장음표시 사용
11쪽
illo, quem supra tradidimus, & ignobiliori sensu, dum conspira.tione quasi facta unanimiter fere edicunt, marem homnis esse mensurationem temporis seu spacium vitae hominis, ab ejus nativitate ad obitum : Ut merito suo vapulent a Paulo Zacchia in quaestionibus Medic legalibus. Etenim temporis simpliciter ' i' accepti, ut inutilis quantitatis, praeprimis in moralibus ianita est, cacia est : eum tamen 2Etati inligues effectus necessario tribuat Civilis Prudentia.
8d VIII. Unus nobin vis is est Magonius altius hie quid sta
i' , qui aetatem hominis definit Substantiale quoddam 's M, secundum quam aetatem olim praedicatur fire s alia facere. Sed cum omnia sere hic ambigua, obscura & imperfecta sint, tent bimus nostram de hia re mentem declarare, ut dicamus, astatem hominis esse, in sensu morali, qualitatem personae, qua illa, ex temperamenti constitutione & determinatione annorum, ad actus civiles habilis N inhabilis existimatur. IX. Cum enim homo ob animalem nibstantiam, ex natis rati sua structura, intra se demesticas mutationum suarum foveat causas, dum nimirum Calor nativus, Humidum illud primigenium perpetua actione pedetentim depascitur , atque sic temporamenti formam mutat, unde alia semper homini inducitur ratione potentiarum naturalium, quae vehiculum quasi sunt actionumorati m. qualitas: inde haud dubie infertur, istam temperamem torum Constitutionem materiale quoddam aetatis humanae comm ἀι Fenes stituere , quod scite admodum semisias atatum ommum in no existentium vocavit Seneca. X. Istam tamen mutationem intrinsecam tertis quibusiam terminis & annorum a nativitate hominis evrriculis determinavit Observatio, optima rerum, imprimis naturalium, Magist: a; non quidem , ut Itberrimam Naturam servilibus terminis & cancellis includerent, sed ut sibi punctum tamen aliquod statuerent Artia sees, unde utplurimum alterationum deflexiones speculari sic
rei. Inde factum, ut usitatum ae limatores extrinsecum annorum Luxum pro interna temperamentorum constitutione, quateno
illa linuit temporibus distinguitur , arriperent aliquidque ide
12쪽
t Tertullianus: num ct ordinem vita , auem fortita sunt tompora, saetates humanae parrier eum eorpori destim tum, pariter amma hic ἀ-rret. Quo modo etiam definitiones aet tis vulgares excusari poterunt... - Σ' H0m0 non propter se conditus est, nee se cum solus sibi&necessitatibus suffcit ed .ciali vitae destinatus, sociam operam experitur & impendit ex Lege Societat , pro
quatenus ex vili massa, per partes quasi, intra plurium annorum excursum Natura nos ad eam formam evehit, qua corpore animoque demum hominea profiteri possimus. Nere enim perforato matris utero, vagarinatim, libere S: de necessariis prospicere viperarum in morem n - . his est conces . Multo tempore opus est, quo quasi assites 'ctione eo perducimur, ut connatarum facultatum modum exple
mus Interim quod adeo singulis deest , universitas supplet eo modo, quem consociationis ratio requirebat. Ratio illa seu lex S regula, quae omnia ad justum finem dirigit, solicitam hic ex sierat curam, d ' cuique pro virium capacitate sua munia ericat, &prudenter disponit, ne vel imbelliores firmiorum suffulcimento defraudenter, vel justo chius ad id adspirent, cui sufferendo pares non sunt, aut alias periculum sibi arcessant. Id autem ad aetatiarnenturam providὸ praestat: Unde facile patet, quod tali modo undamentum aetatis , & id, quod qualitatem ejusmodi mortali-hus indit, sit Lex Societatis, qualiscunque tandem. XII Atque cum istis, ipsa demum cxsurgcns aetatis essemtia, prae aliis in homine qualitatibus se praeclare ostentat. nimiarum hac mediante habilitas eius ad actus Civiles ex annorum a gmento aestimatur Tota ista ergo habilitas, in universo jure r guIariter, & ubi cum effectu iuris iisurpatur, uno verbo aetas ducitur, & nostri nunc argumenti est. Subinde tamen & vul arrus loquentes, excusationem merebimur a Sapientibus . U
13쪽
