Questiones et decissiones physicales insignium virorum : Alberti de Saxonia in Octo libros physicorum ; Tres libros de celo et mundo ; Duos lib. De generatione et corruptione. Thimonis in Quatuor libros meteorum. Buridani in Aristotelis Tres lib. de

301쪽

vicendum qui docue variae instat sicut patet inquestione:et quado no .imo ut in pluribus maiiet in simili dispositio sicut fuit in pticipio usquequo pereat vel deliciat. Ea alia coii similiter picenduin es suo modo et c.

inclino teletio queritur utrum

corneta vel stella comata significet moliel puncipum: silccitates et ventos: et aliam asi A. Et arguitur punio Ono significet sic:

citatem: per Rristo. ubi ponit; cometa si ignificat illusidationeo: et ex quo significat inundationes ison potest significare siccitates:aliter esset tui cotrariorum: quod est inconueniens. ecundo probat st, uo significat multiplicatione vento, ruinasti generant exesusde 3 materim is ventus et cometa: materiaco sumitur in generatione comete ex quibus debe rent fieri venti: ergo etc. antecedes patet pTristotelem. iavtrii generatur ex exhalatione calida et sicca. Oertio miid magis sigilificat nioite principiti Saliorum liominii: quia eademtatio est de aliis hominibus icut de principibus potest enim esse in ea de distantia: in eodem situ: et in eo de aspectu et innitentia respectu aliovit ominum sicut principum. PQuarto. periesilia Ibatur: qilia manent cotinue reges et priticipes: et si causa vel lignu3 tu ortis eorum enent cometeret possetit esse comete qd omnea morereti f. uinto .quia galaxia nolignificat mollempi incipiu3 nec alia naala. ergo nec collacta:consequentia tenet per Pristote cin inliteraubi

dici quod eiusdem sunt riature salaxia et compta quoad eos

rum generationem,

Ad oppositum est Aristoteles cpIures a Id

astronomi dicentesq6coiaieta significat ista iam picini illa, Iteni colirmatur autoritate Ptolemet in secuda parte qua AEdripartiti capitulo tertio et decinio tertio.et per Commentastores ethoibiaena,

In ista questio e duo sunt fienda . primo no

tati dii est de diuersitate intellectus istiuo citellionio sectit lata respondendum cst ad questione quo ad omnes parteo.

Quantum ad primum sciendum est quod

ista questae intelligiturnio do speciali et generali .pumomo do con 'deratur a philosophigiet iste modus est masio ceratus. Et fecitdum hoc magiae certe possumus iudicare. Alio modo conmaerant astronomi micenteo; quando iiiiiit sub aliquo planeta sapiunt naturam illius planetetet secundit; hoc ipsum cometa diuersisnomibuo appellant. Et fili hoc specialia in istio inferioribus dicuntur sistificare: unde cusfiunt sub iove vocant cometam rosannet sic dealdo nomiiiib' secundu diuertitate et influentia et aspectum ipsorum plane, tarum. Item dicunt de signis celi .et de isto intellectu queastionis nihil sta piopositum.

Quantum ad secundia sit prima coii clusio.

*omnio cometa significat futurumal rupatete experietias plureo in litera Bristo qdductas:qi raro vel nis apparuit nisi malii sequeretur.CSed contra hoc argititur quia glia quando tepore vilius Cesaris apparuit comemtet nussu malum sequebatur ergo clusio falsa. ntecedena patet p diistorias quoc dicunt Eridas dicis pnmoqi conclusio intelligenda est: vi in plui ibus .cRuter dies liviscet inittio ptibus ubita eo bi torie tunc scribebatur nolequctatur malu propter alique bonum aspectu astroru :tame inqthppartib'versuo quas erat maluo aspectus ibi malii sequebar. Secunda coelusio.*cordeta significatventositate et siccitate iuitiis triferioribus:p3pUristotele in litera: et etia, tet si raditionea pol opposuit. Ite ista coclusio pol probari ratioe

quia quado eleuantprethalatio eo qinbus laetatur cometa: tutic est calidita a satis intensa: et alique partes eiusdematerie remanebitiuitiere ex quibus generarie venti tui vi debitur. Tertia coclusio.qti cometa significat terre motii

ista patet p iuristotelem in litera.Cgite patet p Seneca3 aeduc uisule post apparatio iecuiusda comete fueriinto terre inom sub inersei et catila est ista:qrq in talis materia ex quagetierat cometa pacalore solio eleuat in interiori ipsius terre:tune cotingit aliqii ci Dpter frigus extrinsecta ex parte alicuius influentie tantii poli clauduntur in superficie terre:*tune talio materia includit privo mota: ex qua quando coli gregabitur in multitudinc magna p antiparistatim causas rei remotus. Quarta conclusio. qd aliquando coincta stagnificat munctationemniaris in aliquibus partibus:et hoc patet per Tristotelenim litera:vbi ponit exemptii inde una terraque vocabatur l)yborta: ubi post apparitionem come te fuit inundatio mario: etcaiisa est: quia per conclusione precedentem aliquando fit motus terre: sic qd mon reo subuersmni et proiiciuntur ad mare: et tuti coportet tia ab alia parie ipsius maris fiat fluxus. Sed contra hoc arguitur: qi cosmeta fagnificat siccitat tergo non inundatioties; cd seque ii tenet: cum idem ito possit esse signitui conariorum. desponderae verti esto idemno potest significare conriaria immediate ab eo sequetitia: potest tame medietate ut patuit in exemplo et ratione prius dicta .EQuinta coclusio .eit ista vis cometae aliquando significat destructionein tructuum et frugum:probasti quia est signum siccitatio: ut dicit secunda conclusio: sed modo nimia siccitas elidem uetio mugii et illa siccitatem significat contem. Sexta conclusio qG cometa significat mutationeo legum:et plures iiouao lectas. ista coactusto pbatur per historias plures: tepore enim Neronio vi se fuerunt tres comem et poli apparitione illoriumuta eo logum sequebatur: qi tunc per salictu Petrum apostolum fuerunt aliqui bapti3ait Et de patet per Senecam iii libello

de naturalibuod trestionibu dusta rutri tamen permutationii non Itim potara teste causa apparitio cometa iunio elisi constellatio planetarum et aspectus. QSeptina a conclusio per cometani signineatur vel signaticabatur imisvitatio redigunt trantiatio regnoru3 ista patet per l)istorias anglicaiias ubi post apparitionem alicuiuo comete diei fqa, nomatii tomisi anglia in sibi si ibi usaueruiit: et fuit istud anno disti millesimo sexagesimo Ideni patet in pluribus ath o historiis. Esset alia cocliis .qi comere significant guerras etliteo fit iurastista probatur p precedenteii conclusionem: ci tranastio et in limitatio regu ia 5 potestiteri sime guerris et litib': castis aut sitierram cti: qit sic Ppter exhalarioties cleuatas calidaset siccas domiti eo efficiuntur furiosi et nosa uenietis etiaci tunc est magna sticcita o. et exhalant dumoreo de hominiabito: siem simpliciter fixint colerici. si nona conclusio incocinera significat ii totieni principium . probatur per Bristotis. in litera Ideni probatali super celiti loquiu3 tolenaei: ideprobatur per experietitias plures: quod seni per post aps paritioneni comete plureo moriebant priticipeo. Ite proabatur ratione naturali: qilia tunc principes vluuiit delicate et crapulose: exqtio victu e clune colerici siste idemsbacrip coiicli istos se octat 12:qrtune multesiuiit guerre modo inguerrio principeo Debet esse principaliores: etpropter docta tingit ae ii iter iciunt. Circa istas coclusioties estitota du3ae comera iij significa tota istata ne ca:qua posita ponatur essectito: sed significat ista a stati tibiis innites stilo planetarii et aspectuli: et etiam op curctgi cometa sit in debito signo subdebito planeta: et q6 habeant resipectum ad regione ubi illa

debent accidet c.

Iid rationes. Ad pruriam dicetidum est si

cui dicebatur in quarta conclusione. . quod est sisti uni sicci tatio imitte diate et inundationis mediate. Eda secundum dicitur quod non ita integre talio exhalatio cocurrit ad materiam cometetquin adhuc in inferiori regione aeris remeane aut alique parteo:ex quibus venti possitiit generari, Bd tertium dicitur quod ni ino:et ratio assignata est inona conclusione. EDd quartam dicitur quo a non est exportetitia quin semper coli tingat aliquo opilii cipeo mori. Eria quintam rationem respondetur dupliciter.punio qGgalaxia non est de natura terrestri: imo celesti: nec de basiatione calida et sicca. Bliter dicitur quod rio est inconia piens quod unum cuni influentia speciali sit signum alaeu ius futuri: et altria eiusdem nature u ne tali influentia no est signum etc.

artodecimo queri tui virum galla

xia sit de natura celesti vel eleinentari .et arguitur q6 sit de natura etenien mi autoritate Eristotelis dicentis

302쪽

dicentis quod est de eadem iratura sicut cometa:sed cometa est de natura clementari: ergo et e cosequentia tenet:etantecedens patet irilitera cSecundo Uristo .in litera arguit sic: viis stella potest tanta sinateria eleuareae apparet cometa: ergo plures lepossunt tantii elevare:* apparet galaxiar ergo est de natura elemeia tari ex quo est eleuata de elemetari materia.CTertio:vria medietas gallaxie e dupla ad aliappter tale exhalat toneet multitudine ec': ergo est deitaturae elemetari illic eleuata:colaquetia tenensed antecedens poetnit Dris .m Iitera. uarto .si no:hoc ideo esset:qi esset de natura celi:patet antiadem: sed G seques probatur falsum esse:qr tune celum non esset uni sonate sit sua raritate et densistate: et sic magis lumen appareret in una partes in alia: civisus oppositum ei periinur.

oppositum probatur.quod sit de natu

raceli: quia gavisi: ta est corpus simplex perpetuit solu3 cireus latiter motum:ergo ei de natura celi: consequella tenet: nullii aliud est coipuo tale: iis pii p experientia: qr videm' est immortale et iturasmutabile nec variat locum iusi ca3 celo et circunducit et nutim aliqs vidit variatione eius incelo.CEt confirmatur: quia st esset nature elementario et non celestio:tiine aliqualido exhalatio coiistina eretur sic utetreueque extralationes consumuntur et no sunt perpetue: novidemus de gala eia.

Oppositum arguitur rationibus id factis

est probandum qi non sit de natura coiporis celastio.

