장음표시 사용
571쪽
11s DE ORATOR Epre loes,Crquod metiri possumus interuallis equalibui.
recte genus hoc numerorum, dummodo ne continuasit,
in orationis laude ponetur. Nam si rudis Cr indocta putanda est illa sine interuallis sequacitas perenis Cr proinfluens, quid est aliud cause cur repudietur,ni3ῖ quod boriminum aures vocem naturae modulantur ipses quod 'ri,nisi inest numerus in uoce,non potest. Numerus autein continuatione nullus est, distinctio Cr aequalium Crsepe variorum interuallorum percinio numerum confiscit que in cadentibus guttis, quod interuallis distinguuntur,notare possismus n amni praecipitante no possumus. Quod si cotinuatio uerboru baee soluta multo est aptior atque iucundior, si esst articulis membrisq; distincta, quam si continuata de producta, uerba illa modificata esse deabebunt: quae si in extremo breuiora fiunt, instingitur ille quasi uerborum ambitasse enim has orationis conuerasones Graeci nominant.Qndre aut paria esse debent posteriora superioribus,extrema primis,au quod etiam est
melius er iucundius ongiora. Ais haec quide ab ijs phialosophis,quos tu maxime diligis catule, dicta fiunt quod eo sepius testifco ut autoribus laudandis inepti e rei men effugiam. Quartim tandem liquit catulus aut quudistulatione im astini potest elega tius aut omnino diari jubtiliussAt enim uereor, inquit crassus, ne haec aut deiciliora illis ad persequendum esse ui tur, aut quia
non traduntur in uulgari im disciplina, nos ea maiora de deiciliora uideri uelle uideamur. Tu catulus,Ems,
inquit, crasse,si aut me, aut horum quequam putas a tetae opera quotidiana Cr peruagata expectare: im quae dicis,dici uolumusmet tu dici, quam isto dici modo:nes
tibi hoc pro me sol sed pro las omnibus sine ulla dubiis
572쪽
inione restodeo.Ego vero,inquit Antonius, inueni re dem quem negare in eo,quem scripsi,libello me inuenisese eloquentem sid eo te ne laudandi quidem causa interis
pellaui,nequid de hoc tam exiguo sermovis tui tempore uerbo uno meo diminueretur. Hie igitur, crassus inquit, ad Iegem cum exerciditionctum Ibis,qui eralia cr hoc maxime ornat ac limat, ormunda vobH oratio est. Nestamen hoc tanti laboris est, quanti uidetur, nec sunt haec risthmicorum ac musicorum acerrima norma dirigerarer efficiendum est illud modo vobis, ne fluat oratio, ne vagetur, ne ins tit interius,ne excurrat longin:ut membris distinguatur,ut conuersiones habeat absolutas. Neq; semper utenda est perpetuitatem qualii conuersione verboru,sed saepe eapienda membris minutioribus oratio est, quae tamen ipsa membra sunt numeris uincie . Neq; uos paean, aut herous ille eo turbet, si occurret orationi, si inquam se osterent er restondebunt non vocati: consueαtudo modo illa sit scribendi dis dicessi, ut sententia verribusniantur,eorums verborum iunctio nascatur a proae ceras nuens ac liberi6,maxime heroo er paeane priore aut cretico, sed uarie distinctes eo Mat. N otatur enim mari
xime sinulitudo in coquiescendo:er si primi er postremi illi pedes bunt hae ratione seruati, med possunt latere,
