장음표시 사용
151쪽
sane quin ego satisfecerim, Illustris B O IN SBVRGI, non equidem dubito. Poterit verbruus assensus mihi esse instar plurimorum :quum & acumine judicii,& candore, & doctrina, & prudentia denique, multum emineas.
Vt quidquam Tibi addam,de AUGUSTAE prompto usu, quod jam dixi itidem requiri ad
Bibliothecae cujuslibet perfectione summam, haut necessum arbitror. Iam tum enim constat T ibi propensa Principis voluntas de libris in studiorum usum concedendis,modδ idonee
de restitutione cautum fuerit: idque statem it Iustri illo exemplo , quod memoravi de missisHeidelbergam Lucani codicibus ad doctissimum Spanhemium, didicisti. Qua valet vero sapientia, Princeps optimus indubie modum, quo etiam imposterum & usui simul & indemnitaci Bibliothecae sit consultum,inveniet: ne quidquam denique desit absoluta laudis.Consilium suggerere,in omni ejusmodi librario ne- 'gotio usq; adeo subacto Principi, fuerit Mine vam artes docere Ipse providebis : ne dubites. 'QuANTu M vis vero & ego bona fide AVGvSTAE nostrae admiranda tibi narraV
152쪽
rim,BOINEBURGI,&Τu ingenue credas narranti , idemque facturos meliores quosque certus sim : suspicor tamen, haud defuturos qui aegre sint credituri,illa maxime quae primo secundo A tertio loco adduxi in admirationem; idque propterea potissimum, quoniam de nemine Regum, nemine Principum, similia vel fando acceperint. Neque ego ignoro, quam suspecta soleant esse quae exemplo carent: qua lia utique illa sunt. etersim quia narratio mea versata est non circa vetera aut remota, sed de iis quae nunc etiam &in medio omnium superant, atque adeo videri indies dc quasi palpari pbmini, non sine impudentiae culpa profecto quidquam eorum que narravi poterit vocari in dubium. Quod aute Regum Principumq; altu nemo tantum operae impinderit, aut feliciter adeo Bibliothecam condiderit, id equidem contigisse ideo'dixerim, quoniam in XVGVSTO Principe meo quatuor obsemare est conjuncta,quae tanto operi struendo unice sunt necessaria,& tamen rarissime in hominum quo quam conjunctim deprehendas, tantum abest ut in magnatum ordine non sit repertu inso-
153쪽
vso DE BIBLIOTH. AUGUSTAlens Illa sunt studium ardens rei librariarieruditio eximia, musitata φιλο τονια, dc denique aetas molliter in extremam senectutem decurrens.
Primum haud dixerim defuisse vel Pto
lomaeis vel Attalicis regibus; defuerunt autem reliqua omnia: ac proinde non est mirum fori te, quod neC illi potuerint gloriam AVGUSTI nostri plene assequi.Etiam vero primu n illud, hoc est illa q)ιλοδιβλίαν defuille pene omnibus aliis Regibus ac Principibus Bibliothecarum conditoribu , haud injuria asserueris. Non certe eorum quisquam magnopere laudatus est hoC nomine: sed hominum literatorum privatae conditionis haec fere laus fuit propria
hactenus. . - 'Vt eruditionem Voro Principis Tibi quidem BOI NE BURGI, multis commendem haud equidem crediderim esie necessarium. Nisi enim Vehementer fallor ,lecta tibi dudum sitiit praeclara illa multa volumina, partim ab ipsomet Principe elaborata , partam ipso cum rante in lucem edita , qVamVis vero nonunqdissimulato. Enimvero curavit Princeps ad
