M. Tulli Ciceronis Opera. Ex Petri Victorij castigationibus. His accesserunt castigationum eiusdem Victorij explicationes ac Ioachimi Camerarij Pabenbergensis annotationes Operum tomus primus. In quo Rhetoricorum ad C. Herennium lib. 4. incerto autor

631쪽

test. Eius aequalla P. cethegus, cui derep. atis seuppedit but oratio: tota enim tenebat eam, penituKs cognorat. I dis in senatu consularium autoritatem astequebatur, sed in causis publicis nihil, priuatis satis ueterator uideae batur. Erant in priuatis causis α. Lucretius Vistillo crucutus Cr iuristeritu3: nam Ap bilia aptior concionibus, quum iudicijs. prudens etiam T. Annius Velina, er in eiu3 generis causis orator sane tolerabilis. In eodem gerinere causari mltum erat T. Iuventius, nimis ille quia dem lentus in dicendo, Cr pene Irigidus, sed ex callidus, ex in cupiendo aduersario versiutus, CT praeterea nec inridoctus, cymagna cum iuris ciuilis intelligentia. cuius auditor P. Orbius,meus fre squalis, in dicedo non nimis exercitatus, in iure autem ciuili no inferior, quam magiaster luit. Num T . Aufidius, qui uixit ad summam senectutem, uolebat esse sinulis horis,erutq; π bonus uir, Cr invinocens,sed dicebat parum. N ec sane plus frater eius M. Vergilius,qui Trib. pleb. L. Sγlic Imperatori diem dixit. Eius collega P. Magius,in dicendo paulo tame copiosior. Sed omniu oratori diue rabularis,qui Cr plane indoacti,aut inurbant,aut rustici etiam fuerui, quos quide ego cognouerim, solutifimu in dice do, er acutifimu iudico nostri ordinH Q .sertoriu, equeBris c. Gorgonium. Fuit etiam scilis, Cr expeditus ad dicensi, vitae splendore nurulto,Cr ingenio sane probabili, T. I unius L. ilius Tribunitius, quo accusate P. Sextius Pri designatus, dinutus

est ambitus is processet honoribus longius, nisi semper infirma dis etia aegra ualetudine fuisset. Atq; ego praeoclare intelligo,me in eorum commoratione uersari, qui

nec habiti sint oratores,nes fuerint, praeteriris a me

632쪽

4 B R V T V s. liquot ex ueteribas commemoratione, aut laude dignos: sed boe quidem ignoratione. quid enim est superioris . tutis,quod scribi posit de ijs, de quibus nulla monimenta loquuntur, nec aliora, nec ipsorus De ijs autem quos ipsi

uidimus, nemine fre praetermittimu3 eom,quos aliqua do dicentes uidimus. Volo enim sciri in tanta, Cr em uetera rep. maximιs praemi s eloquentiae propositis, omneu

eupite dicσe non plurimos ausos esse, potuisse paucos. Ego tame ita de anoquos dicam, ut intelligi positi, que, existime clamatore, quem oratore jiJe. Iisdem in temoporibu aetate inferiores paulo quam i lilius, sed aequales propemodu fuerunt c. cotta,P. Sulpitius,a . Varius,cn. Pompon , c. curio,L. Fufius, M. Drusus Putistius, nec silia etate uboior oratorii foetus uit. Ex his coire et Sulpicius eu meo iudicio,tum omniu, Scile primus tulerunt. Hie Atticus, Quomodo istuc dicis,inqt,cu tuo iudicio,tu omnia semper ne in oratore probando aut improbando vulgi iudicisi, caem intelligentiu iudicio congruits An ali probantur multitudine, abi di te ab ijs, qui in te ligunts Recte requiris, inquam, Attice: sed audies ex me 'rrisse, quod non omnes probet. An tu inquit, adlaborasse bule modo Bruto probaturus res PIane, inqua, Attice distulitionem hunc de oratore probati, aut improbido musto malim tibi, Cr B ruto placere: eloquentium autem meam populo probari uelim. Etenim necesse est, qui ita dicat ut a multitudine probetur, eudem doctis probari. nam quid

in dicendo rectum sit aut prauum ego iudicabo, si modo is sum, qui id posim aut sciam iudicare: qualis uero sit orirator, ex eo quod is dicendo efficiet, poterit intelli Tria sunt enim ut quidem ego sentio quae sint efficiet da dicedo:ut doceatur is apud que dicetur,ut delectetur.

