De verbis latinis in uo divisas desinentibus

1쪽

DE VERBIS LATINISI UD DIVISAS DESINENTIBUS COMMENTATIO CADEMICA

SCRIPSIT ET PERMISSU AMPL. ORD PHILOS. PSALIENSIS AD SUMMOS IN PHILOSOPHIA HONORES RITE CAPESSENDOS

IN PUBLICO DEFENDET

TYPIA DESCRIPSERUNT P. A. ORSTED A SONERΜDCCCLXXXIX

3쪽

De verbis latinis in uo divisas desinentibus.

Quinque et viginti ferme iam sunt anni, cum C. PAULId verbis latinis in uo desinentibus disseruit. Ut qui accuratam in hac re diligentiam adhiberet, in libro suo omnia

praestitit, quae ad rem illustrandam Opus esse tum viderentur. Et cum ceterarum, quae indoeuropaene Vocantur, linguarum Subsidio uteretur, qua est doctrinae copia Ornatus, ip8 multa et nova excogitavit et excogitata ingeniose comprobavit. Quod autem studium linguas indoeur inter se comparantium his viginti annis plurimum processit, fieri non potuit, qui docti viri aetatis novissimae, ubtiliorem arti grammaticae rationem postulantes, multu perperam iudicata corrigerent, Occultis et quasi involutis rebus clarius lumen afferrent. Et in ea parte grammaticae latinae, de qua mihi hic agendum constitui, non desunt, quae recentiore aliter intellegere Voluerint. Ut exemplum afferam, inter verba in uo exeuntia PAULI ea, quae uti linquo, 60qu0, tingus, unguo tinguo, Hirisuo, numerat. Ostquam autem viri doctissimi Omnia examinaverunt, quae ad naturain velarium, quae dicuntur, OnSOnuntium perspiciendum pertinent, iam inde ab A SCOLIO usque ad BΕRSUUM , illa verba ab iis, quae sunt plus, TUO, VO, metuo, Se-

4쪽

2 iungenda 88 apparet. Neque loquor, sequor inter verba in uodesinentia numerabo, licet participia locutus, secutu ii8, quae

Sunt X-utus, tributus, Similia sint.

Ego vero de iis modo verbi disputabo, quorum v aut ab antiqua u vocali suo acuo vel ei diphthongo pluo, luo repetitur aut velari aliqua sublata stirpem temporis praesentis terminare videtur suo, struo). Sed novi quidquam de his

verbi expOSiturum me e8Se, ne peraveris nihil fere aliud egi, quam ut ea congererem, quae in libri commentariisque recentiorum passim di8sipata invenirentur. Neque tamen vetustiore Spernendo esse auctore exi8timavi, qui quidem ut CORSSΕΝ, 1TSCHL et latinae grammaticae operam praecla

rissime RViarunt.

Atque etiam ea linguas, quae de latina derivantur et quasi filiae sunt, ad antiqua verba formasque intellegenda plurimum vulere, nemo est, qui Videat. Est tamen summa cautio adhibenda, si quis testimonio posteriori linguae nisu formam antiquam coniectura a88 equi Velit namque alia esse ea forma potest, qua criptore latini utebantur, alia ea, quam recentiores per multa saecula propagatum SerVRnt. In libris auctorum laudandis iisdem scripturae compendiis usus sum, quae in Handbuch de litassischen Alteriumswissen sellast horau8geg. Von IWAN ULLE II exscripta inveniuntur. Accedunt opera aliquot nova

1886. II, 1. 1889.

5쪽

I. De praesenti tempori formatione.

Omnia fere cuiuslibet lingua indoeuropaeae verba in duas classes distribui possunt, quarum una Verba primaria complectitur, altera verba secundaria denominativa, derivata). Quae primaria vocantur, a stirpibus verbalibus profectu Sunt, Secundaria vero ad stirpes nominale referuntur in principi autem nihil fortasse inter stirpes nominales et verbale discriminis erat , et cum illa per Omnia tempora flecterentur, hae nihil nisi tempus prae8en aetate indoeuropaea habuisSe constat. Cum igitur tempus praesen neutri cla88 defuerit, quo modo hoc tempus figuraverint, forsitan quaesieris. In stirpe prae8enti temporis formanda haec ab illis nihil differunt, nam sicut multitudo primariorum, ut Scr. rud ati Ziirnis, trisati

vel bulg. mi denties cet. Secundaria quoque litera i adiecta formata esse vulgo existimantur' ser dev uti ser

