장음표시 사용
81쪽
secundum extensonem, immo secundum extensio nem estum ipsum est in nitum Ssempiternum,tam in actione, quam in essentit, & sic tollit si quaestio.
Etesim di is quod si solstierimus raratis caesilierimponi ex materia informa sequitar immo esse virtu rem iis adiimis pastionis in te ore. puanifestime .η. o incorpore eompo re ea materia , forma esset virtus infinita is tempore,sequeret in ipsis esse lairtutem in ham in ipsa actione aut pastorid, e impos ile id quod ri .i talitrapo semirtuti equibus msuevitiae corpora coelestia in tempore iam a . Declarat solutionem dictorum cauillorum, quae
eonsilii in hae pro postione hypotae videlicet si cra
sum componitur ex materia&sorma, coelum est Aianit, actionis&passionis in tempore. Et hanc pio bat , quia si non sequitur, dei et oppostum. videlicet quod sit in sinita actionis & passionis tune utitus talis eomposti erit in gnita in vigore. siue in actioneae passione, Ssta moueret in non tempore ii odimpossibile Aristo. intulit e udo coeli .ut declarat Auer r ibi. commen .s s.& 3 s. ex potentia virtutum qui bus coeli mouentur . nam si virtus ut unum , mouet velociter ut v num,& virtus vi duo,velociter ut duo.
igitur uirtus infinita mouet in infinitum velociter. Sic igitur patet quod si echium iit compositum , erit gnitae actionis in tempore, quia si infinita, actions sin tempore, etiam erit infinitas actionis in vigore. quare recte dictum est virtutem in s nitam in tem pote non posse inesse corpori composio ex materia ae forma, nee corpus compositum posse habere vir tutem in s nitam in tempore. vis in die a silutione est assumptum . Debes scite quod teditus Averroir soluitur in duo enthim emata. Primum est,c um est compositum, igitur coelum agit vel patitur fini
to tempore. Secundum est, virtus coeli ost in compore composito, igitur mouet in non tempore. Primum quidem peripi euum est , quia ubi et hium sit
compos tum conspositone ex materia. I forma unitio eis, ut dictum est, ipsum erit corruptibile e & cum
omne eoti aptibile necessario corrumpatur, aliqua muti se L do corrumpetur, S se erit finitum tempore . R .. ..F. , , s. stat igitur quaestio circa secundum . est enim mavi nitis,earis ei ma dubitatio propter quid sequitur, virtus aeterna ita
in uestis nita in tempore est in corpore composto igitur mouetur in non ipe, & cur non sequitur si ponatur extra corpus, videtur enim idem iudieium, Neadem omnino ratio. praterea secundo physico.dictum est formam per materiam finiri, ut Averro.ihidem comen. 1 g.igitur talis virtus si ponatui in materia, erit omni ex partes nita & tempore & vigore. e. . .. Huic dubitationi respondet Auerto.8. physico. commen. s.&breuiter vult illud sequi, quia si uirturum esteterna & in corpore illa erit inlinita vigore & tepore Extra vero magnitudine nee in s nita, nec infinita. ostias es obiicit autem huic solutioni Thomas primo quiari', contradixit Aristo. qui dixit vivitutem infinitam mouere mobile finitum tempore infinito. Et loqui tur de virtute extra corpus, igitur virtus extra corpus potest dici s nita vel infinita, cuius contrarium senia iit Auetro secundo eo modo sermae competit finitudo vel infinitudo, quo etiam ipsi competit magnitudo,sed formae competit magnitudo persectionis se
cundo de generatione lib. igitur infinitudo vel Ani iudoi Et ita sicet virtus extra eorpus non iit fritas, vel infinita rationes subiecti, esse potestta sis ratione gradus persectionis formi, tertio circunscriptis orbi bus motor primi mobilis est persectior motore sun .ipitur sinitus vel in Asitus, & tamen consideratur
absque magnitudine. Ioannes in lib. . physico eua soluto Iouis.
dit & dicit ad primum Auetto.suisse locutum de primo motore, qui non mouet nisi ut sitis. Talis a tem non est in magnitudine, nec subiective, nec a tributive, &propterea nusto pacto est finitus vel infinitus . Ad seeundum dicit Aristo.aecepisses potet, i iam causasitate, primus enim motor qui mouet ut finis, essitis nitae potentiae, id est causalitatis, tamen est separatus, & propterea non dicitur finitus vel in finitus potentia. Ad tertium diceret, nustum moti rem esse malo tem vel minorem alio, circuieriptis orbibus, sed bene illis considetatis . nisi sottae in aptitudine, quod non repugnat. Sed Ioannes errauit.
primo, quia tune demonstratio Aristo. esset particusaris solum de primo motore, qui mouet ut finis,&scnon valeret de aliis quod est contra omnes,& ipsummet Atisto. seeundo. quia sustea Aristoc suppossis.set mouere perpetuo motu, si solum moueret ut sitis. Tortio ipse abutitur omnibus verbi, Alino. sola Aristo vhique per mouesis principium via domi tus in telli ait essediticina causam. Propter haec Atiori . Soluto meri
intestigit motorem eoesi non osse sinitum uos ins ei lum snstoditio vel infinitudine quae sibi competerit ratione subiecti & materiae , ut exponit per totum commentum , sed de alia infinitudine vel sui redine non negasset. Et sic taliones Thomae concludunt moto terum esse sinitos vel in sinitos per attributionem ad mobilia,eum quo stat issos non opes nitos vel infinitos talione subiecti, hoe est quia dep ndet a si hiecto, ut virtutes maiori ases. Sed sieet hie sint benedicta . Restat respondere ad formam quaestionis e propterea anima aDerte visori colae tradunt.
Et Aristo. primo Priorum quod ex impossibili simplieiter sequitur quodsi bet, id est utrunque contradi ctoriorum. Dato enim quod scietates sit homo irrationalis, sequitur ipsum estoris bis em, de non ri sibilem ris bilem quidem, quia est homo, non ri sibilem veto quia hil irrationalis . scin proposito, si uitius infinita in tempore, hoc est diterna, esset in corpore compost , illa esset insit ita in vigore. vino institia, non ins nita quidem, propter rationes, quia omnis virtus in materia sinit ut per illam, ins nita ero , quia aeterna Namsi esset in corpore composito esset eorruptibilis, & s corruptibilis . Oportet vitem pote aeterno res at corrumpenti, cum sit ater na,& s tempore aeterno resistit corrumponti,crescet in vigore ins nito, quia eontinuo superat contrarium,
Ad se sequitur illam eae ins nitam vigoro, & itas
qui turillam motiore in non tempore, ta mouere in tempore. In non temporo quidem,quia illatum est illam esse infinitam vigore. In temporo voro, quia illatum est esse s nitam vigore. Ex iis appuret, quare potest esse virtus infinita in tempore caetra corpus quae non est in s nita vigore. Et quare nulla viris
infinita in tempore ei e potest , qua non sit vigore
etiam infinito. QD3 ignorauerunt Ioanncs,&mul ii Iuniorum.
