장음표시 사용
61쪽
- 1 latum si ierit, videamus itum poetae tragici et imprimisia oster quandoque de industria tela ebrus iam attonioli undant. Ac certe parum perspicue in Edipo Colo Deo de Edipi interitu loquitur Sophocles sive verecuti. dia sive quod vena nesciret, sive quod in re dubia maximo audietatium animos terrore percelli haberet per spectum. Sic Electra in subula cognomine v. 558 linguae saxet, quum superlium, quam Agamemno contra Dianam omiserat, vocem επο τι silentio premit.
Interdum, quum de immati quodam, quod etiam proservi nefas est, facinore agitur, religiosus poeta id verbo signi sicare , quam illusivius indicare mavult. Sic in incesto Edipi et Iocastae matrimonio, Ed Col. V. 935
tum est. Insigne est quaesita illa obscvvitate terribile Tiresiae vaticinium v. 424
ubi etiam an nominatio multum sacit ad animos horrore imbuendos. Locum sic verterim Tu tibi et liberis inqua-be e. Cur liberis, manifestum Hiberorum enim fraterest, quum eadem, atque ipsi, matre utatur. Sed etiam sibi aequabitur, quum quae apud alios homines diversa sunt,
ut non idem possit iisdem filius et pater quia matris maritus videri, haec in eo aequata apparebunt.
62쪽
ubi αμὼ ηελατα de cohabitatione intellige iaciunt, e Phoοίσι autem sola Clytaemnestra innuitur. Aoris tum επεό jamdudum ad furiam, in scelera adulterorum irritentem retulimus vide editionem nostram , p. 204 . Jam, quia in lumine illo sublustri versari ac fabulas suas Collocare amat poeta , accidet aliquoties, ut quando sincere et simpliciter loqui videbitur, subrepat vox ambigua ac velut praesaga suturi, velut in Tracti in iis, quum nondum perspecta Nessi si aude chorum eam auguratum esse dixeris v. 662 Τας πειθοτυς παγχοι στω συγκραθεὶ επι προ ξασε θηρος In VeΓh προ ρα σε enim Sensus ira esse videtur SiaaSt maligno.
Saepe nimia animi perturbatione fit, ut obscurius Cogitationem declarent interlocutores, velut Philoctetes mali impetu correptus, quum De ab Neoptolemo deseratur, metuens exclamat v. 758h:
qui locus, bis positis aliquibus propositionis membris,
luce meridiana Clarior Vade ae κε γαρ αυτ η θια χρονουπλανοις ἴσως ἐκ πλησθησομέν η), ως ηκε καὶ ἐξεπλησθη. Electra, fratrem luce rui, certior facta, quum mor tuum esse Credidisset, tanto gaudio essertur, ut Onsu
sius certe loqui putanda sit, V. 280-l282 de quibus versibus vide edit nostram , idemquejudicandum erit de duobus Antigonae locis
non Sola morte defringemini, id est etiam aliis poenis assiciemini
63쪽
propinquior cognationis gradus, quam sororis. Sed intemperantius loquitur Creon , ut iram erbis ex pleat. Interdum subtilius rem exprimi Sophocles, ut acumen Atheniensium exercere voluisse diceres, propositis
in medium quibusdam dialectices quasi aenigmatis. Ad ejuscemodi obscuritatem digitum intendit Hermannus in Philocteta v. 89 T. Neoptolemus, quum fraudem, quam contra hiloctetem machinatur, dissimulare nequeat, haec dicit
quae ita vertit Hermaimus aterumne deserehendar ma
cendo, quod tit se est. Nam in eo est Neoptolemus, ut jum Non celare rem velit, sed confiteri : id autem turpe esse videt, quia Verum dicendo non potest Dons dein Philoctetae datam sallere. Alterum talis obscuritatis exemplum in Aiace deprehendimus inde a versu 263, ubi verum aenigma a Tecmessa possi credere et proponi et Solvi. Nam quum ex choro quaesivisset, utrum, data Optione, eligeret, contristans ne amicos ut ipse laetu ageret, an Commu- Dibus asiliciaretur malis, respondissetque chorus, glaxius esse hoc geminum malum itaque nos, inquit illa, etsi morbo caremus, premimur tamen infortunio duorum Sensum chorus Non assecutus Quid hoc, inquit,
dicti est non enim, quid vis, intelligo. Tum demum Dodum expedit Tecmessa V 269-275 , quam, quasi gavisus subtilitate sua Sophocles, sic oratione desurigis acit
64쪽
poris Athenienses te lectabantur, quum in Tecmessa, non tam mariti Sortem plorante, quam argutiis immorante, Non ostenderent. Ex pluribus, quae restant, unum hoc Electrae locum adjicere satis sit. Quum res jam eo adducta esset, ut Orestes se ad Occidetidam matrem accingeret, ex paedagogo quaerit, gauderet ne mater salso de filii morte nuntio allato. Tum ille v. 343
Bene Se habent omnia, quoci ad illos, etiam qua non bene, id est opportuna nobis omnia sunt, etiam scelestum de morte Orestis gaudium, ex eoque Summa
securitaS. 43. DE SOPHOCLIS IRONIA.
