Questiones et decissiones physicales insignium virorum : Alberti de Saxonia in Octo libros physicorum ; Tres libros de celo et mundo ; Duos lib. De generatione et corruptione. Thimonis in Quatuor libros meteorum. Buridani in Aristotelis Tres lib. de

121쪽

ranto limpore utor te sapore preseirti et de de artica optimo

Quantum adsectitidium sit prima conclu

lio U tempsto est inoma:piobatur: ni elisuraci mensaratum debeti teste vii, genia per Hristotele iii illo quarto ita quo a pondus me iis uratur pondere tet magnitudo ni Surudietne: et ii totus inovi: et sic de aliis ut dicit ibid. iii: D motus me furatur tempore.ergo tempus est morus.cSecundoptiua et posterius lix tempore sulit motus per Arii totelem inlitera sed pr ius et posterius in motu sunt in otus: sunt ei lini parteo uiorso: et tem p est motus. Teruo carcii competit disi ii itio aucumo et diffiniturii sed tempou competit diffinitio motus erg3 tempus est incitusmiaior est nota: minor pactet ex eo: ae tempus est atauo in quadam successione existes et per consequeti est actus enti 5 in potentia ad ulteriolem successio item et cum tendentia continuasta illam: et per conet

sequens est actus entis inpotentia: tin aenipotentia. cunda conclusio:non obstantagio mite tempus est motus: tamen istiterinim tempus et motus habent se sicut subiectit et propria passio: unde Aristo. dicit tempus esse propria pasessionein motuo: probatur conclusio: quandocnq; sunt aliqui duo termini suppone te pro ea aenare: qtiorum virus est magis colino testicus Salius: si sunt verificabiles de se inuic couertibiliter se pabent sicut subiectum et propna palsio: patet de homire et de risibilused nunc est irastristi duo termierii tempus et motus suppoliunt pro eadem re per conclusio nem precidissentet ne hic ternimus t lipud est magio coimodita tuus: dic termitius motus:patet hoc: quia ultra contio ratiotierio ut uotcrini inmotus addit esse numerum vel mei tirasti ipsius illotus. are etc.

fili rati tu in ad tertium dicitur pristior ci, te

pus est mensura motus. Cotini di premitto aliquas condi: tiones: que requiruntur ad Ne maliquid sit mensura:dein ac ponam conclusiones.vnde et hoc e aliquid sit mensuraptura requiruntur. CPrimo ae sit unigeniti mens arato finici est possibile.CE udo requiritur:* ipsam sit notum tetnotius mensuram unde si diceretur mihi ille pannuo . st de

cem ulnarumet ego nescirem: uenientara esset ulna: irec viatis inque mensuraestet villa: tunc non notili caretur inibi

Satas uti panni.c tio requiriturae sit conitnune et fauosum: quia a iter unus per hoc alteri ita posset notitica re litatem mensurati. Erauarto requiriturae sit ita uaria hiletet certum: et precisam fm qi potest:viide si comuniter pedides et ent multu inequales non esset bona mensura Stilaapest Ilio. EQuinto requiritur:*sit minimii no stino liciter: se a sint sei simu sicut est gratium: ve suavium sicut est scopapint quarta: et doc diuertistio de: diuer ita te rersi mensiuratarum: Mide Sto liqd est mutuo: tanto per ipsam plura post imus mensiurare per replicationes eius: unde possum' ni furare pintam per scopaim qui ad uescope faciunt pillata ii:sed per piara sto possumuo mensurare scopam:et sic de allio:et ideo ad hoc ut liquid sit metasura reqritur; sit misium ivet fimpensum vel pinv netsi sint plures conditides noti requirit tiroe neces litate omnes:msi ad mesoram optimi et quanto plures et pilaic paueties tanto mensuratio est melouet certior . VCuricla punia conclusio: ilibit motu ostii obici cogito scibilis potesse tepuo. a turriqi per quelibini otii 1 irobis cognoscibile possumus viriss alium motu nicii iurare. ergo conclusio iura pna tenet ex eo: Uesse meristi ramotus cst et e tempus: ano patet per operarios: qui tepore occultationis solis per suos motus et opationes factas coagnosciat an sit laora sexta an meridies:etite motibue suis me iurant motum tali:vel uti uni alium motum: similiter denos cte per motus horologiorum me suras itur alii mutuo. .Qecunda colici usio: ignorasitibuo motii ceu:iliolus celli non est tenipuo: probaturina 3 ad hoc maliquid sit tempus requiri tur ipsum esse mensuram alicu tuo: puta motu oi sed ad hoc qi aliquiasiunensura : requiritura sit cognitum et certum. Licet tia conclusiviomnibus motus celi potest esse tepus: et teinpua priticipalissime dictum: probatur:nam sicut dichi est mensura est de ratione teporto: et quia motus celi est viii seniuo omiudurationi successive:et vulgoti cimo requiritur ad in elisuri sequitur; motum celicuiuslibet duratiora suci cessisse p6teilla inclisura: et per 'no tempus. Secundo pateti ocheo: at ino tuo celt est notist illius et faniosissimus et communissimus apparens omnibus: vel saltem potest appares

re omnibuo vel saltem pluribus .icertio ex alio: quia est res gularig.quarto quia primus.quis ominimus:quia veloci' modo bee omnia requiruturas esse mensuram:que est de ratio laete pinio.Sequitur ex his nullum alium insolu3 eme ita principaliter tepuo sicli test motus ceu: quia itulli alteri morat conueniunt ita principales conditiones mensure sicut inocui celi. Quarta conclusio:api id vulgareo in axime motus solis dicitur tepuo:quitisse est eis notissimus. Ita inta conclusio:aliquibus motus iura ediditur tepuo: paddoc: na alia disti ut lepus p annos lunares ret illis motus lusne est lepus .cSexta conclusio mi otiis D prius octaue sphere non est motet hoculle motus quo in centum quinquaginsta annis pertransitur solum vitiis gradus et pateti oc ee eo: quia ille est ignotus:et per coii sequens ei non conuellit ratio meti iure:et per sit 3 nec ratio temporio. Et si dicatiir tem pus dicitur elseptimus motus:mosto momo octaue sphere dicitur ptimus: dico concede ii docptempus est primus moetuo celliet hoc si per piimum motum intelligimus moisi diurnum vade ille motus est tempus: pni motu illius partis celiqui est nobis magis notus: sicut est motuo solio. Caci liis omnibus potest concludici tempus pesticipaturimedii tum dicitur solum de motu locali diurno: sicut dictum est lepus vero minuo pittacipaliter dictum bene dicitur de quocunq; alio rnotu:pet quem viiii a lxii motum mensuram uo: sicut di, ctum erat ocinotu l)orologi .

Sd ratiotico principales etc. hrima solista

est in secundo articulo. et Zid secunni tempus non est mos tuo: negatur et et quum Probatur primo tempus inuenitur idem apud omnia tempo talia simul existentiaco cedo tali mensura extrinseca. Et stilii dicebatur nullus motus limen itur idem apud omnia mobilia mego: iuio motus coli tiruenitur idem apud omni :nongomitibus ini)ereat subiecture

sed inuenitura pudoritati mensura ramunio apud meta: iurata .cria tertia: quii dicitur illa que sic se habetitae unonia lipticato etc.potest solui istud sicut precedeno:vnde qua uis distinctus momo sit in distincto mobili subiectiste: ta ilicii unus illorum potest esse omnium illorum inensura comninnis. C Ud quartam omnis motus etcsed tempus nec est velox riectardum mego: verum est tamen crista nomina veslox et tardum non conuenistit tempori ea ratione qua est t&pus: sed ea ratione: quaest motum: et ideo Quis ista tempus est velox vel tardii sit ita vera sicut ista motus est velox vel tardus:tamen prima est impropria et seclida est propua. Σ3quii probattir te inpiasndest velox nec tardum: quia velox et tardum diffinitur tempore: et tempus non diffinitur tempos retergo temptio iton est velox: neb tardum:dico gi forma argi intenti non valet: ut neci statim iniet aquilinii in diffini turnasoniasus autem non diffinitur naso tergo nasus no est minis ne aquilinuo et quit Brist in isto quarto posuit ista ratione loquebatur di uiatiue et nodeterminat tue Id quintam tempus est quoddam discretum etc. concedo tolli: et negatur ci igitur telis pusilon sit motus .propter lane aere que de seret Fin suam naturam est conti ima per anima signi tem unani eius partem extra aliam et facientem discretione inter illas dicitur diseret . silia tertium principale si te ni pus etc negatur coriaequentia et quum dicebatur mensura et incia suratum debent esse unigenia dico ae motus celi et inoratus alterationis belle sunt unigenistant nigelieitate quata requiritiir inter meti suram et mensuratia: unde quilibet illorum est unigeniuo alterii quati tum adsurcessioneimet clusitum ad ilia sunt comparabiles ad inuice .EDd quartam sequeretur etc.concedo.et quii arguebatur mori quia quelib3 pars temporis est tepuo: sed tad quelibet circuitionis est ete. Dicomminia non valet:patet hoc:na non sequiturque libet pars substa alie est substantia: sed iion quelibet pars homi uio est homo: ergo nulla substantia est domo. Eldquirita dico concedendo si celum qiitesceret : et nullus aliuo esset motus pro tunc etiam nullum cs et tempus: et ergo secum: dii in fidem nostra marite cieationem celi non erat tempus: et ideo quamulo poneremuo creationem mundit tamen possemus istam concedere ab cierno fuit mundus ridest omni tempore finit mundus riiun qua enim fuit aliquod tempust quin in illo est et mundus: ex quo antecreationeni mundi non erat tempus piopter hoc quod tune non erat motus

ecli

122쪽

m, Questae

celi aut est rein pilo. vlteriuo concederem siniolus celi retardaretur: vel velocitaretur: P tunc etiam tepuo velocitaretur vel retardaretur. EUd seriam dico q=ilit qui sunt in teneali iis sicut siliit incarcerati et sicut sunt cecit luistion percraotarit repus principaliter Dictum sicut motu3ce lupercipi ut in tempus minus prilicipaliter dictum sicut aliquos motu inseriores: per quod altod motus niensurant: et illi utunturcius motib' amolit celi protre. Ad septima dico: qilino

motus celi est ubi :sed hoc improprie ad istum intellectumc, ubi stitit teporalia: liue sint in mari liue in terra: sui mensurabilia motu celi: quo ad eorum duratione succeii iii itaq=vdiv motu celi possumus uti tanq, mensura .Erid vitimam non ubi est idem motus tali tu non ubiv est idem ortus et occasus latis:daeo q imo idem motu aceti qui est oratus solis in uno olimn te est occasiis eiusdem in alio: itam ille motus absolutus est idem:sed quo ad diueriosormontes habet diuersa nomina in uno emou3onte ortus an alio vero occasustiaeut si idem homo in Flandria vocaretur hiteor et in Italia Plato. Sed dices quo tu concedis istam tempussi ei motus celircu in tamen Tristo .iri isto quarto negetatis amtempus est moruo:dicoqidri .ilegat illa non tanes falsamiua negat eam esse quidaitatiuam: unde sicut ista risibile eit homo non est quid ditativa:ita nec ista tempus est motus: et quum Trist dixit istam tempus non est motus non intendebat aliud bi steterminus motus non est quid ditatiue piradicabilio de illa termino tempus.

