M. Tulli Ciceronis Opera. Ex Petri Victorij castigationibus. His accesserunt castigationum eiusdem Victorij explicationes ac Ioachimi Camerarij Pabenbergensis annotationes Operum tomus primus. In quo Rhetoricorum ad C. Herennium lib. 4. incerto autor

661쪽

Euctum , ac non propria in rba in , sed pleram trais Lia: sic tamen,ut ea non irruise in alienum Iocum, sita tanagra e in suum deceres nec uero haec*Ium, nee diffluetia, sed actram numeris,non aperte,nec retim modo semper, ita uarie disimulanters conclusis. Erant autemer uerborum, Cr sententia in ilia tamina, quae vocant Paeci quibus tanquam insignibus in ornatu diis pinguebatur omnis oratio. qua de re agitur autem illud. quod multis lacu in iurisconsultorum includitur 'm Lu er ubi esset uidebat. Accedebat ordo reru planus aratis,actio liberatu, toturnis dicendi placidum er sanum genus. Quod si est optimu suauiter dicere, nihil est quod

melius hoc quaereduam putes. Sed cum a nobos paulo ante dictum sit,tria uideri esse,quae orator et cere deberet, ut docere ut delectaret, ut moueret: duo summe tenuit, uter rem illustraret disserendo, Cr animos eorum qui aura dirent, deuinciret uoIuptate. Aberat tertia illa laus, qua permoveret ars incitaret animos, quam plurimum potilere diximus. nec erat ulla vis ais contentio, siue eonfialis,quod eos, quorum altior oratio, actios esset ardenutior, furere Cr bacchari arbitraretur: sive quod naturano esset ita βctus, siue quod non consuesset, siue quod noposset. hoc unum illi, si nihil utilitatis habebat, abfuit: βopus erat,defuit. Quinetiam memini, cum in accusatione

sua CD Gastis crimini dedisset, sibi eum uenenu parauis scias a se esse deprehens sese sἰ chirographa imcutiones indicia,quaestiones,manthytam rem, de rere diacere des eo crimine accurate Cr exquisite distinuisset. me in restodendo, eum essem argu elatus quantu res filrna hoc ipsum etiam posivisse pro argimento,qu)d ille

cum pestem cupitis sui, cum indicia mortisse comperise

662쪽

s B R V T V Lman sto,er manu tenere diceret, tam solute egisset, dira lenite tam oscitanter.Tu istuc M. ca lidi, ni i singeres,

sic ageres s praesertim cara lyti eloquentia; alienorum hominum pericula defindere acerrime soleas, tum negligeres subi dolor subi ardor animi qui etiam ex insentium ingen)s elicere uoces, cx querelas solet nulla preturbaritio animi,nulla corpori drons non percussa, non simur, pedis quod minimum e i nulla supploso. Inq; tanta abris it ut inflamares nostros unimos, somnum hio loco vix tenebamus. Sic nos smina oratoris uel salutate, vel uitio pro argumento ad diluendum crimen in fumus. Tum Brutus, Atqui dubitamus, inquit, utra lyti sanitas luerit, an uitium quis enim non fleatur,cam ex omnibus orcatoris laudibus longe lyti sit maxims, in laminare animos audientium,a quocunq; res postulet modo flectere: qui hac uirtute caruerit,id et,quod maxim uerit,de ui bessit sane ita, inquam: sed redeamus ad eam, qui iam unus rescit,Hortensium: tam de nobilinieti is, quoniam id Otiam Brute postulas, pauca dicemus. quanquam Aciendamentio est, ut quidem mihi uidetur Morin adolescentire:

di si diutius uixisent, magnum esciit eloquentiae laude

consecuti. c. curionem te,inquit Brutus er c. Licini sica luam arbitror dicere. Recte,inquam, bitraris: quoarum quidem alter, quid uersimile dixisset, ita scite soluisieci; uerbis uoluebat satis interdum acutas, crebrus quidecerte sententias,ut nihil posset ornatius esse, nihil ex praditius. Ais hic a magistris parum innitutus natura haribuit adi rabilem addicendum, industriam non sim exapertus,studiu certe luit: qui si me audire uoluisbet, ut coraperat, honores, quam opes consequi maluisset. Qui

