장음표시 사용
691쪽
o RATOR. ε 3 est quo praescript- aliquod, aut formulam exprimus,c- in suo quodq; genere praeste et genera plura sinu Hac ego religione nonsu: ni ab hoc conatu repusM:exim stimauis in omnibus rebrus este aliquid optimu, etiam si laterelaus ab eo posse,qui eius rei gnam 4bet,iudicarcSed quoniam plura sunt orationu genera, eaq; diuersa, nes in unam, a cadunt omni laudationu, scriptisam ,π historιarum, Cr tali suasionum,qualem lsocrates hcit Paneg rici , Itiq; alij qui sunt nomιnati Sophistae, resiqua me; rerm formam quae absunt ab stren i contentione, rivis totias generii quod Graeceis κτη noi natur, quod quase adisiciendium, o lectationia causa comparatu qt:non coplectar hoc tempore. non quo negligenda sit : est enim illa quasi nutrixem oratores,quem immare volumias, er de quo molioniar aliquid exquisitius dicere. Ab hac Cr verbora coapta alitur,er eoru costructio,Cr numerus liberiore qua, dam ruitur licentia. Datur etiam uenia cocinnisti senatentiarι ,σ arguti,certis Cr circunscripti verbori ambitus concedunturide industrius, non ex in dijssed aperte ac palam elaboratur,ut uerba verbis quasit demissa Cr paria restondeant, ut crebro coseantur pugnanati coparenturque contraria: Cr ut pariter extrema tem nentur,eundems restrant in eadendo sonaem : quae in veritate causara,et rarius multo Actam Cr certe occutilius. In Panathenaico autem Isocrates ea studiose conis sectatrum fretur. non enim ad iudiciorum certamen, sed ad voluptatem aurium scripserat. Haec tra be Thr Dmachum chalcedonium primu,Cr Leontinum frunt Gorgiam: Theodora inde BFzantium, mulctoss alios,
quos λαγώMm appellat in Phaedro Socrates quorum i . V v sutat
692쪽
satis arguta multa,sed ut modo primures nascentia,t, rata, er vos lom furalia quaedam, nimi is depicta. Quo magιs sunt Herodotus, Thucγdidres mirabiles:
quorum aetas ciam in eoru impora, quos nominaui,incia
disset,longisime tamen ipsi a cilibus deliciis, uel potius ineptiis abluerunt. alter enim fine ullis salebris quasi seodatus amnis fuit alter incintior βrturier de bellicis rein bus canit etiam quodammodo bellicunm : primisque ab his ut ait Theophrastus historia commota est, ut auderet uberius quam superiores,er ornatius dicere. Hora ae hi succesit isocrates, qui praetre caetreos eiusdem genreis laudatur sempπ a nobis,nonnunquam Brute,leviter Crerudite repugnante in sed oedas mini βmsse, si quid in
eo laudent,cognouems. N am cum coclus ei Thras m ebIs minutis n-σis uidreetur Cr Gorgias, qui ramen primi traduntur arte quadam ureba iunxisse: I huc diades autem praefractior,nee satis ut ita dicam rotundunprimus instituit dilarare uerbis, Cr mollioribus niam sex plere sentetias. I n quo et docreet eos,qui partim iudicendo,partim in scribendo principes extitσut, domus eius osticina bubim eloquentiae est. Itaque ut ego cum a nostro Catone laudabar, vel reprebedi me a caetreis sic Ie patiebar: sie lso tes uidetur testimonio Platonis alioru iudicia debere contemnere. Est enim ut scis quis si in extrema pagina Phaedri bis ipsiis urebis loques Scis ales, Adolescens etiam nunc o Phaedre t so tes es hst quid de illo augurπ,lubet dicredi mid tandem, iliquit illes Maiore mihi ingenio uidetur esse, quum ut ni ora tionibus LVae compareturi praeterea ad uirtutem maior indoles:ut minime mirum futurum fit, si cum aetate promosserit, aut is hoc orationum genere, cui nunc'udet, tantum
693쪽