Aderitur. virum dimnstio tem

, potis sit bona qua dicitur tempus est nusii merus motus sindisset posterius: i argui tur*non:tempus Mest numerusUyntia si tenetna iis probaturio omnis numeruo est

ii ira id quoddam discretum: nullii tempus est dis cretum:ergo:malor est notae mino ibatnrnullum continuum est instretum: o ne reptio est et

ergo nullum tempus est discretuma Secundo illa distini tio non est bona: que non coperit omni contento sub dimittito:bec est binoii ergo maior est nota:mmolybatur: qipdicta dimnitio no conuenit tepori infinito:k3 eterno propter hoc in tempus infinitum non est numeruo: propter hoc ae omnis

numer ad est finituo: ex eo omnisnumtauo est numeratus vel numerabilis:tale autem non est infinitum ut dictum interito huius .cortio si tepuo esset numerus: aut eis nil merito quo numeraviud aut numerus numeratus: non pilainum:ouiae tune tempud esset actio anime: actione enim anime numera miro consequens est falsumsitam dicium est aetevus est motus celumotuo autem ceti no est actio anime: nee Potest dici secundum:nanisse quilibet motus et etiam quies et te nidusex eo di quodlibet istorum potest esse numerus numeratus.EQuarto si tempus emet numerus sequeretur differentiae numeri essent di ermne temporis: conseques est falsumtinsitas patet: quia differet te numeri sunt pari m

consequentia quiscii anima numerans noli est: exeo Utinc distinctio non est modo si tempus et numerus sequeretur quod dictum est Sixto cum omnis numerus sit mensura sequitur*n temptio est numerus et teniplis est mensura. Sed probo m non:quia st tempuo esset mesura hoc inaxime motus: non maiori ratione vinus mallerius: ex eo te omnis motus est mensurabitio tempore : sequeretur m rem: pus esset mensura culust ibet motus co equelis est falsum: quia sicut dictum est tempud ponitur eme monia celi:'mo ius tali non est mensura cuius ivet motus:ex eo; no est me iura sudoreo cunae sura debeat esse notioi mensurato et idenon est nonus seipso: etiam nec est mensura ali omin moniua sequia multi alij motus sunt nobis ii otioleo et cum inmmratum debeat nobis esse inta' notum m meumra: sequirurmotum teli qui ponitur esse tempus: non est emensura aliorum motuum magis notorum nobis eo sit motus ceti ix.

dii oppositum est Arist.in isto quarto: qui

ponit paedictam diffitutioilem temporio In ista questio:

XU. .XLVI. ne primo aliqua premittam. 6o respondebo ad questiss.

Qu1tuni ad priinum premittende sinit alsi

que proprietates ipsius tempores: ex quibus potest inferri diffinitio temporio: unde vita proprietas est aetepuo est successi uirili .Linde Pristo .dicitu, non estpossibile plures parate temporio stimul esse: quarum una noli includit altam. Oecunda propi ietas est et, in omni tempore est prius et posterius. Est eris pio piletas iis tempusi est continuum ret pro et propi. rhec est diuisibilem semper diuisibilia. Quarta

proprietas q=durationea motuum et quietum mensiurantur temporeunde quando volumus ecplicare durationem alia cuius rei nos dicimus illam rein dura me per mesem:vet per asinum: vel per alia huius modi nonattis: que sunt nomina teporaliatet quia huiusmodi nomina que sunt hola dies septiet malia niensis antauo sumuntur pin motum solis: sequitur aeremuniter motu solis utimur tanStempore. Uttirius sciendum*totalis motuo solio sui Prist.est perpemud:et adhue euis in fidem nostram ponitur terminari:tam ii pin fidem nostram ponitur eme ita longua cretus totalem quantitate non cognoscimus:et quia illud per quod debemus mensurare debet nobis esse notius mesurato: sequitur ae permotum ita longum non pota uinuo metiturare nostroAmo tuo et opes rationes breues: ideo per animam nostram distinguimus interpres istius longi motu oritam accipimuo aliquas paratias partes ipsius motuo: quas a aequamus nostris motib'operationibus et quietibus: quarum duratione volumus mensurare: et tales partes vocantu tepugi et alique earum sunt longiores et alique breuiores:et ideo quasdam carumvocamus horas:quasdam dies.si e his patet cilicet sit idotempus et motus i tamen in diffinitione quia nominio rem potio includitur mensura: sea non in quia nominio motus et et ideo quia mensura est de ratione temporis accepti secudii discretiolim ararum partium. Tristo. volens hoc exprime redicit tempus esse numerum.Ulterius cum tempus sit successivum:et non est mensara iustentium quoad eorum dura taeno mccestiua oraristo.volcno hoc primere dicit tepuo esse numerum motuo Et quia moto test dupliciter: uno modo ad diuitionem subiecti vel mobiliaret quantum ad tarulem diuisionem una pars teinporis non est peio inlia: sed est simul cum ea Illio modo potest diu sti in parteo quarti una precedit:et alia sequitur.2 tristo.volens motum non esse mensurabilem temporc: quo ad eius primam diiulione 3:sed quoad secundam dicit tempus esse immerum motus secundum pisus et posterius. Ulterius est notandum cyptopter hoc dicitur rempuo cst numeruo denotatur tempus cilementu ram: et differre tempus a non mensurioipropter hoc aute q6 dicitur motus denotatur tempus differrea mesurio rerum permanentin sicut sunt vina uncia pinta buccate: unde tempus non est aliqua talium melisurarum.

Quantum adsecim dum pono istam solam

conclusionem aediffinitio predicta ipsius temporis est bona propter hoc cr explicat perfectu conceptum temporio visus icienter patet ex dictis in primo articulo.

Ad rationes principaIcs.Ad primam quu

dicebatur nullii conti tinuesse disere tuini potest diei vidiscretii uno modo capitur pro illisque possunt per se numerati:et quodlibet istorii est in diuisibile. ysto modo iistelligentie dicuntur discrete ad inuicem: et sic accipiendo discret si nullum continuit est discretii. Euo modo dictitur discreta: que susit diuisibili et cis hoc separata abinuice: et isto modo dicimus plures lapideo vel plura ligna este discreta: et sic adhuc continuum non est discretum Tertioni odo dicuntur discreta: que sunt diuisibilias et tion actualiter separata ab inuicem: ibsolum per signatione anime viui signatur extra alii d: et licaccipi do discretum bene concedo continuit cile discretianuvii de non obstantem istud ligilii est continuit: tamen pergnatione anime discerito et distisiguo visa part ineste extra alta et possemappi tendere vitam illarum parti viis non apes prehenderi do alam etc. Tunc ad propositi im dico: i is trispus secundia se sit cori titi uult alueitcst discretii per animam distinguenteni una partem teporis extra aliam tetideo dictu est in diffinitione temporis reptio emetiuisierum mitiae: vias

de momo celi coiit in liue non diceritur teri iptio: nisi puit h

123쪽

iristo erit numerate vel immorabiles per anima illud nobinen truas hoc colitiolat: et in eius ratione minia ii includit. secunda nego*aliquod tepus sit infinitiirande quo an tempore dato et apprehenso ipsunt est finitii: sedili bone concederetur ista: infinitum tepud cit quonia aliqusntu tepus est ut hora: et dupluteinpuo est:et quadruplii: et saevirevius ut simiolio tepore presenti uteretur ima hora: et Plato duabud: et Cicero quatuouet sic ultra: et essent infinitivomis nes: ire esset concedesta inlinit uni tepuo estande cesset nex ilida: aliquod tempus est infinitiri et est simila sicut prius dicebatur delinea girativae: belle conceditur infinita lineamrativa est: et tamen negatur *linea girativa sit infinita. Dad tertia dico vi est numerus numeratu no ultimatuo sed ulter tua numerans seu quo ulterius numeramus inii mediante instrumento alios motus recte sicut piimo numeramus fabao et per illas ulterius numeramus alia ores homineo et capras quartam tunc differentieeth. potidici; non opollet differentias superlinis esse differentias inferio id sicut differetitias aninialis esse differentiab bominia: modo numeruo est superi uo ad tempus . nihilominus potest concedi te aliquod tempusi est par.via dedicinius aliquas horas vel dira pareo vel impareo. Id quintam cosceditur et non existente anima numerante: non esset tium rus actualiter immeratus: sed esset numerus numerabilis:

quod sufficit. Et sic potest intelligi dictum antiquorum qi te pus depeati ab anima noti quo ad materiale sed quoad formaleam portatem potentiale immorationeni animc demirinalia ita intelligi potest aliud dictum antiquoitust3 ptempus consportitur excetinuo et discreto: nam de materialite pus importatrem contusua: scymotu:et demantali discre

tio item. EDd sextam sequiturae tepus etc.concedo:et quuindicebatur si hoc maxime esset respectu ipsius motu etc.concedo requii dicitur ire maiori ratione vilius Salter tuo comceao: et citu dicebatur:ergo esset mensuraetc.concedo vii per partes motus celi mensi ramus et numeraniuo motum celicuius est par recte sicut per unitatem replicando mensura mas numerum:et ideo motus est celi me sura extrinseca alio rum motan:sed est mensura intrinseca suimetisini aliam taetinen parte mensurari secundit aliam mensuratum: et sic non concluditur idem esse notitio seipso: quis no idem est me nosura et mensuratu ni respectu eiusdem: unde hora mensurat diem et dies septimanarunde hora est atomo solis a tali puncto adtiam punctum:dies autem est una itegra reuolutio celi et hec est dies naturalis.

deritur rutrum omnis motus

i melilaretur tepore: siue utril omitis motus I sit meas surabilis me et arguis primo P non si motus ceu non est mensurabilis tepore teret

ligo etc. irria nota de se:antecedens Dbatur quia motus ceti est mei tempus ut dictum C est:tepus a fit non est mensurabile tempore aliter esset iam mensurabiles ipso. Secundo omne mensurabile debet eme finitu:motus ceti is definiuius nitia percpetuus ergo minor est nota:et maior probatur: onme issensurabile est cogitosestila et norificaebile:sed nullia in infinitu3 ei cognoscibila :ergo nullii infinitii est melisurabile.ETertis viculura dedet me notior mensuram: sed temptio iis est notius inotu:ergo tempus no est menstra motus: malor est notatere oci quantitas ignota mensurabilis linio bio nota per Stitate mestire nobis nota: minoi pat3:qi tempus difflanitur permotu .dicitur enim pus est numerus motuo fimgrius et posterius : modo diffinitum non debet esse notiuom sit paro diffinitionis. Quarto mensura debet esse mismi menstitato:per pintam enim non melisuramus scopain; sed bene ecoiiuerso:sed ita est; tempus quod est motus reati quolibet ino tu istorum inferiorum est maius: ergo motusce lino potest esse mensium istorsit si fertorum: et percoseque e falsum est: lepus es mensuram cuiustibet motu iunde ulla reuolutio diurn est maior multo tam quo ad velocitnes Squoad matium pertransmini: Q sita inbutatio Mitis: ergo videtur; ambulatio sortis nullo modo possit melisurari reuolutione diurna. et ita argueretur de aliis. Emullitonio tuo celi: qui ponitur esse tempus monest unigenius cuilibet

motui istorum inferiorum: ergo non est mensura cuiuslibet

motus .consequentia tenet ex eo ae mensura et meti furatum debent esse unigenia:antecedens probatur: quiano est viii. mus motui alterationis mee augmentationis: nec dimidinurionio' ergo. exto mensura debet eme puoi mensurasto per Aristo decimo metaphysice: sed sic non est detens pore:respectu motus ceti:ergo tempus noti stiricii sura motusce litet per consequens questiolatis: assi impium patet excoqi tempuvet motus cellaimul inceperinit: et ambo cterii aliter fuerinit: ergo et c.