6쪽

Licet verba secundaria antiquitus haud aliam quam magna par primariorum figuram praebeant, commodum tamen erit, ut postea apparebit, si in dissertatione mea primaria et secundaria separatim tractRVero.

A Verba primaria.

Iam antiquissima aetate indoeur in verbis primariis stirpem praesenti temporis haud uno eodemque modo formatame88e con8enSUS Omnium linguarum indoeur testimoni est. Quamquam autem vi rerum et annorum veteres illae huius

tempori figurae multifariam turbatae sunt, cum ad aequabilitatem efficiendam multa novarentur, tamen de pristin rerum statu indiciis vestigiisque quamvis saepissime subobscuris coicere licet. Et cum praesentia verborum latinorum in uo de sinentium prope omnia similiter formata esse videantur cfr. pluo: puo suo), rem e ita non habere infra ostendere

Postquam omnia, quae huc pertinent, Verba per ingulas classes distribuero et ceterarum linguarum cognata attulero, quae de quaque classe disserenda mihi videbuntur, brevissime subiungam. Nam priusquam ratio haec verba formandi perspici 088it, etymologiam et primarium uniuscuiusque verbi formam quanta maxima fieri potest veri similitudine constituere debemus. Qua in re id egi, non ut Omnes easque diversissimas sententias de Origine horum verborum eruerem, cum multae iam vix egerent refutatione, sed ut ea modo Commemorarem, quae Speciem quandam Veri prae se ferrent.

7쪽

Eiusmodi verba in duas cla8Se Se cerni pOSSunt, prout ae- centus vocalem Stirpi aut oeulem, ut ita dicam, thematio amferiebat. Ad primum classem seri' indicam ea pertinent, quae ut 'bhep- rad. hero lego, duco sim.), ad alterum VIR indicam ea, quae ut pud- rad. reudo divido, nivit, sim . formata sunt Utraque eparatim tractanda classi est. vh Specimen her- bhέν- e. nuo Deige telis, besonder mi dem Haupte: niches, quod implex nu8quam reperitur, compo8iti ab- , ad- , in-,

tatur quidem υε-ω pro ευω, sed iphthongus ita facile defenditur, si aut hoc verbum ab non thematica flexione ς ,ευ-l a)in thematicam transiisse , aut diphthongum ex stirpe noristi

Constat igitur nev- Originariam esse formam, quae cum in lingua latina a lege obstricta, ut e diphthongia in v

8쪽

, Cui enim in dubium cadit, quin abnuo abnuis dicamus 3 verum apud veteres et abnue dictum annotamus, ut Ennius Octavo annalium 283 alit. J: Certare abnueo, metu legionibus labem; idom in Tulamon Enn. r. 28 Ribb. ex eo futurum ab

nuebunt.

Atque equidem non dubito, tametsi iam Ennii temporibus nuo et 'nue ita confusu es Sent, ut promi Seue Surparentur, illud iustius sexistimare quam meam opinionem non Olum Diomedes verbis supra allatis, Sed etiam omne glo88ographi confirmant . Et verbum 'nue eum vi analogiae creatum, et r. luo clueo, tuor: tueor, breve tempus in consuetudine fuisset, confestim interiit, ut Ost Ennium non amplius Oc

Neque mirandum est, i unum verbum duas coniugationes Sequitur, se fervere fervere, stridere stridere nullo significationis discrimine usurpata vide infra) pluo pro 'plevo .lovo, cr. ldv-ate Seli immis, Zend. fra rav-aiti schwankt in Dd hers gr. 'πH - , az- ω, fui. ΔΞυ-GOlI.αι, et bulg. plov-- Schisse , et germ. μαw-en 8pulen,