Me questione ista fuerunt opiniones anti

quoium dequitiuo dictum est inliter . id questionein respondeo: et sit plima coelusio. quelibet impressio appares insuperiori rUlone aerio vel supterram existente sereti ita este et livita adiuersis hominibus existentibus in diuersio regionibuo: apparet in eo de tempore sub diuersio partibusceli illis disteriis hoc declaratur figuraliter: sit enim circulii stella.f. d. stella

terreat.et mit duo oculi ari b.in diuersis regionibus hista teget sit puctus impremoto vi aestue in media regione aeriosiue in sup maret traseat radius ab oculo badc.qui in conti,nuum et directii Dcedatvsiue ad stelloqsi id versus orienor et in iii stati medie noctior et in eo de instliti ab oculo a.transeat linea recta usq3 adc.quep ducitus ad fistella occidentale et patet qd fiet d.sunt stelle adiit uice dista moretc apparet oculo b.sub d .et oculo a sub tergo sub diuersio partibuo celi:et similiter esset in quibusda aliis Iocio: etppter istud etia contingit cae lunacissi apparet nobis circa meridie appet sensui talio loco cositi et phas: qrtue pinsu uinctii: puta asti olabili, vel quadrante possemus habere ioc si tune: qm no est verum nisi esset directe sup 3emthcapitis nostri:*Simu contigit Pare istius Oeclida coclusio.qGgalaxia sit implestio clementario nature ex hiis in suprema regio eaeris estini:

pol ibile:probatutio sit sic:tunc appareret diuersis donii nubus in diuersio regionibus existentibus sub diuersis partis

bustat:conlaqucima patet ex conclusio ite premista:sed res sequens est fallani et contra experietitia: et impostibile salte stante cursu nati ire consuetoniam videmuo per experientiam si quis fuerit in grecta aspicietis galaxia in loco ubi galaoxia intersecat geminos in eode3ilistatui apparebit occidetalibus idispaliis et Parrigi siensibus intersectio geinitioru3 in eo de puncto a ga taxia: et simila esset de opposita pie Sodiaci vel capricorni EItersi galaxia intersecat 3odiacu3:nec hoc mutatur: ue ouatur galaxia cum sigito siue sit in medio cesti:et sint iliter est de ali a stellio ceti: lirxta quad apparet paro salaxie. Et constrisiatur: quia si ei set aliqua impressio taedire sic circu ductam celo ista appareret alibi in oriet ire: et alibi quando veniret ad medium ceti. Sed notandum quoi nodosa tacta appareat ita lucida pie alii E partibua celli vir de celum est diffornae in raritate sicut apparet iii secundo celiti stella est densior paro sui orbio: moad ille partes ceti sunt delisio reo aliis partibvo: licet tamen sint diapi alicubi apparet rixia:ciuiis sigimin: quia ibi sunt plured parite stelle: et plures Q iii aliis locio. Et propter l/oc: tam lumesi solio maliarum stellarum in talibus partibus aliqualiter rei angitur: et sic illud lumen ibi incorporatum magiosi obio apparet co inal o partibus noli tam densis sicut in sint ili in inferiotribus: si sit una nubes sola in aere et sol vlendetis superatabem propter desitatem et uomulto lucidio iapparebit nobi *aer circunflans rarior nube et consimiliter imaginandu3 est de galaxi .

her boc ad ronesin oppositum dicitur

Hristo .loquebatur Ibabiliteri et sidem Sm alio est ast oppositum uici oportet teneri dictum sui3.Uliter potest dici qd sit vitium transatoris. Eda secundam stella et c.concedas anstecedens cum adiutouo solis et aliarum stellaruiinsed negasturcotiaeque ita: cremo plures stelle pomunt tantum eleuae

rem apparet iuxta:sest bene plures it lepplume et densitatem Oibio ficiunt apparere galaxiam.Cria aliam dicetidum eam hoc est propter multitudinem stellarum et densistatem Oibi siet n6 est propter exl alationeni maiorent. Ena alia diciturae sufficit si iti iiivno tempore sicut in alio:seano oportet quo a per totum sit uniformis spissitudinio. Hue rationesque probant satagiam esse de natura celi sani pio secunda conclusione etc.

in Queistio. v. quinto queritur utru

m edia regio aerio sit locuo generationio

ul-l pluuieri arguitur quodno: quia solis, ins

Hierior regio est locuo geli erationio pluuies , ae ergo etc.consequentia tenetiet antecedens patet in litera qui etiam in inferiori mitim et , -- igiandineo . Oecundo media regio est

locus generationis implestionum issutatu3:ergono pluuiae coiisequentia teneti quia idem non est locus contrari om3: locus liabet virtutem salitandi locatum et non potest habes recontrariad virtutes: quia aliter contraria essent simul in eodem quod est contra secundum degeneratione: et contra x metaphysice: sed coli stat quod ignite impressiones etaque e sint contrarie:et antecedens patet: quia ibi generans stam, me sicut priu3 diccbatar. LTertio .media regio aeristio est locus naturalidaque: sea potiuo ibi ubi nutic est mare.ergo aqua ipluuie non generatur ibi .consequelatia tenet: quia elementum potivo generatur in loco suo naturali extra: sed antecedeno patet in litera in mimo huius i ubi hoc expleste dicitur per Afristotelem.C Quarto. st sic: ocesset eoo vas mi ibi eleuatilo conuerteretur in aquam per Sigilo.boc est falsum:quia eadem ratione perstigiis coli uerteretur interes ram si quis terrestrio eleuaretur vapore sed falsimo colaquetis patet per experientiam:lion enim videmuo pluere terra consequeritia principalio patet extitera.C Vitiinosi sic. aut igitur pluuia inouetur de otium lite cit pluuia q6 est inis possibiler quia ud non est non ino uetarivet in primo instanti sui esse:qiiod est impostibile: quia no h3 primu instano esse cligenere fi uecemue vapore qui succestiue coli IaLAlias eii immotus localis congelationiavei condensatiotiio fieret

in instanti: cs estis apossibile.si ergo poste ictu esse mouerdeo illini se irae alio graue siniplexqesceret in aere de

303쪽

primu meteoraru . in

tentum violeter:ethabens Minens dominiit mediu diuidedi:cosequetis est v sunt:qiqua ratio equiesceretovnn temptio eadem ratioe si duplu:et laedesticeps:et sic pluuia tid caderet ad nos: quod expertinum fallatis.

Ad oppositum videtur es Ie Aristoteles in

literavi apparet per experientiam.

In questione primo videbitur resposio ad

Messium per coclusiones:secini do videbitur de modo et de diuersitate accidentium pluitiarum.

Sit ergo prima conclusio: quod aliqua do

pluuia generatur in media regione aerio tans in naturali loco generationis: et viiii pluribus ibi sit: probatur: quia ibi sunt caula requisite ast generatione ni eius igitur ibi sit rconsequentia tenet:quia positis causio non impeditio posnitur essectuo antecede iis probaturiquia ibi est materia: pata aer vel vapoi vel nubes:et ibi est efficiens .i .frigus medieregionis est virtute celuetibi erit mima: quia efficiens planate materia inducit Muna: et finio Opterque:quia istam fertora debent irrorari perpluuia ibi genita3 quod iioneque beane fieret si alibi generaretur Secunda coclusio .possibile est pluuia quandovi generari in inferiori regione acris: a batur resimiliter sicut precedens .ciet per prima rationem ante oppositii:sed tamen in illa generat tec pluvie iii ferius non est firigus extrinsecum restonio in otio: Ied qua do calidum velinior qui per antiparistasini frigidum et vim, dum vapoiein circunstat corrumpendo modicam ciuo calieditatem:quia per copressionem et unioneni frigiditatis fortificatiir illa frigidita fugiens illam caliditatem exteriorem aeris:et sic in aquam vaporem couertit: sed tamen friguo noestita vite in vapore tali ex quo fit pluuia quod possit fieri congelatio sufficiens ad generatio item Salidi mini et hoc est deptimo. Nunc dicendii in quomodo ex illis caustio dictio fit pluuia Supponitur primo: b media regio aerio sit f. igi: da valde:ethoe paedictu est in at o questionibus:et ad illa in eleuatur vapor per calorem solis vel stellarum qiis comi restitur ibidem in nubem:et nubes in aquam pluuialem. unde multipliciter potest ibi geli erati pluuia pilo ex ipsonaci a re sine vapoier quia aer virtute celi et Dpter frigiditatem coade satur in nubem et conuertitur post in aquam:et etia3 quia quodlibet elamentum immediate potest conuerti in aliud.

CSecundo propter eleuattollem vaporis:ut dictuin est:ec quo vapore fiunt nubes que non sutit aliud nisi vaporeo su Sosiati et unit et sunt duplices:nam quedam sunt nubeosteriles ut dicitur in literaret sunt ex quibuo non venit pluviae:

et doc est piopter paucitatem humiditatio vel propter dela ctum frigiditatis generantis aquam et tale odistbluuiis et resoluunt cito in aere.Rtie sunt nubeo fertiles: ex quib'fit plisuta opposito modo se habentes Certia causa in assignat Elga.cii et sta dom generant nubes et pistus ex repercustidea Digiditate medie regionis: sicut quando super unam ollaebullientem vel fumantem ponitur coopertouit ibi generant gallec delites successive:sicut si iniliter apparet quando sit aqua rosarii vel alie sublimationes quecuti aquai vi vel stim liter quando quis emittit anhelitum super gladium politum vel speculurarii hyeme sic enim imaginatur ille pluuia fieri: similitera pter friguet medie regi dis .in si isterno duo emet verus non oporteret plue appotiere; et sae semper serenitate aerio istente posset stere sine nube et eque fortiter: quod non experimur:et ideo diceretur in talis vapor sit nubbeo:cium occurrit medie regioni aeris:et postea reflectitur:et in aquam comtertitur. Et perce similem inclara contingito ventres animalium in byimae habet plua deflemate tetinc state plus de cholera qi vapores et fumi typter hoc qi posri sunt claust in hyeme .ppter frigus repellunt aditateriora et conuertuntur adflegma sed inestate apertis potis piopter calidum exhalathum id uni et siccum sicut choleratano cis

neres remaneat,

Sed de diuersitate accidentium vel dispo

sitioini pluuie:dlceiadum pullio aediffernt in magnitudine guttarii: qi p antiparistastim illa media regio est frigidiotiuestate et minus frigida in i remeet timca,pter vehementiam coagulationis vaporii ines te fiunt giittegrossiores:et con tangit et a iii inferiori regione aeris. lia causa eaequia in illa media clivest plus de viscositate et aquositate aerea:

et tunc congelaturoniaiores guttas: sed aliquando non est viscositas:et tunc vapor cito inminini ad guttas couertitur. lia causa cst:quia quanso nubes est multum profluidae et spissa: time alique gutta pluule supio iis descendunt ad ines feriores guttassi minus graues:velantem sint genitetet sicco iust guntur eis: et cadunt sint ut magne. Eea defigura sal: teiri ut apparet nobis semper gutte sunt rottiae:et causa est: quia cet in principio: ut dicit Hibertus: sint alterius figuere qua rotunae: tamet,pter graui intcni delacii durit articulando:et sicili tali motu rotii iidantur. liam causam poenit auctor sphere: quia clementa sunt homogenea: etpropter

hoc naturaliter partes affinitialitur moto thqr tota aqua est rotundarideo etiam quelibet gutta. Elia causa est Ipter conseruallotienia quia in rotunda figura reo est magisvmta sit in aliqua alia ut dicitur in ii.de hysoperiinctiis: quod omnia figurarum hysopertinetricarii imberica est capacissi metet quia viui quod appetit naturaliter se permanere: et quatum melius potest.ideo gutte declinarit aa illam figui sub quae virtuo earum est magi vii ita: etpominat metitio conseruari et permanere: et etiam videmus institio:puta in argeto uiuo: et in aqua quando sparsim funditur super pulvereo

tantum enim demderat permanere naturaliter gratiq ptes graues montantiani descendunt deorsum: sicut ratione grasultatis bene pomerit: sed matrent aliqualiter sursum: vi consserventur. EAllia causa est opter citcunstatis quia a cultos res parteo extrema impellit ad niedias:et notandii de alijs diuersitatib' m in qualitatibuo quedam pluuie sunt dulces et pitiguco et magis aere et taleo sunt utiles plantis:sicut plutita is inicuo. sed alia pluuia est magio pontica Dpter admixtioitem alicuiuo terrestrio tet opter exustioneni et aliquando nocet aliquibuo nascetitibuo terretet desiccat recte stetit inceret urina vel acetum: et aliqualido est venetiori ypter alis qua pii tres actionem. Et ergo sepe conti rgiti qd invere iterantur paria crane satio cito post casu 3pluuie:imo quado in nube generatitur.Statiotaridunt ae omnis pluuia i abet

