장음표시 사용
31쪽
opprobatio altera. Nos Franciscus de Bonfiis de Gulgonnet Doetor in Sacra Theologia& in utroque Iure, Canonicus Ecclesiae Metropolitanae Sancti Salvatoris Aquensis , M de Taillades , Opus quod inscribitur, De Inrtiis Ecclesita Forojuliensis Dissertatio Historica, Chronologica , Critica, Pr fano-Sacra, cum subjectis Appendicibus Auctore D. IV. Ante io Canonico . cro ciali Foroiuliens S. T. Doctore , perlegimus & probavimus: tum quia nihil in eo animadvertimus Fidei , & moribus contrarium , aut ab Universae Ecclesiae disciplina alienum e tum etiam quia probatis monumentis, tam Sacris, quam Profanis . aliisque fortissimis conjecturis Historiae quam plures intricatissimas dissicultates accurate , & subtiliter enodat, Antiquissimaeque Ecclesiae Forojuliensis dignitatem primum manifestat, &ravat immemorata ferentem Ingen uis, ocuosque legi, manibusque teneri. quare ut opus praelo commitatur, non minus utile, quam necessarium judicamus. Datum Aquis-Sextiis XVI. Κal. Maij anni 168o.
Vlsis Doctorum approbationibus typis, mandari concedimus librum, cui titulus est, De Imitu Ecclesa Forojuse iv erratio , &c. Authore Domino Jos. Antei my , ejusdem Ecclesiae Canonico. Aquis die a 3. Juli j i68o. PHILIPPE Vic. Generalis & osse,
32쪽
D. JOS. ANTEIUM IOECCLESIAE FOROJULIENSIS CANONICO
ET CHARTO PHIL ACI. Primo Patrij splendoris vindici.
Urbis, ut educas, cogit amor Patrius. Sic recte officiis certatis utrinque, tuiquen Patria est Mater, sic Pater es Tatrie LM. et L 1
cchia iamdudum Procerum monumenta piorum cciderant ; veteres fasi . O virtutis avitatemmata marcebant putri rubigine tacta emeritos sed enim eineres , atque ossa jacentumontiscum , aterna caligine condita noctis , istoricus periisse vetat , dum morte secunda indicat, s vitam rursus dat inire priorem ii quid inesse obris vita, post funera po fit. t quia apud memores meriti stat gratia facti,
on sine laude labor ; quos nempe in postera mandatempora , in Authorem nomen cum laude retorquent.xcipe lector opus, quod jam tibi nostra, Atque ege pari debet scriptorum turba et legenti ulta tibi occurrent Annalibus eruta priscis,n quibus arte nova sacra sunt admixta prophanis inde pie instituas animum, vitaque tenorem anctoram ad normam discas componere Patrum. HONORATUS DE CAMELIN CLE. 3ine
33쪽
ANT IUUA noctis detegis Oppidi,
Et mersa nigris noctibus eruis ,
' ne gesta pandis fortia Prasulum, Profana quondam facta Ducum exprimis, Et sic Deo sis, Caesarique
e Mox clara Coeli sidera constitas, Mox acta terris condita lumini
Instruis, atque feros nepotes.
- Committis aevo; 'prius eruis Res inclyti gestas LEONT IConcelebras Patriam et Patronum. CAR. LEONTIUS ANTELMIUS
34쪽
Forum viij plurium Urtium in Orbe aut germanum nomen, aut pene simile: ex cujus varia acceptione, errores varist pasim exorti annotantur. OR OJU LIEN SIS Ecclesiae Initia, juvante
Numine, exploraturus, rationi de ordini con
sentaneum esse duxi, inquisitionis exordium sumere ab ipso Fori Julii nomine: quod cum multiplex sit, variisque urbibus inditum, scire ante omnia, quamam illae sint, haud parum sorte juverit. Urbes itaque eodem nomine insgnitae quatuor a me hactenus observatae sitnt, in totidem variis, potioribusque Europae partibus, Hispania , Germania, Galliis, & Italia sitae. Et quidem in Hispania hujusce nominis oppidum observat Plinius lib. III. cap I. Europ. his verbis: Convevius mero Cordubensis circa flumen ipsum Osigi, quod cetnominatur Laconicum , Illiturgi quod
35쪽
Forum usum, vasturgi, quod Triumphale , &c. Alterum in Germamania subindicant Patres Coloniensis Synodi contra raptores rerum Ecclesiasticarum , dic. Habitae temporibus Stephani Papae v. an DCCCLXXXVII. quorum haec Canonis secundi
sunt verba: Decremimus eos, qui tam pertinaci stimulo irretiti sunt, ut ea mala S. Matri EccIesia inferrent , aut statuto tempore pia consideratione, eorum saluti consulentes videlicet in lecti itate S. Ioannis Baptissae octamst Tal. Alij in Foro Iulii , quando iterum Deo annuente Duodus celebranda erit paenitentia es emendationi se submittant, dic.
