장음표시 사용
31쪽
V. Ultra hos aliud genus Artificum est , qui ex naturali
hominum complexione, animos & mores eorundem examinant de scrut.riatur, pcculiaremque ex aetate cuilibet characterem imprimunt. Eo genere potissimum occupantur Poetae & et res , exacte studi si, ne alienam Auditori supponant orationem,
Horae. A. ne sorte finias . P. t Mandentur Iuvem partes , pueroque is sis.
d. tuo. Hinc Horatio quatuor cgregie notantur, quaequae cum characte- Meia.-. ες, re suo, aetates Quaternain metamorphosin in homine inde quo-3. que explicat Naso. Cicero etiam observat infirmitatem puer Misj. rum, serocitatem Iuvenum, Constantu elatu gravitatem, de matu 33. ritatem Sentctutu. Interim ad horum institutum , oniissa prima
illa seu puerili aetate , susscere tres reliquas docet celebris Dil dist. ---Dissest tione singulari de Moribus aetatum , cum vix con---. e. a. tingat, cum Infantibus & pueris seria tractari. hos ad crepundi, t. nim ludicra, quam ad flumina Dei nosthenis flexiliores esse con stat. Ad hoc argumentum amplius faciunt Scipionis Claramon tit libor de coniectandis moribus, nuper a Conringio recensius & Edonis Neuhusii Theatrum Ingeniolum t ac prae primis ad po' iliticas observationes Boecteri Characteres Velleiani. V I. His morum Magistris succedant nunc illi; qui non in Solis notitiis subsistunt , sed insuper omnia actionum iacgo ciorumq; Civilium pondera ad aetatis trutinam prudenter aestim atti diiudicant. Id ossicii illorum est , qui Jura ferunt & vers p VI l. In Hebraeorum Repubi discrimina aetatum quin ob servata sint, dubium nullum cli. Imo vero inter leges a Dco illi populo datas , A nnarias quoque reperire licet. Obserfam. φίλε M. enim ibi aetatom Militiae , tum Sacrae, tum prophanae inhabilea' xxx. ι . deinde habilem: denique emeritam & Consilii auctoritati dcsti M m. VIII, natam. De aetate contractibus, & rei familiatis administratioὴς - - δε incinii ix Grotius opere de Iure belli S paeis, ' & Sel copia 9. μιν. in divi rsis scriptis. Persarum in aetatibus ordinem, juxta ex m b. a. in .isciplinam publicam, forique distributionem, enumerat disti id - J Xe.
32쪽
Xenophon in Cyropaedia,' meminitque puerorum, adoloscentum, I. a. virorum & senum. In Syriis ex censu aetates distinctas refert in--Lpianus. Apud Graecos , aliasque confines gentes , aetatis congruas partes constitutas fuisse, facilὸ exinde conjicere licet, quod alia omnia ordinate ibi in plerisque populis digesta legantur. Solonis de ea re Carmina passim exhibentur. an tamen Legem Atticis praescriptam illud de aetatibus Carmen contineat nam ple. rasque Legum suarum versu comprehendisse scribit Plutarchus ' solo: iv.
merito dubitamus , cum non nisi naturalem complexionum mut nem per septenos quosque annos observare videatur. Dio Chrysostomus meminit Legis , quae definitis annis non concedit con- γε traditam inirer & mox ex aetate homines distinguit in Pueros, dolescentes & Senes. Et verosimile est, ex more gentis D. Pa
Ium de pupillari aetate scripsisse in Epistola ad Galatas. De aetate uer se ad Certamina & agones Graecorum videatur P. Faber in Agonistic. Vil I Quod ad Jura Romana: alia describuntur circa haec in historiarum aliorumque scriptorum monumentis, in L sum Corpore ; alia in commentationibus Doctorum. In istis Α. Gellius ex C. Tuberonis historia observat, Servium Tullium Aloe x M. Rom. Regem quem, ut omnis in Civitate discriminis autorem, Gu. I, 42. ει praecipuum Legum sanctorem , laudant Historici; ita aetatis etiam discrimina in tabulas illum retulisse, notavit Florus ) census , . faciendi gratia triplicem aetatem ordinavisse, Puerosque existimasse, qui minoras essent annuseptemdecim: atque inde ab amna septimo decima. quod idoneas jam esse Reip. arbitraretur , militer fripsisse: eosque ad annum quadrag/simumsextum Iuniores, supraque eum annum Seniores appellasse. Publius Ter. Varro, quod Censorinus enarrat, quinque gradus aratis aquabiliter pura
rar esse diνises, unumquemque scilicet, prater extremum, in annos quindecim: & in istis statuebat Pueros, Adolescentes, Iuvenes , Seniores, Senes denique. I X. Ulpianus JCtus, ubi discrimen aetatis monet in tran- g. g.rs. saetioni is super alimentis obseivandum esse, nominat Pum ΟΥ, Iuvenes cst Mnes. An tamen has partes eo, quo olim Servius Rex definiverati modo terminare voluerit. non ita liquere arbitramur.