modo ne circuitus ipse uerbora sit aut breuior, quam a res expectent: aut longioriquam uires ais anima pati turi clausulas autem diligentius etiam seruandas esse a bitror, quam superiora, quod in his maxime pejictio, atque absolutio iudieaturinum uerfugaeque prima Cr mein dia,Cr extrema pars attenditur, qui debilitatur in qu rans sit parte titubatrum in oratione autem prima pauci cernunt,postrema pleris, quae quoniam apparent σΜ Μ I intelli
573쪽
intelliguntur,uariida sunt, ne aut animorum iudiei' mpudientur,aut auria satietate. Duo enim aut tres sunt frare extremi seruandi cr notandi pedes, si modo non breauiora er praecisa erunt superiora, quos aut chorios,aut heroos, aut alternos esse oportebit, aut in paeane illo pomperiore, quem Aristoteles probat,aut ei pari cretico. Horum uicipitudines lictent,ut tres ij satietur, qAiat dici,
astidio similitudinis, nee nos id quod faciemus,opera demdici jicere uideamur. Quod si Antipater ille Sidonius, ille quem tu probe catule meministi, solitus est uersuue hex
metros aliosq; vari s modis atque numerri fundere ex te pore, tantuq; horrvnιs ingeniosi ac memoras ualuit exemeitatio, ut cium se mente ac uolutate coniecisset in uerso verba sequerentur,quanto id acilius in oratione,exercimnitione, Cr consuetudine adhibita costquemurs Illud duatem nequis admiretur,quonam modo haec uulguε imperiatorum in audiedo notet, cum in omni genere, tin in hoc ipso magna quaedum est Ws,incredibitas naturae. Omnes enim tacito quodam sensu sine ulla arte, aut ratione, quias tin artibus,ac rationibus recta ac praua dijudicat idscium faciunt in picturis er in figius er in aliis operibus,
ad quorum intelligentiam a natura minus habent instrua menti, twm multo ostendut magii in uerboriam, numerorum, ciuis iudicio,quod ea sunt in comunibo infra sensibu3,nes earum rer ue quam funditus natura uoaluit esse expertem Inq; no solum uerbri arte positta movi
Mentur omnes,lierum etiam numeris ac uocibus. Quotus
enim quisq; est, qui teneat artem numeroru ac modorusAt in hιs si paulum modo ostiisum est, ut aut cotracti ne breuius feret,aut productione logius,tbeutra tota rein clamant. Quid hoc, non idem si in vocibuεtut a multituo dine
574쪽
diste Cr populo, non modo eateruae atque conuentus , sed
etiam isi hibi singuli discrepantes e ciantur s Mirabilent, cis plurimum tu faciendo intersiit inter doctum Crrudent, quum non multam disrat in iuditado. Ars enim, cum a natura princta sit, ni i naturam moueat ac delea. ciet,nihil sane egisse uideatur. N ihil est aute tam cognaα- tum mentibus nostri ,quam numeri atque voces, quibus er excitamur er incendimur Cr lenimur Cr languesciamM,Cr ad hilaritatem cr ad tristitiam sepe deducimur: quorum illa simina uss carminibus est aptior Cr catibus, non neglecta, ut nisi videtur, a N sima rege doctifimo, maioribusq; nostris, ut epularum solenniis fides ac tiabis, Saliorums uersus indicant,maxime autem a Graecia uetere celebrata:quibus utinam, similibusp de rebus diis
1 utari,quam de puerilibus bH verborum translationibus maluissetu. Veru ut in versu uulgus,si est peccatu, videte sic siquid in nonra oratione claudicat, sentitsed poete
non ignoscit,nobia concedit,iacite tamen omnes non esse