633쪽

ut moveatur vehcmentius: quibus virtutibum oratoris, quias esciatur, aut quibus viiijs orator aut no assequatur haec, aut etiam in his Iabatur Cr cadat,artifex aliquis iudicabit. EJciatur aute ab oratore, nec ne, ut ij, qui auridiunt,ita efficiantur ut orator velit, vulgi assensu,Cr poripulari approbatione iudicari solet. Iris nunquam de bono oratore, aut non bono doctu bonmnibus cum populo dissensio fuit. An censis, dum illi uiguervi, quos ante diis xi, no eosdem gradws oratorum vulgi iudicio ex doctois

in 'illes De populo sit quem ita rogauisses, Quis est in

hae ciuitate eloquentisimus s in Antonio Cr craso, aut dubitaret, aut hune alius,idum alius diceret nemo ne Phia lippum tam suavem oratorem, tam grauem, tam facetum his anteferret, quem nosmetipsiqui haec arte aliqua uolumus expendere,proximu illis suisse diximus Nemo proin ficto:id enim ipsium est si mi oratoris, si magm oratore populo videri. Quare, tibicen Antigenidas dixerit disciapulo sane figenti ad popul , Mihi cancer mussis:ego huic Bruto diceti,ut solet, apud multitudinem, Mibi catan π populo mi Brute discrim ut qui audient quid e clatur, ego etiam cur id esciatur, intelligam. credit ijs quae dicuntur, qui audit oratorem,uera putat, lentitur, probat, fide facit oratio. Tu arti x, quid quaeris ampliam delectatur audies multitudo, Cr ducitur cratione, Tquasi uoluptate quada perfundituri quid habes s disti

tes gaudet dolet,ride plorat aure,odit,cotem ni inuiodet,ad mistricordia inducitur,ad pudendu, ad pigedin, irascitur,miratur j erat,timet : haec perinde accidunt,ut eoru , g adsunt,metes uerbis Cr sentin s m actione truoctatur. Quid est quod expectetur docti alicuiu/ sentetias quod enim probat multitudo,hoc idcm doctis proba in in in s.

634쪽

s. de in hoc stecime est popularis iudicij, in quo nuna quamluit populo cum doctu intesigentibusq; aisensio.

cum multi esent oratores in uario genere dicendi, quis unquam ex hu excelllere iudicatus est vulgi iudicio , qui non idem a doctn probareturs Quado autem dubisi uisisset apud patres nostros eligendi cui patroni daretur otaptio,quin aut Antonium optaret, aut crassu msAderant multi alij tame utrudeba potius, biost aliquis: quin alteriam,nemo. Qui adolescetibus nobH, cium esset cotan Cr Hortensius,num quis,cui quidem eligendi potestis Jet,quequam bu anteponebais Tum Brutus, Quid tu, init, quaeris alioss de te ipso nonne quid optaret ret,idine Hortensius iudicaret, videbamus qui cum partiretur tem causas sepe enim intersui perorandi locum ubi plurimum pollet oratio, semper tibi relinquebat. Facientiae quidem,inquam, Cr mihi beneuolentiu eredo ductus tribuebat omnia. Sed ego, quae de me populi sit opinio,

nesciorde reliquis hoc affirmo, qui vulgi opinione diserat imi habiti sint eosdem intelligentiam quoque iudiciosuisse probat imos. Nec enim posset idem Demonhenes dicere, quod dixitFe Antimachu clariu poetam ferul,qui

am conuocatis auditoribus legeret eis magnu illud quod nouistis, volumen Diam,CT essim legentem omnes praetcrPlatone reliquisen Legam,inquit,nihilo minus: Plato . enim mihi unus instir est omnia. me illam. er recte. Poe. ma enim reconditum paucorum approbatione, oratio

popularis ad sensem vulgi debet moueri. At si eundem

hunc Platonem unum auditorem haberet Demonhenes,

crum est relictus a caeteris, verbium Iacere non post.