33쪽
do na 2. R xς diceret, & tandemri L ' λ 'Πst ntium M. Imp. quintuplicem aetatem instituisse
θώιωὸa. a. nimirum pueritiam, adolescentiam , Firmatamaraim,
ω,-- aia . p ' Vpςr di omisit, qui tamen alias Primae , Ω-cundae Plenae, Perfectae aetatis passim meminit in suis legibu .r, , xζηxibus aetatum divisiones construunt
γι - . - hic varietas primaria est.
h senectutem, decrephatem. Demia V, -- αβ Dumrrat alia, quam sequuntur Doctorum plurimi,
- odia. 'μ . ydς ς γ quam recensere inaniter satius est. Alibiae. R., . ,- impuberem aetatem, Adolescentiam, I
.is ventutem, Senectutem. Alus auctoribus aliter numerantur hae inutilem iudicamus laborem. αάL Fati,d. quod Card.nus' pro suo instituto siti. cim .is . , 'qV0qης - ' .mus, tot A esse ge/wra H οκυ- i. aiatiai. b u, quot sunt cause dividendi. Intcrim ut aliquam nobis hie es formemus normam, quam deinceps sequamur, ex Justinian λJurisprudentia hos omnino gradus aetatum observabimus. Pr,mo quidem Infantia est: deinde Pueritia, quae Immia ρ 'ximos dc Pubertati proximos comprehendit, & sne suo omnem impulerem seu Avidiarem aetatem claudit. Porris Adolescentia, Vus initium Pubertas, medium Hena 'Drtas est . finis autem Minorem aetatem terminata Sequitur hanc Iuventus, cum q*
34쪽
sua ct perfecta aetas incipit. Claudit agmen Senectus, quae de prov/ctos atate seu Seniorci, & grandes 'natu sudurepitos complectitur. 3
De terminis aetatis in genere..
I. Sunt termini Universat ris,oc0-que partis.
e imis incipiat. ratio negantium vulgaris r probara. III. kera ratio, cur nondum Hi nati in Hate non degant. IV. - n illi Iuris ione habeant aetatem. V. Dies natalis Haetatis initiu. VI. CUAes, quodnam habeantataris initium.
PIII. Terminud universae Ha- tu ad quem. IX. n Legi circa universa aetatis termInos quid liceat. X. Cancelli humani partus. XL Leges Romana de Partu.
rum de partus tempesti-mitate sententia. remis-
XIV. natari intempestivitas ρartus noceat. X R. Ius ustimum aetatis
terminu- de trepossit. VI. circa isium observasiones Phi-ophorum Mora
II. Lactantii opinio de te mino vita. XVIII. L si in P mo IC, IG
Lex praescripta. XIX. et Enptiorum opinio de
XX. Unde Romani aetatem hominis longissimam C. --nis definiverint.
T tamen Tempestivitas nostra recte suo munere defungatου necessarium omnino erit, ut a quo momento ista condicio
35쪽
'Rhni ; deinde quinam singulis aetati.
bus fines praescripti sint. examinemus. Quod argumentum pra eis verbis, sed amplissimo cum iudicio, ut omnia, absolvit se-N. neca, qui , , inquit, orbes habet cuc ductos, mores mu
a natali ext νωκα est alter, annos adolesientis e cistit. eu, qui totam pueritiam ambita sua adstringit. Itaque uni versam aetatem includit Seneca natali , & extremo die. .fitas enim hominis vitam comitatur; unde eum vita quoque hominis primordia sua capiet, & incrementa, cumque illa procul dubiota terminabitur.
