Questiones et decissiones physicales insignium virorum : Alberti de Saxonia in Octo libros physicorum ; Tres libros de celo et mundo ; Duos lib. De generatione et corruptione. Thimonis in Quatuor libros meteorum. Buridani in Aristotelis Tres lib. de

251쪽

Me generatione cicorruptione. In oppositu arguitur nam si questio esset

vera: sequitur*coirupiuiti posset iterum generati: sed hoc est falsum:consequetia probaturmam ut itaq=a. sit genera diae in b. et iii c.tiista rati duo:et generetur in D.et ccersipatur ante c.instans: tuc cum propteri oelion debeat tolli postibilitas generationis eius iii caristari: ut videtur: videtur m adduc in caristariti possit generari:et ita post semel corruptum est irorum potest generari. yn ista questione. Punio ponani duas conclusiotaeopreaintuitas. Deinde ponam coliciustos nem responsa leni Est quesitum.

Auantum ad primu 3 sit suppositio quod

impossibile est temptio pieteritiani redue: inio secundum aliquos imp testi contradictionem Et similiter dato aliquo tepore impossibile est ipsu 3plius fuissem fuerit:etsi in iliter impossibile est ipsu in pilus lateocrit.

nc sit prima coclusio: dato aliquo mo

tu facto inest quo te pote impostibile est ipsu3fuisse futurum in alio tepore prohatur: impossibile est motu3eeliqui modo est seii reuolutionem hodiertia prius fuisse:ergo collimu modo sic est de quolibet alio mota: consequeritia tenet ex eo qdmotuo istorum infert omni depcdentas notu litano a causa pris icipatu sed sicut dictii est iii alia questione:ad variationem cause principalio sequitur variatio effectuo. conclusione sequitum op si sor.mouet tir iurie aliquo motu si pectastiti fuissetitio tuo alio motu . Eccuda coctu sto. triurationii distis ictaru 3 nutriero: susit diuincti termini numero ad quo O stultillenuitatiotico:quiquid rei termini producit, tur in esse per bulli mi odi mutatio es:patet hoc ex eo aedistinctio mutationum specifica attenditur pciles distinctione iii spicificatsi terinino ix ad quos Et nota ter dico in concilinio

ne: qui quidem termini preducuntur in esse per tales muta, tiolies:ad timuendii non esse impossibile distinctas inutationes numero esse ad eundem terminii ad quem numero: cum alio terminus sa quem no producatur in esse per tales mirata timeo:sicut est demutatioiubuo localibus: pandocilianis lurieon adimus ad nostram domini: ut ad ternia iiii ad que loruni motivum:qui quidem termitivo ad quemno produacituran esse per huiusmodi mutationes etc.

Hughrum adstarere; sit tertia cocclusio

gnabuntici forte eoiugnatiost liberti arbitri si impedies etc. venetii concedo infinita esse iii ststitave fuisse in quib' non potuit aliqd generari: in qb'forte iii stire iam erat inepta adgesieratione.via Dicut astrologiae aliqnestratio innueritia:qG p tunc n6 pdt gnari honio: et aliqualia: propter qua notipdignari boo: et sic de aliis C E dieitiu:dico iid esse simile degeneratiotie et corruptione uti deberiet dein pluriu insitatiu quolibet potest coirrepunon in generari:hoc ideo est:qi coirii peno no influit in corruptu: sediliguatin via si aliquis

hos hodie interficeres est talio cadaucrnulis ero eo si heri fuisset corrupt': irioidebore potuisset mille heri corrupi' sicut modo Erid quarta .patet ex iam dictis Dd qtim, tam cocedo illud p est probas. Ra sexta cocedo ae ali quappositio est modo possibilio et postea tin postibilio nui, ta mutatione facta in re sigilificata piu appositione: qimi: te nulla res significas p illa proposmoue: tacta tame mutastione in alia re:et licenti xypomo: qi facta est ianitatio illot' ceu localis. dultima cocedo illii a quod ipsa probat.

sit generatio. Et arguitur punio ui sic ira augmentatio est alicuius corruptio tergo etia est alicuiuo generatio: conlequciarias tenet. qi corruptio viri' est generatio ali di i litorali teced copii crest corruptio alime iti. Q. Eecundo dimisi iitio est corruptio: ito fit nisi aliquo recedente: sicut dicit Zi isto .ergo videthssit alicui 'corruptio:puta illi' recedit et depcli f. Teretio.augineislptio est motus ad substalitia:patet lio casam paragdietatione alicita paro substatic ante acquirit: sedoisino tuo ac sitiu': sicut est augnicntatio: c est sta substitiam et generatio ergo etc.Quarto na videtir' * ligila ponunt ad igne et est augnietatio ignis .ligna corriipiant et ignio gesia erat:ergo augnietatio est gnatio. inutivo sino:lioc videre tureiae ex eo valignietatio est et motuo ad qualitate:et non

ad substatim sed l)oc est falsumma rarefactio qui est motus distinct'ab augnietatide est motus ad colitate ergo n6 augine ratio:cosequetia tenet ex eo minotuo distincti suntad di

252쪽

llib. I. D. I.

intenditur hic: sed de augmentatione ultimo modo dicta si sic describimr.augmentatio est conuersio dissimilio in sub stantiam illi cui aduenae .peractione alii me mediante cal re naturali Rugeri aute in est aliquid idem primo transmutari de minoit ad maius cpipsum prius erat.

Ex ista distinctione sequuntur med a coria

ditiones augmentationio.EPlini est quod augmentatio fit aliquo extrinseco adueniente: patet ex descriptione de luaugerimam augeri est transmutarit e minori ad maius: vel hoc est per lata rarefactione vel p aduentii alicui ab eistrinseconio pdidicipii miima tunc multa post augmetationem essent rariola Sante: sed boc est falsum .unde videmus corpuo viri ei magis dens inrib corp'pueri. Secura eddiditio est millud D auges maneat idem ante et post: patet pdiffinitione augeri.sex hoe sequis: aecibus aduenies iid aus

turised illud cui aduenit.Ex quo pater solutio illi' sis io, nic:qua aliquiminiat circa is illibiuifidelicet D sit illud qd auget .vnde statim diceret Q corp'cui aduenit cibus es manenside et post ante. ertia conditio est: qi quelibet

paro aucti est aucta:patet ex descriptione de Ir augerimam ibi ponebat primo: modo ex quo illud dicitur prinio motum cuius quelibet pars est motatillust etiam dicitur primo aues geri:cuiusque libet pars augetur. mlhuc sunt stile tres conditiones augmentationis. que sunt negati ue: quarum prima est:quod in augmentatione non mortet dare vacuu3 in corpore quod augetur .ESecunda es ditio negativa est: quod nee oportet ibi fieri penetratione dimentionii. Tertia coditio negativa est:oportet quod illud aduenies no sit incorporeum Existis coditionibus augmetationis infidiruti alie: Quarsi prima est ista: ae adueniens s.cib'iti prinscipio sit dissimile illi cui adueniri patet: citi in pricipio emersimile fieret sollic Stinuatio adueniet iacui illo cui aduenit sed voc noninam tune non quelibet pus aucti auges Secunda coditio estic in sine sit sire:pritque aliter ex ipso et pres existente non fieretvmss. Tertiaco ditio est et ibi sit alte ratio:et et ii generatio aliqualis: nam ex quo aduenierio in principio est dissimile illi cui aduenit: et in fine sit similem est sine aliqua alteratione et generatione. Quarta oditio est et, ibi sit nutritio ma aliter non per singulas partae illud Edueities distribueret incolporeaeugedo. Quinta conditio qfop3 de illoc tanget *sit animatu: patet:qi solii sinismatii nutris nutritione Dprie dicta: quatis requirit ad augumentationem pio pii edicta: de quaeli prelatio sermo.ESexta ditio estiqSopolietina lignae tande plus aedratur Smerit deperdituistinam aliter corpus cui adueniret cib' fieret malum et ite non esset augmentatio .cSeptima etc.rea quiritur ad augulentationem ae ibi sit motus localia ipsius cibi aduenientio cadepolles per siligula inebra corporis q6 augetur.EOctaua conditio:quod requiritur quod illam augetur postes auctum est occupet maloiem locum quam piluo: propter hoc y factum est maiug.

Qualitum ad secundu sciendu est vi

aliquid dicimus moueri peraecidens dupliciter uno moacto rationea idetis alio modo ratione partiorita dicimu aliquid generari secundii quid dupla.vno modo dicim' accidetis gelierari secundii quid alio modo dicimus generactio ire alicui' partis in existentis toti esse generatione scdmquid .EIuxta hoc dico q6qsiciaco est corruptio simpli est generatio lacndiiquid: verbi gratia:sicut cetingit in nutristioneabiem est coiruptio cibi sinarret gnatio nutrimenti Fniquid dici generatio alicui Lipsi carnis . reo Pico: qi aliquando bene econuerso corruptio secundii quid est gnatioumprnvicii in resolutione er aliqua parte hominisqcorrii

pittir gnatur aliqG paruum animalisicut pediculus:ibi emeligi alio simpli ipsius animalis et corruptio secundii quid ipsius hominis vel ipsiuo corporis corruptio:ex quo fit talio resolutio. Certio dico:*aliqufido generari secundit claesi corruptio secundum quiae: verbi gratiar viqii ex paerte ipsius cibi fit pars ipsius carnis.

Tunc sit punia coclusio iii augmentatioe

heile est iteratio secundus quid: patet: cr ibi cst generatio partis ipsius aucti Secunda coclusio .in augmentatio ebene est corruptio sinipliciteripatetqi ibi est corruptio cibi: cuius corruptio dicitur coiriiptio simpliciter: ex quo cibus

est viiii ens seorsutii existes.CTertia cocti isto ausnieratio no est generatiostin pliciter: pd:quia in augmetalloe manetide subiectit in actu ante et post sicut pri' dicebar:ncant ladest in gnatio e simpliciter dicta: quo gnatio simpliciter dicta est transtitutatio hui'toti' in hoc toto nullo sensibili re manente etc. Quarta oclusio augmetatio non est mixtio. patet:qi inmixtione utraq; mixtibilia cornipunturivel unumixtii Guertit in natura altari':sed ambo mutant in natu ira terti .imixti in augmetatione aute cibuo aduenies mindiffert ab altera lide:patet:qi per augmelitatio ite acquiris noua exiesso: paltersitioncaute no sempmisi aliun secuti, ue. exta reclusio:aliginetatio et ladissert a moto locali: pn:m in motu locali nullo modo oportet e Te generationem is vel corruptiosae alicii simpli:aliquale tame oportet esse in ilaugmetatione. Septima coclusio:augmetatio et differe ia rarefactioe: patet: qi rarefactio potestneri nullo extrins coadueni inite:augmetatio vero non . sociaua conclutio. augmetati octia differta nutritioe: patet ita in aliquibuor

sicut in senib' est nutritior et tu noli est augmentatio .ER tia cεclusio est.*ta meo eo huiusmodi mutationes requirit htur ad augmentatione. vii de ibi requiris generatio aliqua, j lis: simithmot' localis quo cibus deportatur psingula in D ilhia similiter requiri sibi minio et nutritio. CUItima rem Delusio est augmentatio est motuo ad Stitate:patet ex eo q6 lper augmentatione maen mutatur inponsio de aucto per lnomina de predicamento quantitatis.