Antiquior forma plovo restat apud Petronium Sat. 44 sitaque urceatim plovebat, quam a Sermone quotidiano mutuu tum eum est putandum'. Apud Fe8tum quoque plovo occurrit

y Ε1 Gramm lat. I, 382, 10 sq. NEU Formente ire II 428. WOLFFL1 Arch. f. at Lex. IV, 78 Sq. GEORGE Lex. d. lat. Orti. p. 4 49. Ganymedes, conviva quidam Trimalchionis cui verba supra allata tribuuntur, rustico sermone Sus esse videtur. h. is init. 0ro ei, inquit Echion contonarius, melius l0quere, Ad ru8ticum sermonem haec qu0que verba Ganymedis fortasse referri p0SSunt buccam panis, persol0pabant, annona pro ut erret, oculum bublum coda ituli cis THURΝΕYSEN Κ. Zeitschr. XXVIII 157 sq.), edilem non trium annearum urceatim plovebat, et.

9쪽

p. 250 Μilli.): pateram perpl0vere in sacris eum dicitur, significat pertuSam ESSE . Atque etiam in lingui recentioribus nov. ital piove pro 1 tuove), his p. lueve, et Dane pluet, Ortug. hove et u forma latina lovit repetuntur'.

bel te idun an , et bulg. z-ov-- lege u88bel leidian abs Quod umbr. novihimu in classem denominativum . IVRm latinam transiit nihil est, quod mireris, D. insere pin8ibant Enn. p. Varr. l. l. V 4, 23) linere linire Colum . coi R. Participium eae tutus praesen quoddam 'eiduo gr. εκ δυο nequaquam commendat β, sed novatum est ad similitudinem participii indutus ad induo pertinentis, quod verbum implex 'ev- ov- et praefixum indocontinet CD ind-Oles, ind-eptare Paul ex est. 06 ii) ind- episci ib. 106, 4), ind-igere cet.'Errat vehementur OBYy, eum ita disserit: The veri, seaeuere ut si induere ut on, are apparent ly derived directi froni the reposition ei, indo the old forni os in h. Iste modus verba a praepositionibus derivandi sane inau

Sept. 0-a adluos cum rudie pleu tu nihil commune habet . Simplex tuo non ita saepe occurrit unum locum annotavi: Si l. t. XI 22 magna Graecia luitur Ionio profundo. Alias lavo u8urpatur, quod ex lovo ad leges latinae linguae formatum est. Et si praefixo, quod vocatur, illud 'lovo instruebatur 4b- , con- , - tuo fierent necesse erat vide infra . Existimant quidem

10쪽

OSTHOF et BRUGΜΑΝNJ, quos sequi videtur STOI Z , prius ablavo posterius abluo creavisse, sed si vera est opinio illa THURNΕYSENI, primigeniam diphthongum v legibus latinae linguae congruenter in a mutatum esse et haud scio an vera sit , facile fieri potuit, ut abluo ex ablon attenuatum Sit, priusquam lovo in lavo abiisset. Principale verbum lavo avere Enn. alii p. 10 postea in classem denominativorum lavstre transiit, ut saepissime accidit'. IoΜΕDΕ ita): etiam ipsa verborum coniugatione prima sit an tertia, item secunda sit an tertia, novitas a Vetustate dissentit. Num uno lavas nos dicimus illi laris ut lautus

gesta tabellas, ea lacrimis lanis,

et Vergilius Aen. II, 663J:

luminis effossi fluvidum lavit inde cruorem .sAtque RisC1ΛΝΠS inter lavare et a Dere hoc esse vultdi 8erimen flavis magis pro umectas dicitur. Vergilius in X

Visceribus super incumbens lavit improba taeter

Εum vero sententiam refutat DIOMEDES l. l.): quidam peri lani pro umectat et coinquinat intellegi volunt, sed frustra; id enim significat quod lanas per a denique evidenter fluvidum larit inde cruorem.