XIII. Praefatae aptitudinis ex aetate homini accedentis primeiplum intrinsecum, cum ad temporis modum a Lege indigit tur, tempestivitatem haud incongrue, cum Cicerone, nunc Misj. dicemus. Ita enim ille: Sua cuique aetatis parti tempestivitas est datar ut ct infirmitas puerorum ea, ct ferocitas iuvenum, ct P Uras jam constantu elatu; ita Senectutis maturitra naturale quid iam habet, quod suo tempore percipi debeat. Etenim omnis ex aetate habilitas, temporix, ut porro dicetur, definitionem requirit. Ex tempore autem tempestivum deducitur, notatione, quam Scholae vocant, concreta, qua describitur qualitas alicujus Subiecti ex appropriato tempore. quomodo tempestiva convivia dicta sunt, & tempestivum ad navigandum mare. Inde denique tram'stivitas est, ordine quidem grammatico posterior, sed logico prior, quae ejusmodi qualitatis principium exprimit: cui ex opposito stat intempestivitas, qua incommoditas temporis cum effectus inutilitate squia causa inutilis) significatur. Ita ullius octavi men. sis intempestivitatem dicit ratione partus, cui nullus effectus juris erat tribuendus.
XIV. sic ergb AEtatis tempestivitas nihil erit aliud, quin aetatis humanae iusta legitimaque, de ad actiones civiles naturali. ter proportionata desinitio & dimensio. Habebit tamen isti definitio, justa sua principia , per quae in objectum suum te itimis modis dirigatur. Atque huc redibunt, quae deinceps dissertatio nostra effundet.
Unde constituatur, c dirigatur Ttatis
mendae aetati morasi. II. Auomo o Ius Naturae , eo Gentium definiat.
de mi aetates V. Statuto definitiones comm nes immutari posum. De Consuetudisci
14쪽
ra. Iudicis arbitrio euando his locussit.
Um qualitas aetatis, quam Ga citius libet TempestIritas dota
Unde aetates, nisi)n latitudire Mid desiit;
, ut gra in essent petitionu ν intra
15쪽
inter equalis. id quomodo ab gentibus, quibus cultam societatem servare studium fuit, sit agnitum, in partibus deinceps, pro
instituto nostro, dicetur. III. Verum Ius naturae ex talibus principiis ad congruam desinitionem in recta ratione tantum concludit: non tamen ponit lapides, & terminos signat; sed positivae id Legi relinquit ex- δε mei .. pediendum. Cum enim aetata ex natura sua incertum quid νb. Heringius probat, opus sane fuit, Lege Civili annorum nume- si β' aetatibus praescribi, quia , dicente Cujacto . natura Lege φη ΑΨ..cq annorum numero certa earum definitia non est. In eo tamen sietae Repubi t. versatiir prudentia Legislatoria, ut naturae civium , locique de 1 - quo pluribus agit Bodimis intenta, id constituat, quod maxime illi conveniens est, & quod ut plurimum contingere observaverit. Neque tamen anxie puncta naturae metitur, sed ubi imi arp. I. I. g. 3. tali aetatis succurrendum, latius ejus annos extendit, & D- ουν M verib. inius moinentis inhaeret; quae, ubi favor & utilitas aliud exiguo non sine ratione laxat. .l desiniendis aetatibus, quanti' feri peest, Natura observetur: licet etiam Ius naturae praecipiat, ut cui que iuxta naturales facultates, quae aetatum terminis distinguuntur & cognoscuntur, id quod suum & debitum videtur, tribua in meri.ib. tur ; de quo Tertullianus, Ethnici, inquit de Romanis, rampinis' i servant, ut ex Lege natura jura sua aetatibus reddante tamen ips definitionem, adeoque aetatum tei estivitatem, a mera legis
sitivae dispositione d pondere, ex iam dictis constat. Ut indocuilibet Legislatori liberia hac ratione prascribere liceat, quid Mquissimum , quidque Civibus suis maximὸ conveniens censebit. omodo in Republ. Romana diversis legibus , divereis aetates descriptae sunt: N quaedam illarum lia, ut vix causam , quare in praecisὸ anno terminetur, nec ex Jure gentium . nee aliarum O- .a ν Ld- Uratum institutis reperire liceat. quod agno it in termino pem τί . . b. sectae aetatis acuti gimus Bachorius , frustra contradicente via
V. Qua ratione ex literis D. Pii probat Callistratus, ste, cujusque loci rejiciendas esse, siqvid rationem enim a
16쪽
vilium de numero annorum seu aetate statutum sit. Et de oblinatione statiiti, quod desinit aetates aliter, ac commune Jus, re- V. a. cos spondet Corneus, validumque ejusmodi Statutum pronunciat ex ros. n. 6.esiis adductis Horatius Carpanus ad Statuta Mediolanensia, Ssortia Oddus, & plures adducens D. Mylerus ab elirent achi Elologia, c. 2, n. q. seqq. Tris .
