장음표시 사용
21쪽
Commentarius Theologico.Moralis gaudio excipiunt. Orat. t. Quid itaque iterum de seiunio disputando, plus molestiae auribus exhibes nostris, quam patiatur ieiunando palatum p AEquissimae quaerimoniae , merita que sensurae, si voluntatis , nod nqces statis ferino esset. Iurassem ipse, nunquam me in posterum de ieiunio verba facturum post duo edita hocce de argumento scripta. At sic erat in fatis, ut denuo vel invitus hanc susciperem provinciam. Parendum enim a fuit quibui de religio, & vot3 , ecprati animi leges iuhent Qviust spero fore , ut ' benevolos obiurgatores placare , di invidos vituperatores refellere valeam , ut alteros reprehendisse paeniteat , alteri se didicisse
II. Et primum, ut ab indicatis censuris hancce opellam vindicem meam, scribendi necessitas, occasioque patefacienda . Evulgatis praefatis Apostolicis Litteris, contraria si crearumdem intelligentia prodiere interpretamenta , in insigni Hispaniarum Compo stellana Dioecesi, orta dissidia, institii taedisputationes. Has tanti fecit prudentissimus, atque illustrissimus Archipraestit Compo stellae, ut expediens minime iudicaverit, eas ipse componere solus; sed, ut in gravioris moementi contioversiis consuetpdo semper obtinuit, ad Apostolicam Sedem supremum velitatis Tiibunal causam detulit, dc
Postulata septem Sanctissimo Pontifici BENEDICTO XIV. dirimenda subiecit. De liberationem obsequii, & maturitatis plenissimam ratam, probatamque habuit Pontifex Summus ,
qui in suo Rescripto & praestantissimi Archiepiscopi, & universae inclytae Hispanae gentis pietatem , Eelum , & Reli, gionem, secundum Deum , erga Divi Petri Cathedram commendavit his verbis: s a quidem in re laudatiimur consuum tuum interrogandae Supremae Romanae Sedis, ut libero ,et non Daci tanti gressu ad oves fana doctrina imbuendas incedere Pactores queant, in isoque tuosuscepto Consilio Gn vimus Hispanam Religionem nihilsibi tutundi, nisi e Ditii Petri Cathedra acceptum reputantem qua splendidissima gloria tantum nomen, incorruptae fidei frutium Hispaniis sibi peperit. Si magnum est a magno viro laudari, gloriae, re ornamento vertere sibi iure valet Archiis Disiliroes by Coo tes
22쪽
A Reser pt. Pontis ad Archiep. Compo iel. gehi praesul Compo stellanus, & generosia Hispana Natio splenis didissimum elogium a Sapientissimo Pontifice impertitum. III. Ad Postulata quod attinet, quamquam Pontifex Maximus tinmensa negotiorum mole pene obrutus ; atque inter saevissimas universae Europae ad sui internecionem conspirantis procellas Petri navim dirigere occupatus , non propterea illa dissimulavit, sed singulis singula Responsa luculentisssima praebuit. Heinc habes non levem , sed gravem, & illustratione dignam esse causam, quam orandam sus pio . At , inquies, si perspicua sunt, atque comperta Pontificia respon. sa, interprete non egent; & auctoritate summa cum polleant, rationibus firmari haud postulant . Impleri exacta o,
servantia debent, minime in examen vocari . Bene habet . Verum S. Petrus ipse epif. I. cap. I. U.. I s. dubet: Parati
semper ad satisfamonem omni Ioscenti vos rationem de ea , quae in vobis es, spe. Quem textum hoc pacto exponit S. Tho mas in commentariis in hanc Epistolam. Omni poscenti vos laefideli , siue in eli, poscentiscilicet ad dicendum , non calumniandum . . . . rviichem reddere debemus , iat quaerentibu rectat
eausai spei , O fidei intimemus. 'Iv. Duo Interpretum genera distinguas, oportet. Unum eorum, qui legis fundamenta exponunt , ut eiusdem obse vantiam promoveant, atque inculcent. Allelum illorum, qui verba legis aucupantur, ut legem circumveniant, ct seipsos, caeterosque a legis onere eximant . Casus , distinctiunculas , quaestiones excitant, disputant, rixantur. Et omnia eo pertinent, ut lex tandem in nihilum occidat . Exempla pervia occurrunt in hac ipsa causa. Primum Diploma Non Ambig mus suapte natura perspicuum, exploratumque est , ut ipsi palam fecimus in opere inscriptola Disciplina Antica , e M Arnia die. Nihilo secius alterum edere opus fuit inscriptum In Suprema ad captiosa labefactanda commenta. Post haec omnia, en septeem excitatae super utrisque Apostolicis Liti