82쪽
Etia manifestim quod, sequitis etiam iee qtiodramus recipispastionem initam in se noti in tempore. treeipit actiovem Piram in se infinitam in tempore, vestrampo tumeae materia , formis , Alis sequerelar hoc quando atiis , Misso esses finita in tempore. Trimum enim contingit ei sectitatim Osd est coram tum tum . Secundam autem serandum quod eis empus remo lum . . s. Resumit nune soluisonem ad principalem quae ilionem, aequas respondet ad sormam, S ait enitis
mema non valere . coeleste corpus agit actione finita in se, aeterna tamen igitur est compostum ex materia es forma . ut sequeretur quando illa actio es.set tempore finita,& reddit caulam, quia coeleste corpus pati actionem snitam in se habet a ratione eorporis in eo quod corpus omne enim corpus, quate nus corpus, est stitae actionis in se. non enim datur corpus infinitum coeleste vero eorpus pati actionem sntiam in se& in tempore habet 3 corpore , quat nus eo inpostum est ex materia is soritia. C este
igitur corpus, quatenus corpus, mouetur certa velocitate, quatenus vero simplex, mouetur tempore sns nito. animal autem sublunare quatenus corpus, mouetur certa velocitate, quatenus compostumouetur certot pc, ut tamdiu i diu existit. &non laborat,& sic patet ad formam quaestionis. Nodis ergo deripilam, in hae M inione, quod risor.e tris Aee, Ubisti Filionem peperit, in aequi ratio sortim dum hinninum, finittam ct in itum, quo iura toti disii qui fur itas ctriti itas eontingentes in tempore a finitisti in is irare eo mingentium in actione Misone, eontingit isti an liguitas, ex hac
finitate, in qua tonueniunt eorpora coelestia , materia ita , deiurauit fricto laniam aliter corpus omne esses nitam. Non eae irate Diae accidit empori seunda quod coisponitur eae Materia forma , per haec ab eiu n-tur Ahiratio semira bisotelem. cim. i V Nurie vult ad qua stionem satissaeere sopiee assignans coissam erroris eorum, qui Aristo.contradi Nerunt.&ait errorem corum prosei lci ex ignoran
ita virtutes disci ci ut finitae vigore, de vero infini-M.causa autem est, quia omne corpus quatenus corpus est virtutis snitae in uigore. corpus vero 'Uate
nurum compositum est finitum tempore & vigore. haee ad quaestionem eae politorem & quo ad materiam,&
. n. ' sermam phys es si iee. Sed videtur quod non
omnes virtutes coelicae sint finire, quia primus motor est coelica virtus, immo sorma uniuers,&sgnanter primi mobilis, & tamen haec est institia , quod
vitiam Averro. i a metaphys .commen. i. aperto dieit. ait ensin primum motum componi eae duobus motoribus, quorum unus cst sitire motionis, ut est anima existens in eo, & alter est sinitae motioni , sicut est potentia quae non est in materia. ecce quod vult motorem separatum & primum esse virtutem iis ni iam, & non loquii ordo infinitate durationis, quia tam anima, quam primus minor est virtus infinita indutatione, sed loqoilur de infinitate Anitate vigo iis, igitur de mente Auciro . non omnis virtus eceli
est gnita vigore. Anima diserte quod dein gnitate primi saeimus aculum codicillum ubi omnia pertraiactamus, S diligenter. Propterea pro nunc dic
rem de mente Averro .primum motorem, quem separatum appellat, Scaeteras coelorum virtutes esse
vigore snitas, quia omnes mouent certis di statutis velocita isbus, licet secundum veritatera oppositum sentiam, ut in eo die illo asso acutissime disputo. Tunc ad auctoritatem Averto.qiam semper mihi se p3 --acit difficultatem , dicerem quod Auerto. per mo tum coeli intelligit omnem recli motum, ut iam diuenum, quam erraticum . hic igitur motus cum si g minus, duos habet motores, alterum separatum,ut primum motorem, qui separatus dicitiar, quatenus nulsius orbi, est proprios motor, sed totius univcrsia M. .. AN, mouet enim uniuersum motu diurno. Alterum uni
cuique orbi proprium , quo unusquisque orbis pro
prio motu proprio tempore sertur, ut primum mo hi se stipulis. 36.mis. annorum. Saturnus vero lingulis trigens s. Alii aliis tempors s. Primus motor quo uniuersum sertur motu diurno, dieitue in s nites infinita motione mouens, vatenus isse m
Det 1 te, es independenter, is propter se. Alii dicuntur finiti quia mouent propter aliDd,st ab alio,&d
pendenter. Cmne enim dependenter mouens fini t iam dicitur, quatenus suam motionem snit ab alio. quod vero mouet independenter infinitum videtur,
quia motione eius a nullo finit, sed Ese habet & pro pter se, de gratia sui. Laesis igitur Averro . verbis non habetur primum motorem esse ins niti vigoris, sed si a se infinitus tempore.. emtori vero infiniti tempore, sed ab alio. Ioannes autem Gandavi ensis hunc
sensum ignorans truditur in aniles sabellas. Ego etiam diu hone locum ignoraui, & dixi multa pue
Evotes. His dicere Dod eum omne corpus agit per aliquid, Spatum per adiud, necesse es ut omne corpus
omine quod agit is patitiar componitur ex materiadi forma. eorpus ecoleste agit motum re patitur mo tum, ipitur componitur ex matena de stima. Maiasor patet, quia actio est ratione formae, ut dicitur. Aphyseo .commen .a passio ratione materiae nono metaphys .commen. E. Sprimo degeneratione commen .s .de sic patet quaestio. Et ad hoe diramis hoe esse verum, scilicet quod eo monimqtioddam es compossum . ita quod forisa non eo pituitur 3 materiam sua ad materias sibi umtat timo no materia, cuius esse Ditipodentimis corpus est e sein quoddam est compo eum eae materia, quae es inpotent aer formis, quae coni tu turper materiam, Pecorpora generabilias eorruptibilia. Respondei & distinguit de compostione, quia Cia ita
alia est composito ex materia & forma alterius ra- h. tionis, ut ex sorma separata &indopendente 3 mate- , ria & ex materia,cuius csse no est in potentia, s quae est subiectum tantum . 5 hac competitionc citum componit ut ex motore & mobili, ut tollens di imest. Alia est composito citis sena rationis ut eae materia existente in potentia & seima dependente a sic Suess de lusa. F di biecto.