ORATOR. unlum quantu pueris,reliquis praestet omnibus, qui unaequum orationes attigerunt:aut sit contentus bH non fueririt,diuino aliquo anim motu maiora concupiscat. lnest enim natura philosophia in huius uiri mente quaedam. Haec de adolescente Socrates auguratur. At ea defient rescribit Plato,σ scribit aequabGσ quidem exagitator omnium Rhetorum hunc mratur unum: me autem qui Isocrate non diligunt,una cum Socrate er cum Platone errare patiantur. Dulce igitur orationis genus,π solao
tum ex fluens, ententi s argutum,uectu sonans est in illo epidi lico genere:quod diximus proprium Sophlytiis ram,pompae quam pugnae aptius, Dmnasi s Cr palostrae dicatam,tretum Cr pulsum foro. Sed quod educatata huius nutrimetu eloquentia est, ipsa e pollea colariam roborat,non alienum filii de oratoris qua, incundis
bulis dicere. Uerum basiludorum atqε pompae: nos a rem iam tu aciem dimicationem, veniamus. moniam
tria uidenda sunt oratori, quid dicat, Cr quo quidque Ioco, Cr quomodo: dicendum omnino est quid fit optiis inum in singuius, sed aliquanto secus, atque in trud;nda arte dici solet. nulla praecepti ponemus neque enim id suscepimu3 sed excellentis eloquentiae speciem cr foro
tuum adumbrabimuε nec quibus rebus ea paretur, expora
nemus, sed quatis nobis esse uideatur. Ae duo breuiter prima: fiunt enim non tam in signia ad maximum lauis
de quam necessaria, Cr tamen ciam multis pene coma munia. nam Cr invenire Cr iudicare quid dicas, magna
assa quidem sunt, er tanquam animi instir in corpori resed propria magis prudentiae quam eloquentia:qua tamen in causa est uacua prudentia φ Nouerit igitur his quidem orator quem sumium esse volinus, arguinv v a men
694쪽
ORATOR. mentorum Cr rasionam locos. Nam quoniam quicquid di quod in controuersia aut in contentione uersetur,ineo aut sit ne,aut quid sit,aut quale sit, quaerituri sit nes. signis. quid sit s definitionibus quale sit s recti prauis
partibus: quibus ut uti posit orator,no ille uulgaris, sed hic excellens, a proprijs personis Cr temporibus semper, si potest, ocat controuersiam. Latius enim de genere, quam de parte disceptu e licet: ut quod in uniuerso sit probatu,id in parte sit probari necesse. Haec igitur quis pio a proprijs personis er teporibus, ad uniuersi genearis oratione traducta appellatur Thesis. In hae Arin teles adolescentes,non ad philosophora morem tenuiter disserendi,sed ad copiam rhetoru in utrans partem, ut ornatius et uberius dici posit,exercuit. I dem rotas feenim appellat) quasi argu mentora notas tradidit, unde
omnis in utrans partem traheretur oratio. Facile igitur hie noster non enim declamatore aliquem de ludo,aut
rimus quoniam loci certi traduntur, percurret omneιs, utetur aptis generatim,discet ex quo emanant etiam qui comunes appellantur laci. Nec vero utetur imprudenter hae copia,sed omnia expedet Cr siliget. Non enim stimper,nec in omnibus causis,ex isdem eadem argumento rum mometa sunt. Iudiciu igitur adhibebitinee inueniet
sotan quid dicatsed etiam expendet. Nihil enim est Dracius ingenijs, iis praesertim, quae disciplinis exculta sunt. Sed ut segetes foecudae er uberes, non solu stuges, uera herbas etiam effundut inimicisimus stugibus e in
teria ex illis Iocis,aut leuia quaeia,aut causis aliena,aut non utilia gignunturi. quom ab oratoris iudicio delectus
magnus adhibebituri mona modo isse in bonis haerebuerba
695쪽