V I. Idem etiam de Consuetudinibus diversorum loco. trum existimandum est, quas itidem circa artatum finitiones ob eur. viae. servandas esse respondit Callistratus, & Principalibus rescriptis id praeceptum esta tradit. VII. Inde & singulari Iure tempestivitas aetatis certo Or- 'dini, certisque Familiis, si ter quam Jure communi, constituta reperitur. Qualis insignis privilegiata plenissimaque tempestivitas aetatis persectae definita est in Aurea Bulla Serenissimo Electorum c. T. s. a. Secularium ordini. Et de Familiis illustrium Germaniae obse vatio passim testatur, quod pactis Gentilitiis, seu praescriptione, seu expressa Imperatoria altictoritate confirmatis , peculiarem aetatis terminum acquisiverint, quo impleto, plenissimo jure administra- cmis. ad Lilonis ditionum suarum idonei reddantur. Ita exhibet Reinhin- R. e. r. 3. a. gius privilegii summam , quo a Ferdinando II. gloriosissimae λ recordationis Imperatore, anno seculi nostri XX V. die XVIII. Novembris, Domino Ceorgio Hassiae Laiadgravio ejusque U--i Lis.1 . beris, & deinceps descendentibus masculis , ad quos iuxta Familiae statutum regimen Principatus pervxnturum eli, concessum, ut impleto anno decimo octavo, ad instar Electorum , administrationem principatus , ac si legitimam aetatem complevissent, suscipere possint. De Comitibus Holientoicis, exstat in literis Veniae a Rud olfo, inclytae memoriae Imperatore, perscriptis, m morabile ejusdem rei monimentum. Sic enim ibi: Eo Durde
irlangen. Alia similia, nunc sponte omittimus. VIII. Eodem ex sente fluit & suppletio aetatis, variis ex B causis
17쪽
causis a Iure concessa & agnita. Quae omnia, nisi in potestate Legis positivae id resideret, nullius essent iuris. IlII. Tandem qua parte nulla vel lex, vel Consuetudo, aetatis tempestivitatem dicit, quod certis ex causis evenit, ibi ad Legis auxilium , uti Judicem vocat Egit inarius Baro, acceditur. Talia enim Judicis arbitrio commissa esse, certum est. Requi, runt enim etiam circa haec causae nonnullae . ut Disceptatoribus relinquatur judicium : cum varia incidere possint, quae non ex annorum numero, sed ex naturali Personae constitutione sint de cidenda.