Ad rationes. Ad punia dis quod illa i

bat cribi est generatio secundit quidi prout de aliqudi veril

carur generari secuti dii quid ratione Me parti .Qonsimilis terrespondera a secunda NdierisI:qua dicitur auge iametatio est motus ad substantia iversi est: sesin Saa nabs d. iti Ipse iubsisteretet Dpter hoc n6 dicitur generatio simpliciterised bene generatio aliquali S.CH quarta 3 dico grati et metatio ignis ex appositione umorin n6 dicit augmentatio lipropis edicta: ex quo augmentatio rumpite dicta non reuenit inisi animatio: sicut dictum est. Et sic de tali augmentatione liignio non est ad provo filii. d quinta dico q= rarefactio bene est motus ad Qtitate sed tame est nullo extrinseco ada luenietate. Ost sexta indidi com intensio qualitation6 dicit augmetatio spite dicta de qua est sermo iii yposito. Et sic de tali augmentatiosi equalitatio no est ad piopositum.

3 Questio. X. m eritur umini in augmenta, l

auser maneat ide asset poli.et arguis pilogi nomasithr. sit auct':tunc spost augmetatione est alia multitudo piiss l ipsi'sor .manerat rex quo aliqpteduo es existetes de nouo aduentiit:ergo est aliud totu: sequetia tenet ex eo q= totu non esta tuam multitudo oim suaru piliae: sicut dicta est pila pia si ergo post augmetationem est a tinctio tu quam et fit ante: sequitur in augmentatione non manere idem totum ante et post.CSecundo arguitur sic Iita .pieexistens et b.adueniscns per augmentation utunc clarum est quod a .et b.en i aliud ab a sed totum quod est post augmentationem ei a .et sh et quoa erat ante erata .solium:ergo post augmentatione test aliud totus a toto quod pie existebat licet quod preexistehat factum fuit paro totius quo desic o siti ivpieexis mate et adueniete .c Certionemee partes materiales maneteedem ante et post nec formales tergo non manet idem totis ante auginentatione et post colaqueti tenet ex eo quod ad variatione tani partiti in misitiit formalin sequitur va, tiatio effeci':antecedens patet de partibua materialibu . nam secundum Pristo. ille fluunt et refluunt et noli manen te eedem alique enim recedunt per resolutionem earum clam iii fumo o vel in aliquid buiusmodi mediante datore naturatu alique etiana deiiouo adueniunt per ammi laticianem cibi aduenientio: quod in principio est disti mile: et postea in virtute anime mediante calore naturali sacrani est simile. Tunc vltrai si parteo materiales non manenteedem:etculsi forma non pontini are desubiecto in iubet

253쪽

De gelictatione et corruptione. Q

irarunt: sequitur etia partes strinales non manere eas lean, te et post ausimnitatione.ctauarto sic stio esset veru: consiimili roiletidi maiiere ide3igii salite et post in augmetatione ipsiuo ignic: sed lioe est falsum te falsitae patet eoae ingeneratiotiem insigivo eligeneratio corruptio sint pth: et ppiis no manet id e nante et post:est enim ibi corruptio simplieiter combustibi immigeneratio simpla ipsius ignispis apta quia non videtur aliter debere esse de augnientatione ignis de augmetarione alio iuna. Lupiviam .sequitur cir aliquia

posthi maneret propter hoc solum q6 aliquid eius mali msed hoc est falanxona tenetui nisi nauguretatione dicimus ide esse prius quod ante:hocno est ex alio nisi quia ali quid pirexistentis adhuc est quod ante erat,sed falsitas consequentis probatur: nam si sic sequeretur et aliquod totum diceretur idem alteri:et tamen itulla paromius esset vel fuisset pars alterius:sed hoc est latium: et pia a renet: namst alia

qua nauis:cuius invito anno vnii latus de nouo reparetur: Mn secundo anno fundus de nouo reparetur: et in tertio annq secuta dum latus de nouo reparetur.tunc sic ista pii mare paratione tacta adhuc dicitur ea de nauio que ante erat: coe simili ratione facta secunda adhuc si eaden uis: limiliter facta tertia adhuc Grea desti:sed tertia reparatione facta ni: hil est in illa naui qd erat anteati quam illarum; reparationum igitur. CSimiliteradide sequiturae seqtraria sinuli modo deberet dieiide qui erat iam punicetumatini: aboc est falsurru et consequetitia posset deduci sicut de pliori argumento sed Minimo apparet quia ille seqtigna qui erat alite cetitum annos erat aquaque diues corrupta

eppositu est Aristoteles. Et probatur

stionibus.tiam nisi questio est. t vera: sequiturgi augmen rtatio nociant motus:cilius oppositu dictum est tertio phv. et primo igniustprobatur 'na:nam ad hoc Daliqua transmutati, dicatu ino usi requiritur ae subiectu talio transmutationis sitens in actu per lamiam substantia em que est eius pars manendide sub utro termino transmutationis: sicut patet per Maile in primo: tia per hoc differunt gnatio et miruptio abalps transmutatioitibus: crearum subiectu inhon est tule: sed ei ens in pura potentia: cum ergo it Iud coaugetur sit subiectu auginentritionis: stilo niasieret idem:sequitur quot dictum est. Secudo arguitur sic. sequitur Thic terminus mimo egetierminuo distinus: sed coid:patet hocmustinemus importione sictificaret plura: v sorte anste augmentatione et statem post augmentationem. Etiam se

quitur nullus nostrum esset natuo de muliere:probatur consequentia:er quo non essenius idem modo qui eramus ante nostrao augmentationes.

In ista questime primo lagam vim modu

per que potest saluari veritas questioisistet secuti dii quem possunt solui aliqua argumenta tangetia ita materia: aedo ponam unum alium modum dicendi ad questionem.

Quantum ad primu possiimus imaginari

cito a sicut supernaturaliter una res iii iero est plures regnumero . s. ps fili' et spiritu sanctus.Ita iraturaliter vitares numero prit esse suscesque plures regii umero. Suis non si mul. Et secundii boc positoq)sin sit auctus:et preexisteo lita et adueniens sit b dico q=estide sor .post sicut erat ante: suia mi ante erat solua .et modo idems est a .et,.sicut scitis heu' in terrae ratas uilia et coip':etide ocir' modo est ala solii aliter em false dicerem' sanct stetr' est in celo. Sed si bicere .stito in corpreor. preter digitii a .et residuum sit h. et cras digit' mi.sit abscisuo: tuearguis sic sol erit cras hi est .etb.er Marib .eruiit cras. 6 taeme est leti sum:er quod .est abscisunt et mite conuptii .Erindefaecula predictu modis:*ii asu posito a. h eriit cras: sed ina eb.n6eriit has a. et b.sederunt a solum. ldduc arguitur posito sicut ponebatur q6 b.digit' sit cras abscisuo et residuis. a. maiieat: tac argute sica .nncno est hi. sed a cras erit sol ergo a cras

incipiet emesor. LConcedo coticlustionem. Et si ulterear guatur crao incipiet esse sor.seda est aliquid: ergo cragali sitsi incipiet esse sol.coceditur coclusio etsi ulteruis arguat tu Vergo aliquid iiicipiet essem arida est colaquetia unde Muti aliquid potest incipere esse albii: absq; doc* aliquid

mulldi incipiat esse: ita dico; aliquid bene incipit esse soli abs hoc maliquid incipiat esse. unde posito esset viiii 3

scutum:cuiuo una medieta esset alba et alia nigra: et ii redietas nigra ccidensaretur absq; bocqd medietas alba condem setii ranc illud scutu incipiet est ea bii ab sae hoc cri albedo vel aliquid aliud incipiat esse. et scriniistum ni odii loquent di deberet dici quod hoc nosticii sor. non esset mere absoluetuminec mere coimo latiuum: sicut est hoc nome aibunusea medio modo se babes interno missaniere absoluta et uom nam ere connotativa.

Quantum ad secudum sciendum cst quod

questio intelligitur de id clitate mi merali. videlicet:an ma, neat id enumeror et iid de identitate specifica et tota difficultas stat in equi uocatione ideritatio mimeralis: de qua idelitate declarate sunt tres acception coquestione octaua .primi physi.que inpio posito pie supponinitur. Et oeo isti irco modi identitatio immeratio iuniciunt ad hoc ut aliquis terminus dicatur discretus.

Tunc sit pruina conclusio.In augmcnta

tioiae proprie dictarde qua est presesi Esermo moti manet iste numero pitino modo ante Udioli: patet hoc ex eo q= aligine tatio sit aliquo ad uestiente. Eccii coclusio .in augmentatione hominio bene manet idenumero secudo uioao: arcthoc: si principatior pars manet.Lanima:piopter cliuis nauasione bene possim' diceret omine manere eunde. Et illusii modii loqucdi serua inuocs dicim': iste petr ' si in celoqiiterarint errari lioc secuti dii parte principaliorem: puta an laniatn: sed mite lic non est de aliis alii matto: i iam in equo tua glo principalior et maior parotion fuit cit cilci paruus: istio forte nihil quod est in equo magno priuo crat in equo parsuo.Sed in augmetationei lituo et cosimillia posset dici idem atteremi mero tertio istoclo: in q=Mpter colitiua succestto ne in partium simili uere seruat uitulio figura et dispositioni a sicut argutii est iii aliaqstione: opter hoc dicinuis equilinagitii eme eundem numcro q cratem fuit parii':cti octoque: do de idelitate tutioino. EZId ratio ed patet etia diutio.

mritur uti uni cius quod alap

ntino quod non mam alicuius quoa

quelibet paro augetum coii sequentia te iretiantecedeno probatur aliquando vi. suin est quod cum aliquis augebatur:disia .dv. lbiaci, tuin propici auqua infirmitate diminueba,

mr. Secundo arguit sic tio cuiustibetq6 nutris quelibet paro ita tritu Vergo non cuiustibetqGau Fqlibet pars au, get sequella tenet ex eo quod augmelitatio presupponitia iitritione linantecedens patet malis nutritio fit propter restauratiotie deperditi : sed nocilibet paro illr quod si utris aliqd deperdit:aliter ein nihili emaneret quod ante erat. E Tertio arguitur sic.augmetationi aliquo extrinseco adstilenientem iodosi libet paro illi'qd ait i ali ai:op3q6 cuilibet ei parti aliquid adueniant:ettulic nocuilibet eius parti possit aliqdde nouo aduentremisi una separetur ab d quod augetur:oportet D iii augmeritatione in iit finiario parteo dixi idaturiet idem oporteret de cibo ad uelite te. aliter enimno possiet distribili pro inlinitio partib' illi' q6 auges sit

ab imbuet qualibet parte illi uoqdauge fatigcri

uisione: tunc oporteret ponere penetra arguitur sic. pro qua ratione suppol mitri imam carneni: tunc siic: si quelibet paro iij

lvio quod augetur qugeatur sequitur quodque libet mini,nia caro illius quod augetur augepturi vel ergo per carnem minorem vel tantam vel matotem si dicitur per minore hoc non vides verum:qinodarcaro inmor si dicitur quod per tantam vel maiorerm sequiturq) omne quod augetur sit du: plii ad se vel maius: ex quo cuilibet carni minime addis ta tum quantum ipsa est vel maius.

