M. Tulli Ciceronis Opera. Ex Petri Victorij castigationibus. His accesserunt castigationum eiusdem Victorij explicationes ac Ioachimi Camerarij Pabenbergensis annotationes Operum tomus primus. In quo Rhetoricorum ad C. Herennium lib. 4. incerto autor

발행: 1540년

분량: 760페이지

출처: archive.org

분류: 연설

621쪽

B R. V T V s. ιο ationibus. quo genere quia praestit omnibus Demosthenes

idcireo a doctu oratorum est princeps iudicatus. χημα enim quae uocant Graechea maxime ornant oratore: edola non tam in verbis pingentis habent pondus, quam in taluminantis sientent ijs. Sed cum haec magna in Antonio,

tum actio singillans: quae si partieta est in gestum atque

vocem,gelim erat non verba exprimens,sed curasentenat s congruens,manu bamercuter supplosio petis,'-tus,incessus, o bis motrus cum uerbri sentent sq; eona sentiens. vox permanens,uerum subrauca natura: sed hoc uitium bule uni in bonum conuertebat.babebat enim fleabile quiddam in quaestionibus, apturas cum ad fidem iaciendum,tum ad mistricordion commouendam ut verum

uideretur in hoc illud . quod Demosthenem frunt ei, qui quaesiuisset quid primum esset in dicendo,dectionem: quid Hsecund-,idem,er idem tertium, respondisee. Nulla res magu penitrat in animos,eosq; fingi frina flectit: t ius oratores videri acit,quales ipsi se uideri uolui. Huic alii parem esse dicebant, alij anteponebant L. crassum. Illud quide certe omnes ita iudicabant, neminem esse,qui

horum alterutro patrono, cuiusquam ingenium requireriret. Equidem quanquam Antonio tantum tribuo,quatum

supra dixi, tamen crasso nihil stituo fieri potuisse perstoctius erat summa grauitas,erat eum grauitate iunctus aincetiarum er urbanitatis oratorius non scurrilis lepos: Latine loquendi accurata,er sine molenta diligens eleganatia:in disserendo mira explicatio: cum de iure ciuili, cum de aequo ex bono distularetur, argumentorum Cr simi litudinum copia. Nam ut Antonius coniectura mouenda,

aut sedanda fusticione, aut excitanda, incredibilem uim habebat cin interpretando,in difniendo, in explicata equita

622쪽

οo4 B R VI TV V s. aequitate, nihil erat crasso copiosius:idq; e saepe alius,

tum apud centumuiros in M. curq causa cognitam est. Ita enim multa, tis contra scriptum pro aequo ex bono dixit,ut hominem acutifimum in. Scaeuolam Cr in iure, in quo illa causa uertebatur, paratisimum obrueret aragumentorum exemplorumq; copia: atque ita tum ab his patromi aequesibus, etiam consularibus, causa illa dicta est, cum uterque ex contraria parte in ciuile destiaderet, ut eloquentium iuristeritifimus crassus, iuristeritori eloquent imus Scaevola putaretur: qui quidem cum pem acutus esset ad excogitandum quid in iure, aut in aequo verum aut essct,aut no esset, tum uerbre erat ad rem cum summa brevitate mirabiliter aptus. Quare sit nobis orator in hoc interpretandi explanandis er diserendi genere mirabilιs, sic ut simile nihil uiderim: in augendo, in ornarado, in restilendo magis existimator metuendus, quam adri rurandus orator. Verum ad crassum reuertamur. Tum

Brutus, Et si satu, inquit, mihi uidebar habere cognitum

scaevolam ex ijs rebus, quas audiebam saepe ex c. Rutiatio, quo utebatur propter Iamiliaritatem Scaeuolae nonri, tamen illa mihi ei vi dicendi tanta laus nota non erat. I αα que cepi volu ptatem, tam ornatum uirium, tamque excelles

ingenium fuisse in nostra repub. Hic ego, Noti,inquam, Brute exinimare his duobus quicquam luisse in nostra ciuitate praestintius. Nam ut paulo ante dixi consultorum alterum disierisimum, distriorum alterum consultifima suillie,sic in reliquis rebus ita disinales erat inter siescisti tuere ut tamen non posses utrius te malles similiorenti crassus erat elegantium parcisimus, Scaeuola parcorum elegantisimus. crusus in summa remitate habebat etiam seuerintn satis: Scaeuolae multa in seueritate non deerat

