장음표시 사용
81쪽
simile quid vel conatus hactenus fuerat, tametsi in amplissima positus fortuna: nisi quod inter agnatos Principes IULIUS Dux, ut animo regio hanc nostram IuIiam condiderat, ita & Bibliothecam, quae nepotis Friderici Utrici Ducis beneficio cessit denique nostrae huic Academita, sibi struere incepisset eo tamen successu, ut quod de Caesare Iulio & Augusto in doctorum monumentis legimus, merito dicendum de nostris'
veniat, IULIUM Bibliothecam desinasse A tDC USJ UM perfecisse: Caeterum non magno magis animo Princeps quam prudente consiliorem aggressus est. Itaque non ex Germania duntaxat nostra universa, sed Gallia, Hispania, Britannia, Belgio, quicquid melioris notae librorum accipi potuit, magnis impensis, quan tum annui proventus patiebantur, ab illo us questatim laudato anno, fecit conquiri & comparari. Commodum scilicet omnes illas terras, in Siciliam & Melitam usque progressus, lustraverat jam tum sitim mo studio inusitatae imdolis Princeps, conciliaratque sibi cum luera
tissimis quibusque ut & alijs librariae rei mas
82쪽
E Is τοLA AD BOI NEROrsr Actoribus, annos aliquot, propiorem familiarit zzm: quorum proinde Opera, passim terrarum,
cumprimis, in Italia quidem Romae Neapoli Venetijs ac Florentiae, in Gallia Lutetiae Parisiorum, in Anglia Londini&Oxonij, sut Belgi j dc
Germaniae loca celebriora nunc taceam) in coemendis libris optimis, feliciter usiux est. Maognum vero operi incrementum accessit ex Ger- mania nostra, locupletissimis tribus comparatia
bibliothecis , Μarquardi Fre heri, Curionum par tris ac filii, Caelii inquam & Caelii Augustini, uis Ioachimi Clutenti, qui cum viveret Principi simul fuit a consiliis salario opimo. Ut enim
hi fuere in omni literarum genere versatissimi, laudemque nominis aeternam sibi peperere plurrim singenii editis monumentis, ita & instructissimam in studiorum usiam supellectilem librariam quilibet instruxerat. inae omneSab heredibus eorum. amplissimis impendiis comparatiae, nunc A L G UST partem, quamvis hodie perexiguam, constituunt Nec vero ullo tempore urgere suum hoc opus desiit Prin ceps, sed quamcunque datam occasionem non
83쪽
1 DE BIZLIOTH. AUGUSTA passus elabi, jam in annum usque a primordio caepti operis quinquagesimum septimum, undequaque congestis perpetuis accessionibus , immane quantum thesaurum istum instruit atque locupletat. Enimvero ne ingentes quidem illae calamitates bellicae, quae ruinam universae Germaniae, & propemodum ipsimet Serenissimae Ducum familiae interitum, annos complures minitabantur, restinguere illum ardorem, imo ne minuere quidem, valuerunt: Ex quo pax rediit, atque a morte Friderici Utrici Ducis ut& fratris Iulii Ernesti, amplissimarum magni huius Ducatus Brunsvico-Lyneburgici partium possessione felicissimus Princeps nactus est, creveruntque adeo plurimum annua vectigalia, etiam Etito plus Bibliothecae augendae impensum est. Summam factorum in Bibliothecam sumptuum dicere nequeo e ignorat illam Princeps ipsemet, quod in tabulas expensarum referri 1 orsim talia haud curaverit. Prudenter prosecto: nec enim fas est numerare quae in res sacras cujusmodi est Bibliotheca quaevis regia in impenduntur : ne resciscat sinistra id quod dextera liberali-
84쪽
raliter contulit. Et vero in emendis quoque libris ea fuit religione Princeps, ut cum Parta menti Parisiensis decreto illa Eminentissimi Cardinalis Magarini omnium optima Bibliotheca vili pretio distraheretur, quavis essent quae multum desideraret, vetuerit tamen Princeps quidpiam ejus tibi emi: ne quid ex illa in omne aevum haud temere excusanda venditione . . quam boni publici amore aversabatur, quid alveniens sacra A U G U S T AE suae contaminaret. Quam generosam pietatem pristinae post felicitati redditus Cardinalis actis gratiis & agnovit& miratus est. Sed de tertio Bibliothecae A U-G USTAE Admirando fortasse satis est actum. Propius nunc ad ipsam Bibliothecam est accedendum: quae hactenus enim admiratus mecum es llustris BOI NE B URGI, quasi extra illam sunt, atque ad illud caussae genus quam effectricem appellamus tantummodo pertinent. Praebet autem ipsismet Bibliotheca non minus multa admirandae in librorum numero, in b