nam est, inquit, istuc er quemadmota di linguissiHoc

modo

663쪽

B R V T V s. 6 smodo nquam. cim bonos sit praemum virtutis udicio, studios ciuium delatum ad aliquem: qui eum sententi', qui si rariis adeptus est, ii mihi Cr honestus er honoratus videtur. Qui aute occasione aliqua etiam inuitis suis eluibus nactus est imperium, ut i e cupiebat bunc nomehonoris adeptum, non honoron puto. Quae si ille audire noluisse maxima cum gratia Cr gloria ad sudimam antriplitudincm peruerrisse ascendens gradibim magistratui , ni pater eius scerat,ut reliqui clariores uirn Quae quide etiam cum P. Crasso M. F.cturi initio aentis ad amicitiam se meam c5tulisseisaepe egisse me arbitror, c .m cum ueae honeter hortarer, ut eam laudis uiam recti imum e e duceret, quam maiores eius ei tritam religaiyent. Erat enimem institutus optime, tam etiam pes te planes eri diatus.ineruis er ingenium fatii acre,Cr orationis non inis elegans copia:praetereas sine arrogantia gravis esse uia

batur,er sine segnitia verecundus. Sed hanc quos abis sorbuit aestus quidam non insolitae adolescentibus gloriae:

qui quid nauarat miles operam Imperatori, Imperatore sestitim esse cupiebat, cui mineri mos maiorum aetatent cerninsortem incertzm reliquit. Ita grauisimo suo casis dum CFri er Alexandri similis esse uoluit,quisivam curis sum transcurreran Cr L. crafi, Cr multorum crassoruinuentus est diyimissimus. sed ad Caluum cis enim nobis erat propositus reuemmur,qui orator fuit i cum literis eruditior quam Curio, tum etiam accuratius quoddam dicendi er exquisitius afrebat genus, quod quanquam

scienter eliganters tractabat, nimium Umen inquirens

in se, atque ipse sese obseruans, metuensq; ne nitio

colligerct, etiam vertim sanguinem dependebat. Itaque eius oratio nimia religione attenuata, doctιs er attente

664쪽

s o B R V T v x audientibus erat illustris:a multitudine autem er a fra. cui nam eloquentiu est, deuorabatur. T u Brutus, Atticli se inquit, caluus nocter dici oratorem volabat: inde eratim exilitas, quam tae dondustria consequebatur. Diceabat, inqua, insed Cr ipse errabat, ex alios etia errare

cogebat. Nam siquis eos, qui nec inepte dicut,nec odi se, nec putide, Attice putat dicere, is recte nisi Attica probat neminem. I Uulsitatem enim Cr insolentiam tana quam insaniam quandam orationis odit, sanitatem autem integritatem quali religionem, Cy verecundium ora toris probat haec omnium debet oratorum eadem esesententiae Sinuutem ieiunitatem ex siccitium Cr inopiam,

dummodo sit polita, dum urbana,dum eliga s, in Atti eo genere ponit, hoc recte duntaxat: sed quia fiunt vi

Atticu alia meliora , uideat ne ignoret Cr gradus crdisi litudines et uim ex uarietatem Atticorum. Attiscos, inquit, volo imitari. quos nec enim est unum geomu Nam quid est αm disii se, quam Demosthenes erosias s quAm idem ex Hγpcrides s quam omnium boarum Aeschiners Quem igitur incidim s si aliquem, Oeteri ergo Attice non dicebant: si omnen, qui potes, rasint β dfistulimi inter se i n quo illud etia quaero,Phari

ισαε ille Demetrius Attice ne dixerit. nubi quidem ex illius orationibuου redolere ipse Athenae videntur. At es floridior, ut in dicam, quam H perides, quam LI sius: natura quaedam aut uoluntas ita dicendi fuit. Et quidem

duo fuerat per idem tempus diginales inter st, sed Attici

tamen,quorum charillas multarum orationum, quas scribebat alijs,cum eupere uideretur imitari LI sium: Demoaebaeres autem, qui irit Demosthenis sororu filius,ex or tiones scripsit aliqua:er eam reru bistorium,quae erant Atianu