admixtionem qualidam alicuiuo terrestrio:etiam aqua planiatio astringit fluxum velitris: sed tameti lacini dum qGest magis et intimo admixta restringit indifferenter. terunt differimi putule incoloribus: quia in pluribuo sunt siciliaqsed aliquando: licet raro: est pluuia visa alter tuo coloris: lis cui saliguinei: sicut in aegypto accidit Dpter fortem adustione in alicuiuo terrestria mixtitet propter fortem calorem.et aliquando sicut lactet hoc est propter grossum terrestre admix tum ii oti bene adustum.et qua a oviunt visa alia monstra cadere cuin pluuia: de quibus difficile est reddere caiisani: crdicit Pliniuo: quoa pluebant semel p6gie ferre:etalloiian: do venit pluitiasticut pii luereo:et dicitq6 omnia ista sunt p sagia futuri mali.hoc etiam vult Solinuo in libro de mira: bili duo ianvidi .et causa Diuin est pecialis causa: ut virtus celique est nobio igilota. Sed de casu pluuiesciendu3 quod diuersimode cadivit:qualido preere: quando oblique cui per ventum oucutitii radiatus:quando directe: tunc a frigido repellente ducuntur:quandoq3 fit magna inundatio istic qd qua italoq;. terninua spissitudine congregantur gutta et inclutit: sietit si effunderes aqua de vaseret sic qua do constingit vitam totam nubem perfrigus et defectu caloris totas liter iii aquam conuerti: et totum simul cadere: et hoc est periculosum. Sed de locio in quibus iit:qi super terra: tamedicunt aliqui auctoreo co in quibusdam locis non pluit stipterra:sicut in Esypto a causa vitiuersalis:quia ibi raro filii nubes:et i oc propter paucitatem materie:et propter caliditatem nimia resoluente3 materia totaliter. de duratide sciediivi nubeo couertitur paulatim et successsue: et tonnc pluit

sup una preterre:dpostea nube motast ventii pluit sup alia et laede inceps quo*s commar nubes. quarem cotinue eleuat vapor qui couertitur iii aqua:et sic pluit: tiee tota consus initur et sic durant pluitie

Ad rationes. Ad pili nain ista est pro secim

da colicius oti et tandem antecedeno potestia mari: et causa dicta est in questione. Erid se lidam .cd ditur antecedeo et negatur cd sequetia.'Id Dbatione: diceti dii q) no oportet gi red senip salueias in loco in quo generantur.etigito eode3 modo generatis ibi impressi olim ignite: nec ex eademateriam ex nimis calida exhalatione fiunt inulta calida aet ex hu inida

304쪽

etinaci et frigida nutu alia. GAd tertia3 cdceditur oesis et etiaco ceditur qignantur extra iocum naturElem: et ideo exeunt istum locum desceti dedo inferius .EAd quarta: si hoc effetu.concedituri et dicitiircpno oportet sempicii ita vomus eleuetur vapor tv fiat terra:nec ita grauis:sed qua domer mul: tis pulveribus paruis litibi lapio tonitrui, cadit inferius de quo post videbitur. dalia. velanteri Dicompost generatio tum Sed diceres: qd est detines partes ibi genitae edicendum qi aliquio caloi et leuitas iri existens materte quereniansit ex vapore quo puluia generabatur: et sic ista leuitate deficiente descelidit: et quandoq; alia guttae superior super uelut inde esiis. Et sic patet quid etc.

pluuia ros et pruinae differant specie spe cialissima.EEt arguitur m sic:qri diuer:

sis locis et temporibus:et ex diuersis materi ebuo gesserantur: ergo et c.coii sequetitia tenet: qitaque sinit eiusdem speciei genera ltur ex cossim libus materi- bus locis etlpibuo: sea ano patet iii litera: qtuaros fit in inibus calidio ex vapore terrestri: sed inui ira fit in teporibus frigidio: et utra in istarum prope terra et pluuia sit superius. Cincudo .ista diuersio diffitutio tu bito diffinititur: ergo ete.'na tenet et iis p3 itilitera. Tertio coplexiones isto* naturaleo differuiit spes cie: igitur ista ossa teneticis mdiuersas complexiones fit diuersitas specificabeterogenearii formarii. et fis patet: quia coinplexio iusto est magis frigida Scdplexio pluuietet simi liter materia roris est calida et humida et materia grandinis et piuine e frigida et sicca. Cestiuarto. ista fiunt ab agfitibus diuersiis et specie differetibus: ergo et c. si a tenet: quia agetian alia assimilat sibi effect e diuersa facint diuersaret an sp qigrando sit pcaliditate per antiparistas victi inlitera:bpluuia fit a frigiditate modo constat crista disserunt specie. Qui tuo .effectus naturales istarum differunt specie tergo et ipse pila tenet: qi effectus sunt similes catino alio probatur qi ex rore infra testas conche accepto sit margarita: sed centue et grandine non iii si lutum.

In oppositum videtur esse Aristotcles in

litora: voleno volun es ille immessioneo aquce sint eiusdem speciei speciali imedissere liteo secudum magio et nitituo sosium vel in qualitatibus.

ista questionc prisnovidendum est de ge

tieratio ite illarum impressionu puta rotiscipuline et ii suis. Secundo remoti debitur ad quesitum.

prinio: videbitur primo de iuue que m

neratur per istum modum: m vapor grossus per calorem soslis magna multitudine eleuatus vid ad mediam regionem aerio ibi condensatur idipter frigiditatem medie regionis: et priuet agelat q3 in aqua puertas si h pug suerteret iii aqua: tinc fieret pluma de qua dictu est ipcederi questioe. Sindi cereo prius sit pluuia: et postea me Eea cetra: quia tunc ina, teria tiosa emetit late disperia: sed conglobata quemadmoadum grando a ex isto pt3cptam pluuia Smi: fiunt ex grosio

vapore in magna multitudine eleuato. et in hoc conueniunt et stiluliter gi utracue sita calore eleuante.Tertio conueluunt qi utram fit ex frigido vapore condensante. eauarto conues munt in loco generatiotus: quia utram fitin media regione: et per hoc in bo differunt agrandine rore et pruina que fiunt in regione issma. Quinto pueri tutiqi utram fit ex ea de nube vel ex consilia ilibus: ita Saliqui volunt nubeo prinio couertas itur in niuem: et in teporibus frigutio descendit luxus hic interius:sea in calidio tepoubuo Npter caliditatem acetrio in inferioubuo liqt filii ix in descensu:et ne est pluuia ex eadem materia. Et huiuo si uitia dicunt:* in altulina id monatibus sepe cadit nix quando inferius pluit et sed credo gi hoc non sit viiii iersalitera erum . Et aaligini:Gripila aut stimis niostibus sepe pluit:et si qua dou ui vere cadit ibi nix potest ne ri ypter nilniana friglaitate: qi sunt ninuo alti clype media regione aeris.cSed contra: si mrgnaretur iii media regios ne aerio seinp videres aerumpier tittina frigiditate materia de

iron fit copressito totius materie ab exterioribus ad aliqdcc trusicut iii gradine: eno cadit sicut grado: sed molliter cur lana. Sed de differetia iiivio et plurate primodiff. riat quoad tpo: qi nix at in hyeme et raro inestate id pluma fit indita fere ter.EEcdo differnt in modo gnationio: qtnix fit pcon gelatiori evaporis:sed pluitiauco uertione aporis in aqua.CTertio differ ut colore: qet plimia h3 coloreaque vel est abdiscolou seditis est alba semp:cuius causa est prinio:qrsit ex materia tramare tecto taphana et disposita ad lucem: et in tali materia cri lue incorporatur apparet alba .EIliacati is est: qi frigiditas valde iii tensa agit inina teria humida sup qua totaliter obtinet: vel salte pio niator: parte apta nata est albo acere: qidicut naturaleoqi frigidita est mater albed unocudispodrioitibus requisitio materte: Dpter qd videntius m in partibus septentrio italibus multa alalia sunt alba: quorum is milia in specie in partibus meridionalibus non si in talba: bnigra:sicut apparet de vilio .EQuarto differnthi figura: cipluma cadit ut spherica figura: sed nix cadit sub figura flos et causa istius est specialio influetia celi. J Suinto differtit: qi nix est frigida et sicca actuath: sed pluitia est frigida et huc mida: et causta est:qrpis uso, vapoisit placte humectatu Arex quo fit nix: coligetatur.inata in fine i li ca corruptione potestitia materiae inutar et sic nixerit humida. cxto differtit: ci sepe adirinice cetiit iratur casus pluuie: sed raro castis niculo:et causa est:qi terra madcfacta per pluuia iterum est dispossita ad hoc*faciat vapore ex quo ut alia pluuia: b postea a sum nivio: ut in pluribus terra supius congelar: et sic impe ditur evaporatio: tie fiant plurcsii iuret sic etiam erit diu uirnior pluuia *nix. munc ut conclusio ista ciniret pluuia differunt specie: et sili pluuia et pruina: hocpd per toneo an oppostili sicci altera istarum est nature aereerct altera a quee ergo Decie disteriit vel sunt distincte. pila tenet : qia cretati differet specie:ersii lac sectu ac siit tales: puta aerei et a quel: dans pbat: qinie est vapor conden statuo:mo vapore si ilature acree: qicalidus et hii nidus et mouet ad acrem : scdput, uia est ad Enotanda est in.* iste sunt specii o bene propitique et implecte: sic*vna pol faciliter trasmutarim aliam.

Idis visiis dicendum cst de rore et Uc pruina

pro quo sciendii ae reo fit ex vapore multum subtili eleuato

tur a cosiuerso in aquam propter frigiditat Lm aerio in infama regione:ctvapoitalis per calore solio:et astros eleuatur sicut vult Tris an titera sed eum so calefacci Terram de die adhuc in post recesium solio terra calefacta calcfacit funiunt et vapoic:et sic icrra : qi den stoic aer est: fortino et diu ti: oretinet calore solio ipso aere adeo sole rece aerite aer D peteraram in frigidae cito et cui uomterra adipter raritate: et sicco vertit vaporem inii in aquam:ct ideo non rotat in summitaribus edificio * et narriuiis: dprope terram: et raro cadit ros super caput hominutii ambiit a Iulum: sed bene stiperpeaeo: quia ita alte uoti est locus conuersiostio in aquaiani cui est altitudo capitio voluinis a terra: et pio pter hoc ni prope terra et cum aer contiguus sit summitatibus graininum vel spicarum recte ibi conuertitur in aquaiani deo adheretillio capi, ii duo spicarum et grani in sed alie partes sui sicceSed differunt accidentibus: nam non contingit rorem cadere super puluereo: nec stiper lapideo: nisi raro: vel nisi sita pete irain virentein graminibus vet inter gramina: et causa est: qu quIuis Fin rei veritatem multoties cadat ros super ista: tarnen propter siccitate puluerio vel lapidis cito commitur. LEe.cundo accidit diros ii oti fit tempore nubiloso: quia pio picrliubesci nebulao non tantum terra calcfit a sole: iiec vapor subtilio eleliatur ex quo sic retros .cTertio. non fit roo tecpore vetuoso: ct causa est:quia maceri roris consumitur propter subtilitate et dissuluitura vento et etia coli uertitur valpol iste in naturam venti Gustrio accidit * tempore uiauio et tenipore grandinio non Streo:et uniuersalirer tempore nimio frigido non fit quia vapor prohibcetur ascendere et poli terre clauduntur propicr frigidualem: sicut poli curio humatae clauduntur in inme. Eissutiato accidit*non fit tempore calido:qi tunc materia distrahitur vel ad alia superius generanda eleuatur:ee quid 'patet quod roo debet ne, ritii temporibus temperatis et tranquillio ESexto accidi rod ut in pluribus est pignumst renitatis .ct causa est Min

305쪽

A 22blmonis in primum meteoror v.'

senseratione roilogenes Stur vapores subtaco: et non gressi:

x quibus fieret pluuia. Cepimio accidit ii habeat dulcedinem aliqua: et hoc est ypter digestiosi ea licuiuo terrestit sui nco eleuati quo fit ros: sed qua italom tale terrestre cle: natu quandoco uertitur vapor uirorent cadit luper herbas et qualidod sparsim per modum pulueris: sed quadoin contg utinatur sicut inel: et hoc est qua do subtilino resoluti liret Molnus couerit turi et talis tos inficit Verbas sic quod oves coni edeliteo in tantum iurantur sti Inousatur: et qua doulius iusmodi materia eleuatur super arbores in vere aqua materia si arb reo non purgatur emciuntur vermeo: et erugine destruent eo folia et fluctus: et talio ros quando eleuatur in ineridie: et piopter hoc potest a te asceridere.

