dicit etiam Imperator se non rescribere contra sententiam .l. fin.C. de errore aduoc. S tamen sententia
iuris est ciuilis, non gemium pl. de ibi doct. infra
de oblig. in princ an ver. necessitat cmam non ex eo, rescripto tolli non poteli testam tum in d. l. si testam ntum: quia iuris gentila sit, sed quia m- scriptum illud est et contra ius, quo testamentum
rite conditum cxecutioni mancari iti betur. l. uel negare. ff.quvni admodum testa. aper. l. i.C.de s crosccccl. ac etiam aiffert grauem talionem haeredi scripto, ex quo eum haceditate sibi in co testa, a uicto relicta trivaret,i quoties autem rescripta contraria iuri stuat,& graue laesionem continent, etiam si impetrata sint, regulariter non ualent.l. rescripta: &.l. nec danosa.C. de praecib. Imperat. offic.Secundo cogita etiam ii pollet responderi, 'iod.d. l.li testamentum, non dicit testamentum rite conditum authoritate rescripti rest indi non posse, sed quod non opoletet rescindi , hoc est no est decens,lic t conueniens, uel necesiarnsi rescindi: hoc enim significat uerbum oportet, quasi dicat licci possit resemdi,non tamen illud rescindi
Oportet. l. non est decens, uel conueniens.l . ini; Prin.:Lde iust .dc ivr.de ibi gl. l& maxime: quia uerbi si illud oportet est relatum ad persona principis legibus soluta: quo cassi uerbum oportet honestatem, non necessitatem significat g l. in terminis in. c. I xxv. q. i. Sexto illud dicitur confirmari, quod ante luit,quam conficinaretur: dc. n. robur, de aut horitas postea attribuitur. Sed testamentariae luccessiones. l. xij. tab .confirmat s dicuntur.l.
lege obueni .F. de veri .sign.erso ante lego xij. tab. & sic iure gentium introductum testamentusuerat. Huic fiandamento dupliciter respodet Tolent .sepra co. in rub. Primo: quia no semper cosmari dicitur illud,quod ante erat: na quando suerbum istud aptatur actui, qui de nouo inducitur,ut probatur in rub.C. de iust .cod. constr. ubi Imperator utitur uerbo confirmari,& tamen neminem latet eum.C. ante Iustinianum non extitisse, sed ab ipso Iustiniano consi ante introdu
istud co firmari debet in. l. lege obuenire. accipi. Verum haec mihi solutio non placartum, illa.d. br. C.de iust. cod. confir . intelligitur in .C. antecofirmationem facto a Phoca, Leontino, & alti de quibus m .id. f. ad istum. C. te ius .cod.conur cum. n. conati latores illi no haberent facultatem legis condeaae,opus fuit, ut codicem illu ex Theodosiano,Gregoriano, di Ermoginiano.C. compilatum Iusti manus ipse cofirmaret, alias legis au thoritatem non habuit et iuxt. 9. quos supra inroena .huius vol. S sic apparet uertiu illud coi rinando proprie ibi accipi. tum etiam quia licet uno ulterove casu uerbii istud aliter politum inueniatur, non tamen sequitur ita in. g. l. lege obuenire accipi debere,cum in dubio a proprietat et uerborum recededum non sit .lmo aliter in prin. is de legat. iij. Secundo igitur respondet Tolentis
uod. d. l. lege obuenire debet intelligi ut ibi
Oct. omnes intelligunt in testameto rite, dc s leniter iacto, sed si quod iure gentium introductum testamentum luisset,sine ulla solenitate e set: iura. itot per Barth. in tanterdum.ifide condis Indeb. merito igitur in hoc testamento intelligi lex illa non potest. Haec quoq; resposio mihi non satisfacit, esto. n.quod lex illa intelligatur in te stamento legitime condito, tamen leges. xij.tab.
confirmarunt iurasgentium testamentum, solen nitares tamen adiicendo. Quare tu altero ex dia
bus modis respondeas uel quod non procedit sς-ques quam iiii faciunt hoc ante leges xii. tab .uc guit, ergo iure gentium introductu fuit, licet M.tcstamentum ante xij.tab. leges introductum iucrit,non tamen ex hoc sequitur quod sit iure gentium introductum, potuit. n.introductu cisia Ium illo ciuili, quo utebantur Romam ante ic s. xij. tis. ii t. l. ij. in prin. ff.de orig. itur.&postea testamentum illud xij tab. legibus confirmatum luit.
M.t Vel potes etia respondere,quod . d. luege obu nire non probat id, ad quod allegant e uri doctis
nani dubiu est ibi an hqreditas: tuae ex testamcnto dcsertur, lege obuenire proprie dicatur, & utique uidebatur dicendum haereditatem illam lege proprie obuenire non dici, cum successores non lex ipsa ed teliator it et, contrariu determinat Vlpian. quod siquident de hsc hqreditas non improprie lege obuenire dicatur licet. n. lex ipsa noli occi succedentes, haereditas tamen testamento relicta lege xij. tab. confirmatur, cum dicat uti quisque lcgallet, rei suae ita ius esto. l. uerbis legis stride verb. sign.3d sic uerbum illud,confirmatur,no simpliciter ut isti dicunt accipitur: sed quod
haereditates testimento datae a lege xij. tab. confirmantur:& sic apparet, quod si ego tectamento relinquo tibi haereditateni meam, haereditas ista confirmari lcge xij. tab. dicitur: non autem quod ius ipsum testandi ea lege confirmaretur, dc ita hunc textili intelligit Bari. in . l. iii. f. de illo.is prosoci. Raphael Comens in . l. ex facto.=. fin. f. ad imbel. Cosita tamen, quia haec uidetur esse uera
solucio: quia lex xij.tab.no confirmat testamentutanqua introductu a tur.gent. sed confirmat testamentarias hsreditates. i.uoluntate tinatoris v
luntate sua relinquetis,& hoc sibi uoluit lex illa. septimo
44쪽
Septimo adducit ut quia testamettim a iure ciuili introductum esset, haereditas:quae ex eo descr-tur iure legitimo ad nos deserti diceretur M. f. sin. supra de usu Sc habit. sed iure legitimo deserri nsi dicitur.l. iij. .de illo st.pro socio. Ergo notum ciuili, sed iure getium introdi ictum est edicitur. Huic rationi respodeas,quod ex eo in .d.f. de illo. testamentaria haereditas non dicitur nobis deferri iure legitimo: quia ponitur respectu haereditatis ab intcstato:quq immediate a lege desertur, sed si per se consideraretur,& ipsa iure te