Germani autem Praesules Forojuliense oppidum in quo tunc Concilium indicebant, haud quaquam intelligere poterant aliud, ab eo, quod in hac regione esse oportebat. Tertium de quartum in Galliis, de Italia , eaque notissima, & apud
Scriptores priscos & recentes celebrata recensentur; suntque ex quatuor vel residua vel praecipua: aliis aut deletis, aut prorsus obscuris remanentibus. Quae ideo monere atque distinguere in ipso limine visum est , quod idem prorsus patroni,
micum , multis vel haerendi, vel errandi argumentum praebuerit , & cotidie praebeat: utque alij Nicaeam Thraciae, pro Nicaea Bithiniae ; alij Caesaream Palaestinae , pro Caesarea Cappadociae; & apud nos Regium Atmiliae pro Reio Narbonensis nostrae Provinciae : Ita passim plures Forum Iulii Carnorum , quod est Italiae , pro Forosulis Phocensuim, B: Octavanorum Colonia usurpaverunt , & quae uni singularia erant, alteri
tribuerunt. Ad nos quod spectat, errorem forte ec ad auxit, & excusavit, quod urbes commune nomen ex eodem Fundatore consecutae , communem in multis fortunam sortitae fuerint. Namque & ambae illustres, & ambae circa eadem tempora vastatae
produntur. Utraque Episcopali Sede decorata dicta fuit, de utraque in super quoddam Metropolitici domini j temporarium vestigium visa est retinuisse. Quae cum secernere omnibus in
36쪽
promptu non sit, non abs re me facturum arbitror, si haec serio eventilare in primis satagam. .
Nic enim haerere diu me debere existimo, in aliorum dimovendo scrupulo , quorum in eo culpabilior error est, quod non ex identitate, sed ex quadam nominum similitudine hallucinati fuerint: eorum videlicet, qui Forum-Livij Sedem in Italia Episcopalem Ravennatensi subditam , in nostram, vel Forum Iuli j Carnorum promiscue perverterunt, ex iisque Antistites emendicarunt; tandemque Cornelium Gallum Poetam Clarissimum , patria constantissime Forojuliensem , seu Transpadanum , seu Phocensem , e Foro-Livij oriundum
asseruere et nam haec indicasse confutasse est.
Poststo non defuere alij qui ex hac similitudinis assinitate, tam egregie delusi, CastrumJulium , seu alias, Julium Carnicum, Carnorum oppidum prope fontes Buti amnis, ad radices Alpium, a Forosuli j Forosuliensis Provinciae Metropoli non distinxerunt. Quo in errore versari mihi videtur Philip. Fe rarius in Lexic Geograph. dum ait Forumsuli j , seu Cladad di uti, Castrum Juliense Paulo Diacono etiam dici, cujus tamen verba sequenti capite adducenda contrarium omnino arguunt. Quod confirmatur a Cl. Ptolomeo, lib. II. cap. XIV. in Norici tabula, Julium inter praecipua oppida recensente, seu ut expresse scribit: peiraso. n. Praenatu, Nae iv , id est itit.r Italiam Noricum. Nec discrepat Plinius lib. III. cap. XIX. neque Philip . Cluverius lib. I. antiq. Ital. cap. XX. aliique recentiores Geographi , qui omnes Forum , Iuli j , aJulio Carnico, vulgo Zetho, aperte secernunt. Scio quidem Laetium
existimare Iulium esse Ponta fellam , id est, Pons ad Fellam amnem , oppidum medium in Foro-Iuli j , & medium in Carinthia situm, quod mei non est instituti disquirere; cum
ex ea etiam sententia pateat Forum ut ij a Ponta fella omnino
diversum esse , adeoque & aliud a Julio Carnico, seu Castro A a
37쪽
Julio. Si autem oppidum istud cum Foro Iuli j Italico con .
fundi non debet , multo minus pro nostro usurpari uspiam poterit. Sunt & alia oppida a Foro nuncupata , quorum nomen ad Foris ut ij similitudinem utcunque accedit, ut Forum- Fulvii , Porum-Licini j , ese, a quibus recensendis abstineor quod in iis errari non adverterim. Residuum igitur nunc solum est, ut Forum suli j Italicum , a nostro , genuinis characteribus internoscendum exponam.