In oppositum

254쪽

Eib. III. M. II.

oppositum est Aristote. in hoc primo.

Cyn ista questioste. primo ponam suppositiones providendo modia in augmentationis .seclido conclusiones tertio datua et eorum solutionco.

Quantum ad puniit in ptima suppositio:

quod nullum corpus potest subintrare nisi per diuisionem vel receptione eius in poros corporis in quos fit sub ingressito.aliter eiu non posset euitari quin esset penetratio corportuni aet plurima corpora essent in eodem loco adequare: est contra Bristo.quarto .plar Sitniliter si possetneritatis sub ingrestio corporea: sine poris:et sine diuisione: tunc uiues non indigeret talibus potis quod est falsum .nam videmus quod per omnia membra viventis reperiuntur huiusmodi portet foramina: que natura non dedistet viventi nisi ipsis indigeret.cdsequella tenet mi illa nutrimetitu poli et subitis credis se potis incoipuo. Similiter si viiii corpuo posset subintrate aliud sine potis vel sine diuisione:tunc etia econuerso posset exire sine diuisione et potis: quodno est naturas liter belle insaginabile posse fieri. Secnda suppositio .colpus polosum habet aliquas partes no polosao:patet: qialiter totum illud coiptio est et vimo poliis Et e callo etia3:qt vel aliqui poli carnio vel ollio sunt immediati: sic; inter i liuo polos non est alius polus:aut liussi sunt ita immedia: ti: si dicitur primum: vel ergo inter illos polos mediat cor: pus vi sol superficies: si bicitur quod si corpuditu e cu in eo non sit poruo:ali enim it poli non est. Mitti inediati per piluatione poli medi :m est contra hipotesim: et precoris queno illud corpus non in polosum.mn potest dici*sola superficies uiam sicut alibi visum est non sunt pontaa taliae indivisibilia secundu sinuavel aliquas dimensiones: sicutiunt superficies linea etc.li autem dicitur quod inter quoslibbet duos polos corporis vel ossis sunt ali pisii med iet eu3 quilibet pocliso sit in infinitimodice quatitatis iop quo alibet corpus polosum esse in infinitii magnilini in quolibet

corpore poloso essent infiniti poli: orum quilibet no est in inlinitum modice quantitati .

Quantum ad secundu sit prima conclusio.

non ubiculi incolpore quod auget est aliquid de cibo subueniente:patet thoe: et in illa parte que est inter poloo et est non polosa militi recipit de cibo subueniente patetm 5 nihil reciperetur in illa parte non porosa nisi per diuisione illius partio n6 porose vel in potis eius:sed nullus illotii potest dici tergo etc.maior notapptima suppositione:ininor patet:n Sper diuisione masi sic: sequis augmetatione ii Sposte fieri nili per diuisione partium corporis aligendi: ad est falsu umecpotest dici secunditici illa pars posita est ri S porosa CS cunda coclusio .augmetatio fit piuxta positione nutrimeti partibus preexistentibiis:et preceptione ipsi' in potis: matur:qiiii augmetatione fit diuisio et distributio ipsi' nutri menti in parteo finitas innumero:et in S po nitit ille pleo subintrare corp'nisi epotos tui dictii est: sequitae recisitur in potio:et iuxta posite comoetu' terminantit' poros: q quia de corpora potiunt n6 porosa iet dicunE parteo pieexisteteo. Tertia conclusio .nd solii augmetitatio pio prie dictam ptate iuxta positione: sed etia per alteratione et pconuersio, ne illi' recepti iii substat a simile preexisteti peractionem illius calorio naturalio in illud aduenied in virtute ipsius anime Ista opinio ponit: nutritio fiat piuxta positione: et est hoc redras alteratio et siliqualia gnatio: post*em illud sic receptili potio sufficieterest altera titiminia eius hibstantialis corrupiti et de materia forma substati alio educitur si milio mime substantiali pirexistentiret ratiociatio litiailitum dinis formariss in specie materiaque fuit alimenti cotinuat materieipstus pieexistentiatet fit viiii continuit expiceriste te et illo q6 de nouo generat leti ira tune itertiae actione in lo:is extedis: et fit porosunt in quib' portis iterii potest recipialinientum: et co diu talia sic pomunt extendi: si caeno impodiat ni inia dii ritie ppter terrestre ita te ibi relicisset resolutionem subtilio in pol fieri augmetatio: sicut in vivente: qnautemebia fiunt inultii durae .ppter resolutione subtilio et terrestreitatem relictam: ut non possimisse extendi nonam: plius fit augmentatio: Quae bellemitritio.

Sirantum ad tertium dubitatur nam ii iii

corpore quod augetur ponerentur taleo poli: vel illi est enipleni vel vacui:non vacui:qrboces et contra Trist. arrophy.s pleni adhuc vides fieri penetratio corporum in aligan entatioeo Secti do. nam videtur*oeopteo ipsi' cordioco auget sint eiusde rationis: qtiare videiqinoniagio aliqlint polose malle CCertio nam si ponerent alique parte no porose sequi millendaugent:ex eo miti ipsi ono possiet fieri receptio ipsius alimeti. CDuarto .nanc recepide ipsi' alimenti in poris novi det Qq augmetatio seu bene codestatio eteoed primum dico:* taleo Pori non stitit pleni corporiabus grostis: sed subtili hiis c defacili ced sit sicut est aer vel spirit':et ex hoc mi uitismodi corpora laciliter cednt: usi op3lie fieri penetratione sed cu huiusnio dipori sunt repleti alimetitoraliud in eis non recipis nisi alisneto coiruri': ne piitu calore rarefactiore sitit noui politin qbuo iteria potiteri

tunc similio receptio. Id secunda: qu dici oeo pleg etc. iii gar op oeoptes sum eiusde rationi o .una eni est densa: cialia polosa: unde statiinpari ratiotici si oeo essent eth de ratio io: trie qua rone ex balaret una pars et clia. Ald te tiarespondet: aliqd dicis augissetitari dupli vino modo secii diiqi intra se recipit aliqd: et sic solii parteo porose augerentur. alionaodomiti'ppue sic Calida est ei adiunctiss.cd factum est pnucii ipso p coiit inuatione et illo nid partes non polose bene augerenti cuiustibet ergo aestet nisi sit impedime iituet in naturalis dispmtio alicui citio partio:qlibet paro augeri, palscui intus sitione: vel si alicui' iuxta posta rumpemi medicate illi vel alteri miscuo est pareos diei e D erer parte illa destin medio pii iid polose: qi Quis ibi nolit ali id iuxta pomst immedia telisi toti cui' est Pars aliqd est iuxta positii. Et ex boci,nrepresso adsisitu si id quarifidico:*bia versse iri nisi postea extaederentiet neret noui pori eo modo quo dictis est Od rationeo piincipales.pt 3 quid sit dicendum per superiuci dicta.

Veritur utrum augna entatio

jura fiat secti dii partes minia leo et no materiast a les. Et argitis primo cino ita ex quo formano potest e sine materia: nec pol pro tedi uls -tra materii in qua est: sequit si forma auge

turm op et a materia augeri: et B pseque3 si augmetatio fit secudii pico forma leo:v fieri 'mptes materialeo. Ecdo oro uti siculo soIii forma auget:sed torii copo stitit: sed boenoes et ita bene sin male ria sicut secuti dii mini J. Certio arguis sic: ex quo augmeditatio psupponitis utritione: solfi hoc auges cs nutrit fieri torii positii secudia parteo niateriai corium et no formales ergo et c.antecedeo phatui alia nutritio est depcliti restavra

tio .css ergo scena pleo materia leo fiat depditio ex e partes materiales fluuiit et refluunt tetito pili pico Mimales: ex quo ille remanetit:videtur nutritione solfi tari secuti dii parteo materiales et non vim aleo.

In oppositu est Aristotelas dicens augnae

tatione fieri secundii spectem. Et exponitur id est secundu3 parteo formaled:et non lacundum partes secundum mat riam:hoc est secundum parteo materiales.

ista questione ponam opiniones quid

Tristo intelligat per parteo secuti dum speciem et per pars teo secundum materia 3:queonineo opiniones iudicio meo possent sustineri. Uti de aliqui dicunt quod parteo secunditi speciem sinit parreo en ero ite ei et partes secundum materia parteo homogeiice. an de sciendii quod partes et heroagen cedicuntur quarum partes non suscipiunt predicatio, ne totius.verbigratia: sicut sunt man digit uo: caput: oeus lud: etc.noli enim quelibet pars manuo est manu o:simili cstoc digito ibarico vero honio ne edictitur ille:quarii par tes suscipi ut it predicationem totiuo:sicut est caro os et ecllibet pars catino est caro:nmiliterquelibet paro ossis est omai do isti dicunt ulterius:quod augmentatio fit secundis parteo formales sevctberogetica oret non secundu 3 parteo materialeo seu bomogeneas.Tion intelligendo quod nisi te

parteo honio genere augeantum nain tu ne nulle partes ethes rogenee augentur:dicit enim Bristo parteo ethero aenea cis useri: quia parte homogetiee augetitur.Sed ad istii m

255쪽

Degenerataeinc et corruptione.