83쪽
biecto.rt hoc picto eoponuntur animilia & res sub lunares . Ad formam igitur, concedo ecllum eae
compostum ex materia & forma alterius rationis, viper sormam agat motum , di per materiam 5 subie cium patiatur motum. Et ea hoc videtur od ramis dieitur de eis aequiuo
se quia aetermis non egenum non commmistarum aliqua omes Mapparet etiam ex hoc corpultae se toti haberes, ire, nis latium propter motum locali; corporum ra autem generabilii ct corruptibilia habent materiam propter generatio in corruptiualem. duraraalem eis
forma propter actionem, sed disserenter Diatu tero stempore, ita, in tere vero fini a propterea illae sunt materiales, ista meros in Nateriales ecundum hoc igitur debestiae ei qmestio , qtiam ignoram diu rete longampe scri talionem. c. -- is. Ex iis dictis Averro infert duas conclusiones .ptiam M. . . ., maest, corpus esse aequi uoce dictum de eresesi ae... corruptibili. haec declaratur partim ex dictis, partim ratione . ex dictis quidem, quia cresica composito est alielius rationis a compositione horum corporum. igitur Scorporeitas quae resultat ex compositione. rasione vero, quia a terno & corruptibiis nihil este mmune uni vocum . in nullo enim a ternum, & corruptibile conueniunt, ut ait. Secunda concluso cst, tam es tum quam generabile corpos habere formam di matellam, sed non eodem modo,quia tam ex parte materiae quam in partae sorimae disserunt. Lx parte matetit quidem quia illa coeli materia non dicitur nisi subiectum respectu motus loculis, & dicitur materia ad ubi. materia generabilis corporis dicitur ma retia ob generationem ae corruptionem , ut totiens est dictum. ex parte formae vero, quia licet icturam bobus forma propter actionem, forma tamen coes ilis est infinita, tempore, quia non dependeta ma- tersa , forma autem corporis generabilis ost tempores nita, quia dependet, subiecto. Demum laudat se,& patet in textis. Haec Averro.de mobili ipsius cocti. Paulatio, Sed occurres, quia in coelo sunt plura accidentia, ut laritudo aedetis tudo, di montiones: quae esse non possunt sine subiecto. igitur non tantum propter mor,' ium datur echio subiectum. Nonnulli nostri eo n- temporanti dixerunt potentiam ad moturn esse pata suam. Ad caetera vero accidentia esse activam. Sed limeso uiso friuosa est,quia coelestis materia, quo est res mota nossius est actitii tatis, nec respectu mo ius , nec astorum. Sed intolligentia est agens tans .i- tum: dimat aest patiens, ut diaeit Auer. Ioannes ait, quod si cet coelestis materia si subiectum emi rotum accidentium, tamen respectu nullius alio rum est in potentia transmutabili, nis respectu motus. Et propterea respectu motus dicitur sus in .sed lime solutio non est ad mentem Auen quia Auor. v ausi lib.seeundo eam raeli partem quae mouetur ad
intelligentiam diei subiectum quia illam acto& sve
recipit. at motum esse materiam, quia ad illum est inpotentia. Praeterea . Lumen eis continuo aliud &aliud, veluti motus igitur sustem respectu lo minis esti. t iis Itis . in potentia. videtur igitur mihi Auerroem hie conias disse verba, quia per subiectum & materiam in tellexit idem . In th. seeundo habuit sollicituditem de nominibus, di obseruauit differentiam in tet subie
cium & materiam. ut etiam Themistius seest. Ad propositum, igitur Aoetio. per subicctum intellexit materiam,&tunc quod dicit est verum, quia ista etesipars qtiae mouetur respectu intelligentiae:& eoru et eidentium quae actu saeo reeipit os subiectum. Respoctu vero motus diestur materia, quia illum transmu tabilitet recipit, di se recte dixit coelo non compet re materiam, nisi propter motum, quod vero dicebretur de lumsese, dico quod si collumen sit aliud atq;aliud, lux tamen quam consequitur est semper ea dem, & propterea ad sumen habet titiam rationem
subiecti, quia saltem ad lucem, quam sumen ipsum consequitur. ctim Aeseratam ill ab Aristit. pd moras eoru es
primi saevitis et fiat etiam dictam et ad motus es in mo-to,simi, iureae hoc Pthoe quod morietur hoe motu sit aeternum, enim esset generabile scorruptibile, et emotas eius voti egetprimus moltis. Et cum conferauit res possibiles in motu quiete ,sitiat se etiam cpropter hoc
quod mortis eius est moras primas ante omnem moltim ut eius motis Raetemus. Hactentis de ea in s parte qum se habet ut mat, Consia S quae mouetur, nunc de motore & motoribus coelorum perinictat, 'mittit tamen ovo, ut inde proficiscatur ad rem . ODorum primum est quod id quod mouetur motu ectis si interno m. probat, omne quod mouetur motu primo est diternum, id quod molietur motu in si mouetur motu primo, igitur estruicino in.Minor est per se nota,sed maior probatur, quia si non eget diterinam,non moucretur motis primo,s enim esset genitis, goneratio esset prior illo motu . Secundum cst v, motus issest aeternus,&indust duas rationes. Tum per res possibiles moti ei &quiescere hae enim sunt aeternae.igitur oportet vi reducantur ad aliquom unum motum, qui si causa eqterorum. Tom quia est primus motus, cum cnim iit pyimiail motus, non potest esse nisi aetoreus, quia si esset sectos, ante eum ess ct assus motus, ut deductum fuit in octauo sibro phys . Debes selio quod
si corpus celicum non esset aeteritum,citas motus non
esset primus, nec perpetuus, quias coelum esset genitu no esset genitis nis 3 eorpore alio . nihl s. n. seipiis minat od saluat. vi dicitur secundo de Anima,& cum
e corpus gen crans nunc, quod prius non gonorabat , indigeat aliatio priori extrahente ipsim depotentia ad actum, igitur generans coelum egebit uno mobili, quod perpetuo motu movetur motu priori, & sta motus eius non esstit primus N perpetuus. S cundo debes scire i, propter tria omino primum est aetern Um. primo, quia independens. secundo quia
est causa caeterorum. tertio quia ad ipsum caetera r
ducuntur. Motus igitur in i (quia est primossideo est aeternus est enim indepondens ab asio quouis motu, est etiam causa caeterorum m tuum. Praetor ,
Ad ipsum caeteri motus reducuntur. Et sic patent
At ram Aesar itii dei iratio puteis aeteratim
stiriabilio contis tibili, aut tiaras age rubius cor
84쪽
rast bili, at talum ei rete is materia, necessestiit thaee viritis quae nec est leuis, nec gratiis set in eo ore pilai, non habens stibiectam, nec contrarium, , ut
it anima Meessario non admixta materiae ,sed anima eorporis aeterat, ita metitia animae non si Miram a tora
re , ,emn horaeparata ab ipso Dunltim sta eorpus non indige ipse, Dia di permanens per se, hem es Llositio in anima diis quae sint cum virtutibus naturali
us, ut illa animus lives, nam omne quod motietur ea se, mouet per vis ratem e sememineo. et r. Iis suppostis concludit motorem ere si cae anima, deca arando conditioncs anima &syllogi at sic cim ris virtus non anima est grauis aut leuis, aut natura prauis vel leuis, aut anima existens in materia graui aut leui. virtus o qua mouetur coelum non est gravis nec stivis, nec natura grauis nec it uis, nec anima gra uis nec Jeuis. igitur irius creti non est non ausina, re
ita est anima iis conditionibus limitata, ut iit in cor pore simpliei in oti si tibi os subsecti in s suo materiam
eius doni rationi , nec conitarium . & ut iit anima necessario non admixta maioris , sed anima corporisset Urias, ius non si abstracia a cois oro, de cum hoc
separata ab ipsis. si parata qui leni, iiivicinis istud corpiis quod mouetur, non indiget ipsa, cum sit porma
nens per se econtrario animalibus quorum corpora indigent animabus no ab iratia vero quatenus e lum o utitur ah issa. quia oe qLod motici monti peiovistutem existent om in e tabce omnia soni non sonati
declarata in hoc liti. propterea sic Oesulio est ampsior pra missis, non ost mi iandum, quia addidit omnia
illa, virtute omnium eorum qui, hie declarauit. Quo vero ad verba attinci, de horum scire triti esse, caumenitim filixio in ale es animai propiori a dixit cinvirtutem non anima melle si auom vel leuem, sitio