Tunc sit conclusio responsalis quatum ad

hanc partem.*ros es eiusdem speciei cum pluuia et proba cturi quia *mbo sunt aqua ex consimili materia generata:inodooia aqua cuin aqua est eiusdem speciei: ut dicitur in topicis. Oecunda coiictusto.*ro odi eri specie anilae: probastur:quia pluuia differt a iiive speciei per plinia conclusione3 et qui ros est eiusdem meci et cum pluuia: per secunda conaclalto inelai: ergo et c. Citertia conclusio. ros et petitia specie diffreunt:prodatiur eodem modo sicut tertia .et aedifferati triquomodo: dicetiit post in atho quemolithtis.

Sed ad ratio licin post oppositi in i oscitur

m tristoteles intendebat de pluma et rorem ista sunt etiam esseciei: sed ilicet putilia etiam sinit eiusdem speciei: licet differasit secundum magio et mitiue sed non voluit pilicet pius uia sint eiusdem species:et omnes propositi meo Tristo. qua dot evulgi roscit vapor: et stic de aliis .ititelligeti desulit: cpros est ex vapore tanq3 -m Steria: ergo etc. Et scp3qtiestio.

etrando fiat magis in vere eo in autumno.C et arguitur vilioli: et notitit nec potest fieri: igitur etc.cori semia elatia tenet et antece: lens patet: qui i siqitalide m fieret: vel erigoda oler quo steret 'iter teretur in aqua pilusim cori gelaretur: qis non fit: quia tunc qua superior existe no statim caderet:et non esset grando inruendo congelaretur Sina quam conuertatura quod net fit quia tunc esset nix et re alio ivnx citiuo potest vapor conuerati in aqua Sin granaine: ergo piluo conuerteretur in anua antes congelaretur: et percoli sequens talio aqua descendererit nunq, esset grando.ESecundo. Crando fit exibiti sti gido conuertente vapore in in grandine in alitem conuertae tur in aquai mergo fit est:conseqqelitia tenet: quia taliter fit nix. et anteeedens p3 inittera. Tertio si sic:tuc plures vadipores eleuaretur in vere: sed hoc est lal 3:quia titio militempore equaliter levanturva poleo:et per eo sequens non est magia in vere Sin autumno:consequentia teneri quia ista cauditam dicit Prist.quia plus in vere etc. t Quarto: si sic: lgoceet pio pter cali sum peranti paristas in frigidum vaporem coiiuertens in grandinem:sed hoc est falsti3.et salsitas probatur quia iliciti estate deberet magis fieri icus sit magis calidum tempus CSuuito.videtur magis debere fieri in byetne: qi tunc magis trigiis est et plures trigidi vapores possunt et tiari:ergo ete, tena scito grando videtur fieri re causa iiii temperata: ergo i oti iri temporibus nee in locist ciliperatio iet per consequetio non in vere.

In opponitum est Aristo .mouis istam que

stionent. Quare inagio et c. qilia dictu inest in predictisque: stioniblis de tribuo impstionibus aqueis viveremit dea thodicere: scilicet de pruina et grandine.

inotandum est ergo. pruina couenit cum

rote iii illateria: et iii qualitate: et in quantitate materie: qui utraq; istae fit ex vapore subtili:cotructi sunt etiam anabe in loco:qet fiunt in infima regione aerio satio .ppeterrit incommuniter fit magio ros prope terram inuina . CSimiliter conuentant in qualitatibus tenipo*:qi arisbe fiuiit existente tranquillitate et seretritate aerio: nec fiunt iii locis nimio ab

iis sed differret ex parte agetitio: qrpiusti fita inaiori frigbditatem ros: Suis ambe fiant ex frigiditate. unde etiam in

hoc coueiait pruina tu niue: quia fit ex frigido aliqualiter excellelui: et in teporibus frigidis siclit nix rideo sicut dicit Aristoteles q=roo et pluma conueniunt in hoc ivviradest quasi aqua pura: sed piuitia est vapor cogetatvo sicut et illo sed tameia tant ros qua pruina fiunt existente sere ritater sed tameros est lignum serenitatis future: sed pruina non est signum

sereiuratis futurei sed pitinie futurei et boc colitvigit propter duoque coii currunt ad causando ii tabe et pluuiae .sitnulti taeo vapoiii et calidii eleuans: modo dictu est prius tquod ro fit lepole calido: et in qua do est multitudo vapo*calor sit', cit eleuare tale vapotem: ut fiant nubeo: et etiam pluuie: sed quando ros est: tune parum est de vapoie: et ideo rodest stagnum ae non est multitudo vaporum: et per 'no est signis inserenitatis future.et pluuia fit tempore frigido:et tunc quia est maxima abundantia vaporum: ideo est sigilii pluuie. etiam inuitia inserenitate dissolui foedieret resoluir in vaporetii queropter defectis c lo Ilo non potest consumi: ideo fit pluuia. Bdeo notandum* ut in pluribuo pruina pluo eleuatur oroomam ad emerietitiam videmus q6 altitudii res turrium et edificiorum sitiit sparse cuni prui ira: sed raro vel ruiti Scu3roie: et potest esse causa: quia vapor et quo fit pruina eleua atur de die ante occasum solio et ideo potest satis alte eleuari et postea recede late sole aereo tinue incipit frigefieri us versito terraisitet sic inueniens vaporem aliquantilliini elevatii comprimit eis: et sic retingit ma superior b 'vetiit.Et halio quia nos iid videmuo casunt pruine: sed habet circa corpora descendere recte: sicur temporc nebuloso ilibrem e circa crisiaco et vestra boni initanibillantilio iter. tui pruitia. Istiussi causa potest esse et alta edificia sinit densiora aere etsi optu infrigidatur qua aer ergo deriocte circii date aerem inmitastem turrisset edificio uini conuertitur aeresi vapore iii aquiet statim post congelatur et ideo pruina fortiter corporib'eda plutio auderet: qd n 6 rei si priima congelares antem consilertiret: qitu licca diret: iit salvarium super terra: e coventuo potest anu Iouere pruinam a corporibtio.

dis visi sol cciiducit de graiulineunde ma

teriae suo est vapor grossuo:et fit coiis nil limoclo sicut plii uia sed mimaei up est aqua 'gelata: vr vapor 'gelatus et pusva Polco uertitur in aqua et postea congelai:etypter hoc differta nive: r prino cogetaturas uelm conuertatur in aqua: sed citiuo resolute grando in aqua S lux .ppter virtute calidi inatrii ilaca in a vapore: et secutidia diristoteleni iti noua transiastionequius libri sit in infima regide aerio satiobasseno mult Lino liano temur et hoc declarati quia in in otibus ait olidfit gratia os sed bene fit nix: ideo oportet in inferiusgetieres: et ex alio dictarat hoc id tacitia sepe manubeaque a Dpete r im ii iestate quatris offunttilagri e gutte: et ibidem generas grando similiter aliubea qua .puellit grando sep ccdtingito auditur solius: id ii dest:liiii esset satio .ppellos: qiiii odicito tonuo non percipitur mgura angulari: si rod iio esset:li veniret de longe: ituo rotitiis daretur ex confiicatione climaere in longa distantia : quia aiigiti toparoeliu taciitioitet citiuo coii fritigeretur alie sta editolia ligulareo. CBedaliam opinioneni ponit gilber, tuoqile videi trahi ex antiqua translatione. Lqd loctio graudi illo sit iii agis altua co ubi fit pluuia: qr iste vapor eleuata forti calido: et ideo potest eleuari valde sursum: quia ad ni dium medie regionio: ut dicit: et tunc propter calore u ille vaporisit rarus: et undiq; apertuo statim congelatur in illo istagno Digoie:et quando Diste vapor deprimitura Digore meo die regio itis:et secutidulii hoc essetit duo loca generuationis grandinis sed tameni agio videtur quo alti pluribuo granclo generetur inferius propter igna hiristo predicta:et semis perfit super tuo: Orodetpruill .Sed tamen ad experientia oriristo. potest dict*grarido non cadit in ivontibus: qi ixul tuo vapor eleuatur ita calidus id possit coimerti in grandianem mec per ventu adducituri quia non est ibi vetuo in summitatibuom tali diud iratq8 posset nullium remote Bretttunt. LUd aliud sigitimide solio dicituriqd gradineo in inedia regione generantiet descendunt cade limo sup imbem aliquam dispersalii hic prope nos ret faciunt talem soliunn sicut faciunt quoescendu tit super tecta domuo. EDd aliud: de angulari parte dicerei: qd locis o superior est ita frigidua et toruo uero modica confricatio modicum noceret: h tamen

