장음표시 사용
51쪽
Septimae, in solida Narbonensi etiam collocatae; Et aqua db et tam sedem non habuisse Octavam, suaderet satis frequens illius memoria in eadem Provincia occurrens, cum Patroni Coloniae commendatione, etsi alia multa id non inducerent: sic enim habet ista. C. T ERO. LATI CLAVI o. : ONIAE.
- ... I L. LEG. VII. GEM. FEL ... UIRO. PATRONO. COL. . . . I L. LEG. VIII. AUG.... NO. COLON IAE.
HA3ET quidem aliquid expressius superior inscriptio et Quod enim Forojuliensis Civitas Tribunum militum Legionis
Octavae Augustae, nominatim Patronum indigitaverit, argummentum sane est, eandem Octavanorum, vel Octamianorum Coloniam, sedem VIII. illius Legionis extitisse: idque clarius videtur quam ut alia explicatione indigeat, quamque ut in aliis, id generis, prodendis probatae usquequaque fidei testimoniis
Vrsts A si Tun squidem in illis praecipuum prioris libri
de urbe argumentum , in quo adducta in medium solida illa ,& ineluctabilia antiquitatis monimenta, veluti bases aedificii firmiores compagem illius omnem solidabunt. Sed inter innumera , solicitor vehementer effossum , in Urbis prisco ambitu, nobile hujuscemodi intemeratae vetustatis fragmentum exhibere , quod maxime , ab aliis praetermissum , abs me autem posteriori loco observatum, fuerit etiam prolixae disquisitionis exercitatio : unde utpote, intricatissima illorum temporum chronologia multorum animos vexans, multum lucis haurire
valeat; si (prout hic habetur Consulatus tertius Aureliani cum
52쪽
ECCLESIAE FORO IULI EN SI S. r'
quarto anno ejus Tribunitiae Potestatis recte conjunctus sit: quodque ad nos attinet, Civitas plus etiam commendationis accipiat, quae maximo Imperatori tam nobilia , elataque partarum victoriarum tropaea supposuit. Columna est X V. pedes alta, altior etiam, ni aedificio aptanda, in summitate decurtata fuisset
RESTITUTOR ORBIS IMP. C AE S. L. D. AURELIANO PIO FEL. INVICTOA U G. PONT.
GO T. MAX. PAR T. MAX. TRIB. P. IIII. COS. LII.
Ita inscriptio, e qua miror cordatum aliquem contendisse, ibi Proconsulis ordinar ij, a quo positum lapidem opinabatur, nomen seu dignitatem exprimi, adeoque & in Civitate Proconsulis tribunal substitisset cum secus hic sit germanus holnoris titulus ipse Imperatori tributus, quem Caesares assumpsisse ex pluribus inscriptionibus perspicuum est. Innuant quidem alia monimenta , quod arbitratur bonus ille Civis de Proconsulis sede , non inficior , neque discutio modo. Censeo attamen ab hac interpretatione , seu sententia non abhorrere Fori nomen Coloniae inditum, quod sciunt omnes, tam a lure dicundo, quam a negotiationibus , & emporio sortiri potuisse Unde cum huic & illi provinciae deputata esset opera Proconsulum ( hoc enim nomine , Consulares, & Praetorios illos eo honestari permiserat Augustus, Dione lib. LIII.) videbatur etiam Civitas ad utrumque, tum propter sui amplitudinem, C t
53쪽
tum propter situs opportunit tem accommodatissima. Certe Valerium Paulinum noli rum, Galliae Nabonensii Procuratorem. Forisulii sedem habuiste insinuat Tacitus Hissor. hb. II LQuod quidem Procuratoris odicium ab Claudij Principatu in
tantam dignitatem ea crevexat, ut parem mm rerum habenaam
a Procuratoribus judicatarum , ac si Caesar statuisset, etiam S. C. cautum fuerit, teste eodem Tacit. i . XII. Istinat. Coniecturam fromat, quod alterum, Alpium scilicet Maritimarum Procuratorem,in Urbe etiam ad oram maris posita, Cenactione , ex
probatis pluribus antiquitatis monimendis resedisse probet, ejus Civitatis Historiae trilditissimus Scriptor Petrus Joisi edus Niciensis, ubi ejus Provinciae antiquam Metropolim con tituit, quam immutata civili Provinciarum dispositione, post Augusti excessum, ad Ebredunensem accessisse non inficiatur Quae etiam Forossuli j convenite possent. Sed de illa diligentiori examine alibi librare cum mens sit, sic interim in prolata inscriptione, si quae vel ad universalem, vel forte et Iam ad peculiarem Historiam nostram spectare possunt, Dptamus
eruditorum censuram incumbere ; ut obscuritate eliminata,eu iacta non tam ex nostris conjecturis, quam ex illorum d
.fnitionibus auctoritatem sibi vindicent.. E r vindicabunt sibi quamcitius, nihilque in ea erit tam in-
. tricarum , dc arduum , quod non egregie explicet & assequatur, Vir eruditionis non vulgaris R. P. Ant. Pagyus Minorita. Conventu alis , cui haec a me, ob antiquam necessitudinem . nostram, communicata primum fuit inscriptio; in quam a
dioipraemittere velle judicium suum , quasi prolusorium, ad Exercitationes Chronologicas,quas, in serie Ecclesiasticae Historiae tasse jam digestae, intexuit. In quibus sane aliisque , pro eo quo Pollet ingenii acumine, & judici j maturitate, non . potest nobileb palmas non referre.