In oppontum arguitur per Aristo meoin

ius motu est in tempore: seis esse in teinpore est meri iurari tempore:tiam esse in temporeves est eme quando tempus est sese me in tempore est merisurari tempore.Si dicat at secutiet

dum habetur propositum: sed non potest dici pumi uitam si esse in tempore esset esse quando tempus est: pari ratione lignum esset in lapide:et quodlibet esset in quolibet patet ex eo q)lignum est quando inpio est: et quodlibet est quando aliud est. lnista questione pruiuo ponam distinctionem.

secundo conclusiones.

Quantum ad primuin est sciendum quod

mensurari aliqua mensura est scire quantitatem privo ignotam illius quod mensuratur per quantitatem nobis notam scilicet per quantitatem mensare. Sciundo sciendum est quod tres sunt modi mensurandi. punius est per partem intrinsecamelisurabitio: verbi gratia:sicut signata ia3 aliqua portione uniue integri panni:cuitio portionis quatilitas est mihi nota: sit verbi gratia ae esset una vina: tune per istam portionem panni totalem pannum possem mensurarer scire quotcsthnt ut ne imito totali pantio: se a talio meis ratio fieret per partem intrinsecam mensurabilio. Oecuirudo constingit mensurare per adequationem me si scire et me sisurabis

lis verbi gratia:sicut in statera: quum ponati notum ponitur contra ignorum: similiter quia aliquod corpus note lon, gitudinis sicut una vina supponitur uni parti panni tet sie inuenimuo quantitatem panni pilus nobio ignota. CTertio modo fit mensuratio per remotionem partium mensure et me surabilior scilicet proportionando mensuram et mensus ratuim secundum diuitionem partium earum sibi inuice corres ondentium: verbi gratiae: itam sic per multitudine gra, duum ceti inuenimus ambitum totius terre trebis ignotum sicut patet itide sphera .vnde: scito numero gratula cesti uel teritia scito quot leuce in ambitu terre correspondent viii gradui celli potest sciri quot leuce sunt in circuitu ipsiuo terre. sic ergo patetae per quantitatem circumretine celi meri iuramus quantitatem circii ferentie terreis p coiremo dentiam: Suio quantitas circunferent lectit ut multo maior O quantitas circunferentie terre.

Quantum ad secundum sit prima coclusio

te pus est in cnsura motus celi secunde primi Tmod in men iurationis .probatur:*aliquis motus celi magnilo punam parte eius mesutatvrsicut motus cetiannualis permotu vceli diurnu .vnde annii mensuramus potest modo dies est pars intrinseca anni. CSecunda collausio: lepus non est mensura istorii inferiorii primo modo ii ec secundo modo me surationis: atur: talepus: puta motus tali: id est paro intrinseca alicuius motus inferioris. ergo nocitetuo mel istra pii moni odo mee etiam secundo modo:ppter hoc q= tem,puo:puta motito ceu non adequatur alicui motui in seriori:

tam quo advelocitatem:* quo Est augmentatione et ad magnitudine. Cicertia conclusio onuitii motu si istorum infe rioisi sp pua est mensura tertio modo .sbatur:qusa quolibet mota inferiori signato p correspondentii partiae suarum ad partes tempotio nobio cogniti: ille motus potest fieri nos bis cognitus:tam quoad durationem*quoad velocitate qua quo ad magnitudinem pertratisitam:verbi gratia ut si aliquis sciret quot essent lime in die artificialiiverbi gratia quod duodecinnet talio su qualibet hora pertranstat unam leucam uia fine diei sciretur quantitas totius spati pertrans siti scilicet spatium duodecini leucarum:ex eo ae duodecima paro leucarum coire spolidet duodecime parti dieitsolior Similiter per lim6i coiremondentiam postumus per moetum horologii mensurare motum celi:verbi gratia: visi una rota in horologio mota regulariter faceret unam ri uolutioenem in v I

124쪽

uentur vigintiquatuor punctaequaliter dirantia siti ciruferentia ipsius rota: tunc quando vitii illorum pulictompertranuuistet tantum spatiit qua tu est inter duo pun algora dieratam phuiusmodi inaesura recta de illis: nfisi ivisset ut remoti delatia mensurea non solii equale per equale:sed ci et in tali modo iis si inferiorum. Ex his patet loque

u sunt

irregulares opoitetitispicere ad partes earum seorsum vel reducere eis ad regularitatem:quod non oportet quando sunt regulared.

Ad rationes.Ad primam dico quod i toti

idem me furatur se ipso: quia aliquis motus celi totalis non mensuratur per seipsum totalem:sed per eius parte intrine secaim sicut dictum est.CRd secundam dico quolibet mo tu celidato ipse ei finitus et metis trabius per aliqua eius partem taliquo tamelistatae perpetue durabit motus ceu: et durauit.ERd tertia dico quod Suis motus sit notior tempore: tamen aliquando accidit aetempuo est notius motu.et tusic per illum otii notiore aliquado mensuramus: et mosius mensurano vocabie tempus motu mensurati Od quartam dico gi in mensurationeque sit piimo vel secundo modo no debet mensium eme maloimesurato mihilomitius in mensuratione tertio modo dimmensura potin esse masior et minor vel equalis mensurato sim quintam dico qGimo motus celli aliis motibus est unigeni' quo ad correspodentia et diuisione Exoportionalita partiti: et hoc sufficit ad hoc qi sit vel polint esse mensura ipsoru etc Eria sextam concedo ae mensura debet esse pilor mensuratomon in essendo: sed in cognoscendo: unde per aliquem morum posterius mctum postumus mensurare alique motii priore dum tame motus posterior fiat nobis petiim notus Q priores scut patet de motu horologi, hodie facto: per que motum nouum: tuo tu me in antiquum possumus mensurare.

Questio .XUII.

m Ttimo vitur utrii, quies

mensuretur te inpore: et arguitur Olviij nommulco est idem cure perman&

l-ael te quiescente: sed res permanens no

tepore:ybatur: quia da ybet omneo sua optes simul: ergo nec quies. Seelidoniihil mensuratur tempore nisi quod alpoitionaliter est

diuili bile tempori: sed sic noest de quiete: ae quies no est aliud a re permanenter res autem permanens non est Nortioiialiter diuisibilio tempori ex eo id per maiies est tota inquam; et parte teporis. L Tertio:tepus cii sit successivum: ita est mensura nisi ei itiit successivor in sed quies non est res successina sed permatico ex eo quod quieonSest aliud requiescente. et percosequeris ud est metisiurabilis tempore. Quarto si quies mensuraretur tempore: sequeret qd ita deberet poni indillinitione teporis id quies sicut d inre' quod patet falsum ex diffinitione teporis in qua dicis temepus est numerus motus secundisi prius etc.in qua ponit hoc nomen motus et non hoc nome quies:cdsequentia videt tenere ex eo aequies ita mensuras tepore sicut et motus.

In oppositum videtur esse Aristot .in isto

quarto qui videtur dicere tempuo esse melisuram non solii motus:sest etiam quietis. eis aquostioire sit prima conclusio:* iiussa reo permaneno: istens tota simulmiensuratur tempore: probatur illud D naensuratur tempore debet esse diuisibile tenipou. ita*pars mensurati coiremotideat parti temporis: et maior maiori: et minor milion: seci sic non est dereperina nente:ex eo quod habet est totum simul et

non habet maiorem partem sui in diem in hora Secuda conclusio asi e rei permanentio mensuratur tepote:illa conclusio ponitur ab Eristo .sed sciendum ae proprie loquendo non est vera propter hoc quod esse non differt ab essentia: si ergo essetitia rei pinanetis non mensuratur tempore: sicut habetur per mari conclusionem:sequitur nec essemihilominus ista conclusio est vera ad istum ilites ectum cptellipuo conii oratum per hoc verbii esse vel fore vel miste coexij sieno rei permanenti ritetismatur temporemota quidem mirinsece: sed intrinsece tan* totum sua parte vel partibus: et isto modo dicimus alique fuisse deceannis:et ei' cme memsurari deceanius idest tepu5qd coetistebat ei est dece anetii oux quod quide tepud est mesurabile diebus vel septima molvet horis: itam dicere tale sortio mesuratur me ide3 est et dicere ips coexistes sorti me surae tempore: q6quidem viter pars intrinseca ete. ti Tertia coclusio:quies no meat, surasiae: probat: qi quies no est aliud a quiescente ut nunc stippono sed quiesces no inesuras me en sit res pinaneo: ergo. Quarta coclusio:quiescere belle me suratur me i Udcolinotatu perly quiescere coexistes quiescetiti bene mesaratur metet ocintrinsece:sicut totii sua parte:vel suis partib':ybar:na cuti dieini' sortes quieuit per tres horas istis trair puta tres dore est intrinsece mesurabile tempore: usi omne tβges intrinsece mesurabile me cx eo qgomne tep' est quod da totii copositu ex suis partib'.sed ne totii est me surabilesiuio partibus.Escirca dicta dubitas posito quod ante creationem mundi quia adhuc nibilerat iii si deus:d creasset tres angelos eiusdem perfectionid .La b.c.primo a. et postea b.et .c simul:et Postea illos tres angelos simul annihil asse queris utrua. fuerit imaioris durationis em fuerint b. .etb.c.fuerint equalio durationis:et vides casiae: via pluo durauit Stataetb.c. ualiter durauerunt. DOppositu araguitur:qinulta est quantas maloi ipsi' a. ipsius. b. c.nec intrinseca:nec extrinseca: et per conseques novi maior duaratio ipsi' a. S ipsius b.cet sic nec extrinsecatex eo q6 nuli est qualitas extrinseca nec fuit ante creationem mundi et c. otest dieiq secundu extrinseca denominatione et coditioiiale potest cocludi*a. fuerit maioris duratiois Q h.c. imoi certano iticie:et memetit equalis clib.et hoc ad istii sensum q=cutussibet angeli duratio denominetur tata quasta fuisset mo coexistes ei si sibi coectitistet sicut sibi no comittit. et ilic forte ipso exist coa.fuisset duplia ad imoqd coeexistebatb.ca tpo O coexistebath fuisset equale tepori qGcoextitimete.adis ii sensum possemus dicerca .fuire malos rio durationis Ob.c.et b. c. fuisse equalio.nationis vadiit

vijs suis secundum conclusioties politas. C Et sic est finis Quarti libit. Questiones magistri Tiberii de Saxonia super quintum libium physicorum.