illud,quod diximus, aptum perfictumque cernut. Itaque illi ueteres, sicut hodie etiam nonnullos videmus, curaeircuitum Cr quali orbem uerborum conficere non possent nam id quidem nuper vel posse uel auderecoepimus terna aut bina aut nonusti singula etiam uerba dicebant: qui in illa insentia naturali illud, quod aures hominum flagitabant, tenebant tamen, ut Cr illa essent paris,
quae dicerent, er aequalibus interstirationibus utere tur. Exposuistre , ut potui, quae maxime ad ornatura orationa pertinere arbitrabar: dixi enim de singulorirum laude verborum, dixi de coniunctione eorum, dixi de numero atque forma. Sed si habitum etiam orationa,
cr quasi colorem aliquem requiritu, est plena quodama
575쪽
dant,er tamen teres er tenuis, er no sine neruu-viris buxer ea quae particeps utriuis generis quadam medi raritate laudatur.His tribus figuras infidere quidam uen fatis non fuco illitus , sed anguine diffusus debet color. Tam denis nobis hic orator ita cotomandus est CT uerabis er sentent Aut queadmod- qui utuntur armis aut
palaestra,non solam sibi uitandi aut 'sedi rationem esse
habendum putant,sed etiam ut cum uenulti te moueatur: se uerbis quidem ad aptam compositionem er condecenaetiam,sententijs vero ad gravitatem orationιs utatur,ut is, qui in armorum tramitione uersantur. Eromatur autem
Cr verba er sentetiae pene innumerasiles,quod satis scio notrum esse uobursed inter costi mationem uerborum ersententiarem hoc interest,quod verborum tollitundi uerba mutaris:sententiaru permanet,quibuscuns verbis uti uelis. Quod quide uos etsi facitis,tamen admonendos purato,nequid cpe aliud oratores putetis, quod quide fit egregium atq; mirabile, nisi in singulis uerbia illa tria tenere,
ut trastatis utamur frequeter,interduras Actu, raro a item etiam peruetustinin perpetua autem oratione,cu σeoniunctionis lanitatem, CT numeror , quam dixi, αtionem tenuerimus,tum est quasi luminibus dii tinguenda Cr frequentanda omnis oratio siententiarum ais uerbori
m. N ter comoratio una in re permultum move CT
illustris explanatio:rerrums, quasi gerantur,sub albecta pene subiectio,quae CT in exponenda re plurima in ualet, er ad illustrandum id quod exponitur,er ad amplificaradum,ut iis,qui audient, illud quod augebimus, quantum efficere oratio poterit,iantrum esse uideatur:CT huic co traria saepe praecisio est, Cr plus ad intelligendum, quam dixem,significatio, er distincte concibi breuitas,er exotenuatio
576쪽
LIBER III. ' tenuatio, er huic adiunm illusio a praeceptis cGaeris no abhorrens,er ab re non longa digresto: in qua eu fuerit delectitio,iam reditus ad rem aptus er cocinnus esse deis
bebit:propositio, quid sis dictierus,Gr ab eo quod est di
ctura,seiunctio,er reditus ad propositum,er iteratis,errationis apta conclusio:tam augendi minuendiue causaueritatu superlatio ais traiectio er rogatis,ais huic fianitima quasi percuntatio expositios sententiae sue, tum illa quae maxime quasi is it in hominum mentes, alia dicentis designificitis disimulatio, quae est periucunda,
cum in oration non contentionesta sermone tramtur: deinde dubitatio,ium distributio,rum correctis,uelante,
uel postquam dixeris, uel cum aliquid a teipso rejcias: praemunitio est etiam ad id quod aggrediare,Cr reiectio in ali-:coimnicatis,quae est quasi cum ijs ipsis, apud