Duplex est ironis hujus tantopere a recentioribus criticis laudatae ratio, aut in solis actis, aut simul in verbis posita. Quomodocunque vero eam considerabis, artis Sophocleae cumulum et quasi apicem Sse apparebit. Erumpit enim tum maxime, quum ad Summum sastigium evectus sabulae cursus jam in eo est, ut in contrarium Vertat περιπετεια et ad exit una inci Dei. Antequam enim sati decreta, vel, si hoc mavis, deo rum voluntas rata fiat, interdum per breve temporis momentum sive sabulo interlocutor praecipuus, Sive chorus, salsa bonae sortianae specie delusi et res prospere cedere arbitrantes incredibili laetitia et seruntur. Quod evenire videmus, quum Ajace ad littus, ut se occidat, profecto, chorus prae gaudio choreas ducit, eum cum
diis Atridisque in gratiam rediturum ratus Vel in Trachiniis, quum Lichas multa praeda multisque capti-
65쪽
- 55 vis mulieribus adductis salvum esse Herculem Drianiraenuntiat pedesque maxima laetitia exsiliunt vel mim Clytaemnestra, salso de filii morte nuntio allato, se adulterum liae ab omni periculo omnibusque insidiis tutos ore sperat, imminente jam ac mox irruente pernicie. Alias verba temere emissa in ejus, qui ea emisit, caput ex insperato recidunt. Cujus generis est tota illa dipi Regis sabula, in qua quum Edipus statim initio I occisorem, quisquis fuerit, ab omnium civium domicilio arceat, eique aqua et igni interdicat, non Videt, mox in se redundaturam esse hanc calamitatem. Similiter Creon, quum in Antigone V 470 sqq. pertii iaces obstinatosque animos maxime frangi dixisset haud multo post verissime etiam de se hoc praedicasse eventu edoctus est. Sic miserrima Deianira, quo phil tro sibi Herculis amorem conciliaturam esSe Sperabat, eo se et maritum perdidit, sataque cunctantia imprudens maturaVit. Sed ut, quod magis nostrae provinciae est, ad ironiam in verbis positam pergamus, non morabimur ea quae acerbius quam doctius et callidiu dicta sunt, velut τουα γαθου Κρέοντα Anti g. v. l), Vel τουτο ταγαθον λαεειν, vel ὁ θ&α ου d. Col. V. 982), vel quae magis argutiarum quam ambiguitatis speciem prae se serunt, velut
ερκη El. V. 34 , quod simul de monili, quo corrupta Eryphile Amphiaraum prodidit, et de insidiis in uni-
Vera Sophoclea conspicitur ironia in dicto Ajacis
quae quum ipse de puerili aetate omni dolore vacua dixisse putat, de se suaque dementia dicit Beatus enim sibi esse videbatur Ajax, quum mente captus suis triumphi specie delusus, gauderet: at simulatque resipuit, in
66쪽
- 56 summam desperationem adductus est. Tum sernio ille, quem, ut mortem ibi consciscat, diSCeSSurus, cum cho P Conseri, una est ironia, una eaque continua dis simulatio, de qua re exposuimus in dissertatione nostra
quae chorus de sincera Ajacis cum Minerva reconcilia tione, Ma de obitu suo intelligit. De sui ipsius occisione Di fallor, dicta sunt verba Κρυφω τοθ' Tχος τουμου, collati lOCis V. 882 κρυ α
vila exiret, recte se diis cedere, recte etiam tridis imperatoribus dicere poterat:
dam quis non ad mortem ab Ajace sibi consciscendam tres postremos hujus orationis versus pertinere intelligat, quos de ejus salute accepisse horum, extra m Demdubitationem est positum
Similia amphiboliae exempla in Electra exstant. Quum Clytaemnestra Occisa Egisthus redux ex Electra quaesivisset, ubinam essent hospites, qui nuntium de restis morte attulissent: u Namque id tibi, inquit, maxime
67쪽
- 57 curae Cordique esse opinor, , respondet Electra
in quibus duplex ambiguitas conspicitur et substanti vi τυρι λορας, et adjecti V et ης ριλτατης, quae dum Egistho de morte curissimi fratris dicta videri vult, ipsa sortem in mente habet sibi cupide expetitam fratris et vivi et reducis et vindicis scelerum. Egistho iterum, ubi hospites sint, interrogante,
quae ita accepit Egisthus, quasi significent: conjecertint iter ad amicam Ovitem sensum autem Electra vult esse hunc : conjecerunt rem contra amicam hospitem Sed quum omnia , quae in hoc colloquio cum Egistho verba sacit Electra ironia quasi di siluant, quod omnes norunt qui semel tantum hunc locum aspeXerunt, Singulo VerSu non morantes, sinem spectemus Quum Egisthus ore pandi, omnibusque Argivis testis corpus exhiberi jubeat, Electra dicit