sitimo deserri diceretur ar.l. lege obuenire.ffideve in .sgn. Octauo a recentioribus patavinis ad ducitur : quia legata antiquisiimo iure non nisi in testamento relinqui poteram .f. prstcrea infra de fideico .hsred. sed ius legatorum iuris gentium est. c. iuri lciuium .d.distinet. ibi legatorum se uandorum religio iurisgentium: erso testamentum quoq;, in quo legata ista fiunt, iuri lentium esse debet: non cnim potuit ante introduci log tum, quam testamentum, cum in solo ic stamento legata fierent. Huic rationi respodeas quod text. in d .c. iuregentium non loquitur de legatis litis: qui in testat nemo fiunt, sed de ipsis publicis ora toribus : qui & ipsi legati dicuntur,ut ibi glos de doct. tradunt ita illii textum interpritantes. N no quini peraeq; apud omnes custoditur iure gentium introductum esse dicitur. f. ius ciuile vers. quod uero naturalis se pra de iur. nat. sed testametum peraeq; apud omnes gentes custoditur: quia omnes gentes testari possunt. Ergo iure naturali testamentum introductum esse dicitur. Huic rationi dupliciter respodetur. Primo negando minorem ut infra statim dicam. Secundo, quod li
cet omnes gente, utantur testamento,hoc tamen
iacerunt ubi sibi leges condiderunt, de sic testamentum dicitur esse de iure ciuili, cum ius,quod sibi unaquaeq; ciuitas constituit, ciuile dicatur, non gentium,dc ita respondebat. Ioann.de mot. ster ut resert Com. in .l .j. .de haered. instit. Ex praedictis igitur apparet, uod in hac q. utra-
ai que opinio dijputando sustineri potest. t milii
tam e prima uerior esse uidetur. Primo quia quoties alicui actui ius ciuile dc formam, de nomendat, tunc actus ille a iure ciuili introduetus dicitur,ut in stipulatione probatur: nam licet stipulatio non sit nisi pactu l.j. f. adeo .isside pael. tamen ex quo ius ciuile pacto isti & nomen stipulatio nis dedit: de sorma etiam adhibuit infra de verb. Obl. in princ . ubi aliquando diximus, stipulatio a iure ciuili introducta dicitur.I. de eonstituta in sta de adt. l.j. ocat. doct. in rub.isside verb.obi. Sed testamento ius ciuile de formam dedit,ut hic expresse probatur, dc nomen etiam testameti accomodauit multibi enim probatur baec dispositio dici testamen tu, praeterquam in iure ciuili. Ergo testamentum a iure ciuili introductum esse dici tur. Secundo quia si uerum esset testamen tu iuris gentium csse, sequeretur, quod omnes gentes illo uti, de ex illo commodum percipere pollent, cum ius gentiu persq; apud omnes gentes custodiatur.f. ius ciuile vers. quod uero supra detur. nat .gent.& ciuil. d conseques est falsum ut proar bas'ergo dc antecedes. M inor Probatur. t Primo aut horitate Cornelii Tacit. de moribus germanorum : qui apud Germanos testamentum in
usu olim non filisse dicit. Nee dicat Visi. hie
ex unius gentis moribus ius gentium considerari non debere: quia immo No ex hoc argumentum elicio,quod quemadmodum gemiani, ex quo iuscii ille ignorabant testamentum non condubant, ita etia caetere gentcs erant: alias enim de germani condidissent arg. d.f. ius ciuile. ver quod uero. Secundo probatur etia authoritate Ciceronis in oratione pro . Cecinna. I rtio probatur in .l.j.C.de haered. instit .ubi peregrini,dc extranei non secus ac deportati no pollunt aliquid cx testanacto percipere, de tamen si esset iliris gentium possent. ' Tertio pro hac ego moueor opinione. quia testamento non antea introduci potuit , quam haeredis institutio introducta fuerit, cum haeredis institutio caput, S sundamentii sit ipsius testameti. .ante haeredis insta de legat. sed haeredis institutio iure ciuili introducta est: per legem enim uel similem iuris costitutionem haeredes sunt. .quos auth. infra de bon. pol l . Ergo testament uim a iure ciuili introductu fu it,de non
ante. Sed dices t tu laborasti plurim si in dignostendo utrum iure ciuili an gentium testamentuintroductum sit: ius utilitates ex hac destendunt inspectione. Resp'ndeo quod utilitates possunt esse plures, sed siui sciat ista, quam Castren .ponit, quod si nos dici inus iure ciuili introductum esse testamentum, dominium quod per testamentum nancistimur poterit a principe tolli,si uero dicimus non cile introductum, non poterit, ita dicit Castren . in . l. iij. F.eo. Adde alia iitilitatem,quod si dicimus testamentum esse iure ciuili introductum, poterit statuto dispotii, ut nemo positi testainentum codere: cturi unum ius ciuile alterum tollat ar. l. nihil tam naturale. t f. de reg. iur. si uero dicimus introductum esse iure gentium, minime:cum iura gentium semper firma permaneant, de iure ciuili tolli non possint. f. sed naturalia supra de iur. natur. Adde alium inedium, seu utilitatem, ut per Bald. in .l. decernimus in fin. C. de sacrosan .eccles Notandae sunt Septimo δ: ult imo omnes selenitates, quae in testamento in scriptis exiguntur, quae congcruntur seriatim a doet. hic,& nos diximus in rub.quibus addas eam selenitatem, quam introduxit Iustinianus,ut per manum testatoris, uel testium nomestribatur ii redis,ut hic qiram consulto supra in rub.Onusimus: quia etiam noli seruata ea tolenitate hodie ualet testamentum, ut
in auth .de non Obseruato.C.eo. 1 sed dubium est quid si uolebat testator plures haeredes instituere de quositam lis .lcs expressit in testameto quoiadam non expressit,nunquid testamentu illud ualcat de cu Port. seu Ias potius luc dicas, quod aut
45쪽
testator potuῖt omnes exprimere,& non expre sit nisi unum, uel plures,dc tunc non expressi non erunt haeredes,uidetur enim sol tim expressos libi haeredes uoluisse .l. iti mus.C. . aut non potuit omnes exprimere uel mortalitate praeuentus, uel alio, & tunc testamentum illud dicitur este imia persectum & non ualet tum respectu rerum qui expressi non sunt, tum etiam respectu expresso rum .i. si quis cum testamentum .m de testament.