. f senerationem anima traducatur, --ι ,. .' Rimδ vita innuat in generatum , videndum, annon aeta. sennere. M. tia principia petenda sint ex conceptionis etiam tempore λ NOρο--. ρbus gant id plerique: sed ided, quod in utero adhue eommorans , Q naaterno , animal, adeoque homo non sit. Ita enim Stoici, dcis alii Philosophi, referente & consitante Tertulliano, sentiehant, fortum in utero sine anima esse, quippe qua nascenda demum ες Tu M'iratione attrahatur, quomodo ηον=- niam exstratam illa tamen ratio ex pessima fluit philosophia, cui se & olim & hodie opponunt saniores omnes. Quibus etiam Iuris Autores accedere videtur, ut sine ulla fictionis figura quam alias, quoties ne eesse est, ius admittit in foetum in utero adhue degentem pro bo .mine, uti convenit, habere videantur. Quo referimi quidam D de Pan. Sane si alicubi Ulpiani mentem in ga s. probatum erit, ipsum pro homine & anima V - bylonem, & nondum natum. Vocat enim Cogna .. ,. tum: ςrgo & hominem. & mox illum, qui nondum conceptus crat, nondum etiam cognatum nondum animal suisse recte com cludit: ergo per ista iam conceptum & hominem, & animal dia Alphonsus a Caranaa operosis admodum sit in eo, ut probet, ICtos veteres naturam hominis & animalis ei, quit
, exvrim .liae supersunt rationes, quibus initia aetatis ad nascendi demum tempus restringuntur. Naturales quidςm
36쪽
causas naturae indagatores, & qui circa ista agunt, investigent. Nobis satis esse videtur , quod hane in rem modo laudatus C ratara diserti. Nimirum aetatis qualitas cum necessario ex ten pore desiniatur , ita ut momenta etiam sngula plerumque alte dantur in computatione, inde ut rerum suarum certa esset Civilis ratio, nativitatis diem pro termino statuere visum est, a quo omnis aetas dinumeretur. Omni enim retro ad ipsa vitae primordia inuae in conceptionis 3 momentum merito ponimus P homo in tali degit statu , quo Naturae libertate ventilatur , qui aut publice & privatim incertus b est, aut qui magis tori, quam sori considerationem subit. Quicquid Universitas inde sibi tribuit, sola est nasredi r ς quam tamen sub ratione condicionisuum quid, o nec prodigiosum si tur, concipit: cum noli raro abortibus, se qui partus non sunt,) ostentosis desormitatibus, aliisque infortuniis decollet; saepe etiam inutilis tumor sperantibus illudat. Unde & mortui nati, neque nati, neque pro 'ereati videntur, g ad juris se. effectum. respectu civili in Utero existentes a JCtis in quo tamen Stoicorum errorem ipssim putat Cuiacius, Caranaa & plerique alii) dicuntur in rabia bu-
manu, b imb homines non esse: aut non plene, sed modo κ quodam esse. Et sicut non tantum Patri, verum etiam Reipubi homo nascitur, ut ait Ulpianus: i ita idem econtra ne quidcm Patri ali. quod jus , adversus invitam mulierem in foetum nondum natum competere , ex antiquioris iuris ratione concludit, di defendit . exinde , quod part- . antequam edatur, mulseris portio ed rim rum. m Ex quo tamen, non nisi Stoico argumento, Cujacius ninseri adversus Galenum, Embrionem animal non esse. IV. Ulut autem non parvam, ubi id utilitas & necessitas effagitant,' Ius gerat curam eorum, qui in ventre existunt, imbfavorabiliarem habeat causam Partus nondum nati J quam Pueri; id tamen per sictionis ambages agit, ut, qui in utero est , custodiatur 9 inrιiligatur, aesi in rebvi humanu o rerum p natura
37쪽
esset: eo effectu, ut omnia jura ipsis a. in tempus nascendi integra reserventi ir; b. quomodo etiam in Edicto de Minoribus c. continet tur. inalem figuram . aetatis nostra materia, uti non admittit, quod daonstrat Ant. Faber; d. ita nec ulla utilitate aut necessitate
comm cndat: cum sic satis providae Leges hae ratione pro merito negocii suis Ciνibus caverint, & in definiendi aliqua aetate non nisi certum Nativitatis respexerint initium, ut optime de isto aruticillo disserit Caranza; e. quamvis ille, dum animationem ic ceptione, toto suo opere, separat& distinguit, per quam ut sessit: f. V. A nativitate ergo initium suum sumit aetas. ubi tamen non ipsum nativitatis punctum cum Astrologis quaerimus; sed satis est in morali consideratione, diem nativitatis dicere, cujus interdum initium pro impleto habetur , interdum vero in computatione extrema attenduntur momenta , prout vel negocia,