CAPUT II. De Foroiuliens Civitate Italia : An fuerit Episcopalis, quomodo, di quan u.
FORuM-Ju Lis in Italia Carnorum est Oppidum Venetae
ditionis, in ea Regione, quae vocatur clusdem nominis Forumsulii, vulgo Italis, It Frioli, o Provincia di Frioli. Cujus& tractus incolas vocat Plinius Forbulienses Trati padanos. Illis aliquando Dux praefuit Forojuliensis denominatus ab Foro-Julij, Urbe primaria, quae in haec usque tempora Provinciae denominationem tribuit; haecque circa an . Domini D C. a Gaiano Avarum Rege,ob proditionem Romildae sponsae Ducis, capta , miserabiliter vastata est, ut pluribus refert Paulus Di contis Hissor.hb. IV. cap. XXXVIII. CELEBRATuae praecipue haec Civitas ob Concilium in ea habutum sub Paulino Aquileiensi Patriarcha an . DCCXCI. in quo de Processione Spiritus Sancti, de S. S. Trinitate, Dominica Incarnatione , nec non de Ecclesiasticae disciplinae instauratione editi Canones fuere. Caeterum haec, decurrentibus saeculis, nec pristinum splendorem, nec nomen retinuit. Utinum
enim vicinum oppidum Metropolitico illius privilegio auc-
38쪽
tum est. Et quasi hoc jure spoliata antiqua Civitas inclito Poris ut ij nomine decorari deinceps non mereretur, dicta estrum civitas inustriae; Vocitaturque passim ab Italis, cur idad di Frioli, ab incolis, Patria di Austria, vel, la Patria. Atque haec de civili illius conditione. , NuNc praestat statum ejus Ecclesasticum indagare. Ultimi certe momenti disquisitio ista est , & e cujus definitione, vel f et maxima lux & accessio ad nostrorum Antistitum Chronologiam, aut antiqua lupererit obscuritas & confuso. Si enim Praesules Forisuli j in Italia sedisse remaneat, remanebit itidem haesitatio de his, qui unicuique sedium venient adscribendi: at si nec in ea Episcopos jus dixisse erutum sit, quoties vel in antiquis instrumentis, vel in Conciliorum gestis, & Pontis. cum epistolis, de Fort-Iuli j Praesulibus mentio aderit, continuo ad nostrorum Provincialium seriem conferre dabitur. Res sane intricatis dissicultatibus involuta fuit hactenus, Foro Juliensium Scriptorum mala fide, quae me in dubium , mox in
errorem etiam traxerat, a quo resilire multo minus cogitabam,
quod Ughellum diligentem Ecclesiasticarum Italiae antiquitatum exploratorem , nec non Baronium in hanc sententiam
pedibus ivisse conspexissem. Sed haec fucato tantum fundamento subsistit opinio.
