Hermanni Conringii De Bibliotheca Augusta quae est in arce Wolfenbuttelensi, ad illustr. et generosum Joannem Christianum L. Bar. a Boineburg epistola qua simul de omni re bibliothecaria disseritur

121쪽

concludenda, qui Arms tamen non pateat culmis, sed 'iis qui permiserit Bibliotheca praefectus, ceu si Roma in Glicana . Quod tamen num in Bibliotheca illa factum sit, nescio. MaZarinianam fuisse ab id quoque genus manuscriptis optime, salti m olim, instructam, certum est.Videntur sane hisce potissimum fuisse comprehensas, centum ac quinquaginta etiam exterarum provinciarum civitatumque mores leges consuetudi- Πnes: Leges item & fundationes , omnium religiosorum Collegimum,Hospitalium, Communitatum S Fraternitatum partem denique magnam Historiae perpetuae universalis: quorum in merela sua meminit Naudxus. Id genus vero monumentorum non deberi a perfecta qui-

de in B i bl iotheca a besse, faci l limu in j v d i catu est, modo attendas ad Bibliothecae perfectae scopum atque adeo ad usum, qui ex libris ex syectari po- - test. Et vero ille scopus demum recte definit, qui qualesque libri in Bibliotheca reperiri debeant.' Et quidem, a perfecta atque omnibus nu- metis ab luta nihil alienum esse debere, quod

122쪽

quacunque ratione studijs &doctrinae inservire est idoneum, hinc plane est perspicuum. Coeterum de perfecta ratione Bibliothecae agerc, proprie ad artem pertinet Bibliothec riam. Dicam ergo potius tandem, quid Laudis a librorum bonitate mereatur nostra AUGLLS T.Ap. praesertim quoniam quae modo attuli tantum in id adducta sunt, uti errorem illum fere communem ex animis deleam , quo soli manu scripti codices, dc quidem soli Graeci ac Latini vel etiam Orien tales, creduntur digni qui in Illustribus, Bibliothecis recondantur; aut si non soli receptu digni censeantur, citra discrimen tamen bonitate omnes alios superare. igitur non sane destituitur AUGUST A etiam manuscriptorum insigni copiae ut quorum pOG sis ibi numerare bis mille circiter, Graecos, Latinos, Hebraicos, Arabicos aliarumque linguarum, dc quidem optimae notae Omnes, complures hactenus tylsis non excusos. In quo

rum conquisitione etiam ilIam felicitatem sibi conisgisse, impense laetatur princeps Optimus, quod dum arduae Serenissimae domus negotia Rudol.

123쪽

Corvini sibi comparare, quamvis magno aere, concessum fuerit. Deprehendere vero in itiuo manuscriptorum ordine licuerit Tibi simul, incomparabilem thesaurum, & in Germania quidem nusquam antehac visum, prope ducentorum ,& quidem magnam partem .issorum omniq; pagina plenissimorum scujusmodi ne liquam sunt illaLomeniana Gallica primae magnitudinis voluminu, de arcanis negΘciis ac robus praecipuis, non duntaxatGermaniae universae

aut hujus inclyti Ducatus, sed Galliae etiam ali rumque rerum publicarum Europae: quod ge'nus manuscriptorum in usum civilem prolixius paulo ante commendavi. Non diffitebor tamen, manuscriptorum multitudine, forte etiam si antiquissima illa spectes praestantia, vinci AUGUSTAM ab Italiae, Galliae, Hispaniae & Angliae nonnullis BibIiothecis.WEnimvero de Vaticana jam tum Onuphrius Pan vinius non dubita vit referre, excedere ejus manuscripta num