intellectit augmentatio die sepiri parteolaimal seu elthea rogenea erino secuti dii patris materia laeseu homogeneasqri ius quod augetur quelibet paro munalio segetl eroge, nea augetur: se a no quelibet paro materialis seu Minogesttaea: plopter troc traliqua ratio de nouo ad uerruvet recedit per resolutione undecu haesio augetur nisi sit piopter inclis, politione alicuius et ' partio veterogetiee: quelibet ei uops beterogenea augettir: sc3 tam octivis Scapur: tam in anus in os suus: ta3 pes O binclitii: tam tibia:v genitalia:et sic de ali si sed cum hoc statae alique parteo materiale receduntii ec de nouo aduentutit: Suio alique partes materiales aue alituri aliter emisi nun*formales augeretur nuti Sentinmin 'vindigitus augetur nisi caro et os augeatur. Et tu ccredo pasta opulto valde faciliter posset sustineri: uio aliqnolenteo ipsam intelligere improbent per doc si uerim dicit parte betato geneas non augeri nisi partes do genregia Matur. Laeleuiter illud non est contra predicta opinionem; qrista opiniae novult paugia tentatio nullo modo fiat paratra materiales seu domo geneas:sestvult minaugmentat loenon quelibet parabogenea augeatur: sed quelibet pars terogenea:*pter hocm patres homogenee alique recedunt et alique aduenint:modo illud q6 admitti vel recedit tio avigetur Adqr partes beteroges ire nec adueni ut nec recedunt fim materiam: idea augmen ratio attribuitur eiqd augetur stin parteo forma leo thoc est deterogeneas: et non Fm partes uiateriales seu homogeneas. Silia est opinio. q=per parteo totina leo intelligunttirpartesque seorsum existent coegerit

selisibilest et per partes lirateriales intelligatur part o quemitis initis e lites toti seli risitur cii alijo: tamen si essent seorsum posite noli sentiretitur. modo dicti illa opinio in m qngimentationeque libet parsque seorsunt posita esset iensibilis augetur . nulla enim talis ae totam aduellit finiui de nociique trecediti et sic talibus partibua debetur augmentatio:

ex quo quelibet tali ocu 3 liqui duellieii teli tui aiorum sed in augmetuattolle ad quelibis para que si essct seorsum csset in se istbilisi: auget unppter hocae aliqua ratio se tota iii de nouo aduenit vel recedit modo illud Orecessit vel aduenit

non augetur .no tamen vult dicere ista opili so*nulla paro

insensibilis augeaturiae: bene vult dicere ae tisi qui libet ait: gemncum hoc tamen statae multe alie instillibiles augean: rur partesentin se iasibiles non augeretur nisi parteo insensit biles augereturasta opinio benem vicini Mime. inertia opinio est et per partesio Ausantct cit pas teo polosas: et tunc riterim dicit ista opinio taugmentatio rumprie fit seu partes formales hoc est polossiam in augmentatio propae fit per intumositionem modo sollini partes polose uostiiritali id intra se recipere:sed augmetatio nolit secutidii pies materiales doceti no polos o :Millei id possunt aliqd intra se reciperesseat me fecitdii illas improprie bene fit augme tatio .s p iuxtae positione 3.cQuarta opinio est Comen.qGaugmentatio inest animato secii dii partes forinales hoc est

ratione alercu est nutrire et augere et conuertere linientu3

in substatia aliti mediit e catotelianirali. et nolacii si plomaterialeo:hoc est si ore ne mater te: cum ti ria nihil actasse faciat ad auginentatio ptata fio est passibilitaris instin te: licut dic iij cliptimo phyme retaristus opinioneo potest ad dire eo putari .lius ilioduo de augmetione et ismiliter bellai tib dotii aeterialibus et minisilib':ita; simpliciter pyteo fori iriles intelligam' latina vel partem solute et per parteo materiales preoniaterie.Et posset liciniaginariae cum ait metitu recipis in polos et iuxta ponitur partim 'niun polosio inqb' est ritia aliunati: folina alimenti successiste moti gradualiterised mittat sue deperdituriet sicut successive depersditur:etniateria ei uo successive formaerpoliauinipsa materia ilia reditur iuccessiiue parte ito polosanrisicut succe sitire ingredi spatiend porosa 3 ita illa forma successive istin plurimatyriaret sicut successive sit in plurimateria:ita sucis uesti pars polosa ectendit: et sit malo vel talis extensio et maibratio inest ibi ratiotiesueforme. unde si nuda materia nuda materia ingredii: iid fieret talis ex testo:etqitauo et tessopi incipalii ebe minae vel salte exple eius et no ratide materte: ideo est aedictin' augmetatione neri secundia parstes forma Ieseno materialis CSed dicet aliquis quomopotest hoc essem una materia que est vini corpus extensii ni ita aliud corpus sithmgredi reum ille non potiao hoc fieri per diuisione mece polos:et videtur quod hoc sit creti adiacta in aliaqstione:dicebatur en in i unu corpus noli post et subingredi aliud nisi p diuisione vel per polo o. Secfido.na iste sequii ae una forma simul informaret duas materias

videlicet materia picexistetem et materia sub ingrediente. Ad primit .dico verit esse*corpora quor uin imi una insolniat aliud mee ambo informat tertiuiti nec ambo informa iii ab uno tertiouiec posueuiit in forinari simi ulmo possulit se poenetraretii sub ingre: isule diuisitosi e v. ltae porto mihi Ioimis iambo infoimatvmiterisu: sic iit albedo et dulcedo intacta:vel viiii in mimat aliud: sicut formania telia: tunc post sunt se mutuo penetrare: silis ambo possus it informari ab uno tertio: imie possistit se sub ingredi: sicut due materie que postea erat vita plavi tigressiim unt 'ad alta. Eud seclidii dico.*ex hoc ill forma nommimat duas in ateriast sed bis in mimat plus de materia ian sunt otiio vina materia post una mina a informa f. at ulterius iiii agina dii est psittat uter

plus et plus exte ait adueniet e vino ita mima manens eadeomnino extenditur plus et plus in pluri et in pluri materia. Et ita dici posset ut illud quod auscfitian et idem ante et post.sfouila. Ad rationes factas in principio: patet quid sit dicendum ex dictis.

Veritur utru migmetatio fit

i motus cretinu'.c et arguitur pilino co non :per biflire sitiam quam ponit Sirist.

tiiter augis te litatione et ii utritione.vndei videtur vel te nutritio ite durare coimuel per tota viti anilitati:augmentati oriem retra o PQ ad altilo tota ouo. et adhuc per illud tep 'amiliatu aliqua do augetur et aliqua do that tergo vidis pq lignietatio fiat distatinue usorum ad illud tep'iqito animati ii ostpli' auget: sed bessenti trit. ecudo arguis: aritoritate liuer viti. pl)vsi. ubi arguit sic: si augmctatae eet morastinu': sit ergo ae aliq6 animatu augear accredo qualitate digitale inviso lino: tuc si talio augilietatio est collantia cuilibet vat ti anni caeremo det una paro illi' qilatita: tio digitalio: ipse dicit n6 esse credibile.CCertio arguitiir siemimi tuitio iid est illotus colitisinus: 'Mile calignietatio:cosequetia tenet a similitati tecedes pi3 na non videici continge fiat resolutio et deperditio aliquaru patetistipitatilinatim ill*fieret per actione colouo nati iratis: sed citonina irinii tritio ite fit generario cari iis et aliarum partissaniniati peractione caloris naturatio: ergo nolit corruptis nec resolutio talium partiumni ediati te actioite calorio iactura toraliter emident s.calmitiaturalio eiusde3 scilicet carius est et gelierat iiiiiiii et coiris p tilium: primo eni3 generaret et postea idem geliit vincoituperet Eleuarto arguitur licio initio motuo opbeteste inter contraria ex eo q= motuo est

traii situs de contrario in contrarium: sed ita est quod sugsniet mitio non est ii iter coiitraria:est enim inter paruit et nisgnum: sed paruit et magnum lion sunt contraria sed relatisue opposita: ergo gugnietatio iid est motuo: ct perc5 sequestiori est mot'ccitinii':c6sequeria tenet a superiori ad triferori ematitie munito arguit sic augmetatio est cii plus consuerti fili substantia animatio fuerit deperdituimsed ratis conuersio tio est motus et per res ueno nec motus cotinc Opter hoc iratio conuersio est eductio time substantialis de materia pumei iti sed talio eductio est geli eratio:generastio autem itoli est motus excoquod generatio non fit lata cessitae sicut motum.

In opposit una arguitur . nam augmetatio

est motito ad cpantitate per Tristoteleni quinto phyli. et si sic tergo est moriis: et vltra: ergo augmetatio est continus ex eo minoiud est de numero continuo iusti Cynista suestio: ne vide dii est de nutritide quonio doliat et de causis vitag. CSecundo. videndu3 est utru nutritio nimati duretuso adii nem vite. E Tertio.videndimi est de quesito.

Quantumqd primum .dico primo,calar

naturalis coiitliine agit in humidum radicale phoc nisi fieret suiliptio alimenti xtrinseci ab ipso animato: ipsu3 sensibiliter diminuereturimodo talio diminutio et debilitatio animalitio videtur esse ex alto misi propter deperditiostem aliquarum

256쪽

aliquartim particularii ipsius animati :quarum reflauratae fit per sumptio iiein alimen. et ita sit talis deperditio et similiter debilitatio ipsius animati peractione ipsius calorio tradituralis in humidii radicate. sic igitur patet desine nutritiositis: qui ei restauratio deperditi mediateactione caloris iraturalis. Sessido dico vis efficiens nutritionis est idem calor naturalis:na idem calor alimentum assumptii exiccati doet agendo in ipsum conuertit in carite:et ipso conuerso in cara neni ulterius ipsum exicca resoluit in tantii ci corrupitur dxperditur. Et sic idem respectu eiusdem est generativum et corruptiuii:sai alta et aliam in dispositioneni materier nec hoc est inconueniensetet per boc soluta est tertia ratio.Qnoatandum ilici ea tot naturalis non est ageo pilis ale:sed est ages instrumentale:principale ut est ipsa aia .cExmpatet quomodo sit nutritio: nam nutritio sit isto modo vis audimentia pilo sumis a stomacho:et ibi mediate caloiena lucul'esegregare deterogenea : et agregare hogenea purii separ ab impuro: etimpurii mittitur extra per foramen sed purum manens mittitur ad mar:et ibi fit ulterior purificatio mediante calore natural tet tune illud impurii mittitur advesicam: et fit hoc utina:et tune ulterius purii manena mittitur per unaniagnani vena a conet tunc ibi fit viterior se egatio et purificatio puri ab impuro:et divi illud impuris mittitur pro gliaetione unguiu:et de puro remanete coiretinet sibi portionem sua pro suo nutrimeto vis conuertitur in substaretia cordia pro restauratione d perditi:et residua remittitur per unam parui veliam de corde ad arae quo multe vene vadunt ramificate hincinde asi singulas partes corporio : per quas ita lud purii distribuitur et remittitur per singulas partes ipsi' corporis: tunc prouenit ibi calor tat in partium mediate quo alterat illud adueniens: tandem mima stibilantialis illius consipitur et cit illa coirrepitur de eius materia educitur de nouo una formatque cum Muna animari preexistente fit viiii continuit:et si illud quod generatur de nouo est maius qua3 illud quod deperditur mon solum est nutritio: sed etia aug mentatio: si vero non est maius: sed tantum vel minus: tunc est solutacta nutritis: sic igitur habetur quo fiat nutritio: et similiter augmetatio:et quid sit reis nutritionis: et similiter

agens nutriens et augeno.De fine vero augmentationis disco quo a finis eius est: ut animatum fiat tantiu videbue posilit hercere operationes sibi debitas:quas iton posset exercere si maneret ita paruit sicut erat in principio cu3gnabatur.

