장음표시 사용
21쪽
successioni Augusti impares iudicantur. Aristoteles suum primcipem natura, seu prastantia naturali, &perfectione . quam ab aetate mutuatur. vult differre a subjectis , cum genere, seu humanitate, sit cum ipsis idem. Verbo nos explicamus. Subsunt Principes tempestivitati aetatis , sed definitionem illius dirigente illo Iure, cui Principes adstringi possunt. In se ergo considerati, liberrimae naturae relinquendi videntur, ut, quoad ipsa sensi viribusque desiniat, sponte evadant tempestivi. Idque in talibus Regnis, quae pleno modo habentur & transmittuntur , locum invenit. quo collimare videtur Commodus , quando privatis se intactum cunabulis, statim ac ex utero materno prouierat, ab Imperatoria purpura susceptum gloriatur, & simul, inquit, sellia-νη inem me vidit , ct Principem. Ubi tamen ejusmodi Principes etiam Lex aliqua Regni sundamentalis comitatur, ibi ejus condicioni hactenus subscripsisse censendi sunt, ut ante annos praescriptos tempestivi haberi nolint: seu, ut mollius dicamus, ut tempore clapso, illorum aetas amplius intempestiva haberi neqneat, nec debeat quali strio condita est pragmatica super hac re sanctio Caroli V Gali Regis , cuius partem edidit Choppinus, Sintegram exhibet Limnaeus in Notitia Franciae: ubi inter alia praefatur Rex ; cum Iuper adeptione vel administratione Regni non rζ-periatur certa at M coutitura, vel pronita a Iure in Rue, qui β-ιutus eIt rii bru ct c. VIII. In aliis, ubi ex voluntate populi habet Regnum Princeps . ibi talis Legibus populi, quantam illae requirunt at tem in futuro Principe , ea condicione se committit , ut fiat demum Princeps; postquam autem factus est, definitione aetatis alia non facile egebit, nςc aliquam admittet, nisi quam ipse ubi forte dicturus sit. Quo modo Nero septimo decimo aetatis anno Imperator factus, ad Patria Patris appellationem intempestivum
Sueton. δει- civiliter se dixit, recussio nomine propter aetatem. IX. Reliqua in tempore finita, sive animata . sive inani mala , a nostra civili s. morali aetatis tempestivitate in totum re movemus. Uti enim omnis moralitas, ut quae sub astimationem
iuris cadit, frustra in talibus quaeritur: ita etiam praesentis qualii 'iisuillo
d. Doman. Franc. I. I. eis. m. Ia
22쪽
finitio remotissima a talibus est. Quibus tamen Iura burialia somniare volupe fuerit, hi sorte & hie habebunt, de quibus sibi
gratulentur. Nam & brutorum aetates perspectas habere convenit illi, cui familiaris res est curae. De Equis, ut alia taceamus, si 'ae 3 monet Virgilius.
Sed tam ista aetas ad morales actus habet respectum, quam quod δε - 33, r Plinius talubritatem Falerni vini locat in media aetate, quae ipsi in quinto decimo anno incipit. Nos enim jam supra nudam temporis computationem, licet illa rebus signum aliquod imprimat, hominibus observandum . 1 civili bominis aetate segregavimus. Et ius siquod, proprie dictum. ob notitias naturales brutis vindicatum satis refutat Grotius , & qui in illum annotarunt: in GLAE SPquo novissime etiam satis praestitit Joh. Frid. Hornius peculiari libro , de subjecto Juris naturae... & corpore vacuas mentes, cum quidem initii ratione finitae sint, nec tamen esse desinant, in aevo ponunt Philosophi, non in tempore: unde nec temporum vicissitudinibus subdi poterunt. Interim tamen & Daemonum seu Genioru in . cuique homini propriorum , quidam Ethnicis Iuniores dicebantur, qui ignobiliores animas corporibus ingerant, ut videre est in Excerptu Marci Ficini ex Proclo Platonico. de aninia θ damonibM. AEque absurda Patrum primitivorum nonnulli tradid runt. occasione istius loci, qui habetur Genes. VI, ex quo inserunt, Angelos Dei, in tutelam hominibus additos, consilevisse turpiter cum mulieribus, indeque medium quoddam inter homines & Angelos genus fuisse pri,creatum , ut habct Lactan tius Firmianus, qui Daemonia terrestria appellat, quae adeo augmento , atque sic aetate opus habuerint liti tamen d cpravata Sclipturae interpretatio satis jam a Theologis aliisque resutata est. quo faciunt, quae ex Eutychio Patriarcha Alexandrino, S tradi. tioniblis Orientalium, Scidentis de Synedriis tradit. I. l. e. t. . XI. De Animabus a corpore, temporali morte, separatis disputat Tertullianus contra quosdam Philosophos, qui stati ie---- m . c.