665쪽

B R V T V s. Athenis ipsim aetate genae,non timihi torico, quam or torio genere perscripsit. At chari j uult Hegesta esse similis, se ita putat Attici ,ut ueros idos prae se pene

agrestra putet. At quid est tam fractis,tam minutu, tam in ipsa quam tamen consequitur concinnitate pueriles Atticorum sinules esse uolamus. Optime Sunt ne igitur ij Attici oratores s Quis negare potest s Hos imitamur. Quo modos qui sunt er inter se disimiles, ex aliorum: Thucidiae,inquit,imitamur. Optime,si historia scribere, non si causis dicere cogitatis. Thuc dides enim rerum gestiriam pronuntiator 6ncerus er grandis etiam vit:

hoe orense concertatoriu iudiciale non tractauit genus. Orationes autem quis interposivit multae enim sunt e sev laudare soleo initari nes posim si uelim, nec uelim fridisse si posis ut siquis Falerno vino delectetur,sed eo

nec ita novo,ut proximis Cos s. natin uelit:nec rursus ita uetere,ut opinau aut Anitiu et o s. quaerat. Atqui ea

notae sunt optimae, credo: sed nimia uetustis nee habet ea quam quaerimm, suauitatem, nec est tum sane tolerabilis. Nini igitur qui hoc sentiatdi is potare ueli de dolio Iubi hauriendu purcis Minime:=d quandam sequatur cinot .sic ego istis censuerim, er noua imm quasi de imo po ac lacu fruidam orationem fugiedum, nec illam prία

claram Thuodidi nimis vetere tanquam Aristiana nota

persequedum. I Ue enim Thucγdides si posterius fuisset,

multo maturior filisset cr mitior. Demonbene igitur imitemur. dii boni, quid quasi nos aliud agimus,aut quid aliud optanim ut no assequimur. 1 fit enim uidelicet Attici noctri,quod volu assequutur ne illud quide intelligiti, non modo ita memoriae proditu esse, sed ita necese luisse, cum Demosthenes dicturus esset, ut concursim, audiendisa 4 cauba.

666쪽

Gus ex tota Graecidferet. At cum isti Attici dicunt,nomodo a corona quod est ipsum miserabile sed etiam ab aduocatu relinquutur. Quare si anguste et exiliter dicore est Atticora, sint sane Attici: sed in comitiu ueniat,adflantem iudice dicanti Subsessia grandiorem en pleniore

uocem de diderunt. Volo hoc oratori contingat, ut cum

auditum sit emni esse dicturum ocus in subsellijs occupeatur,compliatur tribunal, gratiosi scribae sint in dido creededo loco,corona multiplex, iudex erectio:cim surgitis qui dicturus sit,significetur a corona flentiis, deina de crebrae assensiones,inultae admirationes,rsus cum voliticam uelit 'tus:ut qui haec procul uideat,etiamsi quid agatur nescia ut placere unicii, ex in scena elye Rosciui itelligat. Haec cui contingant,eum scito Attice dicere,ut de Pericle audiuimus,lit de Ηγperide,ut de A eschine,Dipso quidcin D cmonhene maxime. Sindute acutum, prim, dens, r idem Hirtarum, Cr solidu, cr exiccatum genus

orationis probari nec illo grauiore ornatu oratorio utatur, Cr hoc primi ι esse Atticora volui: recte laudat. E stenim in arte tanta tanis uaria, etia huic minuta subtilii tui locus ita fet,ut no omnes qui Attice, ijdem bene sed ut omnes qui bene, ijdem etiam Attice dicunt. Sed redeo, mus rursus ad Horrectum. Sane quidem, inquit Brutus: quanquam im mihi tua fuit periucunda a proposita oratione digresse. Tum Atticus, Aliquoties fium, inquit, conatu sed interpellure nolui. Nunc quoniam ad peroo, randum stectare uidetur sermo tuus,dicam opinor, quod sentio. Tu uero, inquam, Tite. Tum ille, Ego, inaqui ironiam illam, quam in Socrate dicunt fuisse, quasile in Platonis, Xenophontis,eT Aeschinis libris uti,tur, aceum Cr elegantem puto. est enim Cr minime