54쪽
Ravenna pario si O. SE O forte erit aliquod operae pretium nune disquirere , cur Colonia illa, Pacensis nomen rutius sortita fueriti: Plinio enim Forum Julis Cololaia Ocems, CD sita dicitur, di nummus Neronis apud GoltZium iterum piaeteri dicet. dtrahens, Vos hoc eli Coletita Factum , Classiua. Nunquid, ut alse T. Tam recentiores , opinioque apud nostrates iuvaluit, hoc ilici tiomen sub Phocensibus impositum , Civitasque Pacea tum dicta fui: E Minime genitum l Nam Pacensa , Oraque denomina Io .li audquaquam graeca videtur, veriusque dixeris a pace appellati -nem illam derivasses: cum videlicet Octi Augustus duperaco, navali pugna , Antonio, residuas rostratas naves ( eranc au
quingenetas, in qui bis ocio in aerem ordinum frequentes erant, Aperbe es ad triumphum exoremei in Oppidum Forojuliense milita T une autem pacem Respublicaiconsecuta est, ire cum ea TCrrarumo: bis conquievit. Quidi enim, ( ut habet Velleius lib. II. dies iceiterrarum Dra: praestiterat, ex quo , in mem patum petrae 6:rio fortana publica, 'uu in hoc trans rivi tam arctati veras expirimere audeat 3 Sed post aliqua et Finita be a civilia, si uita exterva, re- Uocata pax , popum ubique armoram furer, prisia ieri , O antiqua Re p. forma revocata a rediit cultu tares, 'curitas homanibus, tae.
55쪽
Ex quibus vides, ab hac victoria pacem dc securi tuent praecia pue celebratas, ut mirum non fuerit Urbem tot , tantisque victoriae pacisque tropaeis ditatam , ab his cognominatam fuisse Pacensem, CON IECTu RAM roborat, quod in Hispanias Colonia deducta, simili nomine designata sit, dictaque Tax Mugum, Colonique Pacenses vocitati, quosve etiam iure Italico, uti de
Emeritenses donatos esse , ex Pand. Dt. de censibus exploratum est. Haec autem Urbs, corrupto nomine , nunc vocatur Badaios, estque Episcopalis, sub Metio poli Compo stellana, olim
sub Emeritensi. Porro ex iure Civili confirmata Pacensis nomenclaturae interpretario, ita menitariam reducit in L. I. Coeri. de Tignoribus. Paciarii mentionem etiam haberi, qui ibidem pro Decurione, aut Praefecto pacis accipitur , quod etiam evincit, nomina illa Pacensis de Paci ij s& latina, de a pace comitata esse. Ici Tuae Pacensem Coloniam, Forumssulii , a pace rudi ius dici oportuit, quod devenisset quasi Romanorum Principum navale armamentarium, quo pacem omnium desideratissimam,tot sacris Vaticiniis praenunciata Actiaca victoriae par tam, Jani templi clausura consectatam . in Orbe deinceps tuerentur. Et quidem ab Augusto ad Vespasiani Imperium rostratas naves, navalesque copias in Urbe perstitisse satis testantur, quae ex Tacito super cap. retulimus : Sed ec insuper vetustae inscriptiones sepulchrales quamplures decedentium. istic va riorum rei Classicae Praepositorum memoriae appostam, etiam post annos centum , eodem praesidio nobilitatam fuisse Coloniam ostendunt. Extat siquidem in Urbe fragmentum quod: dam, sequentia hactenus exhibens.
56쪽
M. A UR. AN. . . . S . P R. . . . CLASSI. . . . A P. . ae
Ar ex omni parte integram, aliam pene similem inscriptionem ex eodem solo erutam transmiserat Nicolaus Ante imius an . MDCXXVIII. ad N. Fabr. Petreshium necessarium suum, quae in utriusque adversariis ita omnino exscripta yisitur.
ANTIO. CAESA Rr s. lTRIERARCHO. LIVIANO C. JULIUS. JASO. F. C.