CERTuM est squidem nullum in Forojuliensi Civitate Episcopalis soli j extitisse vestigium, ante septimi saeculi finem , cui rei occasionem praebuit excidium Julij Carnici, seu Juliensis Castri, de quo supra. Episcopus enim qui eo temporis sedcbat,
Fidentius nomine, habitatione destitutus, impetravit tandem vir profugus a Fori Juli j Ducibus, ut sbi liceret in Castro illius nominis Sedem suam collocare : ubi & quiete degit, &fine pacatissimo ex hac vita migravit. Successorem hic habuit Praesulem , Amatorem nuncupatum , qui ibidem Episcopatus sui mansionem prorogare statuens, Aquileiensis Patriarchae, in
39쪽
cujus territorio sua erat haec nova Sedes, indignationem in se commovit. Ille enim potentia & nobilitate spectabilis ratus sua injuria tralatilium hunc Praesulem, in urbana Dioece novum sibi tribunal extulisse, vi in ipsum egit, propulitque a Foroiuliensi Caistro; dc ejus domo occupata, ex Oppido Cormones ( ubi ob hostiles incursiones residentiam Patriarchae delegerant illuc Sedem suam transtulit 3 unde, nec , nisi post
multa saecula, succedentes Praesules pedem retulere. SEo neque hac de re praestat auctorem alium judicemque proferre , quam civem Fotojuliensem, eumque Historicum probatissimum, Paulum videlicet Diaconum, haec omnia diserte narr*ntem lib. VI. Histioriar. cap. LI. Gramis lane per id tem-p- (ejus sunt verba. inter Pemmonem Ducem Foro viij, Ca tatum Patriarcham discordiae rixa surrexit. Causa autem hujus disicordiae a sit. Adveniens anteriore tempore Fidentius Episcopus de Castro Ah-eUsi, cum moluntate superiorum murum, intra Forojuliani Castri muros Iulium ergo a Foros ut ij diversum omnino est habitavit ibique: Di Discopatus Sedem statuit. Quo vita decedente, Amator. jus loco ordinatus est. Usque ad eundem diem superiores Patriarcha, quia in Aquileia
propter Romanorum incursionem habitare minime poterant, Sedem non
in Foro alii, sed in Cormones babebant, quod Casiixto qui erat nobilitare conspicuus fatis displicuit, ut in ejus Dioecesi cum Duce, re Longotardis habitaret Episcopo, es ipse tantum mulgo sociatus , vitam duceret. uid plura i contra eundem inmatorem Episcopum egit, eumque de Foro alii expulit; atque in illius domo sibi habitationem paruit dc e. Huc usque Paullis Diaconus , cujus auctoritatem mirabile est vidisse S: adduxisse Baronium in Annal. ad an. DCCXXIX. ex eaqne in contrarium omnino sensum intellecta, asseverasse Forumsulij peculiarem suum habuisse Episcopum; quem etiam
errorem non advertit abbreviator illius Spondanus in eundem annum, in quem eventum illum ambo referunt.
Ex nis enim satis superque evincitur Sedem Episcopalem
40쪽
precarib tantum in Foroiuliensi Castro substitisse; & primo duos ibi successive visos fuisse Episcopos, Fidentium nempe,& Amatorem, quos potius e Sede sua velut extorres, quam uti germanos suscipere poterat haec Civitas. At ex quo in eam Patriarcha Aquileiensis pedem intulit, quod esset ea ( ut diximus in ejus urbana ditione, uti proprius & legitimus Antistes haberi voluit, successuque temporis indiscriminatim seu Aquileiensem, seu Forojuliensem Patriarcham se passus est nuncupari. Hinc Paulinus qui circa finem octavi saeculi Synodum( ut prae notatum est convocavit , Forojuliense Municipium, Metropolim Aquileiensem dicit. Canonico Concili j Praelatio
est Pacatum D abu , fraternum Episcoperum contubernitim , For Iuliense Municipium , Metropolim Aquileiensem Teneranter convenit:
Et in Concilio Altini habito an . DCCCII. sub eodem Paulino, vocatur ipsemet in Codice Pithoeano, Pauliniti Forojulier sis. Imo in tabulis testamentariis Caroli Magni,apud Eginardum in eius vita, nulla inter Metropoliticas Ecclesias Aquileiae, sed Fori- Iuli j habetur expressio. Nomina vero, inquit, Civitatum , ad quas eadem eleemosina , vel largitio data est, sunt, Roma, Ramenna , mediolanum , Forum-Alb , Gradus, &c. Sigibertus autem, explicationis gratia subdit in Chronico Forum viij, seu Aquileia : Ex quibus habemus , jam usque ad imper ij Caroli Magni exitum, non alios Foris viij resedisse Antistites, quam ipsos Aquileienses Patriarcha S. Sto&insuper diutius ibidem dominatos esse alia doccnt monumenta. Lego siquidem inter gesta Leonis Papae t X. qui sedere caepit an . MXLIX. recrudescendibus controveisis Gi densis Patriarchae , cum Aquileiensi, Pontificem literas dedisse ad Histriae Episcopos quibus jura Gradensis servat illasa; Forojuliensis autem ( sc enim nominat in fines Longobardorum extendi tantum debere pronuntiat, juxta privilegium , ait, ego j II. retractationem IlI. Gregorij intellige Igitur sae-