ad clemcntum alit naturam gravom vcs Iouem, quo tum ad mixtum in animae, aut animam istentem in
materia quantum ad animal. tetigit enim illa ii a. rvit nisi sed occurres, quia hic ait Alieri O .aniniam in li csse separatam, quia ecelum non indiget ipsa Ananium adsiti permanentiam, quia cst permanens per se. Superius clixit os, i diuini quod scilicet nos olum dat mis
Misi s. i. tum, sed poma non tiam 1 ternam . Ioannes dicit, is,
anima coeli est separata sinantum ad ose, quia nec dat esse ccclo, nec recipit ese ab illo, est tamen con- cons ivi iisncta iura ad optirationem. Ha e sulis est reproba ta supersus , quia Auerro . vosuit animam octii dare esse motum, vi etiam pluribus rationibus est ostenta si sis sum. Propiti ea dico quod anima coeli est separata acciso, es coniuncta coelo. separata quidem,quia non
dat esse post non es Ceum quo stat ii, det esse habitu dino conseruationis, est igitur separata habitudine
dandi esse de notio . est tamen conitincta habitudine conseruationis, quia conseruat e teste corpLs ut soriama, ignis, S agens. De hae re musta diximus uperius,
nunc sat est breuibus sic resumpsisse. Et ram eo eruuit in sis minutitas edoluit os esse virtutem petiituam de iurettitistis animae tantum,cteumilecti alti s es Fas virtutes appetitimis eo esto, i meruit eas moueri ad appetibile nobilius ipses, ram ratis deruuit in siriti ibus appetitiuis inlinitas , lationii eas eges tum potentiarum, Octim prependit continua . hiis motus earum, doeuti quod ea , t eonti titionis
Motus raram non est Ua viritis, qua motietur sed illad quod largirer ei remimationem esse aliquid appetibi eblae enus quales sint motores csti conclusum est, ' dicium V sunt alit immateriales, S intellectiles, nucvnat declarare quo ordine sese habeant insicae ipsae, . onim, ut inde proficis eatur ad declarandum quis &qurelisnam si motor primus,&suniit quatuor in an te cedente, inserendo causam perpetuitatis esse ali quid appetibile praeter animas celi cas&dieit primo, Uanimae coe sotum non habent de villulibus animqnisi virtutem appetitsuam sue voluntatem, supple tuae tritos sectum,immo ipsae sunt intellectis sappetiti Di. Quod quidem ha hecit intelledium,eo patet quia sunt animae immateriales, &ahit an illam o lucro voli in talem per id patet, quia vestitas si uitiar in tessectum,
3 sic patet prima propnstio. Dicit socii indo goodoiusmodi virtutes appotititia, chlicae mouentur salie
ut ad finem, ad aliquod iis poli bile nobilius is fugia
hoc patet quia omne moticias, ct maxime ut sinis in nobis ius eo quod mouetur, A se patet secunda pro politio. Dicit tertio animas coelorum quae mouintues ius vi effectrices ea uiae osse s nitarum potentia tuni, ihoe est mouere sua moliasia quantum est in se ic m. pore sinito, & huius causa est, quia mouent depcinia, denter. proprerea secluso eo o quo dependent mo Det tomporo sinito. S ita animae sitae motioni sint iis
potentiis, & sse patet tortia propositio. Dicit qDar to quod do susto motras imites, qui sunt ab anima lius, sunt continus hoc cli perpetui &aeterni , nunquam deficientes talis quatitor cocludit ordinem, si si ieet visit quoddam appetibiae gratia cuius an ires mouent quod praetor animasipsas, prastantsus es scibilius, caissa omnis aeternitatis motuum illarum. cum cnim a sar ille moueant ut appetetos, pcr primam critaliquod appetibile, nobilius per ecundam , ct cum animae sint finitae pcr tertiam, is motorum is latum de sieto sit perpetuus per qua ream, iure seqDitur cisse ali , quod appetibile prator animas appetentes, quod si causa omnis perpetuita iis, non enim istud appetibile potest esse aliquid de animabus appetentibus, quia
non moueret porpetuo, sed linita potentia,st animae cci lios mouent Ioannos laic declarat primo quod vir sitites animarum c sortim sint sinitae, qDia mouent
tompote finito. secundo quod motus e orii, qDotvis sint, sunt perpetus, primum persuadet, tum quia sunt virtutes quae nec esse, nee mouere possitiat sine alio.igitur sua natui a sunt tempore snsis in moti C,
quia tu na dio, quam diu intelligitur esse illud proptor
quod molient, unde ij ssonii mos st. omnis virtus que in motu endo dependet ab asio, ipsa in mouendo tua natura sinita est, haec patet, quia porpetuitas motus est ratione alterius . , non ratione sui S ita rationesus erit is nitudo motus. Sod animae cretorum in nacuendo dopendent a primi, motore. igiti ir moistit siuae natura tempore snito. Tu secundo quia oo mouens
propter dispositionem alteritis,quantum cst ex se tempore snito moliet, sod anima, cHorum moDent pro
pter dispositionem primi appetibilis , quia si istud
est trans tutabile, mouent finito tempore, re si in trans nutabile, mouent perpetuo, igitur ipsa quantum est edi se mouent tempote sinito. secundum pa-
85쪽
tuit, quia motus Nels est mobilis & motoris aeterni. . .et Mi Ex iis concludit duo. Primum quod primus motor,h-.. mouet vis nis tantum patet perea qDae Auetro. di
d eun D, omnem reosorum multitudinem Serendum quod si infiniti vigoris ait enim caeteros motores mouere te
pote Anito, quia sontgnitae vittutis.igitur quod motio is A. Bet lepore infinito, erit in nita virtus in vitore.his Ioannes. Sed circa stac animaduerte, quia ea queqdieit primo sunt vera uno modo, & altero modosassa. si enim vesit virtutes ccelorum esse suapte naturas nitas, quatenus stant corruptibiles. sed praeseruan tur a motore illo commigni, mentitur.hae enim sunt formae simplices non constitutae per subiectum, ut totiens Averro.exclamauit. At si velit s snt aeter ne coxistitium finitae vero tempore ex conditioner ese sapit. hee enim cum dependeat in essendo & mouendo a primo, sic sunt sini tm, qtiod si primum intelligeretur non es Chae non essent, veluti s propositiores non essent verae, coclusiones non essent vere qua
quam &propostiones&conclusones sint necessa
est ab esse alterius.sust autem eae istitiue infinitae, quia coexistunt cum isto motore communi. &sic patet dictum Metro &id quoue Ioannes ait. secundum quod dia it ii motus claruni sunt perpetui, propter mobilis A motoris perpetuitatem, recte centet . est enim sua natura sinitus omnis coeli motus, sed per k,-- I. .. petui talem nanciscitura motore, di mobili. sed sup -- , eei hic vota sint, conces usiones non sunt Aueri oleae. prima quidem non, quia ubique Averro. vult prima motorem movere uniuersum vi agens.& intellecturumo sum, ut appotshilis sinis, mouit quidem uniuersum congregatum ex omnibus orbibus vi ages, quia movet illud motu diuino, quo omnes orbes mouen
tur. 2 .horis . mouet vero CCtores particulares or
bium particula itum vi finis quia illi mouent sua piena iura fulto tempore, qui nisi ob illud bonum reo
tierent,certo&stnuto te inpore mouerent.&propte
rea motor orbis stellati, mouet porpetuo, qui sua naturamCuet. 6. mit annorum tantum . propter istud, appetibile commune.& motor saturni pei petuo, ut sua na non mouet. nisi . . annis, propter idem, & de caeteris similitet. Quod vero hic motor moueat particulares motores vi snis , perspicuum est de mente Aterra ubiq; sed et, moueat vi agen sub ossum proba re multis authotitatibus Auer.& ronibus Ad presens
et a. forma metietialis & est mouens,& est mota. quatenus quidem forma mouet. cum de ratione sorinae si mouere, quatenus vero sit materia mouetur, quia
de ratione matellae est pati. unde nono metaphysi. commen. secundo dicitur quod in liberatis a materia non est passio, sed actio. Tunc arguo, de ratione imae est mouere.igitur ubi potissimum taluatur ratio se imagineo saluatur ei iam ratio molius. At cum
in ptimo simplieiter & ratio formae, & ratio actus
maxime saluatur, di ipsium maxime mouebit. secundo omne quod agit& mouet, agit & mouet ut est in actu . tertio physicorum commen .I S rono meta phys .comen. ao. primus motor simplieiter est actus per egentiam igitur agit & mouet per egentiam. temtio ptimus motor simplicitet est in maximo circulo.