Quid tu Brute poss, si te ut curionem quondam conrario reliquiset s.Ego Mero , inquit ille , ut me tibi indicem

635쪽

B R V T V s. arrindicem,in eis etiam causis, in quibus omnis res nobis Giudicibus est, non cum populo, tamen si a corona relictus si non queam dicere. In se, inquam, res habet: ut si tibiae inflatae non referunt sonum, abJciendas eas sibi tiri 'bicen putet: sic oratori populi aures ranquam tibiae sunt reae si inflatum non recipiunt, aut si auditor omnino tinaequum equus non scit,agrindisnu faciendus est. Hoc mmen interest, quod uulgus interdum no probandum oraritorem probatoed probat sine comparatione, cum a meaediocri,aut etiam a malo delectasuneo est contentus, esse melius non sentit: illud quod est, qualecunque est, prorabat. Tenet enim aures uel mediocris orator, sit modo aliquid in eo: nec res ulla plus apud animos hominum, quam ordo er ornatus oration valet. Quare quis ex populo eum in. Scaevolam pro M. Coponio dicentem a diret in ea causa,de qua ante dis quicquam politius,aut elegatius,aut omnino melius aut expectaret, aut pse eri putaret cum is hoc probare uellet, Μ, curiam,cum

in heres institutus eset, si pupillus ante mortuus esset, quam insuam tutelam venisset, pupillo no nato haeredem se non posse: quid isse non dixit de testimentorum iure, 'de antiquis formulis, quemadmodum scribi oportuissetβetiam filio non nato haeres institueretur s Quam captioα sum esse popula,quod scriptu esset negligi, er opinione

quaeri uoluntates,CT interpretatione disertorum, scripta simplicium hominum peruertere. Quam ille muta de a toritate patris fui, qui semper ius illud esse defenderat squam omnino multa de conferuando iure ciuilisquae quiadem omnia cura perite Cr scienteritu ita breuiter er presse er satis ornate er perelegiter diceret, quis esset in populo, qui aut expectaret, aut feri pose quicquam melius

636쪽

putareis At uero ut contra crassu3 ab adolescente delira ito, qui in litore ambulans scalmum reperisset, ob eam brem aedificare nauem concupiuisset ,exorsus est, sinaliter Scaeuolam ex uno scalmo captionis centumuirale iudiciu haereditatιs eschbe: hoc in illo initio consecutus, multis eiusdem generri sientelijs dele lauit,ummoss omnia, qui laderunt, in bilaritatem a severitate traduxit: quod est una ex tribus, quae dixi ab oratore lici debere. Deinde hoc

uoluisse eum ni testimention sicillit, hoc sensisse, νο-

quo modo siliu3 non esset: qui in suam tutelam ueniret,siis

ne non natu fue ante mortuus, curius haeres ut esset: ita

scribere plerosque, Cr id valere,Cr valuisse semper. Haecer mulci ciusmodi dicens d aclabat: quod hi ex triabuη oratoris licijs alterum. Deinde aequin bonaem temstimentorum sententius uoluntatess tutatus est , Panti esset in uerbis captio, cum in caetem rebus, tum in testaα mentis,si negligerentur voluntates: quantam sibi poten αtium scaeuolu jumeret, si nemo auderet testimentim serere postea,ηhi de iistius sententia. Haec cum grauiterit ab exemplis copiose,tura varicitis etiam ridi vie,ermeete explicans,eam ad rationem assensionemque commomvit,dixisse ut cotia nemo videreturi hoc erat oratoris σα scium partitione tertium, genere maximum. Hic ille depopulo iudex,qui separatim ulteru adnaratus esset, idem audito altero,iudicum sevum contemneret: at vero inteuligens Cr doctas,audiens scaevolam,sentiret ese quoddaiiberius dice di genus er ornatius. ab utroque autem caurasa perorata, si quaereretur uter praestiret orator,nunquam

proficto sapientis iudicium a iudicio vulgi discreparet Qui praestit igitur iἡtelligens imperito magna re et dista

