장음표시 사용
91쪽
mortem tendat. Mors enim Senectutis terminus est; quae sicut in reliquis aetatibus violenta & contra naturam ; ita senectutinaturalis est. ' vitam emim adcinentibin vis aufert, Ombia mala XXI. Si tamen tota aetas hominem qualiscat esui liter, videndum obiter, an ultimum aetatis momentum ibi adhue contingat , ubi qualitas talis existere potest, i. e. in vita Ea disputatio ad illam recidit, qua quaeritur: quando moriens moriatur; camjam in morte essu, an tum etiam, cum in vita foret quam in f,mposiacis quaestionibus agitatam refert Gellius. S: verbis Tauri
Philosoplai. gravissimos Philosephorum ea de re quaesivisse dicit.
Scrupulositatem illam etiam antiqua Jurisprudentia observavit,&stipulationes atque legata, cum moriar, vel cum morieris inter uti. lia retulit cx eo, Clucraritatem a complectantu , ne quid statue retur contra principium , quo actio ab herede vel centra heredem incipere non poterat. Postquam tamen principium illud constitu
tionibus Justinant 'abolitum est, disputatio illa injure inutilis nu
hilominus non est. Quo ad aetatem hanc quidem in tantum proscit haec quaestio, ut illam agere hominem dicamus, dum vita superest. Cum autem niavi moriens, nisi virens: O morti aceedens, vita decedens, adhuc Lamen in vita sit, dicente Augustino; ' inde senectutis terminus , licet a morte ponatur , intra tamen vitam adhue est , quod ipsum si cui eum Platone repentinam nat ram appellare libuerit; per nos sane licet. κXXII Itaque dum morte terminatur Senectus , patet
vere Ciceronem dixisse , quod nullus sit sin/ctuti terminus ab humana scit. potestate prascriptus. Observat illa quidem istum terminum, non dicis N praescribit. Unde liberrimi hac ratione sunt Senes, quorum nemo tam spei est vacuus, qui se annum putιt passe virere. quod mollius exprimit Seneca: nemo rum Sιnix .st, ut improbὲ unum diιm steret. Adeoque aetatem suam Senex sine Civili praescripto agit, donec, satis vocantibus, peragat senim Simictus peractio aetatu, tanquamfabula.
tu. Unde pessimo instituto immanis barbaries, sive ex pie tatis, sive ex necessitatis praetextu, vitae Decrepitorum duranti diem. dixit,
92쪽
ti Nonius. dixit, si vera sunt, quae Autoribus, pleraque fabuloss, narrantur. Scribuntur enim quida ad certam metam annorum tolerisse Senes suos, septuagenario majores mactasse, quod de Berbiccis resert AElianus. Aliis terminus ejusmodi fixus non erat, sed ubi quis admodum senuerat, a liberis & propinquis interimebatur: cum absurdum videretur, si delirus senex rursus ad puerilem impotentiam relaberetur. Alii vita fessi senes, ex publico more epulati, delibutique luxu, praecipites se in mare dabant. Quae ordine justo ex suis Auctoribus annotavit & examinavit Robertus Sharrochius lib. de iciis secundum Iis natura. quibus singulis transeribendis supersedemus. XXI V. Quid Deponitanei Senes aqvd Romavos sibi vo- . . luerint, dubitare malumus , quam pietatis ' erga Senes semper studioso populo, tantam allinere barbariem, qua Senes sexagena ,-- .' 'rios de ponte in Tiberim, sacro ritu , deturbatos riserunt Festus '
I. Raria aetatis su sementa. II. ct III. Prudentia er malitia δεῖ mentum. IV. Subest interdum his M. iura ludibrium. V. P obilitas an aetatem sup- eat. VI. Principalis domus pec
VII. Iesbius , apud mures Germanos hoc nomine Harena.
93쪽
pleat ararem. XIV. An Matrimonium.