23쪽
rint, animas hirmatura corporis morte prer intra, eo usque vaga sibιc , donec reliquatio compuatur aratu, qua cum corpore pervi
xissint , si non obligenr intempsive corpora ill ιrum. Quibus tamen ubi inutilem hic animae moram demonstrasset, sive vitae hujus tempora fixa dixissent, sive mobilia, tandem egregi E addit: e Etatem non potest capere anima sne corporι, quia per corpora ο
XII. Cadavera & cineres defunctorum, quod hic obiter inserimus) ut sine anima, ita & sine aetate degunt. Actione enim au. L. 6. G destituti mortui , agendarum rerum desinitione non indisentis. c. ad L. Quamvis uti non nullum in Societate adhuc respectum obtinent E sublati: ita & effectum aetatis tuae, seu juris aetatis, aliquem, posthrelinquere de transmittere possunt. De quo sorte sibi.
De eo, quod definitur a tempestivitate aeta
tis, seu de qualitate, ex aetate homini competente. Et de modo definiendi. I. Ese in homine qualitatem VII. malis actionum ex actutatatis , cst dici. olimatio. IL o III. Id demonstratur. VIII. aias cedi o in here'
IV. t n aliqua aetatis asima. tio in Statu integrituis. V. Euanta sit consideratio aetatu in universali Soci
des transmutipossit. IX. divomeri gaudeas Heres jure aetatis defuncti. X. De modo definiendi re u- sivὶ.
TAntum characterem civilem imprimit Tempestivi homini, ut vel maximὰ ejus in moralibus actibus respect
24쪽
habeatur. Hinc hominem in jure dicunt eum, quem atra deman.Min h. strat: ct aratem, persena per modum substantia inesse. Atque Cel 97. se statis aetatis dicitur: alibi etiam aratis condicio. c. . II. Etenim praesentiam hujus qualitatis in homine dicit μοι. ipsum temporis in hac mortalitate imperium , cui corpora nostra , & per haec, melior nostri pars , anima quoque , tam sunt obnoxia, quam est humanum . nasci & mori: inter quae duo , progressus , qui in vita conceditur, aetati locum facit. Interea accidit, ut, dum istis motibus corporeis concedit anima, toti homini prout in progressu tali mutatur, accedente Juris sienaculo,qu' 'thas aliqua imprimatur, quam per tumporis dimenuim dignoscumus, & quae ipsa ut supra dictum, aetatis nomine venit. Ipsum
enim Tempus ex sua quidem natura vim causatricem nullam ha- -r. L. . .
bet in moralitate: accipit tamen vel maximam, ubi iuris dispositio quasi civitate illud donat, plenosque ipsi tribuit effectus. quod oenon tantum ex praescriptionum natura, sed & multis alii. causis Mosi,jb. satis est probatum. Ea enim ratione, qualitatis instar induit tem- f. d. o. pus, ut rem moralem qualiscct. Hinc constans Dd.rum tradi Atio est, Tempus ad formam pertinere: ita ut sorma dicatur ser vata, si observetur tempus. In quibus Dd. quidem pinguius loquuntur , ut pro forma , accidentem aliquam qualitatem i mellectam velint, quae necessariis ad actum requiritur./Atque sic tempus etiam concurrit in qualitate aetatis constituenda , non tamen
ex vi sua. sed quatenus jus ipsi adsistit, & ex tempore hominem civiliter qualiscat.
