장음표시 사용
111쪽
cio DE A v G VRIII humanum sermone conuerso. Locutus est equus, cui nomen erat Xanthus apud Homerum. Ili. xlx.loquens dixit, Patrocluma ignauia non intercidisse, sed Deorum
volu latate ac fato, quibus nullo pacto sui corporis dotibus obuiam ire poterat.Puer infans semestris in foro boario triumphuproclamauit. C. Hostilio Mancino in Hiraspaniam ituro talis vox sine autore ullo peruenit ad aures, Mantine mane. Ante paulo quam Augustus Imperator factus esset, Bos in suburbano Romae ad arante locutus est, frustra se urgeri, non enim fruameta, sed homines breui defuturos. Haecae id genu iuina auguria putauit antiquitas. Viri aute uita atq; doctrina sanctissimi, si aliqua essent, quae diuina auguria fas esset dicere, ea signa,diuina auguria asa serent, quaecums diuinana causam habe are possunt, ceu Columba, quae apparuit
discipulis domini, augurium fuit eis ad
futurum bonum Et Magis stella,quae ap*paruit, augurium fuit ad tutum iter, atq;tectum. Petro quoubinus gallicantus
112쪽
augurium fuit ad conuersionem insalia,tem. Et quam plurima huiusmodi, si ea
fas est auguria nuncupare, haec enim nu mine fieri concedimus cum pro comuni, aut priuato bono futura praenoscere neri cessarium est Innuitur autem haec fieri nu
mine per illud quod dicitur libro sapien
tiae capite. vii. Attingit a fine u sq; in finem fortiter, ae disponit omnia suauiter, nuamine etia non solu corpora, sed hominumentes ad proprias actiones mouetur, per illud quod in psalmis dicitur. Illum in oculos meoS ne uia obdormia in mora te. Numine etiam uoluntates ad desidera du,atq; ad agendu, ueluti Magister gentiu tradit, ad Philipp. cap ii. cu inquit, est qui operatur in nobis Sc uelle accere bona uoluntate:et apud omnia opera nostra operatus es nobis, quae ratio docet diuina auguria esse si fas est diuina auguria appellare, non ea quae apud Romanos diuina dicebantur, quoaniam illa fortasse a daemonibus erant, sed ea,quorum causa est numen, de quibus
113쪽
in lactis literis quaerendum est. Naturalia uero quibus Medici,aut Philosophi naturales utuntur, ad aliquid futuri significandum,ae dicuntur naturalia,quoniaeo massignari potest aut humana aut naturalis cause, humana quidem, ut si esset subita rius auium uolatus ex aliquo loco, hoc enim augurium eme possiet, ad significanadu nobis eo loco latere insidias, e quo
aues subito uoIauerunt, cuius causaesta signata ex nostra humana industria. Naaturalis uero, ut siquis glocitante frequen ter Cornicula mox futuram praenuntiet
pluuiam,ex naturali causa potest auspicari, quoniam naturali quodam instinctu
ex impressione corporu coelesti, una pro ducto mouentur pro ratione dispositiosnis aeris ad temporum cognitionem, ut necessiarium est suis natuus, secundum illa lud Hieremiae capite.viii. Miluus in coelo cognouit tempus suum; Turtur,&Hiruado,N Ciconia custodierunt tempus adfluentus sui. Praeterea si medicus binu stetis
114쪽
aegrota a mortis peticulo liberari,in naturali caula hoc dicere potest, unum enim casu esse potest, plura uero duobus rheu malis impulsu, duo autem uirtutis ros bur arguunt. Ad haec in iram assuetam aegrotum redite pro augurio bono a me dicis accipiutur in aegrotis,praesagit enim aegrotos adnaturales dispositiones teuerti Insuper si Medicus saltum pro augurio sumat ad significandum accidentia animae, ut Gaudium,Iram,uel Tristitiam,et id genus, non est pretererrationem naturalem,
quoniam ut Avicenna inquit libitii Fen iii.tractatu primo capite.xviii. Saltus ali quando euenit exanimalibus accidenti bus, nam motus spirituum qui est in ania malibus passionibus,interdum conuertit humores in uentositates, quibus fit saltus melabri. Saltus etiam propter hanc cauasam enuntiat apo plexiam,&cum persea
uerauerit in membrana cooperiente uenatrem praesagit melancholiam,& epilepsia. Cum uero perseuerauerit in facie, tortura,
115쪽
et oua, si quis tremorem pro augurio lass
inat ad significandum hiec,non praeter naturalem rationem accipiet.Si etiam Meteorologicus tres soles sumat pro auguri ad significandum pluuias ingentes, non . praeter rationem naturalem facit, simili raratione si tres Lunas Clypeum * ardentem in coelo,Armorum crepitus,Tubarum sonitum audiri, Lacte pluere Sc sanguine, ut M.Attilio,& C. Portio consulibus. Item carne, ut L.Volumnio,&Seruio Sulpitio consulibus.Rursu ferro in Lucanis paulo anted M.Crassus occideretur a Parthis, ad significandum effectus naturales Meteorologicus pro augurio accipiat, non erarat, quoniam naturales causas habere pocltest. Praeterea si quis Vultures biduo, aut triduo uolare in exercitu in augurio acci, piat ad significandum exercitus interemptionem, non errant. Si veru est quod Pliis nius inquit libro.x. Vultures cadauera futura,et praesentia praesentire. Sunt tertio au
guria, quaeae nugatoria, ae superstitiosa, ct causualia dicuntur: uetbi causa,siquis
116쪽