octauo physicorum. commen .s d. vi in soco. &potissimum in deditio illius vi in ortu. secundo dis commen.i s. vi in loco magis proprio, igitur ibi operatur
δ mouet, quia substantiae separatae apud Aristo t. &Auetro . non sunt in loco nisi propter operationem. Ita iis colligitot primum motorem non mouere visnem, sed vi agens. Multas rationes addo in co .
die illo de ins nitate primi. Decipitur aurem Ioan
nes, quia Auerro.ait primum motorem mouere ut appetibile, &osse inita alios motores. hoc enim non intellexit . Auerro enim voluit ipsum mouere ut appetibile,s reseratur ad mototes particulares & proprios orbium, nam respectu illorum finis in . voluit autem ipso m esse extra alios, atenus ille nullum mobile, nullumque orbem particularem mouet, sed uniuersum ani mal erit iram .Et se quatenus est communis videtur esse extra alios. Trrauit etiam secun- s, cudo Ioannes, quia dixit primum motorem esse infinita a M.tum, contradixit enim sibi in octauo physeotum ubi voluit ipsum nee snsium, nec infinitum esse. Et contradixit Averro. ubique, qui negat spitam essesns nitum, ut in eodicillo de ins nitate ostenditor . Sed quia te, hie est longa, S in illo lib. determinata, suffieiti reprimum diei insiis tum non vigore, sed
duratione, qui quoniam est independenter& a se icili, ideo dicitur infinitus absolute. caeteri motores sarticulares sunt etiam in s niti, sed quia sunt tales ab alio atque depcndenter, hae ratione dicuntur ii niti, ut totiens dictum est.
Et quia emtimatio nonprouenit vise a motore non moro,sequitur quod ista mouens neque es corpus, neqtie potetitia in eorpore, quod ili intelligentia ab ragla,quod etiam de araram es in libro de anima , seii et Dodomne Dod es tale, es intelligentia ab iram , , qtiodi itide ptis est se intelligit itane intelligentiam, intelli .
gratia enim transmittat ipsum appetere ad illud. Func exponit qualis nam si ille primus motor, re Coisis volt quod neque sit corpus, neq; virtus corporea, Nanod sit inies sectus separatus. Et hoc probatur,qoia continuatio sue porpetuitas motus non perta nit, nisi , motore non moto, & hoc idem tertio de anima est probatum.& dictum quod omne moticias, o od in moti nilo non ino Detur, cst intellectus se paratus ubi etiam dictum est eoi pus ei icona intelligere hane separa iam mentem per hoc quia intolli gentia unicuiqDe propria transmutat ipsum appetere
ad illud, hoe est per hoc, quia intelligentia viaictisq;othi propria se eit ipsum appetere istam montem se
paratam , qui appetitus non est absque comprehen hone. Sic igitur patet talem primum motorem eicie neque corpus, neque vim corpoream, & Ese pii ram S separatam mentem . quam plato idaeam honi appellat,& alibi unitatem. Ttram eosederatiit etiam daemia et nitatis est i de Haravit in fimo primi mundi in eo isti e Iiere potentiam omnino, declarauit etiam de virtute qua mouetur erelam soraliter, sollices anima appetititiis quod ipsi non habet materiam nisi materiam quae es in potentia in loco tantum . tam igitur siuit has tres erasis, eo leuit scientiam de esse, in est de aratum ex hoe
toro quod dixit in secando coeli, mundi, scilicet quod
86쪽
fla colo egent pium efferat maiores e parent motus
eius, titie egret minores, e regaret comitiuatio moras, mortis enim dixeressarium ineontinuatione. - κ. .. Placet mihi expotatio Ioannis, quae ait Averro.quasi resumere ea quae didiit. Dixit enim in ecclo nullam epc potentiam ad esse, quae tum possit ecie&non esse. Amplius in illo non esse potentiam nisi ad ubi, haec ergo repetit . primum enim proba
tum est propter causam aeternitatis. sunt enim cauta aeternitatis dualicarentia materiae Nearentia contra rii. Ist propter has causas sequitur coelum nullam habere potentiam adesse. omne enim carens male ria, di contrario caret potentia penitus. serendum
prohatum est perhoe, quia continuo motus est alius atque alius, igitur corpus coeleste est in potentia admotum & ad quietem. Addit quod cum Aristot. in libri coeli sciuit has tres causas motos coegi, videli e et, sinem qui est motor separatus, effectricem causam , vidcficet, intolligentiam unitam unicuique or hi S materiam ad ubi, quod est corpus coeleste compleuit seientiam de creto. seire enim est por causas &potissitisum scire per omnes causa sinae tres causae sunt stanes carasy quia alia est sinis ut motor separatus alia
effectrix ut motor particusaris. alia materia ut tile
se corpus, quod es altera pars animalis coeli,& quia nis& sotiua idem est, igitur hae sunt omnes cause eeeli & eius motus, ct sta completur scientia de re Io, qui est per omnes ea uias. Addit quod etiam ex secundo sibi .ere is est doebratum cellum carere omnipotentia, quia ibi est dictum eontinuationem motus esus esse necessariam . signum autem, quia habet pro impos,ibili motum orbis esse tardiotem aut ces late, ut apparet in illo enthinit .s orbi adderetur stes
Ia aut non mouerctura ut tardius moueretur. Sic igitur patet Aristotis,abere pro impossibili motum coeli pos o variati, aut cessare, di ita vult illum eae neces iarium, &por consequens coelum caret omni potentia ad esse Niter aliquando cessaret,haee est recapi tu satio eorum quae dixit. Et fuit declaratum ex iis omnibus quod dator eo rima- nouis modus es dator motus editi, Mia nise ipse esset, de
struerem, mortis, cis motus, etiam meum, e tatim enime pros temisiatimstium, S s moltis estu destrueretur,
motui extium iviferi tim destrueretur, c mundus. qtio verisicut Doddaro1 cotiti unctis motus es datoris sese invisas ad sentitas.