III. Declarant id actus omnes vitae nostrae: Intellectus enIm, qui illos in moralitate dirigit, interdum plane nullus, quantum ad exercitium . interdum insuffciens, tandem aliquis pro gerendis rebus, in homine est . idque pec.aetatem, quae co poris mutationibus intellectum simul involvit. Nam, ut inquit Plutarchisi, Ratio in copis demιrsa , istique contemperata , simita ejus D , corporu refert U ctibvi. Demonstrant hac imperia concupiscentia, qui pro modo ηονporu incitantur, σύ secundum qis murm tiones vel concitatiores, vel languidiores fiunt: Pergit i m : Et
25쪽
sanguinu, celeres, feroces, ardentes atque rabidasint. Sembia , quia principium concupissentia circa jecur restinctum est, ac debili. ratum, magis viget ratio , elanguescente una cum corpore assectauri capace parte.
IV. Inde inquirant, quibus ocium est . an in statu interritatis humanae , s ille perstitisset, ista etiam suisset artatis quatas λ Quatenus illa imperfectionem dicit, cateniis sane integer rimae isti condicioni non convenit: Et forsan huc fecerint, qui
Fagius ad Genes III, 22.2 Dd. notari solent. Quatenus vero insinuata/ GH i ordinem rectae rationi convenientem. quale est . iuniores a senioribus regi , eatenus etiam inde repetere qualitatis hujus emi. Ziegi. nentiam , quid vetat λ D. Aurelius Augusti m , ' infantilem heb Gror. II, 3, tudinem & infirmitatem animi Ze corporis quae nihil aliud sunt 'j aetas infantilis a peccato primorum parentum arcessit,
qua DEUS, inquiens, voluit esse tanquam primordia catulorum, quorum parentes in bestialem ritam mortalemque dejecerat: Sicut scriptum est, Homo cum in honore esset, non inteolixit: Comparatia
est pecoribus non intelligentibus, ct fimilis factia est illis. Quales autem hominibus, si non peccassent, nati fuissent liberi, alibi
in eammenn movet idem Augustinus, & breviter recenset Lud. Vives. V. In Societate civili , qualem nunc concipimus de habemus, tantam habet haec qualitas considerationem, quantam con ditionum non facile alia. Haec namque fundamentum est, ad quod se reliquae omnes convertunt. Omnis actuum human
rum aestimatio ad aetatis primo respectum, tanquam ad lydium lapidem peragitur. Id enim recta ratio praecipit, ut cujusque a nimus ex naturali sua potentia examinetur & dijudicetur. Hanc
vero explicat aetas, quae principium agendi claudit & pandit, sed ita, ut simul modum indigitet judicandi. Et quamvis Hiras scripturae variis in locis . ubi DEUS justitiam populo suo inculcat, praecipiatur, ne judices agnoseant facies judicandorum; Id tamen
ad aetiim potius adaequationis, quo cuilibet secundum merita suum tribuendum, pertinet; quam ad actum aestimationis, quo actiones, quales quantaeque sint, antὰ ponderantur, tum ex aliis , tum imprimis ex conditione aetatis, si illa nondum perfecta, anxi . jam ua
26쪽
iam eonsecta sit: Sed & omnia attingit aetas. Hinc natura eo stituisse videtur, ut Juvenes sabsint. Senioribus. Et DEUM ipsum aetas, quam actuum innocentia commendat, a severa vindicta erga Ninivitas retraxit i Et Heraclea apud Livium ' stias Du. 4,f.. suas puellas, quasi ex rec pro inter gentes jure, salvas praestare satagit, dum objicit percussoribus, aν ea aetate etiam hostα iratoι abstiηere. Quo etiam Papinianus Senes refert, dum canit:
Turba Senes. Contra de Barbaro & procace milite in poenam immittendo DEUS edicit, talem esse, qui non riserat Sem, nec ρaννuis par. Deus 2 csa: ea . Et intensissimae miseriae argiimentum est, imbeta ἀ- Deue. 3a. ahialis quomodo impotentem victorum libidinem Livius deseri- φκur,aia. bit, quando, vique ad ι setium, ait, eadem ira crudelu pervemi. Hinc quoque malum a Principe puero, reipublicae praesagium t nes sto, is.& tenerior dolor, si liberi adulti jam, sed praematura morte ob. eant. Atque eiusmodi sexcenta alia.