de tradit hic Iasin addit. GLosi .prima in ver. testamen tu in duas principales partes diuiditur, in prima notat ex textu et nymologia testamenti,eamq; pluribus comprobat : in secunda uero ponit definitionem te- a1 stamenti. Secunda ibi desinitur auth. t Ad faciliorem tante huius scholij,de eorum: quae dicturi sumus, intellectum praenotandu est quatuor esse terminos: qui ijdem uidentur, & tamen inter se
ualde differunt, di sunt hi definitio, deseriptio,
ethymologia,& allusio. Horum primi circa rem uersantur: Alii uero ad nomen, seu uoc..bulum ipsum pertinent. Desinitio enim estentiam, seui substantiam rei ponit pl. de doct. m. i. omnis definitio.E. de regii. iuri de nihil aliud est quam oratio quae id, luod desinit explicat quid sit ut Cie. in Topic. asserit: ex hac autem des nitione rogulariter de ammatiue, de negative sumptum argumentum procedit .l.j I. i. st de dOl. & habetur late per Euerard. in centur. in loco a definitione ad definitum. Descriptio uero de ipsa, ut dixi circa rem uersatur, alio tamen modo, quam desinitio. Non enim explicat quid illud sit, de quo quaeri tur, sed ita re ipsam circumit enumerans eius et fectus,de qualitates, ut illa describat, de ab hac etianegatiue, & aflirmative sumptum argumentum ualdi, seu cocludit,& prs sertim ubi definitio descit Bart. de ibi doct. in .l. omnes populi in . .q. Princ. vers. quaero unde sumatur .F. de iustit. &iure. Ethyinologia uero, dc allulio non uersantur circa rem ipsam, sed circa uocabulum, δἰ nomen ipsiuii: de licet Ang. Imol .de alij coinuniter in l. i. in prin. t f. de acqui sipos Ethymologias 'de allii sionem inter se differre non dicam ed ut synon ima accipiant, si tamen ueritatem amemus, ualde differunt. Etlarmologia enim uera uerbi deri u tionem signiscat: Sc est graeca uox, quam Cicero in quaestionibus academicis veriloquiu transita lit. Verum uerbi asiperitate,de nouitate ut reor territus notione in Topicis appellavit,quasi notam faciat rem,de qua pridicatur.Et est ut Bald. desiliuit uocis resolutio in proprium significatum rei, quae demonstratur Bald. in .c.i.3. siquis
de mans .col fin .si de inuestit .sevd.contr. Allusio uero sui natura non respicit ueram uocis resolutionem de derivatione, sed soli aurium consonantie deseruit. Alciat. in.l.taberne: fide verb.
sisn.A Ilusio enim ab alludo dicitur, quod blandiri significat. Lactant. in . iij. huiusmodi anim lia omnia alludunt.t.blandiuntur. Quare allusio est quae blanditur,alludit, consonatq; auribus,dcideo ueram saepe uerboru derivationem non co-tinet. Hinc postea dicebat inlini. ut aiunt ethymologias antiquos omnes approbalse, alluliones danasse, in solis alludant auribus de ueram ple z6 rumq; derivationem non respiciant. l Quam ob rem quoties iurisconsulti allus onein significare uolunt, notam aliquam improprietatis solet adhibere, ut in possessione, dicitii r quasi podii positio Lj. in prin .sside acquir. poli . 5c in alijs id genus. Et haec sint dicta pro clariori sequetium intellectu . Nunc accedamus ad prima partem huius scholij, ex qua duae eliciuntur conclusiones, 7 quarum prima est, quod codicillus nam &j innumero singulari nome illud in hac significatio
tum dici potest ita hic Accur ait: testamentum enim secundum ipsium dicitur ex eo,quod testatio mentis sit, ut hic: sed codicillus est testatio mentis, ergo codicillus testimentum dici po-28 test. l Hinc dicebat Bald. iii od si notarius in instrumento dixerit talis suum uolens condere t stamentum: de deinde in ea dispositione non fuerit apposita haeredis institutio: quae caput est, resandamentu totius testamcti .f. ante haeredis in-sea de legat. iaci dicetur falsum comisisse, cu testamenti appellatione saltem late sumpto uocabulo codicilli quoq; coprehendantur, ut hic pl. ait re ita tradit Bald. in .l.j. E. eo. Contrarium tam n, quod nullo modo testamenti appellatione codicilli compraeheredantur, se uentiori calculo est ceptum, tam hic, quam in .Lj. Teo. ec in specie ita tenent hic Fab. Aret.Port.de recentior . Mouentur. Pruno:quia ut Pori .est quae diuersa ha bent nomina, diuersam habent suo stantiam a r. . titia. . filia. fide condit. ει demonst. C.omnino. 3 r .distinc.textus in terminis nostris in . Ut idem C. de codicil . sed negari no potest testamentum. de codicillos diuetia habere nomina, ergo negari etiam iisi potest diuersam habere substantiam, desie quod codicillus testamentum non dicatur. , yi licet haec ratio plurimum prima Donte urgere uideatur, ei tamen ita respoderi potest, quod licet testamentum,de codicilli diuerso habeant nomin diuersam quoque habeant substantia, non tamen ex hoc sequitur codicillos testamentu dici non posse. Nam armeatio quoque, dc adoptio diuersa habent nomina, diuersam habent substantiam ut supra de adoptio: de tame arrosatio ad ptio dici potest,ut in tit .de adopt. Et sic apparet in diuertitate nominis,uel substantis non in se ri necessario, ut alterum sub alterius appellatione non compraehendatur. Secundo pro hac opinione adducitur ab Aret. tex.in .Lfin C. de codicil . ubi expresse probatur diuersum esse testametiun a codicillis. rerum de huic legi responderi potest, quod ex hoc non inseratur, quod est rum sub alterius appellatione non compraehendatur. Nam negari non potest trebellemicam, denicidiam diuersa esse, de tamen nemine latet tacidiae appellatione trebelleanicam quoq; conti
46쪽
neri .l. in quartam,& ibi scribentes.F.ad leg.fale. .ij.infra quibus mod.testam instin. Tertio igitur, & ultimo adducitur a Port. quia quae diuers habent tractatus, diuersiam quoque
habet substantiam d. ij.I.quartus.C.de ueter.tur. enucla.ibi fide milit.testam.Sed diuersis est tractatus testamentorum a tractatu codicillorum,ut in hoc,pandectarum,& in codicis uolumine manifesto apparet. Ergo diuersa quoq; est si ibstantia testat nentorum a substantia codicillorum. Huic etia rationi facile ex precedentibus respondetur, 'uod licet lint diuersi testamentorum, &codicillorii tractatus,non tamen sequitur ex hoc altarum alterius appellatione non compraeli endi: nam diuersi quoque sunt tractatus salcidiae: &t rebelleanicae,& tamen constat falcidi. 2 appellatione trebelleanica quoq; contineri .d.l .lia quastam, S ibi doct. Et ex his apparet, quod Accur hic a mortibus, obiectionibusq; doctorum detendi potest. Ego tamen ex alio cu doctoribus contra Accurstenere: quia a quo remouetur definitio, di desinitu quoq; remoueatur necesse est.l.i. f.dolii.ff.de dol. sed a eodicillis remouetur definitio testameti,si eam recte declarabimus, ut infra dicemus,ergo remouetur etiam definitum, α sic nomen test et ita.