De eo, quod definitionem aetatis
recipit. L Homo tantum tempestivita-
tis aetatu capax. II. ιII. IV. V. Non excluditur In-
fas cotrambbesu, cst alios. VI. Non sexusseautor. VII. ct HII An insummo Pris.cipe sit aetatis definitio. IX. o in Bestiis si auris tempestivit,. X. in Anguis. XI. t n in Animabus δι-
XII. in eadaveritas δε-finctorum.
DEsinitionem & terminationem tribuimus aetatis tempest vitati: unde sinium capacia snt necesse est, in quibus des-nito haec operas suas exerceat. Qu.od ipsum cum hic sat ad temporis mensuram. Finitum tale requiritur, in quod agat haec finitio , quod in duratio, vocant Philosophi , & quidem temporM , quod & incipit. & esse desinit: a quo distinguunt finitum in duratione aevi , quod quidem incipit. sed non desinit. Imprimit autem ista definitio habilitatem ad actus civilest quorum , intersia ita temporaria, subjectum vix reperias aliud, nis Hominet is enim animal natura civile ab omni saniore philosophia audit, ut quem. Dcus Creator directὸ ad colendam vitam Socialem sessGVilcm
18쪽
Cimilem destinavit. in ipsa ratione inserens consociationis appetitum, quem post corruptam hominis naturam ex accidenti nunc impellit experimentum infirmitatis familiarum segregum adve sum violentiam; & varia insuper indigentia , quae vel maxime ratione aetatis deprchenditur. Atque lac intelligimus Feldenum , ista adversus Crotium ; & Pufendorsum, ' adversus Hobbesum
II. Itaque in Homine aetatis definitio demum vere peragi Φ, tur: nemine nec Sexus, nec alterius condicionis respectu exem- 'I' ;μ'pto , cum aetas plurimum naturalitatis contineat; licet quoad ipsum definitionis modum, qui civilis est, haud modica depre- 'hendatur varietas. Adeoque nec Infantes nobis submovebit Hobbesana hypothess, qua illi, Societate, inquam Homo sua Ilobbes. de
natura fertur , tanquam vim ejus non capientes , exturbantur:
licet seculenta ista philosophia, posthabitis naturae rationalis con. natis dotibus, faecibus corruptionis nude inhaerens, opis alienae indigentiam isti aetati liberaliter denegare non velit. Nimirum
ubi Hobbeso jam semel Hominem bruto comparare certum e- III 32 2rat, nulli religioni duxit, inter ea, quae rationi naturaliter insunt, etiam semina socialis vitae Homini eripere. c. 4. III. Aliter Infanti humanitatem eripere, pro Paedobaptismo intervertendo, fuisse conatum Mich. Servetum refert insen bach. ad tit. de Verborum significatione. Clementiores hae min parte fuerunt Ethnicorum quidam, qui a matre adhuc rubentibus saltem denegabant aliquantisper humanam naturam, donec adhaerentia uteri retinacula, quae plantis similiores reddant Infantes , deponcrent, quod septimo plerumque die a nativitate contingere putat, & recenset Plutarchus. in
IV. Alia sane est quaestio , an aliquo iure Infans homo non esse censeatur λ quod sorte Legi ad effectus juris Civiles, sic. ut in aliis , ita de in hoc articulo licere posset. Atque sic ex L.
F. C. ad L Corn. de Sicar colligit Cujacius, Infantes Lege Cornelia, ε. Obset quae dicit: qui occiderit, comprehensos non fuisse, cum nondum homines sint; pcr extensionem tamen deinceps ab Imperatoribus eo esct relatos. nam oliti dubitandi ratio nulla sub B i tuisset.