oR A T O R. 6 rct habitabit sua s ut molliet dura: aut occultabit que dilui non poterunt,ais omnino opprimet, si licebit: e abducet animos: aut aliud aistre quod oppositu probabilius sit,quam istud quod obstibiis Iam uero ea quae invivenerit, qua diligentia collocabit quoniam id secundinera de tribu Uestibula nimira honesti,aditus cs ad ea sam faciet trustres:curas animos prima aggregione o eupauerit,infirmabit excludeis cotraria, defrnufimis alia prima ponet, alia postrema, inculcabit, leuiora. Ais in primis duabus dicendi partibus qualis esset,sumin malim breuiterin descripsimus. Sed ut ante dictum est,in his partibus etsi graues ais magnae fiunt minus er aratis est er laboris. cum autem quid Cr quo Ioco dicat,
inuenerit,illud est longe maximu,videre quonam modo. Scitum est enim quod carneades noster dicere solebat,
clitomachum eadem dicere, carneade aute eodem etiam
modo dicere. Quod si in philosophia tantis interest
quemadmodum dicis,ubi res spectatur, non uerba penadunturi quid tandem in causis existimandum est, quibus totis moderatur oratios Quod quidem ego Brute ex tuis
literis sentiebam, non te id scitari,qualem ego in inueniaeendo cr in collocido si mura esse oratore uellem: Hid mihi quaerere uidebare, quod genus ipsius orationis Οαptimum iudicare.Rem discilem Aj immortales) atque omnium difficillima. Nam cum s oratio mollis et tenemra,Cr ita flexibiliue,ut sequatur quocuns torqueus: tum
Cr naturae varie Cr voluntates, multu inter se dijhntia ejecerunt genera dicendi. Flumen alijs uerboru,uolubialitasq; cordi est, qui ponunt in orationis celeritate elo quentiam.Distincta alios Cr interpuncta interualla,moin
rae,res irationesq; delectant. Quid potest esse tam diue
696쪽
στι ORATOR. st me est in utro aliquid excellens. Elaborant ad lenitate Cr aequabilitate,Cr puro quasi qModam er cano dido genere dicendi. E cce aliqui duritate ex seuerintemquandum uerbis,Cr orationis quali moestitiam sequunturi quodq; paulo ante diuisimus, ut alii graues,alis te.
nues,ahi temperati vellent uideri,quot orationa genera esse diximus, totis oratoru reperiuntur. Et quoniam coepi iam cumulatis hoc imnus augere, quam a te povistulatu est tibi eniti titu de orationis genere quaerenintcres ondi etiam breuiter de inueniendo Cr collocando ne nune quidem Lium de orationis modo dicuJed etiam de actiomo: ita praetermissa pars nulla Git. quandoquidede memoria nihil est hoc loco dicendum, quae communis est multarum artium. Quo modo autem dicatur,id est in duobus,in agendo Cr in eloquedo. Est enim actio quasi
corporis quaedi eloquentis,cum costet e uosic ais motu. Vocis mutationes totide sunt, quot animoru', sui maxia me uoce commoventur. Itaqῆ ille pesctus,quem tunditio dum nostra indicat oratio,utcuns se abctum videri, ranimii audientis moueri volet,im certa uocis admovebit
sonu:de quo plura diceresi hoc praecipiendi tepu3 est. aut si tu hoc quaereres. dicere etiam de gestu, cu quo iuilinctus est uultus. quibu3 omnibus dici uix potest, quantum
intersit quemadmodum utatur orator. N amCτ in antes,
actionis dignitate,eloquentiae saepe fi uctum tuleruui: Crdsert defrinitate agendi multi,in intes putati sunt. ut iam non δε ne causa Demosthenes tribuerit Cr primas Crsecundas Cr tertias actioni. Si enim eloquentia nulla βαne basibee autem sine eloquentia tanta est, certe pluαrimum in dicendo potest. Volat igitur ille, qui eloquenatiae principatum petet colennuoce atrociter dicere,
697쪽