124쪽

EpIs rota Aa po Der γ σ1 u rii. rum fix millium: qui tamen numerus quemadmodum iniri commode potuerit nondum indicibus confectis, equidem ignoro.Post Onu-Phrium vero crevit etiam illa Bibliotheca pluriamum, praesertim spolijs Germaniae Palatinis. Ut proinde quamvis antehac non responderit

exspectationi, nune tamen manuscriptorum quidem nomine omnium forte sit citra controversiam princeps. Super optimorum scilicet auctorum praeclara monumenta, etiam illo veterum actorum genere magis forte quam alia quaequaminstructa est quemadmodum ex Annalibus, Baronil BZovis, Odorici, alijsque edi tis scriptis apparet.-Quanquam etiam hac in re perquam negligenter saepe eam curatam esse, ex ijsdem liceat Annalibus colligere; multis scirlicet ibi deficientibus, quae tamen cum cura conservari interfuisset ipsi Romanae Ecclesiae, atque adeo aliunde Annalium scriptoribus illis fuerunt petenda. Cujus generis sunt utique& Epistolae Leonis III Papae ad Carolum Margnum, quas ex MS. Bibliothecae nostrae Iuliae ego heic imprimi curavi; non inveniri autem

125쪽

M vaticanae fassus est, hosum satis gnarus utuque Iacobus. GmtZerus et ulti sunt anm, sinibita

Cardona Hispanus, exquisomc Decret malini corrigendo opera namabatur, quod nure id cor

mutum fuerit. eam autem rem mise sint ά Gregorio, Ponti e Romano eum mundatis qui insnicerent concilii quaedam antiqua Bibliothecae Re gia S, Laurenti pie sane ea operia quan fur scum quia ira Bibliothecae conrisia 6 modi inmemta sinς, lux nos Roma mi nime' haberamus, turn

quis qua ibi erant manu emiptae, missunt melioris nota S serj una purioris , quam qua inpresse halentur. Italicae aliae Bibliotheeae satis quidem hac parto sunt OpuIentae,non tamen muleum ad in vidiam fortassis Regiae Scoriacensi, itidem' pab

ciscus Scholius praeseras Mediceae ac Regiae Gallarum: cum nihiῖ tamen accepi siet de Marocc ius libris isti et translatis Ante spoliarati a MLicana sane, videtuc Graeeis libri; potissimam ibi fuisse dignitatem .i , Ita enim dσBiblioth vilisthac Ibam Mariana imuitviispanicarum re--ο peritia. nemini: secundus. LHrox servat,

126쪽

miam novi operis metuo numero consuxerunt. Cum

Oxoniensi quoque non contenderim, imo ne quidem cum Regia Gallicana. Fortassis etiam, Graecorum saltim msstorum copia, vicerit I gol stadiensiis Bavarica & Augustana. Verum enimvero quantum hac parte A U G U ST A il- lis cedit, tantum profecto vicissim superat bonitate librorum aliorum, atque adeo vera Bibi, othecae perfectione. Enimvero si usum spectes, multo haec nostra est omnibus illis alijs locupletior meliorque. Novitscilicet Princeps doctissimus suo justo pretio α manu scriptos de alios libros omnes aestimarer novit etiam pro sua sapientia, in quorumnam librorum possessi. one vera perfectio Bibliothecae regiae consistat: itaque visnorum habuit rationem qua in par erat habere, &usu spectato id unice dedit operam, ne quid ad omnigenae doctrinae studia commodum temere deforet. Quod prose sto est

127쪽

πέ DE SIMIOTAE AVO V Ira erit, apparere. . Non desunt autem praeter Iubros & Sphaerae quas vocant armillares, juxta ivarias ἀπο όμων veteris nostrique aevi hypo, illeses affabre confectae: non eximij etiam cae- lettia pariter & terrena omnia exhibentes GI bi : non in mathemati Corum studiorum usum Praeparata insignia instrumenta. Quibus construendis haec aetas nostra, non industriam duntaxat, sed conatus etiam, imo ipsamet desideria antiquorum temporum, sive Agyptios,iave Chaldaeos,silveGraecos,sitveLatinos, siveArabes