19쪽
ra De tempestivista Ie atatis. fuisset, & causa rc scripti Principalis. Sed videtur omnino sub
hac causa error latitare. Poena enim homicidii alia erat ex Leage Cornelia, alia ex moribus sequentis temporis, varia tamen. Capitale supplicium nec semper, nec omni adjucatum est. quamvis Valentiniani II. temporibus semper homicida ex ictare jussus, quod fecit: ante tamen ob varietatem & respectum homicidae Principali dccisione opus erat, quam requisiverat Probus P. P. non tam Obj ccti ratione, quam Subjecti: cui & Orientis &Oecidentis Impp. Valens, Valentinianus I. & Gratianus, respondent, decisionis ratione potissiimum ab objecto petita: quamvis communiter in aliis homicidiis non promiscue capitale suppi cium ex more locum sibi vendicet, tamen qui grandius homicidium in innocuam aetatem , & necandi infantis piaculum V- resin fuerit, &c. Atque taliter ex collatione temporum, & ipso sensu Legis, interpretationem ejus procedere posse existimamus, ne inutilia effugia quaeramus in vocabulo Infantis , quod hic in utero existentem variis ex circumstantiis signare non potest. V. Nobis ergo, ut ad rem nostram veniamus, stat tum sit, Infantes tam tempestivitatis aetatis, quam Societatis Civilis naturaliter esse capaces, quamvis infantiliter, & pro suo mindo; veru tamen: Ita ut non alia ex Lege Societatis naturalis assiis gnari ipsis possint, quam quae admittit tenera illorum coiistitutio. Insunt enim statim ab origine sua Infantibus naturales notitiae , quas tamen exseri vetat aliquantisper obvoluta corporis ruditas. Ubi interim alii confirmatiores, sociali & naturaliter insito iure, infantiles infirmitates, tanquam socii & cognati, sustinere tenen
VI. Definitioni huic porro non subjectus es et Sexus sequior, si vera forent, quae frivole non minus, quam impie iam olim dissertator aliquis corrasit, ut evinceret , Feminas non es Nomines. Cujacius quoque vanius hic paullo lusit, si tamen ii si, dum Feminas non proprie homines esse, sed in parte Iuris tantum, ut in Lege Iulia & Papia, pro hominibus tamen haberi, argutatur ex L f. I. D. de Poen. quae tamen, ut de duobus po Glis agit, abortionis, & amatorio p ita merito eorum quoquς
20쪽
, pars L Cap. IILobjedia distin uit , & abortionis quidem poculo suam assignat
speciem, Mulicrem se. cum genus huc non quadret: alteri vero si da--L amatorio , genus Hominis attribuit , cum utrique Sexui illud possit propinari. Itaque quibus Creator Deus imaginem suam Gn. i. a . imprestit, & quae essentia sua actibusque hominem profitentur, summeque necessariam Societatis humanae partem faciunt, quipotcrunt non esse homines 3 Et in Jure Civili, hominis is a. demne tam feminam , quam marem contineri, non dubitatur: eoque minus dubium est , aetatis qualitatem gerere Feminam in Civili vita, & exinde iuris effectibus gaudere. Si tamen de nudo vocabulo res sit, tum facile transigemus, certi quod feminae, more loquendi, nonnunquam contra distinguantur Hominis vocabu- sid. ad yclo, ubi illud Marcna specialiter denotat, uti factum Gen. ii, rue. ος. Drusiusti alibi: quod in idiomate Gallico ordinarium sere est , ita ut etiam hujus interpretatione vocabulum Hemme, non extendi in se-- ,ον. minas Senatus Parisiensis consulto decisum fuerit , uti rescit ex Mornacio misenbach. de m. VII. Summos Principes, an citra Sacrilegium huic quo que definitioni vindicamus p Equidem salva res eri. tempestivitas aetatis in ipss quoque agit, sicut reliqua humanitas. Nam&intempestivitatem ipsi agnoscunt, & reprehendunt alii. Iustinus Imperator postulantibus Principibus, ut Iustinianum filium Collegam imperii assumeret, purpura manu comprehensa, respondit: VObu sane optandum est , ne banc Iunior aliquis induat. Atque Zonar. ram. hinc non immerito metuit Imperio Marcus Antoninus, de Coin. st ' SQ modo filio degenere, & primam adolescentiam ineunte. Vae tibi terra, exclamat Ecclesiastes, cujus Rex puer est. Sane ibi mil. le Magistri imperant. Neque nulli constat, quam oportuna iR-juriis externis pateat puerilis Principis aetas. Non sine laude singularis sortunae resertur a Livio, immaturo Ascanio ad puberem ais I, r. ratem mansisse incolume Regnum avitum oe paternum. Et Galba Imp. uti in Pisone commodam Imperio aetatem laudat, ea aetas Tac. H. I. Is . tua. inquiens, qua cupiditatis adolesentia jam effugerit: ita id unum sibi objici queritur , quod S nex sit. Augiisti provecta ae- e. i6. s. graque aetas, spes novas inducit: Agrippae vero juveniles anai, Tac. A. L A