quos dic , liberatio,mom,ac uitae imitatio vel in perason s,uelsine illis,magn- quoddam ornametum oratisaems,CT aptum ad animos conciliandos, uri maxime, saepe autem etiam ad comovendos. Personarum fim inductio, vel grauisimum lumen augendi, scriptis,erroris indurictio,er in hilaritatem impulsio, te occupatio: rum duo Ua, quae maxime mouent,similitudo Cr exemplwm,digeapio,interpellatio,contentio,reticentia,comendatio, vox quaedam libera dis etiam fraenatior augendi edus is cundia,Obiurgatio,prompto, precatio, obsecratio,deinclinatio breuis a proposito,no ut superior illa digregio. purgatio,conciliatio aesio,optatis,as execratio.His stare luminibus illustrat orationem sententiae. Orationis aetem ipsius tanquam armorum est, uel ad usu m cominatioer quasi petitio,uel ad uenustitem ipsa tramis. Na er
geminatio sorbora habet interdit M. Ieporem alias, er paulum
577쪽
OD DE ORATORE paulum iremtatam uerbum ais deflexum: Cr eiusdem
uerbi crebra tum a primo repetitio,iam in extrema conis uersio,Cr in eadem uerba impetus, Cr concursio CT aD
iunetio Cr progresio, Cr eiusdem uerbi crebrius posti quaedam ristinctio Cr reuocatio verbi, Cr illa quae imiis ster desinunt,aut quae cadunt funditer, aut quae paribus paria remuntur,aut quae sunt inter se similia. Eji etiam
gradatio quidam,CT conuersio, Cr verborum concinna transgresio, π cotrariam,Cτ dissolatiam, Cr declinatio. Cr reprehesio,CI exclamatio,Cr imminutio, er quod in
miatιs casibus ponitur,er quod de singulis rebus proposus ducti ,redimur ad singula, Cr ad propositum subaiecta ratio,Cr item in distributu supposita ratio G peramiso, rursum alia dubistio, π improuisum quidda, o diti eratiδ,Cr alia correctio,Cr distuntio,Cr quod continuatu,Cr interruptura,crimago,Cr sibi ipsi risto-so,er immutatio,cτ disiunctio,. ordo, Cr relatio, crd resis,er circunscriptio.Haec enim sunt fere, atqhois rum similia uel plura etia esse possunt,quae sentetjs ora
tionem,uerbor :s conlprmationibuε illumnet. Que
quidem te crasse uideo,inquit cotti, quod nota esse nobis putes,sine desinitionibu3 Cr sine exemplis efudisse. Ego uero,inquit crassusne ira quidem,quae si pra dixi, noua uobis essee arbitrabar, sed uolutimi uestrum omnium p rui. Ηu aute de rebu3 sol me ille admonuit ut breuior essem, qui ipse iam praecipitis, me quos haec praecipite pene euoluere coegit. Sed tame huiu3 gcneris demon nratio
est,er doctrina ipsa uulgaris,usus autem grauisisse, Crin hoe toto dicedi studio disticilimG. Qua ob rem quonia cde ornatu omni orationi s non sunt omnes pateficti, at
certe comonstrati loci,nunc quid Qt fit, hoc est quod cine
578쪽
LIBER III. Damaxime deceat in oratione,videamus: quanquam id quia dem persticvu est,no omni causae,nec auditori,nes perasonae, neque tempori cogruere orationis una genus. N a erraus e capitia aliu quendi verborrum sonu requirat,alium rerin priuatarum atq; paruarum: Cr aliud diceri genu3
deliberationes,aliud laudationes,aliud iudicia, aliud sera mones,aliud cosolatis,aliud obiurgatio,aliud distulatio, aliud Fhloria deis rat. Restri etiam qui audiant,sen tus,an populus, an iudicespequetes,an pauci,an singuoli:er quales ipsi quoq; oratores, qua sint aetate, honore, autoritate,debet uideri:tempus pacis an belli,ninatio.