tamen

623쪽

tamen comitas. Licet omnia hoc modosed uereor ne fingi videantur haec, ut dicantur a me quodammodo res se lamesic habet,cton omnis uirim fit, ut vestra Brute uetus Academia dixit,mediocritus: uterque horum medium quiddauolebat sequi: sed ita cadebat, ut alter ex alterius laude paric uterque alitim fiam totam haberet. Tum Bruatus, O ex tua oratione nubi video inquit, bene crassum et Scaevolam cognovisse, tis de te Cr de Seruio Sulpitio cogitans esse quandam uobis cum illis 'alitudinem iudico. Quonam nquam,iduc modos Quia nubi et tu videris,inquit,tantum iuras ciuius scire noluisse, quanis tum satis elbet oratori: Cr Serum eloquentiae tantam asa sumpstibe,ut ius ciuile acile posit tueri: aetatesq uectrae, ut illorum,nibit,aut non fre multum disrunt. E t ego De me,inquam, dicere nihil est necesse: de Seruio autem Cr tu probe dicis, Cr ego dicam quod sentio. Non enim facile quem dixerim plus studii quam illum,eT ad dicenis dum, Cr ad omnes bonarum rerum disciplinas adhibuisula nam Cr in qfidem exercitationibus ineute aetate fuimus Cr postea R bodum una ille etii pro fictus est, quo melior esset Cr doctior er inde, ut redhi,uidetur imbi in sicutiada arte primus esse maluisse,quam in prima fecundus. Atque haud scio an par principibus esse potuissctsed Jr

se malui id quod est adeptus, Ionge omnium, no eiusdem modo aetatis,fed eoru etiam,qui uissent, in iure ciuili esse

princeps. Hic Brutus, Alm' tu,inquiis etiam ne in. Scaevolae Seruum noshrum anteponis es Sic enim, inquam, Brute existimo iuris ciuilis magnum usium apud Sc

volam,Cr apud multos fullie, artem, in hoc uno: quod nunquam esecisset ipsius iuris scientia, nisi eam praeteris ea didicisbet artem, que doceret rem uitiuersam tribuere

624쪽

sos B R U T V s. in partes, latentem explicare definiendo, obscura in exuplanare interpretando,ambiguam primum uidere,deinderi tinguere,postremo habere regulum, uera Cristilicamitur,er quae propositu essent,quaeq; non essent confiequentia. Hic enim attulit hune arte omnia artium maximam quo lucem ad ea, quae confuse ab alijs aut restondebantur, aut agebantur. Dialecticam tabi uideris dicere,inquit. Recte,inquam, intelligis, sed adaiunxit etiam Cr literarum scietitiam, Cr Ioquendi elegantiarn, quae ex scriptis eius, quorum similia nulla fiunt, facillime pessici potest . crumq; dicendi causa duobus poritifimis operam dedisset L. Lucilio Balbo, C. Aquilio Gaho, Galli holmnis acuti Cr exercitati promptam in augendo,cT in restondendo celeritatem subtilitate diligenistias superauit :Balbi docti Cr eruditi hominis in utraquere conisderatam tarditatem uicit, expediendis conficie

das rebus: sic Cr habet quod uterque eorum habuit,σexpleuit quod utrique deluit. I taque ut' crassus mihi uia

detur sapientius scisse quam Scaevola hic enim causas sudiose recipiebat,in quibus a crasso superabatur illeseeonsuli solebat, nequa in re instrior es et,quam Scaeuola se seruius sapientifime. cum enim duae ciuiles artes ac forenses plurimum Cr lauris haberent, Cr gratiae, perficit

ut altera praestiret omnibus:ex altera tantum as eret, quantum esset er ad tuendum ius ciuile, Cr ad obtinenis dum consulare dignitatem satis. Tum Brutus, I ta prorasti,inquit,CT antea putabam. Audivi enim nuper eustuadiose,Cr frequenter sami, cum ex eo ius nostrum potitiscium,qua ex parte in iure ciuili coniunctum esset,uellem cognoscere,Cr nunc meum iudicium multo magis refra