Neritur conseque ter

rum circa textu quinti libit physi:

Yst corin vitatio io trasmutatio ad

Illabstatia sit succemtua. Et arael gutipitino aeno cisi sic luctas i meret; ad substantiatii estet i mora colaqueo falsum: conses hcuentia videt esse nota imis Ilitas cosequetis patet a Brimetsi in isto qui to: ubi directe dicit: M ae solii iii trib' pdicam etia est motus. Ecdo tremiam mutationis succestiue non est tras mutatio successiva sed transmutatio adsibilatia est huius, modi:ergo maior est nota: et minoi aibas:qr generatiore et corruptiones sunt termini alterationiique sunt mutatioeo successive.CTertio:transmutationes ad substantiadi sunt indivisibiles:ergo non sunt successive: colaqueiuiae tenet:et antecedes patet si cometi .supisto quinto dicente mutationes itidi uisibiles esse terminoo mutationii diuisibili u. permutationes indivisibiles in talexit trasinutatioeo substantiales. Limai to:oistra sinutatio destin ter cetra dictoria est induit sibi is: et peo sequeono successiiua:sea traia lauitas timeo substatiales iiiiiiiiii ter coim adictoria: ergo. maior est nota: qi inter tradicto ita nitidii estitie dui:et si consequenci mutat ideo inter illam iit indivisibilesimili ior p*:qr trans

mutatio ad botem est deiid dote advolatu: modo b d et nodomo sunt conudictoria. o Quinto:est dare primu insta no

125쪽

3 Quintus 'Ehysicorum. A

n quoestatinus et ante quod nun* erat.Sed in isto insta oti est generatio asini :ergo generatiotarei est subita et non succes illa:sed talio generatio est tuasmutatio ad stabitati ater .ESexto: substatie nihil est coriariu:nec suscipit inarugis et miti':ergon a uretio ad subsistian 6 est successiua: sed subita:cosequetia tenet eoae causa successionis est cotrarieta a re susceptio magis et minus:et antecedes est Bristo an pie dicatis otio: ubi dicit; substjti enim ti est cotrariis: et quod no sukipit magi et minus. uare etc.

Nppositu patet ad sensum . nam videmus

quod ligno generatur ignis successive . In ista qstio e primo pona uni distinctione. secundo tactvlione .Qistin cito est ista:* in acquisitione naturali alicuius potest imassinari sacceuiompliciternutan modo But successio stleditur penes partes gradu ales illi' q6 accris Secudo modo si utarie dispenes paries quatitatiuas Tertio mo prout attedii tam penes partes graduales Spenes partes quaaritatiuas. Exeptuplumi: sicut acquisitio alicuius mime in te sibilis et remissibilis est succemumsicut albedinis vel caliditatio: verbi gratia: napartib'graduakb' talio forme repugnat acquiri simulioporteremae privo acquiras gradu remistior deinde intensio inc.templii secundi: sicut pd in generatione ipsius ignis: i generatur siccessive secus id si partes quatitati uas: sed non secus id u3 partes gradu ales: non essi habet palles graduales Ipter hoc as nulla subst

ita ei intellii bilis et rem inibitis .im eptii terit, sicut si ali qua calidit ad acquirerct in aliquo subiecto:et pii ino iiivita arte illi' stibi cti: et deitiae iii aliatet cum hoc interiderer:

tunc in aequisiuio ita talis qualitatis esset mcccinio: tam ex parte parti uingi adstat tum illius fior me etiam ex parte partium quatilitatiuarum eiusdem.

Quantu ad secundum sit prima concitisso:

quod nulla substatis acquiritur successive:prout successio attenditur penes partes gradu aleo:probaturumlla substatia est interi sibilis et remissibilio:ergo coclusio vera: conse quena tenet ex eo aequicquid acquiritur successive secudupartes graduales est intensibile et remimibile si re coii, tradiceret aliquis omine.lacii doceti dicit et forine elemeto iustant inmisibiles et remissibiles:forme alit stibstatis leo elementoni sunt stibstantie. ecundo insimum celenietorum essent in te sibileo et remit ibi leo: sequeret circinissa in liditate ignis nondum remittere mima substantialis et iis dein rein conseques posset deperdi unus grad' caliditatis ignis ablin aliqua deperditie ne fomesubstantialis ignis: et qua ratione virus:eaderatioe duo:et sic de omnibus euomnes sint eiusde rationis:et per colaqueo totalis calidi reo ignis posset esse deperdita adhuc manete forma substatiali ignioret per coii sequens posset esse ignis sine calidita te:quod est in conueniens.caecimo na 3 et emetria manent inmitto:sed docessend potest formis substantialibus coui manentibus sub esse intenso:et per consequens ivb esse reamisso:ergo mixtin tensibiles et remissibiles. Opartouissiessent remissibileo sequeretur quod elemeti simplex posthirnoueri stricesque in vacuo:q6 est contra dicta:cdsequentia probasina apponatur una terra pura mi igni rite quod illa terra pura aliqualiter leve fiat ab illo igne:tune Quis eius grauita 3 sit remissa: non tamen eius forma substat talister go adducet'forma substant talis manet integra: et per cotis sequeno adduc illa teri a manet elementum simplex substfitialiter.poliatur ergo talis terra ad vacuum:pioboae descedit successime:qih3 sufficiet' resistetia ininstest. Lindadytimii dicitq=sco me titit illi' opinionioreligi pol quoad hoc negari. d secundit oleo qr luis oes grad' sint ei ut de speciei: in qi forma igitis de minat sibi certa latituaitie caliditatio: sequias caeno oes possuntd diminis sub stannauigni otion deperdita: undeta de deuenitur ad gradus caliditatis ita remistbo sti sub illio non pol remanere forina substantialis igni tet tune ipsa cornipis. O later liuniosco quod elementa nomaiient iii mixto secundit mi inas substatiales eriti ne subesse intentame iubessere musotunde dicitur super punio degenerationem inmixtione quum elemem apploximani ad inuice: securidii paruas

earu pari culas:mutuo lucossit pulit: quibus corruptio materte illarum particularitalmetonuq pitus erat contigue: fiunt continue per eductionem forme mixti de totali mate

tia aggregata ex illis materiebus: que erat materte parti, cui rum clementorii iuxta se inuice positoin .crid quartudico cition est ineoueniens ae elenientii simplex substantiadi liter et mixtu qualitatiue moueatur ivacuo successive: siciat arguitur:non tameti est pomi bile de elemento limplici: tam substantialiterim qualitative. EZecurida conclusio itulla forma substantialis acquiritur tota sintuli quantii ad eius partes quantitatiuas:probar: taliter acquirit qualiter corarumpit generatio em mu' est corruptio alteri':primo degenerationet sed omnis forma substatialis coirii pitur succenue:quo ad partes quantitatiuas:ergo etia omnis forma acquiritur successitae quoad eius partes quantitati uao. sequentia tenet:sicut diciti est: antecedes Dbarma cuiuscissu

forma substatialioqcoirii pii vel corrii pii ab intrinseco: vel ab extrinseco stab intrinseret et cisi nihil coirupas ab intriit seco primo sicut dictu est secludo huius: sequis ci quicquia

comi pii ab intrinseco: una ei' pard corrumpit alia .sed hoc op3 esse successue.si vero coirii pis ab extrinseco adhuc coierumpitur successive:propter hoc mageno extrinsecti est propinqilius rei parti corrupende alteruet per consequens prius corrumpit una parte mali fi .et pcoseques ibi est suci coeno. Sic ergo patet qualibet mima substatiale salte extelam coiriapi succestive:pio ut successio atteditur penes par tressi quantitati uas: et per consequens patet quJlibet fornifiextensam sic successive acquiri et corrripi etc. honsimiliter

ad eande cosiclustroire possent adduci experientie.na in anima Itb'cor est punire vilico et vltiiminio licito: similiter videmus in plantis: et in altio ae generans sui cessive secundum partes rarii quatitatiuas. Ex bis formaliter respondei staquesitii.L; omnis mutatio ad pubstaria est successiuarput successio attenditur penes partes quantitati uas, Sed disceo eo trade anima intellectiva:q noli babet parteo qualitetatiuas:cii sit in diuisibilis retia me est substasiti a. despodetur m nec anima intellectilia Miteratur:sed creatur: sea in proposito intelligit deformio extensis: et deformis natus raliter generabilibus et corruptibilibus etc.

Ad rationes principales. Ad prima pat

hit inferius. Ad secunda termini transmutationi et brane concedo qi transmutationea substantiales que sunt ter mini alterationii: quarum successio attendi penes parte gradualeo sunt in diuisibiles pcr priuatione talio successionis: nihilomin' bene lunt successive et divisibiles secundunt partes Stitati uas. si id tertiam consimilier.EDd aliam eo de modo: unde Ur transmutatio ad substantia emitter eci tradictoria:bene arguit cilio est successiva secundii parteo gradualeotnihiloniti bene secundum parteo vittat tuas. Zid quinta dico ae est bene dare puniit instilo:in quo fiorisma asini est sub tanta extensio ine: nihilomin'isi illo instantinoiipitino est ipsa et qlibet ei'paero: imo ipsa acquirebatur successiue una pars quantitativa post alia. I Ad sexta substantia non suscipit ni agis et minus et cmico quod hoc belle probat q) transmutatio ad substantia non est successiva se, cundum partes gradu aleo .non tamen cocludit quini successiva secundum partes quantitatiua .

seritur secundo utru Alacra

tio sit monio et arguitur ptimo quod sic romnio acquisitio teporalis est motus:generatio est huiusmodi:ergo.nia sol est nota: minor Puaturinam generatio est tras, mutatio ad subflatilia 3 sed talis est me cestiua per precedenteni questione.ergo. ecundo generationi cenenit diffinitio motus:ergo gesneratio est inoluo.conseqtientia tenet ex eo quod cuicuia conuenit diffinitio et dissimili in rantecedeo probatur: nam

generatio est actus generabilso: secundum quod generabi le.generabila autem est erio inpotentiarergo generatio est actus elatio inpotentia: secundit quod inpotentiassedi diffinitio est motuo: ergo generationi conuenit diffinitio motuo. Tertio: nam dicit C dmentator tertio hui' quod motus est generatio partis post partem illius perfectionis ad quam vadit:eum ergo motus sit generatio:sequitur per

conuersione simplico generationem esseniosti. Quarto arguitur

126쪽

arguitur autoritate Aristo.in predicamentis dicentis sex

esse species niolus:inter quas munierat generat ton 3:et cfigerius sit mificabile de sua specie: sequitur hanc esse vera generatio est motuo. Muinto:omnistra sinutatio ad substantiam est motus:generatio est transmutario ad subitari, tiam: ergo et motus minoi nota est de se: sed maior probariqi ad illud qd habet contrariii est verus motuo: sed substatis aest huiusmodi:igitur: maior nota: sed minor probat: nam ut unoquo genere debet esse una contrarietas ad quam alte contrarietates illius generis reducunt ergo in predicamesim substant te est una talis contrarietas: et o conseques stabitatie est aliquid contrarium. eculi do principias bitantie sunt contraria sicut formae et piluatio: sed piincipia substantie sunt substantse:ergo videtur substantie esse alis quid contrariu .ETertio substantia est corruptibilis tergo isti aliquid est contrarium. ntecedeno clarum Tosequetia tenet: quia quicquid coirumpitur: corrisspitur a suo contra: rio.claeuarto ignis est substantia:sed igni aliquid est constrarium puta aqua:ergo substantie etc.