Altera uero quae ex hac prima parte huius scholisi elicitur concluso est,quod sumptum ab ethymolosia uerbi at mentum ualet. Ita elicitur hinc,dum Accur ita arguit. Sed cum hoc argu mentum frequens sit: & utile, sitq; unum ex his argumentis, iis intrinsecus simum tur secundum Tullium in Topic.& Gam.lib.i.Dialeci. legalis in loco ab interpliatione.Nec non doctores hic fere omne dc praesertim recetiores late illud e plicent. Nos quoq; larius explicabimus. Et cum supra dixerimus allusionem ab ethymologia dita ferre.Primo loco de argiunento sumpto ab allusione breuibus dicemus,mox de sumpto ab ethy-30 mologia. t Quiro igitur an sumptum ab allusi ne uerbi argumentum ualidii sit, re in hoe omitasa disputatione concludas argumentu istud neq; affirmative, neq; negative nccellario cocludere,
probaturiquia allusio possessionis dicitur illa ut dicatur quasi pedum positi Od.j.in prin .ff. de ac 'vir posscis. de tamen non sequitur est pedu potitio,ergo est possessio quia uos hoe in gymnasio pedem ponitis:& tamen illud non possidetis. Et lic apharet affirmative sumptu aisumnetu istud
neccssario non concludere. Idem etiam est si ne satiue sumatur: non enim procedit haec seque-
L. Non est pedum politio: ergo no est possessio, cum oculis, & aspectu absq; pcdu positione possessio acquiratur. l.j. .si iusterim,&a.quod meo. s.si uenditorem.ffide acquir. Mis.Nisi tamen allusio habeat similitudine definitionis: quia tunc ab ea,& assimatiue, & negative arsuere licebit, ut patet in allusione donationis polita a iureconsulto in .l. senatus.f.donatio. Ede donatio. causimon .de insta dica in ethymologia. Dicitur autem allusio,que non respicit propriam uerbi derivationem,sca soli aurium consonantiae blanditur: & haec pernotam improprietatis plerumq; significatur,ut in .d.l.j.in prin.ffide acquir.poll. de ista circa allusionem procedunt. 3I Circa tethymologiain vero variae a doctoribus constituuntur doctrinae,3c regulae. Aliam tradit Bart. in l. ij. .appellata.tssi cert. pet. Aliam C mens in id.in prin .i fide aquir. pos s. Aliam Euerard. in centuria sua Alii alias tradisit: adeo ut difficile sit veram, & persectam in hoc affirmento
regulam assignare: ex omnium tamen dictis minus sorte periclitosam regulam tradens, tres in hac inspectione considerarem casus.
Primus est quando et hymologia habet non dico eandem vim ut quidam dicunt quia tunc non ethymologia, sed deffinitio esset, sed paritatem, consorinitatem ,& similitudinem cum ipsa rei desinitione. Et hoc casi dicas sumptum ab hac
Cthymologia argumentum, & nepative, & assi maliue concludere, probatur quia ethymologia cxceptionis, Ost actionis exclusio doct. infra de cep. in rub. haec ethymologia cum ipsius exceptionis definitione similitudinem habet, & ideo
procedet argumetatio, istacst actionis cxclusio, ergo est exceptio. Non enim inuenies exclusionem actionis, uae exceptio non sit. Item contra non est actionis exclusio, emo non est exceptio, cum exceptio no possi t esse sine actionis exclusione, & hoc non dicitur proprie argumetum ab
ethymologi a,sed a descriptione masis uel ut Alciat. mauult ab adverbio: hoc enim arguendi penus adverbiu dixere antiqui, ut tradit Alciat.
Meundus est castis, quando ethymologia seruat naturam suam: quia non habet confornutatem, seu paritatem cum definitione,& negative argumentari uolumus, & hoc casu cocludendum est, ualidum este ita sumptum argumentum, ita tradunt Comensana. i. in trin.ff.de acquir. possessi Fulgos. Salic. & recentiores comunit crin .l.ij. g. appellata.ffsi cert.pet .qu. nauis Dec.ibi conetur impugnare.Sed ei respodent Moder.Floret. in.l.j.in prin .sside acquir.posscst. hanc etiam opinionem sequuntur Aret. Vigi. & Bello. hie,Alciat. in I.tabemae.sside verbor. igni se probatur hoc. Primo in .l. ij. .appellata. i cert. pet. ubi Paulus iurisconsultus ita negative arguit. Secundo probatur in.C. rus. β.iudex extr.de vessi. signi f.