Quantum adfecitndum scita una est nures,

tio potest capi dupliciter.vno modo pio alteratioenutrime,li.elio modo pro coiiuersione alimenti illius in substantiam animati. Tune sit plima conclusio talis:nd per totu3t povite ipsius aiati est nutritio:accipiendo nutritione pio comversione alimenti:pydoc:qlalicii bene uiopeast morte calor naturalis intili debilitatus non misicit obtinere superati, mentum in iniqd possit ipm conuertere in substantia alati. Ecia conclusio. alatum no posset diu manere sine ei' nudi tritione:et idem est O talis nutritio est necessaria alato: up, posito O diu debeat vivere:p, nam aliterno fieret restauratio deperditiet fieret debilitatio nimia animati .ETertia reclusio possibile est:et ibite ita est:qas nutritio est continua per

totam vita immerido nutritione pro alteratione: et hoc si ianimalibus butibus magiin calorem et multu sanguine: p, iam diu talia viuut habent ealorem naturale et obtinentem is, pia limen tu inim- sufficit proaueratione: uio non pro conuersione:ex eo qd tallacialia no ix viunt sine notabilicae, lore: sedatalium ad quoin vivere no requiritur tantus calor sicut sunt ratie et dinoitpotest dicit*non per tot vita durat eoax nutritio: siue nutritio accipi turpio alteratione seu pio conuersione .H Quarta conclusio hoc in non erectison tratum:posset eium dici modicum ante morte e tot in tantii debilitaturq6 nullo modo obtinet stiper alimentia in tantii O sufficiat ipsum alterare vel coli uertere.

Quantum ad tertium in prima conclusio.

omnis augmentatio est conuima: pateticissis augmentati'tinum:ergo etc Oecunda conclusio .possibile est qGalida augeatur per i una tepus: et qd fiat augmentatio: no pprie una:sed aggregata ex pluribuo: patet : nam aliqn videmucide animatio per aliqd tepuo augetur:et tunc per aliquoa

tempus starit:et iterum augetur .ETertia conclusio. nullssest status: ea continue ipsu in vivetis augetur vel diminuit: et nito iri eodestatuam ariet: p3: cicatornalis iunco manet in eo de statu ciis tauqn fortio uetaliqt debilionet hoc sprer intensionem vel remissionem sui vel caloris extranei in an ismatis qui calor extraneus non posset manere in eodem stare tuns si calidum quiesceret etc.Si calor naturalis sit iam eque potens ad commertendia sicut sa resolue dum sequitur quod immediate post hoc erit sortior ad usin m ad aliud:et doc supposito qd continuesti resolutio: vrcoimersio et c. propter bocq6ωntinue peractionem ceu in ista itifer tota fit alteratio et variatio istorum iliferiorum in tantii os nutio in eodem statu permanent. Sed diceressi tu augmentatiora ines duratvscue ad aliquo a temptro post quod rion fit viterior augmenatatio. Etesipondetur bene verum est O fit usq; ad aliquod determinatum te pustpost quod non fit ulterius augmesitastio sensibitis: sed in iis biliter fit maior augnientatio Odis minutio:sed postea uis alternatio vicibus fias it augmeilatatio et dimilautio: notamen fit sensibiliter maior augmenta, tio es dimi ilutio:et propter hoc dicimus augmetatio item stare iiiviritionein vero non: na per longum tempus ante nioratem non fit sensibiliter maior augmentatio quam vini inutio nec tanta: sed bene sit tanta restauratio depcrasti vel maior

restauratio deperditi quanta est deperditio.

Ad rationes. ad prima patet ex dictisqitid

is respondendii. Ed sin dico belle est credibile quod allaqua vittae digitalis possit continue acquiri iuvito anno: et cuilibet parti illius anni coirespouderet una pars illius litatio digitatio. d tertiam patet ex dictis. Od quartiam quando dicituriniolus est inter tamaria dico qd ibi aecipitur tam trarietas large noli solii pro illio e sunt activa et

pastiua ad inuice sedet sapio illis que non possunt eidem respectu eiusde sinita linesne sed bene successive. Et sic accipie contrarietatem:bene concedo c, magnu et parili possunt dici contraria. Edultinia dico vinia tritio potest accipi Dalteratione vel apcouersioe: Et phoc soluitur arguine iiiii.

- xiii virum omnis actio et

passio fiat per contactum. Et arguttur prismo lionetna deus et intelligetitio agunt iii illa inferiora:etinis ibit lagiit ex eo q) tact's proprio est magnituatili: deum aute et iiitelligentien5 sunt magilitudineo . Secudo. nam visibile agit in visum absq; hoc q8 ta: gat visum: emolion opoit et quod omne qs agit in ali6 tansgat ipsum. Tertio.na ce uagit in ista inferiora puta sterra et mixta:abs hoc quod tangat mici valde distat ab et . UQuarto anima agit in corp'mouedo ipm:et simul grauiarao in lapide mouetido ipsum deorsum iet similiter aqua caelefacta agit in seipsam redii cedo mea frigiditate piistinatet tamenecalatagit corpus nec grauitaotagit lapide mecaqcalefacti tangit seipsam: ex eo qd ad hoc qd aliqua tangat

se:re piritur quod ullum illorum habeat situm extra aliud. hQuinto Fagneo agit in ferrum attrahendo ipsu in abs hoc si tangat ipsum: ergo ete. Eexto ages agit in interi rapamicum tamen iaci tangat: ergo eteii Septimo istinoirent actique oporteret egeno tangere palmum i sequiturqd nullum agens ggeret ad aliquam distantiqm: sed hoc est falsus: et consequentiate iret de se. Octauo sequitatim nulla possent agere et pati adinviceimsed hoc estivissumi et consequentia tenet ex eo q6 Uristo. in h. anima dicit : semper inter talia esse medium.

In oppositum es Aristoteles primo huius

ubi videtur dicere q6 ad hoc qdeisqua agant et patiantur ad inuice: requiriturq6seta rigant Cynista questio pt:priamo ponam aliquas dimi icti des sec*ndocoli usibilis.

Quantum ad premum sit prima distinctio

ista: cd ages potest dici mediatum passio tripliciter. vllo modo qui virtve illius agentio non attingit ad illud passum

seda a aliud:cuius virtuo attingit ad pastinis. secundo modido potest dici mediatum quia virtus ei uo non attingit ad pastum: sed tamen eius actio determissatur peragens partu

257쪽

me generatione et corruptione.

xulare.tertio modo:quia a gestionias igit passiim seisvirtu eius. Exemplum pituita sicut si a. agesis noli sufficeret agere ad c pastum: sed bene adt,. intermediunt quod in virtute ipi uda .vlterius ageret us*adc. Exemplum Residitsicut deus respectu istorum insertorum. Exemplum tertii. sicut agetis respectu pasti q8 lioli tangit corporaliter et sed sua virtute malum. Oecunda distinctio: agentium quoddam est agen incorporate: sicut deus:et quoddaei agetis corporaleret tale est duplex: nain quoddam agit actione spirituali: sicut est corpus lumitiosum quod agit lumen in meato:et similiter visibitoresspectu visus:quoddam aute agit actione materiali sui edeseruiente ad coiruptionem vel ad alteratione illius in Oagit tale agens: sicut est calidii respectu frigidis et econmerso . sis crita distinctio. tactus aliquando sumitur tinpiopue: aliquando vero proprie. Improprie illa poliunt se tangere: quoin unum est ubi est aliud salte diffinitive:licet no descri piliae. Et isto modo possumus dicere intelligentiam lagere orbe in Sed tactus proprie acceptus adhuc dicitur multipliciter:tiam quidani est qui dicitur ratione magnitudinum solum:et iste vocatur tactus mathematicus Alius autem est inon attensiit urso lumen parte magnitudinui verum etia ex parte actio itis et passionio: et iste vocatur tactus naturalis. Ad tactum mathematicii requiruntur tria pumii est: vir u tangenti titii esse quantum:et propter hoc non dicinatio intes ligentia in tangere orbem tali tactu: quia intellige istiano est ni agnitudo. secudo requiritur illo*que seta liguntvtrii star abeat litii et locii ni extra aliud et propter hoc acciderio et subiectum non dicii nus se tangerem ec materia et formam: ex eo cruriunt illos. siori est extra alitid tertio requiriturqi ultima illorum sitit limul i et ter hoc illa inter que est aliquod med in non dicissilio se tangererqr vltima illotti tro sunt sint uli imiliter propter hoc duas ii redietates coiit inui uo dicimus se tali geret multima illorum iis usus at simul: Pa sunt viati m.

Da tactum vero naturalem sequirurit ir ista tria et cuin thoeia tangens agat in ipsinii quod tangit

Quantum ad stet indunt sit prima coctussio

tali 3:de agerit buo corporalibus non oportet; tangarit illa ilique agunt: forte aliquo tactu niathematico et improprie hicto ipatet hec:qui ad tintinvictitie sunt agetia in orbes et in ista inferiora:et notriangunt ista is iter tota: licet benedia cantur tangere olaeo metaphouce et impropite. Secunda conclusio. omne age a corporale in agendo petionem suam agit circa se suam actione osticularii erutus itini peditis entii

patet hoc de visibiliqi existendin medio multorum homi tui a quolibet illo vi potest videri: iton esset nisi ageret actionem suam circa sepi edicto modo. patet hoc etiade de igne: quia si aliquis ignis esset in medio multinum hontinum ciret xii circa illum sedetulum: quilibet illorum calefaceret se: Onon esset iii Moiaclusio esset vera. Et notatuer dixi illsis timpedimentum uiam quando agit propter diffounitatem medii: et aliquando alitenet eoae maior est tricliliatio agedi versus vita partem aliam: unde igitio magis inclinatus est ad agendum supra Sadlatus aetiam aliquando est impedietinenltima, pter figura ipsius agetis:videlicet*no est sphec rices gure sed quadratovel alicuiusvlterius,ETertia concitisio quodlibet qgens requirit medus in quod agat: patet hoc Tam per precedente conclusionem ages agitvirtute stri prope tinodosi prope ages esset tactu non esset aliquid in qSposset recipi viritis ipsius agentio:et per piis nonageret pro posti ergo si debet agere proptarequirit mediii. Pio ista coiis clusione est hoc quod dicit tramen .h de aia: ipsi esset vacuit inter visibile et visiim non fieret vita propter defectum rece ptiuum peciei visibilis. Suarta conclusio estim agello agendo in distans agit aliqas in intermedium t patet qui si agens posset agere iii distatio ab eo abs hoc mageret alitia

pituo in intermedium:sequitur m no requiritur medium adactionem ipsius agentis: quod est contra precedente ilicone clusion oeconsequentia nota est e Gillitta conclusio.quodlibet agetio corporale in agendo tui igit aliqtiod passum in agit: probaturmam per tertiam coraclusionem in agendo rea quiritii sedium quod tangit ipsu in agens: et pcr quartam eo,