Inopsositum est Aristotcles in isto quin

iubi distingit it generationem et corruptionem contra moquestione primo ponende sunt alique distinctioneo: secundo conclusion eo.

Quantu ad miniussit ista prima dii incaelo:

quod queda dicis generatio simpletiqueda secundii quidegeneratio simplex dicitur misi de aliquo veri statur troenomen ens:sine additameiam et immediate ante endris rificabas de eotverbi gratia:vt qutunsor est generat':veru 3 est dicere so est ens et armeno:et ista generatio attribuitur substariis generatio vero secundii quid dicituri quando de aliquo de nouo verilitatur hoc nomeneno cum talitam locum quo pili noverificabas de eo: verbi gratia: ut qui imi calem: nos dicimus amodo sorte esse res calidum et ante non erat ens calidum:sed bene ante erat ens. similiter quillat augmentatur:bene dicimus misi modo mens tripedale:et ante non erat ens tripeda Ie:licet bene ante erat eno. similiter quia sol mouetur loraliter benedicimus q= sor.modo sensina loco:et antendera telis in a.loco:licet bene ante erat ens:ue ergo in generatione secund siquid hoc noemeneno verificatur de aliquo cum aliquo additamcto: sed in generatione simpliciter verificatur uinpliciter id est sine additamento De generatione sinipliciter intelligitur proepositum degeneratione secundum quid non est dubium

quin sit mot EZed dicereo:sequeretur quod quii aliqua albedo: lealiditas per alteratione acquiritur in aliquo sub tectoq6 opor cret esse generationem simpliciter:patet hoc qidealbedine vern est dicerea albedo est ens: et ante non erat ensetitaq=boenolitenens sine additamento verim callir dealbedine.EBespSdetur negando ista albedo estensi unde dico q=hoc nometieno Me addito non est veriae,cabile de accidentib':licet bene cum addito tetigitur Arist. negaret tales:albedo est ingrcaliditas estens: sed bene edecederet istas:albedo est res alteri inherens: unde diceret Bristo.*hoc nomeneno sine addito non est verificabile nisi de substat s .ime nominibvo significative acceptis supeponetibus pro substaliis .ex quo via acu bisque dicta sunt degeneratione simpliciter sequitur soli' subirantie est ege neratiotie simplice. Cinci da distinctio:* motus dicitur dupliciter scilicet etamuniter et proprie. 2 tuo communi ter dicra extendit se ademne mutatione succosia et temporalem:siue fit succestiua ratione partilagra dualiutor me: si ueratione partium quantitatiuarn siue eius pubiectum sitens inpotentia siue eno in actu quod est hoc aliquid dem 6 stratum:vel demonstrabile. Motus autem proprie dici' non extendit se ad mutationem cuius subiectum est eno inpotentia:et ad ipsum aliqua requiruntur. ii moenini admorunt propitc dictum requiris metuo subiectum sit substalla per se existens maneno eadem sub utro termino illius motus:nisi cum illo motu concurrat: vel generatio siniplexu direptio simplex. quid sit coiruptio secudiiquid:et coraruptio simplex patet ex opposito modo dicendissicut dictu est de generatione simpliciter et de generatione secutidum

quid si ecundo ad motum proprie dictum requiriturqd ut de affirmato in affirmatis 3 id est depositivo in positiuii: ita quo si uter terminus illi' motus sit ens postiluum sese

licet tam terminus a quo co terminus aa quemaermirtus a quo qui ab icitiariterinlituo ad quem qui acquiritur: et crin niotu propite dicto isto modo est corruptio secundu quidi minus a quo et generatio secundia quid termini ad que: sequitur illam totalem motuineste aggrissatum ex una colaruptione secundii quid scilicet terantiit a quo et una generatio ite secundum quid scilicet termini ad quelli verumtameest scieridum quo si aliquando accipitur motris progeneratione secuti duin quid termini ad quem: ut talefactionem pio caliditateque acquiritur: et in tali acceptioe mot' esset solum gerier aetio secundum quid et non aggregatiim ex corruptione secuti dum quid et scite ratione secundum quid.

Quatum ad sectandii sit pes ina conclusio.

aαipiendo motu3 conina uniter: getieratio simpliciter bene est motus:pimatiirinalia sic tit dictuni est in precedentiquestione:transmutatio ad substantiam est successi ita: et hoc ratione partium quatilitatiliarum licet non ratione partium gradu alium forule: sed talio trasmutatio est generatio sim pliciteruarodo sicut iam dicebatur in ptimo argumento motus communiter a eptu bene sceptendit ad talem transemutationem riccessivaemaei ita Aristo.in post predicamenatis accipit motum quum dicit generationem et corruptios nem esse species mori. TSecunda coctusso. 1ccipiendo motum proprie: generatio sunpliciter non est motuo:etita Eristo.in isto quinto accipit motum:quii dicit generatiotiei esse motum: probatur Gelusio te uiuilibet motus proprie dis subiectum estens in actu .i substantia per se subsistens: sed generationis simpliciteris biremm non est eno in actursedens inpura potentia:ergo generatio simpliciter n6 est motus: tota ratio patet ex dictis in primo articulo. tando omne quod mouetur est: sed omne quo a generatur non est: ergo generatio non est motus intelligendo degeneratione simpliciter:et de motu pioprie accepto ista ratio est Trio .in litera et c. orocul' i ii tellectione est scie dum quo a moueri secundit comune locutione attribuimus illi q6 subiicitur motuu undequii parteo alberi non dicimuo albe alite3 alteraruiaee pariete album alterari sed bene dicimus parietem alterari.In generatioe vero simpliciter generari noattribuimus secundit commune locutioine subiecto scilicet

materte: sed attribuimno formetque materie acquiritur vel totali composito e e niateria et forma: vnte secundum conis mune locutione nodicimus materia generari sed formani

vel copositii scilicet Mite vel platone :et ideo nos dicim' qGomne q8 mouerest: et q6 scixeras no est:et causa dui' quare moueri attributin'subiecto inora: et iteraritvel cornipino attribuim subiecto generationis vel corruptionis est: quia subiectum motus est nobis notu cii sit substantia pse subsistens: subiectii aute generationis vel corrupti iis ito est nox his ita tiotum:cum hoc sit materia que de difficiliter cogito scituri cum non ilia nobis cogit oscibilis: nisi per analogia ad miniam:vt primo huiuo etc.

Ad rationes principales.' rime quam or

solute sunt secundit dicta. tria quinta quit dicebar substarie aliquid est contrarium:negata splendo contrarietate proprie.unde sciendum tae ad contrarietate proprie dictam tria requiruns. Cunio cy utriniae contrarimn liten positiuum: et ideo tu me et tenebra non dicim scontraria i prer hoc qi tenebiae non est qualitas positiva Secundo requiris tur* virn inhereat alicui subiecto tetppter boc ignis et aqua n6 sunt contrariae licet qualitates eoin sint contrarim Statio requiris:*inter illa inter que est retrarietas sist d lastaria mimalio:vei localio: distantia quide mimalis sic: qsino pol fieri ira sit' de uno extremolli in aliud nisi pir fiseat per formas intermedias: verbi gratia Eliq6 subiectii caliedum non potest fieri stigidii nisi prius fiat tepidiu op3 igii transire per tepiditatem: ergo littercaliditatein et frigidi, talent dicitur esse distantia formasso:cti deo forma substantiali ac non est contraria minie substant tali ignio: ex quo immediate ex aqua potest generari igitio:ta ridem materiaque modo stat sub forma hib statiali aquei postea stabit stibformambstantisti ignio Abs hoc quod prius stet si ib ali: qua forma substantiali intermedia dedistantia loeali bene intelligitur sicut est distantia inter sursii 3 cidereisiim. Et

127쪽

potest apponi quarta conditio quod sint activa et passiua

adinvicem: et propter hoc mimae qui et forma asini non di, cutitur contrarie adinvicem sed disparate. Cunc ad pii mam in vinoquo genere hoc intelligitur de contraericta te proprie dicta:sea de opponitione priuatiua non .sconsti mili ter ad laclida dico quoa forma et priuatio non dicuntur proprie contraria: sed privativa. Liud tertia dico quod substati aerion comipitur alibi contrario: sed bene corruinpitur aco iurario suarum dispositionu et qualitatum .cHd quar tam dico quoa elamenta non sunt contraria mec etiam forsine substantia eo eorumpunt contrariesca bene qualitates earum pume.tta intelligitur quod dicit Bristote.in secutisco de generatione.