meis,a s. Ex iis conca odit unam conclusionem, videlicet ei
primus quod motor est uniuersusis causa effectrix omnium rerum. Et arguitu pi mo ad ultimum hoc
pacto. Primus motor est dator continuationum in motu coeli, ut probatum est. igitur dator motus coeli. quia motus eceli esse non potest sine continuatione , nec sine illo primo, ut dictum est. vitta primus motor est datot motus, igitur ipsius ectili. non enim esse potest elum sne motu . est enim c luna ob motum suum, tanquam ob propriam operationem &finem serendarium. vltra, primus motor est eausa motus coeli . igitur est causa rerum sublunarium, quia illae nec esse nec moueri possunt ii ne motu ec si . Ultra, primus motor est causa omnium rerum sublunatium .igitur est uniuersalis causa totius mun-
di, est enim mundus ex rebus superis es snserss congeries.px quo inseri illum eae causam egendi omnibus qui est dator continuaticinis, S se recte verificatur quod Aristo. infert. I a. Metaphys. si bricum ait. extasi igitur principio cretum ipsum dependet. vhi Auerro. ait. commen .3 s Deum esse animas sempiternum,c quo coelum S tota na dependet. sed eirea haee nube . . cerertunt dubitationes . Prima virum cellante motu coeli cessaret coelum. Secunda, utrum cessan te motu coeli cessarent omnes res sub Iuliares penitus.
Contra primam arguitur quod non, quia cessante accidente non debet eellare substantia . Sed motus est accidens coelo. Contra secundum vero, quia D milis. sites sublunares cessarent, vel per annis, pationem, vel per corruptionem. non per annihil ationem,quia haec perterruit omnes physicos, non per corruptio nem , quia corruptio unius csse generatio alterius, tisic adhuc remanerent. In oppositum est Averro.
t vidistis. De his quaestioni huc disputamus copio- se in libro eli, nune cursm vi peripateti ei dicimus.
Ex salso impossibili sequi salsum impossibs te. Et pro
pterea, quia motum cccli cessare pori patetiei eredui essesalsum impossibile, ideo consequenter coguntur concedere ipso cessante omnia cessate, & ipso cessante omnia quae sunt remanere. Quod quidem ipso
cessante omnia cessent patet.primo quia motus coeli est veluti vita omnium eorum quae per naturam subsistunt, ut dicitur octauo physicorum modo nihil ei se potestsne uita . Meundo motus oli est finis celi quo conseruatur in esse, ted ablato fine aufertur esse, igitur aufertur cresum,sed motor esse non potest sino mobili in notassariis. igitur aufertur omnis uno tor, & ite ablata erit omnis natura superior, sed natu ra inferior essen on potest sine natura superiori, igitur ablato motu tollitur omne esse, tertio in o mulordine essentiali ablato primo totius ordinis auisi tur omne posterius, sed motus reoli est psimus ore nium motuum,igitur ipso ablato aufertur Dis alius, Iita omnia mobilia & motores . di sic patet quod ci insonte motu coeli omnia cessant. Qia od vero cessante motu reuis cuncta remaneant patet, quia vel desinunt per corruptionem,uel per anathitationem non per corruptionem, quia corruptio unius est genii. ratio alterius nec per anni lissationem, quia impos.sbilo est aliquid ex nihilo fieri, di ita impoti exstasi quid in nihil redigi apud peripateticos. Et ita patet ambo illa opposita sequi, causa autem est, quia anteeedens est salsum impossibile , ex quo Donnitis assum impossibile sequitur , quod quidem sequens est ne edendum non pro sui qualitate, ut sorii C-lae aiunt, sed ut sequens ad positum . Haec raptim de quaestione, quia in libro coeli serit, imus raso sus . Ad rationem patet sole. Ad primam dico
quod motus coeli non est accidens contingens ei
lo, sed proprius illius Anis saltem secundatius , pro
pria motoris & mobilis operatio. It proptertia tiocos ante cessant motor & mobile. Aci secesti dum patet solutio. ratio enim concludit illa non cellare,&opposita ratio illa cessare , is hoc quia antecedens
est lassum impossibile ad quod sequitur quodlibet, id est ambo eontradictoria . Et se patet solutio Muaestionum. Sed de his ad libro de coelo te mi
87쪽
Demonstrario autem quam ius es in vitimo omiphdipeor timprobans, scilicet quod iupitis infinitia hon exsistineorpore ira, me fuerit materiis isse non plares in duxit ad errorem, re totiens hemisti tis de fisso iugione quae imis comitigentis in ea . , se sistra lorari fiumis de hoe se deontingit ex hoc 3 Pod vide Poeni Mummotum exsect ex alio es Motum pre aeridens pervaturam votoris fui Shoe intendistis dee rure, sin munifestum quod qui de nisu silentiam ea, rari Esertim triumque tormi meo Iebutirlarescientia est l. ensat sest duobus, di repetit quod concluserat. Crea primum deberum scire, ned Aristo. oeia Do physicorum probauit quod nulla virtus infinita sit in eorpore finito, qualiscunque istissa virtus . per hoc, vi
desseet , quia tunc moueret in non tempore, ut deducit per proportionem motoris ad mobile.ut Auerto. explicat commen .et s. si ber duodecimo metaphys modo contra hane deductionem mouetur quaestio ut ubi mouit Averro propter quid videlicet loquitur virtutem infinitam mouere in non temporc s est in corpore,& non sequituris est extra corpus Auerro. igitur se excusat 1 pertractatione holus quaestionis,
quia ait scpsus se illam disputasse, ut in octauo phys
corum common. duodecimo metaphysi.comnen. i. & alibi. Quae qDistio sit causa errandi multis es dicit. Secundo debes iei te quod unus quisque orbis mouet se per accidens, quia non primo propter se, sed propter motorem commianem. Mouetur enim h natura in toris proprii, is ita vid tur quas per accidens se mouere. propterea ait hoc quisse dessa raro, sed qa asias eopiosus declara tuli ideo vult esse excusatum se deusteriori declaratione.
Sed quidquid si , direrem quod qui destiuit scientiam illorum trium, videlicet, communis motoris, mobilis,& proprii motoris,non potust complete scire esum, ut supersus fuit bene explicatum . Haec de tertio libro.
tertio de moto e &mobili ipsus coeli. Nune ultimo in hoc quarto
libro voli sequi de qui huic dam atteibutis coelo di dii luci quaestiones , tum de
ecisi natura, tum de eius forma. Quantum ad pri naum proponit intentionem, S inquit,perscrutati. tum est de hoe quod dicunt quod coipiis c tolle olismpsex spiritu age, Asumit coiptis coeleste pro ostera parte animalis ech sci. Suiit igitur tributa corporice est i ii susquod videlicet sit corpus, quou simplexi quod spirituale Et haec tela declarabit Inteiativit enim in imo e sedimensiones hi, is materia, ideo non reeipit a terationem in Dai tot tis novis in
isi ste atii si ef,mae, idest dimens es non in mare riti defleorporis Dumna, Iuthabent materiam aequi uore eum sis materiis. A ullus amem dubitat hoc quod seunt empora quae motient m.