nitate, in dispositione, & in loco idoneo. Et vero in lusce quatuor potissiimum saddi enim dc quin
85쪽
quintum debet, aptitudo scilicet utendi cujuslibet Bibliotii aerei icthio consistit. 'Quorum proinde artificios iiii rationem in dubie ottendis Aristot sesii, quod Strabo teitatur, non tantusncongregavit libros nihil tos primus, sed etiam reges docuit 'Oλιογκης Etiam haec lataque Bibliothecae AUGUSTAE Admiranda mecum, sodes, expende: initio a librorum facta ingente numero- G Antequam vero id agamus,non arbitror nec est quidem muniam adversu in Sene- η m. caesententias; qui immensam omnem librortini multitudine ceu vitio laborantem traducit. D
strabit,ait epistola et, animum librorum multitudo fita sm legere nonposis quantum habueris, sat ect . habere quantum legas. LibrodeTranquillitate aris. mi cap. 9 , si scribit, mihi innumerabiles librorta bibliothecas, quorum dominus vix tota mita sua indices perlegit Z Onerat discentem turba non struite multoque satius eri paucis tr auctoribus tra
dere, quam errare per mustos Itena. Paretur lis
brorum quantum satis sit, nihil tu apparatum.' sims, inquis, tu has in eqsas, quam in Corinthia picta L
86쪽
piriush tabulas effuderia Vitiosum ea utique
quod numium est. c quideH, cur min signoscas nomen marmore atque ebore captanti, quam opera conquirenti aut Cuotorum auctorum, aut improbatorum, ta inter tot misita librorum oscitanti, cui volumium suorum iron ex maxime placent titulique , Non censeo, inquam , Te quidem hisce move ii. Id enim damus quidem Senecae, non in stentationem sed usum libros esse comparan dos: at neuti quam recte hinc colligitur, paucos d ci n taxat comparandos esse.' Non una nempe est usus illius ratio sed diversia ac multiplex. Pris ratus alius est usus, alius publicus ac commmnis.Adhoc,quemadmodum rerum familiarium. aliae ad necessitatem requiruntur, aliae ad utilitatem,sis d elegantiam pertinetquead felicitatem patrisfamilias nullo horum carere: ita etiam ii
brorum alij sunt necessari j, alij utiles, alij orsa tum praebent, illa vero Bibliotheca demum vere suo in ordine perfecta est, quae triplici illo est librorum genere instrvicta. Pro vario itaque illo usu, numerum quoque librorum diversurn L aede
87쪽
r Da star LIOTH. AUGV yT acise oportet. Et vero nec privato cuique idem in umerus convenit, sed alius atque alius pro ingenij & studiorum diversitate. De Aristotele refert Strabo, illum primum, quod sciat, Iibros coegisse, hoc est majolem sibi vim librorum
comparasse. Recte fine. Primus enim mortalium , in Graecia saltim, per omne doctrinae genus diffudit ingenium,interque alia prim fr- , re omium reon Graecia solum sed etiam iBarbaria civitatum mores instituta disciplinas scripto tradi,
dii posteritati : id quod fieri non potuit si
n monumentorum locupletiore quodam p nu. Si quis Aristoteli dispar idem conetur privatos quidem in usus, merito is ludibrium debeat sapientibus: certe prudenti cuique ac se gali patrifamilias, quem eX Catonis Vmcepto , nora oportet emarem esse, non farre quλοκαλον ad emacitatis rurehensionem, quod in Sil io Italico notavit Plinius i. s. ep. 7. Satis est, si cuia tali, pro studiorum& fortunae modulo, ut Poeta canita Sit boma librorum N provisum is in annum
Absit piosecto, ut ineptulas nonnullas imitan-
88쪽
tes, multitudine librorum coempta docti viri titulum exspectemus, aceto poetico ab Ausonio quodam defricandi, perinde atque illaexceptus est in quem Iussit epigrammate o ptis quod libris tibi Bibliotheca referta ect 'Magnum re Grammaticum te Philomuser putas. - Hoc genere oechordas,erplectraer barbita conder, Omnia mercatus cras citharadus eris.