nio motus sit de contrario in contraristret II larguitur primo vi non .aliquis motus est de minus albo in magis album sed nitet

pus athan: et magis albu3 non sunt conet traria:ergo etc.mator est nota deae: sed mi senor probatur nam cotraria dicuntur que marinae Distant.modo magis album et minus albit no mas xime distant. Confirmatiir.magis album et minus albia sunt eiusdem celei ex eo q)magio et minuo non diuersificat speciem:sed nulla contraria sutit eiusdem speciei .lcdfirma tur iter in quia si magis album tet minus album essent coriaria: sequereturq rui plura ement contraria.quoa est cotra Aristotelem primo celi probat consequetiar quia nigrum et magis album tulit contraria unodosii etiam magis albonuiuis album etat contrari in tunc magis albo plura ement miraria scilicet nigrum. et minus album. PSecudo ad princcipale momo scilicet augmentationio de minori quantitae

te ad maiorem quantitatem est sed iste motus iton est inter contraria: eo quod quillitati nihil est contrarium igitur non omnis momsete Tertio alteratio medii de teri ebia in lumen videtur eme quidam motus: sed tamen non est in ter contraria:sed inter priuatiue opposita scilicet tenebrameelum sed piluatiue opposita non sunt contraria rex eo quod quodlibet contrariorum debet esse eris positi urina ut piluo dicebatiir: modo tenebra non est aliquid tale saltem

superpositam subtecto tenebroso: quo a tamen oporteret si esset altera pard contrarietatis. Quarto litotuo circula iris celles motus:et tamen non est de contrario in c latrae rium: eo quod tunc motus qui fieret a contrario ei Et ei contrarius: sed hoc est falsum:nsim per Rrist.puniore i motui circulari non est aliquis motus conti aristo. H Quinto motus animalis pio est tuus non est de contrario in constrari ulmpatet hoc: quia et de uno loco in aliumque quideto caesunt bene risimilis virtutis conseruatineret non contrarie: et per consequens nec talis motus est de cotrario in contrarium similiter posset argui de motu locali recto:desursum et deorsum:quod non sit de contrario in contrarim:

nam si ne sequcretiit quod sursunt et deorsum possent inesse eide sue minue:et mutuo se expellere: modo hoc est fallanir ex eo quod noli sunt activa et passiva adinvicem tergo et c.

oppositum est Arist.in isto quinto . n

itra ori estione videndui est de quesito fecundo vistendii est qualiter diuersimode trarietao reperitur in diuersio adque est motu .tertio ad delitur conclusiones.

nam ad primum sciendu est quod com

traria uno modo dicuntur mi me inco possibiles in eo de subiecto: quarum aes expulsiiua alteri uo:et isto modo dicim 'inliditate summa et frigiditatem summam esse contraria. Olio modo contraria dicuntur dispositioneo et qualitati , Tri,isest significabiles perteraduum potest simul stare eum albeditie sex gi phsiuniver Mari de eodem simul:licet bene successi vetet ii ter illa est distantia formalis: similiter esse minis aliariumsee magiis sursum sunt dispositiones significabiles per termi,

nos: qui non possunt simul idem denonunarcilicet bene successive .et inter butumi odi dispositiones est distantia loca, lio: et id mmagis surptim et minuo sursum dicuntur contrasria: stinuit ter quantitas maioret qualitas minoi sunt dispositiones significabiles per terminoo: qiii non possunt simili deii ominare idem: licet belle successitae: inter quas quidem dispositioneo et distantiatque potest reduci ad Iocale pio pter hoc minter quantitatem maioretiniet minorem estivastium medium scilicet ericinio quo quatitas maior etcedit minorem. Tertio modo adlauc dicuntur contraria illa: que sunt priuatiue opposita:et illa acceptio contrariorissest impropua. Ista distinctione posita sit punia coclusio:a cipiendo contraria propituatiue oppositis eo trarietas nosufficit ad morum: probatur: nam ex eo quod omnio motus est successivuo:oportet quod inter quecum est motus:quod inter illa sit aliquo a medium:modo inter priuatiue opposita nullis est medium:et per consequens inter priuatiue ope posita non potest esse motus trade inter videns et cecit nullum est medium:et per consequens no est transituo successi uias de visione in cecitaretinad hoc enim quod emet talio transitus debet eme medim inter visionem et cecitate: quod

succc siue pertransiretur. si rartia conclusio:accipiendo contraria pii momodo non ad omne motii requiritur talis contrarietao: probatumnam talio contrarietao non requis rarii rad motii localem nec augmentationis nee diminutio itis: ex quo dimittis illoru3 cst inter dispositiones moeni possibilco: qisarii uria sit expulsiva alterius: quilibet enimi strati morti uestiliter dispositionco: que non sinit acti se et passive ad inuicem te per consequello visa non est expulsi

ua alterius.similiter motus tqui est dealbedine remissa ad albedinem intensam non est inter huiusnodi contraria CTertia conclusio .ad omne motum stifficit ad minuo et requiri mr colit arietas inter contraria secundo modo diacta:probaturiquia omne motu oportet esse succestiuuat militer mollet esse de uno in aliud:vel ergo inter illa est distantia vel nomsi dicitur quod ridanter illa non potest esse motus: si dicitur quod sicapsastini contraria secundo ino, do dicta ita in proposito capiatur contrarietas pro distanstia formali vel locali inter terminum a quo et terminu3 ad quem: ct taliter accipiendo contrarietatem inter locum in quo tu sedestet interlocrem meum est contrarietas quia distantia situ alio:quare etc.

stati alitia in ad secundum est taedum quod

queda est coliti arietas in loco et queda in v titate et quesia in qualitate iidem pluribaeo modis potest imaginari dista ita et per consequens nec motus etc. Secundo sciendum quod contra ricta o in locoqi Ieda est securi dii linei rectamini igissimam: st cui est desursum ad deorsum. Illia contrarietas secundu parteo huius linire: quia sumptavi apte linee puncta ei uo distatat.Silia est contrarietas in loco: secundit alias differentias positioio: verbi gratia siclit est inter lintestrum et dextritanter ante: et retro .et secundu hanc retrariestate fit motus localis ad latus interhao differentias positationis scilicet sinistru dexta ante et retro: licet bene sit contrarietas sufficie ad motu sicut etia est inter sursum et de orsum: tanten inter sursum et deorsum est cit hoc alia contra rietas stilicet virtutu contrariarii coinuatiuarii locabili linatura stir sum et deorsum. Oddhuc: in loco est alia contraer serioque no accipitur hoc modostcundu semidiametrii: et secundia chorda arcus: qest distantia arcus inter oriente et occidente:vel meridiem et septemonem:et talis contrariotadsumtit admotii circulare .coeinde notandu est secundum qu Ititatemrvnde dico quod illa accipitur secudii magis et minus et illi cotrarietati no couenit deseriptio coria I ietatio:q est inter coriaria maxini edistantia:qi inter inastgis et minuo non est Distatia maxima:piopter dim nutione in infinitii CSecundo notand si est de distantia larina litet cotrarietateque est inter qualitates: di est inter quali mesteo activa o et alterativa orsicut tunicaliditas:frigiditasetc. queda est inter qualitates motrusio localiter: sicut sunt grauitas: et leuitas et da est inter qualitateo: nec activa o necnaotigas localiter sed inter qualitates cose iterea actior id

qualita tripitinariss ad inuice:cuiusmodi suci sapores odo

128쪽

res etc.ex quo patriae mutuo emellare soli T conuenit cetra,rtia activis et pali uis ad timice: unde albedo nou expellit nigredinem a Mndo et corrumpes ido ipsam sicut benefacit calidi rao frigidit Ete:sed albedo expellit nigredine: ccstcdsequitur nigredine iii eo de subiecto:et hoc est Ppter quae litates activas mutuo agentes adinvice quatit illae sequitur albedo:istas vero nigredo et

Qua tulit ad tertium sit prima conclusio.

quodito oportet quod retrarietas rcciii sita ad motu sit in ter cotraria activa et passiua ad inuice:patet hoc qi contra arietas iis ter sursum et deorsum no est inter activa et passiua ad inuice. Secudataclusio.ad contrarietate sufficietem admotii non requiris fit inter aliqua:quoiu vitii resistat alteri: patetigere conclusio: decoriarietate q est inter quanalitate maiore et minore:vnde una illaru Stitatuno resistit alteri: qi resistere est rogerermodo ad cotrarietate sufficie te ad motu rid requiriturae sit inter aliqua que sunt activa et passiu ad inuice:per precedente coclusione:ergo nec ast contrarietate sufficiente admotu raeutritur quoa sit inter aliquar quoiu utili resistit alteri. Italia coclusio ii6 tola litvern motu ipstam esse succestiuii ex consequeti ad alium motu:probatur: quia motas potest ei se inter coriaria quo rvvnu non resistit alteri: sicut dicit coclusio precedes:ergo quantu est de ratione illo tu inter ipsa est et mutatio subita: sed quia interea est successio:talio successio est 1ipter alio: quod patet in motu lami grauisi: gi nisi emet renitentia in mora diuisionis ipfuammii: aue simplex simpliciter de scenderet labito.Gimile est dea veratione inter albedinem et nigredinem: qi inter albedine et ni dinem est mutatio successsua: hoc nSest Spter resistentia vel actione ipsaruni adinvice scilicet albeainio et nigredinis: sed hoc eli rater actionem et resistentia qualitatum primarum adinvicem: quarum proportione aliam et aliam albedo et nigredo coli sequuntur. uarta conclusioad contrarietate3 sufficienditem ast motum:non requiritur quod sit de extremo in extrentum: seu quod sit inter illa quemaxime distansea sufficit militer illa que aliquo modo distant:*pet esse motus de misnus calido ad magis calidu seu de caliditate remissa ad caliditate intensam vel intenore: modo inter ista non est distatia maxima:sed aliquanta:ergo sinaliter ad modu3 sufficit contrarietasqest distantia interterininissa quo et termitiuad que et ideoqi inter dictor a:et inter piluatiue opposita nullii est mediu: seu talis distantia:sequii inter ipsa no ememotuim sed mutatiotiem.

Ad rationes. Ad prima dico quod contra

rietas sufficiens ad motu 3mene potest esse inter id q sunt eiusde speciei:et similiter ad talem contrarietatem non re quiritur quod extrema eius maxime distentiet similiter noeshin conuenieno vni plura esse miraria contrarietatibus: quarti una est sufficiens admotiitet sic solvis prinia ratio et eius consarniatio. Ad secundi dico q6 licet quatitas mi nor non sit contraria quatitati maiori contrarietate punio mo sto dicta tamen bene est sibi contraria contrarietate sufficiente ad motu . frid tertia dico quod mutatio medii de

tenebra in lumen nS est motusiqinori successiva sed subista:quia in te liliatiue opposita .et ideo illa ratio nihil ladicit ad propontum. d quartam et quinta3 et sextam dicas tur quo sitam dice ibi est contrarietas sufficiens admotulicet non contrarietas primo modo dicta.