Quo D autem M. Aurelii , de Antonini, seu Senioris &Pij, seu Caracallae cognominumque Impp. temporibus, Trierarchi, aliique Navalis Caesarei Praefocti Fori ut ij diem obierint , indicium est Classem ibidem collocatam fuisse, neque ineunte etiam tertio Ecclesiae saeculo, Urbem ab eo gloriae, splendorisque fastigio excidisse, quo sub Augusto dc Vespasiano florentissima , inter praecipuas , munitissimasque Galliarum , Romanique Imperii merito censebatur. Unde etiam hactenus Pacensis Colonia vere dici potuit, quod Imperii Gallici oras tueri , pacisque securitatem praestare non desineret. De qua Pacensis denominatione satis. D E Classicae autem nomine eidem Coloniae indito , nil iam delibatis adiicere attineret, cum etiam in propatulo sit, illud sortitam esse, ob Classem Caesaream ibidem collocatam, a qua & Navale Caesaris dicta. Nam & Ravennenss Urbis, ubi similem Classem assignatam esse meminimus, portio mari
57쪽
propinquior Classis dicta fuit, teste Jornande cap. XXIX. d.
ridis Geticu , in qua, eodem auctore , portus celeberrimus
Forojuliensis tamen amplitudini inferior. Trino siquidem ( pro .
sequitur Jornandes) Urbs ipsa mocabulo gloriatur, ingeminaque Fositione exultat: id est, prima Ravenna , ultima classi: , media L
sarea inter Urbem cres mare , plana molyitae axem que munata evecta
tioni us apta. Et cum portus ille novus. , seu Clastis, navales copias, & tabernas mercatorias complecti non posset, substructae inter viam aedes, Ravennae, Classem adjunxere , attemporum decursu, aedificiis illis corruentibus, rursus Classis a Ravenna abjuncta, Classitanae Civitatis , a Metropoli sua omnino separatae nomen retinuit', ut inter plura,colligitur ex Segest. Epist. S. Gregor. Tapa Iib. V II. Epist. XVIII. ad Marinianum Ravennensem, in causa celebris Monasterij Classensis ibidem erecti. Haec de Classe Ravennae eollocata , a qua cla uana, sicut Forojuliensis Colonia, CD ca nuncupari caepit. Sed neque solum vel ai nomine. vel a navali exercitu, inter Urbes illas similitudinis assinitas intercessit. Parem enim ab Imperatore. Augusto in utroque portu adornando, aedificiorum initana fuisse rationem , aerem, situm, agrum , aliaque similia in utraque Civitate amplificanda ita spectata esse, ut vel Forum-Julii Ravennae, vel secus Ravennam Foris viij simulachriari sex hibere ipse contenderit , fusius alibi prosequemur. Ubi ta referre oportunius, qua ratione tum hic, tum illic, in locis utique palustribus, maximam aeris salubritatem procur1re Romani, successu plane felici, laboraverint; qualem renunc deterum consilium insequendo, aut siccatis paludibus aut ego sis, de intra varios Argentei amnis surculos derivatis, quodam postliminii jure experiri , si annis citra triginta, nostri caeperunt ; etiam usque ad accolarum invidiam, qui quidem, quam olim aegre, ob coeli inclementiam, Urbem
58쪽
ECC LES I AE FORO ULIENSIS. as
frequentabant , nunc tam libenter , ejus pristina revocata temperie , qualibet data occasione lares mutare, & in ea sedem figere neutiquam haerent. Quo & facto , aetate nostra , quarta ferme inquilinorum parte major accrevit. At in praesenti ex Ravennatis Metropoleos, tam in Sacris, quam in profanis , dignitate atque momento , colligere tantum juvat, quid quantumve praerogativae consecuta fuerit Foroiuliensis Colonia, pari, ne dicam potiori Romanorum praesidio munita , nobilissimisque aedificiis ad ejus similitudinem nobiliata. Arciua haec interim de Forisuli j antiquitate , & nobilitate emultis excerpsisse , tanquam ad intentum scopum quadantentis spectantia , e re esse judicavimus: quia cum notissimum illud sit, Majores nostros, eam in institutione Sedium iniisse rationem , quae a Romanis in divisone Provinciarum & praeis rogativis Urbium habita fuerat, conveniens in primis videbatur , Urbis commendationem, Ecclesiae notitiae praeponere.
De iantiquitate Ecclesiae Foroiuliens s.