XV. ct XVI. An Morbi. XρIL ct XVIιL S plementum ex benignitate Juris in Infantibus Infantiae proximis.
XIX. Supplementum ex Tutorum auctoritate. XX. An hoc praeset etiam gumior honorarisb. XXI. Supplementum ex com
sei Magistratu . XXI II. Supplementum in casu necessitatis publica. XXIV. Mimia proici Iupplementum in menti uectione. XXV. Supplementum singula' re ex concelsione sum petessatis. XXVI. Motuplex venia Mtatis. XXVII. Aenia legis annaria. i
XXX. Supplementam privilegiarum odiosum
Upplementa aetatis agnoscit singula iter Tempestivitas mortis ex causis , variisque modis applicat. Concedunt enim interdum luxurianti naturae, Leges; interdum imbecilliori ob utilitatem subveniunt: deinde suo risori aliquando ob necessita- tein, derogant; aliquando vero quid indulgent singulariter. Sed nec eadem ubique supplementorum ratio est: quaedam in singulis δε μευ ε' terminantur; quaedam finiuntur ce tis causis. nulla omin re modam impletae tempestivitatis vim obtinent.
II. Conniventia interdum naturae causam pratirminis atatu in iis . qui naturali sagacitate alios anteeunt, & ma' turitate ingenii ad rerum gerendarum aptitudinem ante aetatem
94쪽
III. Hoc lapplenientum in bonis, & ad bonum sirem a via. E. r.ei tendentibus , slertia, prebitiaque mentis a dicitur, & praematura δε νυ prudentia : b quam eandem malitia quoque nomine, bono sensu, interdum venire arbitrantur Dd. e Etenim malitia prudotiam p. .--Ξo esse rideri vult. aut tamen eam imitari, ut ait Cicero; d sine enιεν. Da tamen in malum vergente , facile ab hac distinguitur ε, & in malis, suppletionis aetatis quoque causa est e I V. Saepὸ etiam hic cernas naturae ludibria & ponentos παρ. Ge. quid ; quale in Ludovico I l. Hungariae Rege , qui praematu- um a M. ν 6- te, de ante DIebl natVs, ' per omnem vitam praeceps ad prae- 4 α
matura fata properavit. Atque universm , senilem Iuventam praematura mortis signum esse, tanquam ex oraculo censuit Cen- C. S. -υων
serius Cato apud Plinium. f se dimV. Ex hoc tamen capite Tiraquellust concludit: Nubili M. quoque aetatem suppleri. Et sand videntur ex praestantioribus na- o 'IAE Tti Parentibus , naturalem quoque indolis praerogativam habere. Unde Plato: b consentaηeum ess, meliores e se ex nobili genere, quam ' Μi ael. ignobili. Et eodem argumento Aristoteles, ver mile est, inquit, meliores ex melioribus nasii. est enim nobilitia, virtus generis. ιAlia tamen ad hanc iuppletionem concurrunt, ut est proba Edu f VI Asia cario, altera natura ; cujus dum quaedam praecepta consignare instituit Plutarchus, i fundamentum ejus statuit in ipsa generatione di virtutibus parcntum. Idque inter naicendi felicitates potissi etimum est , quod in praecellentibus domibus commodior haberi Comment.
possit educatio. quae isthic ed curatius tractanda. qud proniora 'ibi ingenia nasci certum est. Nam est justa educatio medium propagandae nobilitatis, eique adjungendi mentis generositatem.
de qua iterum Aristoteles, ' nobile, dicit, est ex generis virtute', ' a. raetorigine sum autem ex eo, ut non desciat natura. Iuvant ista omnia μ λ eo . is. exempla Majorum, in quibus recens ab Infante memoria exercetur , animique sumuntur. Salustius ex multis praeclaris Romae No.-. Viris audivisse se testatur, cum Majorum imagines intuιrentur, b ora
νιbemant ima fibi animum ad virtutem accendi. Nec denique rude philosophatur Iohannes Huartus, supra iam nobis memor tus , dum laudi O honori, quo a tenera aetate altius nati extol-K Iuntur,
95쪽
luntur, stimuli plurimiὶm tribuit, ut delicatioris licet vitae a N
VI. Inde non improbandum, quod in Regnatrice Do mo praematuri admodum Juvenibus honores conserri coeperint, uenia. I, dubium, ut verbis Barclaji utamur, grandius qui Dis s. in 'uars istu itaenis, qua ad regnandum a puero instituuntur;fν hoc natura facit, sipe disciplina rectitudo; aut potiks dAὶm cura. Neque dec st ratio, quae ingeniorum principalium habilitatem