Iudex inquit Poti sex. di tus est, quod iure disceptet: iure autem disceptare est iuste iudicare, non est ergo iudex, si iii eo non est iustitia: & fieuides summum pontiscem negative ab ethyin logia iudicis arguere. Tereio S ultimo prob a a tur hac ratione. t Nam argumentum a genere ad speciem negative sumptum ualet,ut si dicam ii oest animal, ergo non est homo: in enim rem uetur penus, qualibet eius species remoueatur neces le est.l.siquid, earum.=.inter emptum.ssideleg.iij.licet enim genus ad probandam speciem minimum
47쪽
minimum valeat, ad illam tamen refellcdam ualet plurimit. Quintil.lib.v.cap.x. scd ethymolo pia quasi genus est, & sere latius eius uis se cxte-dit, quam nomen ipsum inde derivatum, ut lite Visi. ait ergo sumptu ab ethymologia argumctu negative simper concludit:& ita uidetur dicendum nonnulli tamen hoc reprobare nituntur ut fuit Ro. quem hic Arct. citat: Iasin. l.j. in prin. ifile acqui r. post eis Dec. in. d. . appcllata, in alii alibi. Probatur Primo :quia nuptis obnubendo idest uelido dictae sunt. C. haec imago. I I. q. &tamen non sequitur Muliero hodie non iactatur ergo nuptiae hodie non sunt ma licet non uesentur hodie nuptae mulieres, nemo tamen sani capitis diceret eas no tubere. Secundo Monasteriistex eo dicitur quod monachorum sit statio, & t men non sequitur non est monachorum statio ergo non est monasterium quia locus quoque a monachis derelictiis, moriasterium dicitur. c.
cum dilectus ubi Bald. extride cossiet.Tertio imperator ab imperando Augustrus ab augendo , Doctor a docendo, secudum nostros dicti fiant,
ct tamen non sequitur non Imperat, ergo non est imperator: non auget imperium, ergo no est Augustus .non doc t,ergo non est doctor. Quarto di ultimo omissis aliis probatur quia taberna ex eo dicta est quod tabulis clauderetur, & ta men non sequitur tabulis non clauditur, crgono est taberna:cum tabernae appellatio cotineat non solum habitationes ex tabulis consectas, scd etiam conectas ex alia materia.l. tabernae. E. deuer. sigmVerum his, ec similibus rationibus: quae ad hoe s cile pollunt excogitari, ex intentione doctorum re Odetur, quod tunc ab ethymolo pia negative sumptum argumentum procedit cuis eius rei substantia et hymologia sumitur,si uero ab accidenti aliquo, uel ab eo,quod desidera- vir, uel alio respectu ethymologia sumatur, Ptia negative ab ea non licet arguere, ita dicunt Comen in . l. i. in prin. ff. de acquir. post Abb. in .c. i. ext r. d. Iud .praedictae autem omnes cthymologiae a substantia rei sumpte non sunt, ut tibi aperti sima ratione probo. Nam substantia illa dicitur esse: quae praeter subiecti corruptionem abesse nopotest. Leius qui in prouincia.st. siccn. petat. sed
illae qualitates, ex quibus suinptae sunt praedictae et hymologiae p ter subiecti corruptione abesse possunt ut supra fuit probatum, ergo substantiae
appellatione qualitates illae non continentur. Quare concludas in hoc secundo casti, quod a gumentu in Gethymologia negative sumptu regulariter concludit, de ualet. G.f. appellata cum aliis supra adductis. Hoc tame limitatur, ut procedat, quando et hymologia ab ipsa rei substantia sempta elt, secus uero est si ab accidenti aliquo, uel ab alio sit pia suerit, ut in dicta .l. tabe rnae cum alij, supra adductis. Tertius S ultimus est casus, quando argumentum istud non negatiue, sed aflirmative at, et hymologia sumit r: N Mic casu quicquid hic innuat Accurs) concludatis ita sumptu non procedere .ita dicut Aret. Vigi. & Bello.nic: Fulgos.
Salic.& recentiores comuniter m. d. . appellata.
Comen in .d. l. i.ff. de acquir.'oss Probatur primo quia ethymologia testameti est testatio mentis,ut hic,& tamen non sequitur est testatio mentis, ergo est testamentum: quia codicillus quoq; est testatio mentis, & tamen non est testamentui. si ide. C.de codicili.& diximus supra. Secundo et hymologia mutui est, ut dicatur ex eo quod de inco tuum sat. d.3 eppellata:& tamen non sequitur,fit de meo tuum,ergo est mutuum: quia in Venditione quoque, di donatione potest fieri de
meo tuum,& tamen emptio, di donatio mutuum non dicitur. Tertio & vltimo prob tur cita rationemam argumentum a senere ad sp eciem a stariatiue suinptum non ualet: no enim sequitur
est animal, ergo est homo: quia potest elle Leo,
equus, asinus. l. siquid earum. . inter emptilm. E.
deleg. iij. nun imum enim ad probadam speciem genus valet,ut in. d.c. x .lib. v. Quinti .est, sed cibumologia quasi genus est, & fere latius eius vis se
extendat,quam nomen ipsum inde derivatum ut hic Vigi. ait : ergo ab ethymologia assimatiue, sumptum argumentum non ualet, & ita concludendum uidetur. Non desunt tamen qui,& hoc impugnare nituntur, ut Iasin. d. l. j. in prin. ff.de acquiri post. qui mouetur primo per tex. in. l.j.ff.