clusios reni non potest agere iii aliquod distatio itissa Mi per illud intermedium: ergo quodlibet tale agetis tangit alis 6 pastum scilicet medium sibi cosviguum liti quod oportet ipsuageri si debet agere in distans. Certa coiiclusio. si loquis mur de tactu proprie dictor nullum agens corporale tangit quodlibet in quod agit: probatur: quia agit in aliquod di

stano ab ipso:ex quo quodlibet agit per aliquam distantia3r quod autem distat ab ipso non tangit ipsum: ergo etc. I letima conclusio: quodlibet agens corporale tangit pamian in quo a git coiporaliter vel sua virtute:pateti quia nisi ad inimio virtus agentis protenderetur usq; adipistim passum c adiutorio alicuiuo intermedii vel sine tali adiuratio no age rei in illud.CSed dicet aliquis .coiitra conclusisorie in qua

dicitur *nihil agit in distano nisi agat in intermedium ars guttur se: tiam videmus tr ignio agit pilus intensiorem gradum caloris in ferrum distano magat in aerem intermediii. Secundo. videmus op magnes agit in ferrum distano ab ipso attrahendo ipsam abs hoc qd agat in acrem interme dium ipsum attralgendo. d ira respondeo: et dico Q lpae noti sunt contra conclusioncmmam concludo ii odixit quod agens cum agit in aliquod passum distans agat illud idem vel omnino sibi simile in intermedium: sed dicitae non age reti si distano nisi ageret aliquid in intermedium. Et dico creum ignis calefacit ferrum distans: agit virtutem suam aes reni intermedium: sed tamen propter aliam et aliam disposistione in pasti virtuo activa in rerrum est ea iactiva intestioliscat rio lii ferrum qua virtuo activa in aerem intermedium unde posse testeae nulla caliditas ageretur in intermedium: et tamen caliditas ageretur in extremit unde si ad imaginasti otie in una naas acere esset iliter ignent et ferrunt: adhuc forte ferrum calefaceret absq;l oc qi in illa in astacere produc rettir aliqua caliditao: unde imagiliorq ab igne vel aliquo agente multiplicatur una qualitas insensibilio que a quoacuum indifferenter est receptibilio: et secundum qi illud recipiens est aliter et aliter dispositum: secundu in hoc illa quali lao producit in illo pastu alium et alium effectii miliateriale seu altam et aliam qualitatem senst bilem intensio it m vel res ni istiorem. LZid secundam coisclusionem cci similiter nides

Ad rationes.Ad primam indam et ter,

ii alii dico ille bene probant milia agentiano tangunt corporaliter quodlibet in quod agunt: cuin hoc tamen stat*gunt stilodlibet in quod agunt eo)x virtutes prout dicit alia concinsio. Edd quarta dico:*questio intelli ritur de actione et passione et que est ab extrinseco: modo inratie polite in quarta rdiae vadunt de actione et passione que est ab intrita seco. J Iid quintam et sextam dico similiter: qabelle piobant noli quodlibet ageno tangere coiporaliter quodlibet passu3 in quod agiti et hoc esticum hoc tamen stat conclusioneo: iiceroti eo pio baiit contrarium quin quodlibet agens tangat prcorporaliter ves sua virtute. Od septimam et octava iii dico quod probant si in iliter quod non est necessae quodlibet gestangere quodlibet passum in quoa agit corporaliter: sed tare iuei rite vel sug virtute ete.

agere in sibi simile. Vset arguis i quod licinam simile potest suum simile fortificare ergo potest agere in ipsistineonsequens tia tenet ex eo quod mitificare est agere' et

antecedeno patet nam cum sint ilia opponuntur sibi nuicem quodlibet eo iuni ex hoc mitilicatur in sua actione:sicut patet de dii uocalidis vel duobus frigidio. ecundo magis calidum agit illini imo caliduintergo questio vera iantecedens patet illamma gio calidum agit in mimiet calidum t Idiu quod fuerit sibi assimilatum:consequentia tenet ex eo quod magis calidusti et iiiiiiiis calidum sunt similia ex eo quod habent qualitates eiusdem speciei ETertio.in organo tactuo susit qualitate tangibiles scilicet caliditas frigiditas etc ergo orga iussitas citio est simile calido et frigido: et tamen quodlibet eoiss agit in ipsum ierrum simile potest agere in sibi simile .c arto. actio et pagio vel est ratione stitistitudinis vel biesimilitudi nio: si primum babcF:habet propositum: secundum sto: quia tunc talia agerentinalium: exqqosunt multum dissimilia: qtio aesteontra Bristotelem in latera. crauitato. idem agit in seipsum ergo quest o vera: corisequentia teliri: ati recedes Patet: dea si ima que movendo corpuo mouet se ipstimet miter patrum de fortita grauis que mouendo grauedrarium nos uel se ipsa M.

258쪽

uet seipsam: et similiter patet de aqua calefacta que agendo

in seipsam reducit se ad frigiditatem pristitia. Sexto. mi nus potest agere initiatus: ergo pluo videtur Tequale potagerent equale in enim illud de quo minus vides inesse etc. antecedesio Min reactio licii bina inuo agit in maius. ptimo. cueto passu nitit magis simile agenti: tanto actio fit velocior et taenio resistetitia sit minor: si ergo similitudo moueta a velocitatem actionisvidetur simple posse agere ui sibi sit is ille EOctauinin lireme aere clat aqua et per conseques inducit maiorem gradii frigiditatis qua ipseniet habeat: ex quo nuti* aer in eme est ita figi duo sicut aqua cgii gelaata. tunc vltra inducit maiorem gradum strigiditatiscue ipses mei habet: ergo inducto tanto gradu colam habet vitarius agit in omnino sibi simile. I nono ferrunt calidius ab ignem sit ipse ignis:ergo cit ignis induxit in ferrum tantum grasdum caliditatio aetum ipsemet habet ulterius agit in omnis no sibi simile .EDeclino.nam cum ignis agit iii aliquo a passum punio assimilat sibi partem propitiquiorem remotiore 3: sed propinquiousissimilata sufficienterno possiet in remotiorem agere nisi agat in propinquio te: et cum illamet sit omnino sibi similio: lequitur cr bule agati ii omnino sibi simile. Eundecim omM capiatur aliquis ignis qui potnit in alicas pastum agere caliditate in summo: et ni ille ignio aut passum

sic.et apponatura ignib.ignis sibi equalisiet sit aggregatii ex his duobus d.ninc queritur virnd.agatisi tensiorem caliditate in c.legisset a. lnvel plectae equale: iton potest dici*precise equale: nam si essent duo corpora lucetia in aliquo medio equalia: ambo simul produceret lumen iluestus qua unum eorum solum:ergo etiad .aggregaturi .et v.ignibus: intensiore producet eauditate in c. faciet b.sola vela solia: si ergo dicatur ae producat intei istore caliditatem Sa .vel b solum:ex quod .non est nisi ignig summus .Et cum a.percam poterat ex gitare ignem summu :sequitur ae a aguiu tensiorem gradu caliditatis Sipsemet habeat: et per consequens inducto tanto gradu*tum ipsemet habet ulterius agit in sibi simile. Duodecimo actio vel sit ratione limilitudinis et habetur propositum: vel ratione dissimilitudinidet hoc nδquia tunc sequitur ir magnes ita attraheret unum bacululicut ferrii: ex quo ille vaculus est sibi dissimilio sicut tetrii.

In oppositum cst Aristoteles prinio

ubi vult*omnia similia: nec agaiit' nec patiantur ad inuice EMotandum estiae ista questio deb3 intelligi de similitudieque est qualitativa secundu quatit actio et passio. unde si eo sent duo alba quorum unum esset calidum et aliud frigidum agerent adinvicem non obstatem sint similia secundu qualitates Menon sunt active actione disponente ad corruptio,

nem. Dixista questione primo ponam aliquas distincti,nes.Secundo conclusiones.

Quantum ad primum sit prima distitutio

aliquid dicimus pati dupliciter. Uno modo latim subiectit alio modo tan*tera illius a quo illius actionio .primu diei turpati subiective:secundum autem tetminatiue: verbi gratia: in calefactioneaque dicimus aqua pati tali subiectia et frigiditatem patitan terminus Zecutida distinctio.de actione et pastione et de agente et passo possumus loqui int ncipio in fine et in medio actionis et passicis. Imrtia distilictio in alteratione passi ab agente sunt tria: videlicet subiractum: terminus a quo: et terminus ad quem sicut in calefas ctionesque: aqua est sicut subiectum: et frigiditas eius sicut terminus a quo:et caliditas inducta stetit terminus ad que. Quarta distinctio. aliqua dictitur similia Oino et propriis: sime: sicut illa que sunt similia iu qualitate et in gradu qualitatio:verbi gratia: sicut essent duo summe c*lida. ita dicuntur similia in qualitate: non tamen in gradu illivo oualitattis: sicut si unum haberet preciae duos gradgo caliditatio: et aliud quatuoi etiam caliditatio.

Quantuin ad secudum lit prini a conclusio

tausan actione terminuo equo aliqualiter resistit agetii patet: quia aliter illa actio non emet motus successinus. Ex ista conclusione sequitur vi passum est dissimile agenti : scilicet quod patitur tali terminuo a quo patet: quia quod alicui resistites aliquat ter sibi digintile. ecunda reclusio est quod terminuo ad quem habet aliquam conuenientia cumagente atet: quia fit ab amiter sed omite quod fit:fit alibi limiu:ergo ete. Licertia conclustio est: quod agenset patieno sunt in principio dissimilia et in fine aliqualiter similia: nee oportet quod in fine lintoninino simitia nee dissimilia: sed lassicit quod in priticipio sint aliqualiter diAmiIia in quali. tate vel in gradu secundum quem sit actio unde aliquando propter distantiam ageno non potest omnino assimilare sibi patium: auis benem qualitate. Sed dicereo tum adoageno sibi agendo in pastum propter distantiam non potest sibi pallium omnino allimitare: sta metunc illud agens tan: diu quod non agit in illud passu 3 vel non simico quod pie. Ceddiceres: tamen adhue illud passum est sibi dissimile: concedo . et quare ergo illud agens non tandiu agit in illud passum quos ipsuin sibi amnii lete Dico quod non potest in illa distantia quivis bene posset in distantia piopinquiori. Quarta conclusio agens et patieno sunt lanilia in genere se a sunt dissimilia in specie: patet quia miri contraria: comtraria autem sunt que sub eodem genere polita stit et c. Et notandum est quod hoc intelligendum est secundum piedi:

cata non substantiada: sea accidentalia' seu secundum denominationeo accidentium: secundum quod dicuntur agere et

psiti adinvice:vnde si igitis caliduo agit in hominem stigio dum agens et patiens bene stant in eodem genere secundum predicata accidentalia non tamen sunt inita propinquo granere secundum piedicata iubitantialia. Et etiam nota nodum in quod cum dicitur ipsae edissimilis in specie et similia in generet cyortet intelligere univoce vel usu oecurisse aliqua sunt similia in genere univoce: ut calidum et migidum: aliqua autem sunt similia in genere equi uocet sicut quando sol agit in ista inferiora ipsa calefaciendo: tune in miae ageno et patiens dicuntur similia in speciet et in principio similia in generet sed diminilia in spectet et hoc equivoce actistum intellectimiiquod in fine passum est tale in actu:quale erat agens in virtute ciedo ipsam este tale. Sinaliter ergo ad hoc quod agendagat in palatum requiritur quod in prin cipio agens et patiens diat aliqualiter di imitia : scilicet in qualitate vel gradu et in fine retoino vel aliqualiter sit a.