denique spectes, longissimo post sese intervallo relinquit. Noluit vero sapientissimus Princeps thlia etiam in AUGUSTA sua desideraris quam doquidem possunt non minus ac libri, ex parte etiam plus quam libri, studijs illis excellentium

rerum , plurimum condRcere. Caeterum quo

sentias nihil me dare in Principem meum affectui, non dissimulabo, videri mihi, quantum ex Querela Naudaeana colligere est, Magarinianam, qualem quidem illam Querela isthaec describit, tanquam idaeam virinibus numeris

absolutae Bibliothecae habori potuisse; cuiquo

adeo

128쪽

T rarota an scinis arxsyrmadeo par A U G U S TA non sit. taeterum qua tum illa Cardinalitia a pristina isthac perfecti ne descivelit, nemini dolorh est ignotum. Ut

concedo igi tur,pri mas MaZarlnianae antehac debitas, ita nunc easdem illi deberi, non equi,

dem assirmaverim. Quantumvis vero etiamnum forte debeantur il Ii primae, satis tamen fuerit ad parandam AUGUSTAE admirati nem , in secundo loco reperiri: quoniam rea pis Magarinianae illi, cum adhuc esset integra, similem sol neque viderat hactenus, neque unquam

Coeterum quinto etiam Admirando nimis r th. um fortasse sum immoratas Ero imposterum in I ' brevior: nec tamen possum sine cubpa silentio praeterire adhuc filii m duo Admiranda:. de quibus proinde aga quidem, brevibus tamen. Inter illa autem si uramo merito admirationem parit Dispositio librorum digna idcirco quae inter AUG UST AE admiranda sexto Ioco numer tur. Enimvero non equidem dubito illam proponere in exemplum quod aliae imitentur, idque quandoquidem existimo, ill m usque adeo

129쪽

dentia humana vel addi vel demi quidquam possit. Duo scilicet sunt quae in ordinanda ut alia quavis domestica, ita & libraria supellectile

spectare oporteat, promptus usus & elegantia. Utrumque assecutus est sapientissimus Primceps: & primum quidem numquam satis Iam dando artificio. Ea videlicet artificij illius vis est, ut inter librorum centena sedecim millia, volumina vicines octies mille, liber quisque volumen unumquodque desideratum, pene momenti spacio possit exhiberi, etiam ab hornine imperito librariae omnis rei, tantum legendi gnaro. Ut possint item suo loco numquam non inseri libri recenter adducti, vel mille si opus sit, sine ulla novationeaut turbatione ordinis prioris numerique. Et verishocutas

sequeretur Princeps, cum illa adhibuit ab aliis jam Jaudata & adhibita ordinis boni adminiacula, tum suo, quo plurimum valet, ingeni j acmmine, excogitavit, nisi fallor numquam alijs stata remedia. Videas nimirum hic etiam in varias classes pro argumenti varietate volu-

mina

130쪽

mina distinctae quod unicum no illii& commendant & observant. Imo quo distinctio sit accuratior, videre est sectam quasse Bibliothecam in partes viginti et cum alis existiment abunde magnam sese curam adhibuisseis facta librorum in quatuor aut sex ordines divi sione--Harum classium prima data est Theologicis r secunda Iuridicis: tertia Historicis quartae Bellicis : quintae Positicis: sexta Oeconomicis: septima. Ethicis: octava Medicis : nona; Geographicis decimae Astronomicis r undecimaΜuscis: duodecima P sicis r decimae tertiae Geometricis: decima quartae Arithmeticis: decima quinta poeticis: claclara sexta Logicis: d cimaesepti mae Rhetoricis: decimae oc ava Grammaticis decimanona Miscellanijs sive Quodlibetarijs ut vocanu, in quibus scilicet vel libri aliquot diversarum classium ves miscelli argumenti liben unus, continentur zi vicesima deniquet Manu scri piis, voluminibus . Ad, hoc videas quoque heic plaerumque dorse accurate'

indicatWm quid voluminei comprehendatur. . Qui mos quamvis communior sit,i quoniam ta-