ris quaestiones, quae ct illustrissimo Archiepiscopo molestiam exhibuere, & Pontifici summo gravissimis distento curis non
23쪽
Commentarius Theologic Moralis v. Nec mireris super apertissimis Litteris Apostolicis lites, dc controversias excitatas esse . Quoniam nulla lex fuit unis quam, eritque in posterum , adeo perspicua , ct manifesta,
quam in contentionis certamen adducere acuta hominum ingenia nequeant Legislator quippe communem subditorum felicitatem spectat, eaque praecipit, aut. vetat, quae communiter continis gunt. Casus omnes peculiares nemo, quamlum vis sapientissimus praevidere , es dirimere in antecessum valet. Quid , quod si occurrere omnibus disputationibus vellent, non Conis stitutiones, aut Bullas, vel Litteras, sed ingentia volumina edere Pontifices, & Legislatores deberent. Et tum confusi nem maiorem, atque incredibilem inveherent . Nam si brevis, ct clara constitutio viridis ingeniis vitilitigandi , & contendendi occasio est ; quem vastum, interminatuinque dispu.tandi campum non aperirent prolixae, & pluribus distincti nibus, casibus involutae leges 3 Quare sapientissime S. Thoemas docet, haud expedire, ut Legislator, etiamsi posset, omnes casus exprimeret: Dicendum, quod nullius hominit fa-pientia tanta est, ut possit omnes singulares casui excogitare :oe ideo non potes A cienter per verba sua exprimere ea, quae conveniunt ad finem intentum : er si posset legislator omnes
casu considerare, non oporteret, ut omnes exprimeret, propter
confusonem vitandam ; sed legem ferre deberet secundum ea ,
quae in pluribus accidunt. I. E. q. s6. a. 6 Regulam prudenetis, ct sincerae interpretationis ibidem Angelicus ex S Hilario subministrat. Spiritum legis , dc scopum, quo potissimum lex spectat, diligentissime considerandum admonet, tanos infra ostendemus. Si quis verborum apices perscrutari velit, neglecto legis spiritu de fine, nullus erit contentionis modus. Intelligentia dictorum ex eausis ect assumenda dicendi; quia non sermoni re , sed rei delet esse sermj subjectur . Ergo mago est attendensim uae causam, quae movit legulato ram, quum ad ipsa hersa legis de his plura sub finem commentarioli nostri , ubi palam fiet, simplicitatem, atque docilitatem necessariam esse ad veram legis intelligentiam assequendam. Vix de lege controversantur, qui sincero imm
24쪽
In Rescript . Pontis ad Archiepi Composel. Splendae legis desiderio diagrant. Sed ii acriter cla lege ei. sputant , ct innumeras super legitimo legis sensu sophisticas argutationes, di difficultates movent , quibus legis solvere pensum displicet. . Hi cum cavillari verba Iegis nequeunt, legislatoris intentionem. & finem in discrimen adis ducunt, & ast sua interpretamenta detorquere omnia student. Si quid ergo fastidii , si quid molestiae tibi allatura sit stare repetita de ieiunio disputatio, id non in praeclarissimum Archiepiscopum Compostellanum, qui , ut contentionibus finem imponeret, supremum adiit Tribunal : non in me, omnia alia praeter sermonem de ieiunio cogitantem, regeras velim , sed 'in illos dumtaxat, qui has quaestiones suscitarunt, atque ad easdem refellendas coegerunt. VI. Paucis consilium meum habeto . Tametsi Pontificia Responsa clara, pervia, atque evidentia sint, tamen si ex
praeteritis ominari futura. licet , non deerunt 'qui aut nimii rigoris eadem causentur , aut veluti arbitrari 3 traduis cant. Quapropter operae pretium me facturum existimavi, si inconcussa, quibus vertuntur, fundamenta manifestaver . Illuc omnis mea tendet oratio, ut evincam talia Pontificem
Summum propositis sibi quaesitis praebuisse responsa , qualia& legis natura , ct iustae dispensationis regulae necessario postulabant. Nil novi oneris Pontifex in suis responsis praescribit, sed id declarat, quod sacrae inediae, temperantiae,& sobrietatis leges praecipiunt. Haec de genere universo et mox sigillatim omnia expendam.