deritur quarto viruscelidu

m predicam clita sit motus per se scili cet secundit qualitate: qualitate:et ubi. et arguitur primo vi non .iri aliqb' alis opimicamentis ab istis est contrarietao: ergo secundit illa estniora per se: anteces dens patet de actione et passione:et de ad aliquid .EEe uixdo in aliquibus altio predicamentio reperitur magio et milius .ergo secundum illa est mot' per semon ergo solii secundit predicamenta nominata .c sequestia patetantecedens norij de agere et pati. Terrio. prosbatur specialiter desta aliquidiquod secudilaea aliqiua est motus: licui secundum quantitatem vel qualitate3: vel ubi

nam ponatur quod sortes mi similio platoni per successi ua in acquisitio irem albediri io tunc talis asi nilatio sortis ad platonem est quedam mutatio:ergo ipsa est generatio: vel corruptio: vel motu5:ex eo quod omnis mutatio est allaquid istorum: sea iaci est generatio nec corruptio ex eo quod per talem asti initationendinutatur rem Silio ad interroga.tione factam per quid de substatia .relinquitur ergo quod sit momo:ct cum affinitiatio sit de predicamelo a a aliquid sequitur propolitum. Quartosta ubi est motiis per se: et go sectandia ad aliqd: consequetia tenet ex eo ae ubi vi quia dati respectus qui quide respectus cst de predicamento ad aliquid:crgo. Quinto nasintduesque similiter calide: quarti caliditate5 inredatis vitiformiter:tu ne illa caliditas est similitii do huiuo aque ad id villic expositoricarguatur ad proposuit: secundit illa caliditate et per se motu stet illa caliditas est similitudo: ergo secundii similitudine est psemotus. exto.quelibet res et aa aliquid:ergo secundusta aliquid est per se motus: quia secundist aliquard est per se motus: cd sequetia tenet:aia tecedes probatur qi quelibet res est causa vel causa tui quelibet res est prior vel posteriouergo quelibet res est ad aliquid:antecedens notii est dc se: coiisequelma tenet ex eo quod isti termini causa et causani prius et posterius:sulit in predicamento ad aliquid . e ptimo probatur quod ad quantitate no sit per se motus:na illud ad O debet vile motus per se debet habere contrarissiquantas noti habet contrarisier predicamentio. Octasuo probatiqGad qualitate notitit per se motus: qi ad quartam specie qualitatis no est per se moricii nihil sibi sit constrariti:et per insequis noesi motumet per consequens nec motus per latet cu3 quarta species qualitatis sit qualita oret ad eam non sit motus:sequitur quod ad qualitatem non

sit poese motus.quare etc.

hii oppositu est Aristotelas in isto quinto.

mii ista questione primo videndum est quid sit dicere secus dum aliquod predicamentum esse motum .secundo videns dum est quid sit dicere:secundu aliquod predicam itu est emotii per se vel per accidendaertio videbitur de quesito.

Duantum ad primum sciendum est quod

fecit udii predicam et u*titatis nodicitur me motus sicut es au tentatio: vel dimis intio tex eo quod per i tu aestras quantasmatuc oismonis diceretur esse secundit qualitas temtet diceret augmetatio vel diminutio:coii sequeo est faustam: probas sequeria:ex eo cicculam reo que acquiritur permotii est qualitas:excoqGquecuq res c ac vitritur emotii est diuisibilia:ct per coseques quataret cla litas nos taliud a re quata: ut dicebatur primo hui'. patet ergo rexque acvitrii per motii esse qualitate .similiter dicendu3 est de qualitate:et ubi: videlicet aemotuo non dicitur esse sc83 qualitate ex eo qr per ipsum aeqris qualitao:nec ad ubi ex eo operipsima ritvbi. Sed motus dicitur esse secti dixpredicametii quatitatis ex eo ae propter ipsum factu necesse est mutare respostolie ad qstione facta p qusitu de substatistis Absq; hoc yypter ipsum motu factit, oporteat mutare remostione facta de sub talia adclitione facta per aliqd in terrogati uti alterius predicameli aquatitate.ridotus dici tur etia secundii pdicamelii qualitatis ex eo et piopter is factum opi mutare responsione ad qstione facta per quale de substaria abs hoc qd oporteat mutare responsione actatio interrogatiuum alteri' posca meri portionaliter dicatur de motu: secundit ubi erbi gratia de primo si aliq6 est pedale:et augeat Ofiat bipedale si prio quereret quistites hoc respondetur pedale: si postea queritur quantum in hoc respondetur bipedale: exep Iside qualitate: ut si alimquis modo est albus et alteretur ci fiat nigerrii primo quearatiirtqualis est iste respondes albus:et si postes queritur quatio est iste: remo detur ii gerici proportionaliter dicena dum est de ubi et deabio consimilibuo questionibus ete.

Quantuni ad secundum articulum meli

dum est quod secundita licito a predicante lilii .dicite se motuo per se: et secundum aliquod uicdica in eum3 dicitur esse motus per accidens. Accii itan illiad predica ille tu dicit esse motum pse:qri sic se babet:*ii cceste est ypter aliquem itio: tuni iactu mutari responsione lacuis dii termitiooilutio pillet

129쪽

b Quintus

cameli de illa quot mouetisicut sunt qualitas qualitas et

phi .iiii postibile eni3estae fiat aliquis motuo quin opoiteat fieri niurationem denominationis de illo quoa moues terminos alicuius predicamenti:de istis tribuo qualitate: qualitate: et rel. ecis inclis illud predicamentii dicis Asemonio per accides:quado sic se habet quod non est ne cesse: sed contingit piopter alique motii ractii mutari dranominationes:de illo quoa mouet secundit terminos illius predicam cilli: verbi gratis de paedicamento ad aliquidpo, sim enim vi mites et picto tint similis secundu albedineret

quod albedo sinus intendaturitilla licet fiat fecundit talent motii mutatio denominat*nio secundit istos terminos:lla natae et dissimile: qui sunt de predicamentosa aliquid: tamehoc est contingens et iis necessarin:quias propriticinaliterasti edo platonis fuistit intensa fuisset facta sola variatio denominationis: secun autenninos de predicamento qualitatis rabi divariande deiiominationis iacta per terminos de predicamento ad aliquid:et ter hoc: secundit ad aliquid dicitur esse motus Maccidens.

Quam ad tertium arisculum sit prima co

clusio: quod secun alia predicamenta insecundia qualitatem quantitatem et uti libene est motuo:probatur: crypter aliquem motii lacra aliquando bene mutantur denominastiones desito quod mouetur per terminosa limius predicas

mentis aqualitate:quantitateret phi: sicut iam est declaratu de predicamento ad aliquidi ergo conclusis verae consequeis A tenet per destriptionem illis quoa est secunduin aliqi predicamentiae neniorum CSecundaraclusio: secuti duiualia predicamenta aqualitate quatilitate et ubitio est mo tuo per se licet bene per acciden erpiobatur ono est necessai tii variare deii ominationes de illo quod mouetur: secun

dii ni terminos aliorum predicamelimin a quintate:qualiatare:et ubi .igie pinea nos mox' paeantecedeo patet inductive de singulis aedaequetia tenet ex descriptione illius qs est pni aliquod predicamentu:esse motu per se. Tertiata clutio:* Fin tria pie dicamenta: que punt qualitas qualitas et ubi est motus per se: probarur : pro quo supponitur solum esse tria genera moturus d augmentatione alteratione: et laationem: tunc sicmon est aliquis motus de istis: quin propter ipsum nece e sit fieri matatione remonstonio ad interroga tionem de substatiamiph quale rei per ubi: vel per qualistum:ergo pinnia medicamenta nominata est motus per se: pna tenet per descriptionem illius quod est secundum alit quod pie dicamentum esse motum per se.

Ad rati es principales. Wrima secunda

tertia besie Dbant:*Fmalia predicamem adistis tribuo sit motus p accidensised non probatae sit motuo per se. CDa quartam dico vi ubi pm illa ratione F m qua dicitur quidani respectu g:vel eude piedicamera ad aliquid ind dicimus ium ipsum sit motus per se:sed fini aliam rationenufm quam ponitur unum distinctianimi edicamentiai benedicimus rex ipsum esse motum per se.ct uinta. et sexta iterum bene pro hant *Fm alia predicamenta: puta ad aliquid bene est- motus per accides n5 in per se. d septima dico Suis inquatitareno reperiatur contrarietas Nise dicta: que belle reperitur in qualitate:m bii reperitur ptrarietas classicit ad motu:se accipie docontrarietate pio durantia inter ter minia a quotet terminum ad me. Et alia bene at ista3 in destiuiam ad aliquam qualitate no est per se momo: cumlhoc tameti stat castin qualitatem est motus:due enim sub strarie postulat simul esse vertat 3 non possunt simul este fiat se.

ae v - , seritur quinto virm aliquis

t iam pie terit stet futuriistitvnii romnio motus l- est pieteritisset futurum tergo etc. maloidy

ira I csse nota ex eo in qua do preteriiss fuit: fua di turlino est:sed erit: similiter quando lata

My---- rum erit pieteritii non erit: sed fulti ergo videtur cr non possint esse uni timuior paret ex eo q=cuiustibymomo una pars est preteritat et alia futura CZecundoreueterio reuertiitur ex quarto metapl escet sed nullus motu

rumstens: ergo nullud motus est vasis io miliaptum probatur: quia hocnS est:cuius partes no iunt:sed parte molns n6

sunt aergo Esitio.nono metaphysicei desunt mire per fectu 3 sed motuo non est qdid perfectu patet hoc: quia dicta est tertio buuio; motus est aetus implactus: ergo motus non est quid unum. Rirario vel esset motuo a Piendo motum profluxu . vel accipiendo motum pro forma niuentertiori profluxu: qui partibus illius repugnat simul esse:nccetiarum formassuete:na diu mima ilia eo vocas moreali diuelim fieri cotinue una parte:post alia et luetiam ne habet parteo suas simul.etu colaqueo non debet dici qd unu etc.

In oppositu est Aristo .m isto quinto tra

cratii secundo.Inuta questione piinio videdum est que re, periuntur in moria.Secundo videndu3 cst propter quorum visitates tasot' dicitur unus:et quorii non .Tertio ponens dubia pira dicta :t soluent curationib'puncipalibus et c.

Quantu ad primu sciendu3 est quod reio

debet intelligi de unitate cotinuitatis successive:laude unitate numerati motuo:et non de unitate specifica vel genearali. dei undo sciendum quod ad motu secundit Bristo. requiritur motor et mobile et tempus et terminus a quo:et

terminus ad quem:et vispositio secundit quam est motus rque in motu locali vocatur lvatium.*llistio nota: quod

secundia scementatoremquedam istorii dicuntur intrinsesca motui: et qued j extritiseca' unde mobile et terminue:et dispositio securiati quam est motus dicuntur esse intrinseca notuiralia aut sicut repus et moloidicunt se extrinsecat quia I tecta a motu3 requiratur tam tempus Q motor:tamequia istoruni conceptus non includitur in conceptu essenatiatinio tuo: sicut conceptus aliolum predictorum usta dicus tur motui extrinsecantavero intrinseca. Quarto scietis

dum est quod adhuc iii motu reperititur alia: unde adhue ibi reperitur resistentia:sed quia non reperitur in omninsolumon enim reperitur in motu celi:no enumeratur ab Dri sto. et stamentatore inter illa:que reperiuntur in moturet etiamn: alio quia resistentia reducitur ad mobile: vel staterminum quorunde aliquando resistentia est terminus aquolsicut patet de alteratione que calidum fit frigidum unde in tali alterati de caliditas est terminus a quodiet etifiresistentia .ndhuc in motu conspderanda est regularita et irregularitas quantum ad partes temporis:et uniminii, tas et difformitas quantum ad partes subiecti et que re sunt presentio speculationis etc.