in calidis

306쪽

in calidis teinporibus sepius videmus constitationem esse

facta et pluviam descedere cum gratidinibus vel precedere. Dei nodo ergo generatiotiis et efficiesrte causa dictavim citiqi aliquando talis vapor ex quo fit gratam cogelatur per antiparistasinia calido circius astri equi linquanda frigiditate ita turale: et ideo cii circii datur a calido copumitur: et tuemituitatur talis frigiditas alpter catote et lic congelaturi sicut exhalatio calida iii se inflamatur quando circundas a frigido: vi pyin gnationc fulmi ius. , Dicere o.quare vaportio congelatur immediate prope terra:cum tamen ibi sit masior calor edicedulii: hici: quia iri stapore est calidum elevas et nioueo sursum rideo ita cito no pol condesari: iii si quodamamodo calidum sit corruptum: et id diu ascedit alite conuertatur in grandine: b qn gnatur grado in media regione: tuc sit imagis sursum: et sic tu cito fieret perariti paristasim: quia ille locus est valde frigidus: et ideo statim invigidat istum vapore: et ad hoc iuvat criste vapor erat ante caliduo et sicut aqua calefacta citius congelatur: et sic no fieret ibi peranti paristastin immediate: sed mediate.Sed quia Trin. in notia transtatione vides dicerem per antiparistasim solii fiat grando: hoc pol exponi:vel mediate vel immediate: unde in nouatra statiorie vides trocillimere: quia ponit de piscatoribuo circa puteii: quicu3 aqua calefacta perfunderet calamos:et statim submergetes in aquis frigidis fiebant glacies et inc etiaest de granasne iii media regione : hi non coli lar alite*conuertatur in aqua Dicendu est: phoc est ypter abundansilain humiditatis: etypter grossitiem materie vel vapotio: quia isterapoi non est ita rarus sicut ille ex quo fit nix. Omdubitatur: qui prius dicebas*ex vapore in media regione nunt tres impressiones.s.nix grado et pluuia: sea inferius nonilio .c. itaque correspondet pluvie et niui: quare ergo hici habemus tertiamque coirespondet grandini Od hoc dicendum:*non oportet sti die infersus adueniente frigido noctis fiat alia tertia impreisso: qi non habemus materiam aptam:nisi quisvellet dicere: r glacies aquai correspondet grandinibus:sed tamen non taedia tegi acies fiunt ex vapore: nec etiam grandineo: qi fiunt ex aqua et mediante ista ex vaporeae est dristo.dicit:m non trabemus tertiam:qr glacie non vocat impressione. O mea de tempore grandinis dicens dum est: et grando fit tepore calido: quod pt3:alias notae tanti paristaeno:nec nimis calido: quia tunc consumeretur vaporae Sed de figura patet, quia aliquando est angulario mgure: et hoc est signum et Mype terra et quando rotunderet hoc est tigilum qi alte: et aliqua docirca gratisi grandinio est aliquid ad modum pruine vel niuio: et Soc est: quia aliquid de vapore congelatur circa grandine Descende litem. Ite, aliquasi omnes grandities sunt consimilis figure: et quanaeo apparent imagineo hominu vel alio panimallu: et hoc referendum est ad influentiam specialem celestem. Et diis runt quando magnitudine:quia qua do multum demaateria elementi est simul et est vehemens congelatio eiusdem et tunc fiunt grandineo grasse: et quando est modice quatistitatis propter defectum materie et frigorio.

Ad ratioties. Ad primam: negatur antecta

detis:adprobationem dicitur:* pisus conuertitur in aqua et in descetissi ista aqua congelatur et comprimitur citius qua venit ad nos. Od secundam. negatur consequentia. Da probationem: dicedum quod nix non fit per antipatistasim. Da tertiam cocediturae in aliqua regione data ibi misto tempore eleuatur pluod evaporem in alio tet sic potest ibi fieri plus minalia tet mite in alia regionem quando nobis estellas: et tunc ibi est ver vel autum imo. Hed Tristo .loquitur

de viis data regione : et dedistinctionibuo temporum in illa Eridaliam conceditur antecedeno. rid probationem eum dicitur: quia plus materie etc. dico ae Quis istud sit verum: tamen non valet consequentia: quia oporteret calore es emi, nuo:sea quia est nimis calidus inestateret sic cetera non surit paria.CAd aliam:ilegatur consequentia. Eridallam diciturae non opoliet:sed sitfficit temperamentum tempoli et locorum: quia nimis vehemeliocaloide strucret materiam: nec per itteret generationcm grandinum.

rubedo matutina significet pluvia o futuras .cietat guttur cinon: qilia significat siccitate: get c.'na tenet dei canophatur rubedo enim ni ex exhalatiosae terrestri:

et ista significat liccitate cum erit eleuata. eclido iuberio vel pertina significat sereri ita te futtira: g etia matutina .ana tenet a similia ex eo vast milib'causto similes effect 'Due nimitet ecorruerso.et an pi per experientia. CTertio rubedo circa luna non signifiet cat pluuiam: sed serenitate: vel vetitute nec rubedo matuti ita circa soletis: psta patet sicut precedes: et ano probatur per experientiam et poetas dicelites. hallida sepe pluit: rubicunda fiat:alba serenat. Cyte perceperieritia videmus sepe post rubeatne matutis ita non seqixi pluuia:gndest sigilii future pluvie. Ceaulixto si sic: hoc esset ideo: ii est et vapoi humiduo eleuatuo in nubiabus: qui cito emet puer tibilio in aqua seu tii pluuia qn apparet rubedo matutitia .pus est falsalii. pila tenet per oco : sed fael silao patet. Quia dato ae aliquio vaporemet eleuatus in partibus orientalibus circa ortu in solio in hac regio ite si fiat mixtus occidelitatio: tiinc amouebit et nubeo et vapoiem ab hoc onMnte:ergo non erit pluuia. Istem aliquando existeterub edine matutina vapor eleuatiis pnim in solis calorem consumitur:ita ae nulla pluuia sequi tui ergo etc.

In oppositum arguitur per experieiatini J:

et per omnes opiniones omittit naturalium et poetarum.

Quia ergo inprimis questioniblis visio est

de gnatio ilibus inipstionii videndum nuncisi ista questione de nonis impstionuin .vst queda sunt signa si sunt cauae: sea non effectus:ssicut constellationes celestes.Dua sunt si sis aqnon sunt caula: dsunt effectus causarum et ex ipsio ducimur in cognitionem causa*: sicut fumus est sigilii ignis et effeci' ignis:rilia sunt signa viui alterius: m utrun est effect sed solent illi effectuo venire c6iter unus post aliis .etilia sunt signa rei preterite: alia plantis: et alia future. Ue pterito aut futuro dictitur signa dupliciter. aut prope:aut longe. Itemque ausunt de quorum uignificatione potest reddi causa: et queda de quom sigilificatione noti potest reddi causa: sicut dicit Seneca in sexto de naturalibuo questionibus: et hinoi

sunt omitia expertinenta de quibus iron potest reddi causa. Ulterius notati dii est iii speciali de sigilio D nosticio plus uiath: qi ciuessa sitiit in celo talia luiit in aere: Sulo appareat eme in celoisicut sunt vaporeo. Tertio aliqua sunt sigila que apparent in aere. estuarto aliqua sunt sis ira que apparentinaldg rebus.

De primis signis que sunt in ceIo deterinla

nant astrologi: et sui de hoc aliqui libit specialiter factit sicut de inlpreMoiubas aerio:et oeo concordat in docet soletiuisa multum faciunt adgerieratione pluuie:et pluo S alta astra: et non est nurum: qi sol est multum potentiolati castrio: et tu na est multum propinquior: et cii tuis comidant poete: sicut Verg.in georgicis diceo. Dum humidas austerio tibi signa dabit.et subdit. Soletii quis dicere falsiim audet q.d. novel nullus audet. Et iteru3 de sole dicit et de luna. ibo sole ad rapidulunas sequenteo ordine respicies nullo tectastilia fallet.ldoia tuccinsidii onoctio capiere serene. Irtali poete volunt: qioeo alie stelle et planete iuuent: et qst sunt in lignis

siccio minus stic tulit plii uiso S est stant in Unis humidio. et

super isto astrologi potiunt inuitas roses: quarum multe sunt satis debiles et false.existere e in ea de constellatione et eodem gradu ascendente sup plures regiones q biit eundem inertici anmattame ut inpiuribus conlitigit mill una regione est pluuia, et iii alia norunecetiaranabile: nec expertii est cloes regioneo suavit copliterentura polo arctico usq; ad antarcticii: et in esset vitiis meridianus circuluo transiens pacibo polos .etia regule date ab autoribuo sunt eodemo date:et sic

sila alie multe regulestit false: hqinoptinet ad hac scientiabilius libitio dii nitiatur. COSea de causis alim quare constingui pluuieqsi appet rubedo matutina . Causequas a Tugnat astrologi sunt ilicerte:seacae quas amistiis philosophi sunt magis certe: ut attestas Ptolemeus faceti loquio: et sic

307쪽

b Tblmonis fit prinium meteoror v.'

es consteritiones, sunt causericu hoc sigila et ideo videturae sitit certioles: et certiora sigila ipsis implano iiibuo que sistit folii sigild sinitam:* veria est: si oes coii stellationes possitit deterivinate seiri: et oiae requisita ad eas: sed riuli' potest hoc scire: a tot sunt varictiosissili sensibilasq, non possumus perfecte puellire in cogi unos retale punctitate stellarii et non nisi perppositio es sina leo per quas difficulter ad cognitione particulariti deuelis remus et ex alio:quia iioli solii agetia fauit respicienda: sed etiJ dispositio ilia ter te: ecumini pressiones selliperstitia materi disposita: sunt certiola sigila.

Tu sic ergo specialiter dicendum est ad que

st si de illipsi lotubus u sunt in aere: et apparet in celo. Et sit conclusior si alis:* rubedo in aluti ita appono in celo agnificat piguia futura iii .pbaturio talio coloicatur rumii latastinoitu vel a me ortii ex eleuatione vaporis interpoliti inter vi sum nostruta et soletn: qivapor de secet timer et opacuo: h lucappares p nigrii facit apparere rii beatite: sicut clivi dein uscandela vel flamina alba p fumii: et cit taleo vapores sunt eleuati et non dii in aqua conuersi poteruto friguo me die regionis in illa die conuerti in ptimiai CScoa 'clusio.*rubedo serotina appensi celo circa sole significat sereii ita te: pbatim est stignit ae vapores fuerunt eleuati de diei itev cadunt de si octe:vel si ion ceciderint: siit ita propinci ad terra quo a

sunt inter sole et aspectit nostris tu quado sol est spe si ipficie ori 3ontio ecfilio sunt eleuatino sit plinis acteto: sed roo vel pruina ui ecpoisiliit de nocte etelia rusti deficit calor solio eloitatis: ' tsi per vetitu pet qucbeleuari siue adduci materia: dato q= ista sigila serenitatio apparui Teiit: sed hoc fit raro:et gliud fit freqiterer . EHliud sigilii me tale q=pluvia furiira est qnsolet luna appetit pallidi et filici colo iis:tuticem est sogiuipli itit et colitigit doc idem puta iri terpositio vaporio: et gi iiii vaporeo sunt magis aquei et misino lanteo de fumo terrestri id no appet rubedo sed potivo palloi .ERluid signit. cii sol oritur et appet maior iit solitii et consuetia ip3appero est signia pluuiqv :etesippter interpositione vaporum :inlibita vaporib' radii solares disgregatur et facissi sola appere majioie:iicut 'tingit de deis ario posito in ad C te aliud sigilii in appet da ovet colona circa sole vel liina: tunc qum signiscat velitii: et qlia iidoq; pluuia:qi si non disgregas in aliqua parte: nec elianescat cito: tuc significat pluuiat ut p3 in tertio huiuo. Aliud figim est. n qu apparent paralle tu circa sole. . ualido apparet binuo vel trinum: tunc ein lignificat pluuia futuram et magna: ut alio vaporeo tuo eduenit hoc sinat mititii te euati:et sunt bene eleuati et humiduet multi ideo erit magiia pluuia. te aliualismi in nouitate tuneqst cornua tune apparet uobtusa et ivgra: tiae enim sigilificat punitalisto meae: et docesicin ea potes nimia acutie ito percinittunt apparere a pie Delisitate Dic qisi steticuisere iii tale teporis apparent rare: et noli ita spisse se imitate admui, ee: sicut aliis ipibus: est signum plume: et docopter vapores eleuatos ineta media in regione per quos apparent et videlitur stelle plus distates:verinter inediae stelle modici stiminiong possunt apparere opter desitate vaporis .c Plutisma inieli: qni sol lucet in ortinet sup isna apparet nubeo nigra vel loga a a modii trabis magne illic li statim di separet nubes est signit pluuie in illa diei et raro inuet it oppostitii:sed si diuina serit eitligilti aereia iratio Esto nebula si asceis dit: ita ui tapaeriti feri uosere sitio sigilificat pluuia futura: qi iterum aer frigiduo et hii duo est eleuatuo: si ibo p minimas guttas oc Readit nebula sigirificat serenitate. Villiud signit est: mutatio veritorum: et frequens fulminatio: pignustatem pluuia: et in ianieqn velitus gyiadosequis motii soli 3:tticvapoleo mouetitur et plitres vapores eleuatur sup una regione: et sic ibi erit pluuia vel tepesta o. Et liud si tui est defectus rotis iste devito:qi significat pluuia Dpter boeae vapoi trasu adpi xuia ex quo fieretrog. Ite multitudo pruine significat pluuia: et cadicta est inpiecincti questione: seatisin dita cito sicut defeciso rorio. Ite vel alverilao vel acuties rotis vel paucitas figitificat pluuia. Et te olitio solio nimio matutinuo sigruficat pluvia i qi hoc sit per radios fractos in vaporem clatilio apparet solo faceret si te pus es et clarui et similiter qucito destitutam crepuscula matutina filii nimis iis aliet et hoc item es propter radios refractos in vaporibilo. Miua lis giij dicunt aliqii ideirideqst apparet mi igitificas pluuiam:

sedilitiosi significat inagi raptu diam: sempitat in nube rorida .unde sive tuo veniat contra sole q6 raro vel nunci contingit: tiic apparetite iride sigilificat pluuia fit tura sed si e couerso significat pluuia preterita: et ea est: or fir lamst iris nurube discedente vel occurrente. Et dictit alibi perspecti uim generatio vel apparitio iridis excludit vel excusiat cataclismii id est gelierale diluuiii: et ideo tio fit magna pluuia post iride QR iudi ignit pluuic future surit pulvereo perventu motiqn pluo eleuatui' more solito. Item fragor nemo duet ni o tuo arborum significat pluuia futuram. Egitemiuinta multi et ludo fontium et stuuio g. . Ulte in iiimia agitatio et conturbatio maris. inscintillatio olei in lapassibus arct utibus: et causa est:qitne aer est humiduo adniixtuo oleo qui cito couertitur iii pluuia. te qn catilis vel ferru secans herbas apparet nigrum vel rubesceno sigilificat pluuia futura:licet sit difficile reddere causam nisi sita tota specie. C Ite ait ei:

da sunt signa animalui sicut catus ranarii insolitus. Item mulae nimis mordent: et etia puliceo. EIte qai pecudeo nimi accipiunt deiiutriniento. Irena quasilii fricaritaties res Este qst gallus iste insolito canit.et difficile est istorum reddere causam:rii si diuitiando ali d posset dici Et de istis refert Tullius in libro suo de diuinatioe: et Seriecae iii libro de naturalibus questionibus ised nolamp sufficienteo sunt.

Ad rationes .ild primamr negatur antece

dens .ad probationem diciturae hoc est aliquio vapori uini duo et maloiritu exhalatio sicca: et ideo potest fieri pluuia.

Dd securida inite atur 'sia .nec est simile ut patuit privo. id tertia negatur 'ua: et concediturano. Edprobatio trecoli seque ite quando di: mea deest causa et c.remo iid sq,lioqi rubedo circa lunam est sicut rubedo vespertina sed vesplina significat se reintate sicut dictum est. si id quarta dicit:*noii est lignum necessari viviqiis dom enini potest impedi, ri quando calor solio est tantus c, coiistiniit vapoie: et tileno oportet sequi pletiuid .EDd quintam: coecditur ano: et otiatet pilo: quia datoqrutiquio vapor sit sic eleuatuo: tamen potest per veritum amoueruet sic pol pluuia absci ii di ab isto oti3onte dato: bruine transit clauum ori3olite ita: et tunc ibi pluit.cZid alia conceditur id c d inserturi sed tamen valde raro colitis igit:et Dpter hoc non ini pedit colici iussotreoque ponuntur de frequenter contingentibus.

,-Ecimon ono queritur. Utruiti

aque fontili et a fiuvialeo gener,ur in coeauitatibus terre. Et arguishmo et aad: qi oes fontes venitit a mari .st non ginantur in 'cauitatibus terre et similiter destitudo pissa tenet: et a filo quo ad Filia parte patuit

per oeo aliti o ut recitat iuristo. iii Ira: cimare est ni potni fori titi et adita .et p3 ex alio:quia modica ad illario super terra; subiti trat in bre iii iste.gctim tot si siti in praterra subita gredit et facit milleo et fluuiboeiliaria re. Ecdos sic. isse ad fonti ii et si ii uiuili non stiteret ad otificia fonti tim. piis est falsum et coria experieritia et ona probar: qisi incocausta tibia ossienicii cocauitates si it hastioreo olitatio i et doaqua su gratiis naturaliter mobilis ad inferius cstum poti rgo remaneret iii cocauitatibus: et descederet ad phindutii et noli ascederet ad orificia OTertio cocaustateo terre et moltum sitiit si creetia etsi gnatur aqua mitti iiiiiiiiiida .pfiat3.qi viui prio* no gnat aliud: sed magio sibi si te: strepviqi terra est naturast sicca. sic illi oravitate ore M. OQuariqi stagnantur ex aqua pluuiali sit in media regione aeris .gnon in cScauitatibuo terre pistat 3 tetano Ibatur per experieti a. qi videmus cpcii multum pluit: tutica qfluuio dixistititiagne: etsist adsenti lim .dolio eget et nisi ex pluitii gaiasmentas retur.et per pias gnaretitur. qt ea deestro de pte: et de toto in homogeneid. Quinto conrmatur.qr ac fluuiales intrant terre potootet sic resudat in lateribus puteorum. ex tali ludore an Puteorum gnat tur gnaritur ex pluuia et iid in eos uitatibus. Ite videlitus :* qn diu no pluit: tue ad fontium et fluuio g. exiccantii rRG rio esset nili fierent ex pluuia. Sexto si sic: queritur ergo ex quo tan ex materia gener e turibi aqtie noti enim ex terra:qi exunoni onte fluit ili uno uno pluo de aqua q3 esset totus mono: imo in centuplo pluo.nec ex alio vapoier quia ibi non est tantus calor ci vapor posset eleuar udrad solio noti attingsst insta terram et esset terra

308쪽

de se frigida . ne epoti itist ex aere tan*ex materia: qi aerest tali duo:et hoc repugnataq.Et etiariae:nie terra destrueret totii aere:qi sempei partibus aeris fieret una paro aq:et ci aliquot mitiis exit tantii de aqua aesistin ut esset:estet ma sol toto aere iam existente: et sic oporteret terram totum aere destruere:quod est impossibile.

In oppositum est Aristo. primo butus ubi

reprobatatiliquos dicentes aquas fontium in concauitati bus montium et terre generari. unde multas recitat opinios neo antiquorum: quas repto bat:vt patet inlitera.

In ista questione primo videbitur quibus

modio aque fontiumn alique alie aque pomi moueri locas liter: postea videbitur quomodo serierantur: et ubi et de quo querit questio.

De primo: sciendum vvno modo potast

aqua violeter moueri sursum: sicut per motii proiectioius: si proiectio sit violeta: vel permotu tractus: vel vectionio vel pulsionis, vel aliis talibus motibus violetatis:de qbus si iiivq.physicotii. Bliter potest aqua moueri sursum pureliacturaliter: Suis sit grauis: et hoc est ypter copremione aliquo tu grauitu sic quando terra pulueri ruta: vel etia3m magia topemo proiicitur in aquam nune aquatit altior permittendo terram subintrare:et isto mo si esset aliqua aq dulcio in plando mario ipsa ascenderet: qi aqua marina ere ovia et densa et grauiora qua dulci: et siciali ascenderet oleis naturaliter lieti et sub aqua:etsi stare et iste ascensus fit per quanda aliam virtutem v sit grauitas olei velaque per natura: qi naturas liter grauiora subsunt minus grauibus: nisistimpedimen tum ypter eo pactionem vel duritiem materie continentis. Eicertio modo ascedit aqua quodam odo naturaliterquado est plus ab una pleo ab alia: et tunc paro ubi est minus ascendita volunt aliquiae hoc noli est proprie moueri sursu 3 sed adequari .Eed istemiudus ascendendi nonvidetur milii multum differre apitoli: quia aliqua aqua grauior est natu raliter: et ideo naturaliter erit inferior O minor: et Spter hoc ascendit naturaliter aliqua aqua. Et illo modo ascendita in quibusda in canalibuo quando fontes ducunt de uno more magis alto ad montem minus altum per vallem intermes dia: icut contingit in claustrio et castrio montanio. Lictuarto modo ascendit aqua pertrasmutationem et alterationemitam non est solus motus iocatio: sea etiam alteratio et corruptio in vapotem' sicut aqua bulliens.

Istis vita ponuntur coclusiones . rima

est tramalion ascendit doniacia fontium primo modo: aes violenter.ybatur: ia talis violentia non diu durat: necta

diu sicut fluxus fontio:et ex alio:qui nihil esset a quo si e continue violetaretur:nec inopeius nec pro citin etiam pali: quod calidum suppositiae leuatur sicut contingit in olla bulliente:nec aliquo tali modo:ep3 conclusio. si pistophq Sopinio Platoto qdicit fontes venire ex tartaro q moliet hierinde circa centria mundi: quando versus una parte: qndversus alia: est rilviqisi sic esset oporteret hoc esse permotii violentum ipsius tartari:et non potest ibi elle aliquod violetao:etia unius coiporis naturalis es unus motus naturalis sin unam virtute:ideo exqtio tartarus mouet pluribus mostibus:op3 hoc esse violenter: quod no potest fieri: ut pi3 per conclusionem: etia cuterra sit grauiora qua oporteret imbmergeretur sub tartaro: et non supernatareti etiamtaminastque deberet exire elisent dumi destructa . sicut arguis in tha.cSeclidae coii clusio:m aqua fonti uno nascelidit ad ora fontium per compressione terre saltem no semper: quia si terrae est et aliquod fluxibile: vel totaliter sub inersa: tunc posthi saecomprimere aquam sursum: et tile tota terra descederet et submergeretur:cutus oppositum videmus .et ex alio: qi siste eet tunc terra deberet diminin: et fontes et fluuii cotinuo augme: tari. Sed hoc estivisum ute iniur. et ex isto pt3falsitas opinionio senece qui opinabatur maliquando tota terra sub mergeretur:et tunc est et diluit iuvitiuersale. Drtia conclusio. v aqtia potest ascetidereus di ad orificia fontisi tertio modo:sed nunco superius sit locuo me originio.vnde venit et hoc virtute qua milius graue nititur esse superius cedendo