de fide instrum.Verii ille textus nihil facit: quia non ponitur ibi et hymologia huius uerbi inlinimentum, sed potius significatio: ait enim ibi iurisconsultus instrumentoruin nomine ca Omnia
accipienda sunt:quibus causa instrui potest:& sic apparet nullam ibi poni instrumenti cthymologiam, sed solam eius significationem. Secundoisitur niouetur Ias pcr textu in .s . sunt tamen infra de interd. Huic textui multipliciter nitunturdo torcs rc spondere, sed nihil tandem agunt, ut si sanae quis metis fuerit facile cognoscat. Et ideo tu respondeas,quod Imperator ibi no ita arguit, Ia praeseponit, sed uoluit illorii opinionem saliasam ostendere: qui dicebant interdicia a uerbo interdico dici: nam respondet Imperator no dici ab isto uerbo, sed quia inter duos, vel ut alii legunt, interim dicantur. Et sic apparet Imperato
rem non formare argumentum, sed formato respondere. Et ideo tu contra hanc opinionem a ducas textum optimum in . l. malum nauis.f. uiduam. ff. de verb. lign. Cogita de Glutione,& ui de Alciat. ibi qui uidetur iurisconsultum argue re. Potes respondere, quod iurisconsultus ibi labeonis reserat opinionem, eam aut in non expressim approbet: non enim est nouum iurisconsultum alterius Iurisconsopi monem referre, dctamen illam postea alijs legibus reprobare, ut iul. si is qui pro emptore is de usucap. Et haec dii sint in nominibus appellativis. in nominibus a
tem propriis nunquam affui poste ab ethrmologia dicas Aret. let. Vigr Bello. N alii luc: Bart.bald. Inita. Alexan. Ias Ripa, & alij recentiores
48쪽
omnes in rub. s. solut .matr.& alibi doct. passim. Probatur autem in .l.sin. . penu.& ibi notat Ac- ά.st.ad munici .Et hinc est postea, quod non recte secit Accurl . in a. am . . si in danda. E ad trebel. dum malit cin gloriosum ages dicit se A cursium cx eo dici, quod occurrat tenebris iuris ciuilis: nomina enim ut pli irimu hominibus in considerate imponi solent, seu imponuntur. l.si ' in fluidi uocabulo.st. deleg. i.quamuis uxor
m. dr. ut aiunt dixisse sertur,quod ii pecunia numerata nomina ellent emenda, semper
pulcra nomina fili, imponi a parentibus debe-34 rent. t Vnum tamen uelim notes, quod licet ab ethymologia nominis proprii sumptu argumentum non ualeat seu procedat, in criminalibus tamen coniecturam faceret. Sandinu S in tract .mal esc. in rubr. de danat. permalcfic .col. I. & facit c. grauis extr. depositi: Et haec satis super arguas mento ab cit mologia vocabuli. i Caue tamcnne te decipiat Tolent .hic, dum ait a sola ethvmologia sumi proprietat uerborum, non a definitione , naui licci veruin si proprietatem uerborum ab etlaymologia sumi ut est textus qui nosolent a doti illegari in. l. plures. .pignus. ff.deve in lig.tamcn dicos uini etia ab ipsa definitione ut est textus in tenuinis in. l. non sater.I.i .ff. deIeg. iij. Nec obstat, quod Asinitio ponat substantiain, noti propriam rei si ficationem: qui cuponat subliatiam rei iam agnoscimus quoa proprie escatur id, circa quod uersatur definitio. In ead. gl. ibi dclinitur autem. Elicitur hinc definitio ipsius testamenti: qus est ista ut sit iusta uoluntatis nostrae sententia de eo quod quis post mortein suam seri uult, ita tcstainctum de
sinitio ut bona sit ex genere, de disterent ijsco
si are debeat, ut de dialectici tradunt, ta nostri admittunt m. l. i. in prin.st. de acquir. rols .in .l.ja6 st. eo de alibi passim . t uidendum cst an ex his hic costet disinitio,ait crgo Vlpianus teilamcntum est SENTENTIA. hoc ponitur loco
generis: omne cnim testamentum est sententia, cum in testamento, quod post mortem sua sentit testator exprimat, ut hic, di in l.j.C.de sacros. eccles. sed non omnis sententia est testamentum: nam potest esse etiam alia sentcntia. l.ex sentcntia. st .de testa. tutet .dc demum omne id quod quissentit sententiam dici potest. Subdit postea Vl- . planus VOLUNTATIS. ut excluderet dispositior rem nunciatium secundum doct.tunc enim proprie uoluntas adesse non dicitur.l.ver- ,σba: ubi scribentes. C.eo. Dicit etiam V O-- LUNTATIS NOSTRAE, ut excluderet aliarum nationum sententias uoluntatis: ille .n. linamentum condere non possunt, de ita hoc uerbum exponit Bart. in .l.j.st.eo .dc uidentur sequi doci. dicentes uoluntatis nostrae i. noli ruma qui sumus ciues Romani. Verum haec expolitio merito hic a Bello. reprobatur,tum quia uIS tcX- tui ex ea inserti uidetur tum etiam quia seque do communes traditiones caeterae quoque nati nes testamenti factionem habent, cum iustamcntum iuris sit gentium secundu receptam opini Rem,ut In textualibus diximus. Et ideo una cum
ipso Bello. hic dicas uerbum istud nostre poni ad
aisterentiam illorum actuum, qui pollunt conserri in alienum arbitrium, seu uoluntat iuxi .l.
sn.C.de contrah.empl. l.liquis in arbitratu .ff.d verb.obli. testamentum n. in alienum arbitrium
conferri non potest .l. illa institutio. ff.de haered. instit. Verum quia ex his uerbis adhuc non crat persecta ista diffinitio: nam codicillus quoq; est sciat etia uolutatis nostrae. ideo adiecit I V S T A. ut codicillos sit excluderet licet .n. codicillus sit uoluntatis nostrae sententia, no tamen potest dici iusta sententia,iit infra late declarabo.Sed cum adhuc ex hac definitione non ellet cxclusus con tractus , vel alius actus inter uiuos,ideo subiecit.
tractibus enim ut plurimum no de eo, quod post mortem fieri uelimus seintentiam uoluntati,no sim exprimimus, sed de eo quod uiuis nobis fieri uolumus. Et ita possunt saec definitionis uerba declarari. Contra hanc tamen ita declarata desinitionem nonulla obi jciunt doct.bic, in .l.4.1Leo. in Q .cxtr. m. Et imprimis quia ut bona si desinitio alij,quam rei dc finite conuenire aion debetu.j.f. dolum .i fide dol. doct. in a. i. in prin. F. te acquiri possies. in .la mitis definitio afide regul. iur. Sed ista definitio alij, quam rei definitae convcnit. Ergo non bona. Minor probatur: quia codicillo quoq; conuenit,cum codicillus sit iusta uoluntatis nostrae sentetia de est,quod uolumus post mortem nostra ia seri,ut infra de codicil . de tamen codicillus testamentum non e si .l. si idem. C. de c dicit. de diximus se pra. Secundo conuenit etiam donationi causa mortis, cu&illa sit iusta uoluntatis nostrε sententia de eo. quod post moris nostram fieri uolumus ut supra de donat. in prin. in vers. in summa. Tertio S ultimo ominissis alis de quibus per doct.hic de in . l. i. i Leo. Haec des-nitio conuenit contractui post mortem contrahentium collato: itam. celebrari contractus hodie potest. . post mortem infra de iniit. stipui .l.
viii c.C. ut areab haered & contr. haered. inci p. 3ctamen contractus etiam post mortem collatus testamentum non dicitur, at neminem latet. Huic
obiectioni uariae a doctoribus accomodantur si lutiones, & prima est Accursi hic:dc ina .i. E. eo. quod huic definitioni debeat addi cum haeredis instit. ut dicat testam n tu est uoluntatis nostrae iusta sententia de eo, quod quis post mortem sugseri uoluit cum tisredis institutione:& ita addendo dicit Accur desinitio ista neq; codicillis, ne que donationi causa mortis,neq; contractui post
mortent collato conueniet,cu in eis non fiat hς-
redis institutio , sed in solo testan .ento l. ij.Cd: codicil & in hac solutione videt ut etiam reside
49쪽
re Castrens in d .l4. Caeterum hanc solucionem reprobant Bartes. dd alii comuniter tam in cl. l. i. quam etiam hic cx eo, quod uidetur iuriscons. arguere, quod testamentum definire ignorauerit. Addite uos,quod ita addendo effugere obiectiones no.est soluere de resipodere sed potius nouam legem condere: Quare cum hoc neu; gl. neq; doctoribu 1 detur prae fcta solutio nullius erit mometi. Secunda igitur est solutio Bart. in d. l. i.