IN v EsTIO AND ubi nunc primo censeo, num ea Civitas , quae neque vetustate , neque splendore, clarioribus caeteris quae in Provincia sunt, est inferior, quamque ideo appositissime, tu terem in illusDem Coloniam Antiqui nuncuparunt, latim ea , ii
quam , his gloriae insignibus cum in fidei illustratione, tum in
Pontificiae Sed is decoratione , itidem inter primarias emineat. ENIM vero cum de convicinis Ecclesiis primis saeculis ii beatur mentio, & quaedam sbi haud immerito Apostolicos , aliae his ferme coaevos Pontifices vendicent; mirum videri de-
59쪽
be trita Forum Iuli j , famae, celebritatisque haud imparis Oppicium vix sub medium quarti saeculi, sui in digitare possit
Episcopatias Initia: cuna aliunde nulla lit omnino Provinciae Sedes, quam tractus amplitudine , & Ecclesiarum nobilitate,& Parceciarum multitudine Foroiuliensis facile non superet. N EC, ad institutum nostrum promovendum conducere possunt , vera, germanaque antiquitatis monimenta ; in quae incidere , mihi non licuit tam esse felici. Sed neque , quod dolendum est, ad illud, certi aliquid suppeditare possunt scrinia Ecclesiae nostrae , quippe quae, ob expugnatam saepius,& serro,
igneque vastatam, absumptamque Civitatem, vetustiorum in trumentorum jacturam toties pertulit 3 sic ut in paucis, quae supersunt postremi temporis, nil tam frequenter, quam antiquarum membranarum expilatio memoretur. Hujus rei solen- ne testimonium proditur, ex veteri illo chartulario , quod theliticum rubeum, vocitamus, e quo ediscimus Riculphum hujusce Sed is dignissimum Antistitem, sub finem X. saeculi, Manuescam nobile Provinciae Oppidum concessisse , ibique ad pedes Guillelmi Primi Comitis, provolutum,testatum fuisse , sic Ciavitatem suam Saracenorum acerbitate vastatam esse, fugatosque Peregre incolas, ut sine Clero, sine plebe Praesul, Eccles a-que, Regiarum concessionum S: privilegiorum instrumentis concrematis, omni spoliata dominio remanerent. Cimitas verba illius sunt ) in qua ipsa Ecclesiastita est, acerbitate Saracenorum destructa , atque in solituHvem fuit redacta , habitatores his ivtersecti. Non sunt chartarum pagina, desunt Regalia praecepta. Primiseria quamqsse , seu alia tessimonia ; aut metustate coosumpta, aut igne perierunt et nihil aliud x, itantum Iob Episcopatus nomitie permanente. Passa sunt& alia damna innumera sequentibus saeculis tabularia nostra; nam etiam vertente anno MCCCXXXVI. quo Statuta recens
condita fuere , habemus itidem ex illis, antiqua, sicuti & alias pervetustas membranas igne absumptas fuisse. Superest quidem
60쪽
ECCLESIAE FORO IULI EN SI S. 1
illis Statutis antiquior codex; Tilosis nuncupatus, sed in quo vix quidquam reperire erit observa tu dignum , praeter donationes , dc privilegia , a Christianis Principibus Ecclesiae com
IGi Tuae ut altius eiusdem repetamus initium, chartulariis do mesticis tacentibus, externis vix aliquid indicantibus, per conjecturas, aliaque id generis subobscura plerunque vestigia gradiendum, quae nobis ad aliquid certi, firmique stabiliendum utcunque viam faciant. Quod cum amplioris disquisitionis & censurae
futurum nobis sit exquisitum argumentum, in quo de suceptae in Provinciae fidei temporale lucidabimus, uno in- praesentiarUm, aut altero argumentorem urgere, quo Sed is nostrae Forojulien sis Initia adumbrentur, proposito apprime congruum visum est. Ac primum illud tanquam satis probatum expono, quod maxime rationi, ordini, aequitati, de exemplis consonum videatur, puta Parochias illas, quae ampliori pollebant ditione Ecclesiarum , seu Dioecescon , has universim antiquiores censitas esse iis convicinis, quae longe minorem harum numerum computabant. Quae sane cum quotidiana luculenter exhibeat experientia, qua antiquas, de Apostolicas Sedes, aliis ampliore tractu gaudere advertimus; innutant satis Canones hac de reprimit is editi, quorum aliqui infra recensebuntur: Suadentque omnino prae caeteris agitatae lV. V. & v I. saeculo acres controversiae, quibus amplificandae ditionis vehemens studium ansam praebuisse, nemini Historiam versanti incompertum esse potest. Reserri ad id possent excitatae inter Basilium Magnum Caesareae , de Anthymum Thianeae Episcopos, quae in dies recrudescebant, disceptationes, de Orientalium placita , quibus Dioece sana jura praescribuntur; ne cujusquam animum sulpicio
pulset, Romanorum Pontificum quasdam antiquas constitutiones, ab eruditis errore merit , notatas, hic nos velle in medium proferre, de ex illis auctoritatem arrogare. Utraque etenim su-