ORATOR. 67 ex sumimissa leniterier inclinata uideri grauiser insterixa nustrabitis. M ira est enim quaeda natura uocis, et ius quidem e tribus omnino sonis,inflexo, acuto, graui,ta ea sit, Cr tam suauis uarietas perfecta in cantibus. Est a tem in dicendo etiam quidam cantus obscurior, non hiee Phogia er caria rhetoru epilogus pene canticu, sedisse que significat Demosthenes er Aeschines, c- alter alteri ob cit uocis finiones. Dicit plura etiam Dcmoαsthenes, issuras saepe dicit uoce dulci er clara fulle. I nquo illud etiam notandu mihi uidetur ad studium persoque dae suauitatis in uocibus. ipsa enim natura quasi modularetur bonanu oratione, in omni uerbo posuit acutam vocem,nec una plus, nec a poctrema Hllaba citra tertia, quo magιs natura ducem ad aurim voluptatem sequaαtur indu'id. Ac uocis quidem bonitas optanda est: non est enim in nobis, sed tractatio atq; UM in nobi6. Ergo ille princeps uariabit mutabit, omnes sonor- tum intendens, tum remittens persequetur gradus: idem que motu sic utetur, nihil ut superfit in gestu. Status erectus Cr celseus, rarus inccssus ,nec ita longuε, excursio modeorum ea que rara, nulla mollitia ceruicum, nullae argui liae,digitorum, non ad numerum articulus cadens,irlinaeo magis toto se ipse moderans, er uirili luterum fleoxioile, brachii proiectione in contentionibus, conmtractione in remigis . Vultus uero, qui secundum ποαcem plμrimum potest, quantam alteri tum dignitatem, tum uenustitems in quo eum efficeris nequid ineptuni aut vultuosum sit, tum oculorum est quaedam magna moderatio. N am ut imago est animi uultus, sic Indices oeuli: quorum ex hilaritatis er uicifim tristitie modum
rei ipse, de quibus agetur, temperabunt. sed iam illius V V 4 per
698쪽
ι- ORATOR. perfecti oratoris, Cr sumitiis eloquentia steries expria
menda est,que hoc uno excessere,id est oratione, caetera in eo latere,indicat nome in . N on enim inuetor aut eompositor,aut actor,baec complexus est omnia , sedcr 'Graece ab eloquedo forωρ,Cr Latine eloquens dictus est. ceterarum enim rerum quae sunt in oratore,partem alia
quam sibi qui s uendicat:dicendi autem, id est eloquedi maxima uusoli huic coceditur. Quanqua enim et phialosophi quidam ornate locuti fiunt si quidem Cr T heoae phrastus diuinitate loquendi nomen inuenit, er Aristo telas Isocratem ipso lacesiuit, er Xenophontis uoce Musis quasi locum strunt:er longe omIium, quicuns seri erunt aut locuti sunt,exitii er grauitate princeps
Plato tamen bom oratis tres nervos,neq; aculeos orautorior de frenses habet. Loquuntur culm doctis,quor sedare animos malunt,quam incitare. sic de rebius placaritis ac minime turbusserim doceri causa,non cupiendi I quunturi. ut in eo ipso quod delectatione aliquam dioedo aucupentur,plus nonnullis quam necesse sit, jicere uideaantur. Ergo ab hoc genere non didicile est hanc eloqueatiam,de qua nunc agitur,secernere.M olita est enim ora tio philosophoru er umbratila,nec sententiis, nec uerabis instructa popularibus, nec iuncta tissimem , sed soluta libertiminibit iratu habe nihil inuidis, nihil atrox,nia hil mirabili,nihil astutu ca)ti,uerecuda, uirgo incorru pta quodimodo. itaq; sermo potius, quum oratio dicitur. Quanquam enim omnta locutio oratio est, tamen unimoratoru locutio hoc proprio signata nomine est. Sophia
stirum,de quibus supra dixi,magis distinguenda fundiis
tudo ui etur, qui omnes eosdem uolant flores,quos adis