V I. ista ergo qualitas admodum providam passim legum
euram experta est : imprimis in Republ. Romana, ubi venera- αν. D. δε bilis non tantum semper Senectus, sed & aetata minorum pers nae & rebus exacte prospicere, publicis adnii meratum est mune. N. Lis Ea ribus: & si quid in alimenta inurmae aetatis Iegatum esset, ad publicum Civitatis honorem tractum; praeter alia, quae plurima hu L. 322. manissime circa aetatum indigentiam constituta sunt, unde passm iura & privilegia, & excusatio & beneficium aetatis ibi cre. Tacit.Germ. pant. Ita antiquis nostris Germanis Rex vel Princeps, prout euilue Π si aras, audiebantur. Et Luitprandus. Longobardorum Rex cuili--Long b.
bet Pi incipi & Judici propter DEUM animaeque suae mercedem commendat curam aetatis sequi ris. VII. Caeterum eIn aetis intεν externa, ut ait seneca, per E s. 93.
quae tamen de internis iudicare licet in Civili vita, quousque natura & lex permittunt. Unde etam variarum praesumtionum scindamina ex aetate deducuntur. Interim quin non raro fallantatalis fgna, dubium est nullum, ubi vel interna mentiuntur aeta-C α tem
27쪽
tein alienam, vel suam non attingunt. ' Inde s qui supra hominem quid sapiant. his intimioribus immergere se licebit. H mini tamen externa ista sussicere ipse DEUS ' profitetur ad D. muelem: Cordis interiora introspirere, id soli sibi tribuit.
VII l. Porro de aetatis qualitate notamus, esse illam quid personalissi iniim , ut vocant, quod ita persona: aahaeret, ut avelli nequeat. Unde nec cedi, ' nec ad heredes transmitti possit: sed cum persona extinguatur. ita ut Cessionarius ne quidem jure, Cedenti ex aetate quaesito, uti possit; quia Cessonarius, tanquam Procurator in rem suam ex propria sua pe sona agit in suum lucrum , ' adeoque descit persona, cui haec qualitas peculiariter imhaeret. uti contra Franethium ' tradit & firmat Doctor noster Lasterbachius in Paratino Jum,' de in tractatione speciali de Procuratore in rem suam. 'IX. Id tamen in Herede variat. qui, defunctum repraesentans, ex ejus persona effectu juris ex aetate defuncto quaesti fruitur. X. Ipse modus definiendi requirit regulam aliquam moraliter exactam, i. e. quae latitudinem aliquam admittit, nec in puncti conceptione haeret. Idque agit vis huius tempestivitatis directrix ita, ut aequam propostionem constituat inter tempus homini ex determinatione legis acquisium, & inter actum civ lem, ne imputatio & effectus aliquis inde petatur, ubi causa adactum ordinata non fuit, nec esse potuit. De quo amplius disseremus deinceps in aetatum partitione. XI. Exinde tamen patet, quod modo hoc finiendi probe observato, vix ullam tam infirmam noverimus aetatem. cui non actio aliqua proportionata attribui possit, seu cui non sua competat tempestivitas, quam ne infantibus quidem iura denegan Unaquaeque enim aetas naturais quiciam habet, ut ait Cicero. quod ita t/mpore percipi debeat. . D
28쪽
Divisio tempestivitatis aetatis.
TEmpestivitatem aetatis hactenus in suis principiis perspectam, dividimus in Impletam, & Suppletam. Imple. QI
ta leu completa ilia nodis ell, quae terminos ordinarios commu- r.
niter vel singulariter definitos. vere & praecise implet di observat. 3. 3I I. Suppleta est, quae intra ordinarios terminos adhuc de--α currentem aetatem aliunde ex certa causa supplet. illa naturaliter se habet, idque . quod est dicit; Haec civiliter aestimat & praefini et, s. 'aetatem, quae revera & ordinarie non est. De utraque in sequentibus paucis Uendum erit.