a communi lege libereti nam, pergimus cum Barclajo, confluctu dine honorum, qui Principum liberis babentur, Obstupsit supremgustus . ac veluti acies , aliturque imperandi serta illa siecuritan Quamvis id sub initia statim Romani Principassis actum, ut malam supplementa advocarentur, quam ut omnis principalis aetas civili lege eximeretur, splendorque ostentaretur Augustae fortunae Unde variis artificiis ea res tentata est. Reperta sunt nomina, Tari . t. 3, naturam etiam anticipantia. inter pueros adhuc, Principes Iu-δ ventutis appellari, quod Lipso etiam ridiculum videtur, am--δε, 6 ' ' Magistratibus destinari: deinde nee infantiam egressis conferri quoque. Hinc in fastis Consularibus Anno V. C. ii Iesreperitur Consul creatus Varronianus NOBILIS PUER, Joviani Augusti infans, & in cunis adhuc vagiens, filius. iterumque anno V C. i 39. Honorio, Theodosii Imperatoris Filio, NOBILI PUERO gestus intra infantiles annos consulatus est , qui de obsignat in Codice Justinianeo LQιm X IV. de R ligios o sum
tib funeri Reputent tamen hic aulae mancipia, ne vesaniae sun e. A. 4, supplemento, seu complemento, quid peccent. Tiberius s ετ, α nὸ Caesar impatienter indoluit, aquari Pi incipales adole centes, Neronem & Drusum, Senecta sua. ita namque moribus corruptis adulatio perinde anceps, si nulla, ct ubi nimia est. --n3, . Vi I. Germanorum nostrorum, hodieque durans, nobialitatis generisque honos , Tacito jam satis celebratus est in hac
96쪽
ipsa causa, qui, insignis, inquit , nil G , Mi Patr/'
merita , Principis de iisnem etiam adolesceηtuis Ugnant. cete- . . ru robustiori in , ac iam pridem probatu , aggruantum mc rubo intιν Coni σε ast c . . VIII Atque est, ut ob virtutem conlprcuam, α non vulgariter maturam . ex factis ad natalium eminentiam conclud
tur: Uti Saul Rex , Davidem juvenem , ob professum exbibitumque heroicae virtutis animum, de orisis praestantia suspectasse invidetur, tam solicite de genere ejus conquirens. IX. Juvat Naturam ars ct scientia, unde & illa forsan supplementi rationem praebebit. cum didicisse fideliter artes, emolliat mores, adeoque naturalem ruditatem praeoccupet. Et sanὸ necesse est, ut is, qui artem &scientiam profitetur & venditat, milla arte plus sapiat etiam intra aetatem , quam iners alius. Unia de si sorte contingat, talem circa artu fisa principia falli, frustra ad aetatis compendia provocat; cum ipse ignorantia uniters alium Gistat sibi damni causi. a Extra autem sua artu terminos, st, atur communi aetatis condicioni sine supplemento. b Ρ quibus .uleata in hypothesi quaestio decidi potest; au IM a Dolor, mi- , , mr tamen aetate, decurum serest queri, stratatis proii P. in o. . integrum restitutionem petera post λ c quoad Mercatores, decidit istum ea ni Stracha d tractatu de Μζrςδxv c.
X Dilistentia in re familiari, & industria in actibus ocmuneribus publicis aliis perspecta, hactentis, in se a pr sumtionis, supi letionis causam ministrat aetati, quousque se circum- Ventum ab alio talis probare non potζm Brisonem. XI. Quamvis, juxta Baldum, ' Iuramentum Hssaces pue--c d. nou reddat tamen de maiorennitatis, a Minore iuramento corporali c8nsi ata, item , iurata renunciatio beneficii aetatis sponte facta, ita stippient aera e ntem, ut ex aetate auxilium deinceps stustra quaeratur. ' Quod ta. s
97쪽
men Ant. Faber a restringit, ut iusiurandum suppleat quidem
desectum Iennitatum . quas alioqui ratione aetatis intentenire oporteret; non vero ut imbecillitatem consilii, quae in ea aetate eu, emendet & corrigat. cum, qua facilitate contrahunt ejusmodi aetatis homines, eadem etiam iurent.