magis graui:et ista patet per expetiemi o in catialibus et caductibus nuris enim potest duci fons ad aliquem locum alitiorem:* sit locus me originis:vel ubi iteratur et hoc dictit omnis autores: et per hoc aeu per hunc modum ascendit ad orificiatet videtur saltare.ccea contra istam opinionem arguitur per experiettas quibus vimitur alibi miste :qr vide, musae per unum pannum laticum spe sum per medietatem in vase semipleno:et pro alia medietate extra vas: videmii ae aqua asceiidit ad summitate usus palini: et post funamitate ad aliam parte descendit: et citabitio sit aliquod violetas vider* aqua naturaliter ascedit. si rerum in alia experietia .siquis ponat fistula curuam: cuilio una medietas sit in aqua letalia extra: nccp curuitas sit altior utram extremitate apponendo os extremitati sicceunspirando aerem continue sequis aqua que ascendit multii altius S stit aqua in vase: et sic mouetur supra originem. Cyteni siquio ponat unum papnem altiorem multum e sit vinuus unitio scyphi ad scyphii totus panto humectatur superius: qis no esset: iusi aqua grauio naturaliter ascenderet. Od ista dicitur ae aqua natus raliter potest ascendere vltra piiiicipium eouginio: nd rone grauitatis: sed Ppter quada aliani virtutem vel natura .vns de mediante aliquo multia passibili vel receptiuo aq: quia ac est apta nata stibi appositum passum assimilare: et ad hoc estinaues inclinata * maneat in loco suo naturali per graui, talem: ideo multum potesta laedere: et nullis talibus pallis non presentibus non fieret. unde videmuo crimis in materris graui agitversus inferius:sicut apparet in cobustionccide astet ne similiter est de aqua: m aqua naturaliter presens te pano lineo: vel etiam in pane quando Pi3citur in viriti ista ascendunt Raaliam experientiam de fistula Grecister. qsibi ascendit aqua naturali non quide per grauitate:sed per unam aliam virtutem qua ves coiissimile ola corpora naturas liter habentivi puta ne fiat vacuit graue naturaliterascedit et sili leve descenderet: vel cinitis naturali esse immedia tu, corpoli:e aere extracto per anhelitii de fistulara qua naturas liter pertate sua virtutem consequitur exitu aerio impie do fistulatn: ne maneat vacua: et etia ut continuetur alteri corpicii quo sit critigua:et siccotinuenireret quous aqua de qua fit taurus insupficie sit ita bassa vel decliuio: i scutalia extre, initas cane rei exit aqua: et tune cessat. CEx ista conclusio, ne possunt mensurari et considerari altitudities terram ad inuico: unde Burgondia est altiores sit Parrhis tua. quod p*ex hoc qr Sequana furit ab istis partibus descendendo: conon esset nisi terra ibi est et altior et celo propinquior. Ite

ex conclusio ite patet: ce in plana terrano possunt esse fontes patet: qr alia o oo milito esset almio origine: quod esset cotraco iactustiorie. Ite patet ae fontes non vetuunt a mari:

sicut volebaiatinuitianti :qi mare est magis banum Sonficia fontiu .EItem iii mediomario no pomunt eme sonteo:qribi non susit monteo iiec possunt ibi ascendere. 3 attacci clusio.*aqua potascedere quarto modo .p3 per experietitia de oleo bulliente: et de vapore ascendet ite et hoc de primo.

Quantum ad secundum sit prima coclusio.

* aqua fontium et fluuio iunino generatur ex aqua pluuiali probatur per experientiam Senece in libro de natiiralibus questionibus:quiae videmus ae aqua pluuialio non descetis dit nisi per decem pedes ad magio in terra litie corruptione: et multo profundius inueniuntur fonteo in terra: ut patet defodientibus puteos et pro unda cessaria. vi Secunao probatur eadem coii clusio .ci quando pluit satis parum de pluuia subintrat terru claudedo poroo terre: et ampli' stipitio pluit adnuuios descenaeao:et no subintrat teri sir et illud manis Repsqn pluit sup altoo monteo:qi stati ac descedite no subintrat terra. Seda oelusio respcisalisaa situm aqmittitignantur sub terra in 'cauitatib montiu et terre 3batur: qtiad gnaimirnecvenilite mariusta ex tartaro subterra incluso:ne venitit ex sic aggregata in cauernis: nec exm pluuiau:ideo op3qignentur sub terrainaca uitatib'insiluim.ona

tenet: qi nuli'ali' modus vides eue postibilio h possint tari

fontis naturaliterinis aliquoi minodosa ans Mexyreantistio 'clusioniblis. Malido dubitaret cottaasio isti possibile est; ex aqua pluuiali generetur quemluitu: esto casuae ex una parte molitin subintret ac per plausa cogregate ad concauitate: et ex alia pie per longa dis gutta exeant succcemuendeon ogitantur sub terra: A explii uia. Od hoc Giud quis hoc possibile viset: tu qsi fieret sic ex vita parte pluis

309쪽

b dimonis in secundum

uia incintili oporteret si in magna copia aq sInsul manaret: et caninion vi victitia continue mittes exeatit vel uat: et cithoe magna immudicia: sicut accidit de pluvia sust terram e gregata: pipa est immadappter pulvereo terre: et cit no plueret diu:tuc taleo fonteo periret totaliter cuius oppositu experimur a propter poc non gnantur sic fontes: nec stu uti.c Ite aliua signit huius.qracilantiu Ope orta in est semper recendatio ergo sit ex pluuiae cr sit receo: p3 per experientia: qisi reseruarct iii vase nitido tardius putreneret co m c capta

rei de aqua Diite. Et ex alio constriniatur: vi sub terra incocauitatibus quid gitatur ignis:ba multo fortio ita qua:cii terra su similis magia aque migra uetans pl3 ex locio ubi generatur minere et sulfuret aurum etcabiem sit ignis cum ista nos fiant nae igne. Sed notandii est de modo gnationis: naterra est per nuxta et iid pura rumpe extremitate O;sicut panfodiendo ad terra: qilan parieg diuersarum ratiotiti et que sulit lapides et radices herbarii et multa talia ibi et to terra est porosa: nc uppter multos polos in aliquibus utibilo accidit concauitas sub ipa:quo a potest mari preceperientias Seneccet qui expertii est y magne ciuitates ceciderunt super terra: no accidisset mili fulgent cocauitates. setiam videmusiae in pluribus locis terre sunt magne Diqgnaco:ad qs intrat Est pluuialis q deperditur. Alias iij possemus trabeare locii a quo veniret fontes: et iste c6cauitates suntque cum non postili tesse vacue sunt replete aere vel vapore: et quia terra circiistans illii vapore: et stertin est frigida: id destruit caliditate vaporis et condensat: et quia vapor de se est humidus eum fuerit actus rigidus 33 ppueta eoaque et sit acieti)oc fit successive per guttulas ad bereiit eo lateribus pinu statu: et sic guttatim congregatiarac: et talidem descedunt ad locu inferiore: sic grauia filixibilia naturali descedui: et postea exeiit ad utium fonte:et sic fit folio: et ira sila viderisuo in arti sic ibuae sicut in elabico t. tali tristrumento faciedioquar vellii soli iace ubi fit ast rosacea. na vi pol ascedit ad stimniitate et Spita frigus vasis et aeris circvstaptis vas: vapor son delisaturi et statina descendit. Eicdesiliatur:*sicut est ininus dominini: puta in homine sic est in maiorit sed in mitioii est vita concauitas: puta in capite: ad qua coia cauitate vapoleo eleuantur et eo uertuntur in aqua et stiliat pcria res et o ocustos. OEed dicereo: quia fontes maioreo fissisti byeiis ei; sitestate: cii tamen sit calor piator in thyeme sub terra eo inesta: te ergo minus d3 collutati de vapore snti eme qua in estate. 1 evo detur. rex quo e maior caloi sub trita: ideo pue de vapore eleuatur: et plus ypou dualiter so uertitur oe, in estate.etia vapoleo inestate per aliam pleo terre exeuiit: et sic notransciit ad generationem fontisi .etiam aer in euate est militum calidus et rarus sic: ae non potest ita cito puriti in aqua sub ista colica uitate: sicut in lireme. EZeddi creet aliquis: quare aliq fonteo sunt cetosis et sesiqno dicendum et hoc est: qi aque trdiiseunt p loca ubi gbiciatur in uiciet sicut per loca ubi gnaturat unient et sicilii sunt aceto siet sic alij transeunt poliat ca vhi gnantur alia: et sic stin hoc generatur odoreo et sapores et alie tales Sed inulta mirabilia refert Plinius in lib.nat histatb.ij. .c x. Radicit de quod a fonte vel lacu qui est plenuo vla ad margineo: et q3tum cun exbauriatur manet pieimo et Stumcunco infulidas manet pieci P. ymnarrat de cito dam flumine in colono: i, si lignit pectatur in tuo:cito habebit coitice lapidea dui durari re et si si est de stumine ultra Surentia:iti quo si phciatur virge vel aveola pia descent. est quidam folio iti dodone Iouis q est iri, si duas et sit faceo accese i mergatur exsiguntur: sed extincte accedit turiet in meridie sempdeficit:et Asus mediuino cito senis per ex uberat: et fremit ipsuccessive deficit et repletur. Ite dicit*iii Ruutis supra fontem frigidii vestes expanse accedit tur. teni est fons qui de die est frigidus et de nocte casit dissimus.Item alius est in Trogi scis qui vocatur fons solis frigidus et dulcis in meridie: et poste, continue tepescit: et in niedio noctio est valde amarus et calidiii vimus stelli in insula tenedo est fons a tertia vora noctio vis ad sextam qui ille solstitissessiualis extindat. stat alius est Padiiqui cte scit in meridie in estate:et alius est iu delo insula qui crescit et decrescit vitulus. Et alij sunt in quada insula maris c*lidi qui crescunt et decrescunt:viniare. Item est aliuo qui ori nibus solstit o est miretioret in hyeme exiccatur. Cyreni iu listo est alius deqliosis pota et ura bobuo eriit albi. Et etiam est altus in boeila qui facit oueo nigrae esse albas, et econuerso. Et est alluestu uiuo transieno per quosdam cani,pos:et oves ibi pascenteo thabet lac nigrum. Cytemestquedam aquaque vocatur assid tolla in litetistio que facit l)omunes temulentos et renos Cytatuatiuo est qui sapitvt vinii. EItem est alius qui interficit homilies sitie dolore siste, in dispania sunt duo taliterat quorum alter omnia eiicit proaiectam ipsum:sed reliquuo Oia deglutit et absorbet. Item est quidam fons in quo quidam lapio magnus qui notius et ius non submergituri sed peritat an ea cause omni ii istos rum difficulter possum reddi a naturalibuo: et si me sint ops recurrere in itinuentias celestes specialeo super specialia loca:et taleo fonteo non sunt simpliciter aqua:sed mixta imperfecta que possunt multapvirtute o tire mirabiles et occultas.