625쪽

B Riv T Uig. εο aequastis vestra er pares bonorum, gradus, Cr artium studio ms quasi Anitima uicinitas,tantum abest ab obiseremtione inuidiael, quae Dici Iacerare plerosque, uti ea

non modo non exulcerare uestram gratiam, sed etia coiscillare uideaturi quali enim te erga illin persticis,cisi itili in te uoluntate tuticios cognoui. Itaque doleo Crillius consilio,Cr tua voce Po. Ro. carere tandiu quod cuperst dolendum est, tu multo magis cooderanti ad quosi . non translata sint, sed nescio quo pacto deuenerint. Hic Atticus, Dixeri,inqui a principio derep ut filiis remas tas jaciamus: nam si ino modo uolumin singulas . res deisderare,non modo quaerendised ne lugendi quidesnem reperiemus. Pergamus ergo, inquam,ad reliqua, er instituti ordinem persequamur. Paratuη igitur ueae tuebat crassus,expediatur,audiebatur a principio stiistis,quod erat apud eum Dper accuratum: expectati ne dignus videbatur, non inulta iactatio corporis, no inoclinatio uocis,nulla inambulatio,no crebra supplosio prodiquebemens er interdum irata ex plena iusti doloris ratio, ite Cr cu grauitate Iacetiae, quods discite est. idem Cr per ornatus, Cr perbreuis. Iam in altercando inauenit parem neminem, uersatusest in omni stre genere causarum, mature in Iocmm pdncipam oratorum uenit. Accusauit C. carbonem eloquentisimis hominem adis modum adolestens, summam ingenis non laudem modo, sed etiam admiratione est cosecutus. Destndit postea Liaciniam uirginem,cu annos xxvri. natus esset: in ea ipsaeausa fuit eloquentisimus, orationus eius Miptas quas da partes reliquit. Voluit adolestes in eolam Narboneis

626쪽

in B R V T v s quam illa aetas ferebat, oratio. M ultae deinde cause, sed ita tacitus Tribunatus, ut nisi in eo magistratu coenavisset apud praeconem Granium, ids nobis bis narrauisbet Lucilius, Trib. pleb. nesciremim fuisse. Ita prorsus,inisqvi Brutussed ne de Scaeuolae quidem Tribunatu qui quam audiuisse uideor, Cr eiam collegam Crasi credo suille. Omnibus qui in alijs, inquam, in magistratia bus,sed Tribunus anno post uit, eos in rostras sedente suasit Seruiliam legem Crassus. Num censuram sine Scio

uola gesti: eum enim magistratum nemo unquam Sc notarum petiuit. sed haec crafi cu edita oratio est, quam te sepe legisse certo scio, quatuor er triginta tum habeabat annos, totidems annis mihi aetate praestibat. His enim C O s s. eum legem suasit, quibus nati sumus,cum ipsie essetn caepione Cos. natus, Cr c. LClio, trie nio ipso minor quam Antonius. quod idcirco posui,ut discedi Latine prima maturitus ii qua aetate extitisset, posset notari: cr intelligeretur iam ad seminu pene ele peradum, ut eo nihil 'me quisquam addere posset,nisi qui. a philosophia, a iure ciuili, ab historia uisset infiruttiis

ori Erit, inquit M. B rutus, aut iam est icte quem e pectrus Nescio, inquam. Sed est etiam L. crini in coaesulatu,pro Q . Caepione, destinone iuncta non breuis ut

laudatis,ut oratio auten breuis,postrema C E N S. or

ito,qua ano duodequinquagesimo usus est. I n bis omnibus inest quida sine ullo fuco ueritatis colar, quinetiam conmprehensis,er ambitus ille uerbora si sic periodum appellari placet) erat apud illum contractus er breuis, Cr in membra quaedam, quae νῖλa Graeci uocant, distertiebat oratione Iubetius. Hoc loco Brutus, Quandoquidem tu istos oratores,inquit,tantopere laudis, uiae aliquid Anatonio