667쪽

B R V T V s. συ. inepti hominis,er eiusdem etiam freti, cum de apsentia disceptetur hanc sibi ipsium detrahere is tribuere illudeistem, qui eam sibi arrogant.ut apud Platonem socrates in coelum tot laudibus Protagoram, Hippiam, Prodicum Gorgiam, caeteros, se autem cinnium reru inscium fingiter rud :Jecci hoc nescio quomodo illi , nec E picuro,

qui id reprehendit, assentior. Sed in historia, qua tu es tanctu in omni strinone, cam qualis quisque orator Alset,

exponeres,vide quaesi ,inqllit, ne tam reprehendenda fit ironia,quam in testimonio. Quorsis,inquam,istuc noenim intelligo. Quia prima,inquit, ita laudauini quos, dum oratores, ut imperitos postes in errorem inducere. Equidem in quibusdam rictim vix tenebam, cum Attico LUae Catonem nostram comparabas, magnum mehercule hominem, uel potius uramura Cr singularem visu, nomo dicet siecussed orator sed etiam LVae similcm,quoiiihil potest esse pictius,bella ironia si iocaremurisii asseis

veramus, uide ne religio nobis tam adbibenda sit,quam litestimonium diceremus. Ego enim catoncm tuum,ut clavom,ut senatorem, ut Imperatorem, ut virum denique cuprudentia Cr diligentia, tam cinni virtute excellentem probo:orationes autem eiu ut illis tomporibus,ualde laudo: significant enim quandam frinum ingenijsed admoridum impolitam CT plane rudem. Origines vero in omniabus oratoris Iaudibus restrius diceres,er catonem cu Philisto cr Thuodide comparares, Bruto ne id centiebatiun mihi probaturum s quos enim ne e Graecis quide quisis quam imitari potest, ijs tu comparus bomnem Tuscula mira,nondum si picantem quale est copiose Cr ornate diceres Galbam laudas s ut illius ast tu principem, benistior c enim accepimus a sit oratore cedo quaeso or

668쪽

Ho B R V T vllanes sunt enim Cr dic huncque tu plus quam te crissi Brum,uesse te illo modo dicere. Probas Lepidi orationes: pauli. Ne tibi Velio modo ita laudes,ut antiqua3: quod item de Africano,de Laelio, cuius tu oratione negas feri quicquam posse dulcius. addis et id nescio quid angustius, nomine nos capi uolens summi uiri,uitaes elegantisimae verisimis laudibus. R emove haecne im dulcis oratio itast abiecta,ut eum asticere nemo uelit. Carbonem in sumisma oratoribus habitu scio, sed et in ceteris rebus,tu indicendo sempe quo nihil esὶ melius id laudari, qualectar e est,solet. Dico is de Gracchis: et si de eis ea sunt a te im,quibus ego assentiori omitto caeteros:uenis ud eos, in quibus iam persiclam putM esse cloquetium, quos ego audiui sine cotrouersia magnos oratores, crassim cr Antonium.de horu laudibus tibi prorsus asentior: sita umenon isto modo, ut Pobcleti Doophorum sibi LUppus diebat:sic tu suasione legis scruilis tibi magistram luisse. Lee germana ironia est.cur ita sentiai non dicum,ne me tibi assentari putes.Omitto igitur,quae de ijs ipsis,quae decolia, qnae desulpitio, quae modo de cato dixeris ij eis nim fuerunt certe oratores. quanti autem Cr quales u videris. Num illud minus curo quod congesisti operarios omneis, ut mιbi uideantur mori uoluilbe nonnulli, ut d te in oratorii numerum refrrrentur. Haec cum ille dixi let, Longi semonis initium depulisti,inqua Attice,rems comouisti noua distutatione dignam,quam in aliud tempus distimamus. Voluendi enim sunt libri cum alior ,tum inprimis catonis intelliges nihil illiu3 litieumentis,nisi epispigmentorum,quae inventa nondum erant, forem cr colore defuisse. Nam de crufi oratione sie existimo, in frie melius potuisse scribere, alium ut urbitror nemia

nent.