29쪽
I. Gradus se partes aeraris naturales. II. Panes aetatis morales,
modus uti. constituendi. III. Diversa aetatum consed
R. Poetarum cst Rhetorum. VI. Legumiatorum, o intere pretum. VII. Diversorum' se πιν sit arae partitiones anatum. M. Gradus aetatis in Re R. Rom. ex Scriptorum monumentis. IX. Ex Icus veterib. X. Ex Constitutionib. Priampum. XI. Ex Interpretarionibuι θcommentationbus Dd. XII. Nostra aratumpotitio.
A Cit tempestivitas aetatis in singulis aetatis partibus. Est ad
tem aetas humana totum aliquod, quod ex partibus suis comuernet m - stat. Nam materiale illud aetatis nostrae, quod supra indigitavi δε--3 - physicae aetati, essicientis causae loco erit) no' uno penso conficit omnem aeratis molem ε, sed per totum vitae humanae prbgressiim id rePlariter cavet. ne inordinato saltu initia cum extremis mox conjugat, & valida nimis mutatione subjectum suum justo citius destruat. . Neque enim aetnaeas Natura humano eorpori indidit flaminas, an se mox , omni pabulo consumto ruituras ; sed aequum adhibuit calorem , qui lambendo natu fontes, S sensim delibando nativos humores per partes decerpit di nutritur, istoque suo motu & progressit insignem passim h in t . , i. m. narum vi luxum mut tionem insinuat, atque per hoc aetatem Iri . MEA I. gradibus distinguitii L Ita naturam contemplans Lex Societatis, observat si dulo,
30쪽
dulo, quantum ex naturali illa elaboratione pro secerit homo ad id, ut aut essiciendum ipsi aliquid concredi, aut effectus aliquis moralis imputari hae ratione possit. Intellectus enim , qui priamas sibi in actionibus moralibus sumit partes, ab initio intra mentem recentis, & fluxis retinaculis compacti hominis delitescens, inter perpetuas calidi in humidum nativum operas tempore demum eluctatur, & quo remotior a suis initiis, hoc redditur exacto adhibito iudicio acrior. & subministrante experientia perfectior. Cum his ergo componuntur negocia in communi vita obvenientia , quorum quaedam nudum saltem intellectum boni malique exigunt: quaedam vero insuper requirunt judicii vim . N in electione boni constantiam : quaedam item prudentiam exquisiti consilii, & cum auctoritate gravitatem invictam: quaedam 'praeter animi virtutes, corporis vigorem desiderant. Sic pensata ad commodam Naturae Jurisque bilancem , cum negociorum pondere, humanarum virium eisicacia, prodeunt gradus seu partes aetatis quoque morales: quas & ipsas populariter arates dici ψM. L. mus ; quamvis non nisi unica aetas sit, quam per partes vivimus.
III. Reperias autem varios variorum numeros aetatum; ne
dicamus, singulos hic fere suo sensu abundare. Nos cuique ad suam rationem libero esse facile permittimus. Aliud tamen hic agunt, qui naturam nudam in homine speculantur: aliud item , qui naturae humanae nobiliorem finem, seu vitam socialem re iaciunt. Omnes iterum diversa causarum consideratio exercebit.
I V. Hi pocrates & in duas, & in tres, & quatuor, & sex,& septem partes secuit universam aetatem, sibi tamen nullibi contrarius , uti eum defendit Cardanus. Nihil hic attinet re- ν---ον .censere omnes, qui non nisi naturalem in homine mutationem et ' in finiendis aetatibus observasse videntur. Aristotelas hoc modo tres gradus notavit, sta incrementum, stilum seu consistentianti& deminutionem, ad quem numerum, omnes alias aetates, quas
diversimode Medicorum schola congerit, facile reserti posse docet Sennertus. Aliorum lusus hic lubentes praeterimus, mi aut
per similitudines , aut ob arcana commercia , numeros aetatum
mutuantur a Fabulis & theatris, aut a Planetis , aut a Mensbare ''- ,