627쪽

B R V T V s. 6os tonio praeter illum de ratione dicendi sane exilem libri lam,plura crasso libuisseet scribere: cu enim omnibus meaeniorium sui, tum etiam discipIinam dicedi nobis reliquisissent. Nam Scaeuola dicendi elegantiam satis ex ijs ori, tionibus,quas reliqui habemus cognitam. Et ego, Mibi

quidem a pueritia quasi magistra Ait,inquam,ida in Iragem caepionis oratio,in qua Cr autoritas ornatur sena tus, quo pro ordine illa dicuntur: er inuidia concitatur in iudici , Cr in accusatorum fctionem, contra quorupotentium populariter issim dicendum fuit, multa in illa oratione grauite multa lenite multa astersimulta areae

te dicta fiunt:plura etia dicta,quam scripta, quod ex quia busdam capitibus expositis nec explicatis intelligi potate t. Ipsa illa censoria contra cn. Domitiam collega non est Oratiosed quasi capta rerum,er orationis commenaetarium paulo planius. nulla est enim altercatio clamori bus unquam habita maioribus. E t uero fuit in hoc er potapularis dictio excellens. A ntoni) genus dicendi multo a ptius iudicijs,quam concionibus. Hoc loco ipsum Domiaetiu non relinquo. Na etsi no filii in oratoru numero, mamen pono satis in eo fisisse orationis atq; ingen ,quo ermagistratus personam, Cr eonfulare dignitate tueretur: quod is de C. Coelio dixeris,industrium in eo summam Aillic musq; virtutes,cloquetis rantis, quod esset in rebu3 priuatis amicis eius,inrep. ipsim dignitati satis. Eo

de tepore Μ.Heremus in mediocribus oratoribus Latine

er diligeter laquetibus numeratus est, qui tmen summa nobilitatebomine,cognatione,sodalitate,collegios maestu eloquetia, L. Philippu in coctulatus petitione supeαrauit. Eodem tepore C. clodius, etsi propter summa noαbilitate, ersi'gulare potentia magnus erat, tamen etiam

. Q. . eloquen

628쪽

έio B R V T V s. eloquentiae quodam mediocritatem alit rebat. Eiusdem Dr temporri suit Eques Romulius C. Titius, qui meo iudicio,eo peruenilbe videtur, quo potuit ' e Latinus oαrator sine Graecis litem , Cr sine multo Uu peruenire.

Huius orationes tantum argutiarum,tantum exemplora,

tantam urbanitatis habent, ut pene Attico stγlo scriptae esse uideantur. Easdem argutias in tragoed: M suta quidae ille accute,sed parum tragice transtulit. Quem studebat imitari L. Afranius poeta, homo perurgutus, in Iabulis quidem etiam, uiscitis, dicterius. Fuit etiam Q. Rubrius V amo, qui a senatu bossis cu c. Mario iudicatus est acer Cruehemens accusator. In eo genere sane probabilis, doctus autem Graecio literis, propinquim noster, ictus ad dicendum M. Gratidius, M. Antoni, perfamilliarta, cuius praesidius ciam esset in cilicia, est inter ictus: qui accusaαuit c. Fimbriam, M. Marij Gratidiani patrciri. Atq; etiaapud socios,er Latinos oratores habitisiunt λ. UectissVectianus e Marsis,quem ipse cognoui, prudes uir, CT in dicendo breuid: O . D. Valeri, Sorani uicini, Cr amilia. res mei, non tam in dicendo admirabiles, quam docti crGraecis literis Cr Latinar C. Rusticelius Bononiensis, is quidem Cr exercitatus, Cr natura uolubilis. Omnia auteeloquentisimus, extra banc urbem T. Betutius Barrus Ascularius, cuius sunt aliquot orationes Asculi habite. Illa Roma cotra Caepionem, nobilis sane, cui orationi caepionta ore resto iit Aesius,q scriptitauit oratio es multis, orator ipse nunquam luit. Apud maiores autem nomstros uideo disertifimu habitu ex Latio L. Papγria Frerigellanum, T. Gracchi, P. F. HY aetate eius aute oratio est pro Fregellanis colonisq; Latinis babita in senatu. Tu