Satis sit Hermania interpretationem excitare Ambiguitas est et in prioribus verbis, et in illo τοῖς κρείσσοσιν. a Ipsa enim Ore aperire putanda est, idque AEgis ilio videri debet dicere his verbis : καὶ ἡ τελέῖται ταπ' ἐυου Sed horus et Spectatores hoc eam dicere, velle sciunt essectum esse, quantum in ea suerit, ut insidiis circumveniret Egi Sthum. Idem Egi Sthu τούς κοείττουας se et Clytaem EeStram dici putet Necesse est, quos
chorus Oresten et Priaden significari novit. Reliqui sunt ter quatuorve in Philocteta loci, qui
68쪽
duplicem habent intellectum Philoctetes enumeralis
omnibus, quos ex antlaverat, laboribus, quum plures quidem ad Lemnum appulisse, ac levia quaedam dona, miseria sua motos esse largitos, neminem autem molestiam se in patriam reducendi suscipere Volui Sse, Darrasset choro ex graecis advenis composito, anceps
Videtur enim hiloctetae miseratione tactus esse, sed spectatores, idem eum iacturum quod alii secerant, ut quamvis miserti, tamen nihil opis ferrent, probe intelligunt. Postquam Neoptolemus e hiloctetae manibus celeberrimum Herculis arcum accepit, utque bonam ejus curam gereret, ab eo ratus esset v. 763h:
quae Philoctetes dici putat tanquam ab amico, qui suum arcum religiosissime custodire velit, quum spectatores sentiant Neoptolemum gaudere, quod potiatur arcu, nec se temere arma, quibus sit rotam capturus, alii permissurum dicere. Eadem ambiguitate proseruntur versus 768-770 ω θεοι γενοιτο ταυτα νων, eici, nec non ille v. 801 ,
quo Neoptolemus trepidantem Philoctetem, ac Nemorbi causa in insula relinqueretur Verentem, Omponere et sedare studet. Sed dum Philoctetes eum de boni viri os licio loqui putat, ille oraculum in mente habet, quod sine erculis arcu Trojam non expu gnatum iri cecitierat.
69쪽
uti in inter omnes veteres criticos Sophoclem suisse ὁμηρtin τριτον Cola Venisset, hac re permotus Henricus Stephanus celebratissimae hiijus init itionis vestigia in multis poetae Nostri locutionibus, cogitatis, sententiis deprehendere sibi visus est. At vereor, ne re subtilius, quum sas est, explorata ad nullas quandoque et quisquilias de lapsus sit. Nam ut quaedam continuo ex IIomero ma
Col. V. 4382 στέτω fγωυ, collato Il. V. 558, στῆσε δ' ἄγων, et alia quaedam, Dum tam minutae exiguaeque orationis particulae poematis silum et succum mutare,
De dicam conficere possunt Atqui sίPpissime, tuum mutuatur aliquid ab Homero, Sophocles, iis ovo ac singulari quodam modo utitur, ad quam rem in Gn- structione Verborum αυυει et αρμοζει digitum intendimus'. essime autem secit Stephanus, quum locu tiones αυρε γαρ ἐυ P, Collat lio mei ic : Γν γαρ θη
Henrici lephani tractatus de Orthographia quo ruiaulam vocabulorum Sophocli cum caeteris tragicis communium , p. 88 sqq.
V. edit mea Trach. v. 658 73i.
70쪽
comparato adjectivo homeri Co 36,τιανειρα , F σου Bτου-ευιαυ Comparati Verbi Αρτεμ ιυ χρυσηνιον , quae partim in communem GraeCorum usum abierant, partim ita erant comparatae, ut unuSquisque Graecorum, De nato quidem Homero, eas invenire potitisset, ex studio et imitatione Homeri manasse assii mat. Tum lio vidi cute, quod pleonasmos quosdam ὁ κατθανω νε, υς, κατα χθονος νεκυς, τυμεευσα ταρ i, Collati homericis, νε,2υες κατατεθνειωτες, et καταρθι μευοι vel tritissimum illum ac Dotissimum transitum a plurali Numero ad singularem ab Homero sumsisse putat Sophoclem. Quod idem Euripidi aemulo et aliis quibusdam accidisse sateri
Quid dicam de homericarum sententiarum imitatione 3 Quum Sophocles scripserit: ἐχθρῶν θωρα θωρα
pressisse contendut quid si Stephanus, Sophoclem duobus his senariis
versum celebratissimum respexisse censet:
Quis credat Stephano, ita Homeri vestigia Sophoclem
premere videri, ut dicendi genus omnibus Graecis commune a PerVulgatum, quo idem υο ηα his insertur, primum assumative, tum negati Ve, X. gr. γνῶτα κουκ