quod absq; alia subauditione haeredis institutio g in hac definitione copthendatur. t Nam dictio ista iusta indefinitione posita ultra alias lignis cationes illa babet ut persectione significet: hine
dicimus iustam aetat . i. persecta a talem l .cum
filio. .sin .sside leg. iij. adde .l. quod servius. Edecond.causa dat.Sed Esc sentcntia non potest este persecta absq; hqredis instit. β.ante hqredis infra de legat .erso haeredis institutio in hac definitione compresendi tui: 'iod cum ita sit, cessat obiectio supra facta:quia in illis dispositionibus haeredis institutio non interuenit d. l. ij.C. de codicili.& ita ait Bart. cum quo transeunt Bald .con- iderans quadruplicem tcstamenti persection Imol. de Aret. in d. l.j. Port. Arct. Tolent Sc Belloatic. Verum di haec tuta non est,ut in d. l. i. ani
maduertit Castren s. & V igl.hic: Nam Codicil Ius quoq; donatio causa mortis, & cotractus post mortem contrahentium collatus potest dici pe secta uoluntas de eo, quod post mortem dispo nentis seri placuit, cum hi actus singuli in gens re suo perfecti sint. Quemadmodum enim inu-sca,formica licet exi Pum sit animal)non impersecta, sed potius perfecta respectu sui dicitur,sic etiam codicillus) donatio causa mortis, S contractus post mortem collatus , de alii huiusmodi actus licet respectu testamenti non sint tanti roboria tamen respectu sui persecti dicunturmihil enim in eis deest:quod ipsos imperscctos reddat Et si tu dixeris cum Aret. in d. l.j.3 cum Port.&Bello. hic, quod haec dictio iusta in hae definitione accipitur comparative ad testamentum, de illos actus:qudd siquidem respectu testamenti codicillus de alij actus non dicuntur persecti: quia testamentum est magis persectum. Respondeo quod lite nulla fit comparatio: sed simpliciter,&absolute ait Vlpian. testamentum est uolantatis nostrae iusta: & sic apparet nullam ibi fieri inter testametum, & praedictos actus comparationem. Item si tu dixeris cum Tolent.qudd verba in ali qua dispositione posita intelliguntur secundum naturam,& qualitatem eius: ad quem referuntur l. plenum.I.equiti j.isside usu Sc habit.late per Ca-
si Ol. in . l. quoties idem sermo. f. de regu .iur. Sed
haec dictio iusta posita in desinitione testamenti resertur ad testamentu ergo secundum testamenti qualitatem intelligi debet, ut significet persectionem respectu lita redis institutionis.
39 1 Respodeo cum Vigil. hic,quod definitio absq;
aliqua relatione ad definitum, debet definitum ipsim exprimere, di declarare,ita ne alijs speci . bus sub eodem genere eontentis desinitio aptari
possit iuxt. not. in .l.omnis definitio .sside regul. iur.& tradit notanter Tullius in Topicis: de t men secundum intentionem Tolentinatis definitio non declararet definitum, sed potius contra definitum declararet ipsam definitionem: quod est absurdum. Inuentae sunt enim definitiones, ut declarent nobis quid illud sit, de quo quaeri tur,ut eleganter in Topicis Cicero ait. Praeterea pollet negari uerbum illud,iusta, reserti ad tcstamentum mam immo resertur ad sententiam, nec dicas sententiam postea reserri ad testamentum: quia hoc non est tutum: quia definitum non ingreditur definitionem : de sic apparet, quod b c uoquc communis, de recepta solutio,non subsistit. Quare tertia postea est Blutio modernorum patavinorum, iit hic Villi. refert quod omnis d finitio in iure periculola est. Parum est. n. ut subuerti lio possit. l. omnis definitio. Edc αξ. iur. Ruare licet haec desinitio codicillis, de aliis praedici s actibus conueniat, de sic subuertatur: hoc tamen in iure nouum non est Stringitur hec solutio. quia Vlpianus fuit, qui testamentum desinuit, e ille idem fuit, qui dixit omnem defini-60 tionem in iure periculosam esse . t Sed de hanc selutionem Visi. hic reprobat, quod d. l. Omnis definitio non in definitione, de qua nos loquimur, intelligitur, sed in regula, ut ibi Accur .declarat, de titulus ipse indicat ar.l. imperatores.F. de in diem adieci. non enim est nouum definitioncm regulam signi sitare,ut hic Vigi. ait, Sc ha turper Budeuin in l.omnis definitio. Adde tu. quod licet in definitione debeat d. l. omnis definitio intelligi, semper tameniti debemus, ut tu riscosultorii definitiones substineamus. Et ideo quarta est solutio ipsius Vigi. hic, ut iustam uoluntatem tu hac definitione, non interpretemur persectam, ut Bari .de caeteri dicunt. Sed solennem. t id enim iustum dicitur quod solenne est
I .i. iuncta rubr. f. de iniust. mp.& imi fact.tcst. sed codicilli non continent iustam .i. solennem uoluntatem ut clare dicit imperator in .f.sin. in fra de codicili. ergo codicillus non est iusta uoluntatis nostrae sententia, de se sub hac desinitione non compraehenditur. Et ita Vigi. hic respondet:quod uialetur habuisse tum a d. in d.l.j. tum etiam ab Alber. in diction. in ver. iusta. Vcrum haec mihi solutio ex duobus non placet. Primo quia non puto ego uenim esse: quod Vigi. ait, codicillos nullam requirere solennitatem : immo puto in codicillis solennitatem quoque oequiri, ut uidetur probari in .l.sin.in fin. C. de codicil .dcq dicit Accurs in .d. s. sin. t Nec obstat textus ille, quia si recte animaduertatur, non uult absolute codicillos nullam solemnitatem requirere: sed quod potest quis plures codicillos facere, nec in eis opus est aliqua solennitate, ut scilicet protestetur se uelle ualere primos codicillos: quia licet posterius testamentum rumpat primum, ut nullius sit utilitatis. I. posteriore infra quibus
50쪽
mod. te' infirm. nisi in secundo dixerit se uelle primum ualere,quia tunc substanetur primum in uim fideicom. f. sed & si quis infra quibus mod.