scili: si quidem magnum est scire quibus rebus esciata

a uinit

637쪽

cedo oporte aut amitti non oportet. Praestit etia illo Dactus auditor indom,quod sepsim oratores duo,aut plua

res populi iudicio probantur, quod dicendi genus optiam: sit inteiligit. nam istud quod populo non probatur, ne inredigenti quidem auditori probari potest. Vt enim ex nervortim sono in fidibus, quam scienter ij pulsisset,

intelligi solet: sic ex animorum motu cernitur quid tr Gndis his perficiat orator. intelligens dicendi exaictimator non Videns,er attente audiens , sed uno asterictu, Cr praeteriens,de oratore saepe iudicat. uidet oscitanatem iudicem loquente cum altero, nonunqua etiam circum Iani ,mittente ad horas qllaesitorem, ut dimittat roga tem intelligit oratorem in ea causa non adesse, qui positanimu iudicum admollere oratione,tanquam fdibM in η adem si praeteriens astexerit erems intuentes iudiaces, ut aut doceri de re,idq; etii uultu probare videatur: alit ut auem cantu aliquo , sic illos uiderit oratione quasi sustensos teneri: aut id quod maxime opus est, miserico dia,Odis,motu animi aliquo perturbatos eqse uehemelius: ea si praeteriens ut dixi sexerit,si nihil audierit,tamen oratore uersari in illo iudicio, Cr opus oratorin feri,aut

perstctu iam esse, prostm intelliget. cum haec distra

rutilem, uteri asensu est,er ego tanqua de integro oradiens, Qvando igitur, inquam, a cotta Cr sulpitio haedomnis fluxit oratio, cum hos maxime iudicio illorum boaminum, Cr illius aetatis dixissem probatos,reuertar ad eos ipsos:tum reliquos,ut institui,deinceps persequar. Quo niam ergo oratorum bonorum fos enim quaerimus duo genera sim unu attenuate presses, alterum βιblute amples dicentiμ:etsi id melius est, quod stlendidius er mao

638쪽

ι,δ B R V T V s. gnificentiustamen in bonis omnia,quae sinina sunt ure laudantur. sed caueda est presso illi oratori nopia cir ira

iunitG:amplo aute, in lutum Cr corruptam orationu genus. Inueniebat igitur acute cotta, dicebat pure ac soli te: cir ut ad infirmitatem Iaterum perscienter contentiorinem omne rem erat, sic ad uiri in imbecillitatem dicendi accomodabat genus. Nihil erat in eixs oratione nisi soniscerum,nihil nisi siccum atque sanum : iduis maximinquod coem contentione orationis flectere animos iudicunix posset,nec omnino eo genere diceret, tramndo tante impellebat ut idem lacerent a se comoti, quod a Sulpitio concitati. Fuit enim Sulpitius vel maxime omnium, quos quidem ego audiverim,grandri, er ut ita dicam, tragicus oratori vox cum magna,im suauis Cr 1 lendida gestus er motus corporis ita venustus, ut tamen ad forum seno adscenam institutus uideretur. incitata Cr uolabitis,nec ea redundans tamen, nec circunfluens oratio. crass hic uoistebat imitari, cotta malebat Antoniu: sed ab hoe uis abaerat Antoni ,crufii ab illo lepos. O magnam,inqui artem Brutus quidem illis, cu summi essent orarores,duae res maxime ultera alteri defuit. Atque in his oratoribuη illud animaduertendum est, posse Ube si mos, qui inter se sint disimiles. N ihil enim tam disimila,quam cotta Sutipitio,Cr uterque aequalibus suis plurimu praestitit. dore hoc doctoris intelligentis est, uidere quo frui natura sua quequerer ea duce utentem sic instituere,ut Isocrate in acerrimo ingenio Theopompi,er Iensimo E phori dixisse traditum est, alteri si calcaria adhibere, alterist nos. Sulpiti, orationes, quae fruntur, eus post morte eius . scripsise P. Canutius putatur aequalis meus, homo extra nostrum ordinem,meo iudicio disiensimus. Ipsius Sulpis