hibet orator in causis,persequi. Sed hoc diserunt, quod
699쪽
care potius nec tam perseuadere,quam delectare:σ apera tius id faciunt, quam nos, er crebrius: concinnus magis sententius exquirunt,quam probabiles, a re saepe distradunt,intexunt Abulas, verba apertim transerunt, eas ita distonunt ut pictores uarietatem colorum ,paria paaribuε restrunt,aduersa mirari s saepsimes fi litere ircina definiunt. Huic generi historia finitima est,in qua Cr narratur ornate, Cr regio saepe, aut pugna describiatuminterponuntur etiam conciones π hortationessed in his tracta, quaedam,σ fluens expetitur, non haec contorista Cr acria oratio. Ab his non multo secus,quam a poetis haec eloquentia,quam quaerimus,seuocanda est. Nam et iis poetae quaestionem attulerunt, quidnam esset illud, quo. - . ipsi diprrent ab oratoribus. na mero maxime uidebatur antea Cr uersu,nuc apud oratores iam ipse nu merus inaerebuit. Quicquid est enim, quod ubauriam mensuram aliquam eadi etiam fi abest aversu nam id quidem oraritionis est vitiuam n erus uocatur, qui Graece h-MM diacitur. l rub video visum esse nonnullM,Platonis Cr Dono eriti locutionem,es absit a uersu, tamen quod incitatius stratur,eπ clarifimis verborum laminibus intur, potius poema putandium,quam comicoru poetariam: apud quos,
nisi quod uersiculi sunt,nihil est aliud quotidiani disimis
te sermonis . nec cimen id est poetae maximis, etsi est eo laudabilior, quod uirtutes oratoris persequitur, cum uerrisu sit a brictior. Ego autem etiam si quorundam grandis π ornata uox est poetarwm,rimen in ea crum licentia mintuo maiorem esse, quam in nobis faciendorum iungendorir-s verborum, taem etiam nonnullorum uoluptati votaribus murta,quam rebus inserviunt. Nec uero quid est
700쪽
x ORATOR. unum inter eos simile id autem est iudicia elictios in
borum propterea caeterarum rerum minalitudo inteuligi non potest: βed id nec dubiu es cir sequid habet quaeis piovis,hoc tamen ipsin ad id quod propositum est, nomest nec sarium. Seiunctus igitur orator a philosophorum eloquentia, a sopbistarum, ab historicomem, a poetarum, explicadus est nobιs quai s suturus sit. Erit igitur eloques hunc enim autore Antonio quaerimus is qui in stro causisque ciuilibus ita dice ut probet,ut d lectet, ut sectat. probare nec itatis e dcle dire suauitatis, flectere uictoriae. nam id unum ex omnibM ad obtinedas causas potes plurimum. Sed quot incis oratoris,tot sunt genera diacendi. Subtile in probado,modicum in dola dindo, nebrae inclis in flectendo,in quo uno vn omnἶs oratoris ψt. Magni igitur iudic summae etiam a Intia me debebit mo . derator iacier quasi temperator huius tripertitae umeritatis . nam Cr iudicabit quid cuic; opus st: Cr poterit, quocunque modo postulabit causa, dicere. Sed di eloqueritiae, cui reliquarum rerum undamentiam sapientia. V xenim in vitise in oratio e nihil est discilius, quam quid
deceat uidere: πbrrv appcllant hoe Graeci, nos dicamus sane decorum. de quo praeclare, Cr inulta praecipiuntur, et rcs est cognitione dignfima. Huius ignoratione non modo in uici,sed saepsime Cr in poematis, cr in oratiοα ne peccatur. Est autem quid deceat oratori uidendum, non in sententijs solum sed etiam in uerbιs. Non enim om
ninpi yrtuna, non omnιi bonos,non omnιs autoritas, non omius stas, nec uero locus,aut lepus, aut auditor omnis,
eodem aut uerborum genere truct ndus est, aut sentetiari rum semperq; in omni parte oratiori,ut uitae. quid deceat