,, Utrum quae . in antedictis nostris Litteris si forma me vir H de unica comestione, & de epulis non permiscendis
si praescribuntur, gravi etiam prohibeantur. I. Rdo in hoc nostro commentario servandus eiusmodierit. Antequam Pontificium Rescriptum exponam , rationes, quae quaestiunculis ericitandis occasionem, quate-
25쪽
Commentarisae Theolos eo. Moraliaenus coniicere mihi licuit, dedere, in medium asseram. Post, Responsa Pontificia adiiciam , ct quam firmis , atque linconcussis sint nixa momentis, palam fiet: Hac via non ain thoritate modo, verum etiam rationum vi, lectorum mentes in obsequium subigam veritatis. Rem ipsam ingredior. S. I. Alcmenta propositi Quaesiti excitandi, solationisque petend2.
Π. UO in Loesto proposito resolvenda . Alterum , x sitne unica comestura cum Ela carnium coniungenda tab gravi praecepto in litteris Apostolicis praestri. plag Alterum, prohibeatur ne sub gravi itidem praecepto cum illicitis epulas permiscere licitas e Momenta de his duo. bus controversandi sunt , nisi coniectura aberrem, quae s
III. Et ad primum quod attinet, nonnullis' minorum gentium Auctoribus, recentibusque Scriptoribus visum est, carnium esum cum ieiunii lege sociari minime posse . Ieiunium enim, inquiunt illi, conflatum quoddam metaphysicum est, seu ens indioiduum. Lrgo potiori sublata parte, tota cororuat ieiunii natura oportet . Potior autem pars, seu forma substantialis ieiunii, abstinentia a carnibus est. Ergo Ista canium concesso, tota aufertur ieiunii essentia. Nequeunt itaque Superiores unum sne altero concedere; quoniam haud est in eorumdem pytestate rerum permutare naturas. Hac munitus ratione P. Andreas Mendo contendit, Gregori uin XIII. in privilegio carnium edendarum Hispanis concesso , non iussit e unicam servandam comesturam, quod , aut ieiunii naturam permutasset, aut movam ieiunii formam invexisset. Haec sunt recentis Theologi verba . Pontifex in praesenti on insiluit de notio aliquam jejunii essentia me uelioquin vel mu-t sit eiusmodi essentiam cujus eon litorioum est a Uimuria acrarnibus , ut diximus cap. i. oel auxisset formam jejunii , Ilicem consituendo : aliam quae adhuc erat, aliam quam denuo
26쪽
In Rescript. Pontis. ad Archiepis Composiel. Ita uuli, primam immutatam relinquens : utrumque autem est absonum, o non auditum . Disput. II. cap t. n. IX Haec
est prima, ct uniea ratio ab intimis rei principiis arcessita. IV. Accedit, quod si Superior ab esurialibus escis dispensans, praeciperet unicam Resectionem, nihil ieiunii imponeret. Hoc quippe ieiunii nomen toti , non pirii convenit .
Ergo prolirato toto composito , unica pars totius nomen
si ure minime valet . Numquid dempta anima rationali , hominem appellabis cadaver U. Pol tremam disputandi rationem ab ipsis Litteris AD. stolicis repetere student. Tametsi, inquiunt, concedatur. posse Pontificem esum carnium impertiri , praescripta ieiu.nii forma , id tamen minime praecepit BENEDICTUS XIV. in suis Apostolicis Litteris . Idque hoc pacto e vim
cunt. In primo Diplomate Pontificio inscripto: Non Ambi. Simus, verba non habentur, quae praeceptum prodant. Minume quippe haec leguntur : jubemus, praecipimus, imperamur.