XII. Sane formulae istae, Crasti tui 1 2 dilichen mi 'dreu und Esauhin i licet communi Germaniae
consuetudine b vim iuramenti corporalis habere dicantur, illuque aequipolleant; tamen non videntur hoc supplementum inducere, c quia a Lege ipsum corporale & formale juramentum roquiritur, quale formulae istae revera non sunt. dXIII. Ex L. Iulia & Papia foecunditas de numerus liberorum olim supplevit aetatem ratione honorum; e sed nullo m do ratione administrationis rerum. fatque inde ex hoc capite L. Iuliae non multum patrocinari feminis foecunditatem rescribit Gordianus. XIV. Matrimonium de iure civili b directe supplemento locum non facit. Illustre hujus rei exemplam describit Gra-mondus, i in Gastone Principe Aurelianenti, & Regis Ludovici XIII. fratre, qui tutelam Filiae ex deiuneta Monpenseria unicae, bonorumque administrationem suscipere aliter non poterat, nisi impetrata aetatis venia. Ex consuetudine tamen fere matrim nium Curatoris o cium, in Minoribus, cessare facit, ut tales in ea sint condicione, acsi veniam aetatis impetrassent; uti scribit Christopli. Besoldus: quod etiam expresse Iure Provinciali Wine bergico I cautum est. idemque confirmat moribus Hollandiae Sibmon a GrCenemegeia tr. de LL. abrogatis; m & de moribus Civitatum quarundam in quibus viget jus Lubecense, Mevius , n qui& de sententia Hispanorum JCtorum, huc inclinante, testatur. εΑn autem tales in contractibus & negociis suis laesi restitutio nem impetrare possint λ Assirmat id Besoldus, ad Jus Provinci irtemb. p & confirmat D. Lauterbach in Conclusionibus i rensibus. q
98쪽
XU. Pertinent hue etiam Morbi, qui variis ex causis ad zaehῖas Laestiti & contracti, degeneri saltu ad desectam hominem aetatem r, praecipitant. de quibus iam aliqua tractasse nos meminimus. Faciunt huc & intensiores animi passiones. nam secundum Siracidem Olim iraicundia minuunt diss, ct curarum angπα aut Mannos senectam inducunt. Non paucis etiam, ubi per scordiam Salustuirci, tempus, ingenium is xere, natura iUrmitas accusatur. XVI. Sed an taliter in Senilem condicionem protrusi, Senum jure aestimandi sunt λ Distinguit Zachias & quoad debilita- ὰ Ltes corporis assirmat, quoad animi prudentiam negat. Nos ta- serr. men & quoad primum non a Senum tantum, sed di omnis aetatis condicione remotos esse arbitramur, atque quatenus causam i firmitatis agnoscimus morbum, inter A sorbos locum ipsis d putamus. nam & iuxta Plutarchum , qui imbecillitatentis corporis excusationi praetendunt, si non tam senectutem, quam morbum mutilationem corporis accusant. oad alterum autem, ex men ta c. mite Philosophi, ' senilem prudentiam ejusmodi morbosis eo minus morbos ex assiunamus, quod praeter defectum annorum & experientiae, ae- v gritudinis torpor tali quoque anam vires non leviter corrumpat r& deterat.
XVII. Utilitatis gratia Iura supplent immediate aliquam do aetatem, ut, ubi nullus plane intellectus ex teneritate aetatis , seu natura, seu iure est, ninilominus tamen aliquem adcsse ponant, qui deinceps mediata iuris suppletione sustineri possit. Tale quid praestat Ius in rebuι facti, ut scit Infans , cui alioquin L. 3et. s. r. millus ad id sensus est, possessionem eapere possit, supplente ju- - . Hi dicium ipsius, jam a Jure suppositum, Tutoris auctoritate. XVIII. Idem eiscit Jus in Proximis infantiae , quibus eodem modo intellectum tantum tribuit cum sita Jure nullum s. s. r δεμ habere dicantur) ut in iis etiam, quae juris sunt, tutoriae auctori-- '
XIX. Mediate ita supplet aetatem Jus, quando aetati, quae A. deIO. M. intellectum jam quidem habct, nondum tamen Jure persectum, vim aliquam mediam adjicit, cujus assistentia judicii defectus, in rei testione, ubi opus est, suppletur. Id contingit L in aetate
99쪽
a arr. D. 4. lari mediante Auctoritate Tutorum, pupillis legitime a conm-G. U. tutorum. Praesente enim hac auctoritate, Pupilli omnia rectὸ pu ru . ζι Ti. desectum potestatis, ex aetatis causa, c.' in. cluduntur. βν. r. P. GC. X X. Idem supplementum praestant Tutores Honorarii, cui - L administrationis causa , sed tanquam ordinariorum Ob- ,. I. servatores, constituti sunt; nisi ista facultas ipsis sit adempta. ἐ qu -,. r. νών. modo controversa ista jura conciliat D. Lauterbach. Disserti de