L I B ER II. Remulamentum acceperit pro augurio ad significandum ueritatem eorum quae quis dicit, aut euasionem parati pericu Ii, su perstitiose, nugatorie, aera su uerum praedicit. Augures enim sternutamentum pro augurio accipiunt ad multa significadum, ut uisum est praesertim, ut Albertus inquit, ad significandum duo, ueritatem
uidelicet eius dicti cui sternutametum in teruenit, de euasionem parati periculi,ut puta cum aliquis sustinet insidias ab alia quo, praesertim si bis sternutaueriti Binuenim sternutamentum magnitudinem uirtutis significat, quae non esset nisi hosmo qui bis sternutat, coelestibus uirtuti bus esset adiutus, ueluti critica dies non esset, nisi uirtute coelesti esset roborata,Virtute uero coelesti fouente, dictum expletur, reissi adequacet sic erit ueru. Simili rati ne auguriu est ad significadu euasione parati periculi, na qui uirtutibus coeloru ma
borati non potest a terrenis et iu blunari bus deuinci. Ego uero arbitror omne
illud quod significat sternutamentumh praelee
117쪽
gis DE AUGURII spraeter euasione infirmi,esse nugatorium iu perstitio su m, ae casuale. Casuale quiadem, quoniam casu est,aliquo sternutans te, ut euadata periculo parato per insidias. quoniam praeter intentionem sternutan iis, ae eoru qui parauerunt insidias. Nugatorium uero, quoniam si quis accis piat sternutamentum ad significandu ue ritatem dicti, uel euasionem parati periculi re utitur ad significandu id, ad quod uit tus rei non se extendit, no enim uirtus stet nutamenti potest ad haec se ostendere. Tale aute dicitur nugatoriu, ut Augustienus inquit, libro . ii de doctrina christiana. Superstitiosum denis, quoniam impora
luna, inepta a,& non uera religione ob seruatum, nam ut Gellius inquit, omnis
importuna inepta is religio superstitio diisci potest,propter hanc causa Deu. xviii di cir. No inueniat in te,qui lustret filiu suu aut filia ducens per ignem, aut qui ariolos
sciscitetur, de obseruet somnia atq; auguraria, nec sit maleficus, aut incantator, nec
Philones consulat, nec diuinos, ae quaesitata modi
118쪽
rata mortuis ueritatem. Simili ratione dicendum est de saltu, et uolatibus et ca tibus auium, cum enim accipiuntur ad significandum aliquid ultra uirtures proflprias, superstitiose, nugatorie, ae casu accippiuntur. Ex iis perspicuum est, quibus auguriis sit crededum, quibus uero non . Diuinis enim ac naturalibus si quis credi derit, nec uanus, nec nugatorius, nec su perstitiosus est. At qui auguriis credit, quae non nisi casu significant,hic vanus est, superstitiosus, ta n ugatorius.
Dilucidatio uerae casse auguriorum
Ex iis patet ueram causam superstitio/
sorum auguriorum esse daemonem,
nam ut Augustinus inquit libro. ii. quem de doctrina christiana scripsit. Omes arti fices huiu uel nugato rice, uel noxiae, susperstitioni , ex quadam pestifera societate hominum et daemonum, quasi pacta in fidelis, dc dolota amicitiae constituta penius su ni repudianda de fugienda christia/no. Daemones enim talibus rebus effraci
119쪽
am aliquando praestant, ut uanitatibus animos hominum implicent, W propte rea dicitur in psalmis. Beatus uir, cuius est nomen domini spes eius, ta non respexit in uanitates, et insanias falsas. Hactenus de uera auguriorum causa. Reprobatio cause aflignatae a Pliniri per quasti auguriis fidem praestabat. Patet in is per ex iis intelionem nostra, qua augurium in bonu, uel malum reserimus, non esse causam auguriis, ut uera significent, quemadmodum putauit Plinius,nam sic et imaginatio esset cau sasalutis, uel damni, quod falsum est, non enim potest uirtus accommodata unicorpori secundum Peripateticos esse uera causa alicuius in altero corpore, nisi forte causaexcitans,ut patet de equis, quoru altero mingent alter mingit, imagnatio enim qua quis imaginatur aduentum febris Scfebris uenit, non est causa nisi per accides illius. At imaginatio qua quis ambulam do per angustum trabem imaginatur ca dere,oc cadit,cau sa est casus,nam casus ib
120쪽
le proficiscitur ex timore, cuius causa est imaginatio casus. Sed timor res est in nobis. Cum igitur imaginaria uis nostra nec supra aues, nec supra beluas, nec supra
auguria id genus uirtutem habeat, fit ut
nec illa sit ad auguria attinens. Reprobatio easse Plutarchi et uiliorum, per Ropter eande causam patet uanitas cau sae, per qua Plutar. fidem praesta bat auguriis, cum enim dextru dc sinistrurelationes sint, quibus augurium dicitur dextrum,aut sinistru, no ex parte augurii, , sed ex parte nostri, fit ut causa haec uana,
nugatoria, ae superstitiosa sit, no enim in
relationibus uirtus est, se extendens ad hu siusmodi significationes,cum nec causae talium sint, nec effectus. Praeterea quod est in comparatione ad animal, non est in se dextrum, nec sinistriam, de quod non est in se dextrum, uel sinistrum non potest esse in se bonum uel malu . Quare n utratu augurium bonum, aut malum est, nisi per accidens, ac temere, quatenus accidit