Lxponit S ueris eat dicta utitistita & prsimo qlio seres ei e corpus sti mplex, & ait ei reste istud eorpus esse simplex quatenus in ipso sunt dimentioncs non
sit materia, id est dimentiones non consequentus in ateriam, quod probat per hoc, quia nec per qualii a tes est astetabile, nee per substantiam est transmotabile, igitur et esse corpus est simplex per exesogoocm materiae. Quod vero si spirituale probat per auctoritatem Themistit, dici istis quod sol is sutia e& aliae siegs, aut sunt sol inre, hoc est dimenso nos finis ictusve corpora spiritualia, aut habent matetici aeqDiuo eo, idest aut sunt materiae aequi uoce Quod agi sit corpiis probat per hoc, ua nemo dubitati pium inoueri & omne quod mouetur est corpus. Vt iiii in corpus, quia mouetur. sirps . quia dimcnsio sine matcria, spirituale, quia est mare ria ae iii uoce . Anim id ocriti
quod licet id est simplex S spiritu ase in dissertit, qui aei implex dicitur per resolutione ad materia, spirituale vero per relationem ad formam. Et etiam mytis Dbitat quod eorpora non reeipitius alterationem, iras, Misa sitiem inhus a, si id ni sequitistitii in materia, Sideo istienitur in eis plis nam missi numero, sinisteries, genera,corpora illi Ar i se sitistitii absoluta ei materia. Remoti et cauillum . quia nonnus si negarunt materiam, & concesserunt alterationem &hnorationuvi Democritus & alii pluris vcsutilia botur ptimo degeneratione. Relpondet quod nemo debili do bitato nihil posse transnutari nisi propter materiam. Omne enim quod transmutat habet materiam. viuesti pia materia. signum affert quia multitudo iditisdiicii tim si propter materiam, i a quod ubi est materius ibi est musis itido indius duorum & species es genera, quod non esset nis pro quanto illa materia est et causa alto rationis & geocrationis. Ex iis inscrt corpora invs estia esse absoluta ab omni materia, re ita patit illa esse colpora simplicia is spiritualia Hae edo attributis. Sed ei rea est contra stelio, quia Auer. hie enus unmultis si eationes indiuiduorum sub ea se specie diei tepe materia sum est causa generationis , corruptio nis In ptimo vero de coelo .comon. q.ait causam multiplicationis indiuiduo nim sub eadem speete eae imperfectionem. Diei potest v imperfectio non est uia musis plicationis indiuidigorum in ea lim specie, nisi velut causas nequa non . sed ea usae per se sitiit multa , materia quidem causa per se est vis iubiectum, effectrix causa est generans, aptura plura gcnorare meadem
88쪽
adem specie. Causa formalis est forma rei, quga vidieitur locu lo de anima.common. .indiuiduum ethhoc propter isti mam,sormalis sine qua non est continens.sunt enim contenta in continentibus vi in sormi . Caus. ut sinis est ope melius . nam cum natura
semper agat de possibilibus quod melius est, ct eum plura esse indiuidua sub una specie quando apta n ta sunt esse, sit mulius. igitur hoc cilcausa vi sinis. a ilibuitur autem ipsi materiai causa multiplicationis, quia videtur ipsi praecipua ipse enim existente indiuidua sunt multa sub eadem speese, & ipsa ablata non .st nisi enum individuum in specie. Vtrum vero materia sit causa moltiplicationis sola, an ut quanta,ali
sed tumen fuit utili ultim de eis viri balea et mate, iam per po retiam quae es in eis ad Qt omnis' pote-tia existit in Matem. Sed forte Nidetur quod a Maiateria liabet esse medium bitis misti iam quaestomvivo iupoletitia tulerati is purilia,siilicet tres si eniti quibus honest ire uomuitio: Osee potetitia habebit gradum, Uu er gradis es hane potentiam iti dei et eos popu est talia Molore iv qtis non inpotentia
c. is ira A. Mouet quaestionem, quae sicci sit pertractata, ia-men mouetur sub nouas arma. Qinhstio est virum orbe, siue ei est ipsi habeant materia, propterea quia habiast pcitcntiam ad vi, haec enim quaestio no quPsit uti um cc stim habeat materiam, sed utrum haliout alci iam eo, uia habet potentiam ad tibi, ut quasi sit si iis iis, vir im potentia ad ubi ili materiusis, & a gust ipsie, quia omnis potetntia cst in materia spitumii halici potentiam ad ubi, habet materiam. Soluit, S ut mihi videtur, nec iit c clunibahure materiam, propterea quia habet potentiam ad ubi, sed iis a materia quam habet tum est alterius rationis, Ausa rexieria crigi non Est pura potetia velut materia genera bilium, nee in actu puto nussi potentiae admixto v suit si int dimens,niscve sicae, quae nunquam suorunt interminata , nee in potentia a s terminum aliquem. sedes h modio m quoddam tit, quidem participatio ne e&trem rum vi tepidum, sed participatione conia ditionum maiori ad pure di actus puri articipat enim conditicino materia rei pectu motus, quia ad illunicii puta potestatia .participat autem conditione aetas, respeetu motoris, quia respectu issius semper est in actu . diciti m cst enim ccclestemissam materiam esset ibi iam ad motorem, materiam vero ad motum. - hi j v. si1 lic inseti solutionem ad duos eat illos.primus est ' 'ilia is cretum habet materiam.&ulterius rationis. igi, ita u. tui dabuntur dux primae materiae . Respondet con ridendo esse duas primas materias alterios ratio nis , quela materia habet gradus velut potentia. t enim est quae dani potentia ad cito, es quaedam ad ubi, sic est quaedam materia ad ubi, qumdam ad c se . t runt igitur duae primae, materia,, sed alterius ra Coicus sit. tionis. Acciindus cauillus est,quia is in ei ego est maiatoria ad usis potest quiescere. potentia enim est una contrariorum. Respondet & concedit materiam cisi ope motus & qui diis signum aute est, quia propter hane potentiam indiguit eculum motore, qui omnici potentiasti iliciatus tam ad ego quam ad ubi. De hae quaestione es aliis est disputatum suptis otibus lu
brig. Ioannes vero per coelum epe medium,videtur vellereelum esse sigamentum aeternorum & gener bilium. Et dees pie, quia sicet corpus elestost me iesum per hoc,quia sigat clerno cum corruptibilibus, non intelsigit se Averro in hoc loco. Sed medium Em uis. intestigit quandam naturam, quae habet rationem maletiq& actus seeundum diuersas conditione; non im comparat eleste corpus ad aeterna & corru
pithslia,sea ad actum purum & puram potentiam,&jic Ioannes videtur dicere, verum non ad propostum.
Iouises aurem dedit quaestioni , de qua plures considerantes nonpesserunt euadere bileium sistiti bi est
ijd, debes habe, epotentiam finitam igitur es genera bilis Oeorreptibilis.
Mouet secundam qui ionem, quae sieet alibi sit c 'men. s. mota de coelo ipso . nunc tamen mouetur de toto mundo. Habet tamen eandemus m. Quaestio ve
ro sie componitur, omne quod has et potentiam si nitam , est corruptibile. Mundus habet potentiam si nitam , igitur mundus est corruptibilis. Minor proahatur, quia mundus est stilius iam motu quam di amensone,Aita virtute & potentia. Et adhoediere metie d ueneratio S corruptios inviis motas es a diis e Die es habitus, s omne is dearet eausis motu hereses habere quietem, qMestrius priuatio.