Brutas, ruid tu igitur 'quit, tribuis istis externis quaa

629쪽

banu prater unum,quod non est eoru urbanitate quadaquasi colorata oratios Et Brutus, Qui est,iniuit, ille tandent urbanitatis colores Nescio, inquam:tantum esse queadam scio. I d tu Brute iam intelliges, cum in Galliam ne neris:audies tu quida etiam verba qucda non trita Ro

me, sta haec mutari, dedisciq; possunt. Illud est maius,

quod in vocibus nostrorare oratorum recinit quiddam,Cr resonat urbanius. nec hoc in oratoribus modo appa ret,sed etiam in caeteris. Ego memini T. Tincam Placeratinum homine scetiyimu cum familiari nonro Q . Grais nio praecone dicacitate certare. E bit',inquit Brutus, de quo multa Lucilivis Isto ipso sed Tinca non minus multa ridicule dicentem Granius obruebat nescio quo sapore vernaculo ut ego iam non mirer illud Theophrasto deis cidisse, quod dicitur,cum percontaretur ex anicula quaadam,quanti aliquid uenderet: π restondisset illa atque addidisset, Hostes non pote minoris:tulisse eum moleste, se non sugere bostitis st)ecie, cum aetatem ageret Athonis, optimes loqueretur. Omnium sicut opinor in noustris est quidam urbanorum, sicut ire Atticorum sonus: sed domum redeamus,id est ad nonros reuertamur. Duoabus igitur summis crasso Cr Antonio,L. Philippus proaximus accedebat, sed longo interuallo, tamen proximus. Itaque eum, etsi nenio intercedebat qui se illi antefreret, neq; secundum tamen,nes tertium dixerim. N ec enim in quadrigis eum fecundum numerauerim, aut tertium,qui vix e carceribus exierit, cum palma iam primus accepearit nec in oratoribus,qui tantum absit a primo, vix ut in eodem curriculo esse videaturrista tamen erant ea in Phia

630쪽

εix B R V T V s. gna diceret, si ima libertu in oratione, multae facetiae, satis creber in reperiendis, solutus in explicandιs senteis

rijs:erat etiam in primis,ut teporibus illis, Graecis doctri inita institutus, in altercado cu aliquo aculeo, Cr maledia ecto Acetustiora aetati prope colunctus L. Gellius no tam vendibilis orator,quam ut nescires quid ei deesset: nec eis nim erat indoctus, nec tardus ad excogitanda, nec Romanaram rerum immemor, uerbιs solutus satu,sed in m

gnos oratores inciderat eius aetas: multa tame operum

micri, Cr utilem praebuit: dis ita diu uixit, ut multari aetatu oratoribus implicaretur, multum etiam tu causis versaretur. iisde stre teporibus D. Brutus is, qui Co S. cunamerco fuit homo et Graecis doctus literis, Cr Latinis. Dicebat etia L. Scipio non imperite, cneusq; Pompeii ssex. F. alique numera obtinebat: na Sex. frater eius prostitit inis ingentu contulerat ad summum iuris ciuilis, Cr perfictam geometriae,rerum Stoicarum scientiam. I tem in iure,cT ante hos M. Brutus,m post eu C.

. Bilienus homo per se magnus, prope simili ratione μαmque euaserat, qui Cos.Actus esset, nisi in Marianos co' sulfus,Cr in eas petitionis angustius incidiset. cn. dure Octaui j eloquentia, quae uerat ante consulatum ignoarata, in consulatu inultu concionibus est uehemeter proobata. Sed ab eis, qui tantum in dicentium numero, non in oratorum fuerunt am ad oratores reuertamur. censeo, inquit Atticus: eloquenteis enim uidebare, nostdulos uelle conquirere. Finiuitate igitur, Cr foetijs nquam, C. Iulius, L. F. Cr superioribus er aequalibus suis omnibus praefistit, orator, fuit minime ille quidem uebemens sed

nemo unquam urbanitate, nemo lepore, nemo suavitate

conditior. Sunt eius aliquot orationes, ex quibus, sicut

SEARCH

MENU NAVIGATION