Ad ratMnes.Ad primam dico quod simile

fortificat suum sint iste: non quo lagat aliquid iri ipsum sed vexillis duobus resultat unum: quod pluo potest quam illa duo divisim postent. EDd secundam dico: illa bene piobat quod simile agit in sebi simile:quod est sibi simile in quatit a.

tetita tamen in gradu. unae si essent stiaulia iii gradu no agerent in seinuicem non eliini emet ratio quare unum pluo ageret quam aliud:et cumageno naturale non agarint fi propter

assimilare sibi passum in gradu: si ergo iam csset ast invia tum iii gradu aliquid ageret e EDd tertiam dico: aequalita reditangibilis similao in gradu qualitatibus ipsius tactus nonagiit intactum:nec tactuo sentiret quacun.:sed qualitatesque debent agere in organum tactuotopoitet quodsiit dissimiles in graua qualitatibuoipptuo rictus:et iligo tactuo helie percipit cum sibi demite approximaelitur. Cne quartam dico: qq actio et passio noestrone es mode silitudio: si est ro, ne siritualius in glieet di iritudinis in specie in inicipio:et stumlutudsilio in specie in fine. Od quinta potet in mari consequentiae et potest dici quod ectio qua mima grauis mouet seipsani deorsum est ratione dimi militudinio. namgrque exi

aet corpus. ea qua vero

a frigiditatem piistinam sten* sursum est in aliquo dissimile sibi cum est deolfuin. Et

similiter dicatur de anima que mouet corpus. ea qua vcro illiter dicatur de anima que mouet cocalefacis:dico quod illa reductio ad frigni ratisne dirimilitudinis inam illa fit per frigiditatem viris iugiemque est dissimilio caliditati actuali ex fuisti in aqua ratefacta. Llia sextant que tangit de reactione videbitur iii

questione sequenti Uria septimam. negatur consequentia: nam continue actio fit velocior donec passurinctum est omnino sintile agenti et tunc destia liligactio: recte nevini bile graue descendit continue velociu et velocius in medio uni minii doti est in medioeetii et isse quiescit illa in prosi sito.

Et doctauam duo od bgelion solum facit aeri ad hoc concurrunt coii stellatiotico et milueriti emptorea, dnonam dico q*qd ferrum calefactqui non es calidius igne: sed quod sentiatur calidius igne hoc est paopter compactionem eius materieret pioptes qI tatem materie ignis. Ena decimani dico inuo a crummiellio assimilat sibi partem pio inquiolem: tunc vita cum illa agit in remotiorem ab sin hoc O

259쪽

generatione et corruptione. in

ulterius principale agens agat in partem sibi assimilatam: quamuis forte per illam bene agat aliquatri speciem usti actyartem passi nondum sibi a Mimilatam que in partem sibi assimilarum nihil operatur sed bene in partem ttondii sibi perfecte assimilatam, Pio ista ratione imagina duellae species

qualitani colitaegri arum no agunt nisi reflectatur. unde nisi lic rest ecterelim ille species pio fieret actio inter qualitates contrarias taleo autem specleolion re necterentur nisi ab illo:quod est aliquo modo contrarium illi a quo taleo species multiplicantur: et ideo cum agetas assimilauerit sibi partem propinquam passi: licet agens adhuc multiplicet tuas spe per illam partem: tamen qgeno non ampliud agit in ipsam totanto: qui species ab ipso multiplicate per tuam parteie ei assimilatam non restretuntur ab ca: cum ill non it amplius agenti contraria: et tamen suae tali reflexione specierundii sit talio actio:ut dictum est Crid undeciniam: dico qdilion agit intensiorem gradum ae egistet a solum: sed bene cflixi . miliasto dicitur decolpotibus lucidio. Dico quod aliud est de illis agentibus que non potiunt sibi assimilare Passa:sicut sunt luminosa et aliter de illisque possunt: sicut sunt illaque agunt mediaiuibus qualitatibus primis .unde illa agentia que non sit 'cint sibi assimilare passa duo benero ducunt intensioreni effectum ci3 visum eorum solum: sicutuo luiuinosa: sed in casu quo possunt sibi passia assimilare: non ambo producunt in tetigiorem effectu in Murium eorum solum Erid ultimam dicogi ctio non fit solum propter dissi inititudii lem: sed propter debitari dissimilitudinem cito revita dispolitioile passi.

in agedo repatiatur. Ei arguitur pumo e non litam celum agit in ista iis seriora: etiamentio repatitur ab eis: eo quo ac tum est impassibile: ergo etc. Secundo pic.medictio sua arte agit in corpuo ipsu3 sanando: abso hoc quod repatiatur ab eodem tergo non omne quod agit in aliquod repatitur. ab

eo in quod agit. CTertio .sensibile agit in sensu, sicut color invisum: et similiter intelligibile ui intellectum: bsco hoc q6uli suo reagat insensibile: et pili intellectus initelligibile: st lio falsa Quarto arguusicin s .pet errare blatone

suli de quoa reuerberetvrurgoste. totum est certu de se. Quinto in materiam puinam fit actiori tamen cum materia pum nullius sit activitatio ipsa non re agit: et per coiis que ii ondiis omni actione fit reactio. CSexto arguitur sic. sis augmentatione illud quod augmentat non augmentatitur; ergo in iteratione nonopolietae illust quod alma tres alteretur: coiisequentia videtur tenere a similii antecedens paeteri nam in augmentatione cibus adiueniens augmentat et non angmentatur. limo. in motu locali illud quoamouet non remouetur:ergo noli in omni actione agens repatitur: consequentia teli et de se ex quo motus localis est cite eam actio: et antecedens similiter: nam pallimo ri totor mouet

abso hoc aeremoueatural Octauo. nam possibile est quod aliquando actio ipsius agentio protendatur remotius qui possit actio ipsius passii:et quando sic est:tatica Mnget paries possunt lientuari: O agens non te patitur: verbi gratis: sitvsium calidui ueliciis actis possit plorendi id statiam trinpedam: et sit visum frigidum: cuius actio noli votest protetis di nisi a distantiam unius pedis: situentutergo ista siciq6 distenta hinuicem per duos pedes:tunc calidum agit infriagiduin:ex quo actio ei uo potest protendi usu ad ipsum: Pasti fidumno aget in calidum: ex eo ip actio ipsius trigidi n3 potest piotendi usu ad caliduiti, si otio sequiturqd idem esset taedillus et ignobili iis respectu eiusdemi esset enim nodibi liis eos liquod ageret:et esset isti obilius eode: quia ab eo repatitur. Ediltimo sic sequitur m idem emet in acta et inpotentia respectu eiusdenused hoc est falsum: et consequitiatinet:qiiiq est et in actu respectu eius in quod ageret: et esset in potetia respecill eiusdem: quia repatitiir ab eodem:ctgoetc.

si oppositum est Aristo. ubi dicit: se ages

in Mendo repatitui et citin inscientsio demonstrativis pro posui oties uidestilite debeant equivalere vitiuersalibus:vi, detur ci voluerit dicere momne agens iii agendo repatitur. otandum est; hoc debet intelligi de actioneque est in ter contrariar quequi deni actio est corruptilia aliculus contrarii illius in quod agit: vel disponentio ad corruptioneni alicuius talio. Et per poc respondetur prime securiderente quarte quinte sexta et septi ine rationibuo.

In ista questione prinio ponam unicam co

clusionem Cinculi do movebo dubia contra eani. C Eerstio tangam sex modos saluandi reactio item:quorum ultima applobabo tali*veriorem. Quarto soluam illa dubia mota contra coii clusionem.

Quantum ad primum pono talem conclu

lionem:*reactio passi in agens est possibilia: probatur: pii mo experientiis secundo rationibus primo sic: nam videm'*cum ferrum ignitum pro citur in aquam fricidam agit in aqua ipsam calefaciendo: et ecoiiuerso aqua agit in ferrum ipsum frigefaciendo et eius caliditatem remittendo: ecce res actionem. Secundo itani experimiir ca lapio frigiduo acce, plus ad manum calidam oeliqualiter calefit a manu et man frigefit a lapide:qiiod non esset nisi mutuo in se inuice in agerent. Tertio arguitur sic t nam cibus receptus in corporealditerat cor pilo: et econii erso alteratura corpo te: quod iter si nometriis reactio esset possibilis Quarto arguitur semam videmuoci aqua calida et aqua frigida si simul infundantur in viiiiiii No fit aqua tepida quod noesset uisii caliditas an calide remitteret frigiditatem aqtie frigide: et ecolitiersor illitteretur ab ea de nucii ergo sic muttio se reduciut ad quoddam medium teperatiim: videtur qi fiat actio inu tua aqua riim ad inuicem. En unc probatur ratione: nam si reactio non emet possibilis: sequitur quod ex duobus clementio per cortini actionem et pastioliem ad mulcent iron pol et tertium ierari: sed hoc est istini: et conseqtientia patet: nani capiatur duo clementa contraria: sicut ignio et aqua: et approximetur ad inuicenu vel ergo viruin istorum ageret alicii id in reliquum absq3hoc repatiatur ab eo: vel repatietur ab eo si

dicitur fecitduin habetur propositum, si vero dicitur primur tunc illud elementum quod agit conuertet reliquum insuaviantura: et sic fit: et bene generatio unius elementi ex reliquo: sed non generatio alicuius elementi terisi differentio specie ab utro m. ecfido arguitur sic nam nisi reactio esthipos sibilio isequitur quoa perfecta mixtio non esset possibilio:*Bristo .reputat falsum: probatur consequentia: nam ex quo non fieret reactio peractionem elementi agentio fieret colla itersio pasti iri ageno modo talio eminersto non est mixtio generatio uniuo elementi ex alio .vnde ad perfectam mixtionem requiritur quod mixtibilia mutuo se reducant ad unu3tem ycra inentum mediunt: quod non posset fieri sine reactio ite seu sine actionem vita.