Respondet ad quaestionem,&non mustum curat Commeti c. formam quastionis. supponit igitur primore rin ratio & motus sqnt 3 causa postitia, quam appellatha bstum,quietem vero & incorruptibilitatem vult esse ii causa privativa. verbi causa, duae sunt causae cor ruptionis, materia, videlicet, & contrarium, igitur priuatio harum causatum ei it causa incorruptibilita tis. In causis enim conuertibilibus si affirmatio est causa amrmationis, priuatio et it causa priuationis ut dictitit in isbro Posterio . Praeterea, Duae sis ni causae
motus per se, mobiles se,& moicit per se,id igitur id non habet mobile per se nee motore per se, quiescit per priuationem dictarum causarum. Et non impositisse misere in empore finito quod earet motu quierem infinitam: ghet eo tisset timui Hesraim in priuatio, pntiatio non est potetitia.
Haesiis positione stante respondet ad materiam clam, quaestionis,&concedit in ipso num do suo coelo es equietem infinitam, sue quies sumatur pro priuatione minus de loco in locum, suo pro priuatione scis ruptionis. Mundus enim semper quiescita motu locasi, es semper quiescit a generatione . Causa autem cst, quia quies est effectus priualibus,& non effectus postsuus , & propterea est per priuationem causarum,& non per praesentia causarum . quiescit enim muniadu, a ni otu de soco in locum propter carentiam causarum motiis,& quiescit a corruptione propter carentia materiae S contrarii. Erit igitur mundos ins nitove in re tibistis ieci si sustus mole, Sosatione. Vtide digit Aristo quod eum stellae curente inmotus as habent corpora coelisia, lene sitate habeis Oie
89쪽
ram inmittisquae estpriuatio moram Et i in dieit odi erradebet habere quietem in iram mi ei priuatio motus, quia curet a Memoram in ea in utim, in id odi
elegi d Dies quae est ineae tingit necessario Drat foratior ruirtute coeliqua motietur, quia motus super ipsam sinmbris A. po Milis es iure Podili testem,etimearet causes motus, humum sitim est perse, miseri s. Plobat dictam solutionem per a De otitatem Arilla. primo de pessit. Ait enim Aristo seeundo essi stilusas non moueri per se in cresso ut psse es in mari, sed ad motum orbium , Spropterea stillae reique inest quies inlinita a motu per se,& hoc quia tulis quies inest propter priuationem causarum motus,& no propter causas assimatiuas. Secunda auctoritas est de terra quae tempore ins nito quiescit propter duas rationes. primo quia earuit agente motum in ilia . se cundo quia coelum sertur circa eam .modo omnes Fmouerer indiget quiescere. Et addit obstor u hac ratione dixit Aristo. in libro de causa motuum animasium s quies terrae est sortior potentia coeli, aut salia aeque itis, quia nec omnes dis omnes deae nee post
sentinouere totam terram, ea enim virtusqDae m
veret terram esset sinitor virtute coeli, primo quia sae eret coelum quiesseere, & secundo quia sacerct mo tum terrae. virtus autem cecsi solum mouet coelum. Sie igitur terra infinito tempore quiescit. Tum quia caret motore, causis motus. Tum quia coelum seriatur necessario circa ipsam. Debos scire D Asinan
det aphrodisius et edidit quodlibet elementum esse
animatum ut tibi imponit Aueito primo de Anima. common 88. propterea quidam opinati sunt terram quiescere propter virtutem animae, qum est eius so ma . Averro. vero contra hos dat intelligere teriam quiescere non propter virtutem animae, sed propter priuationem causarum facientium motum, quia de monstrat nullum es ementum posse esse animatum inplo ibus eis. Ex iis patet dicta solutio ad materiam, di qualiter est peripa totica.
Iveolo igitur est pristitio in ita, iter si ira quum
quiesset priuatio, vox virtus, heus et imi eruis illi xerant quod quies sis eo per mi, stitem. Intinns Mee in ensis priuatim distratis.c meus. Resumit soauisonem &concedit mundum esses nitum es habere priuationem corruptionis ins ni- tam , &hoc quia quies a corruptione est priuatio, non virtus, sciat missi manerunt qui dixerunt quod quies 3 eorruptione est in ipso in o per virtutem, Avicenna enim & Philoponus crediderunt corpus mileste esse corruptibile, sed aerei nitatem huhere motore separato It propterea addit io Ad talis quies est pyoptet priuationem virtutis, id est potentiae materiae, clum igitur est aeternum quia caret causis cor optioni x, videlicet materia & contrario. Tune potest diei ad lamam eoncedendo maiorem & negando minorem, quia mundus nec habet potentiam finitam nec ins nitam, cum eareat omni potentia penitus. Ad probationem concedo quod mundus est
operatione ae mole finitus, non tamen sequitur ut sit potentia snitus . omnis enim potentia est ratio ne materiae. modo coelum in abstinctum ab omni prorsus materia. Et sic patet silutio ad materiamia ad formam
Et ideo sidemis sequentes in hae quaes me semere utrum a ut perse, aut per disso talem ad Adam illi. Etesi permanentium pre seqtita permanentia in pritiatio motus. priuatio non accedit ei, ius quia ea, et a vie motum. Etsias quia iuu es Messaede bona,
e termisatur de Tay eseabstantia orbis.
Obii est dictae Mution quia mundus est aetemus, omines, a vi totiens probatum est, propiorea quaerunt utrumst aeternus per se, vel per dispositionem additam fili. Respondet quod c um non est aeternum por dispoiastionem additam spii, utpote per virtutem separ iam, vidixit Avicenna ,&Ioannes Crammaticus, sed aeternum per se quia propter carentiam causa rum motus generationis. addit quaestionem hane esse utilem ,& propterea eam vult esse ulterius conside randam. signum quia a sibi mouit.&sosuit ut duo decimo Metaphys. commen. i. di secundo coq;. commen. eti.& alibi. Debes scire quod duplex po in iis A. iest aliquid intelligi esse aeternunt. aut per additio- , nem , vi quando a siquod esset sua natura corruptibi te, sed ab alio praeseruaretur, ut Plato S philopotius S Auleenna dixerunt de cre o. voluerunt enim cogum esse sua natura corruptibile, sed nancisci aeternitatem a mototo separato. Asici modo aliquid di citur aeternum per se . hoc est non per additionem
causarum,sed priuatione causarum corruptiuarum.&hoc pacto Aristat.& Auerro. arbitrantur coesum esse aeternum. Sed occurres, quia per Auerto. cα- tuuistis tum earet causis corruptionis. igitur potest habere.
omnis enim priuatio est in subiecto apto nato. Diei potest quod pis uatio est secundum genus,& se uti eundum speeiem . secundum penus quidem talpa pri nu tua, uatur visu,quia potest habere iastemii ab ratione ani . malis seeundum speciem catulus priuatur ipso visu. quia potest habere inquantum canis. dico igitur cpetasum est aeternum per priuationem causatum, quq illi competit per rationem generis,&ita potest cibi rumpi per rationem generis . vel tui ius dioerem
Averro. per priuationem intellexisse negationem qua si scausarum,& hoc pacto debet intelligi. Haec sunt quq mihi videtur des sto sib. Auer Animaduertes, Paduqpristis diebus alias editiones secimus. Sedua in iuuentute sunt compostae in quibus multa iuuenis iter dixi
muriquae nune non diceremus,dubitantes ne aliquit maliuolus illas ederet, has praeedimus & has vo luminc esse nostras, quas non pubsicat
mus , nisi alii malediei praeuenis.sent . . Nam hac aetate non multum in Auetro . di