Teneantur omneI. Obligentur omne . Prohibemur . Nemfni A.
ceat , ct id genui similia. Accedit, quod etiamsi in secundo Diplomate Apostolico verbum praecipimuI occurrat, non propterea insertur edici praeceptum: aut si praeceptum praeis stribatur, non continuo colligitur, illud sub gravi culpa mnus imponere, Ut docent Iuniores .non pauci . Unius, praecaeteris, rescribere verba sussiciat, nempe P. Thomae Tan burini inquientis Meth. Commun. cap. . num. s s. & sinis Doctores quaerunt universaliter, an verba imperativi Mo. A di, & in actu exercito praeceptum indicantia, absolute M prolata praeceptum contineant, qualia sunt : Facite . Sol. si vite. Absineant omnes. Nemo audeat, & his aequi possen. tia. Et primo sunt alii, qui putant Probabiliter haec ne H quaquam continere praeceptum, sed consilium . . . . Alii si secundo probiabiliter censent quidem praeceptum contineri,
,, sed solum sub veniati, non autem sub mortali. Alii denuta que tertio Probabiliter .dicunt praedicta imperativa verba, , , tunc solum praecepta indieare sub mortali quando sunt in
is materia gravi . . . Si sequamur primam opinionem , non
27쪽
t Commentarius Theolog e Mor avr , inveniemus, nisi consilium . . . . Si sequamur Secundam H non erit obligatio, nisi sub veniali. Si sequamur tertiam ,, non erit mortale, tuta, ut probabimus, materia in casuri nostro non est gravis.
Secundo. Io casu dubio, an verba aliqua legis praece-- ptum obligans importent, an consilium; tanquam Regu-H lam certam ponunt Doctores reputanda esse. consilia, ct D non praecepta : di ratio quia cum Iex sit gravis,&,, onerosa, semper in benigniorem partem est interpretanda . si Adde, quod in dubio melior est conditio possidentis. E si go in dubio, lex ne sit, obligans, aut non obligans, m ,, lior erit conditio humanae libertatis . ,,vI. Paucioribus verbis rem totam dirimunt alii inquienistes et praeceptum de quo in utramque partem disputant Theologi, non est praeceptum . Disputatur autem, utrum praefata Pontificia Diplomata sub gravi noxa unicam coemesturam imponant et & quidem adeo acris arsit contentio, ut Archiepiscopus Compo stellanus coactus fuerit ad Supremum Tribunal litem deferre, iudiciumque implorare. Nullum ergo praeceptum est, lex nulla . Lex enim dubia non est lex. Dubia vero est, dum in controversam a Theol
VII. Non minori contentionis aestu disputant Calaistae super secunda quaesit parte, de permiscendis cum vetitis licitis epulis. Negantem sententiam tenuisse Navarrum adfirmant P. Vincentius Filii uetus , Trullenchus , FagundeT , Villalobos, Diana. Sed male omneae, inquit P. Leander a Sanctissimo Sacramento tract. s. disp. 1. q. as. Nec false id
asserit Leander, nam reapse Navarrus hanc quaestionem non versat tom. r. Conm s n. a.
. VIIL Adfirmantem sententiam de ieiunantium escis cum carnibus, ieiunii tempore coniungendis propugnant Fi Illucius
28쪽
5 Rescript. Pontis ad Archiepis Composel. sgae Leander. Sed minus exaete, nam aliqui , ut AZorius , laeticiniorum tantum cibum cum piscibus permisceri licite posse asserunt. IX. Sed rationem audiamus , qua Recentes i sti TheoIogi sacrae abstinentiae tempore utrasque epulas licitas , vetitas. que manducari indiscriminatim posse contendunt. Ne iisdem imponere videar, verba transcribo eiusdem Lean seraeit. inquientis. si Sed tanquam mihi certum respondeo , posse rsi quia qui dispensat, ut quis possit in diebus prohibitis eo. A medere carnes, nullo modo prohibet, ne simul cum illia ,, comedat pisces et ergo cum alias horum comestio sit Ileu,, ta, in ipsi et diebus, in quibus prohibentur carnes, Ilisis cite poterit carnes, ct pisces simul comedere, si alias ex ,, comestione piscium non proveniae comedenti aliquod dam
. X. Limitatio isthaec: minime arridet P. Thomae Tambirino. Piscium epulae noceant comedenti. Quid heine 3 In temperantiam is, secus in ieiunii legem peccabit. Sic ille scribit lib. in Decalog. cap. s. num. 6 ,, Quarto dispen-,, satus ad carnes, potest simul comedere pistes, quia nuI. A la lex adest, quae haec simul comedere prohibeat. sed si si saluti noceant, fiet quidem contra temperantiam, non si vero contra legem Ecclesiasticam ieiunii.,, XI. Haec sunt rationum momenta , quae suadere viden.tur, nec unicam comesturam sub mortifera noxa praecipitis, qui carnibus ex disjrensatione vestuntur . nec graviter epularum permixtionem interdici.