vel lex requirunt. Dies is Natalis dicitur: & propriὸ qu
dem, ut statuit Cicero, utpote in quo quisque nascitur 9 qui αἰ nulli nato unquam futurus est, cilm semel tuerit. Quia tamen& relabentes annuatim istos dies. pro Natalitiis habemus, atque in iis numeramus aetatem ; facile exinde patet quod ex relabentibus Natalitiis ad primum natalem recurrendo , mitium aetatis petatur. Idque Iuris auctores sua computatione comptinbant. S c etiam quartum & sexagesimum Natalem suum numerat Augustus, postquam tertium & sexagesimum aetatis annum
evasisset, quod perscribit ad Cajum Nepotem in Epistola, quam exhibet Gellius. Huc quoque pertinet disputatio apud eundem Gellium, qua quaeritur ; qui noctu hora terria, quartare, fri
alia nati sunt , uter dies natalis baberi appellaraque debeat, νης quem nox ea coηβcata ess, an qui dies noctem con eculis ρV I. Caesenes, seu qui Matris utero exsecti sunt, quam vis Matcr peperisse non dicatur; natos tamen rectὸ accipimpi; de auspicati is tales gigni autor est Plinius', ad quos etiam illos N fert, qui sponte, Cnecta matre. nascuntur, inter quos Gors ἔEpirota, prius cum matre destino a elatus, quam natus, meo vrabilis est.. Tales ergo diem, quo in lucem eduntur, aetatis ipi tialem habebunt. v
38쪽
VII. Et in hoc, ni fallimur, omnes tum JCti, tumiMedici facile consentient: quod confirmat Covarruvias, & falsitatis arguit glossam in Reg. Oncel. i7. dicentem , annos aetatis esse a die conceptionis computandos, si id utile sit ei, de cujus aetate tra- 'ctatur; quae tamen opinio ita ὲ vero deviet, ut nihil hac in re salsius dici possit. Idem ex Medicis confirmat Paulus Zacchias in I. t. e. t. quaestionibus Medico legalibus, ubi tamen novissimae Editionis 3. n. s. e re Auctor Iohan. Dan. Horstius pro distentiente adjecit Caspar.
Bravonem in Resturion. medicin. VIII. . Alter terminus, in quem tota hominis aetas desinit, sine dubio est communis illi, cum humanis rebus omnibus,& cum mortalitate: ita ut, exactis omnibus & singulis aetatis pamtibus, vitae hujus dies novissimus, aetati quoque supremus existat. Neque tamen vita hominis, cum aetate pari ambulant passu. sine vita quidem, aetas nulla est; fuit tamen alicubi omnis vita , ubi non fuit omnis aetas. Nimirum ubi ad effectus juris sola vita sifficit, satis est, si homo vivus ad orbem totus processit, licet il- lico, postquM in terram cecidit, vel etiam in manibus decesse. rit obstetricis. Sic perfecta vita, quae sapienti saltem vivitur, in s. impersecta quoque absolvitur aetate. non ita aetas tota donsumi θ' tur . nis in extrema sui parte. Quaelibet pars vitae, toti vitae similis est: dissimilares verbadmodum partes habet glas. AEque vivit, nee miniis. Infans, ac vivit Senecio; nec tamen aeque attigit aetatis extrema Infans, sicut Senecio. IX. Quid vero Legi circa hos communes terminos sceat, adeoque Tempestivitati aetatis , paucis expendere, operae erit pretium. Et sane Naturae hic opus agitur, &, qui naturae autor est, summi DEI, nullo juris fraeno constricti. Hujus provisuti nascimur & morimur, non ad humanae mensurae calculum, sed numerum formante & explente divino beneplacito. Interin dum inter hos cancellos omnis humanae societatis ordo continetur . non modicas sibi circa si ac sumit Respubl. partes , quibus constituit legitime nasci, & mori; moderate illud tamen, & non nisi in consilium vocatis naturalibus Aritiscibus de experia
39쪽
X. Non tantum familiaria sunt, quae fluunt, ex legitima Nativitate, qualia sunt; congenitus amor, quo ad plura sibi adstringuntur ' invicem Parentes & Liberi; sed potiisma illonim