Quantum ad stoindunt articulum dubita

turitanis questio estet vera: sequitur di a proportione minos riginequalitatio fieret actio:sed thoc est istini: nam in Oniani actione oportet potentiam agentis munio luctitio excede re potentiam rei in ore: hoc enim sumitur ab Uristotele et C6nielitatore letiano propitiicipio:probatur cosequentia:na in capiatur aliquod age; ut quatuoi: et applicetur alicui pasto cui duo: tutic stillud possum reagit in illud agens: minus agit iii maiiio: et per consequens actio fit a proportione minoris inequalitatio ESecundo .sequiturae equale possiet agere in equale et per consequeno simile in sibi simileqs est coli: tradietatii alia questione pictatur consequeti treptio duobus contra rho equalibus adiimicem applicatio. Tertio.

sequitur quod ident simul calefieret et frigefieret: sed voc est impossibila: quia impost ibile est idem moueri motibus conttrarito probat consequentia: nam capiatur aliquod ages quod sit a aeuius pars propinqilior pam sit c.et sit passum b.

tunc si a repatiatura A. hoc est sectili dum partem c. pro si squiorem b.passo.Sit ergo a .calidum et b.frigidum ituricquacitob remitteret caliditatem ipsius e partis:ta cito c. pars esset dimimilio in gradu residuo agetior sed qua cito erit sibi dissimilio tam cito residuum a. quod est coniunctum ipsi c. tale ceret c.Et ita simule.parsa. agentis frigefit et ealem: quoa erat probandiim. Quarto si reactio esset postibilis:

sequitur quod nun agens posset sibi sinulare pastus: sest hoc est falsum:

260쪽

hoc est fallain: et falsitas patet: nam sepe ignis agensina .m

ipsam sibinia imitat faciendo ex ea ignem.Et matur consequentia: tiam sita .virum caliclinii in summo: et sit b.vnum frimuin:et tu ire si a agedo trib.repatiatura.b. sequi mr gi si aesti in a pesinit essetii summo et eum nimii agat ultra gradum propniam:sequitur quodaniplinoa .liosi agit in b. gradii su muni lcgliditatis et per consequens a lanimum non potest si, hi assimilareb .etc. Et idean arguitur de quocunq; aliosissiis ficato in aliquo certo gradu alicuius certe clitatio. Quinto .sequitur tu dato aliquo passo ipstim ad quantam clivd statiliani:dimiitiavi posset gerermodo l)oc est insum ut paret de se:probatur consequentia:nam sit aliquod pastum hi, gidum sicut duo:et sit b.Et applicetur sibi aliquod calidum sicut quatuor iri aliqua distaritissi puta pedali: tuticb. reagitiit a. exqvox. agit in b. et si in onmi actione fit reactior sit ergo unum aliua calidum quo a per duplam distantiani posset agere ad distantiam per quam posset agerea a sit c.et apsplicetur b.passio per duplam distantiam ad distantiam intera. et b.tunc e.agit in b. et ii sema fit reactio: ecola uerlob reacitin d.et sic per intentione in agentia continue inato reni et maiorem:et remotionem eius a parum coiitiirue maiorem et maiore:

probabitur pastum aliquod datum per qualita incunae distariam posse agere: si se in per in omni actione fiat reactio .cSexto arguitur sic.sit aliquod ageno uniforme per totum applicatum alicui palla:tunc clarum est millud passum no potestre agere in totum agens s cathegoicinatice:sta aerea gat in qualibet partem ipsius agentio:ergo si reagit:hoc estitiali, qua partem ipssus agentis solum: sed probo aenon: nam ex quo illud agens ponitur uniforame per totum: non est maior ratio quare plus reagit in unam partem quam in aliam.

Quantum ad tertium scita iam est quod ali

qui dixerunt reacnonem bene esse possibilem:et concesseruiit minus pome agere in maius in motu alterationio. Et di cesnint esse possibile in alteratione motu fieri apio portione minoiis inequalitatis:qsuis hoc bene sit impossibile imotulo cali: et propter hoc in motu locali dixerunt non poste fieri rinactionem. Sed breuiter hoc non valet:nam Bristoteles et stamentator statuerunt pio puncipio ae in omni motu localiet etiam alterationis potentiam motoris excedere potenti, rei mole:ergo noli pol dici or in motu alteratiotiis actio proaveiuata proportione minorio inequalitatis. Secundo nasi sic tutielion videtur penes quia tali penes caulam deberet attenat velocitas et tardilao in motu alterationis ex quo non haberent attendi penes proportionem maiorio in equas litatis agentio ad pallanu sicut in aliis motibus . ertio. sequitur ae essent due alterationes eiusdem speciei et tamen una earum ab saepio pollio ite excederet aliam in velocitate: equide alterationes finite velocitatio vel tarditatis sunt coiisequens est fallant: et falsita patet ex eo: quia duo finita eiusdem speciei non sunt taliter ad inuice comparabilia: consequentia probaturnalia capiantur duo agentia a.etb.et duo Passac.etd .et habeantc.ada.proportionem inequalitatis: et Laa b. proportionem equalitatis: tunc per aduersariunt reauit in a.aliqua certa velocitate: et similiter d in b.sed pro, ho*huiusino divelocitates absq; asportione aliqua habeat se adinvicem:nam taliter se habet adinvicem qualiter se hasbelit proportiones quas consequuturuna est proportio equalitatis : scilicet quam consequitur velocitas alterationi Id.i tib et aliae est proportio minorio in equalitatio scilicet quam consequitur velocitas alterationi c.ina .sed modo propolatio equalitat idet proportio minorio ille qualitatio nullam haberit proportionem adinvicem CSecunda opillio est quoacum agens applicatur parab: ex quo aliqua paro ipsiuo agetio est debilior sit ipsum pastaui: illa repatis apaslb: et hoc est adhuc aptoportione ni Eloii iti equatit alios ua quod ista opinio vultqia gens bene repatit a passo: iron secundum to tum recati molematice: sed secundum aliquam eius parte superqi iam passum habet proporuonem niatorio inequalitatio Sed breuiter hoc tion valet: nam inmixtione et in gelie ratione: qua generatur ex duobus elenietitio elensentuin tertitim distinctum ab eis specie totum agit iti totum: et totum reagit xii totum recalve reniatice:et non solii in una in eius partenuergo ista opituo non valet consequentia tenet:anto cedens p te taminaliter non fiet perfecta mixtio:nec ex duciae bus elementis possiet tertium generari: sicut pitvo argueba, tunc reo arguitur sic:qi actio et velocitare est pnmota virtute agetis itota virtute passi: g videtur quod totii agat iii totum et repatiatur. Eil ertio: sequitur quod semperestet reactio quaena o agen3 et pastutis ad inuicem essent approxunasta:et hoc est fallanuvi apparebit cum ponenturma imperatamentare actionio consequelitia probatur: quia ex quo quantuincunda gens et pasiani silit approximata semper passum super aliquam parte gentis oblitiet: deberet fieri actio passi iii illam partem et per consequens semper reactio: si opinio esset vera. si Tertia opinio est: quod in omni actioii ea georepatiturasea hoc non est a passo: secta circulista lite propitia quo: quod est aeri vel rena oto: quod cst cellini. Et isti negant reactionem: qua uio concedant in omni actioite agens pati.cSed ista opinio non valet: nam adsensum apparet quoacam ignis pro citur ad aquam eandem aquam calcfacitque ipsum extinguit. Secundo. celum ita influit pasto si cui agenti: ergo quantum est ex parte celi: ita passu in patitur sicut agens ergo non piopter hanc pastioneque est actio vela circunstante propinquo debet dici ageno repati magedo. uarta opinio dicit: quod ageno iv agendo repatitiir istest fatigaturialiter non concedit repastionem .vir ac si repati

capiatur pio fatigari belle cocedit:et ita exponit dictum uristotelis omne agens in agendo repatitur: id est fatigatur. mea contra omnio fatigatio in per visam actionem et passionem:ergo non quando aliquio fatigatur repatitur. LSecundo.nam in actione contrariorum videmus utruncii cornrem iniret hoc non esset nisi quodlibet eorum vere dimitiveretur et remitteretur. Eictuinta opinio im natur quod itutata qualitas activa est iii aliquo subiecto uiae qualitate palliva:et ideo natura sic ordinauit quod caliditasque est quali. rus magis activa quam fit stigi dilao stet cuni siccitate que est minoris aetiuitatio qua fit humiditas questat cum frigiditate. Et sic ista opinio imaginatur quod cum ignio applixeatur aque ignis agit in aquam per eluo caliditatem:et econverso aqua agit in ignem secundum eius humiditatem: et acthuc est utrobi 3 proportio maloiis in equalitatior caliditaSenim ipsius ignis excedit frigiditatem ipsiuo a quer et humi, ditas ipsius aeque excedit siccitatem ipsius ignis. V 3 ista opinio adhuc non sufficit nam si sic:sequitur quod intercle

menta habentia symbolum:sicut sunt ignis et terra: non fiesret actio:consequeritia tenet:ce eo quod utrunm corum est siccunia ergo soluin ibi lacundum duao qualitateo fit actio et passio scilicet per frigiditatem et caliditate u et sic sequitur quod si fiat ibi reactio quod minuo agit in matuo:nisi aliter

dicant quam adhuc dictum sit.ESecundo sequiturq6 non iudiu duraret actio esset reactio: imo valde cito destineret reactio:probatur consequentia:quia si ignis agit in aquam tactio cauditatio in frigiditatem est rei octoi qua actio hunii ditatis in siccitateiecit coiruptione issistitatis se diur corruptio stiditatis sedi statim q8 repim debilim siccitate: etsi cndulter trut reactio. ISext opinio e Sreputo ecveriorem . Pro qua supponi nix priino quod sicut pon est idem scribere et loqui: qufiuio bene sit idem scribens et loqueno: ita no est idem agere et pati:similiter posse agere et posse re, sisteretquauio bene sit idem agens et patieno: potetis agere et potens resistere. Secudae suppositio est. quod alici qualitate o sunt magne activitatio et modice resistent te; sciit est cauditas liquerautem bene sunt aliqualiter magite activitatis et ivatolio resistetie quam fit cauditas sicut est frigidi,tao ambe eitini dicuntur magne activitatis iii comparatio ne tam sit huin id imo et siccitam et modice resistentie in comparatione quam sint ille:sed simpIiciter conlpat ando caliditas est maioxio activitatis quam sithigiditas et est uti,norio resistentie quam lita cimitas stigiditatio. similiter frigiditas est miliouo resistetie quam si tacti unas caliditatis. Secunctum hoc ergo potest dici: quod in approxiniatione calidi ad frigiduni fit actio et reactio .m de caliditas agit infiigiditatem' qilia caliditas est inagis activa quam frigidixtas sit retistiti ii Meleconuerso frigiditas agit in caliditatem quia caliditas mitius est resistitiua quam frigiditas sit actilia: quia utrobi est actio a propoitione maioris iii ualita tio unde in tali actione et reactione non debethiciqv actio proueniata caliditate ad frigiditate ni vel conuertat sed de

vel dici quod actio frigiditatio in caliditatelli atteditur poet ii,