669쪽

nem. Nee in hoc ironiam duxeris esse,quod eo orationembi maghtram fuisse dixerim. nam erit tu melius existia mare uideris de e liquam nunc habemus,sculate, en adolescentes, quid in Latinio potius inlitarei si non haαbebamu3. Quod autem plures a nobis nominati sunt, Apertinuit ut paulo ante dixi quod intelligi uolui in eo,cuim omnes cupithum essent,quam pauci digini nomine euaderent. Qessare ερωνα me,ne si Asticanus qVidem Fit ut ait in hiiloria sua c. Fannius existimari uelim. Vt voles,inquit Atticus. Ego enim no alienum a te putabam, quod et in Asticano Νi et er in Socrate. Ttnn Brutim, De isto posteased tu inquit me intuens) orationes nobis veteres explicabas Vero,inqua Brute sed in cunistano,aut in Tusculano aliquandos modo licebit quoniam utroque in loco uicini sumus. sed iam ad id,unde diu i u reuertamur. Hortensius igitur cum admodum a issescens orsus esset in fro dicere,celeriter ad maiores cauissas adhiberi coeptus est: quanquam inciderat in cottar er sulpitii clarem, qui antita decem maiores,excedente tam crasso Cr Antonio,deinde philippo, post Iulio, cum ijs ipsis dicendi gloria comparabatur. Primum memoria tanta, quanta in uiro cognouilbe me arbitror, ut quae secum commentatus esset, ea sine scripto verbn eisdem redderet quibus cogitauisset: hoc adiumento ille tanto sic utebais tur, ut sua Cr commentari Cr scripta, Cr nullo refrente, omnia aduersariori dim meo ni ci. Ardebat autem cupiditate sic, ut in nullo unquam flagratius studii uiisdcrim. nullum enim patiebatur ei e diem, quin aui in foro diceret, aut meditaretur extra frum scpisime autem eoisdem die utrunquesciebat. Attulerati mnime uνlgure tenus dicendi, duas quidem res, qua nemo aliIs: par-ιisione

670쪽

H, B R V T V s. titiones, quibus de rebus dicturus esset: er eollectionet memor er quae essent dim contra, ipse dixisset.. Erat in uerbori stlidore elegatis,compositione aptus, facultate copiosius,eas erat cum semino ingenio, in exaercitationibus maximis consecutus: rem complectebatur memorite diuidebat acute,nec praetermittebat re qui

quam quod esset in causa aut ad confirmadum,aut ad reae pstendum: vox canora Cr suauis,motus Cr gestus etiam plus artis babebat,quam erat oratori satis. Hoc igitur Drescete crassus est mortuus,Cotta pusus,iudicia intermisissa bello, nos in frum venimus. Erat Hortensius in bello primo anno milis,altero Tribunus militum: Sulpitius Legatus aberat, etiam M. Antonius: exercebatur unu lege

iudicium Varia, caeteris propter bellum intermissis: qui frequentes aderant quanquam pro se ipsi diccbant oro' tores non illi quidem principes, L. Memmius Cr in. P peius, sed oratores tamen toleriberto uterque Philippo, cuius in testimonio contentio, Cr uim accusatoris habetabat er copiam.Reliqui qui tam principes numerabatur, in magistratibus erant,quotidieq, 'e a nobis in conciotanibus audiebantur. Erat enim Tribunus pleb. tum c. cuaeris:quanquam is quidem silebat,ut erat semel a concione

uniuersa relictus. CL. Metellus celer,non ille quide or tor,sed tamen non insitis:dferti aute in. Varia C. Carabo. cn. Pomponius,Cr ij quidem habitabant in rostris. c. etiam Iulius, Aedilis curulis quotidie stre accuratus conariones habebat: sed me cupidi finium audiendi primus dolor per fit,cotta cin est expulsius. reliquos frequenter audiens acerrimostudio tenebar, quotidies Cr scribens

Cr legens er eo entans, oratorijs tantam exercitatisaxibus contentus non eram. Iam consequente anno Varius