an oth. Inq; hoc Ioco nihil sane est quod praecipi posse uideatur, nisi ut figura oratioras plenioris Cr tenuioreris,er item illius mediocris,ad id quod agimus accomodatim deligamus: ornamentis isdem uti 'e licebit,alias coistentius, alias sinim ius: omniq in re posse quod deceat Acere,arita Cr naturae est,scire quid,quados deceat,prudentiae. Sed haec ipsa omnia perinde sunt, ut aguntur. Actio inquam in dicedo una dominatur: sine hac summus x orator ese in nrumero nullo potest, mediocris hae instruactus summos saepe superare. Huic primus dedisse Demosthenes dicitur, cu rogaretur quid in dicendo esset primi . huic secudas,huic tertias. Quo mbi melius etiam illud ab Aeschine dictum uideri solet,qui cum propter ignominiat iudicii cessset Athenis,er si Rhodii cotulisset,rogatus a
Rhodqs,legisse βrtur oratione illam egregiam, quam in
t Ctesiphontem contra Demosthene dixeratriqua perlecta, petitu est ab eo postridie,ut legeret ilium etiam, quae erat eootra a Demosthene pro Ctesiphonte edita : quam eum suauit ima er maxima voee legisset,admirantibus Oibu
579쪽
Ex quo sutu significauit, quantu esset in action qui orationem eandem aliam esse putaret autore mutato. Quid sit in Graccho, quem tu catule melius meministi, quod me puero tantopere ferretur s Quo me miser constrasquo vertam in capitolium nesat fratres sanguine redundat. an domin matremne ut nuberam lamentantems videamer abiectams Quae sic ab illo acta se consitabat,oculis, uoce,gestu,inimici ut lacomas tenere non possent. Haec eo dico pluribus,qu)d genum hoc totu oratores, qui fiunt ueritati s ipsius actores reliquerat: intimores autem vertitatis hi triones occupauerunt. Ac sine dubio in omni reuincit imitationem ueritas: sed ea si satis in actione es iaceret ipsa per sese,arte profecto non egeremus: veru quia animi permotio,quae maxime aut declaranda, aut imitan da est actione,perturbam sepe ita est, ut obscuretur at ppene obruatur,discutienda sunt ea quae obscurati Cr ea quae sunt eminentia CP prompta semenda. Omnis enim motus animJum quendam a natura habet vultu Cr Dianum Cr gest-:toti s corpus hominu , Cr eius omnis vultus,omnesq; voces,ut nerui in fidibuε insonant, ut amotu animi quos sunt pulse. N am uoces,utchordae sunt intent quae ad quens tractin restondeant,acum,grariu s,ci tota,magna,parva: quas lamen inter omnes est
suo quos in genere mediocris. Ais etiam illa sunt ab his delapsa plura generassensis=em,contractum,difusum, . continenti stirit int fodrastum, scissum, lexo μαno,attenuat ,inflatum. N ullum est enim horum sim lium generum, quod non arte ac moderatione tractetur:
hi sunt actori,ut pictori expositi ad uariandum colores. Aliud enim uocis genus iracundia sibi sumat,acutum,inrictatura, crebro incidens.
580쪽
LIBER III. MaImpius hortatur mestater,ut meos malis misernandere natos. - Crea quae tu ducti Antoni protulini, Segregare ais te ausus: Craecquis hoc animaduertit uincite er Atreus fere torutus. Aliud miseratio ac moeror exisile, plenum utero ruptivi flebili uoce, riuo nunc me verim quod iter incipium ingredi Domum paternam sanne ad Peliae filiasy er ira, G paterio patri o Priami domus: σ quaesequuntu: Haec omnia uidi inflammari,
Aliud metus, o Cr haesitans, r abiectam,
multi' modis sum cis uetus,morbo,exilio atq; inopia, Tm pauorsapientia mihi omne ex animo expectorat, Alier terribilem minitatur uitae cruciatum Cr necem, Quae nemo est tam firmo invenio er tanta considentia, Quin refugiat timido sanguen,atque exalbescat metu. Aliud uis,contentu vehemens,imminens, quadam iris citatione grauitatis, Iteram Tisses Atreum attractum aduenit, I rerum iam agnreditur me,CT quietam exuscitat, maior mihi molis,maius miscendam est madum: Qui illius acerbum cor contundam Cr comprimam. Aliud uinptu,n's ,lenctenerit,bilaratu ac rem. sed mihi cum tetulit coronam ob collocandus nuptias,
Tibi secta,cum si labatsese alteri dare, Tum ad te Iudibunda docte er delicate detulit. Aliud molestia, sine commistratione graue quiddam,Cruno pressi ac sono obductum, Qua tempestite Paris Helenam innuptis iunxit nuptijs. Ego til grauida expletis iampre ad parienda mensibus. NN Per