aut vero exagitandi ab aliquo Scioppio: cujus in quosdam perit Iaris mordacissimos sales in- . dubie legisti sinsultatione altera desudiorum ratione. Sed redeo ad Senecam. Fateor & ego, vititiosum esse librorum parare nimium: aut para re librorum copiam in parietum ornamentum aut vagari per libros multos si possis ex paucis tantumdem vel etiam plus accipere commodi. At Uero non quaevis magna vis librorum femper est nimia nec qinaevis ejusmodi copia oste lationisest gratia: nec semper licet ex paucis ae- qu multum fructus atque ex multis consi qui. Alteri nimium est quod alteri parum. Qua a Itiplici lactione atque adeo copiosa bibliotheca exerceri non pollunt Non
89쪽
sane sui ex nostro evo nihil adferam Athena us sua hiet erracpi αἰ dedisset nobis nisi habui stet ad manus illam Laurentii sui Bibliothecam a non Plinius Naturalem historiam, absque suis
sent Bibliothecae Romanae: .non Clemens Ale-ixandrinus U libros, nisi Alexandriae vixisset;non Eusebius praeclara adeo multi jugae le- lectionis volumina, nisi Pamphilus eam vim librorum omnis generis exhibui isset. Ips: Senedica, ignoscerem, inquit, si esuriorum nimia cupidine oriretur. Quidni vero inde etiam nascatur alicubi librorum parandorum desideriumZ moinde nascitur inter eos qui sapiunt. Pro Regum Principumque immensis Bibliothecis alius a tulerit etiam, quod ille ait apud Tacitumreat ri, mortalibus meos re con ilia qm sibi condurere', tenti Principum di versana esse sortem, quibκs omnia -ad famam dirigenda. Mihi non probatur talia inexcusationem ad ferre. Oltentatio mera libroru1emper in vitio est. At vero Bibliothecae illae Regiae merentur laudem, quoniam sunt idoneae ad id ut o m nis sine ris doci ri na instrviant.Sunt nimirum quati publica erudirionis universa: pς'
90쪽
nuariat qualia parare cum non siit perinde pri- vatorum, si Reges Principesque curam illam su- aera faciant ,' magniis sane beneficiis sapientia
Veium quid hisce immoramur λ Quin potiti; Tibi A llust ris BOI N E B UR GI, ego ostendo illud quod Bibliotheca A UGUST A interea quae sibi sunt quali essentialia Admiranda ,
merito habet primum, in librorum multitudine nempe collocaturii: quod tamen rcIi quis an numeratum possis quartum appellare. Heic vero nolo equidem dissimulare, videri stupenda referii in monumentis antiquis, denumero libro rum, itaBibliothecis quibusdam illi ius aeviGraecis ac Latinis reperto: Sunt autem illa accur te expedienda , ut eo rectius constet Admi randi 'illius quod jam larigimus' certa ratio. Quamvis vero de paucis bibliothecis veterum memoretur, quo illae librorum numero fuerint refertae', Observare tamen est,&' publicas pariter
& privatas nonnullus a multitudine librorum plurimum laudatas Inter publicas prima mmnium non dignitato minus quam aetate fuit