XX l. Contingit tale supplementum II. in adulta aetate, is a. γὼ/. mediante Consensu seu assensu Curatorum ,s qui Adultis constituue e. 3 ι, as. sunt, quorum tamen gestis non aeque praesentia Curatoris nece M. saria , I sed vim addit etiam persectae rei accedens ratiliabitatio. oe ix enim naturae consensus simplicis conforme est. hXXII. Supplementi huius supplementum interdum inte curar. venit a Magistratu , ubi, quacunque ex causa, Tutoris vel Curae L. εφ copia nulla est: sed iis demum in negociis, i ad suorum sis, essicaciam decretum Magistratus non requiritur. quo casu, non se, quidem ipso jure , tuitione tamen Praetoris negocium sustineisua. . e. M. tur. Ceterum ubi decfetum Magistratus requiritur, siquidem duplici contrario ossicio fungi non potest Magistratus , ibi hoc Od admittitur. Is aud. XX lII. Ex necessitate publica interdum supplenda est ae-Franali. φ tas in deferendis muneribus personalibus , si Respubi inopia i-
ς doneorum iustae aetatis hominum laboreti m Itaque tempoi e bellic j.. Punici secundi Senatus decrevit: n Tribuκι plabu ad populum errent, a ni/. ι AEdu qui minores Aptem ct decem annis sacramento axissent, iis ριροιο - ρή ἄ- inde stipendia procederent, as septem ct decem annorum, aut mar
a. i. δε - η iter facti essent. idque ob inopiam Juvenum, contra le-
gem Regiam hactenus receptam. ο In Decurionatus molestissimo Aelsius Zeia munere saepius ista necessitas obvenire potuit, ut ante statos a P - f m 1 os, Curiae aliqui inducerentur ;ρ quia sit aliquanto meum, boni florum hominum liberos, quam . mbe in Curiam admitti. q QR
100쪽
ratione munere quidem recte sungebantur. in aliis tamen aetatis L. ti. D. Ibeneficia non amittebant. De M.
XXIV. Et quamvis antὸ Pupillis , qui Tribunatum numerorum meriti essent, ex militari privilegio, aetas testandi fuerat suppleta; id tamen Justinianus Imp. sustulit ' Simile supplemen 'L. Hi C. a. tum in Militia, quam vocant, spirituali, Lege Constantini inductum, restinxit Leo Imp.' Nov. s. XXV. Denique est illustre supplementum a gratia de in- Cuiae. i dulgentia ejus, qui sicut reliqua Civilia Dra, & aetatis tempesti- IO. vitatem manu sua versat. Quod ipsum supplementum facile son- tem suum ostendit in Iure suinmae potestatis nomothetico, cuius p ς'ς
proprietas uti eli Legs in commune etiam de aetate condere; ita Σ-,.
quoque de conditis dispensare,' singulariterque aliquid indulgere. Est enim hoc supplementum aetatis . ex induimntia summae po- D έμην--
testatis dimanans, nihil aliud , quam privilegium super aetate, Pr γ'
contra Juris communis statuta certis de causis concessum. Inde
etiam infatior bis Indulgentia, gratia , venia aetatis inet. s. o. r. dicitur. Nam di odis um sorte hujusmodi supplementum hic o
XXVI. Non tamen uniusmodi sunt talia supplementa, sed ratione causarum seu negociorum . in quae aetas agit, variant. Ad duo tamen genera, quae huc spectant, redigi possunt, quorum alterum, ad Iuris Romani modum, Veniam suis annaria a alterum forte veniaui uis Lateria nuncupare licebit. Utraeque enim Legum harum circa aetatem occupabantur; illa quidem in ossiciis muneribusque obeundis r haec in libera administratione rei familiaris. Quae male aliis confundi vidimus. XXVII. Venia His annaria expressὰ impetrata legitur ICommodo ad adipiscendum Consulatum, apud Lampridium. Sic is ommodo. de Marco Antonino Capitolinus e Gratia etatis facta. QMastor δε- .. M. Antom gnatin ev. Et Plinius secundus de se: Ego Calestrium Tyro. PMUυώ.nem Praetura sum consecutus , cum mihi Calar annum νιnisset. Atque talem veniam non tantum a Principibus , sed & in libera Republiea Rc mae indultam fuisse, argumento possint esse er, quae , Cicero habet, dum dicit: recentiare memoria suntον africa niti, e i ni f.