29쪽
Commentarius Theologico.Moralis
RESCRIPT. P O N T I ris Respondemus : concedentes facultatem vescendi carnibus D tempore vetito, sub gravi teneri easdem facultates non si aliter dare, quam geminis hisce adsectis conditionibua: videlicet unicae in diem comest onis, & non permiscenis is darum epularum. Eos vero , qui huiusmoui facultatuis bus utuntur, sub gravi ad binas ipsas conditiones im si plendas obligari ,, . In recensito Pontificio response nihil novi oner i imponitur, sed vetus declaratur : ireque praeseribitur, quod justae dispensationis Regulae necessario exigunt. XII. Dontificium Responsum adeo planum est, atque ema ploratum, ut nulla valeat vel sophistica argui tione eludi. Bene habet, inquient, fortasse non pauci. At
pro supremae voluntatis arbitrio potestatem impertiendi edemdarum carnium licentiam coaristat, angustisque terminis circumscribit. Novum ju condit, novumque onus hominum humeris imponit. Parendum est Legislatori quia iubet , non quod ipsius dispensationis natura id postulet, exigatque .XIII. Commenta isthaec extremam legislatori invidiam
conflant, tetricae severitatis notam illi inurunt, subditorumasteistum in eumdem extenuant, legemque ipsam despicabilem efiiciunt. Pugnant enim mutuo lex, ct libertas. Qiiam. rem nihil intentatum homines negligunt, ut vel legis iugum excutiant, vel in Legislatoris nimiam severitatem illud regerant. Clementia, mansuetudo, benignitas sunt, inquiunt, characteres optimi Legislatoris, nullaque re Deo, cuius vices gerit, propius accedit, quam lenitate, misericordia, atque benignitate in aptandis suis hominum imbecillitati mandatis. Anticipationes istae in causa nostra ex illa opiis Disitipod by Cooste
30쪽
Ia Rescript. Pontis ad Arabivis Composesi opinione, quam s. I. descripsi, ortum ducunt. Adeo siquidem illa inveteraverat, ante duo Regnantis Pontificis BENEDICTI XI v. Diplomata, inscripta Non Ambigimus, ct In Suprema, ut pro lege eam haberent benigni is ethices assertores, & vindices, quemadmodum eorum, libri testes sunt . Porro, ne se errasse sincere fateantur , novum ius conditum adfirmant. Quod quam sit falsum continuo
XIV. Eo itaque cum primis tendit oratio nostra, ut palam faciam, Regnantem Pontificem BENEDICTUM XI in hoc suo Rescripto vetus explicasse, minime novum condidisse ius. Declaravit id, quod & legis vis, & iustae dispensationis natura postulant . Ante hoc Rescriptum tendibantur concedentes facultatem vescendi carnibus praefatas duas conditiones apponere . Si ignorantia & bona fides acrimine excusare tum poterint negligentes, caeteri viderint. Nulla revera nunc opitulatur ignoratio. Haec ego evincenda suscipio, & nisi me omnia fallunt, evidenter. Quod ut facilius praestem, altius arcessenda sunt ta legum , & dispensationum principia. XU. Legis finis commune subditorum bonum est. Hue lex omnis pertinet, ut communem felicitatem promoveat. Interdum tamen accidit, ut bono communi expediat legem ipsam non observari. Haec est doctrina S. Thomae Omnis Lex ordinatur ad communem hominum falutem. Continis git autem multotier , quod aliquid observari communi saluti essutile , di in plurisai et quod tamen in aliquibus casibus est maxime nocivum .... Unde s emergat casus , in quo observatio talis legis sit damnosa communi saluti , mn es obserueanda . Quemadmodum lex, ita & legis relaxatio seu dispensatio bonum commune spectat. Quoniam vita, & sanitas subditorum boni communis naturam ingrediuntur. Sublatis quippe subditis concidit omnis lex. Quoties Iegis observatio ma nifeste opposita bono communi est, seu quando subditis graviter noxia est, reipsa cessat, quia necessitas legem non habet. Contra, dum oppositio legis ad bonum commune , α