Ad ratio tres. Ad premam dicendum quod

non veniunt de mari Et quando Gr:*inare est mater aqua rum etc. dicendum id hoc dicitur metapl orice. CEld aliam cum dicitur modica ete erum est: sed tamen non potest traii sire vltrae centrum mundi:et sic mare: quod est ex alia parte: non facit lasciuntes: possibile tamen esse tubi aliqua paro terre esset decliuior mari: sicut iii egypto q) ibi aqua exiret per poroo terre amisso vapore per te pus sed noli duraret. Eridaliam siegatur consequetitia. et eausa visa est in prima parte questionis. Eid probationem ex quo grauio est etc verum est: tamen no ascendit propter grauitateitu sed propter altas virtutes sicut dictuni est. Cmdaliam. concavitatio etc. contra tum est ex se et ex natura propria esses it sicce: sed Ipter frigiditate in adrieli sciitein istuc propria in humectantur: et sic pioapter frigiditate mettion per siccitate ex laumida materia Manerant aqvao fontium. Dd altam negatur si receden. adprobatio item per experientiani concedituri sed tamen rio generant: et primo pitticipaliter explirma. Raatiam constraniationeni conceditur: pq uJdoq; limant ad male ratiotiem fiuviorum vel ritioimmoti tamen oportet q=getieretiirptimo fontes ex pluuia. Adaua: videmus motu non pluit et c.ra ceditur.tunc erunt aer est exiccatuo:et non potest transire adgnatimneni fontium .siridaliam coceditii r* vapore vel aerei vel terr que est frigidiot: et corrumpit caliditatelli et sic

sit squa .cAd alia in quando dicebatur liquIdo totus aer qui est aliquando erit coirii pluo sic qihil li e tuo erit aer hoc negatur,et sinitii iiee est thoc incoli uenietro:qr semperati. e parteo generantur ex aliis partibuo elementorum maio*etc.et desit sinis Destionum pii mi tibii etc. EIncipiti grauestiori eo per sttiles Stabiadi libri

Onsmiieter queritur

circa lacussum librii in meteoro. Iristo. primo virum inarem, i cst iii ioco naturali aque sit gestiterabile et corruptibile vel pers petuit in . si Et arguitur pii moci sit perpetuit:qiola elementa

sunt perpetua: ergo et c. pila testiet:qi non magis viiii in elein

tu ilicst perpetuit m aliud letqrmare est in loco elemetiaco p3niare esse perpetuunt retaris Pt

ecprimo celiiqicelii est perpetuissi et alie partes mundi:sicut sunt elemetam hetia esset maior ro: quare magio invita Ptet pisceto existete estut et aneta eo in alia vel no essent sim ecundo nullu est:nec potuli mee potesse gnatiotiio mario vel producti Sis ncipitia fuit ppetu nona p3:cu fit et non siit Daductum:qperpetuo fumantecedetis appareti quia neccetii potuisset tantia quani genuis emee terrainec aliquid aliud in non celia: probatur:quia no est et ratio quare magio in uno loco miri alio cu superoem locii equaliter moueatur.necterra produxit totu in mare: quia iiiii e terra fuisset undiq3 sicca si de ito uos duxit mare cum non esset ante. et similiter eaderatiotae licca luidrumduxit: quia semper terra misset ante sicca totaliter. Tertio argvitur de ioco mario*non sit in loco naturali aque quod stipponitur inquestione: miremet in io, conaturaliaque:tili currum locus naturatio aqui centrum uti

di: sequitus

310쪽

ei:sequitur pipsu in emet in centro mund uergo non est circa

terra consequelitia patet: et antecedens Dbatur: quia aqua naturaliter descendit ad centrii in uia di si rid impediaturicti elementum simplex non moueatur naturaliter extra locum suum naturalersea ad locum suu naturalem: ut patet primo celi: et si violenter moueretur sursum : ergo naturaliter deorssum. Item si sic sequitur cynobis deliceret elementu3 aqhoc est falsu in . falsitas Intis apparet scdo de gnatidique op ista quatuor esse ex quibus alia fiant:onapiobatur: qimareeiiiii loco adiet cum aquatio sit alibi: et maren 6 sit elementit: sed mixtii: ideo nobio deficit elementii q. Ite si sic. tunc

inare deberet continue scere et notantinue moueri tono est

falsum:et pira experientii ad minuo de mari occidet aluona prodat udici si mare est in loco ast non ibi violeterest: sed actimi mouetur eis fuerit extra.ideo ibi quiescit. te tunc ad deberet totali circlitare terram in omni parte: qas est falsu3. probatur an .ci ignio totali circii dat aerem: et sili aer aqua et terram ideo etia3 aqua debet circa dare terram. Sed quia mare est et una parieterre et non cireundat omitem terram: ideo mare non est in loco naturali aque.

ii oppositum est Aristo in hundo huius

in quo determinat deppetuitate maris: et postea de loco. unde dicit primo de loco: que elli videmuo locum oecupantem mare illeno est maris:sed solumaq. In alto capitu. poli dicita sole eleuatur aqua sursum: et iterum descendit deorsum: et sic semper manebit mare codiu hoc fuerit puta motus ceu et solio.ex quo videtur;perpetuo sit mare.

ista questione primo videbitur de gene

ratione maris.secundo de magnitudine. tertio de loco a que in quo dicitur est emare.

Me primo: dicunt quidam antiqui in mare

generatur et venit de fontibus stib ipso mari: quod apparet falsum expie cedetibus: qi fonteo sunt altiores Oaqua flues ex ipsis fontibus .Rl dixerunt, vetiit ex tartaro sub terra: et hoc emimprobatu inlitera illi dixeriit minare esset perpet ita hoc est falsum: qi qlib3ps eius est miruptibilis et corrumpetur. lii dixerunt meu et creatu cii mulido:sedilis Aristo .reprobat. qi non potest reddi car quare tunc fuerit salsum:sicut est nuc. Sed bene solueretur ratio Pristo. qr post

creationem maris et nitidi sol inceperaei moueri circa mare et

eleuauit vaporeo et exhalationeo ex ipso qui postea conuersi fecerunt mare salsum: ideo no fuit creatum salsum: sed sicut aqua dulcis .cSit ergo conclusio rissatio ad sidam partem questioni a qimare est gnabile et coiruptibile:pbas: Moisine corpus naturale et materiale est genim et eoiruptibile: et no ppetitu. 3 mare et qkb3ps eius est 'positii ex materia et misina: et est naturale corpus et materiale: igis etc.maior p3:qr materia est ea gnationis et corruptio G.stoe materiale est citabile vel genitur lx minor p3 ad sensti 3.videm' ein semp e sol qfilii ouein lume et ea lore eleuatalico pleomario exiccado ip3mareti6 corrupti in ptibus etia videm' plureoptes genitaci fluuiorum intrare mare tet sist plureoptes pluuia*: et silvest in aliis elemetio tet in senip manebit aliqd muris: bypter silia tudine geli eratiocii genito existimam' is minare manere: si cutitotes existiniat*sit una flama cil delea cipio 'bustiotiis usid ad iure peter nimia siritudine: qua uis cotinue sit alia et alia .etia aliqypter nimii diuturnitate ppetua existiis iantur: sicut quida lapideo et aurinisi ora talia corriipuntur Finpleo: viiiiii silvest*ndis aliqua ad in mari nulic fuitati mille annoo.et sic si se est de aere et ali joclemetio .EEcgapelusio.*mare continue n maiori pie gnatur ex matribuo et altio fluuiis: seu gliae in illo ubi ilia gnans s. fontea et stulisspluuimybatur: qrndpdtalido aliuo mo gnationio ac in magna copia ammari nisi altero isto*: et cumare sit aq masgna copia: sectar ci altero isto vi duoeth in odor: vel istic duos

ius. aec potati s dicere ivnu elemetitii agat in alia elemeta puer te do illa insemo esti pol a et terra supposita lacere tota aqua iii tanta copia: qi altas ta terra esset consumpta et instre cotinuet grossas: q6p3cii fiat salsum: iopi' de terra fit xx mari ecduerso .nec aere pol collerteretqi nisi aer fuerit

condensatus et inclit suo seniprecederet vir n gh sqantecei

conuertas: et i Sex aere incScati ita tib 'montium benea quaque flvit ad mare. CTertia c6clusio emiae mare est cor liptibile:eql3 et 'paro:qinde si materia punia: ut Madsensu:qr per calore solis cotinuo eleuantur vaporeo de inarie et sic forsina mario corrii pitur et vapor gnaturiet ppter illud cotingit apparet semper quasi equalis magnitudinis quicumpsis iiij magni intrent mare continue.

nunc de magnitudine maris est direndum

de qua aliquali est dictum in qstione de propcntio e einetisto paea qua maris sumedo ea pro hiemeto meet minor majgnitudii te terreret hoc phas ibi Dpter Dpinquitate supficiei maris avexe ad centrii mundi ni tote O sit ppinquitas si ficiei terre. Et in dam opinatur ci mare cu terra facit unu3podus:cui' aggregati centrii grati itatis estide citcetro missai: sic et centrii grauitatio terre no sit in cetro nandiniec censtru grauitatio aut nec niuilitudinis: id centrii grauitatio ex vis ambobus aggregatu sit. Et Suio illud sit Dbabile et forte verutiiqism expientiam videlinio ae vivio pugilluo terreniectus ad mare descedit ad centriiniusti: nci obstatem ma re sit graui 'illo pugillo terre: i5 tota terra mouet ad mediai

mundi: iiec ne totali impedit ab ad op fiat ambo eccilica:nee latitudo terre sediret: qipea de foramis pq fluuij intrant mare pcadepol exire et circist fluere territ sicut circuitu is pugillus terre. Qt io verisidi pumae cetrii guttatis ire sit inc extra nitidi vel speret aeterra exili apte ubi est ad sit inulto grauior Osit ira existante: et ad uio sit naturali grauis:tia est iniit' 'avio terra: et io sup ista parte tre grauiore manet adtet ista sevior psmpnatat: vii maior patre est circuitura aciet et minor pars derelicta est sicca.Vriae quid fi imaginatur sis sicut in minori nifido puta in bore po tecta maloi est puta vestimetis: sed nobiliolpo e nucia puta facim: sic est de maiori nitido pumae tra e coopta a P maiori pre: sed una potatio facteo remanet respicies celu. CEe isto p3 solutio antiqduabitationis: in eo uis fluud intret mare:in iaci appetiarat' 'pleto alio S inpiicipio et ro est qi mare est spatiosum et latu sis sol et astra tinue mota circa ipm Uesccata 3portionali tili:vrpluo qnum sit aqua subintras:cni' si reponit Uri .m si copumat scyphum ac vargedo sup mesa 3 an radios solio valde cito e liceatur: et multo citius G si tm de aqua in isto scypho simul staret sub eisderad's. Et sic imaginandiae de maricii

sit ita late erienstr3 circa terra. iuuat motus maris et vetitus:et etia queda pleo subintrant

terram et exiccamur:et sic coiriimpuntur.ergo etc.

nunc de Ioco maris est dicrudum. Et fuit

una opinio Fm ae iam tactii est: O ta terra n aqua essentcce trice nitidoret propter hoc ponebat terrἀ in una pie discoopata:et potiebat utrum istorum eta sphericii: tutis tactu eu. Sed eo iraequli vitiis pugillus terre submergeret sic: et tota tra submergeret:et sic nompilataret. UIte arguis ad istis mathematice:v sed f*paro terre q remanet siccaeet figure circulario. piis est falsum: fmoco astrologos et ipsConi et aetore.ii. celi.qiaboliete bitabilivsae ad occidere habitavi e einulto logioi distantia: sit a septetridine usae ad austi ii: declarat comentator: qii extremitatib'olletis et occidetis gnans eleph sit, q8 no ect nisi serio inuetia celie et sur ista optes: id no multifidistat et pia tappere ambo .et pila p3 natura iubera*:qrsi vim ubera secares: ubivps accepta erit circulario coim ad circularctia. sella oporteret; una gutta aqoosita invia apte pila treine sebpet:st ut et tota aquai qd estialsum. Tua octa est qG centri grauitatio fori tre est idecu inro infidi: et est celimi circa quod quiescit aqua et ad qdmouet appropinqua doq3tu pon et hocpn expdictis: vndgimaginati dii est: O si tota terranS sset et tota aqua est turca centrumluidi et postea ad aqua submergeret grauior petquouscue centria grauitatio est et saecli cetro miIdi: et sic tusset alid sodiri a trere cet difformio grauitatio: itaqd unqqii rata paro estut grauior vi totum retatium: tunc talis remanearet .ppe centru et alie tres quarte superius: et sic conmagere potest quod una pars esset extrae*qtiam propter hech de et inimio grauio alia parie Olia coli iusso. quod locus tia: ruralidaque est ibi ubi imite est mare: piobatur quia omnio

aqua ad istum locum mouetur: puta inare tergo te consequetia tenet: quia aqua et aliae ieineta mouentur ad loca sua naruralia; antecedens p3 per experientia et per aliarum aqua,