639쪽

tij nulla oratio esto pes ex eo audiui,cum se scribere neque cosiueibe, neque posse diceret otiae pro se lage Varia

quae inscribitur,eam L. Aelius scribit cottae rogatu. Fuitis omnino uir egregius Cr Eques Romanus cum primis honectus, idemq; erudit fimus er Graeci3 Iiteris tr Latiaenis:antiquitatus nostrae Cr in inuentis rebus Cr in actis, scriptorum s ueterum literate peritus. quum scientium Varro noster acceptam ab isto , auctamq; per sese uir iningenio praemiis,omtiis doctrina, pluribus ex illestriorisbus literis explicauit. jed idem Aelius Stoicus uoluit, or tor autem nec studuit unquam, nec fuit: scribebat tamen orationes quas abi dicerent, ut in. Metello F. ut a. campioni, ut cL. Pompeio Rufo: quanquam is etiam ipsie scripsit eas, quibus pro sie est usu ed no sine Aelio. His enim scriptis etiam ipsie interfuctam essem apud Aelium adori

Iescens, e s audire perstudiose solerem. cottam autem miror summum ipsum oratorem, nimes ineptu, Aeliarinas leueis oratiunculas, uoluisse existimari suas. His duoαbM eiusdem aetatu annumerabatur nemo tertius: sed mbi placebat Pomponius maxime,uel dicam minime di pliceis bat. Locus erat omnino in maximri causis praeter eos de quibus supra dixi, nemini: propterea quod Antonius, qui maxime expetebatur actus in causis recipiendis crat, a-yidiosior crassus,fied time recipiebat: boru qui neutrium habebat,confugiebat ad Philippum stre,aut ad caesarem:

Cotta Cr Sulpitius expetebantur. ita ab ijs siex patronis cause illustres agebantur neque tam multa, quam nostra

aetate, iudicia febant: neque hoc quod nunc fit, ut cause singulta definderentur a pluribus, quo nihil est uitiosius. Restondemus ijs, quos non audiuimu3:in quo primu scpediter est didiMaliter ad nos relatu: deinde magni interes

coram

640쪽

- B R V T V S. coram videre me, quemadmorum aduersarius de quaquere asseueret, maxime autem quemadmodum quaeque res audiatur. Sed nihil uitiosius,quam cum unum corpiis Dabeat esse defenctionis, nasci de integro causam, cum ssit ab

altero perorata.Omnium enim causarum,unum est nutuis

rate principium,una peroratio:reliquae parita, quasi me bra suo quaeque loco locata, suum Cr uim Cr dignital tenent. Cuam autem difficile sit in longa oratione no aliae quando aliquid ita dicere ut sibi ipse non colleniat, quanato discillas cauere nequid dicas quod non coueniat eius orationi,qui ante te dixerit sed quia π Iabor multo maior est totam causam quam partcm dime, Cr quia plures ineuntur gratiae β uno tempore dicas pro pluribus,t irisco banc consuetudinem lubentre ascivimus. Erant tamen quibus uideretur illius aetatis totius curio, quia sidendiis dioribus βmsse urebis utebatur: Cr quia Latine no pessime loquebatur, usu credo aliquo domefiico,nam lit aerum admodum nihil sciebat. Sed magni intres quos quisque audiat quotidie domi, quibuscum loquatur a puero: quemadmodiu patres, paedagogi, matres etiam loquatur. Legimus epistolas corneliae matris Gracchorum: appaὰ rei filios non tam in gremio educatos, quam in sermone matris. Auditus esst nobis Laeliae Caij filiae saepe sermo: erisgo illam patris elegantia tinctam uidimus: er filias eius IIutius ambus,quarum sermo mihi fuit notus: Cr neptes Licinias, quas nos quidem ambus: hanc vero Scipionis etiam tu Britte credo aliquando audini loquente. Ego irreo ac lubenter quidem,inquit Brutus Cr eo lubentius,

quod L. crufi erat filia. Q nid crassum,inquam,illum

censes istius Liciniae filium, crufi testimento qui fuit adopulus summo iste quidem dicitur ingenio stipe, inquiti