proxime Universitatis salutem continsunt, dum &certae genera tionis , & bonae educationis, unde civilis Societatis contervatio dependet, emolumenta inde arcessuntur. Itaque dum in re sanctissima & honestissima, qualis est hominis generatio, facile recta ratio. ex Oppositione vitiati appetitus, patitur deliquium, ne socium illud matrimonii cancellis , qui jam integris adhuc ba manis rebus a DEO positi erant, arctius circumscribere visum est Gentibus moratioribus, ut quicquid intra nuptiarum tempus generatum sit. hoc legitimi partus iure tantum gaudeat. X I. Romani imprimis hac in parte Iaccurata defuncti sapieura, qui iusto tempore nasci partum desinirent. Unde Decemviros, ex Graecia optimas Leges colligentes, in XII. labb. hanc quoque retulisse : qui ei in X. mensibia proximis postumau η tm eseu, jumia esto: verosimile evadit ex A. Gellio, qui suo e perimento comperisse se dicit, Feminam bonu morsin, nomen A gua 'incisia. in Maedecimo me e. poΠ mariti mortem , m rigi;
fictumque esse WFrium propter rationem temporis , quasi m/rit mortus pogea co cepisset, quoniam Decemviri in decem me iis gigni hominem, non in Miacima sirin Uent. Ceterum tam superstitio e Decemvirali legi adhaesisse Romanos antiquos refert bdem Gellius ' ex Varrone, ut piater nonum ct decimum mi 'sim, rq a istos pretionem mulieru secundum naturam fieri pio in garine. imo quasi mo russas rararatώ non receperint. Ex quo fonte prodiit quaestio; An octavo mensi infans ex aetera virim e diim , ct starim mortum, j- trium μιrorum suppis verit, abortio tru bindam, non partus, videtur ectavi mensis intempss' vitas, quod suo item tempore agitatum meminit Gellius. M'quioribus tamen temporibus humanitati non nihil. & experien tiae plurimum concessisse Romanos certum est. Paulus JCtu ireceptum esse, ait, propter autoritatem Hippocratis, ' fptim
mense perfectum ninci partum e qui tamen ' plenum septimum mensem intestigit; cum Ulpianus & Hippocratis
40쪽
Rescripto Principali fultus,' ad initia eius mensis iustum nascen- L. 3. g. M. di tempus laxet. Ut aded minor ut Censorinus ' ex Pytha. Igora habet partus , seu brevissimum nascendi tempus sit ' ini- ν ά. H. tium septimi mensis, post nuptiarum sc. diem; major vero par-- t. tus, seu longissimum uteri gerendi tempus sit ' in sine decimi meruis, post solutum matrimonium, aut mariti absentiam. Nam D. Hadriani decretum, ' quod se legis. testatur Gellius, modo re/.
laudatus, in undecimo quos mense partum edi posse, nuspiam repetu 3 s tum legimus. Inde etiam formulae postumorum heredii instituen λ edorum, ' si quis mihi in umia plures te in decem mensibingenuntu r. L. de XII. Idem apud alias gentes observatum, quod de Lace- - c. oberridaemonibus constat, ubi Leotychides, Agidis Regis filius, a Patre pro adulterino habetur, & a Patruo regni successione privatur ex ea causa, quod, a quo tempore Agis a Neptuno terrae motu cubiculo ejectus Timara uxore se abitinuerit, decimo peracto mense Leotychides fuerit natus, uti Plutarchus refert. XIII. Philosophorum super hac re diversas opiniones Iroducit & examinat Censorinus ' de die natali. Tertullianus egitimi partus statuti rationem Christiana meditatione circum- de amma, seribit: ut decem mensis, in quicns, decalogo magis inaugurent ho- inminem, ut tanto temporis numero nasiamur, quanto disiciplina numero renascimur. Sed eum septimo mense nativitas plena ea, facilius quam octavo, honorem Sabbathi quoscam , ut quoto die aedicata DEI condicio , roto mensi interdum producatur DEI ἐ-ma O. Plura horum habent Tiraquellus, ' de imprimis Alphons isA L sa Caran Ea trach. de Partu, ' &, quae illi subiuncta est, disserta- ώπ3ua- xl. tio Caroli Annibalis Fabroti de Tempore partus humani: quoad 9 'hodiernum verb usum post Autores laudatos D. Lauterb. inratillis Iuris, ' N in Conclusionibus forensibus. ' e. r
eiusque iuri quid detrahit vel confert nascendi tempestivitas Nam etiams fortunatis trimestres nascantur liberi, quod de Augusto ex puerperio Liviae vulgo ferebatur; ' non tamen hi aetatis .h 6. 'ullo defraudabuntur calculo. cum & alias vitia matris non prae. ' Dio,bsori judicent infanti: nec vice versa, filii aetas, crimen matris eluat 'E XV. Circa