Quatum ad secundu3 sit prema conclusior

ad unitate numerale mora rediit unitas numeralis mobtelis ivnqstio finaliter mota est ut v drrerant et ivlliciat ad unitate mot'mierale:qstio est insendi' difficultate. Conclusio aebas sic:mora est acri mobilio: priristitertio bui':er gomoravit' est acreunt' mobilio: D consequeo:adhoe litviali reqrif*mobile sit vini. reo morae accides mobilis:ergo ad unitate morare trifunitas mobilio:cdseque tia dex eo mad unitate accidetis requiris unitas subiecti sui. Secndaeεclusio .etia ad unitate mot' re tris unitast pic:pt3hoc:qraliter cursus sortis fact' in pila hora:et cura suo sortio lacra in frea:interils cadit deo mediathii dicere tiar vi mora: sino obstaret defeci' unitatis tuis:ilmessuras iste cur cindo mimo mora est cotinuitas mot'id morandus cotini nisi fiat corin vel viso Neremo relinquit qs ad uenitate morare iris mimo mis. isti conclusio ad unitate mora etiare rit unitas termini ad que:pd hoc: naaliter mora localis sortio:et mot' alteratiSio eiusde facti in eo de me his essentvri sin6 obstaret de semunitatis termini ad queiunae termin' ad quemot' loca Ilo est Iocuo iter minuo vero adque alterationis est qualita o. Secundos non requiriti runitas termini ad que ad unitate motus: se reg*moricopo fit 'ex motu dedistimet motu furi a memet vir':eolaqueo est falsum: falsitas patet: qi null' mora: ci co ponte ex motib'contrari oest via':consequetia Phas:ex eo mintali motu bene esset unitas mobilis ivnitas temporis: licet deficeret unitas termini ad quemi verbi gratia: ut stati qua terra pedalis descendatum, ad centrum: tunc quacito pars eius inferior tangit centrum sine quiete media incipit ascenderet ex eo quod ex alia perte mouebituro

centro: Wopter hoc quod totalio terra non statim qui scin

130쪽

mi: quando secundu eius extremum tangit emitu:sed ino, ueriirtaini diu qd mediii eius fit centru3.modo defectusvnitatio termini si a quem: fiacit quod nio tuo positus er motu quo infersor medietas illius terre descendit et ascendiimon est unus: quia unus illinum est ad centrum tanSad termis num ad quem: et alius est ab eodem ad onum alium termi: nu ad que. Tertio ad ide posito quod aliquis ambulet ita quod immediate post ambulatione3 sit sanatio sine quiete media:tunc ibi unitas tempovo:et similiter unitagni istis: que si sufficeret ad unitate in monio: bs vilitate termini ad quem:ambulatio et sanatio essent unus motus .cutuo fallitas patet per Eristotelem quinto huius volented quod tales motus bene dicunturii bili:et CSmenta torvocalidos sopher et dicit quod non potest esse usius propter hoc quo a

sunt distinctarum specierum: et etiam quoa non sunt adeundem terminum tet pudipter hoc etiam sunt motuo reflexissicet inter a non intercipiatur qui eo media nodicuntur vii motus monenim sunt ad eunde terminii ad quam. Quartaractustis: a vilitatem motus etiam requiritur vilitas termini a quoipatet hoc quia idem mobile non potest moueriga eundem terminua a quem nisi abutio termino a quo: et igituriquia ad onitatem motus requiritur unilao mobilis: et mitas termini adque nisicut dictu est:sequiturq6 ad unitatem motus etia requiritur unitas termini a quo. Quint conclusio .aavnitatem motus etia requiritur unitas dis positionis secundit quam est motus: patet D cnam dispoirtio secundum quam est motus reducitur ad terminoo more quorum unitaci r uiritur adunitarem motus:licut dictumelitergo et cetera. exta conclusio:ad unitatem motus norequiritur unitas motorio:probatur:quis motor sicut dictu est:est intrinsecus motui: eius unitas, non requirie ad unitatem motus. cunao nam possibile est motum ememu motoribus existentibus pluribus et limul et succestiue: ergo conclusiovera. eptima conclusio:ad imitatem motus non requiritur imitas resistentae: patet de terra uno motu continue potest descendere de concavo omio lunest igne per aquam: per aerem tmodo clam est quod ibi sunt diuerse resistentae et tamen motus est unus. CSecundo patet meidem de resistenti intrinseca:na 3 posito quod sit unum nitetu3 in quo terra dominetur in cauo orbis tune: modo quilinouetur per ignem: solum ignio resistit:detii de quum mouehitur per aerem ad aqua tam ignis mare resistit: ergo renistentia non est eadem:et tamenino ingestiae:licet noregulaeris. Coctaua conclusio:ad unitate motus no requiritur regularitas necvniformitas: pate quia iste sunt differentie secundit velociuo et tardius secundit magis etminus:que sunt differenite accidentales non diuersificates speciem:ergo si esset imus motus velox; et eget unus motus minusvelox: isti

possunt esse eiusde speciei: et per consequens si essent Medisti puta sine interruitione quietis medie:facerentvnii motii cotinuit Circa ista est scieti *inter illa quorum quodlibet tunii:quandovalita dicis magis revilicut illud mel lo perfectu: et magis unigenin:etfrem hoc motus regulaeotinuit Circa illa est scieti *inter illa qi

ris magis dicit unus: Fin Bri Dan isto quinto: qua motus irregularis:licet uter possit dicit unus: etFm hoc etiam motus qui haberet unitat diu motore et in resistentia una cum aliis requisitio ad unitatem motus: magis diceretur vitiis quam ubi deficerent unitas motoris: et unitas resistentie:

Quanta ad tertium articiisum dubitatur

contra piim2 conclusionem: videm enim quo daa unitate motus non requiratur unitas mobilis.na posito quod ait: quis homo caderet De turre nostre domine:et in mea odesceius morereturi tunc talio motus usto ad terram esset unus:et tamen non per totum mobile esset viiii.quia ante mediii dirascensus mobile esset o. et postea mobile esset cadaver. ecundo .nam sit unum lignum: cuius una medietas sit aridaretati v iussi: et descendat:descensus istius ligni videturvnus et tamen mobile non est vivi:ex eo qd una eius medietas est mima et alia viva cortio ad unitatem accidentis no requirit unilao subiecti ergo: nec ad unitate motuo requia ritur unitas mobilis: ntecedeno patet de qualitate Pymbol tua de quum ex aqua generatur aeranon oportet quod corrumpatur humiditas: iicut ostensu3 est primo degeneratio

ne:sic ergo illa idumiditas manet eadem:et quum pilus erat in aqua: et postea in aere:videtur quod adunitate accidesis

non requiritur vilitas subiecti. Erauarto posito quod alta quod mobile descendat:et ex via eius parte fiat ablatio:et et alia parte additio non ablati: sed alterius: motuo contis nue manet unuo:et tamen mobile continue est aliud et aliud. Quinto nam possibile est quoa sit una nauis plena hos minibus:captistet lap;dibus illa inen quod moueatur uno motu: et tunc ibi est unitus motus ab munitate mobilis intobile enim non est unum: sed multa: ut clarum est de se. CDeinde arguitur contra hoc quod dicebatur quod ad unitate motus requiritur unitae temporis: et non sufficit unitas mobilis cum unitate aliorum que requiruntur ad unitate mottuo posito tu sortes moueatur in prima paerte alicuius voret et in secunda quiescat: et in tertia iterum moueaturetc.te pudest unum:et cum hoc mobile: et alia requisitate minet imo tuo non estvnus.quod tempus sit viaiam: patet: quia continuu3. Deinde arguttureotra Iloc quod dicebatur:quod sil unitatem motus requiritur unitas termini ad quem Posito maliquo si graue descendat de concauombio lune: tu choc de scendit unico motu:et termini ad quem sunt distincti anno distincti spectetquam est in igne mouetur ad aerem ranct aa terminum ad quem: et sic ultra. Dcinae probatur q8 nee visitas spatii requiritur adunitate motus: posito quod alicquis moueatur super lineam compositam ex linea recta illinea curua: illud posset moueri uno motu tet tamen nec spatiis nee modus procedendi esset unus. CVeinde probatur:q6 nee unitas terminista quem requiritur: nam posito qd ait ovis descendat de concavo orbis luneus psa medium milai:et in primo instanti non esse motus non siti l xoc mouetur

uno motu et tamen non ad eundem terminum ad que: Pha tur: quia nec ante definitionem motus:nec postqvi patet ex

casu.CAd ista ad piimam posito quod aliquis homo et coetera. potest dici viro modo quod non est unus motus innue mero:sed duo: sed illi duo sunt contigui et sopb .riliter potest dici quod est unus motus: quia licet non maneat idem mobilemquod sit hoc aliquia in actu:maiiettoemen idem mohile:quod est ens inpotentiasticut materia prima a pilaipio motus usin insin . Ea secundam potest dici proporticialiter sicut dicit secunda solutio. credo tamen quod pila lastutio mimi argumenti sit meliourillae ergo potest dici ad secundum argumentia quod loquendo evnitate numerati propitissime dictas non oportet ad vilitatem motu requis ratur unitas numeralis mobilio propii mime dictat sed suoiicit unitag numeralio mobilio:que est per continuationem et tenentiam partium mobilio adinvicem modo talis viii tas bene est ligni cuius una medietas est et cetera .et perconmeno descensuo talio ligni est unus et cetera. d tertiam ad unitatem numeralem accidentio et cetera. dico quod imo requiris unitas numeralis subiecti : et quando dicebat de qualitate symbola: dico quod subiectii me in herentie est materia pii maret illa manete de in aere:q erat in aqua: sed subiectum denominationis est totum componerum: modo licet sit impossibile idemaccidens numerat succcestiue in herere diuersio subiectionamention est impossibi letidem cladeo numero succestiue denominare diuersa subiectamn aero.CHd quartam dico quod in tali motu manet continue idem mobile innumero:loquendo de identirute timerali:que est per quanda successionem. et continuationem partium:modo quo dicimuo gdaequalia est id ninnus meroequierat alite centum annos: et talio identitas num ratis mobilis ficit ad identitatem numeralem motus. Od quinta dico qd nauso in qua sunt homines:capieret cetera .habet unum subiectum in numero vultate aggregarationis pluriumque omnia mouentur ad motum v tuo scita licet nauis: et similiter talie identitatio numeralis mobilis sufficit ad idelititatem nullieralem motu G. CDeinde quuiarguitur de tempore dico quod quum mobile mouetur in prima parte alicuius hole: et in secundae quiescitiet in tertia mouetur licet tempus compositum ex illio tribuo pati ibuo sit unum tamen non sequitur illud esse unam niensi aram illius motus: pNpter thoe quod non seci indum quamlibet eius partem melisurat illum motum et sea fit ita res ruptior et ideo quia mensura noti est continua : ii cc est una ni iis sura: nec motuo est virus motus sed plureo. CDemaequum arguitur determino ad quem dico quod quum alte quod grasse puta terra descendit de colicam olbae itine