huc iunior imprimi Antonii Bonfinii, illius i
154쪽
Hungaricarum rerum ullus ris historici Symposion trimetrum, dc Bartholomaei Fontia iis Persit Satyras eximium commentarium , iam trumque hactenus άν-δοτον EXinde autem Malia quam multa Principe curante in luceata sunt reducta: quae omnia nunc recensere non est necesium. Etiam sic vero saltim eruditionis sensum eximium Princeps optimus declaravit. Quam maxime autem elucet & ingenium & industria & varia plane ac recondita doctrina Principis, in voluminibus propriis. Quae inter jam anno seculi hujus decimo sexto, cum aD plausu eruditiorum Germaniae nostrae, exce
ptum est GUSTAVI SELENI ficto eleganter nomine,illud grandioris formae DE LUDO
SCACCHICO volumen, vernaculo sermone CXaratum. Non te fugit,omnes inter ludos,ab antiquo usque aevo,omnium ingeniosissimum&liberalissimum semper visuritique na latrunculorum appellaverunt: ac proinde etiam illos, qui maxime semis fuere negotus Intenti, Viros
1ummos, illo lusu acuisse animum & quasi prae parasse ad illa magna & severa. Vel idem aurem, vel vicinus admodum illitatrunculario est
155쪽
is, quem hodie, nisi fallor, Arabico nomine,
Scacchicum nuncupamus, forte etiam ab mrabibus accepimus. Nihil in eo fortunae: mnia ingenio atque arti debentur. AC proin
de nec stupidior aliquis hic valet quicquam : ex adverso ev nonnulli, Italos,Gallos,& Germanos nostros inter, scriptis quoq; libris ornare , illustrare , & novis inventis augere Scacchica haud dubitaverunt. Legisti,opinor, saltim elegans hujus argumenti poema Hiero'nymi Vidae , illius Maronis aemuli. Longissimo autem pos se intervallo relinquit non hoc duntaxat, sed volumina plane omnia id genus, τουσεύας ου Principis opus; idque non tantum repetitis ex prisci recentisque aevi memoria omnibus aliorum acute inventis, sed etiam additis ex ingenii proprio thesauro plurimis novis amtificiis. Et verb jam tum isto volumine ostendit Princeps, etiam in ludicris sese seria sapere, dc summam doctrinam non angustis vulgi limitibus Coarctari. Lectum abs Te, BOINEBu G1, opus illud, spero equidem: est enim inuem
tu rarum. Modo autem inspexeris, admir beris scio,& novam illius editionem mecum,
156쪽
ην is rota AD 3oIME, ROID . desiderabis, Quam dare utinam per negotia , facile adeo liceat Principum doctissimo, atque ad illam longe illustriorem prioret omnia jam tum sunt parata l Caeterum ut forte tibi illud opus Scacchicum sit ignotum , non arbitror tamen non este notissimum illud itidem GRSTAVI SELENI nostri volumen grande,quod seculi hujus anno quarto post Vicesimum pro
illius artificiosi argumenti, tum praecipue Si ga graphia ab Ioanne Trituemio Asbate Spanisl-1nensi N Herbipotens, admirandiisne ingenii Uiro, magice N migmatice olim conscripta, enodati traditur. Nec Vero hoc opus usquam terrarum
potuit temereignorari curiose doctrinae secta rioribus quibusque quoniam Latina lingua,quae eruditis Europae hodie est communi , conscriptum est;cumprimis vero quandoquidem novitas argumenti allicere lectores idonea est.