test infirm. tamen posteriores codicilli absq; Iennitate, & praefatione aliqua no rempunt priores: & hoc sibi uoluit text. in. Secundo αvltimo esto quod codicilli nullam requirant f Icnnuat ei adhuc tamen non est deseris ista de finitio:quia licet hoc sit in codicillis, non tamen probatur esse in donatione causi mortis, in contractibus post mortem cotrahentium collatis, &alijs hvi nodi. Et sic apparet manifesta solutionem istam generalem non esse. Quinta igitur potest esse solutior quam Bello.hic innuit,quod ut na sit definitios scit ut compraehendat regularcs,& principales differentias Abb.3c Dec. nu. ilicin rubr.erita de iud.sed hoc Dissim est, ut in quit Gamarus in lib.i. dialecti legal .in loco ad
finitione,& eth textus m.l4.β ius. dedol. Et ex his apparet nullam hactenus a doctoribus inue tam esse solutionem:quae hoc tollat contrarium.
3 t Quare uos dicatis quod dictio illa iussa in hae
desinitione polita hanc penitus excludit dii scultatem. Nam nomen istud Iustus, , tum, empti
sim dicitur habere:& si sicat id, quod cst perfectumn ex omni penitus partecori picituri. Et
hine dicimus iustam haereditatem illa, quae omni iure desertu r.I. i ij. . de illo.ubi ita Budeus declarat.1fpro socio. probatur etiam in t a Bart.adduci nempe.l cum filio. s.fina fide l .i ij.& late ex humanioribus scriptoribus probat Budeus in L9.de illo: Alciat in.l lege obuenire. fide verbalia snil c. in lib.iiij.paradoxorum cap.vij in probatur in a. iustor timet.I. metum. Ia ij.ffideco quod metaca . ubi iustiis metus dicitur esse ille:qui in uirum constantissinium caderet:&sic illi,estra que alius maior esse non potest te etiam in proposito linamentu dicitur est e itista.l. perseeta, ct ex omni penitvi parte completa uoluntatis nostrae senteti a de eo, quod quis post mortem suam seri vult: sed codicilli, donatio causa mo
iis, contractus post mortem contrahentium collatus,& alia id senus, non continent persectam, S ex omni penitus parte completam uoluntatem
disponentis de eo, quod post mortem si iam sic riuult:quia licet contineat s ementiam disponentis respectu cassum in illis di spositionibus comprehensorum, tamen stiperest adhuc sententia disponentis in alius, quae omnino post mortem cuc-niunt,nempe in haeredis institi itione ergo codicillis,donationi causa mortis,c6tractui post mortem contrahentiu collato,&aliis di spositionibus id genu definitio ista testamenti non conuenit. Nec dicas cum Castren.quod & codicit.respectia sui dicitur persectus,& ex omni parte penitus copletus. nam licet dicatur perfectus Sex omni parte penitus copletus respectu sui,no tamen potest
dici persecta,completa,& plena sententia deiuncti de eo, quod poli morte suam fieri uoluit:quia aliud ultra codicillos superest,quod uesit delimetiis, nempe haeredis institutici quae in codicilliq& aliis dispositionibus praeter testimentum fieri non potes .ij.C de codicillis. Et ita ego hane interpraetarer definitionem: & est uerissima initator interpretatio. Unum tamen est,quod ui
detur contra interpraetatione istam obstare,textus siqua lem in. l.j.f.squis ex fuit do.ffide laaered.
instit nam dicitur ibi, quod siquis ex si indo haeredem instituerit,nec aliud disposuerit,testamc tum illud ualet: & tamen non est ibi persecta, α plena uoluntas testatoris:sed respondeas, quod te 1tamentu illud sustinetur ex eo, quod detrahitur
metio landi,& perinde est,atq; si simpliciter illiu
hqredem instituisset ut ibi textus ait:& sic saltem ex coniectura costat de plena sentetia testatoris. Secundo principaliter contra hane definitione obiicere potes: quia ut bona sit definitio, subsantiam rei desinitae debet complecti, & conti
in ij.Sed lite definitio non continet substantiam rei desinit ut probabo. ergo non bona. Minor probatur: quia de sebstantia testamenti est, ut
uel sicriptura haeredis nomen explicetur,uel uoce nuncupetur.l. hac consultissima. C. de testam.I. haeredes palam in princ.F. eo.nutu. cnim hae*dis institutio fieri non potest docta in d.l. haer des palam in princ. Sed in hac definitione,neque
scripturae nominis haeredis aeque eius nuncupationis fit mentio: ergo de nitio ista testamenti ηε substantiam non continet. 1 Huic obiectioni, Scssimilibus,quq postent in hac, ct in alijs definiti nibus fieri, resp5deatis,quod definitio debet ponere substantiam rei definitae,hoc est quidditate,& essentiam definitae rei ut isti dicunto cum definitio sit oratio, quae quid res fit explicet Cicer. in Topic.ea uero, quς sant de substantia rei definitae, necessirio in definitione compraeliendi nodebent, ut probatur in desnitione usucapionis tradita a Modestino ina.ij.ff.de i secap.ubi tituli & bonae fidei nulla si mentio:& tamen constat illa esse de substantialibus usucapionis supra davsucap. in princ. Pmbatur etiam ex definitione matrimoni j, siue nuptiarum posita a Iustinianta supra de patripotestate in prin. ibi enim nulla fiementio consensiis, quem tamen exploratu est esse de sebstantia matrimonij, siue nuptiarum l .nuptias.s fide r .iur. sed quod in testameto nomen haeredi uel scribatur,uel uoce nuncupetur, non
est quidditas testamenti, sed potius de eius se
nantia. ergo hoc in definitione necesserio compraehendi non debet. Tertio & vltimo opponere potes quia ut bonast definitio,cum suo definito conuerti debet.I. i. . i. 8 .de dol Sylv. nupti lib. i. nu. clxxvj. declarat
pulchre Pontanus noster in.Lj.in princ. nu. V.
cum seq.ffide acquiripoli .Sed haec desnitio non
conuertitur cum seo desinito, cu non conueniat testamento militari, ut probabo. ergo bona non
est. Minor probaturiquia definitio testamcti est, ut sit iusta uoluntatis nostrae d.l.j.1Leo.sed tinamentum