Passim scilicet antehac Tritthemia ae illa St ganographia Magicaeamplatatis suspicime posti Caroli Bovilli insectationem laborabat, eoquea dia solemni Romanα curiae. . interdictos legi V erat
157쪽
erat prohibita. .: Cardinalis Bellarminus tabbere noni dubitavit: vm illud prohibitum merito es , cum fit plenum perniciosis dogmatibus ad Agagiam pertinentibus, quod N ipse agnomit Neonfessuses. Francistus Iunius Theologus pro sedes doctrina multiplice excellens, cum Bibliotheca Heidelbergensem curaret, Κυτογροιφον ipsummet Tritthemii Philippo Electori Pala
tino ab auctore oblatum I tanquam MagiCa refertum δαημονομανια combusserat. Inter Magiacos libros & Ioannes uterus reserre Stega nographiam h non est veritus e cum ipse
prastigiarum suspicione sese vix Iiberaverit. Quam seliciter vero Princepς purgaverit boni Trithemii illud quidem opus, audi sedes judiciaum. Gabrielis Naudari, viri. utique multa miruditione clarissimi in Bibliographia Politica Luod ad Stetano silea , inquit, pertinet, qu
Carolo Bomisio doctori parum nasuto, ac ipsim relatione multorum credulitati magica omnino visa fuerant , ea sic uuper iita Daetit nobili im- auctoro stographia Gui aet Selenus, ut quicquidis issis obscurum in lutum qu tamdiu in summa omnis opinione ac eteneratione desituerat , non ampli sui
158쪽
desiderium excitet, postquam ab illa retectum eqs atque patefactum. Ipsemet Gerardus Ioannes Uossius , vir itidem longe doctissimus, Iecto Seleniano opere, soceri sui Francisci Iunij de Tritthemiana Steganographia judiciu non nisi trepide & leviter ausus est suscipere, viri doctissimi praeconio Gustavum notasi prosecutus.LiberavitTritthemium fateor &ICaramuelLob-komtrius ab infamia illa Magica, sed volumine multum dispari,&aliquot demum postPrincipe annis: quamvis inepte ausus sibi primo gloruam illam vindicare, Principis ingentibus meritis per κακοθλίαν dissimulatis. Non Trit- hemiana autem duntaxat illustrata sunt a Principe, sed etiam caetera omnia subtilium ingeniorum κρυῶγραφικοι commenta; ut autoris V,
riam lectionem, sex omni enim aevo & omni gente videas ibi laudatos auctores optimos quosque,prope ducentos acre judicium,&summam industriam, opus illud nemini non liquido ostenderit. Quanta porro eruditio latet in
illis sacris HARMONrcis operibus, quae Vernaculo sermone in id piissimus Princeps,media inter discrimina feralis belli Germanici, elabo-
159쪽
ravit ediditque, ut .eo promptius animos suorum rudiores ad religiosim Numinis cultum excitaret ue initio facto a Passionis Dominicae historia i Enimvero deprehendas utique hic primum exquisito judicio ex uiuversa Evangelica iustoria concinnatam, cum potiorum vitae omnis Servatoris nostri actuum,tum
illarum Q οπῶ, quas iam aliquot seculis Occidentales Septem trionalesque Ecclesiae, ex Evangeliis & Epistolis sacrais excerptas, Domin calibus pariter aliisque festis diebus in sacris
conventibus solent legere Harmo inaudeindo& eorundem. omnium luculeatam, ac p γγ
tuam paraphrasin Quanti vero sit laboris, quantae doctrinae opus, illud tum demum quis eXperietur, ubi ipsemet periculum fecerit s. midis conatus.. Quanti sit scribere possumus tuto credere hoc in genere versati simo etsi πανυ Erasino. Enimvero ante omnia unice requiritur Sacri codicis lectio non dilbMus tantum,sed judicio etiam accurato subn Xa. Requiritur α consilium, optimorum quoramvis , qui in illo studio sese exercuere Qui enim aliasPossis variarum adeo,ut ita l-
160쪽
quar, vocum in diversis libris sonantium, suavem illum concentum modulari λ.Qui possis hiantem saepe & abruptum sermonem, sirpe etiam multis de caussis Obscuriorem,ita formare, ne quid non sit perspicuum dc apte cohaerense Nihil vero horum a literatissimo Prmcipe neglectum esse, utique res ipsa loquitur. Si te tiam cumprimis Harmoniae Evangelicae ed1tio- 'nem snam quarta dc quinta lectionibus publicis sacrorum conventuum potissimum dedicatae simi) videas , admiraberis praeterea diligens illud indicium omnium sacri codicis i corum, quae ad alliastrandum propositam aliquam sententiam, quoquo modo pollunt facere. Consuluit vero summae industriae Princeps
non illos duntaxat, qui primo aut secuto Ec-,clesiae aevo in Concordiam', ut unt, Vocare sacram Evangelii historiam allaboraverunt,Tati anum, Ammonium, Gersonem, Alanum Co- sum , Metro rem , Iansenium, Chemnitium nostrum dc alios ed simultacri codicis universi optimos quosque.& celeberrimos com m e latores : quorum Umnium locupletissam uir